Antas ng Wika 1. formal at di-formal – di-formal na wika ang wikang gina ginagam gamit it ng tao tao sa ka-e ka-eda dad d sama samant ntal alan ang g form formal al naman ang wikang gingamit ng tao sa nakatataas o nakatatanda 2. lingua franca – wikang ginagamit ng karamihan sa isang bansa; sa Pilipinas ang Filipino ang lingua franca ng mga tao 3. lalawiganin – mga wikang ginagamit ng mga tao sa lalawigan lalawigan gaya ng Chavacano, Chavacano, ausug ausug,, Cebuano, Cebuano, !longgo, "isaya at iba pa# $indi talamak ang paggamit sa isan isang g bans bansa a ng mga mga wikan wikang g lala lalawig wigan anin in ngun ngunit it nagsas nagsasady adya a ito ng implik implikasy asyon on ng kultu kultura ra ng isang isang lalawigan 4. kolokyal - ito ay ang pakikibagay ng wika sa taong gumagamit gumagamit nito# %adalasan %adalasan napaiikli ang mga salita ngun ngunit it napa napagk gkak akas asun undu duan an ang ang pagpa pagpapa paikl iklii nito nito## $alimbawa& 'tena' para sa (tara na(, 'pre' para sa (pare( 5. balbal o pangkalye – wikang wikang ginagamit ng tao na halo halos s likha likha-l -likh ikha a lama lamang ng at may may kanya kanya-k -kan anya yang ng kahulugan gaya ng wika ng mga tambay at bakla – halimba halimbawa wa ang mga salita salitang ng )eklav )eklavush ush*, *, )erpat )erpat at ermat* at )cheverloo*# 6. edukadomalalim – wikang ginagamit sa panitikan, sa mga paaralan at pamantasan, sa gobyerno, sa korte at iba pang venyung profesyunal +ng wika ay nahahati sa iba*t ibang kategorya sa antas na ginagamit ng tao batay sa kanyang pagkatao, sa lipuna lipunang ng kanya kanyang ng ginagal ginagalawa awan, n, lugar lugar na tinitir tinitirhan han,, panahon, katayuan at okasyong dinadaluhan# !to ay anta ntas ng wika wika na ist istanda andarrd at !ormal - !to kinikilala'ginagamit ng nakararami# Pambansa. !to ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at pambalarila para sa paaralan at pamahalaan
$alimbawa& +sawa, +nak, ahanan Pampanitikan o panretorika # !to ay ginagamit ng mga malikhain manunulat# +ng mga salita salita ay karani karaniwan wang g malali malalim, m, makula makulay y at masining#
$alimbawa& %ahati sa buhay unga ng pag-ibig Pusod ng pagmamahalan !to ay anta antas s ng wika wika na kara karani niwa wan, n, "mpormal. !to pala palasa sak, k, pang pang araw araw-a -ara raw, w, mada madala las s gami gamiti tin n sa pakikipag-usap at pakikipagtalastasan# Lalawiganin # !to ay gamitin ng mga tao sa particular na pook o lalawigan, makikilala ito sa kakaibang tono o punto#
$alimbawa& Papanaw ka na .+alis ka na/ 0akain ka na .%umain ka na/ uang .aliw/ maarin ing g may may Kolok Kolokya yal. l. Pang Pang araw-a araw-ara raw w na salita salita, maar kagaspangan nang kaunti, maari aari rin rin itor itor re2nad 2nado o ayo ayon sa kung ung sino ino ang nagsasalita# +ng pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang titik sa salita# $alimbawa& 0asan, pa3no,sa*kin,kelan 4eron ka bang dala 0agkakaroon on ng sariling sariling Balbal # 5a !ngles ito ay slang# 0agkakaro codes, mababa ang antas na ito; ikalawa sa antas bulgar# $alimbawa&
Chicks .dalagang bata pa/ 6range .beinte pesos/ Pinoy .Pilipino/ #ara #arani niwa wang ng balbal$
para paraan an
ng
pagb pagbuo uo
ng
sali salita tang ng
1# Paghango sa mga salitang katutubo $alimbawa& 7urang .m .matanda/
ayot .b .bakla/
arat .k .kuripot/
8# Panghihiram sa mga wikang banyaga $alimbawa& 9pek .e:ect/ .e:ect/ Futbol Futbol .naalis, .naalis, natalsik/ natalsik/ ong .wheels/ .wheels/ # Pagbibigay ng kahulugan ng salitang tagalog $alimbawa& uwaya .crocodiles – greedy/ ata .child – girlfriend/
iyak – tyak
># Pagbabaliktad uong 5alita $alimbawa& 9tned – bente Papantig $alimbawa&
%ita – atik
0getpa – Panget
?# Paggamit ng +kronim $alimbawa& 7 – get get,, nauu nauuna nawa waan an
ipar –
@5 – und under er de saya saya
A# Pagpapalit ng Pantig $alimbawa& Bagpak – Palpak – igo orpe orpe – yope yope – torpe, naduwag # Paghahalo ng salita $alimbawa& ow ow na na lan lang g ng ng bow bow 4ag-gimik E# Paggamit ng ilang $alimbawa& => – pumutok 1= – ! naghihingalo
4ag4ag-Dr Dr .Doy .Doy ridi riding ng// 4 ag - 4 @
love you too
1# Pagdaragdag $alimbawa& Puti – isputing
>->–
%ulang – kulongbisi
11# %umbinasyon Pagbabaligtad at Pagdaragdag $alimbawa& $iya – Gahi –
5igarily ilyo – 5iyo iyo – Gosi
Panghihiram at Pagpapaikli $alimbawa& 5ecurity – 5ikyo rain
$alimbawa&
7et – 7ets'7etsing
Cry – Crayola