All Biology Past Papers: Edexcel

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 4

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6134/01

Examiner’s use only

Edexcel GCE

Team Leader’s use only

Biology (Salters-Nuffield) Advanced Unit Test 4

Question Leave Number Blank

Wednesday 23 January 2008 – Morning Time: 1 hour 15 minutes

1 2 3 4 5

Materials required for examination Ruler Calculator

Items included with question papers Nil

6

Instructions to Candidates In the boxes above, write your centre number, candidate number, your surname, initial(s) and signature. Check that you have the correct question paper. Answer ALL questions. Write your answers in the spaces provided in this question paper. If you need to use additional answer sheets, attach them loosely but securely inside this booklet. Show all the steps in any calculations and state the units. Calculators may be used. Include diagrams in your answers where these are helpful.

Information for Candidates The marks for individual questions and parts of questions are shown in round brackets: e.g. (2). There are 6 questions in this question paper. The total mark for this paper is 60. There are 20 pages in this question paper. Any blank pages are indicated.

Advice to Candidates You will be assessed on your ability to organise and present information, ideas, descriptions and arguments clearly and logically, taking into account your use of grammar, punctuation and spelling.

Total This publication may be reproduced only in accordance with Edexcel Limited copyright policy. ©2008 Edexcel Limited. Printer’s Log. No.

N29223A W850/R6134/57570 7/7/4/2900

*N29223A0120*

Turn over

BLANK PAGE

2

*N29223A0220*

Leave blank

Answer ALL questions in the spaces provided 1.

The temperature of the human body is kept within narrow limits by negative feedback mechanisms. (a) Following a rise in core temperature, describe the sequence of events in the body that returns the temperature to normal. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (b) Describe how this response might be different in a person infected with tuberculosis. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Explain how a forensic scientist’s estimate of time of death could be affected if the victim had tuberculosis. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q1

(Total 7 marks)

*N29223A0320*

3

Turn over

Leave blank

2.

(a) Explain how mutation differs from crossing over in the way that genetic variation is generated. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) The photograph below shows a picture of a sweet pea plant with its tendrils wrapped around the supports.

Gary Skinner, Bioschool

The diagram below shows two pairs of chromosomes from a sweet pea plant. The positions of the alleles of three genes are shown.

R

r

L

l

t

T

The table below shows alleles of the three genes. Gene

Dominant allele

Recessive allele

Flower colour

Purple (R)

Red (r)

Pollen shape

Long (L)

Round (l)

Present (T)

Absent (t)

Tendrils

4

*N29223A0420*

Leave blank

(i) The table below lists the genotype of six gametes produced by this plant. Place a tick (9) in the box next to each gamete that must have been the result of crossing over. Genotype

Tick

RLT rlT RlT RLt Rlt rLt (2) (ii) A sweet pea plant with purple flowers and tendrils was crossed with another with red flowers and no tendrils. Both plants were homozygous for these two genes. Use a genetic diagram to show the genotypes and phenotypes expected in the F2 generation when the offspring of this cross were bred together.

(5)

*N29223A0520*

5

Turn over

Leave blank

(c) A polar bear born in Berlin Zoo was rejected by its mother and had to be reared by humans. A group of people concerned with animal welfare wanted the bear to be destroyed, since they claimed that the animal could never be released into the wild.

Suggest reasons that the zoo might have had for keeping the bear when it became an adult. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (Total 12 marks)

6

*N29223A0620*

Q2

BLANK PAGE

*N29223A0720*

7

Turn over

Leave blank

3.

An investigation was carried out to find the distribution of plant species on sand dunes. A transect was used which extended inland from a beach. Quadrats were used at nine positions along the transect. The percentage cover of selected species was recorded in each quadrat as well as the number of plant species in each quadrat. A sample of soil was taken from the area within each quadrat and used to measure the mass of organic material present.

Gary Skinner, Bioschool

The results are shown in the two tables below. Quadrat number

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Distance from top of beach / metres

0

80

170

250

500

650

980

1600

1980

Number of species found

1

1

5

11

18

7

5

2

2

0.4

0.3

0.3

0.9

2.8

6.4

25.1

23.4

32.8

7

8

9

Mass of organic material / grams

Percentage cover Quadrat number

1

2

3

4

Bare sand

80

30

30

8

Sea couch

20 70

50 5

Marram grass Red Fescue

5

6

20

5

5

40

55

40

Sea buckthorn

80

Common heather

90

Corsica pine

8

100

*N29223A0820*

Leave blank

(a) Explain why it is necessary to use a quadrat to estimate percentage cover. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) Explain why a transect is more appropriate than random sampling in this study. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Use the information in both tables to compare the data collected from quadrat 1 and quadrat 5. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

*N29223A0920*

9

Turn over

Leave blank

(d) Differences in the variety and number of plant species found in the different quadrats can be explained by succession. Use the information in the table to suggest how the results of the study could be explained by succession. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (5) (Total 12 marks)

10

*N29223A01020*

Q3

BLANK PAGE

*N29223A01120*

11

Turn over

Leave blank

4.

One of the reactions of photosynthesis can be summarised as shown below. water

hydrogen ions + oxygen gas + electrons

(a) Name the reaction shown. ....................................................................................................................................... (1) (b) Give one other factor, not shown above, that would be required for this reaction to occur in a chloroplast. ....................................................................................................................................... (1) (c) Describe the role of the electrons in the light dependent reaction of photosynthesis. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

12

*N29223A01220*

Leave blank

(d) Describe and explain how the products of the light dependent reaction are involved in the production of glyceraldehyde-3-phosphate (GALP). ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4) (e) GALP does not accumulate in a chloroplast during photosynthesis. Explain how GALP is used following its production. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q4

(Total 12 marks)

*N29223A01320*

13

Turn over

Leave blank

5.

A new technique for vaccinating people involves injecting them with DNA. Viruses have proteins on their coats that are coded for by their DNA. The genes for producing viral proteins can be isolated and inserted into loops of DNA (plasmids). Plasmids can enter human cells which will then produce the viral proteins. The proteins will become part of the surface membrane of the human cell. The immune system will recognise these proteins as foreign and respond by producing antibodies and T killer cells. The process is summarised for one protein in the following diagram. Plasmid including gene from viral DNA

Protein synthesis

Viral protein present on cell surface membrane

Production of antibodies and T killer cells by immune system

14

*N29223A01420*

Cell in human body Nucleus

Leave blank

(a) Explain why the response of the immune system to the viral proteins is an example of active immunity. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) Explain how active immunity provides immunity against future infections by the virus. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

*N29223A01520*

15

Turn over

Leave blank

(c) The table below compares the production and distribution of vaccines made using traditional methods with those made using DNA. DNA vaccine

Traditional vaccine

Time to develop vaccine against new strain of virus

2–3 weeks

4–6 months

Time to produce enough doses for effective protection of population

2–3 months

2–3 years

No special treatment

Constant refrigeration

Treatment during distribution

Use the information in the table to suggest why the DNA vaccine is likely to be more effective at preventing the spread of a new strain of virus. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

16

*N29223A01620*

Leave blank

(d) A traditional vaccine involves the injection of viral protein into the body. This usually stimulates the production of antibodies but not T killer cells. Suggest how the use of viral DNA might be more effective than viral protein in producing immunity to a virus. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

Q5

(Total 11 marks)

*N29223A01720*

17

Turn over

Leave blank

6.

A new species of large cat, the clouded leopard (Neofelis diardi) has been identified on the island of Borneo. Neofelis diardi on Borneo is distinct from Neofelis nebulosa on the mainland.

(a) Explain why the clouded leopard and the mainland leopard share the name Neofelis. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (1) (b) There are 46 genetic differences between the two species of leopard. Explain how these differences may have arisen, assuming that the two species share a common ancestor. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

18

*N29223A01820*

Leave blank

(c) The clouded leopards are found in regions of the island of Borneo that are governed by three different countries, Brunei, Indonesia and Malaysia.

The Island of Borneo Suggest reasons why this may make the conservation of leopard habitats difficult. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q6

(Total 6 marks) TOTAL FOR PAPER: 60 MARKS END

*N29223A01920*

19

BLANK PAGE

20

*N29223A02020*

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 4

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6134/01


Edexcel GCE




Friday 13 June 2008 – Afternoon Time: 1 hour 15 minutes

1 2 3 4 5



6





N31055RA W850/R6134/57570 6/6/2/2700/3/2700

*N31055RA0116*

Turn over

Leave blank

Answer ALL questions in the spaces provided. 1.

HIV can damage the human immune system. (a) Describe two active immune responses that are affected by HIV infection. 1 .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2 .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4) (b) Non-specific immune responses are not affected by HIV and can continue to prevent infection. Complete the table below which shows some non-specific immune responses and descriptions of their functions. Response

Description of function

Inflammation

Engulf and digest bacteria

Lysozyme action

Prevent viruses from multiplying

(4) (Total 8 marks)

2

*N31055RA0216*

Q1

Leave blank

2.

An investigation was carried out into the mating preferences of cichlid fish from three populations (A, B and C) taken from Lake Malawi. The fish were all the same species, but the males of each population showed distinct physical differences. Male fish were separated into different areas of a tank by transparent plastic sheets. The plastic sheets had holes which allowed any female to enter, but prevented the males from leaving. The diagram below shows the arrangement of the tank. Male fish

Female fish

A

B

C

Transparent plastic sheets

Hole big enough for female to pass through

Glass tank

Females from each population were allowed to choose one mate, and their offspring were collected. The male parent of the offspring was determined using DNA analysis.

*N31055RA0316*

3

Turn over

Leave blank

The table below shows the number of times mating occurred between individuals of the different populations in a range of trials. Female from population Male from population

A

B

C

A

29

0

0

B

0

26

4

C

0

1

8

(a) Explain how the DNA analysis provides reliable evidence for the identity of male parents. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (b) (i) Calculate the percentage of the matings that were between individuals of the same population. Show your working.

(2) 4

*N31055RA0416*

Leave blank

(ii) Describe the mating preferences shown by the female fish in this investigation. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (c) Suggest how the data support the hypothesis that population A is the most likely to become a separate species. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

Q2

(Total 11 marks)

*N31055RA0516*

5

Turn over

Leave blank

3.

The diagram below summarises the light dependent reactions of photosynthesis.

LIGHT

Chlorophyll

Product A

electrons

Electron carriers

electrons

Product B

(a) Give the precise location within a chloroplast where this sequence of reactions occurs. ....................................................................................................................................... (2) (b) Give the names of product A and product B. Product A ...................................................................................................................... Product B ....................................................................................................................... (2) (c) Give the name of the process that provides electrons to replace those lost by chlorophyll. ....................................................................................................................................... (1) (d) A chemical called atrazine prevents the flow of electrons to the electron carriers. Describe and explain the likely effect of atrazine on the production of carbohydrate in a chloroplast. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4) 6

*N31055RA0616*

Leave blank

(e) Atrazine can be used as a weedkiller. (i) Explain how the presence of weeds can reduce the yield of crop plants. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) A change in a single gene can alter the electron carriers so that atrazine is ineffective. Suggest how crop plants unaffected by atrazine could be used to increase crop yields. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

Q3

(Total 13 marks)

*N31055RA0716*

7

Turn over

BLANK PAGE

8

*N31055RA0816*

Leave blank

The graph below shows the growth of two species of fly larvae on a dead body. The temperature was kept at 22 °C.

House fly Flesh fly

mm / htgnel ydob naeM

50 ± 45 ± 40 ± 35 ± 30 ± 25 ± 20 ± 15 ± 10 ± 5± 0± 0

1

2

3

4 5 6 7 8 Time after death/days

9 10 11 12

± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

4.

(a) (i) Give one factor, other than temperature, that could affect the growth of insect larvae on a dead body. ................................................................................................................................ (1)

*N31055RA0916*

9

Turn over

Leave blank

(ii) Suggest and explain reasons why the time since death that larvae first appear on a body is different for each species. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (4) (b) The growth of the larvae is affected by temperature as shown in Table 1. The effects of temperature are given as the number of days ahead (+) or behind (–) their development at 22 °C. Table 1 Effect on development / days Temperature/ °C

House fly

Flesh fly

12

–4

–4

27

+1

+1.5

Two dead bodies were found at the same address and evidence was needed to decide whether they died at the same time. One was found in a boiler room with a temperature of 27 °C and the other was found in an outside shed where the temperature was 12 °C. Insect larvae from both bodies were collected, identified and measured. The results are shown in Table 2. Table 2 Mean length of larvae /mm Site of body

10

House fly

Flesh fly

Boiler room

23

45

Shed

6

23

*N31055RA01016*

Leave blank

(i) Use the information in the graph, Table 1 and Table 2 for flesh fly larvae to estimate the time of death for the body in the boiler room. The estimate using house fly larvae has been done for you.

House fly

Length /mm

Suggested time since death at 22 °C / days

Adjustment for 27 °C / days

Estimated actual time since death /days

23

9

1

8

Flesh fly (2) (ii) Use the measurements of larvae from the body in the shed to provide evidence that the two deaths occurred at approximately the same time. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3)

Q4

(Total 10 marks)

*N31055RA01116*

11

Turn over

Leave blank

The graph below shows the changes in population size of bacterial cultures grown in the presence of three antibiotics, A, B and C. In each case the antibiotic was added at 7 hours.

6000 ± 5000 ± 4000 ± 3000 ± 2000 ±

Antibiotic B

±

0± 0

±

1000 ± ±

stinu yrartibra / ezis noitalupoP

Antibiotic A

5 10 antibiotic added

Antibiotic C 15

±

5.

Time / hours (a) Use examples from the graph to explain the differences between bacteriocidal and bacteriostatic antibiotics. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

12

*N31055RA01216*

Leave blank

(b) A previous investigation on the same bacterium using antibiotic A had produced a curve similar to that for antibiotic B. Suggest an explanation for the change in the response to antibiotic A. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4) (c) Outline a technique that could demonstrate the effectiveness of antibiotics on bacteria. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

Q5

(Total 11 marks)

*N31055RA01316*

13

Turn over

Leave blank

6.

Chimpanzees and humans share about 98.4% of their DNA and it is thought that they had a common ancestor about four million years ago. One gene that shows differences is ‘Fox P2’ which is involved in speech. All modern humans have the same allele for this gene which is different from that found in chimpanzees. (a) Explain how the frequency of the Fox P2 allele could have increased as humans evolved. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (b) (i) Until 1968 it was illegal to teach evolution in schools in a number of states in the USA. Suggest two reasons why it was thought necessary to make the teaching of evolution illegal in these schools. 1 ............................................................................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 2 ............................................................................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

14

*N31055RA01416*

Leave blank

(ii) Suggest why the teaching of natural selection has less opposition than the teaching of evolution. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

Q6


*N31055RA01516*

15

BLANK PAGE

16

*N31055RA01616*

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 4

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6134/01


Edexcel GCE




Thursday 22 January 2009 – Afternoon Time: 1 hour 15 minutes

1 2 3 4 5



6





N34308A W850/R6134/57570 6/4/2/5300

*N34308A0116*

Turn over

Leave blank


Three scientists who contributed to the development of theories of evolution are listed below. A

Darwin

B

Lamarck

C

Malthus

The list below gives three statements related to theories of evolution. 1

Populations increase rapidly until limited by some factor.

2

Species change by natural selection.

3

Organisms can pass on characteristics developed during their lifetime to their offspring.

(a) Complete the table below by giving the letter of the scientist most associated with each statement. Statement

Scientist

1

2

3 (3) (b) Darwin and Lamarck both proposed theories about how evolution may have happened. Compare these two theories. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) 2

*N34308A0216*

Leave blank

(c) Give three reasons why the theory of evolution is controversial for some people. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

Q1

(Total 9 marks)

*N34308A0316*

3

Turn over

Leave blank

2.

The diagram below shows what happens to electrons during part of the light-dependent reactions of photosynthesis. Any excited electrons that are not taken up by electron carriers follow pathway A and release energy as light in a process called fluorescence. The excited electrons that are taken up by electron carriers follow pathway B. Key energy alternative electron pathways electron pathways Electron carriers B

Fluorescence

Y A Reduced Y

Light

X

(a) Name the molecules X and Y shown on the diagram. X ................................................................................................................................... Y ................................................................................................................................... (2) (b) Explain the importance of reduced Y in the process of photosynthesis. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

4

*N34308A0416*

Leave blank

(c) A light was shone on a leaf and left switched on. The graph below shows changes in the amount of light given off as fluorescence by the leaf. Fluorescence /arbitrary units

0

1

2

Time since light switched on / seconds (i) Suggest an explanation for the increase in fluorescence. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) Suggest a reason for the fall in fluorescence. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (1)

*N34308A0516*

5

Turn over

Leave blank

(d) Explain why an inhibitor of carbon dioxide fixation would lead to an increase in fluorescence. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4) (Total 12 marks)

6

*N34308A0616*

Q2

Leave blank

3.

(a) The following list gives some examples of how immunity can develop in a mammal. P

Antibodies are transferred into the blood of a baby, from its mother, in the days before birth.

Q

Killer T cells are produced by the body when it is infected by a virus.

R

Polio virus, which has been made incapable of replicating, is given to babies to stimulate the production of memory cells.

S

Anti-venom contains antibodies produced in an animal. This anti-venom can be injected to give protection against snake bite venom.

Complete the table below by writing a letter from the list above to match the type of immunity described in each case. Immunity

Active

Passive

Natural Artificial (4)

*N34308A0716*

7

Turn over

Leave blank

(b) An investigation was carried out into the production of antibodies by lymphocytes. Combinations of T cells and B cells were grown in four different cultures, W, X, Y and Z, as shown in the table below. The culture medium was checked for the presence of antibodies after several days. Culture W X Y Z

T cells present

9 9 8

9

B cells present

9 8

9

9

Antigen present

8

Antibody production

9

9

9

no no no yes

(i) Give two conclusions about antibody production that can be drawn from these results. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) Explain why no antibodies were produced in cultures X and Y. Culture X ................................................................................................................ ................................................................................................................................ Culture Y................................................................................................................. ................................................................................................................................ (2)

8

*N34308A0816*

Leave blank

(c) In a rare genetic disorder called Bare Lymphocyte Syndrome (BLS), Major Histocompatibility Complex (MHC) proteins produced by cells are abnormal. As a result, T helper cells are unable to function normally and cannot respond to antigen. Suggest what effect BLS is likely to have on the immune system of people with this disorder. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (1) (d) More than one gene is responsible for the production of MHC proteins. A mutation of any one of the genes will cause BLS in a person homozygous recessive for the faulty allele. Following genetic testing, two people were each found to be heterozygous for the same two MHC genes. Their genotypes for these two genes can be shown as AaBb. Draw a genetic diagram to show the probability that a child of this couple will have BLS.

Probability ................................................. (3)

Q3

(Total 12 marks)

*N34308A0916*

9

Turn over

Leave blank

4.

The graph below shows changes in the elephant population in parts of Zimbabwe in Africa over twenty years. 2

In 1989, elephants were given the highest level of protection by international agreements, making it illegal to kill them or sell their tusks for ivory anywhere in the world. (a) Use the graph to describe the effect of protection on the elephant population. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

10

*N34308A01016*

Leave blank

(b) The parts of Zimbabwe surveyed to obtain the data have a total area of 66 000 km2. It has been estimated that a population of less than 0.5 elephants per km2 leads to an increase in biodiversity in this area, but more elephants will reduce biodiversity. (i) Explain what is meant by biodiversity. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) Use these data and the graph to suggest and explain how elephants are likely to have affected biodiversity in Zimbabwe after 1990. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3)

*N34308A01116*

11

Turn over

Leave blank

(c) The government of Zimbabwe spends large amounts of money protecting elephants, and they have lost income from the legal sale of ivory. It wants to manage the elephant population by killing large numbers of animals (culling). People involved in conservation in other parts of the world say that the elephant population will regulate itself given enough time and that nothing should be done. Suggest reasons why the government of Zimbabwe would prefer to cull elephants, despite international laws protecting them. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4) (Total 11 marks)

12

*N34308A01216*

Q4

Leave blank

5.

The five kingdom classification system is one of the systems used for classifying living organisms. (a) Name the kingdom to which bacteria belong. ....................................................................................................................................... (1) (b) Give two structural features found in a bacterium but not found in a virus. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Some classification systems consider viruses to be living organisms. Give two features of a virus that it shares with living organisms. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (d) There are alternatives to the five kingdom classification system. Suggest why there is disagreement about how living organisms should be classified. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q5

(Total 7 marks)

*N34308A01316*

13

Turn over

Leave blank

6.

MRSA is a strain of the bacterium Staphylococcus aureus. MRSA can survive treatment with several antibiotics. An infection with MRSA is difficult to treat. (a) Explain how some strains of bacteria have become able to survive treatment with antibiotics. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

14

*N34308A01416*

Leave blank

(b) It is important to use an antibiotic that is effective against specific bacteria. Describe in outline how you could test the effectiveness of an antibiotic on a specific bacterium in the laboratory. Include aspects of the method that ensure safe working. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (5)

Q6


*N34308A01516*

15

BLANK PAGE

16

*N34308A01616*

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 4

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6134/01


Edexcel GCE




Friday 12 June 2009 – Afternoon Time: 1 hour 15 minutes

1 2 3 4 5



6





N34141A W850/R6134/57570 4/4/

*N34141A0116*

Turn over

BLANK PAGE

2

*N34141A0216*

Leave blank

Answer ALL questions in the spaces provided 1.

Explain what is meant by each of the following terms. (a) Speciation ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) Phagocytosis ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Abiotic factor ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q1

(Total 6 marks)

*N34141A0316*

3

Turn over

Leave blank

2.

Harlequin ladybirds were not found in the UK before 2004. Since their arrival from mainland Europe they have become established and their distribution now includes most of the south of England. Their position in a food web is shown in the diagram below. Native ladybird species

Harlequin ladybirds

Moth larvae Butterfly larvae

Aphids

Producers

(a) It is possible that harlequin ladybirds are causing native species to become less abundant. Use the information in the diagram to suggest explanations for this. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) Explain how harlequin ladybirds might reduce biodiversity. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) 4

*N34141A0416*

Leave blank

(c) An investigation was carried out to determine the energy flow through three of the trophic levels in a 1000 m2 area of a habitat. The energy flow through these trophic levels, in one year, was estimated. The results are shown in the table below. Trophic level

Energy / kJ m–2 yr–1

Producers

2196

Primary consumers

864

Secondary consumers

42

(i) Explain what is meant by a trophic level. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (1) (ii) Calculate the energy that is lost between producers and secondary consumers in this 1000 m2 area in a year. Show your working.

Answer ........................................ (3) (iii) Explain why some of the energy available to producers is not available to primary consumers. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3)

Q2

(Total 12 marks)

*N34141A0516*

5

Turn over

Leave blank

3.

After a person dies, the skeletal muscles will undergo contraction. In an investigation, the degree of contraction of muscle fibres kept at 37 °C and at 25 °C was measured. The degree of contraction was recorded as a percentage of the maximum contraction of the muscle fibre. The results are shown in the graph below.

100 ± 25 8C

90 ± 80 ± 70 ± Degree of contraction (%)

60 ± 50 ± 40 ± 37 8C

30 ± 20 ± 10 ±

5

±

2 3 4 Time since death / hours

±

±

±

1

±

±

±

0± 0

6

(a) Describe the effect of temperature on the degree of contraction of muscle fibres. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) 6

*N34141A0616*

Leave blank

(b) The degree of contraction in muscles can be used to estimate the time of death of a body. Using the information in the graph, explain why it is important to know the temperature of the environment the dead body is in. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Give two other ways in which time of death can be estimated. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q3

(Total 7 marks)

*N34141A0716*

7

Turn over

BLANK PAGE

8

*N34141A0816*

Leave blank

4.

The aluminium ions in acid soils are usually toxic to plant roots, inhibiting their growth. Some maize plants grow well on acid soils containing a high concentration of aluminium ions. These maize plants have a tolerance to aluminium ions. (a) Suggest how tolerance to high concentrations of aluminium ions could be of benefit to these maize plants. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) The distribution of maize plants in a field might be affected by soil pH. Describe, giving practical details, how the distribution of plants could be estimated and related to a soil factor such as pH. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

*N34141A0916*

9

Turn over

Leave blank

(c) The tolerance of maize plants to aluminium ions depends on two genes, alt1 and alt2. A study was carried out to investigate the effect of high concentrations of aluminium ions on root growth in maize plants of known genotypes. (i) Plants known to be heterozygous for both of the genes were crossed and the seeds collected. Draw a genetic diagram to show the genotypes expected in the seeds produced by this cross. Use the symbols A and a to represent the alleles for alt1 and the symbols B and b to represent the alleles for alt2.

(3) (ii) All the seeds produced from this genetic cross were grown in the presence of a high concentration of aluminium ions. The growth of the roots in the plants was observed and recorded. The results are shown in the table below along with a possible genetic explanation. Growth seen in the roots

10

Number of plants

Possible genetic explanation

Normal

184

At least one dominant allele for both genes is present

Reduced

62

At least one dominant allele for alt1 is present

None

78

No dominant allele for alt1 is present

*N34141A01016*

Leave blank

Using all the information in the table, give the genotypes for the plants that show a phenotype of reduced root growth. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (1) (iii) Suggest an explanation for the ratio of the three phenotypes shown in the table. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

Q4

(Total 12 marks)

*N34141A01116*

11

Turn over

Leave blank

5.

T helper cells are an important part of the immune system. HIV causes the destruction of T helper cells and can cause the development of AIDS. (a) Describe two effects of a lack of T helper cells. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) (i) Explain how the immune system brings about the destruction of a virus in the bloodstream. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3) (ii) Explain how the immune system of a previously infected person would respond to a subsequent infection by the same virus. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3)

12

*N34141A01216*

Leave blank

(c) It has been discovered that some people are resistant to HIV infection because they have a genetic difference that allows their immune system to destroy the virus very effectively. A new strain of HIV has been found in people who are resistant to HIV. This strain is very similar to previous strains, but has genetic differences that prevent it from being destroyed by their immune systems. However, the virus is unable to replicate properly which means that only small numbers are present in the bloodstream and AIDS does not develop. Suggest how this is an example of an ‘evolutionary race’ between HIV and humans. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

Q5

(Total 12 marks)

*N34141A01316*

13

Turn over

Leave blank

6.

An investigation was carried out into the effects of light intensity on the growth of two species of plant, species A and species B. The total growth per day and the leaf area to mass ratio were measured. The results are shown in the graphs below.

180 ± 160 ±

&

& *

140 ± 120 ± Growth±1 ±1 100 ± / mg g day 80 ±

*

*

* &

60 ± * & 40 ±

60

80

±

40

±

±

20

±

±

±

Key & Species A * Species B

20 ± & 0± 0

100

Light intensity / percentage of full daylight 40 ± 35 ± * 30 ±

Relative leaf2 area / m kg±1

*

25 ± 20 ± 15 ±

&&

* &

&*

& *

10 ± 5± 80

Light intensity / percentage of full daylight

*N34141A01416*

±

60

±

40

±

20

±

±

14

±

Key & Species A * Species B

0± 0

100

Leave blank

(a) Suggest which of these plants is likely to be more successful in the conditions of low light intensity on a woodland floor. Use information from the graphs to explain your answer. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (b) Both of these species of plants have a low rate of growth at low light intensities. Use your knowledge of photosynthesis to suggest an explanation for this. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (5) QUESTION 6 CONTINUES ON THE NEXT PAGE

*N34141A01516*

15

Turn over

Leave blank

(c) Explain how a lower rate of respiration can affect plant productivity. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (Total 11 marks) TOTAL FOR PAPER: 60 MARKS

END

16

*N34141A01616*

Q6

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 4

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6134/01


Edexcel GCE




Monday 25 January 2010 – Afternoon Time: 1 hour 15 minutes

1 2 3 4 5



6





N36169A W850/R6134/57570 6/5/6/

*N36169A0116*

Turn over

Leave blank


The diagram below shows structures found in a chloroplast.

A

    

B

(a) Name the structures A and B. A ................................................................................................................................... B .................................................................................................................................... (2) (b) Describe and explain the role of each of the following molecules in the process of photosynthesis. (i) RuBP (Ribulose bisphosphate) .............................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (ii) GP (Glycerate 3 phosphate) .................................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (iii) GALP (Glyceraldehyde 3 phosphate) .................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (6) (c) Name one region of the chloroplast in which all three of these molecules are found. ....................................................................................................................................... (1) (Total 9 marks)

2

*N36169A0216*

Q1

Leave blank

2.

Salt marshes develop in sheltered areas of coastline where deposits of mud build up. The sea frequently floods these marshes with salt water and only plants with a tolerance to salt can survive. The frequency of flooding becomes less as the height of the land above low water increases due to the build up of organic matter and mud. The highest tides flood some areas only a few times a year. The distribution of plant species in a salt marsh was investigated. The presence of plant species was recorded at ten sites along a transect. Site 1 was at the low water mark and site 10 was on higher ground 50 m inland. The diagram below shows a profile of this salt marsh and the table shows the plant species recorded at each site. Site

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

2.0 Height above low water mark / m

-.-.-.-. 0

Plant species

z

Aster sp. Atriplex sp. Festuca sp.

z

Puccinellia sp.

z

z

Salicornia sp. Spartina sp. Triglochin sp.

Highest tide - Mean high tide

z

z

z

z

z

z

z

z

z

z z

z

z

z

z

z

z

z

z

z

z

z

Species present

(a) Describe a suitable sampling method that could be used to obtain the plant species data recorded in the table above. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

*N36169A0316*

3

Turn over

Leave blank

(b) Compare the data for sites 1 and 9. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) The differences in plant species found at the different sites are thought to be the result of competition between species leading to succession. Explain the role of competition in succession. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

4

*N36169A0416*

Leave blank

(d) Site 8 includes a hole which fills with seawater when the area floods. This makes the soil waterlogged for longer periods than the surrounding area. As the water evaporates it leaves very high concentrations of salt in the soil. The photograph below shows Spartina sp. growing in the hole filled with sea water.

(i) Using all the information given, suggest why Spartina sp. is found at site 8. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) Suggest how the hole at site 8 may change over a long period of time. Give explanations for your answer. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3)

Q2

(Total 12 marks)

*N36169A0516*

5

Turn over

Leave blank

3.

Dog whelks are animals with shells that live on rocky seashores. It is possible that the genetic diversity of dog whelk populations is affected by their life history. During their lifetime dog whelks rarely move further than a few metres from where they hatched. They reproduce by laying fertilised eggs on rocks. The gametes involved in the fertilisation are not dispersed by the sea. Photograph A below shows a dog whelk and photograph B shows dog whelk egg cases on a rock. Photograph A

Magnification ×1

Photograph B

Magnification ×1

(a) Give two ways in which genetic diversity can be increased in a population. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) (i) Using the information given above, suggest how the behaviour of the dog whelks will affect the genetic diversity of a population of dog whelks. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3)

6

*N36169A0616*

Leave blank

(ii) Dog whelk populations can be found on the rocks of exposed and sheltered seashores. Exposed shores have much greater wave action and dog whelks are occasionally dislodged from the rocks by waves and deposited some distance away along the shore. Suggest and explain how genetic diversity may differ between populations found on sheltered and exposed shores. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (4)

Q3

(Total 9 marks)

*N36169A0716*

7

Turn over

Leave blank

4.

Immune responses involve communication between cells by means of chemicals called cytokines. A strain of mice unable to produce a cytokine called TNF (TNF deficient mice) was used to investigate the importance of chemical communication in preventing tuberculosis. (a) Give two symptoms of tuberculosis. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) TNF deficient mice and normal mice were both exposed to tuberculosis bacteria. After several weeks, the numbers of some types of white blood cells in the lungs were counted. The results are shown in the graph below. TNF deficient mice Normal mice 3.5 ± 012 gnul rep 6 sllec doolb etihw fo rebmuN

3±

2.5 ± 2±

1.5 ± 1±

0.5 ± 0±

T helper

T killer

Macrophage

(i) Describe the effects of TNF on the numbers of these white blood cells in lungs. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

8

*N36169A0816*

Leave blank

(ii) Describe the role of T killer cells in a normal immune response and suggest a reason for the results for T killer cells in this investigation. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3) (iii) Using the information in the graph, explain why TNF deficient mice are more likely to die of tuberculosis. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3) (c) Drugs that inhibit TNF production are commonly used to reduce inflammation in people with rheumatoid arthritis. Suggest possible consequences of using TNF inhibitors for people who are infected with tuberculosis but have no symptoms. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q4

(Total 12 marks)

*N36169A0916*

9

Turn over

Leave blank

5.

Bacterial infections can be treated with antibiotics such as penicillin. The number of cases of bacterial infections resistant to penicillin, has been recorded for a number of years. The data are shown in the graph below. 7±

%

) ( nillicinep ot tnatsiser snoitcefni fo egatnecreP

6± 5± 4± 3± 2± 1± 0±

1993

1995

1997

1999

2001

2003

Year

The number of antibiotic prescriptions was recorded for the same time period. The percentage of these prescriptions that were for penicillin is shown in the graph below. 45 ± 40 ±

%

) ( nillicinep era hcihw snoitpircserp citoibitna fo egatnecreP

35 ± 30 ± 25 ± 20 ± 15 ± 10 ± 5± 0±

1993

1995

1997

1999

2001

Year

10

*N36169A01016*

2003

Leave blank

(a) It has been suggested that penicillin use has been responsible for causing the increase in resistance. Describe the changes in bacterial resistance and penicillin use, shown in the graphs, that support this suggestion. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (b) There are several theories for how evolution happens. (i) Explain how the development of resistance to penicillin in bacteria supports the theory proposed by Darwin. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3) (ii) How would the theory proposed by Lamarck explain the development of resistance to penicillin in bacteria? ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

*N36169A01116*

11

Turn over

Leave blank

(c) Explain why the problem of antibiotic resistance in bacteria is becoming more widespread. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (d) Explain why bacteriostatic antibiotics may be less effective than bactericidal antibiotics in preventing the spread of resistance. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (Total 12 marks)

12

*N36169A01216*

Q5

Leave blank

6.

DNA analysis is a reliable technique for identifying individuals. However, complications can sometimes arise. For example, cells from two genetically different embryos may join together and develop into one individual. This type of individual is known as a chimera. (a) Explain the problems of using DNA fingerprinting to identify a chimera. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (b) State three ways in which the identity of a dead body could be found without using DNA analysis. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

Q6


*N36169A01316*

13

BLANK PAGE

14

*N36169A01416*

BLANK PAGE

*N36169A01516*

15

BLANK PAGE

16

*N36169A01616*

Write your name here Surname

Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Monday 25 January 2010 – Afternoon Time: 1 hour 30 minutes You do not need any other materials.

Paper Reference

6BI04/01 Total Marks

Instructions black ink or ball-point pen. • Use Fill in the boxes at the top of this page with your name, • centre number and candidate number. all questions. • Answer the questions in the spaces provided • Answer – there may be more space than you need.

Information total mark for this paper is 90. • The for each question are shown in brackets • –Theusemarks this as a guide as to how much time to spend on each question. Questions labelled with an asterisk (*) are ones where the quality of your • written communication will be assessed

•

– you should take particular care with your spelling, punctuation and grammar, as well as the clarity of expression, on these questions. Candidates may use a calculator.

Advice Read each question carefully before you start to answer it. • Keep eye on the time. • Try toananswer every question. • Check your answers if you have time at the end. •

N36364A ©2010 Edexcel Limited.

1/1/1/1/1/1/e2

*N36364A0124*

Turn over

BLANK PAGE

2

*N36364A0224*

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 The process of photosynthesis has two main stages. The first of these involves the light-dependent reactions. (a) The statements below describe important parts of the light-dependent reactions of photosynthesis. Place a cross in the box next to the term that completes each statement correctly. (i)

When light is absorbed by chlorophyll, it excites (1) A electrons B neutrons C photons D protons

(ii) Oxygen is produced when water molecules are split in the process of (1) A analysis B autolysis C hydrolysis D photolysis (iii) The products of the light-dependent reactions that are used in the light-independent reactions are reduced NADP and (1) A ATP B GALP C DNA D RuBP

*N36364A0324*

3

Turn over

(b) Describe the structures in a chloroplast that are involved in the light-dependent reactions of photosynthesis. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) In an investigation, wheat plants were grown using artificial lighting. Three different types of lighting were used. When the wheat plants were mature, the total biomass of the plants and the mass of the grain (seeds) they produced were measured for each type of lighting. The table below shows the results of this investigation. Total biomass / kg

Mass of grain / kg

Grain yield as a percentage of total biomass (%)

Low pressure sodium lamps

171

61.7

36.1

High pressure sodium lamps

159

58.8

37.0

Metal halide lamps

162

62.4

Type of lighting

(i)

Calculate the grain yield, as a percentage of total biomass, for the wheat grown under metal halide lamps. Show your working. (2)

Answer . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . %

4

*N36364A0424*

(ii) With reference to the data in the table, suggest the conclusions the investigators may have made about the effect of using different types of lighting on grain yield. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

(iii) Suggest two advantages of growing crops of wheat in glasshouses with artificial lighting rather than growing them in open fields. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

(Total for Question 1 = 13 marks)

*N36364A0524*

5

Turn over

2 The mean global temperature is expected to increase as a result of climate change. The graph below shows the predicted changes in mean temperature in New Zealand, during the 21st century. A higher and lower estimate of these changes have been made.

4.5 – 4.0 –

Higher estimate Lower estimate

3.5 – 3.0 – 2.5 – 2.0 – 1.5 – 1.0 –

2100 –

2090 –

2080 –

2070 –

2060 –

2050 –

2040 –

2030 –

2000 –

0.0 –

2020 –

0.5 – 2010 –

Predicted increase in mean temperature / oC

5.0 –

Year (a) (i)

Explain how increases in carbon dioxide and methane, released into the atmosphere, may be contributing towards the estimated changes in mean temperature shown in the graph. (3)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

6

*N36364A0624*

(ii) Suggest why a higher estimate and a lower estimate were made. (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Tuataras are reptiles found only on a group of small islands off the coast of mainland New Zealand. Adult tuataras grow to approximately 65 cm in length. They feed on small mammals, bird chicks and invertebrates such as insects and worms.

Tuataras build nests in which their eggs are laid. The gender (sex) of the tuatara, that hatches from an egg, is determined by the incubation temperature in the nest. A temperature of 22 oC or above will mean that a male tuatara will hatch. Female tuataras only hatch from eggs incubated below 22 oC. During the breeding season in 2000, the temperature of the nests ranged between 18 oC and 24 oC.

*N36364A0724*

7

Turn over

(i)

Suggest how the changes in the mean temperature, shown in the graph on page 6, might affect the tuataras on the islands off the coast of New Zealand. (4)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(ii) Suggest how other animal populations on these islands might be affected by changes in the tuatara population. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


8

*N36364A0824*

3 The distribution and abundance of an organism within its habitat can be influenced by both abiotic and biotic factors. (a) Explain the difference between abiotic and biotic factors. (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(b) Periwinkles are similar to snails and are one of the common invertebrates found on many seashores around Britain. A study of the distribution of two species of periwinkle, Littorina littorea and Littorina obtusata, was carried out. Areas of a sloping seashore were selected at different heights above sea level. Within each of these areas, the mean density (individuals per m2) of each of the periwinkle species was recorded. (i)

Place a cross in the box next to the name of the most suitable piece of apparatus for obtaining the data for the density of the periwinkles. (1) A quadrant B quadrat C quadrille D quartile

*(ii) Explain how this piece of apparatus would be used to obtain the mean density of the two species of periwinkle in each area. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

*N36364A0924*

9

Turn over

(iii) Suggest one abiotic factor and one biotic factor that may influence the distribution of the periwinkles on the seashore. (2) Abiotic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . . Biotic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... . .. (iv) The results of this study into periwinkle density are shown in the graph below. 50 –

L. littorea

Periwinkle density /individuals per m2

2 45 –

L. obtusata

2

40 –

2

35 – 30 –

2

25 –

2

2

20 –

2

2

15 – 10 –

2

–

–

1.0

–

0.5

–

2

–

–

0 –2 0.0

–

5–

1.5

2.0

2.5

3.0

Height above sea level / m

10

*N36364A01024*

2

The three statements below show the conclusions recorded by different students following the seashore study of periwinkles. Place a cross in the box next to one statement that could form a valid conclusion using the information shown in the graph opposite. (1) A All periwinkles are affected by the height above sea level B The height above sea level influences the distribution of different species of periwinkle C Neither of the species of periwinkle is affected by the height above sea level (v) With reference to the data in the graph, discuss the validity of statements A, B and C. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N36364A01124*

11

Turn over

4 The bases in a gene code for the synthesis of a protein. Gene mutations can influence the metabolism of an organism. (a) (i)

The diagram below shows the bases on the template strand of DNA in the part of a gene that codes for a short sequence of amino acids in an enzyme.

A A C TA G T T G G C A A G T G G T C A C Each of the following statements is about this sequence of bases. For each statement, place a cross in the appropriate box to show whether it is true or false. (3) Statement

True

False

This sequence of bases could be used as a template during translation A strand of mRNA could be synthesised using this sequence This sequence codes for 7 amino acids during protein synthesis (ii) Name and describe the structures where the polypeptide chain of this enzyme would be synthesised. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

12

*N36364A01224*

(b) Chlamydomonas is a single-celled photosynthetic organism that lives in well-illuminated ponds. In populations of Chlamydomonas, a gene mutation occasionally occurs. This mutation enables Chlamydomonas to take in organic compounds produced by other organisms and use them as a source of energy. (i)

Explain what is meant by the term gene mutation. (2)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(ii) A population of Chlamydomonas was found in a pond in the centre of a developing forest of fast-growing trees. Suggest how the allele frequency for this mutation could change as the forest develops. Give reasons for your answer. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N36364A01324*

13

Turn over

5 Following a burglary, a DNA profile was created using a small sample of blood left behind on a broken window pane. This DNA profile was then compared with DNA profiles from four suspects, S1, S2, S3 and S4. These DNA profiles are shown in the diagram below. Sample from window

(a) (i)

S1

S2

S3

S4

Place a cross in the box next to the name of the enzyme used in the process used to amplify the DNA in the small sample of blood taken from the crime scene. (1) A endonuclease B invertase C polymerase D transcriptase

(ii) Place a cross in the box next to the name of the process that could be used to separate DNA fragments to create the profiles shown in the diagram above. (1) A amniocentesis B electrophoresis C endocytosis D chromatography

14

*N36364A01424*

(iii) Suggest which of the suspects is most likely to have left the blood sample on the broken window pane. With reference to the theory used in DNA profiling, explain how you came to this conclusion. (5) Suspect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . Explanation . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

*N36364A01524*

15

Turn over

(b) Explain why evidence from DNA profiles may not be absolutely conclusive. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(c) Suggest how DNA profiling could be useful to scientists who examine fossils of animals and plants. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


16

*N36364A01624*

6 The diagram below shows the structure of Human Immunodeficiency Virus (HIV).

Viral envelope

Envelope glycoproteins

Genetic material Core proteins

(a) State how the genetic material in HIV differs from the genetic material in the bacterium Mycobacterium tuberculosis that causes TB. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

*N36364A01724*

17

Turn over

(b) One of the ways in which HIV may enter the blood is through the use of infected needles. Explain why unbroken skin is an effective barrier against HIV infection. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) The table below shows the changes in the number of CD4 T-lymphocytes in the blood of a person infected with HIV, during the first 10 weeks after infection. Time after infection / weeks

(i)

CD4 T-lymphocyte count / cells per mm3 of blood

0

1050

1

980

2

810

3

600

4

520

5

490

6

480

7

500

8

530

9

580

10

600

Describe the change in numbers of CD4 T-lymphocytes during the first 6 weeks after infection with HIV. (2)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

18

*N36364A01824*

*(ii) Explain the change in numbers of CD4 T-lymphocytes during the first 6 weeks after infection with HIV. (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(iii) Suggest one effect that this change would have on one other component of the infected person’s blood. (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N36364A01924*

19

Turn over

7 Cow pats, formed from the faeces dropped by cattle, are a familiar sight in any field where cattle have been grazing. Apart from water, a cow pat consists of a mixture of organic compounds left over from the digestive processes in the cow. Cellulose and plant fibres are efficiently digested in cattle. Therefore, the texture of a cow pat is relatively soft in comparison to the faeces of some other herbivores. (a) (i)

Place a cross in the two boxes next to the types of bond that would need to be broken during the digestion of cellulose in cattle. (2) ester hydrogen glycosidic peptide

(ii) Name two types of plant fibre that may be present in the material eaten by cattle. (2) 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .

(b) The first stage in the decomposition of a cow pat is known as putrefaction. Explain how carbon dioxide and ammonia are formed during this stage of decomposition. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

20

*N36364A02024*

(c) The table below shows the mean time taken for a cow pat to decompose, at different times of the year, in a field in southern Britain. Season

Decomposition time for cow pat / days

Early spring

140

Late spring

125

Early summer

110

Late summer

90

Early autumn

120

Late autumn

150

With reference to the data in the table, suggest why the time taken for a cow pat to decompose changes at different times of the year. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N36364A02124*

21

Turn over

8 Blood infection caused by the bacterium, methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA), has become a major concern in hospitals. This infection can be difficult to treat due to increasing resistance of MRSA to bacteriostatic and bactericidal antibiotics. (a) Explain what is meant by the terms bacteriostatic antibiotic and bactericidal antibiotic. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

(b) The graph below shows the occurrence of MRSA infection in four hospitals, A, B, C, and D for the period from April 2001 to March 2005. The rate of MRSA infection in each hospital during each six-month period was recorded.

0.35 – 0.30 – 0.25 – 0.20 – C

0.15 – 0.10 – 0.05 – –

–

–

–

–

–

D –

–

0–

22

A B

–

Rate of MRSA infection / arbitrary units

0.40 –

Apr 01Sept 01

Oct 01Mar 02

Apr 02Sept 02

Oct 02Mar 03

Apr 03Sept 03

Oct 03Mar 04

Apr 04Sept 04

Oct 04Mar 05

*N36364A02224*

Compare the rates of MRSA infection in hospital A with those in hospital B. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

QUESTION 8 CONTINUES ON THE NEXT PAGE

*N36364A02324*

23

Turn over

(c) MRSA is present on the skin of approximately 1 in 3 of all patients entering hospitals for treatment. (i)

Describe the most significant difference between the rate of MRSA infection in hospital D compared with those of the other three hospitals. (1)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest why the rate of MRSA infection in hospital D differs from the rates in the other hospitals. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

(Total for Question 8 = 10 marks) TOTAL FOR PAPER = 90 MARKS

24

*N36364A02424*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Subsidiary Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Wednesday 16 June 2010 – Morning Time: 1 hour 30 minutes You do not need any other materials.

Paper Reference




•




1/1/1/1/1/

*N37095A0124*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 Forensic scientists use several different types of evidence to estimate the time of death of a body. (a) Place a cross in the boxes next to the two types of evidence that could be used by a forensic scientist to estimate the time of death of a body. (2) Degree of muscle contraction Length of fingernails Signs of decomposition Skin pigmentation (b) The core temperature of a body can also be used to estimate the time of death. This can be recorded by measuring the temperature of the rectum. The table below shows the mean core temperature, measured at 2-hour intervals after death, using data from a large number of bodies. The standard deviation from each of the means is also shown.

2

Time after death / hours

Mean core temperature / °C

Standard deviation from the mean / °C

2

36.7

0.9

4

36.0

1.1

6

35.3

1.3

8

31.3

1.5

10

29.6

1.7

12

28.1

2.0

14

26.7

2.3

16

25.5

2.6

18

25.0

2.9

20

23.6

3.1

22

22.8

3.3

24

22.3

3.4

26

21.8

3.4

*N37095A0224*

Explain what the data indicates about the reliability of using core temperature to estimate the time of death. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Suggest three factors that could influence the rate at which a body cools after death. (3) 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .. .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . . .. . .. . .. . . 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .. .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . . .. . .. . .. . . 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .. .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . . .. . .. . .. . . (Total for Question 1 = 9 marks)

*N37095A0324*

3

Turn over

2 It has been estimated that only 5% of the light energy hitting the surface of a leaf reaches the chloroplasts to be used in the synthesis of organic material. The total energy used in this synthesis is known as the gross primary productivity (GPP). (a) Suggest two reasons why 95% of the light hitting the surface of a leaf is not used by the chloroplasts. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

(b) The mean GPP for plants on Earth is 24.4 × 106 J m–2 year–1. The plants use 3.7 × 106 J m–2 year–1 of this energy in metabolic processes. The energy in the remaining organic material is known as net primary productivity (NPP). (i)

Explain what is meant by the unit J m–2 year–1. (1)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Calculate the percentage of the mean GPP that remains as NPP within plants on Earth. Show your working. (2)

Answer.. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. %

4

*N37095A0424*

(iii) Place a cross in the box next to the metabolic process that best describes the process that accounts for most of the difference between GPP and NPP in plants. (1) A Chemosynthesis B Respiration C Photosynthesis D Protein synthesis *(c) With reference to the structures in a chloroplast, explain how the energy from light is made available in ATP molecules for the synthesis of organic materials. (6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37095A0524*

5

Turn over

BLANK PAGE

6

*N37095A0624*

3 Filamentous algae are simple photosynthetic organisms that consist of long strands of very similar eukaryotic cells. Each of the cells in the strand is enclosed within a cellulose cell wall. The strand increases in length as the cells divide and elongate. The photographs below show some cells in strands of a filamentous alga, as seen using a light microscope.

Magnification ×200

(a) (i)

Magnification ×200

Put a cross in the box next to the term that describes the process involved in the cell divisions in a filamentous alga. (1) A exocytosis B meiosis C mitosis D osmosis

(ii) Put a cross in the box next to the structure that would not be found in a cell from the strand of a filamentous alga. (1) A lysosome B mitochondrion C plasmid D ribosome (b) An investigation was carried out into the effect of temperature on the rate of growth of a filamentous alga. Several short strands of the alga were placed into culture solutions which were kept at five different temperatures and at a high light intensity. The number of cells in the strands, in each culture solution, was counted at the beginning of the time period and again after 18 days. The rate of growth was then calculated.

*N37095A0724*

7

Turn over

The results of this investigation are shown in the graph below. 1.0 –

^

Rate of growth / arbitrary units

0.9 –

^

0.8 – 0.7 – 0.6 –

^

0.5 – 0.4 –

^

0.3 – 0.2 –

^

0.1 – 0– 12

14

16

18

20

22

24

26

Temperature / °C (i)

Name the independent variable in this investigation. (1)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(ii) Using the information in the graph, describe and suggest explanations for the effect of temperature on the rate of growth of the filamentous alga. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

8

*N37095A0824*

(iii) Suggest why it was important that this investigation was carried out at a high light intensity. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(iv) Suggest two abiotic factors, other than light intensity, that would need to be controlled in this investigation. (2) 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . (Total for Question 3 = 12 marks)

*N37095A0924*

9

Turn over

BLANK PAGE

10

*N37095A01024*

4 Various non-specific responses of the body are involved in resistance to bacterial infections. (a) Histamine, interferon and lysozyme are three substances involved in non-specific responses to infection. For each of the following statements, put a cross the substance involved. (i)

in the box next to the name of

Enzyme released in secretions that break down the cell walls of bacteria. (1) A Histamine B Interferon C Lysozyme

(ii) Inflammation caused by a chemical released by white cells in connective tissue. (1) A Histamine B Interferon C Lysozyme

*N37095A01124*

11

Turn over

(b) The flow diagram below summarises some of the stages of phagocytosis, a non-specific response to a bacterial infection.

Bacteria with D on surface enter blood

E produce F which bind to D and label bacteria

Labelled bacteria attach to F receptors on G

G engulfs labelled bacteria by forming vacuoles

H is released into the vacuoles to destroy the bacteria

(i)

Identify D, E, F, G and H by writing appropriate terms in the spaces below. (5) D . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... . E . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . F . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... . G . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. H . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .

12

*N37095A01224*

(ii) Explain why the processes shown in the flow diagram will only happen in response to some types of bacteria. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37095A01324*

13

Turn over

5 Protein synthesis in cells involves molecules of DNA and RNA. (a) The table below describes some features of the molecular structure of DNA and RNA. Place a tick (9) in the box next to each statement to show whether it applies to DNA only, RNA only or to both DNA and RNA. (2) Description

DNA only

RNA only

Both DNA and RNA

Polymer formed from a single strand of nucleotides Pentose present in the nucleotides Adenine, cytosine, guanine and thymine present Nucleotides linked by phosphodiester bonds

(b) The diagram below shows the sequence of the last six amino acids in a protein molecule. The tRNA anticodon that corresponds to each amino acid is also shown. amino acids tRNA anticodon

Alanine CGA

Glutamine GUU

Glycine CCA

Asparagine UUA

Proline GGA

Valine CAA

Using this information, explain how each of the following processes leads to the synthesis of this sequence of amino acids. (i)

The formation of mRNA during transcription in the nucleus (3)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

14

*N37095A01424*

(ii) The translation of mRNA into the sequence of amino acids in a ribosome (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(c) Suggest why the final triplet of nucleotides, on the strand of mRNA involved in the synthesis of this sequence of amino acids, did not correspond with any anticodon on tRNA. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37095A01524*

15

Turn over

6 Rhododendrons are shrubby plants that are widely distributed throughout the northern hemisphere. The flowering periods and habitats of two species of rhododendron, found on Yakushima Island in Japan, are shown in the table below. Flowering period

Main flowering period

Habitat

Rhododendron eriocarpum

April to July

May

Rocky areas in lowland regions

Rhododendron indicum

May to July

June

High mountainous regions

Species

Where these populations overlap, hybrid plants are found that have arisen as a result of cross-fertilisation between these two species. These hybrid plants are capable of flowering and producing viable seeds. (a) Suggest why some scientists might prefer to classify Rhododendron eriocarpum and Rhododendron indicum as varieties within the same species rather than as two separate species. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(b) (i)

Explain what is meant by the term genetic diversity in a species. (2)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

16

*N37095A01624*

(ii) Explain why there is likely to be a greater genetic diversity in the hybrid plants than in either of the two separate species. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

*(c) Explain how the two different species of Rhododendron on Yakushima Island may have evolved from a single population of an ancestral species. (6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37095A01724*

17

Turn over

7 Several species of woodlice can be found in most gardens in Britain. Woodlice have bacteria in their digestive system that secrete enzymes required for the digestion of plant cell walls. Woodlice are decomposers of dead plants. The photograph below shows one of the common species of woodlouse found in gardens in Britain.

Magnification x10 Amateur Entomologists Society / Kieren Pitts

(a) Suggest how woodlice are involved in the recycling of carbon. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

18

*N37095A01824*

(b) A student was watching woodlice in her garden. She noticed that woodlice on an area of paving slabs were fairly active and running about. When she lifted some of the stones near the slabs, the woodlice under these stones were relatively inactive at first. However, within a very short time these woodlice started to run about. After a few minutes, almost all of the woodlice that were under the stones had disappeared from view. (i)

The student thought that the behaviour and distribution of the woodlice were being influenced by an abiotic factor in her garden. Place a cross

in the box next to the term that describes this type of idea. (1)

A Hypothesis B Observation C Prediction D Theory (ii) Suggest two examples of abiotic factors that might influence the behaviour and distribution of the woodlice in her garden. (2) 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. . .. . .. . .. . .. 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. . .. . .. . .. . ..

*N37095A01924*

19

Turn over

(c) She decided to investigate the behaviour of the woodlice. She collected ten woodlice and released them into the centre of the area of paving slabs. She took photographs immediately after the woodlice were released (time 0) and each minute for ten minutes. This was repeated twice. Using the photographs, she recorded the number of woodlice on the paving slabs at one-minute intervals. Her results are shown in the table below.

(i)

Number of woodlice on paved area

Time after release / minutes

1st release

2nd release

3rd release

Mean

0

10

10

10

10

1

10

9

9

9

2

9

8

9

9

3

7

7

7

7

4

7

6

5

6

5

6

6

6

6

6

4

5

4

4

7

4

3

4

4

8

3

3

2

9

0

2

1

10

1

1

0

Complete the table by calculating the mean for each of the final three minutes. (1)

20

*N37095A02024*

(ii) Suggest why taking photographs is a suitable method to count the woodlice. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(iii) Explain why it would be difficult to determine which abiotic factor is influencing the behaviour and distribution of the woodlice in a garden environment. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37095A02124*

21

Turn over

8 Antibiotics are used to treat bacterial infections in eukaryotic organisms. (a) The table below describes some of the structures that are found in cells. Complete the table by writing the name of each of the structures described and stating whether it is found in prokaryotic cells only (P), eukaryotic cells only (E) or both types of cell (B). (3) Description

Name of structure

P, E or B

Enclosed by outer smooth membrane; inner membrane folded forming cristae Long strand-like structure extending out from the cell; used for locomotion Small, circular loop of double-stranded DNA

(b) Vancomycin is an antibiotic that kills bacterial cells by preventing the synthesis of peptidoglycan, a component of bacterial cell walls. (i)

State the term used to describe antibiotics, such as vancomycin, that kill bacterial cells. (1)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ...

(ii) Suggest how bacterial cells are killed by vancomycin. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

22

*N37095A02224*

(iii) Explain why doctors have been advised to limit the prescription of antibiotics. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(c) Describe how you could investigate the effect of different antibiotics on bacteria. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37095A02324*

23

BLANK PAGE

24

*N37095A02424*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Monday 24 January 2011 – Afternoon Time: 1 hour 30 minutes You do not need any other materials.

Paper Reference


Instructions Use black ink or ball-point pen. t Fill boxes at the top of this page with your name, t centrein the number and candidate number. Answer all questions. t Answer the questions in the spaces provided t – there may be more space than you need.

Information total mark for this paper is 90. t The marks for each question are shown in brackets t The – use this as a guide as to how much time to spend on each question. Questions labelled with an asterisk (*) are ones where the quality of your t written communication will be assessed

t


Advice each question carefully before you start to answer it. t Read an eye on the time. t Keep to answer every question. t Try t Check your answers if you have time at the end.


1/1/1/1/1/

*N37490A0128*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 The removal of carbon dioxide from the atmosphere by green plants involves carbon fixation. (a) The following statements are about carbon fixation. (i)

Place a cross in the box next to the stage in which RuBP combines with carbon dioxide. (1) A The light-dependent reactions of the Calvin cycle B The light-independent reactions of the Calvin cycle C The light-dependent reactions of the Krebs cycle D The light-independent reactions of the Krebs cycle

(ii) Place a cross

in the box next to the enzyme that catalyses carbon fixation. (1)

A GALP B GP C NADP D RUBISCO (iii) Place a cross

in the box next to the site of carbon fixation. (1)

A Cristae of a mitochondrion B Granum of a chloroplast C Matrix of a mitochondrion D Stroma of a chloroplast

2

*N37490A0228*

(b) Varieties of the crop plant, maize (Zea mays), are grown in many countries which have relatively long, warm growing seasons. The seed heads, known as corn cobs, contain grains (seeds) that are used in the production of many cereal products. A typical corn cob is shown in the photograph below. Grains packed with starch

Magnification × 0.5

(i)

Suggest why the development of corn cobs, suitable for producing cereal products, depends on the rate of carbon fixation in maize plants. (3)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*N37490A0328*

3

Turn over

(ii) As the demand for maize has increased, it has started to be grown in many more regions of the World. In order to meet this demand, new varieties of maize have been developed from older traditional varieties by scientific breeding programmes. The graph below shows the rate of carbon fixation for six new varieties (A to F) of maize at two different environmental temperatures, 25°C and 14 °C.

25 °C 14 °C 30 25 20 Carbon fixation / µmol m–2 s–1 15 10 5 0

A

B

C

D

E

F

Variety of maize The rate of carbon fixation is higher at 25°C than at 14°C for each of the six varieties of maize. Suggest an explanation for this. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

4

*N37490A0428*

(iii) The table below shows the range of temperatures for the main crop-growing season for maize, in four regions of the World. The main maize variety grown in three of the regions is also shown.

Region

Temperature range / °C

Main maize variety

Minimum

Maximum

Central Africa

24.8

27.3

F

Central USA

20.2

28.3

F

Northern Africa

24.7

27.9

F

Central Europe

11.2

19.3

Using the data shown in the graph, complete the table by selecting the most suitable maize variety for Central Europe. Explain the reasons for your choice. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*N37490A0528*

5

Turn over

BLANK PAGE

6

*N37490A0628*

2 Bovine respiratory diseases (BRD) are a major problem in cattle, causing serious economic losses. The causes of BRD are multiple and complex. The most severe cases of BRD involve infections by both viruses and bacteria. (a) The table below shows some features found in bacteria and viruses. For each feature, place one cross in the appropriate box, in each row, to show whether it is found in bacteria only, in viruses only or in both bacteria and viruses. (3) Feature

Bacteria only

Viruses only

Both bacteria and viruses

Glycogen granules Nucleic acids Protein coat (capsid)

(b) Mild cases of BRD can usually be treated using antibiotics. The treatment of severe cases of BRD will involve the use of antibiotics and other medications. (i)

Suggest why medications, other than antibiotics, are needed to treat the most severe cases of BRD. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*N37490A0728*

7

Turn over

(ii) The table below shows the effectiveness of various antibiotics on three species of bacteria that can contribute towards severe cases of BRD.

Antibiotic

Effectiveness of various antibiotics on three BRD bacterial pathogens (%) Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Histophilus somni

Danofloxacin

71

88

84

Enrofloxacin

83

93

95

Florfenicol

85

90

95

Oxytetracycline

56

70

55

Spectinomycin

72

76

67

Tilmicosin

61

64

93

A group of cattle has BRD but the bacteria pathogen has not been identified. Suggest which antibiotics would be the most suitable to use to treat these cattle. Give reasons for your answer. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

8

*N37490A0828*

(iii) Suggest why it might be advisable to change the antibiotic being used, in the treatment of these cattle, once the pathogen has been identified. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*N37490A0928*

9

Turn over

3 The soils in wet, marshy lands usually have anaerobic conditions that inhibit decomposition. As a result of this, dense layers of semi-decayed organic matter, known as marshland peat, build up. The table below shows some of the components of marshland peat. Component

Chemical nature

Cutin

Polymer of organic acids linked by ester bonds

Lignin

Polymers of phenyl propene

Hemicellulose

Branched polysaccharide Monomers include hexoses and pentoses linked by glycosidic bonds

Cellulose

Main source Waxy layers of leaves and fruits

Cell walls of all plant cells

Cell walls of all plant cells

(a) Describe the chemical nature of cellulose. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

10

*N37490A01028*

(b) Name a plant tissue that could be the main source of the lignin found in marshland peat. (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) All of the components shown in the table are organic carbon compounds. Describe the role of microorganisms in the recycling of the carbon from these compounds. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(d) Landscapes rich in peat act as carbon sinks. However, during recent decades, some countries have been draining and clearing marshy peatlands to grow crops, such as palms, to produce biofuels. During this clearance and drainage, the rate of decomposition in the peat increases and the organic debris is burnt. This change of use of the peatlands has turned carbon sinks into carbon sources. (i)

Suggest one reason why some countries may decide to drain their marshy peatlands for the production of biofuels. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*N37490A01128*

11

Turn over

*(ii) Biofuels are considered to be carbon neutral. Suggest why the continued draining and clearance of peatlands may contribute towards global warming even though they may be used to produce biofuels. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


12

*N37490A01228*

4 Tuberculosis (TB) kills approximately three million people every year. Droplets containing the organisms that cause TB are released into the air when a person suffering from TB coughs. Transmission of TB occurs if these droplets are inhaled into the alveoli of the lungs. In the lungs, the organisms are taken up by macrophages and carried to lymph nodes. (a) (i)

State one characteristic symptom of TB other than coughing. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Place a cross

in the box next to the name of the organism that causes TB. (1)

A Macrobacterium tuberculosis B Microbacterium tuberculosis C Monobacterium tuberculosis D Mycobacterium tuberculosis (iii) Describe how the organisms that cause TB are taken up by macrophages. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(iv) Ingesting food containing these organisms is unlikely to lead to the development of TB. Give an explanation for this. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*N37490A01328*

13

Turn over

*(b) The graphs below show data related to TB and HIV infections in the population of central Africa from 1990 to 2008. Graph 1 – The percentage of the population infected by TB

Percentage infected (%)

4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

Year Graph 2 – The number of cases of HIV infection per 100 000 population

Number per 100 000 population

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

Year

14

*N37490A01428*

2006

2008

Discuss how far the data in the graphs support the following hypothesis. The increase in HIV infection in central Africa has led to an increase in TB infection. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*N37490A01528*

15

Turn over

5 A wetland is an area where the soil is saturated with moisture either permanently or seasonally. The distribution and abundance of organisms in a wetland will be influenced by various abiotic factors including the degree of saturation of the soil by water. Within most wetlands, there will be areas which are relatively dry and other areas which are submerged under water throughout the year. (a) (i)

Explain why the degree of saturation of the soil by water is considered to be an abiotic factor. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Place a cross in the box next to the biotic factor that might influence the distribution and abundance of organisms in a wetland. (1) A Mineral availability B pH C Predation D Water temperature (b) A group of students studied an area of wetland. They placed twenty 1m2 quadrats on a line from a relatively dry area to an area where there was free-standing water. Each quadrat was divided up into 25 smaller sections. (i)

Place a cross in the box next to the term that describes the technique that uses a line of quadrats to investigate the distribution of organisms. (1) A Transact B Transcript C Transect D Transept

(ii) Suggest why the quadrats were divided up into 25 smaller sections. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

16

*N37490A01628*

BLANK PAGE

*N37490A01728*

17

Turn over

18

*N37490A01828*

1

2

1

0

Water depth / cm

0

2

Rhododendron

0

20

40

60

80

100

Quadrat

Percentage cover (%)

0

3

3

5

0

0

5

Soft rush

4

4

7

9

Water mint

8

11

Quadrat

10

13

0

6 0

7 0

8

0

9

0

10

0

11

14

15

0

12

0

13

0

14

10

15

Common duckweed

12

Figure 2 – Water depth at each quadrat

6

Figure 1 – Percentage cover of each species at each quadrat

20

16

16

18

19

20

30

17

40

18

50

19

60

20

Canadian pondweed

17

(iii) The students estimated the percentage cover of each of five species of plant within each quadrat. They also measured the depth of free-standing water. The results of this part of the study are shown in Figure 1 and Figure 2. Use the data in Figure 1 and Figure 2 to complete the table below. (2) Species

Description

Canadian pondweed

Delicate plant that is suspended in the water

Rhododendron

Woody shrub that requires reasonably dry, firm soil

.. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... .

Non-woody plant that requires very moist conditions

.. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... .

Semi-submerged plant which floats in shallow water

.. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... .

Semi-woody plant which requires fairly moist conditions

(iv) Suggest why the students were not able to draw valid conclusions about the effect of saturation of the soil by water on the distribution of the five plant species. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*N37490A01928*

19

Turn over

6 The diagram below shows the sequence of events leading to polypeptide synthesis.

stage A

Transcription forms pre-mRNA

stage B

Pre-mRNA modified to give mRNA molecules

stage C

Translation of mRNA molecules to synthesise polypeptides

(a) Place a cross in the box next to the correct term that completes each of the following statements. (i)

Transcription takes place in the (1) A Golgi apparatus B lysosome C nucleus D ribosome

(ii) A triplet of bases that could not be found in mRNA is (1) A Adenine Adenine Guanine B Adenine Thymine Guanine C Adenine Cytosine Guanine D Adenine Uracil Guanine

20

*N37490A02028*

(iii) The sequence of triplets on a section of DNA used to form a strand of pre-mRNA is a (1) A cistron B codon C neutron D photon (b) Describe how free nucleotides are bonded together in the correct sequence in pre-mRNA, at stage A. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) A strand of pre-mRNA consists of exons and introns. Exons are sections that can be used during translation for polypeptide synthesis. Introns are lost during the modification of pre-mRNA at stage B and are not used during translation. During this modification, a variety of mRNA molecules is formed. Each molecule contains all or only some of the original exons in the pre-mRNA. However, the sequence of the exons in a strand of mRNA will always be the same as in the original pre-mRNA. (i)

Explain the function of the codons at each end of a strand of mRNA, during the process of translation. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*N37490A02128*

21

Turn over

(ii) Suggest why a variety of different protein structures could be formed from the polypeptides synthesised using the mRNA molecules from a single gene. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


22

*N37490A02228*

7 Sardinia is an island in the Mediterranean Sea. Many of the plants and animals on islands, such as Sardinia, show distinct physical and behavioural features that are different from those found in closely-related mainland populations. The Sardinian wild boar is an example of this, shown in the photograph below.

Magnification × 0.1

(a) Explain what is meant by each of the following terms. (i)

Gene pool (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Allele frequency (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*N37490A02328*

23

Turn over

(b) The population of wild boar in mainland Italy and the population in Sardinia both belong to the species, Sus scrofa. The mainland population is placed in the sub-species, Sus scrofa scrofa, whilst the Sardinian population is placed in the sub-species, Sus scrofa meridionalis. (i)

Suggest why scientists classify the mainland and Sardinian wild boar as two sub-species rather than as two separate species. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*(ii) Suggest how the two sub-species, Sus scrofa meridionalis and Sus scrofa scrofa, have developed from a single ancestral population. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

24

*N37490A02428*

(iii) Explain how the results of DNA profiling of tissue samples from the two sub-species could be used to provide evidence that they share common ancestry. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*N37490A02528*

25

Turn over

8 (a) Some of the ways by which a person may acquire antibodies to become immune to a disease are listed below. A - artificial active B - artificial passive C - natural active D - natural passive Complete the table below by writing the letter of the most appropriate form of immunity shown in the list. (2) Source of antibodies

Form of immunity

Passed across placenta to fetus from mother Injected from another individual Produced as a result of suffering from the disease Produced following vaccination using antigen (b) Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) is a bacterium. When it enters the blood it can stimulate the production of several different clones of plasma cells. These produce a variety of antibodies (polyclonal antibodies). Suggest an explanation for this. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

26

*N37490A02628*

(c) In the laboratory, it is possible to produce clones of special cells that only produce one type of antibody (monoclonal antibodies). These monoclonal antibodies can be used to detect the presence of antigens in the blood. Suggest the advantage of using monoclonal antibodies, rather than polyclonal antibodies, in the detection of antigens in the blood. Give reasons for your answer. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*N37490A02728*

27

BLANK PAGE

28

*N37490A02828*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Monday 13 June 2011 – Afternoon Time: 1 hour 30 minutes You do not need any other materials.

Paper Reference


Instructions Use black ink or ball-point pen. t Fill boxes at the top of this page with your name, t centrein the number and candidate number. all questions. t Answer the questions in the spaces provided t Answer – there may be more space than you need.

Information total mark for this paper is 90. t The for each question are shown in brackets t –Theusemarks this as a guide as to how much time to spend on each question. Questions labelled with an asterisk (*) are ones where the quality of your t written communication will be assessed

t


Advice Read each question carefully before you start to answer it. t Keep eye on the time. t Try toananswer every question. t Check your answers if you have time at the end. t

P38174A ©2011 Edexcel Limited.

1/1/1/1/e2

*P38174A0128*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 Plant growth involves mitosis, cell division and cell differentiation and is influenced by environmental factors such as temperature. (a) The diagram below shows the stages in the growth of a root in a plant seedling.

Mitosis and cell division

(i)

Place a cross

Cell elongation and synthesis of material

Differentiation into specialised cells

in the box next to the correct sequence of stages in mitosis. (1)

A Metaphase, anaphase, prophase, telophase B Prophase, anaphase, metaphase, telophase C Prophase, metaphase, anaphase, telophase D Telophase, metaphase, anaphase, prophase (ii) Place a cross in the box next to the material that would be synthesised to form the cell wall of the seedlings. (1) A Cellulose B Cholesterol C Glycogen D Thrombin (iii) Place a cross in the box next to the tissue that would form the vessels in a root, following differentiation. (1) A Chorion B Endothelium C Sclerenchyma D Xylem

2

*P38174A0228*

(b) A student carried out an investigation into the effect of temperature on the growth of plant seedlings. The two species that she chose for the study were sea plantain, Plantago maritima and bog sedge, Kobresia simpliciuscula. Sets of seeds from each of these species of plant were germinated at 18 °C. As soon as they germinated, the seedlings were placed in three temperature-controlled rooms at 10 °C, 14 °C and 18 °C. They were allowed to grow for 50 days. Samples of seedlings were taken at 5-day intervals and their mean dry masses were recorded. The results of this investigation are shown in the tables below. Table 1 – Sea plantain Day

Mean dry mass / mg 10 °C

14 °C

18 °C

5

2

2

2

10

3

4

6

15

4

6

12

20

7

12

20

25

10

19

34

30

13

25

47

35

17

31

85

40

20

40

109

45

24

55

164

50

28

80

210

Table 2 – Bog sedge Day

Mean dry mass / mg 10 °C

14 °C

18 °C

5

1

1

1

10

1

1

1

15

1

2

2

20

1

2

2

25

2

2

3

30

2

3

5

35

2

4

8

40

3

5

12

45

4

6

16

50

5

7

22

*P38174A0328*

3

Turn over

(i)

Suggest how these results could be displayed in order to compare the effect of temperature on the growth of seedlings of these two species. (3)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(ii) Suggest why all of the seeds were germinated at 18 °C before being placed in the temperature-controlled rooms. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

4

*P38174A0428*

(iii) Use the data in the tables to suggest which of the two species is better adapted for growth at a wide range of latitudes (distance from the equator). Give reasons for your choice. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P38174A0528*

5

Turn over

BLANK PAGE

6

*P38174A0628*

2 Many scientists think there is a link between global warming and increased levels of carbon dioxide and methane in the upper atmosphere. Most organisms are found in regions where the temperature range is between 0 °C and 40 °C at the Earth’s surface. (a) (i)

Suggest why temperatures below 0 °C or above 40 °C would be unsuitable for most organisms. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(ii) Explain how this range of temperatures has been maintained by the presence of carbon dioxide and methane in the upper atmosphere. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

*P38174A0728*

7

Turn over

(iii) Place a tick (9) in the box in each row to indicate whether each technique could provide evidence of climate change having occurred in the past. (2) Technique

Could provide evidence

Would not provide evidence

Amniocentesis Dendrochronology Peat-bog pollen analysis Potassium-argon dating

8

*P38174A0828*

*(b) It has been suggested that a reduction in the use of fossil fuels is necessary if further global warming is to be prevented. Some scientists disagree with this suggestion. Suggest why these scientists do not agree that a reduction in the use of fossil fuels will prevent further global warming. (6) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P38174A0928*

9

Turn over

BLANK PAGE

10

*P38174A01028*

3 Following the extraction of coal from the ground in the United Kingdom, the unwanted material was usually deposited in large heaps known as bings. Most of the material in a bing is shale fragments composed of minerals and clay. There have been a number of studies of the colonisation and the development of plant communities on bings. In these studies, the approximate age of the bing can be estimated by reference to the type of plant community growing on the bing. This is shown in the table below. Type of plant community Lichens and mosses

Approximate age of bing / years 3 – 15

Grasses and small herbs

15 – 40

Grasses, small herbs and large herbs

40 – 70

Small trees and shrubs

60 – 80

Large trees, small trees and shrubs

80 – more than 100

(a) Place a cross in the box next to the mineral ion that would need to be present if plants, such as grasses and herbs, are to grow successfully on a bing. (1) A Copper B Nitrates C Sodium D Sulphites (b) Place a cross in the box that describes the gradual change in the type of plant community growing on a bing. (1) A Endemism B Evolution C Phylogeny D Succession

*P38174A01128*

11

Turn over

*(c) With reference to the information in the table, suggest why the type of plant community growing on a bing changes over time. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

12

*P38174A01228*

(d) After 100 years, the community on a bing becomes stable. State the term used to describe this type of community and explain why it is stable. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P38174A01328*

13

Turn over

4 Muscle contraction in mammals involves two fibrous proteins, actin and myosin. These slide over each other to reduce the length of the muscle. (a) State two differences between fibrous proteins, such as actin and myosin, and globular proteins, such as enzymes. (2) 1 ........ .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. .. .. .. . .. . .. . .. . .. .............. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

2 ....... .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .... . ... . .. . .. . .. . .. . ............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) During the first few hours after the death of a mammal, the muscles undergo a characteristic contraction known as rigor mortis. (i)

Place a cross in the box next to the factor that might influence the rate of progress of rigor mortis in a muscle immediately after death. (1) A Degree of decomposition of the muscle B Oxygen concentration of the atmosphere C Presence of drugs in the body D Presence of egg laying insects

(ii) Suggest two environmental factors that influence the rate of progress of rigor mortis in a muscle immediately after death. (2) ............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

14

*P38174A01428*

(c) In an investigation of rigor mortis in rats, the tension due to contraction was measured in leg muscles and jaw muscles at intervals of 30 minutes after death. The tension was recorded as a percentage of the normal full contraction of each muscle in the live animal. The graph below shows the results of this investigation. Jaw muscle

Leg muscle

80 – 60 – 40 – 20 – –

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

0– 0.0 –20 – –

Tension due to contraction (%)

100 –

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

7.5

8.0

–40 – Time after death / hours Using the data in the graph, suggest why a forensic scientist would need to consider rigor mortis in several muscles of a body when estimating the time of death. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P38174A01528*

15

Turn over

BLANK PAGE

16

*P38174A01628*

5 The skin has an important role in protecting the body from infection by pathogenic bacteria. Human skin has a community of microorganisms, called the skin flora, living on it. Most of these microorganisms are harmless bacteria that feed on dead skin cells and secretions. (a) (i)

State two ways in which the skin flora can help to protect a person from infection by pathogenic bacteria. (2)

1 ........ .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. .. .. .. . .. . .. . .. . .. .............. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

2 ....... .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .... . ... . .. . .. . .. . .. . ............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Place a cross next to the part of the skin that forms a physical barrier against infection by pathogenic bacteria. (1) A Epidermis B Erector pili C Malpighian layer D Sebaceous gland (b) Influenza (flu) is caused by a virus. Sometimes antibiotics are used as part of the treatment for a person with influenza. Suggest why antibiotics may be used as part of the treatment for influenza. (2) ............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

............. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ..... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . . .. . .. . . .. . .. . .. . .

*P38174A01728*

17

Turn over

(c) The overuse of antibiotics is causing concern. The table below shows the number of prescriptions for antibiotics per 10 000 population in the USA, given during treatment for influenza, from 2000 to 2006.

(i)

Year

Number of prescriptions per 10 000 population

2000

226

2002

164

2004

172

2006

142

Calculate the overall percentage reduction in the number of prescriptions per 10 000 population in the USA from 2000 to 2006. Show your working. (2)

Answer . ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . % (ii) The target set by health authorities in the USA for the number of prescriptions per 10 000 population by 2012 is 128, an overall reduction of 43.4% since 2000. Suggest whether this target will be achieved. Give an explanation for your answer. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

18

*P38174A01828*

(iii) Suggest why health authorities in the USA are encouraging the reduction in the number of prescriptions of antibiotics. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P38174A01928*

19

Turn over

6 Osteocalcin is a structural protein found in the bones of mammals. The sequence of the amino acids in osteocalcin can be determined using mass spectrometry. The sequences of the first 20 amino acids in the primary structure of osteocalcin from the bones of humans and some apes are shown in the table below. Each amino acid is represented by a capital letter. Amino acid number Mammal

1

5

10

15

20

Human

Y

L

Y

Q

W

L

G

A

P

V

P

Y

P

D

P

L

E

P

R

R

Chimpanzee

Y

L

Y

Q

W

L

G

A

P

V

P

Y

P

D

P

L

E

P

R

R

Orang utan

Y

L

Y

Q

W

L

G

A

P

V

P

Y

P

D

P

L

E

P

K

R

Gorilla

Y

L

Y

Q

W

L

G

A

O

V

P

Y

P

D

P

L

E

P

K

R

(a) Place a cross next to the most appropriate answer that completes each of the following statements about these sequences of amino acids. (i)

The number of nucleotides in the gene for osteocalcin production used for each of these sequences is (1) A 20 B 40 C 60 D 80

(ii) The type of bond that links the amino acids in the primary structure of osteocalcin is (1) A disulphide B hydrogen C ionic D peptide (iii) The structure in which the amino acids in the primary structure of osteocalcin would be linked together is a (1) A centriole B lysosome C nucleolus D ribosome

20

*P38174A02028*

(b) (i)

Using the data in the table, suggest with reasons what conclusions scientists might make about the ancestral relationships of humans and apes. (4)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(ii) Suggest how DNA analysis could give further evidence for their conclusions. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

*P38174A02128*

21

Turn over

(iii) Describe how gel electrophoresis can be used to analyse DNA. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


22

*P38174A02228*

7 In seaweeds that are found on shores around Britain, photosynthesis occurs during the time that they are submerged at high tide. Seaweeds found near the top of the shore are submerged for short periods in shallow water. Seaweeds found lower down the shore are submerged for longer periods in deeper water. (a) The diagram below shows the double-membrane envelope of a chloroplast.

(i)

Complete the diagram to show the structures involved in the light-dependent reactions of photosynthesis. Label these structures. (2)

(ii) The table below shows two statements taken from a student’s essay about the light-dependent reactions of photosynthesis. Complete the following table by placing a tick (9) in the correct column next to each statement to show whether it is true or false. (2) Statement

True

False

Electrons in chlorophyll are excited as light energy is absorbed The energy absorbed by chlorophyll is used to generate ADP and NADP (iii) Explain how oxygen is produced during the light-dependent reactions of photosynthesis. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

*P38174A02328*

23

Turn over

(b) As light penetrates deeper water, red, orange and yellow wavelengths are absorbed by the seawater, whereas in shallow water most wavelengths penetrate. The table below shows the relative rates of photosynthesis in a green seaweed, Ulva lactuca, and a red seaweed, Schizymenia dubyi, at different wavelengths of light. The relative rates of photosynthesis are compared with the rate in light with a wavelength of 660 nm (red). Relative rate of photosynthesis / arbitrary units

Seaweed

430 nm (blue)

540 nm (green)

660 nm (red)

Ulva lactuca

0.94

0.17

1.0

Schizymenia dubyi

0.38

3.40

1.0

(i)

Using the data in the table, suggest where each of these two seaweeds is most likely to be found on a seashore. Place a tick (9) in the most appropriate box in each column. (2) Position on shore

Ulva lactuca

Schizymenia dubyi

Top of the shore Middle of the shore Lower down the shore All regions (ii) Give reasons for your answers. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(Total for Question 7 = 12 marks) 24

*P38174A02428*

8 Human immunodeficiency virus (HIV) causes the condition known as acquired immunodeficiency syndrome (AIDS) in humans. (a) Complete the following table by placing a tick (9) in the correct column next to each statement to show whether it is true or false. (3) Statement

True

False

HIV infects b-lymphocytes in the human immune system The genetic material in HIV is a form of RNA The enzyme, reverse transcriptase, is used by HIV (b) Following infection by HIV, the genetic material will be copied as the virus reproduces. A single virus reproduces at a very fast rate giving rise to billions of viruses in just one day. During reproduction of HIV, many genetic mutations are produced. This means that many new strains of HIV can develop quickly within an infected person. (i)

Explain what is meant by the term genetic mutation. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

*P38174A02528*

25

Turn over

(ii) Suggest why effective treatment of HIV in human populations will require the continual development of a mixture of many new drugs. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


26

*P38174A02628*

BLANK PAGE

*P38174A02728*

27

BLANK PAGE

28

*P38174A02828*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Wednesday 25 January 2012 – Morning Time: 1 hour 30 minutes

Paper Reference

6BI04/01

You do not need any other materials.

Total Marks


Information total mark for this paper is 90. t The marks for each question are shown in brackets t The – use this as a guide as to how much time to spend on each question. Questions labelled with an asterisk (*) are ones where the quality of your t written communication will be assessed

t



P39505RA ©2012 Pearson Education Ltd.

1/1/1/1/1/C1/

*P39505RA0124*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 During DNA profiling, the polymerase chain reaction (PCR) can be used to amplify a sample of DNA. The diagram below shows how substances X, Y and Z are involved in the PCR. It also gives the temperature treatments T1, T2 and T3 at various stages.

The DNA sample is mixed with X, Y and DNA polymerase. This mixture is placed into a PCR machine.

The mixture is treated (T1) to separate Z.

The mixture is treated (T2) to allow X to attach to Z.

The mixture is treated (T3) to allow DNA polymerase to use Y to assemble a complementary Z.

The cycle of heating and cooling is repeated approximately 30 times.

2

*P39505RA0224*

(a) Name substances X, Y and Z. (3) Substance X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . Substance Y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... Substance Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. (b) Place a cross and T3.

in the box next to the correct statements for treatments T1, T2 (3)

(i) Treatment T1 A heated to 90–95 °C B heated to 75 °C C cooled to 55–60 °C D cooled to 4 °C (ii) Treatment T2 A heated to 90–95 °C B heated to 75 °C C cooled to 55–60 °C D cooled to 4 °C (iii) Treatment T3 A heated to 90–95 °C B heated to 75 °C C cooled to 55–60 °C D cooled to 4 °C

*P39505RA0324*

3

Turn over

(c) Suggest reasons for each of the following. (i) DNA polymerase from human sources is not suitable for use in a PCR machine. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Species of plants cannot be identified from woody (xylem) material using PCR and DNA profiling. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


4

*P39505RA0424*

BLANK PAGE

*P39505RA0524*

5

Turn over

2 The diagram below summarises the interconversion of ATP and ADP.

Reaction S ATP

ADP + Substance W + Energy Reaction T

(a) Place a cross

in the box that identifies each of the following. (3)

(i) Substance W A carbon dioxide B an electron C inorganic phosphate D a proton (ii) Reaction S A carboxylation B hydrolysis C phosphorylation D photolysis (iii) Reaction T A carboxylation B hydrolysis C phosphorylation D photolysis

6

*P39505RA0624*

(b) Reaction T occurs in a chloroplast. Describe the structures in a chloroplast that are involved in this reaction. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) The energy released by reaction S is used to form GALP (glyceraldehyde 3-phosphate) during the Calvin cycle. Plant cell walls contain cellulose molecules. Suggest how GALP may be used to synthesise cellulose. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39505RA0724*

7

Turn over

3 If a tree trunk is cut across horizontally, growth rings can be seen in the cut surface. The most significant factor that affects the formation of growth rings is environmental temperature. In regions where there is an annual cycle of seasonal temperature changes, it is possible to estimate the year in which a particular ring was formed. In Nepal, there is an annual seasonal cycle of three distinct periods that is shown in the table below. Period

Months

Description

Pre-monsoon

February to June

Relatively warm temperature, greater than 15 °C

Monsoon

July to September

Heavy rainfall

Post-monsoon

October to January

Relatively cool, usually less than 12 °C

Data from growth ring studies and other sources have been used to estimate the changes in environmental temperature in Nepal during the past 400 years.

Estimated temperature / °C

The estimated temperatures for the pre-monsoon and post-monsoon periods are shown in the graphs below. Pre-monsoon period 16

15

1600 1650 1700 1750 1800 1850

1900 1950 2000

Estimated temperature / °C

year Post-monsoon period 12

11

1600 1650 1700 1750 1800 1850

1900 1950 2000

year Key Mean temperature Raw data 8

*P39505RA0824*

(a) Place a cross in the box next to the term used to describe the scientific study of tree growth rings. (1) A climatology B dendrochronology C ecology D ethnobiology (b) Compare the changes in mean environmental temperature between the pre-monsoon and the post-monsoon periods from 1600 to 2000. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .

(c) (i) Suggest how scientists could use these data to predict future climate change. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39505RA0924*

9

Turn over

(ii) Suggest why some scientists may not be convinced that these data can be used to predict future climate change. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(d) Suggest one source of evidence, apart from growth ring studies, that could be used to estimate changes in mean environmental temperature in Nepal during the past 400 years. (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


10

*P39505RA01024*

4 Nuthatches are small, colourful birds belonging to the genus, Sitta. Many varieties of the species Sitta europaea (European nuthatch) can be found throughout mainland Europe. These varieties form overlapping populations in different regions. These birds eat small invertebrates, living in tree bark, throughout the year.

European nuthatch. Magnification x0.5 Leslie J Borg/Science Photo Library However, in the colder mountain forests on the island of Corsica, a small population of approximately 2500 pairs of nuthatches can be found. These birds are classified as the species Sitta whiteheadi (Corsican nuthatch). For most of the year, they feed on pine seeds. During the summer breeding season they also feed on small invertebrates. Members of the two species, S. europaea and S. whiteheadi, are so similar in appearance and behaviour that they can usually only be distinguished by expert observation and research. (a) Place a cross

in the box next to the best definition of a species. (1)

A individuals can interbreed to produce fertile offspring B individuals can interbreed to produce hybrid offspring C individuals can interbreed to produce sterile offspring D individuals can interbreed to produce viable offspring

*P39505RA01124*

11

Turn over

*(b) In mountainous regions of mainland Europe, only S. europaea is found. Suggest how a distinct species of nuthatch, S. whiteheadi, has evolved in the mountainous regions of the island of Corsica. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) (i) Suggest how environmental changes, such as those caused by global warming, are more likely to cause extinction of S. whiteheadi than S.europaea. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

12

*P39505RA01224*

(ii) Suggest why S. whiteheadi might be able to survive an environmental change such as global warming. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(d) Explain how the work of zoos could be important to the survival of S. whiteheadi. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39505RA01324*

13

Turn over

5 (a) The table below gives some of the features of bacteria and viruses. Place one tick (9) in each row to indicate whether the feature is found in bacteria only, viruses only or both bacteria and viruses. (3) Found in Feature Bacteria only

Both bacteria and viruses

Viruses only

Nucleic acid Cytoplasm Protein capsid

(b) In human populations, the bacterium, Helicobacter pylori, is associated with the development of severe chronic atrophic gastritis (SCAG) in the stomach. SCAG is the first step that can lead to the most common form of stomach cancer. The table below shows the reported new cases of stomach cancer in 2006 in the UK. The mean rate of stomach acid secretion for each age group is also shown.

14

Age group / years

Mean acid secretion / mg hour–1

11–15

170

0

16–20

160

0

21–25

150

0

26–30

120

0

31–35

100

4

36–40

90

10

41–45

60

55

46–50

60

95

51–55

60

183

56–60

50

263

61–65

40

424

66–70

40

633

New cases of stomach cancer

*P39505RA01424*

(i) Suggest why patients with SCAG may be given antibiotics as part of their treatment. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*(ii) Using the information about SCAG and the data, describe and suggest explanations for the trends shown in the table. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39505RA01524*

15

Turn over

6 The graphs below show data collected at a weather station in North Wales during 2007. The monthly means of net primary productivity (NPP), daily maximum and minimum temperatures and sunlight hours are shown for grassland at this weather station. 12.0 –

Mean NPP / g m2

10.0 – 8.0 – 6.0 – 4.0 – 2.0 – 0.0 –

Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Month

Mean daily temperature / °C

25 – 20 – 15 – Maximum temperature

10 – 5– 0–

Minimum temperature Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Month

8.0 –

Mean daily sunlight / hours

7.0 – 6.0 – 5.0 – 4.0 – 3.0 – 2.0 – 1.0 – 0.0 –

16

Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Month

*P39505RA01624*

(a) (i) Explain what is meant by the term net primary productivity. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Calculate the overall percentage increase in the mean NPP from January to May. (3)

Answer .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. .. . .. . .. . .. . .. % (b) Suggest why an increase in temperature may cause an increase in NPP. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39505RA01724*

17

Turn over

(c) Using information from the graphs, describe and explain the relative effects of temperature and hours of sunlight on NPP in this grassland. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(d) Temperature and hours of sunlight are abiotic factors. Suggest two biotic factors that may influence NPP in this grassland. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


18

*P39505RA01824*

BLANK PAGE

*P39505RA01924*

19

Turn over

7 Infection with human immunodeficiency virus (HIV) can lead to the condition known as AIDS. In this condition, part of the immune system is destroyed. (a) The genetic material in HIV consists of two strands of RNA. Place a cross in the box next to the term used to describe each of the sub-units in a molecule of RNA. (1)

A

amino acid

B inorganic phosphate C nucleotide D saccharide (b) (i) Name two types of cell that HIV enters in the immune system. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Explain how HIV is able to enter these cells. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

20

*P39505RA02024*

(iii) Describe the sequence of events following infection of these cells by HIV, that may lead to the death of the patient. (6) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39505RA02124*

21

Turn over

8 (a) The table below describes some features of the lymphocytes that are involved in the immune system. Place a tick (9) in the appropriate column to indicate whether the description is true or false. (4) Description

True

False

B and T cells are formed in the bone marrow B cells stimulate T cells to produce clones of memory cells T helper cells produce chemicals that destroy pathogens B and T cells are able to form clones by mitosis (b) A sample of blood was taken from a person with a bacterial infection. The photograph below shows some of the cells in this blood sample.

Red blood cell

Lymphocyte

Suggest two reasons why the bacteria that caused the infection are not visible in the photograph. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

22

*P39505RA02224*

(c) Suggest how a further sample of blood, taken a few days later, might differ from the one shown in the photograph, in each of the following circumstances. Give a reason for each answer. (i) If the person is treated with antibiotic drugs. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) If the person is given a placebo. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39505RA02324*

23

BLANK PAGE

24

*P39505RA02424*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Friday 15 June 2012 – Morning Time: 1 hour 30 minutes You do not need any other materials.

Paper Reference




t



P39511A ©2012 Pearson Education Ltd.

1/1/1/1/1/

*P39511A0128*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 The sea anemone, Anthopleura elegantissima, occupies a niche at the secondary and tertiary consumer levels in a food web on the shores of North America.

Neil G. Mcdaniel / Science Photo Library

Sea anemone Magnification ×1 At high tide, the sea anemone is active and feeds on a variety of small invertebrate animals and fish. It paralyses its prey using stinging cells on tentacles. The food is then passed into the gut of the sea anemone for digestion by enzymes. The anemones also form the food of various carnivores. At low tide, the anemones are exposed on the rocks of the shore where they remain stationary until the water returns at high tide. During this exposure, the tentacles and body of each anemone are contracted into a rounded mass. (a) Explain what is meant by the term niche, using the sea anemone Anthopleura elegantissima as an example.

(3)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

2

*P39511A0228*

(b) Suggest and explain why the anemones contract when exposed at low tide. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39511A0328*

3

Turn over

(c) Line transects were used to study the effects of abiotic factors on the distribution of A. elegantissima on a rocky shore. In this study, line transects were taken from the upper shore to the low water mark. The mean results from these line transects are shown in the table below.

(i)

Quadrat

Mean height above low water mark /m

Mean rock temperature / qC

Mean number of A. elegantissima

1

3.9

12

0

2

3.6

12

0

3

3.7

12

0

4

3.4

13

5

5

3.2

12

10

6

3.0

12

21

7

2.9

11

32

8

2.5

12

56

9

2.4

12

68

10

2.1

13

55

11

1.7

13

76

12

1.2

12

45

13

0.9

12

25

14

0.6

12

18

15

0.0

12

21

Place a cross in the box next to the term that describes the type of sampling that uses line transects to study the distribution of A. elegantissima. (1) A controlled B random C systematic D trial and error

4

*P39511A0428*

(ii) Describe and suggest explanations for the effects of these two abiotic factors on the distribution of A. elegantissima on this shore. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(iii) Suggest how these data could be analysed to assess the relationship between the two abiotic factors, shown in the table, and the distribution of A. elegantissima on this shore. (2) ........... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . ..

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39511A0528*

5

Turn over

2 Certain herbivores, such as cows, contain bacteria in their stomachs. These bacteria produce enzymes that can digest cellulose and other organic compounds in the plant material that the cows eat. As a result of the bacterial activity, methane and carbon dioxide are released. These gases pass into the atmosphere as the cow burps or exhales. (a) (i)

Place a cross in the box next to the term used to describe the type of chemical reaction involved in the digestion of cellulose by enzymes. (1) A autolysis B haemolysis C hydrolysis D photolysis

(ii) Place a cross in the box next to the most likely product of the digestion of cellulose by the bacteria. (1) A amino acids B fatty acids C glucose D glycerol (b) Suggest why these bacteria need to have special adaptations to live in the stomach of a cow. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

6

*P39511A0628*

(c) On a farm in Wales, an investigation was carried out to assess the effect of diet on the milk yield and methane production of cows. A herd of cows was divided into two groups, A and B. The cows in group A were fed a traditional diet and those in group B were fed the same diet with a mixture of chopped hay and straw added. The table below shows the results of this investigation.

Group

(i)

Diet

Mean milk yield per cow / dm3 day –1

Methane emission for each dm3 milk produced / dm3

A

Traditional with no added material

24.0

30.0

B

Traditional with added chopped hay and straw

27.6

24.0

Using the information in the table, calculate the rate of methane production per cow on each of the two diets. (2)

Group A = . ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... . .. . .. . .. . . .. . .. .

Group B =

.. ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .

*P39511A0728*

7

Turn over

*(ii) Scientists have estimated that if all cattle in Britain were fed on a diet with added chopped hay and straw, there would also be an annual reduction of at least 1.6 million tonnes of carbon dioxide released into the atmosphere. With reference to your answer in (c)(i) and the information on carbon dioxide release, suggest why the new diet may be supported by organisations that are concerned about global warming. (5) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


8

*P39511A0828*

3 Clear areas with no trees can be found within many forests. These areas usually have communities of animals and plants which are different from those found in the wooded parts of the forest. These clear areas are maintained by the grazing of animals such as rabbits and deer. (a) Describe what might happen to the clear areas in forests, over a long period of time, if the numbers of rabbits and deer decreased. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39511A0928*

9

Turn over

(b) The butterfly Boloria selene (Small Pearl-bordered Fritillary) can be found in many of the clear areas of British forests.

Small Pearl-bordered Fritillary Magnification ×1.5 This butterfly lays its eggs on low-growing plants such as Viola riviniana (Dog Violet), on which the caterpillars feed when they hatch. The adult butterflies feed on nectar from plants such as Ajuga reptans (Bugle) and other low-growing species. Since the plants on which the butterfly depends are able to grow only in forest clearings, small reproductively-isolated populations of B. selene can be identified in many forests. (i)

The distribution of plants in a forest is affected by many abiotic factors. Name one of these factors and suggest how this factor could affect the distribution of the low-growing plants within the clear areas of a forest. (3)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

10

*P39511A01028*

(ii) Explain what is meant by the term reproductively-isolated populations of B. selene. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(iii) Suggest why it is unlikely that any individuals within a population of B. selene would survive if the numbers of rabbits and deer decreased. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39511A01128*

11

Turn over

4 Photosynthesis involves the fixation of carbon dioxide in chloroplasts. (a) Place a cross in the box next to the region of the chloroplast that would be involved in the fixation of carbon dioxide. (1) A crista B granum C matrix D stroma (b) An investigation was carried out into the effect of reducing the carbon dioxide available for photosynthesis. Cells of a unicellular alga were suspended in a solution containing 1.0% carbon dioxide. After 250 seconds, the carbon dioxide in the solution was reduced to 0.003%. The cells were illuminated with a bright light and some were removed at regular time intervals for 500 seconds. The concentrations of ribulose bisphosphate (RuBP) and glycerate 3-phosphate (GP) in the cells were measured. (i)

Suggest two reasons why a suspension of cells of a unicellular alga, in a solution, is more suitable for this investigation than using leaves. (2)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(ii) Suggest why it would be advisable to illuminate the cells at a high light intensity during this investigation. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

12

*P39511A01228*

*(iii) The graph below shows the results of the investigation. 1.0% CO2

0.003% CO2

3.0 –

Concentration of RuBP and GP / arbitrary units

2.0 –

RuBP

1.0 –

100

200 300 Time / seconds

400

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

0– 0

–

GP

500

Describe and suggest an explanation for the changes in the concentrations of RuBP and GP shown in the graph. (6) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39511A01328*

13

Turn over

5 A pathologist was called to examine the body of a young man found partly-buried in a shallow grave. The initial examination of the body provided evidence that could be used to estimate the time of death of the young man. One source of evidence used for an estimation of the time of death was the remains of insects found on the body. The table below describes some of the types of insect remains found and the pathologist’s notes. Type of insect

Life cycle stage

Pathologist’s notes

Chrysomya rufifacies (blowflies)

Pupa cases

Pupa cases empty

Dermestes maculates (beetles)

Third stage larval skins

Good condition

Adult

Active

Necrobia rufipes (beetles)

(a) Place a cross in the box next to the term that describes the use of evidence provided by insect remains on a dead body. (1) A forensic bryology B forensic entomology C forensic mycology D forensic neurology

14

*P39511A01428*

(b) The flow diagram below shows the main stages in the life cycle of blowflies and beetles. EGG oLARVA oPUPA oADULT (i)

Place a cross in the box next to the factor that would have the most effect on the rate of development of each stage of the life cycle of insects on this dead body. (1) A interspecific competition B light C predation by birds D temperature

(ii) Suggest how the pathologist might use the information in the table and the flow diagram to estimate the time of death of the young man. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39511A01528*

15

Turn over

(c) Suggest how useful each of the following additional sources of evidence would be for the pathologist in determining the time of death of this young man. Give an explanation for each of your answers. (i)

Body temperature (2)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(ii) State of decomposition (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


16

*P39511A01628*

6 In the immune response, antibodies are produced that are specific to the antigens of the pathogen causing the infection. (a) Place a cross in the box next to the type of cell that produces antibodies as part of the immune response. (1) A erythrocyte B macrophage C plasma cell D thrombocyte (b) In pigs, the disease known as post-weaning multisystematic syndrome (PWMS) is caused by the PCV2 virus. Common symptoms of PWMS include weight loss, breathing difficulties and enlargement of the lymph nodes. Most pigs diagnosed with PWMS will have to be destroyed. A new vaccine has been developed to give gilts (female pigs having their first pregnancy) active immunity against PWMS. To test this vaccine, gilts were divided into two groups, A and B. Group A gilts were vaccinated against PWMS on day 0, at the start of pregnancy. A second vaccination was given on day 20. A final vaccination was given on day 140, approximately 20 days before they were due to give birth. Group B gilts were given no vaccine. The graph below shows the results of blood tests to measure the concentration of PCV2 antibodies in these two groups. 5.0 4.5 Group A

4.0 3.5 PCV2 antibodies 3.0 / arbitrary 2.5 units 2.0 1.5 1.0

Group B

0.5 0.0 0

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 Time / days

*P39511A01728*

17

Turn over

(i)

Describe how the vaccine gives active immunity against PWMS. (3)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(ii) Apart from having no vaccine, suggest how group B should be treated during the test. Give reasons for your answer. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

18

*P39511A01828*

(iii) Compare the changes in concentrations of PCV2 antibodies in the blood of the two groups of gilts during pregnancy. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39511A01928*

19

Turn over

(iv) The table below shows the concentration of PCV2 antibodies detected in the piglets produced by the two groups of gilts, during the first 40 days after birth.

Age of piglets / days

Concentration of PCV2 antibodies / arbitrary units Group A piglets

Group B piglets

0

3.9

0.7

10

3.2

0.8

20

3.0

2.6

40

2.9

2.9

Suggest reasons for the changes in the concentrations of PCV2 antibodies in group A and group B piglets. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


20

*P39511A02028*

7 Waste plant material from gardens can be turned into a bulk organic fertiliser known as compost. Compost consists of semi-decomposed material which can add texture and mineral nutrients to the soil. The diagram below shows a typical garden compost bin.

(a) Place a cross in the boxes next to the two types of organism that would be able to decompose organic compounds in waste plant material. (2) A algae B bacteria C fungi D viruses

*P39511A02128*

21

Turn over

(b) As part of a study of compost formation, a student monitored the temperature in a compost heap for several weeks. A compost heap was set up using a mixture of leaves, straw and other plant material. The student added some nitrate fertiliser and watered the compost heap. The temperature was measured in the compost heap by inserting a long thermometer at several points. The temperature readings were repeated for a further 16 weeks. The graph below shows the results of this part of the study. 60 50 40 Mean temperature / qC

30 20 10 0 0

2

4

6

8

10

12

14

16

Time / weeks The table below shows statements that the student wrote in her report on the study. Place a tick (9) in each row to indicate whether the statement is true or false. (3) Statement

True

False

Compost formation involves respiration by microorganisms. I added nitrate fertiliser so that the microorganisms could synthesise nucleic acids. There is only one trophic level in my compost heap.

22

*P39511A02228*

(c) Describe the changes in temperature shown in the graph. Suggest explanations for these changes. (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(d) Suggest why the student took temperature measurements by using a long thermometer at several points. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39511A02328*

23

Turn over

8 DNA is found in chromosomes and consists of double-stranded polynucleotide molecules. The sequence of bases in DNA forms the basis of what is known as the genetic code. (a) Explain why a molecule of DNA can be described as a double-stranded polynucleotide. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

24

*P39511A02428*

*(b) Describe how the sequence of bases in a DNA molecule would be used to form the primary structure of a protein. (5) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39511A02528*

25

BLANK PAGE

26

*P39511A02628*

BLANK PAGE

*P39511A02728*

27

BLANK PAGE

28

*P39511A02828*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Friday 11 January 2013 – Afternoon Time: 1 hour 30 minutes You do not need any other materials.

Paper Reference


Instructions Use black ink or ball-point pen. t Fill boxes at the top of this page with your name, t centrein the number and candidate number. all questions. t Answer the questions in the spaces provided t –Answer there may be more space than you need.


t




1/1/1/1/

*P39880A0124*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 Antibiotics are used in the treatment of bacterial infections. (a) (i) Cephalosporins are antibiotics that inhibit the production of bacterial cell walls. Suggest why cephalosporins are bactericidal antibiotics. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Quinolones are antibiotics that inhibit the synthesis of DNA in bacterial cells. Suggest why quinolones are bacteriostatic antibiotics. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

2

*P39880A0224*

(b) An investigation of the effectiveness of different antibiotics on Clostridium difficile was carried out by a hospital laboratory. Several nutrient agar plates, containing C. difficile, were prepared. Four discs, A, B, C and D, were placed on the surface of each plate. Each disc contained the same concentration of a different antibiotic. The diagram below shows the position of the four discs on each agar plate, before being incubated.

nutrient agar containing C. difficile A

B

D

C

After incubation, the scientists in the laboratory concluded that C. difficile was completely resistant to antibiotics A and C. They also concluded that antibiotic D was more effective against C. difficile than antibiotic B. (i) Explain how the appearance of the nutrient agar plates, after incubation, would have enabled the scientists to reach these conclusions. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39880A0324*

3

Turn over

For each of the statements below, put a cross ( ) in the box next to the term that completes each statement. (ii) In this investigation, several nutrient agar plates were used for (1) A accuracy B precision C reliability D validity (iii) In this investigation, each disc had the same concentration of antibiotic for (1) A accuracy B precision C reliability D validity (c) Hospital-acquired infections caused by bacteria can be a major problem for patients. In a study in a London hospital, it was found that pillows contaminated with bacteria could spread infections between patients. Suggest how this hospital could improve the prevention and control of the spread of infections. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


4

*P39880A0424*

2 The Human Immunodeficiency Virus (HIV) infects cells of the human immune system. (a) (i) Place a cross ( ) in the box next to the name of the type of cell in the human immune system that is infected by HIV. (1) A B effector cell B B memory cell C T helper cell D T killer cell (ii) Place a cross ( ) in the box next to the name of the enzyme used to produce DNA from viral RNA in an infected cell. (1) A DNA polymerase B RNA polymerase C restriction endonuclease D reverse transcriptase (b) An antibody, known as 2G12, has been isolated from the blood of an HIV patient. (i) State two characteristic features of antibodies. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39880A0524*

5

Turn over

*(ii) The antibody 2G12 is produced in response to part of a glycoprotein found on the surface of HIV. Synthetic molecules have been made that resemble this part of the glycoprotein. The antibody 2G12 binds to these synthetic molecules. Using the information, suggest how this may enable scientists to develop a means of producing active immunity to HIV infection. (5) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

6

*P39880A0624*

(c) The table below shows some data about groups of people with HIV infection, in the United Kingdom in 2010. Group

Numbers in the United Kingdom

People newly-diagnosed with HIV infection

6 630

People unaware of their HIV infection

21 625

People receiving treatment for HIV infection

65 000

Some of the figures shown in the table are estimates. Suggest why data about HIV infections are often estimates. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39880A0724*

7

Turn over

3 The polar bear, Ursus maritimus, preys on seals and fish. Polar bears are adapted to live in cold Arctic regions.

Polar bear Magnification ×0.04 A recent study has shown that all polar bears are descended from populations that diverged from the Irish brown bear, Ursus arctos, approximately 120 000 years ago. In this study, DNA from modern polar bears, the remains of historic polar bears and the remains of Irish brown bears was analysed. (a) The first part of the study involved the amplification of DNA to give large enough samples for analysis. (i) Describe how small samples of DNA can be amplified. (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

8

*P39880A0824*

(ii) Name one technique that could be used to analyse the amplified DNA samples. (1) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Suggest how the scientists who conducted the study had their results accepted by other scientists. (2)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Suggest how each of the following may have contributed towards the divergence of polar bears and Irish brown bears into two separate species. (i) Separation of the Arctic and Irish regions by sea (2)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Genetic mutation (2)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39880A0924*

9

Turn over

4 Frogs are ectothermic animals. This means that their body temperature will vary as the environmental temperature varies. (a) Explain why body temperature affects the rate of development of animals. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

10

*P39880A01024*

(b) Several species of the frog genus, Rana, can be found in North America. Many of these species inhabit areas within a range of latitudes from the colder north to the warmer south. The table below shows data for four of these species, R. clamitans, R. palustris, R. pipiens and R. sylvatica. Body temperature of frog / °C Lower lethal, below which frog dies

Minimum to start development

Maximum to complete development

Upper lethal, above which frog dies

R. clamitans

10.0

11.0

35.0

37.0

R. palustris

5.0

7.0

30.0

31.0

R. pipiens

3.0

6.0

28.0

30.0

R. sylvatica

0.0

2.0

24.0

25.0

Species

Using the information, suggest why the lower and upper lethal temperatures limit the range of latitudes inhabited by each species of frog. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39880A01124*

11

Turn over

(c) Complete the species names in the diagram below to show the most likely distribution of Rana from north to south. (2) North Rana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. . Rana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. . Rana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. . Rana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. . South (d) Populations of the different species overlap on the boundaries of each latitude range. Suggest why interbreeding does not take place between these populations. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

12

*P39880A01224*

(e) Suggest how global warming may affect the distribution of these species of Rana in North America. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39880A01324*

13

Turn over

5 Photosynthesis can be divided into two main stages, the light-dependent stage and the light-independent stage. (a) Explain why the light-independent stage cannot take place without the light-dependent stage. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

14

*P39880A01424*

(b) An investigation was carried out by a student, to find the effect of temperature on the rate of photosynthesis in Elodea canadensis (Canadian pondweed). The rate of photosynthesis was measured over a period of two hours at a fixed temperature. This was repeated at different temperatures. All other abiotic factors were controlled. The results of this investigation are shown in the graph below. 450 – 400 – 350 – 300 – Rate of photosynthesis / arbitrary units

250 – 200 – 150 – 100 – 50 – 0– 0

10

20

30

40

50

Temperature / °C (i) Place a cross ( ) in the box next to the statement that describes what could be measured to find the rate of photosynthesis in this investigation. (1) A increase in mass of Elodea B mass of nitrate absorbed C volume of carbon dioxide produced D volume of oxygen produced

*P39880A01524*

15

Turn over

(ii) The temperatures used in this investigation were 0 °C, 10 °C, 20 °C, 30 °C, 40 °C and 50°C. Suggest what the results of the investigation show about the minimum temperature required for photosynthesis in Elodea. Give a reason for your answer. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(iii) Explain the meaning of the following statement. “All other abiotic factors were controlled.” (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

16

*P39880A01624*

(iv) The student, who carried out this investigation, wrote the following as part of her conclusion. Enzymes control the rate of photosynthesis in Elodea. Discuss how far the results of this investigation support her conclusion. (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..


*P39880A01724*

17

Turn over

6 During the construction of a motorway in the 1970s, an area of Hampshire heathland, previously used for grazing, was abandoned. With the loss of the grazing animals, succession towards a climax community took place on this heathland. By the 1990s, a scrubland community had developed. A characteristic of this scrubland is the presence of young trees, such as the Birch (Betula pendula). (a) Explain what is meant by each of the following terms. (i) Succession (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Climax community (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

18

*P39880A01824*

(b) In the 1990s, a management strategy was put in place to conserve the rare and endangered heathland plants. (i) Suggest why it is important to conserve rare and endangered plants. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Using the information given on page 18, suggest one management strategy that could have been used to conserve the heathland. (1) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) A survey of the occurrence of one rare and endangered plant species, Petty Whin (Genista anglica) was carried out. In this study, a line of 8 people at 2 m intervals walked across the study area. They recorded the position, height and width of each specimen of Petty Whin. The direction of the line was changed several times to ensure that the whole area was covered. (i) Place a cross ( ) in the box next to the term that describes the method used to collect data in this survey. (1) A permanent B random C systematic D trial-and-error

*P39880A01924*

19

Turn over

(ii) A statistical analysis of the data obtained gave a correlation value of 0.565 between height and width of Petty Whin. This correlation was not statistically significant. Suggest reasons why the correlation was not statistically significant. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


20

*P39880A02024*

7 As a result of the destruction of many habitats, the numbers of some species of animals are now so low that they may not be able to survive. The white rhinoceros, Ceratotherium simum, is an example of a mammal that is threatened with extinction.

White rhino Magnification ×0.02 In southern Africa, many reserves have been set up to protect habitats and animals. These areas are governed by special legislation and monitored by wardens. (a) Suggest why many scientists consider that the use of protected reserves is likely to be more successful for the conservation of some animals than captive breeding programmes in zoos. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39880A02124*

21

Turn over

*(b) The illegal killing of white rhinoceros (poaching), to obtain their horns, is a serious problem in many of the reserves in southern Africa. When the body of a white rhinoceros is discovered, determination of the time of death is an important part of the police investigation to catch the poachers. After several days, body temperature and rigor mortis cannot be used to determine the time of death. Suggest how the time of death of a white rhinoceros could be determined if it is discovered several days after being killed. (5) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..


22

*P39880A02224*

8 Histamine and the proteins interferon and lysozyme are involved in the non-specific responses to infection. (a) (i) Describe how the production and action of interferon differs from the production and action of lysozyme. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest why the protein structure of lysozyme is important to the way in which it acts against pathogens. (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

*P39880A02324*

23

Turn over

(b) Following a bite by an insect, the area around the bite may show signs of inflammation as histamine is released. (i) Explain why an insect bite, which breaks the surface of the skin, may lead to inflammation around the injury. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) In order to reduce inflammation, a cream containing antihistamines might be applied to the skin, around an insect bite. Suggest why applying this cream might be better than taking tablets containing antihistamines. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


24

*P39880A02424*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 4: The Natural Environment and Species Survival Tuesday 11 June 2013 – Morning Time: 1 hour 30 minutes You do not need any other materials.

Paper Reference


Instructions black ink or ball-point pen. • Use in the boxes at the top of this page with your name, • Fill centre number and candidate number. all questions. • Answer the questions in the spaces provided • Answer – there may be more space than you need.

Information total mark for this paper is 90. • The for each question are shown in brackets • –Theusemarks this as a guide as to how much time to spend on each question. Questions labelled with an asterisk (*) are ones where the quality of your • written communication will be assessed – you should take particular care with your spelling, punctuation and grammar, as well as the clarity of expression, on these questions.



1/1/1/1/

*P39886A0120*

Turn over

BLANK PAGE

2

*P39886A0220*

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 Pleurococcus is a unicellular organism that can be found on the bark of trees. Where Pleurococcus is growing, it appears as green patches on the bark. Each of the patches is a colony of genetically-identical cells of Pleurococcus, formed from a single original cell. The diagram below shows some of the individual cells of Pleurococcus as they might appear using a light microscope.

cell wall chloroplast

nucleus cytoplasm (a) Place a cross in the box next to the names of the two structures that show that Pleurococcus would be classified as a eukaryotic organism. (1) A cell wall and chloroplast B cell wall and cytoplasm C chloroplast and nucleus D cytoplasm and nucleus (b) Explain how a colony of genetically-identical Pleurococcus cells could develop from a single original cell. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39886A0320*

3

Turn over

(c) The distribution of Pleurococcus on 20 trees was investigated. The percentage cover of Pleurococcus was measured using a quadrat measuring 10 cm × 10 cm, divided into 100 small squares. This quadrat was placed at eight points around the trunk of each tree. Each point on the tree faced a different direction. At each point, light intensity and moisture content were measured at mid-day. The mean results are shown in the table below.

Point

(i)

Direction

Mean percentage cover (%)

Mean light intensity / arbitrary units

Mean moisture content / arbitrary units

1

North

89

6.6

8.8

2

North-east

86

6.4

8.6

3

East

84

6.9

8.7

4

South-east

67

7.3

7.5

5

South

46

8.7

5.2

6

South-west

51

8.4

5.1

7

West

60

8.1

7.0

8

North-west

78

7.6

8.2

Suggest how this 10 cm × 10 cm quadrat was used to obtain the percentage cover of Pleurococcus at each point. (2)

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

4

*P39886A0420*

(ii) Place a cross in the box next to the best conclusion that can be drawn from these results, about the distribution of Pleurococcus. (1) A it is affected by both light intensity and moisture content B it is affected by light intensity more than moisture content C it is affected by moisture content more than light intensity D it is not affected by either light intensity or moisture content (iii) Suggest how more evidence for the relationship between light intensity and the distribution of Pleurococcus could be obtained. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(iv) Name one biotic factor and suggest how this factor might affect the distribution of Pleurococcus on the trees. (2) Biotic factor

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

Effect .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .

... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .


*P39886A0520*

5

Turn over

2 The photograph below shows part of a leaf, as seen using a hand lens.

Lamina, a thin area containing photosynthetic cells

Midrib containing branches of vessels from the stem

Veins connecting midrib vessels with photosynthetic cells

Magnification ×20 (a) Suggest why each of the following is important for the production of carbohydrates in the photosynthetic cells. (i) The thin lamina (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Vessels in the midrib (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

6

*P39886A0620*

(b) The photosynthetic cells contain many chloroplasts. (i) Complete the table below by naming the part of the chloroplast where each of the reactions, R, S and T, takes place. Reaction R

Details

ADP + inorganic phosphate → ATP

(3)

Part of the chloroplast

RuBP + CO2 → 2 × GP

S

2 × GP → 2 × GALP

T (ii) Place a cross

in the box next to the name of reaction R.

(1)

A carbon fixation B hydrolysis C phosphorylation D photolysis (iii) Place a cross

in the box next to the name of the enzyme involved in reaction S. (1) A endonuclease

B phosphorylase C RUBISCO D transcriptase (iv) Suggest how GALP, formed by reaction T, can be used to synthesise the cellulose in plant cell walls.

(4)

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39886A0720*

7

Turn over

3 The carbon cycle describes the movement of carbon within an ecosystem. In this cycle, carbon neutral processes do not change the concentration of carbon dioxide in the atmosphere. The table below shows the main sources and combustion products of some fuels. Fuel

Main sources

Main combustion products

Biodiesel

Oils from crops such as soya beans, rape seeds, palm seeds

Ethanol

Fermented sugars from crops such Carbon dioxide and water vapour as sugar cane, sugar beet

Hydrogen

Catalysis of methane from fossil deposits or biogas generation using waste biomass

Water vapour

Methane

Extracted from fossil deposits or biogas generation using waste biomass

Carbon dioxide and water vapour

Propane

Refining of crude oil from fossil deposits



(a) Place a cross in the box next to the names of the four fuels, shown in the table, that could be considered to be biofuels. (1) A biodiesel, ethanol, hydrogen, methane B biodiesel, ethanol, hydrogen, propane C biodiesel, ethanol, methane, propane D biodiesel, hydrogen, methane, propane

8

*P39886A0820*

*(b) Large areas of land may need to be cleared in order to produce biofuels. This might involve deforestation. Discuss why the production of biofuels may not be carbon neutral. (5) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Explain how the combustion products, from the burning of fuels, may lead to global warming. (4) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39886A0920*

9

Turn over

4 Farmers find it helpful to know the productivity of their land. The diagram below shows the relationship between GPP (gross primary productivity), NPP (net primary productivity) and R (plant respiration) for an area of grassland.

GPP 10 400 kJ m–2 year–1

R . ... ... .. ... ... ... ... .. ..

kJ m–2 year–1

NPP .........................

kJ m–2 year–1

(a) The efficiency of the transfer of energy from GPP to NPP for this grassland is 45%. (i) Calculate the values for NPP and R. Write your answers in the diagram above. (2)

10

*P39886A01020*

(ii) Using the information given, explain the relationship between GPP and NPP. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Suggest why NPP values would be of use to a farmer who wanted to use this land for cattle.

(3)

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) The units (kJ m–2 year–1) used in the diagram show a rate of energy production. Suggest why this is more useful than measurements of biomass in the grassland on a particular day.

(2)

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39886A01120*

11

Turn over

5 The diagram below shows the base sequence on a short section of DNA consisting of 12 mononucleotides. This base sequence contains the genetic code for a short section in the primary structure of a polypeptide. Section of DNA

A

A

T

A

A

C

C

A

G

T

T

T

                        Amino acids

leucine

leucine

valine

lysine

(a) Name each of the bases represented by the letters, A, C, G and T in the diagram. (1) A . .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . C

. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .

G . .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . . T

... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .

(b) Using the sequence shown in the diagram, explain the meaning of each of the following terms. (i) Triplet code (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Non-overlapping (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

12

*P39886A01220*

(iii) Degenerate (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Place a cross in the box next to the names of the two components, other than the bases, that form part of each mononucleotide in this sequence. (1) A deoxyribose and nitrate B deoxyribose and phosphate C ribose and nitrate D ribose and phosphate *(d) Transcription of this section of DNA forms a complementary strand of mRNA. Describe how translation of this mRNA synthesises part of a polypeptide molecule.

(5)

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39886A01320*

13

Turn over

6 Human diseases can be caused by many different types of organism, such as bacteria and viruses. (a) Give two differences between the genetic material of bacteria and viruses. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Tuberculosis (TB) is caused when droplets, containing the bacterium Mycobacterium tuberculosis, are inhaled into the lungs. In the lungs, large numbers of the bacterium are formed rapidly. These can be ingested by macrophages. Eventually, tubercles (tissue masses), containing dormant bacteria inside macrophages, may form. (i) Describe how macrophages ingest the bacteria. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest why treatment with antibiotics may not be effective against the dormant bacteria in the tubercles. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

14

*P39886A01420*

(iii) TB can be prevented by vaccination. Explain how a person can develop artificial active immunity following vaccination. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) In a person with TB, the dormant bacteria in tubercles may be activated after several years. The bacteria multiply rapidly, resulting in severe lung damage. The bacteria are released from the tubercles. These bacteria can inhibit the activity of T cells and infect other organs. Explain why the activity of these bacteria and the inhibition of T cells means that a person may quickly develop severe symptoms leading to death. (4) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39886A01520*

15

Turn over

7 The common cold is a disease caused by a variety of viruses. The flow diagram below describes how common cold viruses attack the cells on the inside of the nose.

Stage A

Virus attaches to protein receptor on host cell membrane

Stage B

RNA of virus released in cell as protein capsid is lost

Stage C

RNA read at ribosome forming three enzymes (S, T and U)

Stage D

New viruses formed using enzymes S and T

Stage E

Viruses released as host cell membrane breaks down as a result of the action of enzyme U

(a) Common cold viruses infect only the cells inside the nose. (i) Suggest why common cold viruses cannot infect cells if they land on unbroken skin. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

16

*P39886A01620*

(ii) Suggest why common cold viruses cannot infect cells if they enter the blood through a cut in the skin. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Compare the action of the RNA in the common cold virus with that found in HIV. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) At Stage C, three enzymes are formed. (i) Suggest why two of these enzymes, S and T, are needed at Stage D. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39886A01720*

17

Turn over

(ii) Suggest how enzyme U might catalyse the breakdown of the host cell membrane at Stage E. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


18

*P39886A01820*

8 The group of birds, known as warblers, contains many species which are very similar in external appearance. Two of these species, the chiffchaff, Phylloscopus collybita, and the willow warbler, Phylloscopus trochilus, are so similar that many experts can identify them only by listening to their individually-characteristic songs. These songs are used during breeding to mark territory and attract mates. The photographs below show these two warblers.

Chiffchaff

Willow warbler Magnification × 0.75

(a) Although chiffchaffs and willow warblers are often found at the same time in the same woodlands, they do not interbreed. (i) Suggest why successful interbreeding between chiffchaffs and willow warblers would make some scientists doubt their classification as separate species. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39886A01920*

19

Turn over

(ii) Suggest reasons why the two species do not interbreed. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Records show that very little change in the appearance of chiffchaffs and willow warblers has occurred during the last two hundred years. Suggest why the rate of change in the appearance of these two species is relatively slow. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


20

*P39886A02020*

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 5

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6135/01


Edexcel GCE


Biology (Salters-Nuffield) Advanced Unit Test 5 Paper 01


Friday 13 June 2008 – Afternoon Time: 1 hour

1 2 3 4

Materials required for examination Ruler


Instructions to Candidates In the boxes above, write your centre number, candidate number, your surname, initial(s) and signature. Check that you have the correct question paper. Answer ALL the questions. Write your answers in the spaces provided in this question paper. If you need to use additional answer sheets, attach them loosely but securely inside this booklet. Show all the steps in any calculations and state the units. Calculators may be used. Include diagrams in your answers where these are helpful.

Information for Candidates The marks for individual questions and the parts of questions are shown in round brackets: e.g. (2). There are 4 questions in this question paper. The total mark for this question paper is 40. There are 12 pages in this question paper. Any blank pages are indicated.

Advice to Candidates You will be assessed on your ability to organise and present information, ideas, descriptions and arguments clearly and logically, including your use of grammar, punctuation and spelling.


N31060A W850/R6135/57570 6/6/3/2/3700

*N31060A0112*

Turn over

Leave blank


Research on visual development in cats has led to knowledge of how information is processed in the visual cortex of the brain. The diagrams below show the growth of neurones in part of the visual cortex after normal visual development and when the left eye has been deprived of sensory information. Normal Visual Development

Left eye

Right eye

Sensory Deprivation in the Left Eye

Closed left eye

Right eye

(a) Use the diagrams above to describe differences in the visual cortex after sensory deprivation. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

2

*N31060A0212*

Leave blank

(b) Explain how this type of experiment has provided evidence which shows the need for exposure to sensory information in normal visual development. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Describe one other piece of evidence which suggests that humans must be exposed to particular stimuli if they are to develop normal vision. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (1)

Q1

(Total 5 marks)

*N31060A0312*

3

Turn over

Leave blank

2.

People with Parkinson’s disease have poor control over their skeletal muscles, caused by a lack of the neurotransmitter dopamine. Large numbers of neurones secreting dopamine are found in the basal ganglia region of the brain. Parkinson’s disease can be diagnosed and monitored using brain scans. The fMRI scans below show the results of a study where subjects did a standard finger-tapping activity to investigate the effectiveness of a new drug treatment. The results below are from a healthy brain, a patient with Parkinson’s disease without drug treatment and a patient with Parkinson’s disease taking drug treatment. The scan shows a horizontal section with the front of the head at the top. The most active areas are white. healthy

Parkinson’s disease

basal ganglia

motor cortex off drug

on drug

(a) Using the fMRI scans above, discuss the effects of this new drug on brain activity. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

4

*N31060A0412*

Leave blank

(b) Explain how neurotransmitters, such as dopamine, stimulate neurones. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4) (c) People with Parkinson’s disease have much less dopamine in their brain than other people. Using the information already given in this question and your own knowledge, suggest and explain how Parkinson’s disease can be treated using drugs. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

Q2

(Total 11 marks)

*N31060A0512*

5

Turn over

Leave blank

3.

Isolated mitochondria in a solution containing inorganic phosphate and an electron donor can be used to study respiration. An electrode is used to record changes in oxygen concentration while mitochondria respire. The graph below shows changes in oxygen concentration for some isolated mitochondria. ADP added

stinu yrartibra / noitulos fo noitartnecnoc negyxo time / milliseconds

(a) (i) Describe and explain the trends shown on the graph above. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3) (ii) Name an electron donor used in the electron transport chain in mitochondria. ................................................................................................................................ (1) (iii) State the location of the electron transport chain in mitochondria. ................................................................................................................................ (1)

6

*N31060A0612*

Leave blank

(iv) Describe how ATP is synthesised in the electron transport chain. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3) (b) ATP is used to provide an immediate supply of energy for biological processes. Describe the role of ATP in the following processes. (i) Nerve impulse transmission ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) Hyperpolarisation of rod cells in the retina ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

Q3

(Total 12 marks)

*N31060A0712*

7

Turn over

BLANK PAGE

8

*N31060A0812*

Leave blank

4.

Animals which are predators often show bursts of very fast movement. Their prey tend to be able to carry out sustained movement over longer periods of time. Close examination shows that the muscles of predator and prey show a different composition of fast and slow twitch fibres. (a) (i) Outline the differences between fast and slow twitch muscle fibres. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) State whether predator or prey would show a higher proportion of slow twitch fibres. ................................................................................................................................ (1) (iii) Discuss why predators show different proportions of fast and slow twitch muscle fibres from their prey. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

*N31060A0912*

9

Turn over

Leave blank

A predator in pursuit of its prey (b) During fast movement, lactate builds up in the muscles of the predator. Explain what happens to this lactate after the chase has ended. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

10

*N31060A01012*

Leave blank

Hyenas feeding on a zebra they have recently killed (c) During the chase, the core body temperature of both predator and prey rises. Describe how changes in blood circulation help to return their core body temperatures to normal. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (4)

Q4


*N31060A01112*

11

BLANK PAGE

12

*N31060A01212*

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 5

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6135/01


Edexcel GCE




Friday 12 June 2009 – Afternoon Time: 1 hour

1 2 3 4 5



Instructions to Candidates In the boxes above, write your centre number, candidate number, your surname, initial(s) and signature. Check that you have the correct question paper. The paper reference is shown above. Answer ALL FIVE questions. Write your answers in the spaces provided in this question paper. If you need to use additional answer sheets, attach them loosely but securely inside this booklet. Show all the steps in any calculations and state the units. Calculators may be used. Include diagrams in your answers where these are helpful.




N34066A W850/R6135/57570 6/6/4/2/

*N34066A0112*

Turn over

Leave blank


Sea slug

Magnification × 2 Sea slugs live in a marine environment where they have to withstand constant wave action. A sea slug draws water through its gill and then expels it through a siphon. The gill provides a large surface area for absorbing oxygen from the water. Kandel’s studies on sea slugs involved repeatedly stimulating the siphon with a jet of water. At first the gills were withdrawn. After many repeats, the sea slug stopped withdrawing its gills. This is an example of habituation. (a) (i) Explain the term habituation. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (1) (ii) Suggest how habituation helps a sea slug to survive. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (1)

2

*N34066A0212*

Leave blank

(b) Suggest why sea slugs are a useful model in helping to explain human brain function. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Describe the differences in the functions of sensory, relay and motor neurones. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q1

(Total 6 marks)

*N34066A0312*

3

Turn over

Leave blank

2.

The Tour de France is an endurance event which involves competitors cycling 3553 kilometres in 23 days.

There are several theories as to why some cyclists are more successful than others in endurance events. One suggestion is that levels of a natural hormone are increased. (a) Compare the involvement of hormones and nerves in the coordination of a cyclist. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (b) Another suggestion is that these cyclists could have genes which contribute to their success in endurance events. These could include the following genes. • •

4

PPAR – delta variant which is thought to allow growth of more slow twitch muscle fibres. CKMM – an allele which allows oxygen to be used more efficiently in the release of energy in respiration.

*N34066A0412*

Leave blank

(i) Give the term for a characteristic controlled by alleles at more than one locus. ................................................................................................................................ (1) (ii) Suggest why top endurance cyclists might have more slow twitch fibres than less successful cyclists. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3) (c) (i) Erythropoetin and creatine are chemicals which have been used by some athletes as performance-enhancing drugs. Suggest reasons why the use of these drugs to improve performance in athletic events is thought to be unacceptable. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) Erythropoetin and creatine can both be produced in the human body. Synthetic creatine cannot be distinguished from natural creatine in a body fluid sample. Synthetic erythropoetin can be distinguished from natural erythropoetin. Suggest how these differences might affect drugs testing policy. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (1)

Q2

(Total 10 marks)

*N34066A0512*

5

Turn over

Leave blank

3.

The initial stage of aerobic respiration is glycolysis. The diagram below outlines some of the steps of glycolysis. Glucose

Glucose phosphate

Substance X

(a) (i) Substance X is the final product of glycolysis. Name substance X. ................................................................................................................................ (1) (ii) Explain how glucose is changed into glucose phosphate in the first step of glycolysis. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

6

*N34066A0612*

Leave blank

(b) If oxygen is present, the products of glycolysis undergo further reactions in the Krebs cycle. Describe what happens in the Krebs cycle. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3) (c) The diagram below shows the changes in energy levels during aerobic respiration. Energy changes

Energy level

C6H12O6 + 6O2

6CO2 + 6H2O

Progress of reaction Explain what happens to the energy released in aerobic respiration as shown in the diagram above. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q3

(Total 8 marks)

*N34066A0712*

7

Turn over

Leave blank

4.

A spirometer can be used to measure changes in the rate of breathing.

The following graphs were produced to compare the rate of breathing of a seventeen-year old student when cycling on an exercise bike and when at rest. Each time the student breathes in, the line on the graph falls. Each time the student breathes out, the line rises. Exercise graph

6± 5±

Volume3 of air / dm

4± 3± 2±

8

*N34066A0812*

50

±

40

±

30 Time / secs

±

20

±

10

±

±

0± 0

±

1±

60

Leave blank

(a) (i) Calculate the mean tidal volume when the student was exercising. Show your working.

Answer ......................................... (2) (ii) Calculate the mean breathing rate of the student during the first 30 seconds of exercise.

Answer ......................................... (2)

*N34066A0912*

9

Turn over

Leave blank

At rest graph

6± 5±

Volume3 of air / dm

4± 3± 2±

50

±

40

±

30 Time / secs

±

20

±

10

±

±

0± 0

±

1±

60

(iii) Compare the breathing of this student at rest and during exercise. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

10

*N34066A01012*

Leave blank

(b) The graph below shows the breathing rate of a different student before, during and after exercise.

20 ±

exercise starts

exercise stops

15 ± Breathing rate / dm3 min±1

10 ±

12

±

11

±

10

±

9

±

8

±

5 6 7 Time / min

±

±

±

4

±

3

±

2

±

1

±

±

0± 0

±

5±

13

Describe and explain the changes in breathing rate of the student during this investigation. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (5)

Q4

(Total 11 marks)

*N34066A01112*

11

Turn over

Leave blank

5.

The diagram below shows a rod cell from the retina of a mammal.           

Outer segment

Nucleus

Synaptic body Describe the sequence of events which occurs when light falls on a rod cell. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. (Total 5 marks) TOTAL FOR PAPER: 40 MARKS END 12

*N34066A01212*

Q5

Surname Centre No.

Initial(s)

Paper Reference

6 1 3 5

Candidate No.

0 1

Signature

Paper Reference(s)

6135/01


Edexcel GCE




Monday 25 January 2010 – Afternoon Time: 1 hour

1 2 3 4 5



Instructions to Candidates In the boxes above, write your centre number, candidate number, your surname, initial(s) and signature. Check that you have the correct question paper. The paper reference is shown above. Answer ALL FIVE questions. Write your answers in the spaces provided in this question paper. If you need to use additional answer sheets, attach them loosely but securely inside this booklet. Show all the steps in any calculations and state the units. Calculators may be used. Include diagrams in your answers where these are helpful.




H36170A W850/R6135/57570 4/5/5/2/

*H36170A0116*

Turn over

BLANK PAGE

2

*H36170A0216*

Leave blank


Distinguish between each of the following pairs of terms. (a) Nerve and neurone ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (1) (b) Tendon and ligament ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2) (c) Oxidative phosphorylation and the phosphorylation of glucose in glycolysis ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (2)

Q1

(Total 5 marks)

*H36170A0316*

3

Turn over

Leave blank

2.

Striated muscle cells contain myofibrils and changes brought about by the presence of calcium ions result in the contraction of the muscle. The diagram below represents part of a myofibril from striated muscle tissue. A

B (a) Name the structures labelled A and B. A ................................................................................................................................... B .................................................................................................................................... (2) (b) (i) When a nerve impulse arrives at a muscle fibre, it causes the release of calcium ions from the sarcoplasmic reticulum. The calcium ions bind to troponin molecules. Describe the events that follow from this and lead to the contraction of the muscle fibre. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (4)

4

*H36170A0416*

Leave blank

(ii) Energy is required for the contraction of myofibrils in muscle fibres. Describe how mitochondria supply the energy for the contraction. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (4)

Q2

(Total 10 marks)

*H36170A0516*

5

Turn over

Leave blank

3.

During strenuous exercise, considerable force is placed on joints. This is most severe on knee and elbow joints, which can become damaged. (a) Describe how muscles bring about the bending and straightening of a limb at a joint, such as a knee. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

6

*H36170A0616*

Leave blank

(b) The photograph below shows a knee undergoing keyhole surgery following damage during a sporting activity.

Dr. P. Marrazzi/Science Photo Library

Explain how the use of keyhole surgery allows athletes to return to competitive sport more quickly than after surgery using conventional techniques. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... (3)

Q3

(Total 6 marks)

*H36170A0716*

7

Turn over

Leave blank

4.

Multiple sclerosis is a disease which produces symptoms such as muscle weakness and loss of nervous coordination. The diagrams below show a neurone from a healthy person and a neurone from a person with multiple sclerosis. A neurone from a healthy person

A neurone from a person with multiple sclerosis

(a) (i) Name the type of neurone shown in the diagrams above and give one reason for your choice. Type of neurone ..................................................................................................... Reason ................................................................................................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2) (ii) Describe the differences between the two neurones shown in the diagram. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

8

*H36170A0816*

Leave blank

(iii) Suggest how the transmission of a nerve impulse in a single neurone is affected when a person has multiple sclerosis. Give an explanation for your answer. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (3)

Q4

(Total 7 marks)

*H36170A0916*

9

Turn over

Leave blank

5.

Developments in technology allow the functions of different parts of the brain to be studied in more detail. (a) The diagram below shows a human brain and four of its functions.

Feel emotions

Control of heart beat

Coordinate movement

Seeing

Draw a line from each box to the part of the brain which carries out each of these functions. One has been done already. (3)

10

*H36170A01016*

Leave blank

(b) Functional magnetic resonance imaging (fMRI) allows brain activity to be examined. When an unexpected event such as a sudden sound happens, part of the brain produces a response. This response produces a small change in potential in the brain a short time after the event. This change in potential is called a P300 wave which is measured during an fMRI scan. 25 ±

15 ± 10 ±

0±

ÿ5 ±

0

±

5± ±

Vm / ecnereffid laitnetoP

20 ±

1000

Unexpected event

2000

Time / milliseconds

(i) Using the information in the graph, calculate the maximum change in potential difference during a P300 wave. Show your working.

Answer .................................................... (2) (ii) The time between the unexpected event and the start of the change in the potential difference is known as the P300 latency time. Using the information in the graph, calculate the P300 latency time for this event.

Answer .............................. milliseconds (1)

*H36170A01116*

11

Turn over

Leave blank

(iii) P300 latency time is generally accepted as a measure of the speed of information processing in the brain. The change in potential difference during the P300 wave indicates the number of neurones involved in this task. The mean change in potential difference during the P300 wave and the mean P300 latency time for people of different age ranges were measured using fMRI scans. The results are shown in the table below. Age range / years

Mean change in potential difference / µV

Mean P300 latency time / ms

10–12

18.3

450

13–15

17.8

390

16–19

17.3

313

20–29

16.4

327

30–39

14.9

339

40–49

13.6

346

50–59

12.7

355

Using the information in the table, describe the relationships between age, the mean change in potential difference and the mean P300 latency time. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (4)

12

*H36170A01216*

Leave blank

(iv) Recent studies have shown that the mean change in potential difference during the P300 wave in people who have depression is lower than in a control sample of people. It is possible that this information could be used to diagnose depression. Suggest what precautions would need to be taken to ensure that use of data from P300 waves, to diagnose depression, allows a valid conclusion to be reached. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ (2)

Q5


*H36170A01316*

13

BLANK PAGE

14

*H36170A01416*

BLANK PAGE

*H36170A01516*

15

BLANK PAGE

16

*H36170A01616*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination Friday 25 June 2010 – Afternoon Time: 1 hour 30 minutes

Paper Reference

6BI05/01

You must have: A copy of the scientific article taken from New Scientist articles (enclosed)

Total Marks



•




1/1/1/1/1/

*N37096A0120*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 Computed tomography (CT) and functional magnetic resonance imaging (fMRI) are used to investigate brain structure and function. The CT scans below show two different human brains with abnormal areas. These areas are indicated by arrows.

Magnification × 0.2 (a) Describe how these images could help a doctor to determine appropriate treatment of the abnormalities. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(b) Explain why the abnormalities in these two brains could cause different symptoms. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

2

*N37096A0220*

(c) Describe how fMRI is used to investigate brain function. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(d) The diagram below shows a section through the human brain.

W

X Z Y

For each of the activities below, indicate the region of the brain W, X, Y or Z which will be most involved. Put a cross in the box corresponding to the correct letter. (4) Region of brain Activity W

X

Y

Z

Regulating core temperature Climbing stairs Regulating carbon dioxide in the blood Choosing a gift


*N37096A0320*

3

Turn over

2 The diagram below shows changes in potential difference across the membrane of a neurone during an action potential. +50 Potential diference / mV

+30 B

+10 0 –10

C

A

–30

D

–50 –70 –90 0

1

2

3

4

Time / ms

(a) Describe the events that begin the depolarisation of the membrane of a neurone. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Complete the table below to show which ions are able to move across the membrane at positions A and D shown in the diagram. Put a cross

in the box if the membrane is permeable to the ion. (2)

Position on diagram

Permeable to sodium ions

Permeable to potassium ions

A D

4

*N37096A0420*

(c) Give an explanation for the movement of ions at position C on the diagram. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(d) Explain how the potential difference across the membrane is returned to the resting level in the time between 1.5 ms and 4.0 ms on the diagram. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37096A0520*

5

Turn over

3 The apparatus shown in the diagram below was used to measure the rate of respiration of germinating seeds in air. The distance moved by the coloured liquid was measured at 15-minute intervals for one hour. This was repeated with the air replaced by nitrogen gas. The rate of respiration of small insects in air was measured using the same apparatus. Scale (mm)

Clip

200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0

Coloured liquid Germinating seeds Platform for organisms

Soda lime absorbs carbon dioxide

(a) Suggest reasons for absorbing carbon dioxide in this apparatus. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

6

*N37096A0620*

(b) The table below shows results recorded by a student using this apparatus. Mean rate of respiration / mm min–1

Distance moved by liquid in 15-minute intervals / mm

Organism Germinating seeds

7

6

5

6

0.4

Germinating seeds in nitrogen gas

0

0

0

0

0

Insects

12

11

13

12

(i)

In the space below, calculate the mean rate of respiration for the insects, expressed as movement of liquid in millimetres per minute. Show your working. (2)

Answer .. ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. mm min–1 (ii) The seeds in the experiment with nitrogen gas continued to germinate. Suggest an explanation for the lack of movement of the liquid. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

*N37096A0720*

7

Turn over

(iii) Suggest two reasons why a valid comparison cannot be made between the mean rates of respiration of the germinating seeds in air and the insects. For each reason, suggest a modification that would allow a valid comparison. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .


8

*N37096A0820*

4 Electrical activity in heartbeats can be recorded using electrocardiograms (ECG). An ECG includes recording of the activity of the sinoatrial node (SAN). (a) Describe the role of the SAN in controlling heartbeats. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(b) Describe how the cardiovascular centre, in the medulla oblongata, affects the SAN during exercise. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

*N37096A0920*

9

Turn over

(c) ECGs can be used to diagnose abnormalities in the heartbeat. One such abnormality is a ventricular ectopic beat. This occurs when a region of the ventricle has a similar effect on the heart as the sinoatrial node (SAN). The diagrams below show a normal ECG trace and a trace that shows a ventricular ectopic beat, labelled E. The traces were recorded from left to right. Changes in blood pressure in the pulmonary artery are shown over the same period of time. Normal heart ECG

Heart with ectopic beat ECG E

10

Change in blood pressure in pulmonary artery / kPa

Change in blood pressure in pulmonary artery / kPa

Time / seconds

Time / seconds

*N37096A01020*

*Describe the effect of the ectopic beat on heart activity and suggest an explanation for this effect. (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(d) Performance-enhancing drugs may affect heart activity. Outline one ethical position relating to whether these drugs should be banned. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37096A01120*

11

Turn over

5 The diagram below shows the arrangement of muscles and bones in an arm. A 5 kg mass was held steady in the position shown and then lifted upwards towards the body.

Shoulder joint

Muscles 5 kg

(a) In the table below, show which of the muscles are contracted when holding the mass steady and when lifting it. Put a cross in the box beside muscles that are contracted. (2) Muscle contracted when Muscle Holding steady

Lifting upwards

Extensor Flexor

(b) Name the structures that connect muscles to bones. (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(c) Explain why muscles occur in antagonistic pairs. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

12

*N37096A01220*

(d) The diagram below shows the arrangement of actin and myosin myofilaments in part of an extended muscle.

Myosin

Actin

Complete the diagram below to show accurately the arrangement of actin and myosin when the muscle is contracted. (3)

*(e) Describe and explain the role of calcium ions and ATP in muscle contraction. (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..


*N37096A01320*

13

Turn over

6 The diagram below shows part of the process of chemiosmosis in a mitochondrion.

Inner mitochondrial membrane Outer mitochondrial membrane

+

+

H

H

Intermembrane space

X

(a) Name the enzyme labelled X involved in chemiosmosis. (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(b) Explain how a high concentration of hydrogen ions (H+) is maintained in the intermembrane space. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

(c) Describe the role of the hydrogen ion concentration gradient in making available an accessible supply of energy for biological processes. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(Total for Question 6 = 6 marks) 14

*N37096A01420*

7 The scientific document you have studied is adapted from articles in New Scientist. Use the information from the article and your knowledge to answer the following questions. (a) Outline the process by which ‘more molecules of the enzymes’ are produced (last paragraph on page 7). (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(b) Explain how the fluid mosaic model of membrane structure makes it possible to change the number of adrenoceptors (first paragraph on page 9). (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(c) Explain, using examples from the text, how scientific opinion can be ‘deeply divided’ when based on the same evidence. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

*N37096A01520*

15

Turn over

*(d) (i)

Discuss the treatments for Parkinson’s disease described in the article. Include particular benefits and any ethical issues and possible problems associated with these treatments. (7)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ... .. . .. . . .. . .. . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ... .. . .. . . .. . .. . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . ... .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

16

*N37096A01620*

(ii) Compare the changes in brain chemistry that are linked to Parkinson’s disease with those that are linked to depression. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(e) Suggest similarities between nerve cells in Caenorhabditis elegans expressing the ChR2 gene and cells of the mammalian retina. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(f ) Using an example from the text, explain how a virus can introduce genes into specific cells. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

*N37096A01720*

17

Turn over

(g) Suggest how the presence of bradykinin could affect tissues. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(h) Suggest the factors that need to be accounted for in the design of drug trials of painkillers. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ... .. . .. . .. . .. . . .. . ..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . . .. . .. . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. ... . .. . .. . . .. . .. . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . . .. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... .... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .


18

*N37096A01820*

BLANK PAGE

*N37096A01920*

19

BLANK PAGE

20

*N37096A02020*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination Thursday 27 January 2011 – Morning Time: 1 hour 45 minutes

Paper Reference

6BI05/01


Total Marks


Information total mark for this paper is 90. t The marks for each question are shown in brackets t The – use this as a guide as to how much time to spend on each question. Questions labelled with an asterisk (*) are ones where the quality of your t written communication will be assessed – you should take particular care with your spelling, punctuation and grammar, as well as the clarity of expression, on these questions.



1/1/1/1/

*P37491A0120*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 Sports injuries can result in damaged human knee joints. The damaged joint can be repaired using keyhole surgery. The diagram below shows a human knee joint.

Extensor

P Femur (thigh bone) Kneecap

Q Tibia (shin bone)

(a) Place a cross (i)

in the box to identify each of the following structures.

Structure P (1) A Cartilage B Ligament C Muscle D Tendon

(ii) Structure Q (1) A Cartilage B Ligament C Muscle D Tendon

2

*P37491A0220*

(b) Describe the function of structure Q. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Structure Q may become torn during some sporting activities. It may not be possible to join the torn parts together. Material can be removed from structure P without causing any damage. This material can be used to join the damaged pieces of Q together. Suggest why the use of material from structure P will mean that recovery will be quite slow and require careful physiotherapy. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P37491A0320*

3

Turn over

(d) The operation to repair the damage can be done using keyhole surgery. Suggest the benefits of this technique. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


4

*P37491A0420*

2 Plants can detect and respond to environmental cues. Cocklebur is a plant that flowers after it has been exposed to a sufficiently long period of darkness. The minimum length of time in darkness needed to stimulate flowering is called the critical period. An investigation was carried out into the effect of light and dark periods on cocklebur flowering. Four plants, A, B, C and D, were exposed to light and dark periods of different length. The presence or absence of flowers was recorded after several weeks. The diagram below shows the pattern of light and dark periods for these plants and the effect on flowering.

Plant

Time / hours 0

4

8

12

16

20

Flowers present

A

Yes

B

No

C

No

D

No

key Light Dark (a) (i)

Using the information in the diagram, give the critical period for flowering of cocklebur plants. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Using the information in the diagram and your own knowledge of photoreceptors, explain why plant B has not flowered. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P37491A0520*

5

Turn over

(b) In a further investigation, plants E and F were exposed to six hours of darkness each day. Part of a leaf on plant F was covered so that the leaf experienced eight hours of darkness each day. The diagram below summarises the results of this investigation. Plant F

Plant E

Cover over part of leaf

Flowers

No flowers present

Flowers present

Explain the purpose of plant E in this investigation. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

6

*P37491A0620*

(c) Using your own knowledge of photoreceptors, explain the results of these investigations. What do they suggest about the control of flowering in cocklebur plants? (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(d) Suggest benefits to plants of being able to respond to changes in day length. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P37491A0720*

7

Turn over

3 L-Dopa can be used to treat people with Parkinson’s disease. Using L-Dopa for a long period of time can have side effects that include uncontrolled movement of limbs. It is possible that increasing the levels of serotonin in the brain could be an effective treatment for these side effects. It has been suggested that MDMA (ecstasy) could be used to increase levels of serotonin. (a) Explain why L-Dopa is used to treat people with Parkinson’s disease. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Explain how MDMA could affect levels of serotonin in the brain. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

8

*P37491A0820*

(c) In trials of this treatment, marmosets (small monkeys) were given a drug to reduce dopamine production. They were then treated with L-Dopa until they showed the side effects observed in the treatment of people with Parkinson’s disease. (i)

Suggest a reason why the marmosets were treated with a drug to reduce dopamine production. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Describe the ethical issues involved in the use of animals in a trial of this kind. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(d) The results of the study showed that MDMA did reduce the side effects in the marmosets. Describe the steps that would need to be taken before a similar treatment could be used in humans. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P37491A0920*

9

Turn over

4 According to the sliding filament theory of muscular contraction, force is produced when myosin molecules change shape. Myosin molecules can generate a force of 1.7 × 10–6 N per million molecules when they change shape. Measurements of a single muscle fibre showed that a force of 3.5 × 10–3 N was produced when it contracted. (a) Use this information to calculate the number of myosin molecules changing shape during the contraction of this muscle fibre. Show your working. (2)

Answer ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . (b) Examination of this muscle fibre found that there were only a few mitochondria present. (i)

Name this type of muscle fibre. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

10

*P37491A01020*

(ii) The energy required for contraction of muscle fibres is provided by ATP. Describe how enough ATP is made available for contraction of this muscle fibre, despite there being only a few mitochondria. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(iii) Explain why you would expect this type of muscle fibre to fatigue quickly. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P37491A01120*

11

Turn over

5 The diagram below summarises some of the reactions in aerobic respiration. Pyruvic acid

Acetyl CoA

Molecule A Molecule C

T

Molecule B

V

(a) Name the process that produces pyruvic acid. (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Place a cross (i)

in the box that correctly identifies each of the following.

The waste product V (1) A ATP B Carbon dioxide C Lactic acid D Water

(ii) The molecule T that becomes reduced during the process (1) A ADP B Oxygen C NAD D Water

12

*P37491A01220*

(c) An investigation was carried out into the ability of bacteria to use different substances as substrates for aerobic respiration. Cultures of bacteria were grown separately in media containing lactic acid or one of the substances shown in the diagram (pyruvic acid, molecule B or molecule C). The initial concentration of each of these substances in the media was the same. The oxygen uptake of each culture was measured over a period of time. The results are shown in the graph below. Lactic acid

1.0 – Oxygen uptake / cm3

Pyruvic acid

0.5 –

Molecule B Molecule C

–

–

–

–

0– 0

1

2

3

Time / hours

*P37491A01320*

13

Turn over

(i)

Using the information in the diagram and the graph, suggest an explanation for the differences in oxygen uptake between bacteria using pyruvic acid, molecule B and molecule C as a substrate. (4)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest one reason for the rapid oxygen uptake by bacteria in a medium containing lactic acid. Give an explanation for your answer. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


14

*P37491A01420*

6 Cardiac muscle is myogenic. The rhythmic contraction of the heart, in a particular sequence, is a feature of the cardiac cycle. (a) Explain what is meant by the term myogenic. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*(b) Describe how the sequence of muscular contraction in the heart is coordinated and how the movement of blood through the heart is controlled. (6) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P37491A01520*

15

Turn over

7 The scientific article you have studied is adapted from articles in New Scientist. Use the information from the article and your own knowledge to answer the following questions. (a) Name one ‘retinal photoreceptor protein’ (second paragraph on page 2) and describe its function. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Explain what is meant by ‘The human genome project could help to change that’ (fourth paragraph on page 2). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Suggest why genes are only partly responsible for the development of cancer and heart disease. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

16

*P37491A01620*

(d) Attempts to treat cystic fibrosis with gene therapy have not yet been successful. Use information in the article to suggest reasons why inserting the correct gene into a cell may not be all that is required. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*(e) Explain how RNA templates are used to specify the chemical structure of a protein. (6) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P37491A01720*

17

Turn over

(f ) Explain how a transcription factor might ‘recognise a particular stretch of DNA’ (first paragraph on page 4). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(g) Use the information in the article to describe ways in which new genes can arise. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

18

*P37491A01820*

(h) Explain how NF-k B might have a role in the development of atherosclerosis. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(i) Explain why a DNA strand is not read ‘in six different ways’ (eighth paragraph on page 8). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(j) About 10 million years ago, an event led to the production of antifreeze protein in one Antarctic fish. Explain why almost all Antarctic fish now contain antifreeze protein. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P37491A01920*

19

BLANK PAGE

20

*P37491A02020*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination Wednesday 22 June 2011 – Morning Time: 1 hour 45 minutes

Paper Reference

6BI05/01


Total Marks



t




1/1/1/1/1/

*P36365A0124*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 The diagram below shows a section through a motor neurone.

A

D

{

C

(a) Identify structures A, B, C and D by placing a cross below.

B

in the correct box in the table (4)

Structure

A

B

C

Axon Cytoplasm of Schwann cell Myelin sheath Nucleus of Schwann cell

2

*P36365A0224*

D

(b) Describe the role of the structure labelled C in the conduction of nerve impulses. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(c) Explain how the structure of the axon cell membrane is related to the conduction of nerve impulses. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P36365A0324*

3

Turn over

2 The tip of a plant shoot was placed on two agar blocks and light was shone from one side. The tip was removed and the agar blocks were then placed on a shoot without a tip, as shown in the diagram below. Shoot tip Light A

B

B

A

Agar block

Shoot

(a) In the space below, draw a diagram to show the shoot as it would appear several hours later. (1)

*(b) Describe the mechanism that causes the change you have drawn. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

4

*P36365A0424*

(c) Compare this response of a shoot to light with hormonal coordination in animals. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P36365A0524*

5

Turn over

3 When exercise begins, both ventilation rate and heart rate increase. This supplies more oxygen to muscles. (a) (i)

Describe how breathing rate and tidal volume can be determined from a spirometer trace. (3)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(ii) Explain how you would use breathing rate and tidal volume to calculate ventilation rate. (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

6

*P36365A0624*

(b) An investigation was carried out to study the changes in oxygen uptake by the blood in the lungs after the first ten seconds of exercise. Men with artificial pacemakers agreed to exercise with their heart rate controlled at 50 beats per minute. The ventilation rate and the oxygen uptake at rest were measured. These were also measured, after the first ten seconds of exercise and the differences recorded. This was repeated with the heart rate controlled at 100 beats per minute. The results are shown in the table below.

(i)

Heart rate / beats per minute

Increase in ventilation rate / dm3 min–1

Increase in oxygen uptake by the blood / cm3 min–1

50

4.3

87

100

3.9

190

State one factor, other than heart rate, that could have affected the rate at which blood passed through the heart. (1)

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

(ii) Using the information in the table, describe the effect of an increase in heart rate on both the ventilation rate and oxygen uptake by the blood, after the first ten seconds of exercise. (3) ............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

*P36365A0724*

7

Turn over

(iii) Explain how an increased heart rate results in increased uptake of oxygen by the blood in the lungs. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(iv) What conclusions could be drawn from the results of this investigation? (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


8

*P36365A0824*

BLANK PAGE

*P36365A0924*

9

Turn over

4 In some organisms, the nervous response to a stimulus can reduce as a result of repetition. This is known as habituation. Sea slugs are marine animals which have gills for the uptake of oxygen from seawater.

Sea slug Magnification × 1 A sea slug withdraws its gill when its skin is touched. After some time, the gill is exposed again. With repeated touches, the time taken for it to expose the gill decreases. When the skin is touched frequently, the gill is not withdrawn. The diagram below shows some of the neurones (nerve cells) involved in this response. A

B

C

Skin D

Gill

10

*P36365A01024*

(a) Place a cross in the correct box in the table below to identify where structures A, B, C and D, listed in the table, are shown on the diagram. (3)

Structure

A

B

C

D

Motor neurone Sensory neurone Synapse (b) (i)

Suggest how a repeated stimulus could result in less response from the gill. (3)

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

(ii) Suggest how this habituation may be of benefit to a sea slug. (2) ............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .

............ .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . . .. . .. . .. . .. . . .. . .


*P36365A01124*

11

Turn over

5 An investigation was carried out into the effect of pH on the contraction of muscle fibres. Single muscle fibres were used with their surrounding membranes removed. These fibres will contract when exposed to calcium ions in solution. Isolated slow twitch and fast twitch fibres were tested at pH 7 and pH 6, in a range of calcium ion concentrations. Results for both types of fibre are shown in the graphs below. Fast twitch fibre

Slow twitch fibre 100 Percentage contraction (%)

Percentage contraction (%)

100

50

0

pH 7 50

pH 6

0 0

1

2

3

0

Calcium ion concentration / arbitrary units (a.u.)

1

2

3

Calcium ion concentration / arbitrary units (a.u.)

(a) The sensitivity of a muscle fibre is defined as the concentration of calcium ions required to cause 50% of full contraction. Using the information in the graphs, complete the table below. (2) Sensitivity Type of fibre

Fast twitch

Calcium ion concentration at pH 7 / a.u.

Calcium ion concentration at pH 6 / a.u.

0.8

1.4

Change in sensitivity / a.u.

Slow twitch (b) Using the information in the graphs, compare the effect of pH on slow twitch and fast twitch fibres. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

12

*P36365A01224*

(c) (i)

Describe a circumstance that could cause a fall in pH in living muscle. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(ii) Suggest how the different responses of these two types of fibre to pH may be related to their different functions in muscle. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(d) It is possible to replace the troponin in fast twitch fibres with troponin from slow twitch fibres. Fast twitch fibres that have been treated in this way have the same sensitivity as slow twitch fibres. Use your knowledge of the sliding filament theory of muscle contraction to explain why this might have been predicted. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P36365A01324*

13

Turn over

6 Marathon runners can have difficulty with thermoregulation over the course of a 26 mile race, particularly on a hot day. Two marathon runners, A and B, had their core temperatures recorded during a race. The graph below shows the core temperatures recorded during the race. 42 Core temperature / qC

Runner A 41 40 39

Runner B

38 37 36 0

20

40

60

80

100 120 140 160

Time since start of race / min (a) Suggest an explanation for the change in core temperatures of both runners in the first 30 minutes of the race. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

14

*P36365A01424*

(b) Suggest an explanation for the constant core temperatures of both runners between 60 and 100 minutes of this race. (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(c) During this race, runner A lost 3.02 kg of water and runner B lost 2.43 kg of water. Using the information in the question and your own knowledge, suggest reasons for the change in core temperature of runner A after 120 minutes. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P36365A01524*

15

Turn over

7 The scientific article you have studied is adapted from articles in New Scientist. Use information from the article and your own knowledge to answer the following questions. (a) Suggest how erythropoietin (epo) production might be shut down when oxygen levels in the blood are normal (page 2, paragraph 6). (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

16

*P36365A01624*

*(b) Describe how adenoviruses in the blood ‘are recognised and destroyed by the immune system’ (page 3, paragraph 4). (5) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

*P36365A01724*

17

Turn over

(c) ‘A single injection elevated hematocrits for over a year in the mice and for 12 weeks in the monkeys.’ (page 3, paragraph 5) Suggest why the injection of genes into body cells does not have a permanent effect. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(d) ‘Sludge blood’ (page 4, paragraph 1) can lead to high blood pressure and atherosclerosis. Explain the connection between high blood pressure and atherosclerosis. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(e) Name the ‘small vessels’ (page 4, paragraph 1) that have the greatest effect in producing high blood pressure. (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(f ) Suggest one way in which one gene could result in the production of several different proteins. (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

18

*P36365A01824*

(g) Use information in the article to describe three ways in which athletes might artificially enhance their performance. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(h) Explain why the governing bodies of sports ban the artificial enhancement of performance. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(i) A proteasome is ‘a barrel-shaped multi-protein complex that chops proteins down into their component amino acids for reuse’. Explain how muscle protein can be chopped into amino acids inside a cell. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

*P36365A01924*

19

Turn over

(j) Explain what is meant by repolarisation of a cardiac muscle cell or a nerve cell. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(k) Suggest why large numbers of mitochondria are found in muscle cells. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

20

*P36365A02024*

(l) ‘Schuelke discovered that the boy had a mutation in both copies of the gene coding for the muscle growth inhibitor myostatin.’ (page 10, paragraph 1) Suggest how this boy could have inherited this condition. Use a genetic diagram to illustrate your answer. (4)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... .... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . ..


*P36365A02124*

21

BLANK PAGE

22

*P36365A02224*

BLANK PAGE

*P36365A02324*

23

BLANK PAGE

24

*P36365A02424*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination Tuesday 31 January 2012 – Afternoon Time: 1 hour 45 minutes

Paper Reference

6BI05/01

You must have: A copy of the scientific article taken from The Biologist articles (enclosed)

Total Marks


Information total mark for this paper is 90. t The marks for each question are shown in brackets t The – use this as a guide as to how much time to spend on each question. Questions labelled with an asterisk (*) are ones where the quality of your t written communication will be assessed – you should take particular care with your spelling, punctuation and grammar, as well as the clarity of expression, on these questions.



1/1/1/1/1/

*P39506A0124*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 The diagram below shows the position of some of the cells in the retina of the eye. to brain A B

C

D

(a) Place a cross in the box following statements. (i)

next to the correct letter to complete each of the

Rod cells are found in the layer labelled (1)

A

B

C

D

(ii) The neurones of the optic nerve begin in the layer labelled (1) A

B

C

D

(iii) In this diagram of the retina, the light would pass through from (1)

A bottom to top B left to right C right to left D top to bottom

2

*P39506A0224*

(b) The macula is the central part of the retina in the eye. Macular degeneration is a common cause of blindness. Recent research has shown that macular degeneration in adult mice can be successfully treated. This involves injecting embryonic stem cell-derived photoreceptors into their retinas. (i)

Suggest why this sort of treatment might not restore vision in people with macular problems who have been blind from an early age. (3)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest why this type of treatment for blindness in humans could be regarded as controversial. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39506A0324*

3

Turn over

(c) A group of scientists proposed to investigate a treatment for people who have been blind from an early age. This investigation involves kittens having their eyes kept shut immediately after birth. After 12 weeks, their eyes will be opened and stem cells injected into the cerebral hemispheres of their brains. These kittens will then be raised for two years in a constant environment and the development of their retinas will be compared with a control group. (i)

Suggest why the stem cells will be injected into the cerebral hemispheres. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest why the environment should be kept constant in this investigation. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


4

*P39506A0424*

2 Florence (Flo-Jo) Griffith-Joyner’s world record of 10.49 seconds for the 100 m women’s sprint in 1988 is unbeaten.

In this short time, a sprinter such as Flo-Jo could not deliver enough oxygen to her muscles to maintain aerobic respiration. * (a) Describe how a sprinter is able to release sufficient energy for the 100 m sprint without having enough oxygen available for her muscles. (6) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39506A0524*

5

Turn over

(b) (i)

Lactate (lactic acid) can build up in the muscles of a sprinter. Suggest why the build-up of lactate may prevent any further increase in speed. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Explain the fate of lactate following a sprint. (4) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


6

*P39506A0624*

3 The table below shows information about the top ten fastest men and women in both the 100 m sprint and the marathon race of 42.2 km. Mean speed / m s–1

Standard deviation

10.22

0.10

Women’s 100 m sprint

9.35

0.08

Men’s marathon

5.65

0.02

Women’s marathon

5.06

0.05

Race Men’s 100 m sprint

(a) (i)

Give reasons why the data in the table may be considered to be reliable. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) For the marathon, the women’s mean speed is 89.6% of the men’s mean speed. For the 100 m sprint, calculate the women’s mean speed as a percentage of the men’s mean speed. Show your working. (2)

Answer = ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... . .. . .. . .. . .. . %

*P39506A0724*

7

Turn over

(iii) Using the information in the table, describe the difference between the mean speeds for men and women for the 100 m sprint. Suggest a reason for the difference. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Suggest why the mean speeds for the marathon are less than the 100 m sprint for both men and women. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


8

*P39506A0824*

BLANK PAGE

QUESTION 4 STARTS ON THE NEXT PAGE

*P39506A0924*

9

Turn over

4 A study examined the risk of developing a mental disorder. This study determined the risk for both the population as a whole and for those who had a close relative (parent, brother, sister or child) with the same disorder. The results are shown in the table below. Risk of developing mental disorder (%) Mental disorder

Population as a whole Males

Females

Those with a close relative with the same disorder

Alcoholism

7.0

2.0

15

Anxiety

3.0

6.0

15

Manic depression

2.0

3.0

15

Neurotic depression

6.0

12.0

11

Obsessive compulsive

0.1

0.1

10

Schizophrenia

1.0

1.0

10

(a) (i)

People with obsessive compulsive disorder (OCD) have symptoms such as repeated washing, checking, touching, counting or arranging. Using the data in this table, give the evidence that OCD is an inherited condition. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

10

*P39506A01024*

(ii) Using the data in the table, explain the validity of the statement that ‘OCD is an inherited condition’. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(iii) Using the data in the table, state which disorder is least likely to be an inherited condition. Give a reason for your answer. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39506A01124*

11

Turn over

5 The apparatus shown in the diagram below can be used to measure the rate of respiration of small animals such as woodlice.

Scale (mm)

Syringe

200 180 160 140 120 100 80 60 40 20

0

Air

Woodlice

Coloured liquid

Platform for organisms Potassium hydroxide solution

(a) (i)

Potassium hydroxide solution absorbs carbon dioxide. Suggest a reason for absorbing carbon dioxide in this apparatus. (1)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest what the syringe is used for in this apparatus. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

12

*P39506A01224*

*(b) Describe how this apparatus could be used to find the mean rate of respiration of woodlice. (6) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39506A01324*

13

Turn over

6 Muscles, bones and joints allow movement of the skeleton. (a) Place a cross in the box following statements. (i)

next to the correct word to complete each of the

Muscles are attached to bones by (1)

A cartilage B ligaments C synapses D tendons (ii)

In a joint, bones are joined to each other by (1)

A cartilage B ligaments C synapses D tendons (iii) Muscles that work in pairs across a joint are known as (1) A agonists B antagonists C extensors D flexors (iv) In key-hole surgery, cruciate ligaments are repaired using tissue from (1) A bones B cartilage C ligaments D tendons (v) Fast twitch muscle fibres have (1) A few capillaries B high myoglobin content C low glycogen content D many mitochondria 14

*P39506A01424*

(vi) Slow twitch muscle fibres (1) A fatigue quickly B have no myoglobin C have low glycogen content D have few mitochondria (Total for Question 6 = 6 marks)

*P39506A01524*

15

Turn over

7 In an investigation into dieting and obesity, mice were fed a restricted quantity of food. It has been found that the stress of having less food causes the release of the hormone noradrenaline. This causes the mice to hunt for food. These food-restricted mice will tolerate electric shocks in order to eat. (a) Suggest why this investigation might be regarded as unacceptable. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Noradrenaline acts by increasing blood flow to the muscles. (i)

Suggest how this increase in blood flow is brought about. (2)

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Suggest why this increase in blood flow would be of advantage to the food-restricted mice. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


16

*P39506A01624*

8 The scientific document you have studied is adapted from an article in ‘The Biologist’. Use the information from the scientific article and your own knowledge to answer the following questions. (a) Describe two symptoms of Parkinson’s disease. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Patients with Parkinson’s disease have little of the neurotransmitter dopamine in the motor cortex of their brains. Explain how ‘dopamine agonists’ might be a useful treatment for Parkinson’s disease (paragraph 10). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Dopamine is not given to the patients as it is not effective. However, the precursor L-Dopa (levadopa) can be given to patients. Suggest why L-Dopa might be a useful treatment for patients with Parkinson’s disease. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39506A01724*

17

Turn over

(d) Describe the advantages of deep brain stimulation (DBS) to patients with Parkinson’s disease who do not respond to treatment with drugs. (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(e) Suggest why the ‘stereotactic frame’ has proved to be so useful in DBS (paragraph 22). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(f ) Suggest how DBS affects the cell membranes of brain cells (paragraph 22). (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

18

*P39506A01824*

(g) Explain why Jamie is able to stay awake during the operation without feeling any associated pain (paragraph 22). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(h) Suggest the advantage of Jamie being conscious during the operation. (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(i) Explain how the experimental model for Parkinson’s disease in monkeys was created (paragraphs 54 to 56). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(j) The subthalamic nucleus and the external segment of the globus pallidus (Table 1, paragraph 62) are connected to each other. Suggest why this might be relevant for the DBS treatment of Parkinson’s disease. (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39506A01924*

19

Turn over

(k) Describe how fMRI can be used to monitor the activity of different areas of the brain (paragraph 62). (3) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(l) fMRI can produce four images per second. Explain why this is unlikely to monitor the effects of DBS (paragraph 62). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(m) Explain what is meant by the phrase ‘placebo responders’ (paragraph 64). (2) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

20

*P39506A02024*

(n) Explain what is meant by the ‘causal’ nature of DBS (paragraph 73). (1) .............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.............. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39506A02124*

21

BLANK PAGE

22

*P39506A02224*

BLANK PAGE

*P39506A02324*

23

BLANK PAGE

24

*P39506A02424*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination Friday 22 June 2012 – Morning Time: 1 hour 45 minutes

Paper Reference

6BI05/01

You must have: A copy of the scientific article taken from The Biologist articles (enclosed)

Total Marks



t




1/1/1/1/1/

*P39512A0128*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 (a) The brain acts as the main coordinating centre for nervous activity. It receives information, interprets it and responds accordingly.

A

D

B

C

(i)

Coordination of movement is controlled by the part of the brain labelled (1)

A Cerebral hemisphere B Cerebellum C Medulla oblongata D Hypothalamus (ii) During exercise, chemoreceptors in the carotid artery detect a decrease in pH due to increased carbon dioxide. This results in nerve impulses being sent to the (1) A Cerebral hemisphere B Cerebellum C Medulla oblongata D Hypothalamus

2

*P39512A0228*

(b) At the start of depolarisation, the ions that move into the axon causing the action potential are (1) A Calcium B Chloride C Potassium D Sodium (c) When an impulse arrives at a synapse, the ions that enter the pre-synaptic membrane are (1) A Calcium B Chloride C Potassium D Sodium (d) Acetylcholine is a chemical which acts as (1) A an enzyme B a hormone C a neurotransmitter D a receptor (e) The drug MDMA (ecstasy) changes behaviour by (1) A decreasing the concentration of adrenaline in brain synapses B decreasing the concentration of serotonin in brain synapses C increasing the concentration of adrenaline in brain synapses D increasing the concentration of serotonin in brain synapses (Total for Question 1 = 6 marks)

*P39512A0328*

3

Turn over

2 The Human Genome Project is helping in the design of new drugs to treat a variety of human diseases and in the development of synthetic tissues. (a) (i)

Explain the meaning of the term Human Genome. (1)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(ii) Describe one ethical implication associated with the use of information obtained from the analysis of the human genome. (1) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

4

*P39512A0428*

(b) Melanoma is an aggressive form of skin cancer. Very few patients with this cancer survive for more than five years. Some melanomas are associated with a genetic mutation identified by the Human Genome Project. Drug R (R05185426) has been developed to treat patients with these melanomas. In clinical trials, drug R has been shown to cause a 50% shrinkage of melanomas in only a few months. (i)

Suggest how work on the Human Genome Project helped in the development of drug R. (3)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39512A0528*

5

Turn over

(ii) Suggest how drug R may have caused the melanoma to shrink in only a few months. (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(iii) Drug R needs one more round of testing, in a phase III trial, before it can be approved for use. Explain what is meant by a phase III trial. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

6

*P39512A0628*

(c) Yeast cells were genetically modified, using human DNA, to produce collagen. This collagen can be used to make synthetic corneas. Ten patients who were blind were each given a synthetic cornea. They were all able to see with no reported complications due to tissue rejection. Suggest why these synthetic corneas were not rejected. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39512A0728*

7

Turn over

3 (a) An investigation was carried out to study the ability of rats to learn. A number of rats were divided into two groups, P and Q. The rats in group P were deprived of food for twenty hours and then released into a cage. The cage contained hidden food and the rats were left in this cage for four hours each day. This was repeated each day for fourteen days. The diagram below shows the cage. In the cage, the floors A, B, C, D and E had hidden food, water, wooden blocks, freshly cut wood chips, branches, fresh leaves, plastic containers and paper bags.

E C Floor Ladder

D

1.7 m

A B 2.5

(i)

m

2.0

m

The rats in group Q were used as a control. Describe how the rats in control group Q would have been treated. (2)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

8

*P39512A0828*

(ii) Explain why the rats were not fed for twenty hours each day. (1) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(b) During each four-hour period in the cage, the number of floors visited by the rats in group P was recorded as a percentage of the total number of floors.

Percentage number of floors visited (%)

The graph below shows the results of this experiment. 70 60 50 40 30 20 10 0 0

2

4

6

8

10

12

14

Time / days Using the information in the graph, describe the behaviour of the rats in group P over the fourteen-day period during this investigation. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39512A0928*

9

Turn over

(c) In a second experiment, the two groups of rats were placed in a maze containing hidden food. The percentage of rats from each group that found the food in a short period of time was recorded. The results are shown in the table below. Group

Percentage of rats finding food (%)

P

85

Q

0

Explain the effect of the first experiment on the ability of rats to find food in a short period of time. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

10

*P39512A01028*

(d) The brains of both groups of rats were examined. The mean spine density per neurone for each group was calculated. Spine density represents a measure of the number of synapses per neurone. The results are shown in the table below. Group

Mean spine density / arbitrary units

P

1.96

Q

1.78

Suggest how these results explain the effect of the first experiment on the ability of rats to find food using the cage. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39512A01128*

11

Turn over

4 *(a) A spirometer can be used to measure tidal volumes and breathing rates. The diagram below shows a spirometer. Spirometer chamber Spirometer trace

Counterbalance

Carbon dioxide absorber Nose clip

Water level Mouthpiece

Explain how you would use the traces from this spirometer to compare the tidal volumes and breathing rates of male and female human subjects. (6) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

12

*P39512A01228*

BLANK PAGE

Question 4 continues on the next page

*P39512A01328*

13

Turn over

(b) The peak expiratory flow (PEF) is a measure of how fast a person can breathe out. This can indicate any obstruction in the airways of the lungs. It is measured using a peak flow meter.

PEF / dm3 min–1

The graph below shows the expected PEF values for people aged 15 to 85 years of various heights. 680 660 640 620 600 580 560 540 520 500 480 460 440 420 400 380 360 340 320 300

Male height 190 cm 175 cm 160 cm

Female height 183 cm 175 cm 152 cm 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Age / years

(i)

Using the information in the graph, describe the effect of age on PEF. (4)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

14

*P39512A01428*

(ii) Using the information in the graph, give one reason for the difference in PEF values between ages 35 years and 85 years. (1) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(iii) If a person with asthma has a PEF 30% below the expected value, it may indicate that their asthma is not under control. A 52-year old man with asthma has a PEF reading of 350 dm3 min–1. Using the information in the graph, state whether or not his asthma is being kept under control. Give a reason for your answer. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(iv) Give one other piece of information that is needed before an accurate diagnosis of his asthma can be made. (1) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39512A01528*

15

Turn over

5 (a) The picture below shows the human eye with the black pupil in the centre. The pupil can change size to allow either more or less light into the eye. Its size is controlled by the iris muscles surrounding it.

Magnification u2 (i)

Suggest why the pupil appears black. (1)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(ii) There are two sets of iris muscles, the radial muscles and the circular muscles. They work antagonistically to alter the size of the pupil. Explain why these two sets of muscles need to be antagonistic. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

16

*P39512A01628*

(iii) The pupil increases in diameter in dim light. Explain how neurones enable this response to occur. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(b) Tropicamide is a drug used in eye drops. Tropicamide has an effect on the diameter of the pupil in the eye. This makes it easier for the doctor to examine the retina or lens in the eye of a patient. Suggest how tropicamide in the eye drops makes it easier to examine the retina. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39512A01728*

17

Turn over

(c) The diagrams below show the structure of two molecules, retinal and retinol. H3C

CH3

CH3

CH3

O H

Retinal CH3

H3C

CH3

CH3

CH3 OH

Retinol CH3

Retinol is the most common form of dietary vitamin A and retinal is part of the structure of rhodopsin. Suggest how a deficiency of vitamin A would adversely affect a person’s vision. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


18

*P39512A01828*

Turn over

BLANK PAGE

*P39512A01928*

19

Turn over

6 The table below shows some statements relating to photoreceptors (phytochromes) in plants. Complete the table with a tick (9) if the statement is correct or a cross (×) if the statement is not correct. (4) Statement

Tick (9) or cross (×)

Cause cell depolarisation Affected by all wavelengths of light Involved in plant growth and development Affected by darkness (Total for Question 6 = 4 marks)

20

*P39512A02028*

7 The scientific article you have studied is adapted from articles in The Biologist. Use the information from the article and your own knowledge to answer the following questions. (a) Explain why obesity is ‘a big problem’ for society (paragraph 2). (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(b) Describe the structure of triglyceride fat found in white adipose tissue (WAT). (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(c) Calculate the percentage increase in deaths for young girls with anorexia (paragraph 6). (2)

Answer = . ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. %

*P39512A02128*

21

Turn over

(d) State the evidence supporting the idea that specific parts of the brain are responsible for the gender differences in the processing of information related to body image (paragraphs 8 to 14). (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(e) Explain why the raised cortisol levels due to dieting in females, may be a long term risk factor (paragraph 18). (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

22

*P39512A02228*

(f ) Suggest why it may be an advantage to have lipids stored in ‘many small droplets rather than in a large mass’ in brown adipose tissue (BAT) (paragraph 28). (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(g) Suggest how the uncoupling agent UCP-1 might affect the production of ATP and heat (paragraph 28). (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

(h) Suggest why 18F-fluorodeoxyglucose (18FFDG) becomes ‘trapped’ in the cells, unlike glucose which is rapidly metabolised (paragraph 32). (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*P39512A02328*

23

Turn over

(i)

Explain why the seaweed pigment fucoxanthin caused a reduction in abdominal fat in rats (paragraph 38). (3)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

*(j)

Give the scientific evidence for the protein PRDM16 being responsible for potential weight loss (paragraphs 40 and 41). (5)

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

24

*P39512A02428*

(k) Give two pieces of evidence showing that environmental factors can alter gene expression (paragraphs 45 to 47). (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. .


*P39512A02528*

25

BLANK PAGE

26

*P39512A02628*

BLANK PAGE

*P39512A02728*

27

BLANK PAGE

28

*P39512A02828*


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination Monday 21 January 2013 – Morning Time: 1 hour 45 minutes

Paper Reference

6BI05/01

You must have: A copy of the scientific article modified from New Scientist articles (enclosed)

Total Marks

Instructions Use black ink or ball-point pen. t Fill boxes at the top of this page with your name, t centrein the number and candidate number. all questions. t Answer the questions in the spaces provided t –Answer there may be more space than you need.


t




1/1/1/1/1/

*P39881A0128*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 (a) The graph below shows the changes in potential difference across the membrane of a neurone after stimulation. +50 – Potential difference / mV

C

+30 – +10 – –10 – B

–30 –

D

–50 –

F

2 Time / ms

–

1

–

0

–

E –

–90 –

A –

–70 –

3

4

(i) Using the information in the graph, state the maximum change in potential difference across the membrane of this neurone during depolarisation. (1) . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .

(ii) The table below describes three of the stages shown in the graph. Place a cross in the box ( ) below the letter that correctly links the description to one of the labels on the graph above. (3) Description

A

B

Stage when the concentration of positive ions is greatest inside the axon Stage when hyperpolarisation first occurs Stage showing the resting potential

2

*P39881A0228*

C

D

E

F

mV

*(b) When a nerve impulse reaches a synapse, calcium ions enter the neurone through the pre-synaptic membrane. This causes a neurotransmitter, such as acetylcholine, to be released. Describe and explain the sequence of events that occurs at the synapse, after a neurotransmitter has been released. (5) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..


*P39881A0328*

3

Turn over

BLANK PAGE

4

*P39881A0428*

2 Respiration is a vital process in living organisms. All organisms carry out glycolysis. The Krebs cycle also occurs in some organisms. (a) The diagram below shows some of the stages in glycolysis, using the hexose sugar glucose. Glucose Molecule R Molecule S Phosphorylated glucose

Phosphorylated 3 carbon compound

Phosphorylated 3 carbon compound

Name the molecules R and S shown in the diagram. (2) Molecule R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Molecule S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

*P39881A0528*

5

Turn over

(b) The diagram below shows some of the stages in the Krebs cycle. Acetyl CoA

4 carbon compound

1 × molecule T 6H

6 carbon compound

5 carbon compound

2H 1 × molecule T

(i) Name molecule T and use the information in the Krebs cycle diagram to give a reason for your answer. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

6

*P39881A0628*

(ii) Using information in the diagram, suggest what would happen in the Krebs cycle if acetyl CoA became unavailable. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) The hydrogen (H) from the Krebs cycle enters the electron transport chain and oxidative phosphorylation occurs. Explain what is meant by the term oxidative phosphorylation. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39881A0728*

7

Turn over

BLANK PAGE

8

*P39881A0828*

3 Phytochromes are photoreceptors found in many plants. (a) The diagram below shows the interconversion of inactive phytochrome (Pr / P660) and active phytochrome (Pfr / P730). Inactive phytochrome (Pr / P660)

Far red light

Red light

Active phytochrome (Pfr / P730) State one way in which the active form of phytochrome can be converted back to the inactive form, other than by exposing it to far red light. (1) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39881A0928*

9

Turn over

(b) A study was carried out to investigate the effect of red light and far red light on sunflower plants.

A sunflower Magnification × 0.5 One group of sunflower seedlings, group A, was grown under a lamp that emitted red light and far red light of the same intensity. Another group of sunflower seedlings, group B, was grown in the same way, except that the lamp emitted a lower intensity of red light. The intensity of far red light was unchanged. When the plants were fully grown, the mean dry mass of the flowers produced and the mean length of the plant stems were recorded. This study was repeated using new groups of sunflower seedlings. The results are shown in the table below.

Study

Mean dry mass of the flowers / g

Mean stem length / cm

Group A

Group B

Group A

Group B

Original

58

45

125

148

Repeat

43

38

124

142

10

*P39881A01028*

(i) Using the mean dry mass of the flowers shown in the table, compare the results of group A with group B for both the original and repeat studies. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) The light conditions experienced by group B were similar to those found near ground level in woodland. Using the mean stem lengths shown in the table, suggest the importance of these light conditions for a young seedling in the woodland. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39881A01128*

11

Turn over

(iii) A statistical analysis of the data for mean stem length was carried out. The analysis showed that there was a significant difference between the mean stem length data for groups A and B. However, there was no significant difference between the data from the original study and the repeat study. Suggest a conclusion for the effect of light on mean stem length and use the results of this statistical analysis to comment on the reliability of the data. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


12

*P39881A01228*

4 Physiological changes occur when a person carries out a period of exercise, such as running 800 metres. (a) One physiological change will be an increase in cardiac output. Describe the changes in the heart that bring about an increase in cardiac output. (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39881A01328*

13

Turn over

(b) The respiratory system will also undergo physiological changes during a period of exercise. The spirometer trace shown below was recorded when an adult was at rest. This trace can be used to calculate the resting breathing rate and tidal volume of the adult. 0.6

Volume / dm3

0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0

0

5

10

15 20 Time / seconds

25

30

35

(i) Place a cross in the box ( ) that correctly identifies the approximate value for resting breathing rate and tidal volume for this adult. (2) Approximate value for

0.1 dm3

0.5 dm3

6 dm3 min–1

6 breaths min–1

Resting breathing rate Resting tidal volume

14

*P39881A01428*

12 breaths min–1

(ii) Describe how a spirometer trace recorded immediately after a short period of exercise would differ from this trace. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) A student used a spirometer to compare the resting breathing rate of musicians who play trumpets with musicians who play violins. Suggest two variables the student should have considered when selecting the musicians, to make the study valid. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39881A01528*

15

Turn over

BLANK PAGE

16

*P39881A01628*

5 The photograph shows a female gymnast on a narrow beam.

(a) The table below refers to two regions of the brain. Complete the table by describing one role of each region of the brain, while she is on the beam. (2) Region of the brain

One role while she is on the beam

Cerebellum

Medulla oblongata

*P39881A01728*

17

Turn over

(b) This gymnast will generate a lot of heat while she is on the beam. Describe and explain how changes in blood flow in the skin will help her to control her body temperature. (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Gymnasts can damage their cruciate ligaments. This is an injury that can be repaired using keyhole surgery. (i) Explain what is meant by the term cruciate ligament. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

18

*P39881A01828*

(ii) A gymnast was offered keyhole surgery to repair her damaged cruciate ligament. Suggest and explain two reasons why she might choose this type of surgery. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39881A01928*

19

Turn over

6 Some organisms have been genetically modified to produce proteins including hormones and vaccines. The flow diagram below shows part of a process to produce a protein, using genetically modified plants. Stage 1 Gene to produce a protein removed from animal cell and inserted into a plasmid

Stage 2 Modified plasmid incorporated into bacterium which is then introduced into a plant

Stage 3 Genetically modified plant grows and produces the protein (a) Describe and explain the role of the enzymes involved in stage 1. (5) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

20

*P39881A02028*

(b) Describe the structure of the modified plasmid used in stage 2. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Suggest why plants rather than bacteria are used to produce the protein in stage 3. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(d) Describe two risks associated with the use of genetically modified organisms. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39881A02128*

21

Turn over

7 The scientific article you have studied is adapted from articles in New Scientist. Use the information from the article and your own knowledge to answer the following questions. (a) Suggest why ‘incredibly efficient cellular mechanisms’ can increase the chance of obesity (paragraphs 4 and 5). (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) A larger VO2max means more oxygen can enter a mitochondrion and therefore more energy can be released from fuel (paragraph 8). Name two substances, other than oxygen, that need to enter the mitochondrion to enable energy to be released from fuel. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Describe the structure of glycogen (paragraph 11). (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

22

*P39881A02228*

(d) Using the information in paragraphs 12 to 14, explain how lowered testosterone levels may help a cyclist to race harder on successive days. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ..

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ..

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ..

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ..

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ..

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ..

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... .. .. .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . ..

(e) Explain why Coyle suggests that greater muscle efficiency may be linked to an increase in the percentage of slow twitch muscle fibres (paragraph 20). (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39881A02328*

23

Turn over

*(f ) Suggest how ‘the development of a leak in a specific class of calcium channel in muscle cells’ can lead to muscle fatigue (paragraph 23). (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

(g) The ACE gene codes for the synthesis of angiotensin converting enzyme (ACE) (paragraph 25). Complete the table by naming two nucleic acids involved in each of the processes described. (2) Process

Two nucleic acids involved in the process 1

. ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ..

2

. ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ..

1

. ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ..

2

. ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ..

Transcription of the ACE gene

Synthesis of ACE at a ribosome

24

*P39881A02428*

(h) A variant of the APOE gene could put individuals at increased risk in contact sports. DNA profiling is a technique that can be used in genetic screening. Suggest how DNA profiling could be carried out to identify this variant of the APOE gene (paragraph 27). (4) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

............ ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. ... .. .. ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . ..

*P39881A02528*

25

Turn over

(i) The titin gene produces a protein that attaches to myosin in a sarcomere (paragraph 30). B

C

    

A

D Place a cross ( ) in the box that identifies myosin shown in the diagram. (1) A B C D (j) The colder the water Japanese Ama divers swim in, the higher their resting metabolic rate (paragraph 50). Suggest and explain why this might be an advantage to these divers. (3) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

26

*P39881A02628*

(k) Pugh noticed the effects of climate change (paragraph 53). Name two greenhouse gases that contribute to climate change. Give one source of each of these gases. (2) ............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

............. ... .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(l) Using the information in paragraph 55, calculate the percentage increase in Pugh’s core body temperature due to his “anticipatory thermogenesis”. Show your working. (2)

Answer = . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . % (Total for Question 7 = 30 marks) TOTAL FOR PAPER = 90 MARKS

*P39881A02728*

27

BLANK PAGE

28

*P39881A02828*

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination January 2013 Scientific Article for use with Question 7

Paper Reference

6BI05/01

Do not return the Insert with the question paper.

IMPORTANT NOTICE This article contains information that was published before recent events in the cycling world. Question 7 is based on this article alone and not any other material or information that arises from media reports. Candidates are advised to prepare for the examination using the information contained in this article and NOT from any other sources of information in the media.

Turn over


1/1/1/1/1/

*P39881A*

Scientific article for use with Question 7 Superhuman: what gives elite athletes the edge? 1. Even if you’re not a cycling fan, it’s hard not to marvel at the amazing physical prowess of the Tour de France finalists. They will cross the finishing line having cycled 3553 kilometres in just 23 days. They will have climbed mountain passes more than 2000 metres high and averaged a speed of around 40 kilometres per hour. 2. Tour de France cyclists aren’t the only people to have performed feats that seem superhuman to the rest of us. For example, Dean Karnazes, a 44-year-old ultramarathon runner from San Francisco, ran 50 marathons in 50 US states in 50 consecutive days, before running half the way home, from New York to St Louis, Missouri. 3. Some say many extreme endurance athletes are drugged up to their eyeballs. Tour de France winner, Floyd Landis was stripped of his title because he failed a drug test. His predecessor, Lance Armstrong, was also accused of drug abuse, though he has always denied the allegation and has never failed a drugs test. Armstrong famously won the title seven times in a row, and all this after being diagnosed with testicular cancer nine years earlier and having extensive chemotherapy and surgery. Yes, the spectre of performance-enhancing drugs looms large over extreme competitive sports, but could there be a more natural explanation for some athletes’ incredible abilities? Double-edged sword 4. One possibility is that some people are simply natural born superhumans. Sure, training and mental drive play major roles, but – all other things being equal – the key to gaining the ultimate competitive advantage might be hidden in our genes. It’s not just a matter of long legs and large muscles: it seems the one thing many elite endurance athletes appear to share is incredibly efficient cellular mechanisms for producing energy. 5. That head start may come at a price. The genes that bless you with superhuman powers of endurance can also be a curse. Researchers have found that individuals with these genes who don’t engage in regular exercise could be increasing their chances of suffering from obesity, diabetes and cancer. If you enjoy sports, on the other hand, but don’t have the genes to be superhuman, all is not lost. Some researchers are developing supplements and gadgets (see “Cool it”) that can enable you to temporarily become almost as good. 6. The Tour de France is one of the toughest physical endurance challenges in the world, so its cyclists are good subjects for studying the biology of extreme endurance athletes. At the top of the pack is Armstrong, one of the world’s most successful extreme sportsmen. His innate physiology already sets him apart from the norm. Armstrong was born with a larger than average heart and lungs – a characteristic common among top competitive cyclists, marathon runners and freedivers. This means the rate at which oxygen is pumped around his body is greater than that of ordinary people. 7. To be an extreme endurance athlete, your body needs to be super-efficient at making energy, and blood oxygen levels are the key to that. Cells make energy in one of two ways. For quick bursts of power, they can burn carbohydrates without oxygen – known as anaerobic respiration. This is an inefficient process that generates lactic acid, which contributes to muscle tiredness but this respiration is a key source of energy for sprinters and weightlifters. Cells normally use aerobic respiration – a slower process using oxygen and glucose or fats. Endurance athletes generate most of their energy this way.

2

P39881A

8. The maximum rate at which your body can transport oxygen to your muscles and then use it to convert fuel into energy is called the VO2max, and is a measure of the volume of oxygen per kilogram of body weight per minute. The average healthy male has a VO2max of between 40 and 50 ml/kg/min, which may climb to around 60 to 65 after prolonged training. When fully trained, Armstrong had a VO2max of 83.8, and other top athletes have similar scores. Bjorn Daehlie, a Norwegian cross-country skier who holds the record for the most medals won at the Winter Olympics as well as the greatest number of golds, reportedly had a VO2max of 96 – the highest ever recorded – and the earlier Tour de France record-holder, Miguel Indurain, came in at 88. 9. Edward Coyle of the Human Performance Laboratory at the University of Texas at Austin predicts that even if Armstrong was a couch potato, his VO2max would not drop below 60. It’s not just training, Coyle says. Armstrong is genetically predisposed to be above average. 10. So what other physiological advantages do these elite athletes have? Craig Atwood, an endocrinologist at the University of Wisconsin-Madison, thinks that in Armstrong’s case there are some special circumstances. He has a controversial hypothesis: it’s all down to the loss of his right testicle. “One of the interesting things about Lance Armstrong is that he went from being an exceptional one-day athlete before his surgery for cancer, to becoming a three-week endurance champion afterwards. The removal of his testicle may have produced changes in the levels of his hormones, which may have affected his metabolism.” 11. Fat and glucose are what our bodies use for fuel. Small amounts of glucose are stored in the muscle in the form of glycogen, which is a more accessible fuel than the fat stored around the body and produces more energy per molecule of oxygen. However, it is in limited supply. This means that unless endurance athletes keep their nutrient intake up, they can use up their stores of glycogen during the race, resulting in extreme fatigue – known as “hitting the wall”. 12. Atwood thinks the hormonal changes Armstrong underwent when he had a testicle removed may have enabled him to use more fats than he would otherwise have been able to. Studies of nonathletes who have had a testicle removed suggest that after surgery there is an increase in the levels of certain hormones called gonadotropins, which are known to boost fat metabolism. Levels of testosterone, a muscle-building hormone, remain about the same (Medical Hypotheses, vol 68, p 735). 13. A similar thing happens as men age: the rate at which their testicles produce hormones that would normally limit gonadotropin production, including testosterone, slows down. “In a sedentary individual, these changes will allow for the mobilisation and laying down of fat in different areas of the body, typically around the waist, as seen in older men and women,” says Atwood. “However, if these changes occur in a young and active person, a lot of the free fatty acids can be taken up by the muscle and used as a source of energy.” 14. Atwood thinks this may have helped Armstrong race harder on successive days, because his muscles would use the excess free fatty acids instead of the glycogen stores in his muscles, meaning he would have less glycogen to replenish at the end of each day. “Winning a Tour de France is all about recovery,” says Atwood. “These guys have 18 hours in which to replenish their glycogen stores between stages. If you can’t fully recover in that 18-hour window then you’re obviously not going to do as well.” 15. These hormone changes could also help explain why endurance capacity reaches its peak in most men at around 26 years old, when gonadotropin levels naturally start to increase, Atwood says. This peak is maintained for around five years. It may be no coincidence that the vast majority of Tour de France winners have been aged between 27 and 32.

P39881A

3

Turn over

16. Though direct evidence is lacking, Atwood’s hypothesis does have a scientific basis. For example, a study in which an emulsion containing fatty acids was injected intravenously into athletes’ bloodstreams before exercise showed an increased use of fatty acids and a decreased use of glycogen as a fuel, according to Trent Stellingwerff, formerly of the Department of Movement Sciences at Maastricht University in the Netherlands and now at Nestlé’s Physical Performance and Mobility group in Lausanne, Switzerland. “However, despite strong evidence for glycogen sparing, there appears to be no consistent effect on exercise performance, with evidence actually showing a decrease in sprint performance,” he says. 17. The biggest question is whether the hormone changes would affect how fast fat burns during exercise, says Lawrence Spriet at the University of Guelph in Ontario, Canada. It is possible that the loss of a testicle produces hormonal changes that alter metabolism at rest, but during exercise the “fight-or-flight” hormones – adrenalin and noradrenalin – become dominant in controlling the release of fatty acids, he says. “All other influences appear to be overridden.” 18. There is also no guarantee, he adds, that increasing fat supply to the muscles would increase the uptake of fatty acids in the mitochondria – the cell’s energy generators. Although some researchers are looking for other ways to increase the amounts and types of fuel that muscles can use (see “Energy bar”), for now the easiest way to improve your energy-producing capacity is to make more mitochondria and/or increase the size of the existing mitochondria, Spriet says. This is precisely what happens over the course of an intensive training regime. 19. Coyle agrees. Armstrong certainly has genetic potential, as his unusually high VO2max shows, he says, but it’s the years of training that have stimulated changes in his muscles, not the surgery. Between the ages of 21 and 28, when Armstrong won his first Tour de France, Coyle recorded an 8 per cent improvement in the power of his muscles. He also lost a relatively large amount of body fat, so his muscles had less weight to carry, resulting in even more effective power (Journal of Applied Physiology, vol 98, p 2191). 20. Coyle suggests greater muscle efficiency may also be linked to an increase in the percentage of “slow” muscle fibres, which tire less quickly than their “fast” counterparts and are therefore good for endurance activity. Such changes have been seen in rats during periods of extreme endurance training. 21. There is one other factor that singles Armstrong out from most of his contemporaries. When Coyle measured the level of lactic acid – a by-product of glycogen metabolism – in Armstrong’s muscles after exercise, he found it was much lower than in any other competitive cyclists he had tested. 22. Until recently, it has been assumed that lactic acid, or lactate, is a bad thing, causing muscle fatigue and cramps. However, there is growing evidence that it can also act as an extra source of fuel – if your body has learned how to use it. Last year, George Brooks at the University of California, Berkeley, and his colleagues showed that muscle cells can reuse lactate by transporting it from the cytoplasm – the gelatinous fluid that fills cells – into the mitochondria, which use it to produce energy. Endurance training seems to increase the amount of lactate that is taken up by mitochondria, though it is probably also the case that some people’s mitochondria are just naturally better at doing it, says Brooks. Efficient lactate use would be indicated by low levels of it in the muscles after exercise – as seen in Armstrong. “I would guess that Armstrong is a master of lactate clearance, both innate and acquired,” says Brooks.

4

P39881A

23. Lactic acid isn’t the only cause of muscle fatigue. Andrew Marks at Columbia University in New York and his colleagues have discovered that a key factor in both muscle fatigue and how heart muscle responds after a heart attack is the development of a leak in a specific class of calcium channel in muscle cells. In both cardiac and skeletal muscle, contraction depends on the release of calcium stores from inside muscle cells. With muscle fatigue, one of the proteins that controls the channel gets used up, “so you end up getting a constant leak of calcium out of the channel, meaning the muscle no longer contracts properly”, says Brett Giroir of the US Defense Advanced Research Projects Agency’s Peak Soldier Performance programme, which part funds Marks’s work. Marks has now developed a drug that stops this leakiness in heart muscle and is testing it to see if it can stop skeletal muscle from fatiguing so quickly. The endurance gene 24. Researchers have yet to identify gene variants that predispose an individual to more efficient lactate use or less leaky muscles. However, the search for other genes that might influence athletic performance is well under way and there seem to be a number of likely candidates. 25. One of the best studied of these genes is ACE, which codes for the production of angiotensin converting enzyme, which helps to regulate blood pressure. It is also thought to influence how efficiently cells use oxygen, although exactly how is not fully understood. Nevertheless, there is evidence that one variant, labelled II, is more common in endurance athletes, while another variant, labelled DD, is associated with good performance in sports in which bursts of speed are needed, like football or sprinting. 26. The II variant also appears to be more prevalent in mountaineers, suggesting that it may help people adapt to low oxygen. 27. A better understanding of the factors that enable mountaineers to cope with low oxygen could help people in critical care. Clarifying the links between genetic disease and exercise could also enable genetic screening of individuals whose health may be put at risk by engaging in a particular sport. For example, one variant of the APOE gene, which is thought to be important for brain-cell repair, is associated with a neurological disorder called chronic traumatic encephalopathy – or “punchdrunk” syndrome – and Parkinson’s syndrome, both of which can develop if you suffer repeated blows to the head (The Journal of the American Medical Association, vol 278, p 136). People with this variant should therefore avoid contact sports such as boxing and rugby, says Kathryn North of the University of Sydney, Australia. 28. Eventually drugs could be developed that would reduce these risks – a kind of tailored medicine for sportspeople, says Mike Grocott of the UCL “Extreme Everest” team. “If you were going to play rugby and you knew that you were at high risk of injury, you might take a medicine beforehand to compensate for your particular weakness.” 29. Whether genetic screening could be used to identify children with the potential to become world-class athletes remains to be seen. Its success would depend on the relative importance of individual genes to elite athletic performance. “If there were a small number of genes with large effects, then tests could be quite valuable,” says Claude Bouchard of Pennington Biomedical Research Center in Baton Rouge, Louisiana. “However, so far it seems that we are dealing with a large number of genes, each of which contributes 3 to 4 per cent, if that.” North agrees: “Ultimately, there are likely to be around 50 genes that influence the elite athletic phenotype.” 30. Genes may also influence factors such as how much your body responds to fitness training. Two genes in particular seem to influence a person’s ability to increase the amount of blood they pump per minute through training – titin, which is involved in muscle contraction, and kinesin 5B, which transports large molecules around the cell. P39881A

5

Turn over

31. So could coaches test for trainability and so tailor people’s training programmes depending on their genetic make-up? “We just don’t know at this stage,” says Bouchard. North suspects it is possible. For example, erythropoietin (EPO) is a protein that increases the number of red blood cells in the body and therefore the amount of oxygen that can be carried in the blood. It can be increased artificially, which in professional sport is illegal, or naturally, through training at high altitude. If some individuals are genetically predisposed to produce more, or less, EPO than others they may respond differently to training in low oxygen – such as in a hypobaric oxygen chamber. Such simulated altitude training has been shown to improve speed, strength, endurance and recovery, and is practised by some athletes to improve their endurance ahead of competitions. How long the effects last is uncertain, however. 32. Unfortunately, having the right gene variants to be a superhuman endurance athlete is not necessarily all it’s cracked up to be. Take energy efficiency. Some people’s mitochondria are very efficient energy providers, while in other people they use more of the fuel to produce heat. Heat production is a natural function of these cell structures and is one of the main ways we keep warm in cold climates. Mitochondrial efficiency is very tightly linked to where in the world you come from: they are more efficient in people from warmer climates, and tend to produce more heat in people from cold climates, making them better able to tolerate the cold (see “Cool it”). That’s not the case for everyone in cold countries, though. A study of elite Finnish athletes showed that all who excelled at endurance events had efficient mitochondria, (European Journal of Human Genetics, vol 13, p 965). 33. But these same highly efficient mitochondria may have a downside. They produce more reactive oxygen species – damaging free radicals – particularly if the energy they produce is not used up. So a person who eats a lot of chocolate and works at a desk, and yet has highly efficient mitochondria, is going to produce a lot of reactive oxygen species. This would make them more susceptible to a variety of degenerative diseases, cancer and premature ageing, says Douglas Wallace of the Center for Molecular and Mitochondrial Medicine and Genetics at the University of California, Irvine. It seems that if you’re born with the genes for super-efficiency, you’ve got little choice but to exercise frequently to minimise the production of free radicals to stay healthy. Exercise hard, and you’re more likely than the rest of us to reach the front of the pack. 34. “If Lance Armstrong never trained, an average young person would only be able to beat him if they trained as hard as they could,” says Coyle. Even without practice, Armstrong could probably beat someone who had trained moderately. Of course, to train hard you obviously need the mental drive and a commitment to winning, something that is certainly true of Armstrong. “Again and again there are reports of Lance’s incredible attention to every minute detail of his life leading towards getting himself ready for optimal performance,” says Stellingwerff. 35. Whether the crowds at the Champs Elysées are about to see the next Lance Armstrong cross the finish line remains to be seen, because even if that person has the right physiology and is backed up by a crack team of coaches, nutritionists and sports scientists, it still might not be enough in the long run. “The best gene that you could find would be the mongrel gene that gives you the will to win,” says North. “That is probably the most important factor of all.” Energy bar The superfood that feeds both your muscles and your brain. 36. There are three main food groups: proteins, carbohydrates and fat. Now the US Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) is trying to create a fourth group. In doing so it hopes to provide soldiers, mountaineers and athletes with an extra source of energy and a means of maintaining their peak physical performance for longer.

6

P39881A

37. During exercise, your muscles get most of their energy by burning a mixture of carbohydrates and fat. But if you are starving, the body begins to get extra energy from ketone bodies, acidic chemicals produced when the liver breaks down fatty acids. These are particularly important for the brain, as they can cross the blood-brain barrier and keep it supplied with energy. 38. Ketone bodies are not usually produced in large amounts, and they are not easy to get from food. But they are a more efficient source of fuel than fatty acids. 39. “The question we asked ourselves was ‘can we fundamentally modify a person’s diet to maintain their peak performance for longer?’” says Brett Giroir, manager of DARPA’s Peak Soldier Performance programme. For the past few years, Kieran Clarke and her colleagues at the University of Oxford have been collaborating with DARPA to find forms of ketone bodies that could be taken up by the gut and used as a fuel. 40. “You can’t give pure ketones, because they are too acid, and they would get used up very quickly,” says Clarke. Instead, her team has created “ketone polymers” – chains of ketone bodies that can be broken down over time to create a sustained release of ketones. 41. Rats fed with ketone polymers ran 30 per cent faster and 30 per cent further on a treadmill on five consecutive days than those fed carbohydrates or fat. They also showed enhanced cognitive abilities. Human trials of the polymers are expected to start this year. Cool it Smart gloves keep exhaustion at bay 42. Working in the desert is tough. Temperatures can reach 50 °C in the daytime and drop to freezing at night. Troops deployed there often suffer from heatstroke, and sometimes even hypothermia. Craig Heller and his colleagues at Stanford University wanted to find a way of rapidly heating or cooling people to tackle bouts of both conditions. In doing so they discovered that cooling people down also increased their athletic endurance. 43. You can divide the human body into an inner core of the internal organs and an outer shell consisting of the skin and peripheral limbs. If you want to heat someone up by applying an external heat source, you usually have to heat up the entire shell. There is an exception, though. Specialised blood vessels exist in the palms of the hand that act as radiators, enabling the body to shed large amounts of heat very quickly. Using suction on the hand to open up these vessels seems to intensify the effect, while heating or cooling it at the same time provides a rapid way of directly controlling the body’s core temperature. Heller’s team has now developed a glove that does just that. Tests indicate that it could be useful for warming patients with hypothermia. 44. Conversely, cooling people’s hands as they exercise increases their endurance. In treadmill tests, people who were exercised to exhaustion were able to last between 50 and 100 per cent longer if one hand was cooled at the same time. “We’ve done this time and time again and what it all points to is that the work capacity of an individual is limited by the heat of the muscle,” he says. 45. Heller is now being funded by the US military to see if the glove could be used to improve the endurance of troops in the heat. He is also working on reducing its size, as at the moment it is about the size of a large coffee pot. 46. Heller’s glove may also have important medical uses. “People with multiple sclerosis are incredibly sensitive to temperature,” he says. “For them, walking down the block can be like climbing Mount Everest – if it’s hot they just can’t do it.” In a recent study on 12 people with MS, Heller recorded a 35 per cent increase in their times on a treadmill test of endurance.

P39881A

7

Turn over

Superhuman: The secrets of the ice man 47. Perched on the edge of an Antarctic ice sheet, Lewis Gordon Pugh surveys the waves. At 0 °C, water does not get much colder than the sea beneath him. Undeterred, Pugh unzips his jacket, strips down to his swimming trunks and dives in.

48. Most of us would start to hyperventilate uncontrollably if we dived into such cold water. Pugh doesn’t even gasp in pain but instead starts swimming. In December 2005, when Pugh took this plunge (pictured above), he went on to swim a kilometre in just over 18 minutes. Many ordinary people would drown after just a few minutes in such cold water. Pugh, however, not only survived but went on to make several more long-distance swims in extremely cold water. So what makes him able to keep swimming in such extreme cold? 49. A study of Pugh has confirmed that his response to cold water is anything but normal. Remarkably, though, while Pugh may have some innate advantages, it seems his near-superhuman ability is largely down to training – so perhaps it could be something we are all able to learn. High metabolism 50. Pugh is far from the first to swim in icy water. There is a long tradition in Russia, China and many northern European countries of carving holes in frozen lakes, rivers or sea ice and diving in, often as part of a cultural or religious ritual. These are normally just quick dips, though: rarely do they involve distance swimming. Japanese and Korean pearl divers used to swim without wetsuits in temperatures of around 10 °C for up to 30 minutes. Part of their secret is their metabolism: the colder the water that Japanese Ama divers swim in during winter months, the higher their resting metabolic rate. 51. Even so, studies of Japanese Ama divers who have been diving for many years show that their response is not that different from the rest of us. Their core body temperature drops to 35 °C after 30 minutes in cold water – just above hypothermia, the point beyond which the body cannot warm up again without help. In contrast, Pugh can keep his core temperature as high as 36 °C even after swimming for 30 minutes in much colder water. How does he do it?

8

P39881A

52. His background seems ordinary enough. Born in 1970 near Plymouth, in south-west England, he went to boarding school at the age of six. It wasn’t until later, when he moved to South Africa, that he fell in love with swimming. At the age of 17, one month after his first proper swimming lesson, Pugh took part in an organised 7-kilometre swim from Robben Island – where Nelson Mandela was held for 18 years and the water is a chilly 12 °C. Back then he wore a wetsuit, but he says the swim planted the seeds of a passion for long-distance swimming and a desire to set new records. Mental preparation 53. Over the past 20 years he has taken part in 17 long-distance swims, including across the English Channel, along the whole of the river Thames from Kemble to London, and a 204-kilometre, 21-day swim along Sognefjord in Norway. During his travels he began noticing the effects of climate change such as melting ice caps and retreating glaciers, and decided to use his ever more extreme swims to raise awareness of the state of the planet – culminating in two long swims in the Antarctic and the Arctic. 54. It takes more than ideological conviction to survive icy waters, though. Pugh attributes his success to intense mental preparation. In the weeks building up to a swim he will spend up to 4 hours a day with a coach, going through mental exercises to calm him and focus his mind on the task. These include concentrating on emotionally challenging periods of his life to build up a sense of determination that will help him succeed. “I think about every part of the swim, how it will occur from beginning to end. I hear the sound of my stroke in the water and I feel ice on my skin,” he adds. 55. As the swim gets closer, he psychs himself up by listening to music by the likes of Eminem and P. Diddy. In the minutes before entering the water, Pugh recalls these emotions and is able to raise his core temperature, without doing any physical exercise, to 38.4 °C. That’s an extraordinary 1.4 °C above his normal body temperature. Such “anticipatory thermogenesis” has been observed before, but not to such a high degree, says Timothy Noakes, a sports scientist at the University of Cape Town, South Africa, who has been studying Pugh as he swims. Adrenalin 56. Other experiments found that injections of adrenalin (epinephrine) can induce this effect in Russian cold-water swimmers. Noakes speculates that Pugh may somehow be tapping into this mechanism during his pre-swim preparations. 57. Pugh has a number of other surprising skills. For example, instead of gradually lowering himself into the cold water, he dives straight in, which in most people would induce a cold shock response, the most common cause of death in icy waters, says Michael Tipton, a physiology researcher at the University of Portsmouth, UK. 58. Usually when nerves on the surface of the skin sense a sudden and massive drop in temperature, they trigger uncontrollable and involuntary hyperventilation. Swallow water during this stage and you can quickly drown. The blood vessels to extremities also narrow to reduce the flow of blood – and heat – away from vital organs. The sudden rise in blood pressure can trigger a heart attack. Cold shock response 59. It is possible to become habituated to the cold so the initial cold shock response doesn’t kick in quite so dramatically. But Pugh seems remarkably resistant, although even he does find breathing difficult for the first few minutes. “I certainly feel the cold,” he says, “It’s excruciatingly painful.”

P39881A

9

Turn over

60. People who survive the initial shock of entering very cold water face another problem: as your limbs and muscles cool, the nerves are affected, which makes coordinated movements such as swimming harder and harder. Pugh, however, seems able to cut the supply of blood to superficial muscles while keeping the deeper ones warm, an ability also seen in the Ama divers. 61. Pugh does have one skill that has so far defied scientific explanation: when swimming he can stop himself shivering. Normally, shivering is an involuntary response to cold that kicks in once core body temperature drops below 36.6 °C or when skin temperature falls below 28 °C. This is usually beneficial, as the muscle contractions generate heat, but in cold water it only serves to increase the rate at which the body cools, Noakes says. That’s because the increased blood flow transfers more heat from the core to the body’s extremities. Somehow Pugh manages to avoid shivering even when his core temperature is below 36.6 °C and his skin temperature is around 5 °C. Close to disaster 62. Even Pugh has his limits, though. He came close to disaster during a swim across Whaler’s Bay off Deception Island in Antarctica. Thirty minutes into the swim, his core temperature started to drop rapidly. By the time he left the water a few minutes later it had plunged to a dangerous 33.6 °C. “If he swam for another 2 or 3 minutes his temperature would have dropped much further and he would have probably lost consciousness,” Noakes says. 63. Undeterred Pugh went on to complete several more ice swims. In 2007 he swam 1 kilometre in the coldest water yet – a glacial -1.7 °C – at the geographic North Pole. 64. “When I went below 0 °C the cells in my fingers started to freeze. It took another four months before I could feel my hands again,” he says. After reaching his goal of swimming both in the Arctic and in Antarctica, Pugh has for now hung up his towel. Acknowledgements Adapted text taken from: ‘Superhuman: what gives elite athletes the edge?’, Linda Geddes, New Scientist Magazine, 25 July 2007, Issue 2614 © Copyright Reed Business Information Ltd Adapted text taken from: ‘Superhuman: The secrets of the ice man’, Duncan Graham-Rowe, New Scientist Magazine, 24 February 2009, Issue 2696 © Copyright Reed Business Information Ltd

Every effort has been made to contact copyright holders to obtain their permission for the use of copyright material. Edexcel, a product of Pearson Education Ltd. will, if notified, be happy to rectify any errors or omissions and include any such rectifications in future editions.

10

P39881A

BLANK PAGE

P39881A

11

BLANK PAGE

12

P39881A


Other names

Centre Number

Candidate Number

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination Monday 17 June 2013 – Afternoon Time: 1 hour 45 minutes

Paper Reference

6BI05/01

You must have: A copy of the scientific article adapted from several sources (enclosed)

Total Marks

Instructions black ink or ball-point pen. • Use in the boxes at the top of this page with your name, • Fill centre number and candidate number. all questions. • Answer the questions in the spaces provided • Answer – there may be more space than you need.


•




1/1/1/1/1/1

*P39887A0124*

Turn over

Answer ALL questions. Some questions must be answered with a cross in a box . If you change your mind about an answer, put a line through the box and then mark your new answer with a cross . 1 Rod cells in the eye are linked to the brain by neurones. (a) Place a cross in the box statement.

to identify the answer that correctly completes each

(i) The pigment in a rod cell is made of opsin and (1) A retina B retinal C retine D retinol (ii) When light stimulates a rod cell the pigment changes. This pigment is (1) A iodopsin B phytochrome far red C phytochrome red D rhodopsin (iii) Once the pigment has changed, the concentration of sodium ions inside the rod cell (1) A decreases B does not change C increases D reaches equilibrium with the outside of the cell (iv) After changing, the pigment takes time to become functional again. This is because (1) A it has to bleach B the membrane has to be polarised C the rod cell needs to reset D two components have to be rejoined

2

*P39887A0224*

(v) The cell that links a rod cell to a sensory neurone is

(1)

A a bipolar neurone B a multipolar neurone C a unipolar neurone D an optic nerve (b) Decreasing the intensity of light entering the eye causes pupil dilation. Describe the roles of the circular and radial muscles in pupil dilation. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39887A0324*

3

Turn over

2 There are various ways of investigating brain structure and function. (a) Compare the use of computed tomography (CT) with magnetic resonance imaging (MRI) for studying brain structure. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Suggest why functional magnetic resonance imaging (fMRI) is considered better than CT for studying brain function. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

4

*P39887A0424*

(c) The diagrams below show two MRI scans of the brain of a patient with a tumour. Scan 1 was taken before treatment was carried out, and scan 2 after treatment. Front of brain

Front of brain Tumour

Tumour

Scan 1 before treatment

Scan 2 after treatment

(i) Suggest why the tumour appeared white in the scans. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Using the information in the diagrams, describe the effect of the treatment on this tumour. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39887A0524*

5

Turn over

(iii) Using the information in the diagrams, suggest two brain functions that may have improved after treatment. Give a reason for your answer. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


6

*P39887A0624*

3 Respiration is a metabolic process which consists of many steps. (a) The diagram below shows a metabolic process consisting of three steps. Each letter represents a different substance and each number a different enzyme. Substance P

1

Substance Q

2

Substance R

3

Substance S

Describe and explain the functions of enzymes in this metabolic process. (4) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39887A0724*

7

Turn over

(b) The diagram below shows the electron transport chain, which is part of aerobic respiration. H

+

+

H

H

H+

+

Reduced NAD

Oxygen ADP + Pi Carrier A

Carrier B

Carrier C

Substance W

Substance X

Water (i) Using the information in the diagram, name substance W and explain how it is formed. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

8

*P39887A0824*

(ii) Name substance X. Explain the link between the formation of substance X and the H+ shown on the diagram. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39887A0924*

9

Turn over

(c) The diagram below shows a respirometer used to measure the rate of aerobic respiration in small organisms.

Screw clip

Small organisms respiring glucose

A

B

Gauze Potassium hydroxide

Coloured liquid Potassium hydroxide absorbs carbon dioxide. The table below describes three different situations. Place a cross in the box that correctly shows the movement of the coloured liquid in the U-shaped tube for each situation. (3) Movement of coloured liquid Situation

towards A

towards B

does not move

Screw clip is open Screw clip is closed Potassium hydroxide is replaced with water and screw clip is closed (Total for Question 3 = 13 marks)

10

*P39887A01024*

4 Skeletal muscle and cardiac muscle have some of the same proteins. (a) Some of these proteins found in cardiac muscle are shown in the chart below. Protein in thin filament 14%

Protein in thick filament 10% Other proteins 42% Enzymes 20% Tropomyosin 4%

Troponin 10%

(i) Using the chart, name the protein that makes up each of the two types of filament. (2) Protein in thin filament

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . ..

Protein in thick filament

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(ii) Describe the interaction between troponin and tropomyosin when a skeletal muscle fibre contracts. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(iii) In the chart, some of the other proteins are neurotransmitter receptors. These are found on the cell surface membrane of cardiac muscle cells in the sinoatrial node (SAN). Suggest one neurotransmitter substance that might bind to these receptors. (1) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39887A01124*

11

Turn over

(b) Troponin T is found in cardiac muscle cells. It can leak into the blood if the heart is damaged as a result of cardiovascular disease. Testing for troponin T in blood can be used to study patients with damaged hearts. The table below shows the concentration of troponin T in the blood of patients. The table also shows the mean number of days in hospital and the range of stay. Concentration of troponin T in the blood / arbitrary units

Mean number of days of stay in hospital and the range

6.0 +

9 ± 2.0

4.0 – 5.9

6 ± 1.0

1.0 – 3.9

3 ± 0.5

Using the information in the table suggest what prediction a doctor could make and comment on the reliability of this prediction for patients with damaged hearts. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


12

*P39887A01224*

5 The diagram below shows a sensory neurone.

A

} B Direction of impulse

(a) Name the structures labelled A and B. (2) A . .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . B

. .. .. ... .. .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .

*P39887A01324*

13

Turn over

(b) Eugenol is a drug that inhibits the movement of sodium ions and calcium ions through the cell surface membranes of sensory neurones. The graph below shows the effect of eugenol concentration on the percentage inhibition of sodium ion movement. 90 –

Percentage inhibition of sodium ion movement (%)

80 – 70 – 60 – 50 – 40 – 30 – 20 – 10 –

0.2 0.4 0.6 0.8 Concentration of eugenol / mmol dm–3

–

–

–

–

–

–

0– 0.0

1.0

(i) Describe the relationship between the concentration of eugenol and the percentage inhibition of sodium ion movement. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

14

*P39887A01424*

*(ii) Eugenol can be used to reduce pain. Suggest an explanation for how eugenol affects the movement of calcium ions and reduces pain. (6) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39887A01524*

15

Turn over

6 IAA (auxin) is a plant growth substance. (a) A student investigated the effect of natural IAA and artificial IAA on shoot growth. The diagram below shows how she set up her investigation. Direction of light

Pin holding agar block in place Agar block containing artificial IAA

Agar block containing natural IAA

Surface of growth medium Shoot of young seedling

(i) The student also set up a control. Describe a suitable control for this investigation. (1) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

16

*P39887A01624*

(ii) After 48 hours, the student recorded her observations of the growth of the shoots. From her observations, she concluded that both natural and artificial IAA affected growth. She also concluded that the artificial IAA had a greater effect than the natural IAA. Suggest what she recorded and explain how the IAA in the agar affected the growth of the shoot.

(5)

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) IAA is known to bind to transcription factors. Suggest how IAA can stimulate cells to synthesise proteins.

(4)

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... .... . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


*P39887A01724*

17

Turn over

7 The scientific article you have studied is adapted from several sources. Use the information from the article and your own knowledge to answer the following questions. (a) The sweet potato eaten by naked mole rats (paragraph 3) is very rich in cellulose and starch. Give two structural differences between cellulose and starch. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(b) Naked mole rats show evidence of poikilothermy (paragraph 5) whilst other mammals, such as humans, maintain a nearly constant body temperature. (i) Describe the role of the human nervous system in returning a slightly raised body temperature to its normal level. (4) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

18

*P39887A01824*

(ii) Explain how shivering generates heat to return a slightly reduced body temperature to its normal level. (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(c) Suggest how Buffenstein and Horsby introduced cancer-causing genes into cells from naked mole rats (paragraph 13). (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39887A01924*

19

Turn over

*(d) If we had to breathe the ‘rank air’ found in the tunnels of naked mole rats, it would leave us ‘gasping for air’ (paragraph 33). Describe how the mechanism involved in the control of breathing rate in humans would respond to this ‘rank air’. (5) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(e) Suggest how a study of the naked mole rat could help in the design of prosthetic limbs (paragraph 47). (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

20

*P39887A02024*

(f ) Using the information in paragraph 48, name one hormone and state its target organ. (1) Hormone

.. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .

Target organ

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . ..

(g) Suggest two reasons why the structure of the sperm may make it non-motile (paragraph 48). (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(h) The ‘coefficient of band sharing’ (paragraph 49) is a measure of the number of bands that different DNA samples have in common. The higher the coefficient the more bands the samples share. The maximum coefficient is 1.00. Suggest why the coefficient of band sharing ranges from 0.93 to 0.99 within a colony of naked mole rats. (3) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

*P39887A02124*

21

Turn over

(i) Suggest the importance of dispersers in naked mole rat colonies (paragraphs 50, 51 & 52). (2) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

(j) Describe and explain two ways in which naked mole rats are adapted to their environment. (4) .. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .

.. .. .. ... .. .. ... .. ... .. .. ... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... ... ... .. ... ... . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. .


22

*P39887A02224*

BLANK PAGE

*P39887A02324*

23

BLANK PAGE

24

*P39887A02424*

Edexcel GCE

Biology Advanced Unit 5: Energy, Exercise and Coordination June 2013 Scientific Article for use with Question 7

Paper Reference

6BI05/01

Do not return the Insert with the question paper.

Turn over


1/1/1/1/1/1/

*P39887A*

Scientific article for use with Question 7 Naked and ugly: The new face of lab rats 1. In a small room in the lab-animal wing of the University of Illinois at Chicago, biologist Thomas Park peers into a plastic box full of naked mole rats. “You guys are so cute,” he says softly, in a voice usually reserved for babies or puppies. 2. Park is mistaken. Naked mole rats are not cute. They are bald, wrinkled and purply pink, with tiny near-blind eyes and huge yellow teeth. Ranging from the size of a large mouse to that of a small rat, these odd rodents are among the strangest looking mammals on the planet. But don’t judge a naked mole rat by its unfortunate appearance. These bizarre creatures could help us tackle all sorts of human maladies, from cancer and stroke to pain relief and ageing.

3. A dozen species of mole rat exist, all native to sub-Saharan Africa. Naked mole rats stand out, though, not least because they appear completely bald. They are also extremely social, living underground in elaborate networks of tunnels and chambers in groups of up to 300. Here in the lab, Park mimics their burrow system by connecting several dozen plastic boxes with long tubes. The animals spend their days pushing bedding around the tubes and nibbling on bits of sweet potato. 4. “Naked mole rats are a really odd mammal species,” Park tells me. “Their social structure is like that of insects.” Akin to bees and ants, they live in a eusocial society in which a single breeding queen churns out all the offspring, with help from between one and three kings. The rest of the animals work for a living: soldiers defend the colony against predators and rivals, while housekeepers forage for root vegetables and tidy up the tunnels. 5. Many features of the skin of the naked mole-rat, such as the lack of an insulating layer and the loosely folded morphological arrangement contribute to poikilothermic responses to changing temperatures of this mammal. Further evidence for poikilothermy in the naked mole-rat is indicated by the presence of pigment containing cells in the dermis, rather than the epidermis, as commonly occurs in homeotherms. Lack of fur is compensated by a thicker epidermal layer and a marked reduction in sweat glands.

2

P39887A

6. This unusual social arrangement is what first drew scientists to study the wrinkled rodents. “For many years, most of the studies were on their behaviour,” says Rochelle Buffenstein, a physiologist at the University of Texas Health Science Center in San Antonio. In time, though, researchers couldn’t help but notice another intriguing aspects of naked mole rat biology. “They are incredibly long-lived creatures,” she says. 7. In general, lifespan tends to correlate with body size. Large animals, on average, live longer than small ones. However, while mice and rats are lucky to survive three years in captivity, similar-sized naked mole rats live three decades, making them the longest-lived rodents on Earth. That’s not all. They also maintain excellent health well into their sunset years. Their bones remain strong, their bodies stay fit and they don’t show signs of heart disease or mental decline. Breeding females continue to produce pups right up to the end and, to top it off, naked mole rats don’t even get cancer. 8. Naturally, scientists are eager to understand the secrets of this small, bald Methuselah. Buffenstein, who has been studying naked mole rats for 30 years, is among those looking for molecular explanations for their astounding longevity. She began by investigating their response to oxidative stress, one of the leading theories of how the ageing process works. 9. According to this theory, oxygen-containing free radicals damage the molecules of the body, causing them to deteriorate over time until they stop functioning altogether. This oxidative damage, as it is known, is apparent as extra molecules that attach to DNA and proteins “like chewing gum stuck to the bottom of a shoe”, Buffenstein says. If oxidative stress is truly an important mechanism of ageing, she predicted, naked mole rats should have lower rates of oxidative damage than more short-lived species. 10. To her surprise, Buffenstein found the opposite: more telltale oxidative damage in 6-month-olds than in mice of the same age. Remarkably, however, the damage had no obvious impact on their well-being. Keeping in shape 11. Why is this? To find out, Buffenstein took a closer look at the 3D structure of proteins, which is critical to their functioning. Mouse proteins begin misfolding very quickly after suffering oxidative damage – a kind of anti-origami that causes them to stop working properly. But naked mole rat proteins can withstand significantly more damage before they lose their shape (Proceedings of the National Academy of Sciences, vol 106, p 3059). “We think [protein stability] is a very important component of their extraordinary longevity,” she says. “If your proteins maintain their integrity, if they have the mechanisms to protect themselves, it doesn’t matter what stress comes along.” 12. Another factor that helps naked mole rats reach an advanced age is their remarkable ability to avoid cancer. Nearly all mice have cancerous cells lurking in their bodies by the time they die but cancer has never been seen in a naked mole rat. “Every time one of our animals die, we try to figure out what they die of,” Buffenstein says. “We haven’t seen a tumour, we haven’t seen lesions, we haven’t seen signs of lymphoma. We know they don’t get age-related cancer.” 13. To understand why, Buffenstein and her colleague Peter Hornsby introduced cancer-causing genes into cells from rats, mice, humans and naked mole rats. They then inserted the altered cells into immune-compromised mice. In two to four weeks, the mice injected with modified cells from rats, mice and humans developed highly invasive tumours. “In the case of naked mole rats, six months lapsed and there were still no tumours,” Buffenstein says.

P39887A

3

Turn over

14. The abnormal cells were still alive but had stopped replicating. “We think mole rats have better surveillance mechanisms to assess what’s going on in their DNA,” she says. When things go awry, the deviant cells are essentially locked away, unable to replicate and cause tumours (Aging Cell, vol 9, p 626). 15. This is probably just one of several tricks that allow these animals to avoid cancer. Another possible mechanism being investigated centres on how cells multiply. When cultured in a Petri dish, cells from both mice and humans multiply until they form a single dense layer. At that point, they stop dividing, halted by a process called contact inhibition. In cancerous tissues, however, the abnormal cells continue to multiply, piling up and growing out of control. 16. “We think we’ve found the reason these mole rats don’t get cancer, and it’s a bit of a surprise,” says Vera Gorbunova, associate professor of biology at the University of Rochester and lead investigator on the discovery. 17. Naked mole rats can live up to 30 years, which is exceptionally long for a small rodent. Despite large numbers of naked mole-rats under observation, there has never been a single recorded case of a mole rat contracting cancer, says Gorbunova. Adding to their mystery is the fact that mole rats appear to age very little until the very end of their lives. 18. Over the last three years, Gorbunova and Andrei Seluanov, research professor of biology at the University of Rochester, have worked an unusual angle on the quest to understand cancer: Investigating rodents from across the globe to get an idea of the similarities and differences of how varied but closely related species deal with cancer. 19. In 2006, Gorbunova discovered that telomerase – an enzyme that can lengthen the lives of cells, but can also increase the rate of cancer – is highly active in small rodents, but not in large ones. 20. Until Gorbunova and Seluanov’s research, the prevailing wisdom had assumed that an animal that lived as long as we humans do needed to suppress telomerase activity to guard against cancer. Telomerase helps cells reproduce, and cancer is essentially runaway cellular reproduction, so an animal living for 70 years has a lot of chances for its cells to mutate into cancer, says Gorbunova. A mouse’s life expectancy is shortened by other factors in nature, such as predation, so it was thought the mouse could afford the slim cancer risk to benefit from telomerase’s ability to speed healing. 21. While the findings were a surprise, they revealed another question: What about small animals like the common grey squirrel that live for 24 years or more? With telomerase fully active over such a long period, why isn’t cancer rampant in these creatures? 22. Gorbunova sought to answer that question, and in 2008 confirmed that small-bodied rodents with long lifespans had evolved a previously unknown anti-cancer mechanism that appears to be different from any anticancer mechanisms employed by humans or other large mammals. 23. At the time she was not able to identify just what the mechanism might be, saying: “We haven’t come across this anticancer mechanism before because it doesn’t exist in the two species most often used for cancer research: mice and humans. Mice are short-lived and humans are largebodied. But this mechanism appears to exist only in small, long-lived animals.” 24. Now, Gorbunova believes she has found the primary reason these small animals are staying cancerfree, and it appears to be a kind of overcrowding early-warning gene that the naked mole rat expresses in its cells.

4

P39887A

25. When Gorbunova and her team began specifically investigating mole rat cells, they were surprised at how difficult it was to grow the cells in the lab for study. The cells simply refused to replicate once a certain number of them occupied a space. Other cells, such as human cells, also cease replication when their populations become too dense, but the mole rat cells were reaching their limit much earlier than other animals’ cells. 26. “Since cancer is basically runaway cell replication, we realized that whatever was doing this was probably the same thing that prevented cancer from ever getting started in the mole rats,” says Gorbunova. 27. Like many animals, including humans, the mole rats have a gene called p27 that prevents cellular overcrowding, but the mole rats use another, earlier defense in gene p16. Cancer cells tend to find ways around p27, but mole rats have a double barrier that a cell must overcome before it can grow uncontrollably. 28. “We believe the additional layer of protection conferred by this two-tiered contact inhibition contributes to the remarkable tumor resistance of the naked mole rat,” says Gorbunova in the PNAS paper. 29. Gorbunova and Seluanov are now planning to delve deeper into the mole rat’s genetics to see if their cancer resistance might be applicable to humans. 30. This finding could be an important step towards new cancer therapies. Gorbunova and her colleagues are now trying to decipher the extracellular signals that prompt early contact inhibition. In theory, such a signal might be co-opted to stimulate the process in human cells, and prevent tumours from forming. “If this is some kind of extracellular molecule, then we could actually apply it to people as an injection or a drug,” she says. 31. Exciting as that research may be, cancer and ageing are only the tip of the iceberg as far as the naked mole rat’s peculiar biology is concerned. The rodent’s neurobiology is also of interest, as Park is discovering. Setting out to better understand their sense of touch, he stumbled across something surprising: they lack a receptor that transmits messages about chemical pain. Inject lemon juice or the essence of chilli pepper, capsaicin, beneath the skin of a mouse’s paw, and it will shake and lick it like crazy. “If you do that with naked mole rats, they don’t do anything,” Park says. “They couldn’t care less.” Naked mole rats do feel acute pain such as cuts and burns, he says, but they are impervious to chemical pain (PLoS Biology, vol 6, p e13). 32. This finding is particularly significant because the nerve fibres associated with chemical pain are also involved in post-traumatic pain in people – precisely the type of discomfort researchers would like to eliminate. “It’s OK to have pain sensation to tell you to get your hand off the stove, or to stop exercising because your knee is in trouble,” says Park. “But post-surgical pain, or joint pain after a knee injury, those types of pain we could do without. The naked mole rats are laying the groundwork for potentially finding new ways to treat the kinds of pain we don’t want.” 33. Though the applications are intriguing, Park’s own interests are more basic: why would naked mole rats lack this type of pain? The answer, he suspected, stemmed from their unusual habitat. Although many animals live underground, few live in such close quarters and in such large numbers as naked mole rats. The air in their burrows is rank, with low oxygen levels and extremely high levels of carbon dioxide. While normal air is about 0.03 per cent CO2, levels in naked mole rat burrows can easily reach 5 per cent or more – an intensity that would sting our eyes and noses and leave us gasping for air. The rodents, however, are unaffected. “They will stay away from 10 per cent CO2, but they’re perfectly happy to wallow around in 5 per cent,” Park says. “It turns out that high levels of CO2 affect the types of nerves that the naked mole rats have disconnected,” he says. “I think that’s the evolutionary driving force to disconnect these pain nerves.”

P39887A

5

Turn over

34. This isn’t the only effect the naked mole rat’s burrows have on their physiology. The low oxygen levels are just as important. Fresh air contains about 21 per cent oxygen, whereas levels in the burrows can be as low as 12 per cent in captive colonies, and are probably much lower in the wild. Park has found that naked mole rat brains are incredibly resistant to oxygen deprivation, with their brain tissue able to bounce back after 30 minutes without the gas (NeuroReport, vol 20, p 1634). 35. Two University of Illinois at Chicago researchers report that adult naked mole rat brain tissue can withstand extreme hypoxia, or oxygen deprivation, for periods exceeding a half-hour – much longer than brain tissue from other mammals. 36. The findings may yield clues for better treatment of brain injuries associated with heart attack, stroke and accidents where the brain is starved of vital oxygen. 37. John Larson, associate professor of physiology in psychiatry, and Thomas Park, professor of biological sciences, studied African naked mole rats – small rodents that live about six feet underground in big colonies of up to 300 members. The living is tight and the breathing even worse, with the limited air supply low in oxygen. 38. But naked mole rats studied were found to show systemic hypoxia adaptations, such as in the lungs and blood, as well as neuron adaptations that allow brain cells to function at oxygen and carbon dioxide levels that other mammals cannot tolerate. 39. “In the most extreme cases, naked mole rat neurons maintain function more than six times longer than mouse neurons after the onset of oxygen deprivation,” said Larson. 40. “We also find it very intriguing that naked mole rat neurons exhibit some electrophysiological properties that suggest that neurons in these animals retain immature characteristics.” 41. All mammal fetuses live in a low-oxygen environment in the womb, and human infants continue to show brain resistance to oxygen deprivation for a brief time into early childhood. But naked mole rats, unlike other mammals, retain this ability into adulthood. 42. “We believe that the extreme resistance to oxygen deprivation is a result of evolutionary adaptations for surviving in a chronically low-oxygen environment,” said Park. 43. “The trick now will be to learn how naked mole rats have been able to retain infant-like brain protection from low oxygen, so we can use this information to help people who experience temporary loss of oxygen to the brain in situations like heart attacks, stroke or drowning,” he said. 44. Larson said study of the naked mole rat’s brain may yield clues for learning the mechanisms that allow longer neuronal survival after such accidents or medical emergencies, which may suggest ways to avoid permanent human brain damage.

6

P39887A

Sociable by nature 45. Medical benefits may even arise from continuing research into naked mole rat behaviour. Previous studies in voles and other mammals have shown that behaviours such as monogamy and maternal performance can be explained, in part, by genetic differences that influence the patterns of certain hormone receptors in the brain. To find out whether naked mole rats’ sociability has a genetic factor, Chris Faulkes at Queen Mary, University of London and colleagues compared their brains with those of the solitary cape mole rat. They were looking for receptors that bind to the “cuddle chemical” oxytocin. The team found that the naked mole rat has far more of these receptors in several brain regions including the nucleus accumbens, an area known as the brain’s pleasure centre, and assume this is under genetic control (Journal of Comparative Neurology, vol 518, p 1792). “It’s a good example of a change in a gene giving a change in complex behaviour,” says Faulkes. Changes in the oxytocin receptor in humans are associated with certain kinds of autism, he adds, so the finding could have direct implications for humans. 46. The possibilities don’t end there. Naked mole rats do not experience menopause or osteoporosis, so perhaps they could help researchers develop osteoporosis treatments without the side effects of hormone replacement therapy. And, as they spend 24 hours a day in the dark, naked mole rats don’t follow normal circadian rhythms. Studies of their sleep patterns could feasibly help treat disordered sleep in humans. 47. Even their incisors are fascinating. Instead of staying put in their mouths, they grow right through the skin of the lips, something of great interest to prosthetics designers. Traditional prosthetics put pressure on delicate soft tissue causing sores and cell death, so a team led by Gordon Blunn and Catherine Pendegrass at University College London are testing new prosthetics that are attached directly to the bone of an amputated limb. To avoid infection, however, there needs to be a permanent seal where the skin meets the metal implant. This is where naked mole rats come in. Understanding the interface between their teeth and skin may help in the development of new coatings or structures that can be applied to the prosthetics. 48. Our current hypothesis is that behavioural interactions between the queen and non-breeders are translated into a suppression of gonadotrophin-releasing hormone in the hypothalamus, which in turn suppresses the release of gonadotrophins from the anterior pituitary. This results in a suppression of ovulation in non-breeding females, while in non-breeding males testosterone concentrations and sperm numbers are lower, and in most males sperm are non-motile. Not only does the queen suppress reproductive function in the non-breeders, but she also apparently exerts some control over the breeding male(s), such that concentrations of testosterone in the latter are suppressed except around the time of ovulation in the queen. Despite these endocrine deficiencies in non-breeders that may persist for many years, the block to reproduction is reversible. Non-breeding males and females will rapidly become reproductively active if they are removed from the suppressing influences of their colony and housed singly or in male-female pairs, or if the queen in a colony dies. 49. Patterns of genetic structure in naked mole-rat populations were quantified within and among geographically distant populations using DNA fingerprinting. Individuals within colonies were genetically almost monomorphic, having coefficients of band sharing estimated from DNA fingerprints ranging from 0.93 to 0.99.

P39887A

7

Turn over

50. Prolonged inbreeding is usually associated with lowered fitness, and it has been shown that most highly inbred small mammals have inbreeding-avoidance mechanisms that promote some degree of outbreeding. Although rare, a dispersive morph exists within naked mole-rat colonies that may occasionally promote outbreeding. These dispersers are morphologically, physiologically and behaviourally distinct from other colony members. They are laden with fat, exhibit elevated levels of luteinizing hormone, have a strong urge to disperse, and only solicit matings with non-colony members. 51. Kin recognition and female mate choice using a series of choice tests in which the odour, social and mate preferences of females were determined. Discrimination by females appears to be dependent on their reproductive status. 52. Reproductively active females prefer to associate with unfamiliar males, whereas reproductively inactive females do not discriminate. Females do not discriminate between kin and non-kin suggesting that the criterion for recognition is familiarity, not detection of genetic similarity per se. In the wild, naked mole-rats occupy discrete burrow systems and dispersal and mixing with nonkin is thought to be comparatively rare. Thus, recognition by familiarity may function as a highly efficient kin recognition mechanism in the naked mole-rat. A preference by reproductively active females for unfamiliar males is interpreted as inbreeding avoidance. These findings suggest that, despite an evolutionary history of close inbreeding, naked mole-rats may not be exempt from the effects of inbreeding depression and will attempt to outbreed should the opportunity arise. 53. With so much to offer science, it is no surprise that naked mole rats are becoming more common in labs. Unlike mice, the naked mole rat hasn’t yet had its genome sequenced yet. “With naked mole-rats, we have to start from scratch with many things,” Gorbunova says. “It’s not very convenient, but I think it’s definitely worth it.”

Acknowledgements Adapted text taken from: ‘Naked and ugly: The new face of lab rats’, Kirsten Weir, New Scientist Magazine, 23 October 2010, Issue 2783 © Copyright Reed Business Information Ltd Adapted text taken from: University of Rochester (October 26 2009), Scientists Discover Gene That ‘Cancer-proofs’ Naked Mole Rat’s Cells, ScienceDaily, retrieved 11 November 2011, from http://www.sciencedaily.com/releases/2009/10/091026152812.htm Adapted text taken from: ‘A dispersive morph in the naked mole-rat’, O’Riain, MJ, Jarvis, JUM and Faulkes, CG, Nature 380, 619–621 (18 April 1996); doi: 10.1038/380619a0, retrieved 11 November 2011 from: http://webspace.qmul.ac.uk/cgfaulkes/abstract7.html Adapted text taken from: University of Illinois at Chicago (November 30 2009), ‘Naked mole rats may hold clues to surviving stroke’, ScienceDaily, retrieved 11 November 2011, from http://www.sciencedaily.com/releases/2009/11/091130141313.htm Adapted text taken from: ‘A Reproductive Dictatorship: The Life and Times of the African Naked Mole-Rat’, http://webspace.qmul.ac.uk/cgfaulkes/CGFNMR.htm Adapted text taken from: ‘Micro- and macrogeographical genetic structure of colonies of naked mole-rats Heterocephalus glaber’, Faulkes, CG, Abbott, DH, O’Brien, HP et al. (1997), Mol Ecol vol. 6, (7) 615–628, retrieved 11 November 2011, from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9226945

8

P39887A

Adapted text taken from: ‘Kin discrimination and female mate choice in the naked mole-rat Heterocephalus glaber’, Clarke, FM and Faulkes, CG (1999), Proc Biol Sci vol. 266, (1432) 1995–2002, 10.1098/rspb.1999.0877 Adapted text taken from: Skin morphology and its role in thermoregulation in mole-rats, Heterocephalus glaber and Cryptomys hottentotus, Daly TJ and Buffenstein R (1998) J Anat. 193(Pt 4): 495–502; doi: 10.1046/j.1469-7580.1998.19340495, retrieved 11 November 2011 from PMCID: PMC1467874 Copyright © 1998 Anatomical Society of Great Britain and Ireland

Every effort has been made to contact copyright holders to obtain their permission for the use of copyright material. Edexcel, a product of Pearson Education Ltd. will, if notified, be happy to rectify any errors or omissions and include any such rectifications in future editions.

P39887A

9

BLANK PAGE

10

P39887A

BLANK PAGE

P39887A

11

BLANK PAGE

12

P39887A

All Biology Past Papers: Edexcel

Recommend Documents