kdjthrjbi } akp
n. Ià`jtks dki ahesketj`jketh jechr`bdh y ahesketj`jketh phr rkprksketbajñe Ib rkeueajb dki pbajketk b rkajnjr jechr`bajñe kstâ ij`jtbdb phr ki jetkrês dk ib sbiud dki prhpjh pbajketk, dk tkrakrhs, dk ib ahikatjvjdbd y phr ibs kxjokeajbs tkrbpêutjabs dki absh. Aubedh ki pbajketk `bejcjkstk kxprksb`ketk su dkskh dk eh skr jechr`bdh, sk rkspktbrâ su vhiuetbd mbajkedh ahestbr su rkeueajb dhau`ketbi`ketk, sje pkrgujajh dk ib hntkeajñe dk su ahesketj`jketh prkvjh pbrb ib jetkrvkeajñe. Ihs cbauitbtjvhs phdrâe iikvbr b abnh ibs jetkrvkeajheks aiàejabs jedjspkesbniks ke cbvhr dk ib sbiud dki pbajketk, sje ekaksjdbd dk ahetbr ahe su ahesketj`jketh, ke ihs sjoujketks abshs7 b) Aubedh kxjstk rjksoh pbrb ib sbiud p÷nijab b abusb dk rbzheks sbejtbrjbs kstbnikajdbs phr ib Iky. Ke thdh absh, ueb vkz bdhptbdbs ibs `kdjdbs pkrtjeketks, dk ahechr`jdbd ahe ih kstbnikajdh ke ib Iky Hroâejab 1/2:=3, dk `kdjdbs kspkajbiks ke `btkrjb dk sbiud p÷nijab, sk ah`uejabrâe b ib buthrjdbd gudjajbi ke ki pibzh `âxj`h dk >4 mhrbs sjk`prk quk djspheobe ki jetkreb`jketh hnijobthrjh dk pkrshebs. n) Aubedh kxjstk rjksoh je`kdjbth orbvk pbrb ib jetkorjdbd càsjab h psàqujab dki keckr`h y eh ks phsjnik aheskoujr su buthrjzbajñe, ahesuitbedh, aubedh ibs ajrauestbeajbs ih pkr`jtbe, b sus cb`jijbrks h b ibs pkrshebs vjeauibdbs dk mkamh b êi. Qk hthrobrâ ki ahesketj`jketh phr rkprksketbajñe ke ihs sjoujketks supuksths7 b) Aubedh ki pbajketk eh skb abpbz dk th`br dkajsjheks, b arjtkrjh dki `êdjah rksphesbnik dk ib bsjstkeajb, h su kstbdh càsjah h psàqujah eh ik pkr`jtb mbakrsk abroh dk su sjtubajñe. Qj ki pbajketk abrkak dk rkprksketbetk ikobi, ki ahesketj`jketh ih prkstbrâe ibs pkrshebs vjeauibdbs b êi phr rbzheks cb`jijbrks h dk mkamh. n) Aubedh ki pbajketk tkeob ib abpbajdbd `hdjcjabdb gudjajbi`ketk y bsà ahestk ke ke ib sketkeajb. a) Aubedh ki pbajketk `kehr dk kdbd kdbd eh skb abpbz jetkikatubi ej k`hajhebi`ketk dk ah`prkedkr ki biabeak dk ib jetkrvkeajñe. Ke kstk absh, ki ahesketj`jketh ih dbrâ ki rkprksketbetk ikobi dki `kehr, dkspuês dk mbnkr ksauambdh su hpjejñe, ahechr`k b ih djspuksth ke ki brtàauih : dk ib Iky Hroâejab 2/2::3, dk 2; dk kekrh, dk Vrhtkaajñe Guràdjab dki @kehr. Aubedh sk trbtk dk `kehrks k`beajpbdhs h `byhrks dk 23 bòhs quk eh sk keauketrke ke ihs supuksths n) y a) dki bpbrtbdh betkrjhr, eh abnk prkstbr ki ahesketj`jketh phr rkprksketbajñe. Eh hnstbetk ih djspuksth ke ki pârrbch betkrjhr, aubedh sk trbtk dk ueb batubajñe dk orbvk rjksoh pbrb ib vjdb h sbiud dki `kehr, sko÷e ki arjtkrjh dki cbauitbtjvh, ki ahesketj`jketh ih prkstbrâ ki rkprksketbetk ikobi dki `kehr, ueb vkz hàdb y tkejdb ke auketb ib hpjejñe dki `js`h. Ib prâatjab dk kesbyhs aiàejahs y ib prâatjab dk têaejabs dk rkprhduaajñe mu`beb bsjstjdb sk rjoke phr ih kstbnikajdh ahe abrâatkr okekrbi shnrk ib `byhràb dk kdbd y phr ibs djsphsjajheks kspkajbiks dk bpijabajñe. Vbrb ib jetkrrupajñe vhiuetbrjb dki k`nbrbzh dk `kehrks dk kdbd h pkrshebs ahe abpbajdbd `hdjcjabdb gudjajbi`ketk skrâ prkajsh, bdk`âs dk su `bejckstbajñe dk vhiuetbd, ki ahesketj`jketh kxprksh dk sus rkprksketbetks ikobiks. Ke kstk absh, ihs ahecijaths quk surgbe ke aubeth b ib prkstbajñe dki ahesketj`jketh phr pbrtk dk ihs rkprksketbetks ikobiks, sk rkshivkrâe dk ahechr`jdbd ahe ih djspuksth ke ki Añdjoh Ajvji. Ke ihs abshs ke ihs quk ki ahesketj`jketh mbyb dk hthrobrih ki rkprksketbetk ikobi h ibs pkrshebs vjeauibdbs phr rbzheks cb`jijbrks h dk mkamh ke aubiqujkrb dk ihs supuksths dksarjths ke ihs bpbrtbdhs 1 b ;, ib dkajsjñe dknkrâ bdhptbrsk btkedjkedh sjk`prk bi `byhr nkekcjajh pbrb ib vjdb h sbiud dki pbajketk. Bqukiibs dkajsjheks quk skbe ahetrbrjbs b djamhs jetkrksks dknkrâe
1=4
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
phekrsk ke ahehaj`jketh dk ib buthrjdbd gudjajbi, djrkatb`ketk h b trbvês dki @jejstkrjh Cjsabi, pbrb quk bdhptk ib rkshiuajñe ahrrksphedjketk, sbivh quk, phr rbzheks dk urokeajb, eh cukrb phsjnik rkabnbr ib buthrjzbajñe gudjajbi, ke auyh absh ihs prhcksjhebiks sbejtbrjhs bdhptbrâe ibs `kdjdbs ekaksbrjbs ke sbivboubrdb dk ib vjdb h sbiud dki pbajketk, b`pbrbdhs phr ibs abusbs dk gustjcjabajñe dk au`pij`jketh dk ue dknkr y dk kstbdh dk ekaksjdbd. Ib prkstbajñe dki ahesketj`jketh phr rkprksketbajñe skrâ bdkaubdb b ibs ajrauestbeajbs y prhphrajhebdb b ibs ekaksjdbdks quk mbyb quk btkedkr, sjk`prk ke cbvhr dki pbajketk y ahe rkspkth b su djoejdbd pkrshebi. Ki pbajketk pbrtjajpbrâ ke ib `kdjdb dk ih phsjnik ke ib th`b dk dkajsjheks b ih ibroh dki prhaksh sbejtbrjh. Qj ki pbajketk ks ueb pkrsheb ahe djsabpbajdbd, sk ik hcrkakrâe ibs `kdjdbs dk bphyh pkrtjeketks, jeaiujdb ib jechr`bajñe ke chr`bths bdkaubdhs, sjoujkedh ibs rkoibs `brabdbs phr ki prjeajpjh dki djskòh pbrb thdhs dk `bekrb quk rksuitke baaksjniks y ah`prkesjniks b ibs pkrshebs ahe djsabpbajdbd, pbrb cbvhrkakr quk pukdb prkstbr phr sà su ahesketj`jketh.
a. Ahedjajheks dk ib jechr`bajñe y ahesketj`jketh phr ksarjth Ki cbauitbtjvh prhphrajhebrâ bi pbajketk, betks dk rkabnbr su ahesketj`jketh ksarjth, ib jechr`bajñe nâsjab sjoujketk7 b) Ibs aheskaukeajbs rkikvbetks rkikvbetks h dk j`phrtbeajb quk ib jetkrvkeajñe hrjojeb ahe skourjdbd. skourjdbd. n) Ihs rjksohs rkibajhebdhs rkibajhebdhs ahe ibs ajrauestbeajbs pkrshebiks h prhcksjhebiks dki pbajketk. a) Ihs rjksohs prhnbniks ke ahedjajheks ahedjajheks ehr`biks, ahechr`k b ib kxpkrjkeajb y bi kstbdh dk ib ajkeajb h djrkatb`ketk rkibajhebdhs ahe ki tjph dk jetkrvkeajñe. d) Ibs ahetrbjedjabajheks. Ki `êdjah rksphesbnik dknkrâ phedkrbr ke abdb absh quk aubeth `âs dudhsh skb ki rksuitbdh dk ueb jetkrvkeajñe `âs ekaksbrjh rksuitb ki prkvjh ahesketj`jketh phr ksarjth dki pbajketk.
d. Jestruaajheks Jestruaajheks prkvjbs Vhr ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs, ueb pkrsheb `byhr dk kdbd, abpbz y ijnrk, `bejcjkstb betjajpbdb`ketk su vhiuetbd, ahe hngkth dk quk êstb sk au`pib ke ki `h`keth ke quk iikouk b sjtubajheks ke auybs ajrauestbeajbs eh skb abpbz dk kxprksbrihs pkrshebi`ketk, shnrk ihs aujdbdhs y ki trbtb`jketh dk su sbiud h, ueb vkz iikobdh ki cbiikaj`jketh, shnrk ki dkstjeh dk su aukrph h dk ihs ñrobehs dki `js`h. Ki hthrobetk dki dhau`keth pukdk dksjoebr, bdk`âs, ue rkprksketbetk pbrb quk, iikobdh ki absh, sjrvb ah`h jetkrihauthr suyh ahe ki `êdjah h ki kqujph sbejtbrjh pbrb prhaurbr ki au`pij`jketh dk ibs jestruaajheks prkvjbs. Abdb skrvjajh dk sbiud rkouibrâ ki prhakdj`jketh bdkaubdh pbrb quk, iikobdh ki absh, sk obrbetjak ki au`pij`jketh dk ibs jestruaajheks prkvjbs dk abdb pkrsheb, quk dknkrâe ahestbr sjk`prk phr ksarjth. Eh skrâe bpijabdbs ibs jestruaajheks prkvjbs ahetrbrjbs bi hrdkeb`jketh guràdjah, b ib «ikx brtjs¼, ej ibs quk eh sk ahrrksphedbe ahe ki supuksth dk mkamh quk ki jetkrksbdh mbyb prkvjsth ke ki `h`keth dk `bejckstbribs. Ke ib mjsthrjb aiàejab dki pbajketk qukdbrâ ahestbeajb rbzhebdb dk ibs behtbajheks rkibajhebdbs ahe kstbs prkvjsjheks. Ibs jestruaajheks prkvjbs phdrâe rkvhabrsk ijnrk`ketk ke aubiqujkr `h`keth dkgbedh ahestbeajb phr ksarjth. Ahe ki cje dk bskourbr ib kcjabajb ke thdh ki tkrrjthrjh ebajhebi dk ibs jestruaajheks prkvjbs `bejckstbdbs phr ihs pbajketks y chr`bijzbdbs dk baukrdh ahe ih djspuksth ke ib ikojsibajñe dk ibs rkspkatjvbs
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
1=;
kdjthrjbi } akp
Ah`uejdbdks Butñeh`bs, sk arkbrâ ke ki @jejstkrjh dk Qbejdbd, Ahesu`h y Njkekstbr Qhajbi ki ^kojstrh ebajhebi dk jestruaajheks prkvjbs quk sk rkojrâ phr ibs ehr`bs quk rkoib`ketbrjb`ketk sk dktkr`jeke, prkvjh baukrdh dki Aheskgh Jetkrtkrrjthrjbi dki Qjstk`b Ebajhebi dk Qbiud.
k. Jechr`bajñe ke ki Qjstk`b Ebajhebi dk Qbiud Ihs pbajketks y ihs usubrjhs dki Qjstk`b Ebajhebi dk Qbiud tkedrâe dkrkamh b rkajnjr jechr`bajñe shnrk ihs skrvjajhs y uejdbdks bsjstkeajbiks djsphejniks, su abijdbd y ihs rkqujsjths dk baaksh b kiihs. Ihs skrvjajhs dk sbiud djsphedrâe ke ihs aketrhs y skrvjajhs sbejtbrjhs dk ueb ouàb h abrtb dk ihs skrvjajhs ke ib quk sk kspkajcjquke ihs dkrkamhs y hnijobajheks dk ihs usubrjhs, ibs prkstbajheks djsphejniks, ibs abrbatkràstjabs bsjstkeajbiks dki aketrh h dki skrvjajh, y sus dhtbajheks dk pkrshebi, jestbibajheks y `kdjhs têaejahs. Qk cbajijtbrâ b thdhs ihs usubrjhs jechr`bajñe shnrk ibs ouàbs dk pbrtjajpbajñe y shnrk suokrkeajbs y rkaib`bajheks. Abdb skrvjajh dk sbiud rkouibrâ ihs prhakdj`jkeths y ihs sjstk`bs pbrb obrbetjzbr ki kckatjvh au`pij`jketh dk kstk dkrkamh.
c. Dkrkamh b ib jechr`bajñe pbrb ib kikaajñe dk `êdjah y dk aketrh Ihs usubrjhs y pbajketks dki Qjstk`b Ebajhebi dk Qbiud, tbeth ke ib btkeajñe prj`brjb ah`h ke ib kspkajbijzbdb, tkedrâe dkrkamh b ib jechr`bajñe prkvjb ahrrksphedjketk pbrb kikojr `êdjah, k joubi`ketk aketrh, ahe brrkoih b ihs têr`jehs y ahedjajheks quk kstbnikzabe ihs skrvjajhs dk sbiud ah`pktketks.
>.> Ib Iky =/>661, dk = dk bnrji, shnrk dkrkamhs y dknkrks dk ibs pkrshebs ke rkibajñe ahe ib sbiud B. Djsphsjajheks Okekrbiks b. Hngkth Djamb Iky tjkek phr hngkth prh`hvkr ki au`pij`jketh dk ihs dkrkamhs y dknkrks ke rkibajñe ahe ib sbiud rkahehajdhs y kstbnikajdhs ke ib Ahestjtuajñe, ke ihs trbtbdhs y baukrdhs jetkrebajhebiks rbtjcjabdhs phr ki Kstbdh kspbòhi y ke ibs rkstbetks ehr`bs dki hrdkeb`jketh guràdjah, dktkr`jebr ihs arjtkrjhs okekrbiks pbrb su `byhr kcjabajb y kstbnikakr ki `brah dk ibs `kdjdbs bd`jejstrbtjvbs djrjojdbs b su `kghr prhtkaajñe y obrbetàb.
n. Â`njth dk bpijabajñe Ki â`njth dk bpijabajñe dk kstb Iky sk kxtjkedk b thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs h kstbnikaj`jkeths unjabdhs ke ki tkrrjthrjh dk Abstjiib y Ikñe ke ihs quk sk rkbijake batubajheks sbejtbrjbs, yb skbe dk tjtuibrjdbd p÷nijab h prjvbdb, ahechr`k b ih kstbnikajdh ke ib prksketk Iky y dk baukrdh ahe ibs prkvjsjheks dk ib ehr`btjvb nâsjab kstbtbi. Qje pkrgujajh dk ih kstbnikajdh ke ki bpbrtbdh betkrjhr, ihs prkakpths rkckrjdhs bi Qjstk`b dk Qbiud dk Abstjiib y Ikñe skrâe dk kxaiusjvb bpijabajñe b ibs batjvjdbdks, skrvjajhs y rkaurshs dk ib
1=3
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
Ah`uejdbd Butñeh`b, Djputbajheks prhvjeajbiks y Byuetb`jkeths quk ahestjtuyke djamh Qjstk`b dk Qbiud. Ke thdhs ihs supuksths ke quk kstb Iky sk rkcjkrk b aketrhs, skrvjajhs h kstbnikaj`jkeths kstbnikaj`jkeths sk ketkedkrâ jeaiujdh, tb`njêe, ki pkrshebi b su skrvjajh.
N. Vrhtkaajñe dk ihs dkrkamhs rkibtjvhs b ib ahecjdkeajbijdbd k jetj`jdbd b. Jetj`jdbd y ahecjdkeajbijdbd dk ib jechr`bajñe rkibajhebdb ahe ib sbiud Ihs Vhdkrks V÷nijahs dk Abstjiib y Ikñe vkibrâe phr ki rkspkth b ib jetj`jdbd dk ibs pkrshebs ke ibs batubajheks sbejtbrjbs, phr ib ahecjdkeajbijdbd dk ib jechr`bajñe rkibajhebdb ahe ib sbiud y phr quk eh sk prhduzabe baakshs b ksths dbths sje prkvjb buthrjzbajñe b`pbrbdb phr ib Iky.
n. Ahecjdkeajbijdb Ahecjdkeajbijdbd d dk ihs dbths okeêtjahs Ihs Vhdkrks V÷nijahs dk Abstjiib y Ikñe vkibrâe phr ki rkspkth b ib ahecjdkeajbijdbd dk ib jechr`bajñe rkckrjdb bi pbtrj`hejh okeêtjah y phr quk djamb jechr`bajñe eh skb utjijzbdb pbrb ejeo÷e tjph dk djsarj`jebajñe jedjvjdubi h ahikatjvb. B ksths kckaths, y dketrh dk sus rkspkatjvbs ah`pktkeajbs, vjojibrâe quk ihs rkojstrhs dk dbths okeêtjahs djspheobe dk ihs `kabejs`hs ekaksbrjhs pbrb obrbetjzbr ib kckatjvjdbd dk ihs dkrkamhs rkahehajdhs phr ki hrdkeb`jketh guràdjah.
a. Ahecjdkeajbijdb Ahecjdkeajbijdbd d dk htrhs dbths pkrshebiks Ibs Bd`jejstrbajheks Qbejtbrjbs dk Abstjiib y Ikñe vkibrâe phr quk thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky oubrdke ib dknjdb ahecjdkeajbijdbd dk ihs dbths rkckrjdhs b ibs arkkeajbs dk sus usubrjhs, b su cjijbajñe, b su hpajñe skxubi, bi mkamh dk mbnkr sjdh hngkth dk `bihs trbths y, ke okekrbi, dk aubeths dbths h jechr`bajheks pukdbe tkekr kspkajbi rkikvbeajb pbrb ib sbivboubrdb dk ib jetj`jdbd pkrshebi y cb`jijbr.
d. Ikvbetb`jketh dk ib ahecjdkeajbijdb ahecjdkeajbijdbd d ke au`pij`jketh dk dknkrks dk ah`uejabajñe y dkeueajb Ihs Vhdkrks V÷nijahs dk Abstjiib y Ikñe vkibrâe phr quk ke ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky sk au`pibe ihs dknkrks dk ah`uejabajñe y dkeueajb ke ihs supuksths prkvjsths phr ib ehr`btjvb bpijabnik, y kspkajbi`ketk ke ihs abshs dk bnushs, `bitrbths y vkgbajheks quk bckatke b ejòhs, pkrshebs `byhrks, `ugkrks, pkrshebs ahe keckr`kdbdks `ketbiks y pkrshebs ahe djsabpbajdbd càsjab, psàqujab h skeshrjbi.
k. ^kspkth b ib jetj`jdbd dki aukrph Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky dknkrâe, ke ib prkstbajñe dk btkeajheks sbejtbrjbs tbiks ah`h kxpihrbajheks, aujdbdhs h batjvjdbdks dk mjojkek, rkspktbr ih `âxj`h phsjnik ib jetj`jdbd dki aukrph. Ib prkskeajb dk prhcksjhebiks, kstudjbetks, jevkstjobdhrks u htrhs usubrjhs quk eh ahibnhrke djrkatb`ketk ke ib rkbijzbajñe dk tbiks btkeajheks dknkrâ skr rbzhebnik, dknjkedh rkduajrsk aubedh bsà ih shijajtk kxprksb`ketk ki bckatbdh h ib pkrsheb quk ahrrksphedb, dk tbi chr`b quk ibs ekaksjdbdks chr`btjvbs skbe ah`pbtjniks ahe ibs prkckrkeajbs pkrshebiks dki pbajketk.
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
1=?
kdjthrjbi } akp
c. Dkrkamh bi bah`pbòb`jke bah`pbòb`jketh th Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky dknkrâe cbajijtbr ki bah`pbòb`jketh dk ihs pbajketks phr pbrtk dk, bi `kehs, ue cb`jijbr h pkrsheb dk su ahecjbezb, kxakpth ke ihs abshs ke quk kstb prkskeajb skb dksbaheskgbnik h jeah`pbtjnik ahe ib prkstbajñe sbejtbrjb ahechr`k b arjtkrjhs `êdjahs. Qk vjojibrâ kspkajbi`ketk quk, durbetk ki prhaksh dki pbrth, skb kckatjvh ki dkrkamh dk thdb `ugkr b quk sk cbajijtk ki baaksh dki pbdrk h dk htrb pkrsheb dksjoebdb phr kiib pbrb kstbr prksketk, sbivh aubedh ibs ajrauestbeajbs aiàejabs eh ih mjajkrbe baheskgbnik, ajrauestbeajbs quk skrâe kxpijabdbs b ihs bckatbdhs dk chr`b ah`prkesjnik.
Ihs `kehrks tkedrâe tkedrâe dkrkamh b kstbr kstbr bah`pbòbdhs phr sus pbdrks, tuthrks tuthrks h oubrdbdhrks, sbivh quk kiih pkrgudjquk u hnstbauijak dk `bekrb `bekrb skrjb y ah`prhnbdb ah`prhnbdb su trbtb`jketh. Ihs jeabpbajtbdhs tkedrâe dkrkamh b kstbr bah`pbòbdhs dk ihs rksphesbniks dk dk su oubrdb y prhtkaajñe.
o. Dkrkamh b ij`jtbr ib orbnbajñe y djcusjñe dk j`âokeks Ihs usubrjhs dk ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky tjkeke dkrkamh b quk ke kiihs sk ij`jtk, ke ihs têr`jehs kstbnikajdhs phr ib ehr`btjvb kstbtbi vjoketk, ib orbnbajñe y djcusjñe dk j`âokeks `kdjbetk chthorbcàbs, vàdkhs u htrhs `kdjhs quk pkr`jtbe su jdketjcjabajñe ah`h dkstjebtbrjhs dk btkeajheks sbejtbrj bs, dknjkedh hntkekrsk pbrb tbiks batubajheks, ueb vkz kxpijabdhs aibrb`ketk ihs `htjvhs dk su rkbijzbajñe y ki â`njth dk djcusjñe, ib prkvjb y kxprksb buthrjzbajñe dki bckatbdh h dk ib pkrsheb quk ahrrksphedb.
m. ^êoj`ke dk prhtkaajñe Ihs dbths pkrshebiks b ihs quk sk rkcjkrk kstk Tàtuih sk sh`ktkrâe bi rêoj`ke dk prhtkaajñe kstbnikajdh ke ib Iky Hroâejab 2;/2:::, dk 21 dk djajk`nrk, dk Vrhtkaajñe dk Dbths dk Abrâatkr Vkrshebi, ke ib ikojsibajñe nâsjab kstbtbi ke `btkrjb dk sbejdbd y dk`âs ehr`btjvb bpijabnik b ihs dkrkamhs dk baaksh, rkatjcjabajñe y abeakibajñe. Thdbs bqukiibs pkrshebs quk, ke ihs aketrhs, skrvjajhs h kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky, tkeobe baaksh phr rbzñe dk sus cueajheks b jechr`bajñe ahecjdkeajbi, kstâe hnijobdbs bi skarkth prhcksjhebi ke ihs têr`jehs kstbnikajdhs phr ib ehr`btjvb kstbtbi vjoketk, dknjkedh oubrdbr ib dknjdb rkskrvb y ahecjdkeajbijdbd dk ib jechr`bajñe jeaiush ueb vkz cjebijzbdb su batjvjdbd prhcksjhebi. Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky tjkeke ib hnijobajñe dk bdhptbr ibs `kdjdbs hphrtuebs pbrb obrbetjzbr ihs dkrkamhs rkibtjvhs b ib jetj`jdbd y ahecjdkeajbijdbd. Ihs Vhdkrks V÷nijahs dk Abstjiib y Ikñe vkibrâe phr su bdkaubdh au`pij`jketh.
1==
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
A. Vrhtkaajñe dk ihs dkrkamhs rkibtjvhs b ib jechr`bajñe y pbrtjajpbajñe b. Jechr`baj Jechr`bajñe ñe bsjstkeaj bsjstkeajbi bi • Jechr`bajñe bsjstkeajbi Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky dknke prhphrajhebr dk chr`b ahetjeubdb b ihs pbajketks y b ibs pkrshebs vjeauibdbs b kiihs phr rbzheks cb`jijbrks h dk mkamh, ke ihs têr`jehs ikobi`ketk kstbnikajdhs, jechr`bajñe shnrk su prhaksh y shnrk ibs btkeajheks sbejtbrjbs prkstbdbs. Ib jechr`bajñe, ahe ki cje dk byudbr b abdb pkrsheb b th`br dkajsjheks shnrk su prhpjb sbiud, skrâ vkrbz, rbzhebnik y sucjajketk, kstbrâ rkckrjdb bi djboeñstjah, prheñstjah y bitkrebtjvbs dk trbtb`jketh, y ah`prkedkrâ ib cjebijdbd, ebturbikzb, rjksohs y aheskaukeajbs dk abdb jetkrvkeajñe. Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths tkedrâe ke auketb quk ueb bdkaubdb jechr`bajñe ahestjtuyk ueb pbrtk cuedb`ketbi dk thdb batubajñe bsjstkeajbi. Ah`h rkoib okekrbi ib jechr`bajñe sk prhphrajhebrâ vkrnbi`ketk, dkgbedh ahestbeajb ke ib mjsthrjb aiàejab, sjkedh hnijobdh ketrkobrib ke chr`b ksarjtb ke ihs supuksths kxjojdhs phr ib ehr`btjvb bpijabnik. Ib jechr`bajñe sk cbajijtbrâ ke têr`jehs ah`prkesjniks, bdkaubdhs b ibs ekaksjdbdks dk abdb pkrsheb y ahe betkibajñe sucjajketk pbrb quk êstb pukdb rkcikxjhebr y kikojr ijnrk`ketk.
• Dkstjebtbrjhs dk ib jechr`bajñe Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky, ahesjdkrbrbe bi pbajketk tjtuibr dki dkrkamh b ib jechr`bajñe. Tb`njêe skrâe jechr`bdbs ibs pkrshebs vjeauibdbs bi pbajketk phr rbzheks cb`jijbrks h dk mkamh quk êi prkvjb`ketk mbyb buthrjzbdh dk `bekrb kxprksb h tâajtb. Ki pbajketk phdrâ prhmjnjr ib jechr`bajñe b aubiqujkr pkrsheb. Kstb kspkajcjabajñe dknkrâ skr rkbijzbdb h ke su absh rkvhabdb phr ksarjth ke aubiqujkr `h`keth. Ihs `kehrks tkedrâe dkrkamh b rkajnjr jechr`bajñe shnrk su sbiud y shnrk ki trbtb`jketh `êdjah bi quk skbe sh`ktjdhs ke ue ikeoubgk bdkaubdh b su kdbd, `bdurkz y kstbdh psjahiñojah, y ke ibs ahedjajheks quk rkoib`ketbrjb`ketk sk dktkr`jeke. Ke ihs supuksths ke quk ib abpbajdbd sk keauketrk ij`jtbdb, sk prhphrajhebrâ ib jechr`bajñe bi rkprksketbetk, cb`jijbrks, pkrshebs vjeauibdbs dk mkamh u htrbs pkrshebs h jestjtuajheks dktkr`jebdbs phr ib Iky, sje pkrgujajh dk hcrkakr bi pbajketk thdb ib jechr`bajñe quk pkr`jtbe sus ajrauestbeajbs y orbdh dk ah`prkesjñe.
• ^kspkth b ib vhiuetbd dk eh skr jechr`bdh Ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky rkspktbrâe ib vhiuetbd dk ib pkrsheb aubedh êstb dkskk eh skr jechr`bdb, dkgbedh ahestbeajb ksarjtb dk tbi rkeueajb ke ib mjsthrjb aiàejab, sjtubajñe quk phdrâ skr rkvhabdb phr ksarjth ke aubiqujkr `h`keth y pudjkedh ki pbajketk dksjoebr b ue cb`jijbr u htrb pkrsheb pbrb rkajnjr ib jechr`bajñe. Qñih phdrâ rkstrjeojrsk ki dkrkamh b eh skr jechr`bdh aubedh skb ekaksbrjh ke jetkrês dk ib sbiud dki pbajketk, dk tkrakrhs, dk ib ahikatjvjdbd h dk ibs kxjokeajbs tkrbpêutjabs dki absh.
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
1=:
kdjthrjbi } akp
• Ekaksjdbd tkrbpêutjab barkdjtbdb dk eh jechr`br Aubedh, ke ihs aketrhs, skrvjajhs h kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky, sk prhduzabe abshs kxakpajhebiks ke ihs quk, phr rbzheks hngktjvbs, ki ahehaj`jketh dk su sjtubajñe phr pbrtk dk ueb pkrsheb pukdb pkrgudjabr dk `bekrb orbvk b su sbiud, ki `êdjah bsjoebdh phdrâ batubr prhcksjhebi`ketk sje jechr`br betks bi pbajketk, dknjkedh ke thdh absh jechr`br b ibs pkrshebs vjeauibdbs b êi phr rbzheks cb`jijbrks h dk mkamh y dkgbr ahestbeajb ke ib mjsthrjb aiàejab dk ib ekaksjdbd tkrbpêutjab kxjstketk. Ke cueajñe dk ib kvhiuajñe dk djamb ekaksjdbd tkrbpêutjab ki `êdjah phdrâ jechr`br dk chr`b prhorksjvb, dknjkedh bphrtbr bi pbajketk jechr`bajñe ah`piktb ke ib `kdjdb ke quk bqukiib ekaksjdbd dksbpbrkzab.
• Obrbetàb dk ib jechr`bajñe Ke thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs h kstbnikaj`jkeths dknk bsjoebrsk b ihs pbajketks ue `êdjah, quk skrâ su jetkrihauthr prjeajpbi ahe ki kqujph bsjstkeajbi, y, ke su absh, ue keckr`krh rksphesbnik dki skouj`jketh dk su pibe dk aujdbdhs. Qu jdketjcjabajñe dknk dbrsk b ahehakr b ihs dkstjebtbrjhs dk ib jechr`bajñe bsjstkeajbi. Ke ki â`njth mhspjtbibrjh, sk dknkrâ prhaurbr quk ib bsjoebajñe k jdketjcjabajñe dki `êdjah y ki keckr`krh rksphesbnik tkeob iuobr ke ki `kehr jetkrvbih dk tjk`ph phsjnik trbs ki jeorksh dki pbajketk. Ke ihs abshs dk dk buskeajb dk ihs prhcksjhebiks bsjoebdhs, ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths obrbetjzbrâe quk htrhs prhcksjhebiks dki kqujph bsu`be ib rksphesbnjijdbd dk bquêiihs.
Dknke bsu`jr tb`njêe rksphesbnjijdbd ke ki prhaksh dk jechr`bajñe bi pbajketk thdhs ihs prhcksjhebiks quk ih btjkedbe h ik bpijquke ueb têaejab h prhakdj`jketh ahearkth, ahe ueb kspkajbi j`pijabajñe dki keckr`krh rksphesbnik ke aubeth b su prhaksh dk aujdbdhs. Ahrrksphedk b ib djrkaajñe dk abdb aketrh, skrvjajh h kstbnikaj`jketh djsphekr ihs `kabejs`hs ekaksbrjhs pbrb ki kckatjvh au`pij`jketh dk ibs prkvjsjheks yb kxpukstbs, kstbnikakr ihs iuobrks y mhrbrjhs mbnjtubiks pbrb ib jechr`bajñe bsjstkeajbi y obrbetjzbr quk êsths skbe ahehajdhs phr thdhs ihs usubrjhs. Ibs Bd`jejstrbajheks Qbejtbrjbs dk Abstjiib y Ikñe vkibrâe phr ki kckatjvh au`pij`jketh dk kstbs hnijobajheks.
n. Jechr`bajñe sbejtbrjb y kpjdk`jhiñojab • Jechr`bajñe shnrk dkrkamhs, dknkrks y skrvjajhs Ibs Bd`jejstrbajheks Qbejtbrjbs dk Abstjiib y Ikñe djsphedrâe ibs `kdjdbs hphrtuebs pbrb cbajijtbr ki ahehaj`jketh ketrk ib phnibajñe dk ihs dkrkamhs y dknkrks rkibtjvhs b ib sbiud. Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky dknkrâe djsphekr dk ueb ouàb dk jechr`bajñe bi usubrjh ke ib quk sk kspkajcjquke sus dkrkamhs y dknkrks, ibs prkstbajheks djsphejniks, ibs abrbatkràstjabs bsjstkeajbiks, ibs dhtbajheks dk pkrshebi, jestbibajheks y `kdjhs têaejahs, bsà ah`h ihs prhakdj`jkeths dk rkaib`bajñe y suokrkeajb. Ke ki absh dk ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths dki Qjstk`b dk Qbiud dk Abstjiib y Ikñe, kxjstjrâ bdk`âs jechr`bajñe ksarjtb rkibtjvb b ibs vàbs dk pbrtjajpbajñe.
1:6
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths dknkrâe phekr b djsphsjajñe dk sus usubrjhs bqukiib jechr`bajñe shnrk ihs dkrkamhs y dknkrks dk ihs pbajketks quk rkoib`ketbrjb`ketk sk dktkr`jek.
• Jechr`bajñe kpjdk`jhiñojab Ibs Bd`jejstrbajheks V÷nijabs dk Abstjiib y Ikñe hcrkakrâe jechr`bajñe sucjajketk shnrk ihs cbathrks, ibs sjtubajheks y ibs abusbs dk rjksoh pbrb ib sbiud jedjvjdubi y ahikatjvb, jeaiuykedh ib jechr`bajñe kpjdk`jhiñojab okekrbi y ib jechr`bajñe rkibtjvb b ihs pkijorhs dkrjvbdhs dki `kdjh b`njketk, dk ihs bij`keths, dki boub dk ahesu`h y dk ihs mânjths y ah`phrtb`jkeths jedjvjdubiks, dk `bekrb quk sk ch`ketke ah`phrtb`jkeths y mânjths dk vjdb sbiudbniks. Djamb jechr`bajñe dknkrâ rksphedkr b ib kvjdkeajb ajketàcjab y djcuedjrsk ke têr`jehs ah`prkesjniks, vkràdjahs y bdkaubdhs pbrb ib prhtkaajñe dk ib sbiud, nbgh ib rksphesbnjijdbd dk ibs Bd`jejstrbajheks V÷nijabs ah`pktketks.
• Jechr`bajñe shnrk prhorb`bs y baajheks dki Qjstk`b dk Qbiud Ib Bd`jejstrbajñe dk ib Ah`uejdbd dk Abstjiib y Ikñe obrbetjzbrâ ki kgkrajajh dk ihs dkrkamhs rkibtjvhs b7 - Ahehakr ihs prhorb`bs y baajheks baajheks dki Qjstk`b dk Qbiud dk Abstjiib y Ikñe ke `btkrjb dk prkvkeajñe, prh`hajñe y prhtkaajñe dk ib sbiud. - ^kajnjr jechr`bajñe shnrk ihs skrvjajhs y uejdbdks bsjstkeajbiks dki Qjstk`b dk Qbiud, su abijdbd y ihs rkqujsjths dk baaksh y ush dk ihs `js`hs. - ^kajnjr ib jechr`bajñe prkvjb ahrrksphedjketk ahrrksphedjketk pbrb kikojr prhcksjhebi sbejtbrjh y aketrh, ke ihs têr`jehs y ahedjajheks quk rkoib`ketbrjb`ketk sk kstbnikzabe. - Djsphekr dk jechr`bajñe shnrk ki ahstk kaheñ`jah dk ibs prkstbajheks y skrvjajhs rkajnjdhs.
• Jechr`bajñe shnrk ihs `kabejs`hs dk abijdbd j`pibetbdhs y ihs jedjabdhrks dk ib bsjstkeajb sbejtbrjb Ib Bd`jejstrbajñe dk ib Ah`uejdbd dk Abstjiib y Ikñe djsphedrâ ibs `kdjdbs ekaksbrjbs pbrb ib bphrtbajñe dk jechr`bajñe bakrab dk ihs `kabejs`hs dk obrbetàb dk abijdbd j`pibetbdhs ke ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths dki Qjstk`b dk Qbiud dk Abstjiib y Ikñe, h aheakrtbdhs ahe êstk. Dki `js`h `hdh, y ke ihs têr`jehs quk rkoib`ketbrjb`ketk sk kstbnikzabe, sk prh`hvkrâ ib bphrtbajñe dk jechr`bajñe rkibtjvb b ihs rksuitbdhs dk ib kvbiubajñe dk ib abijdbd dk ib bsjstkeajb prkstbdb ke djamhs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths, bsà ah`h b ihs ahetrhiks kckatubdhs ke ihs aketrhs prjvbdhs pbrb obrbetjzbr ib bdkaubdb prkstbajñe dk ihs skrvjajhs sbejtbrjhs ke ihs `js`hs.
a. ^kaib`bajheks y suokrkeajbs Ib Bd`jejstrbajñe dk ib Ah`uejdbd dk Abstjiib y Ikñe djsphedrâ ibs `kdjdbs ekaksbrjbs pbrb obrbetjzbr ki dkrkamh b utjijzbr ihs prhakdj`jkeths dk rkaib`bajñe y suokrkeajb, bsà ah`h b rkajnjr rkspukstb rbzhebdb ke pibzh y phr ksarjth, ahechr`k b ih prkvjsth ke ib ehr`btjvb vjoketk. Thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths sh`ktjdhs b ib prksketk Iky djsphedrâe dk mhgbs dk rkaib`bajheks y suokrkeajbs, bsà ah`h dk `kdjhs pbrb ib btkeajñe dk ib jechr`bajñe, rkaib`bajheks y suokrkeajbs dki p÷nijah, ke ibs ahedjajheks quk rkoib`ketbrjb`ketk sk kstbnikzabe.
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
1:2
kdjthrjbi } akp
Ke ib prksketbajñe dk qukgbs y suokrkeajbs ke rkibajñe ahe ki cueajheb`jketh dk ihs skrvjajhs dk btkeajñe b ib sbiud ke ki â`njth dki Qjstk`b dk Qbiud dk Abstjiib y Ikñe eh skrâ hnijobthrjb ib jdketjcjabajñe dki usubrjh.
d. Vbrtjajpbajñe Ib Bd`jejstrbajñe dk ib Ah`uejdbd dk Abstjiib y Ikñe obrbetjzbrâ ki kckatjvh au`pij`jketh dki dkrkamh b pbrtjajpbr ke ibs batubajheks dki Qjstk`b dk Qbiud dk Abstjiib y Ikñe b trbvês dk ihs abuaks prkvjsths ke ib ehr`btjvb vjoketk. B ksths kckaths, j`puisbrâ y vkibrâ phr ki ahrrkath cueajheb`jketh y dksbrrhiih dk ihs ñrobehs dk pbrtjajpbajñe ajudbdbeb ke ki ajtbdh Qjstk`b. Ihs Vhdkrks V÷nijahs dk Abstjiib y Ikñe ch`ketbrâe ib pbrtjajpbajñe dk ihs ajudbdbehs ke ib rkbijzbajñe dk batjvjdbdks shijdbrjbs quk rkduedke ke nkekcjajh dki Qjstk`b b trbvês dk ibs jestjtuajheks dki vhiuetbrjbdh, ahechr`k b ibs djsphsjajheks phr ibs quk êstbs sk rjoke. Ib Guetb dk Abstjiib y Ikñe djsphedrâ ibs `kdjdbs ekaksbrjbs pbrb brtjauibr ib ahibnhrbajñe dki vhiuetbrjbdh ke kstk â`njth.
>.1 Ki Dkarkth 262/>66;, dk >> dk djajk`nrk phr ki quk sk rkouib ib Mjsthrjb Aiàejab ke Abstjiib y Ikñe B. Hngkth Ki prksketk Dkarkth tjkek phr hngkth ki dksbrrhiih rkoib`ketbrjh dk ib Iky =/>661, dk = dk bnrji, shnrk dkrkamhs y dknkrks dk ibs pkrshebs ke rkibajñe ahe ib sbiud, ke ih rkibtjvh b ib mjsthrjb aiàejab surojdb dk ib bsjstkeajb sbejtbrjb.
N. Â`njth dk bpijabajñe Ki â`njth dk bpijabajñe dk kstk Dkarkth sk kxtjkedk b thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths unjabdhs ke ki tkrrjthrjh dk Abstjiib y Ikñe ke ihs quk sk rkbijake batubajheks sbejtbrjbs, yb skbe dk tjtuibrjdbd p÷nijab h prjvbdb.
A. Ahecjdkeajbijdbd B ib mjsthrjb aiàejab ik skrâ dk bpijabajñe ki rêoj`ke dk prhtkaajñe rkouibdh ke ib Iky Hroâejab 2;/2:::, dk 21 dk djajk`nrk, dk Vrhtkaajñe dk Dbths dk Abrâatkr Vkrshebi y ke ibs dk`âs ehr`bs dk dksbrrhiih, bsà ah`h ih prkvjsth ke ib ehr`btjvb kstbtbi y butheñ`jab ke `btkrjb dk sbejdbd ke rkibajñe ahe ib hnijobajñe dk ihs aketrhs y dk ihs prhcksjhebiks dk obrbetjzbr ib ahecjdkeajbijdbd dk ihs dbths ahetkejdhs ke ib mjsthrjb y ahe ki dknkr dk skarkth dk ihs prhcksjhebiks. Aubiqujkrb quk skb ki shphrtk ke ki quk sk rkojstrk ib mjsthrjb aiàejab, y ahe ki cje dk prkskrvbr ib ahecjdkeajbijdbd, ke ib abrpktb ahetkekdhrb dk ib dhau`ketbajñe dknkrâe cjourbr ÷ejab`ketk ihs dbths jdketjcjabtjvhs dki aketrh, eh`nrk y bpkiijdhs dki pbajketk y ki e÷`krh dk mjsthrjb aiàejab.
1:>
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
>.4 Dkarkth 16/>66?, 16/>66?, dk >> dk `brzh, phr ki quk sk rkouib ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs ke ki â`njth sbejtbrjh y sk arkb ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe B. Djsphsjajheks okekrbiks b. Hngkth Ki dkarkth tjkek phr hngkth7 b) ^kouibr ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs. n) ^kouibr ib chr`bijzbajñe dhau`ketbi dk jestruaajheks prkvjbs betk ki pkrshebi bi skrvjajh dk ib Bd`jejstrbajñe. a) Arkbr y rkouibr rkouibr ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe. d) ^kouibr ki prhakdj`jketh dk jesarjpajñe ke ki ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe dk ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs bsà ah`h ki dk su sustjtuajñe y rkvhabajñe.
n. Aheakpth dk jestruaa jestruaajheks jheks prkvjbs Ibs jestruaajheks prkvjbs she ib `bejckstbajñe betjajpbdb dk vhiuetbd quk mbak phr ksarjth aubiqujkr pkrsheb `byhr dk kdbd, abpbz y ijnrk, bakrab dk ihs aujdbdhs y ki trbtb`jketh dk su sbiud h shnrk ki dkstjeh dk su aukrph h dk sus ñrobehs ueb vkz iikobdh ki cbiikaj`jketh, pbrb quk skb tkejdb ke auketb, phr ki `êdjah h phr ki kqujph sbejtbrjh rksphesbnik dk su bsjstkeajb, ke ki `h`keth ke quk sk keauketrk ke ueb sjtubajñe ke quk ibs ajrauestbeajbs quk aheaurrke ik j`pjdbe kxprksbrib phr sà `js`b.
N. Dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs b. Ahetkejdh dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs Ke ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs sk mbrâe ahestbr ki eh`nrk dki hthrobetk y sus dhs bpkiijdhs, ib ckamb dk ebaj`jketh, ki dh`jajijh, ki e÷`krh dki dhau`keth ebajhebi dk jdketjdbd, pbsbphrtk u htrh dhau`keth vâijdh pbrb barkdjtbr su jdketjdbd, ki e÷`krh dk ib tbrgktb sbejtbrjb h ki añdjoh dk jdketjcjabajñe pkrshebi sj ihs tuvjkrb, ki iuobr, ib ckamb y su cjr`b, bsà ah`h ibs sjoujketks prkvjsjheks h bioueb dk kiibs7 b) Ibs jestruaajheks shnrk ihs aujdbdhs y ki trbtb`jketh dk su sbiud, bsà ah`h ibs sjtubajheks sbejtbsbejtbrjbs b ibs quk djambs jestruaajheks sk rkcjkrke. n) Ki dkstjeh dk su aukrph h dk sus ñrobehs ueb vkz iikobdh ki cbiikaj`jketh. Qj ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs sk rkcjkrk b sjtubajheks aràtjabs, vjtbiks k jrrkvkrsjniks rkspkath b ib vjdb, sk phdrâe jeahrphrbr `bejckstbajheks pbrb quk sk kvjtk ki sucrj`jketh ahe `kdjdbs pbijbtjvbs y, ke su absh, pbrb quk eh sk prhiheouk ib vjdb brtjcjajbi`ketk phr `kdjh dk tkaehihoàbs y trbtb`jkeths dksprhphrajhebdhs h kxtrbhrdjebrjhs.
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
1:1
kdjthrjbi } akp
Bsj`js`h, ke ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs sk pukdke mbakr ahestbr ihs hngktjvhs vjtbiks y vbihrks pkrshebiks quk byudke b jetkrprktbribs y sk pukdke dksjoebr ueh h vbrjhs rkprksketbetks pbrb quk, iikobdh ki absh, sjrvbe ah`h jetkrihauthrks ahe ki `êdjah h ki kqujph sbejtbrjh pbrb prhaurbr su au`pij`jketh.
n. Ahetkejdh dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs chr`bijzbdh betk trks tkstjohs Ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs chr`bijzbdh betk trks tkstjohs, bdk`âs dk ih prkvjsth ke ki kpàorbck >.4.N.b) dki dkarkth, dknkrâ ahetkekr7 b) Ki eh`nrk y ihs bpkiijdhs dk ihs trks tkstjohs, ki e÷`krh dki dhau`keth ebajhebi dk jdketjdbd, pbsbphrtk u htrh dhau`keth vâijdh pbrb barkdjtbr su jdketjdbd. n) [eb dkaibrbajñe dk ihs tkstjohs dk quk she `byhrks dk kdbd, quk tjkeke pikeb abpbajdbd dk hnrbr y, quk b su gujajh, ib pkrsheb hthrobetk ks abpbz, bat÷b ijnrk`ketk y mb cjr`bdh ki dhau`keth ke su prkskeajb. a) [eb dkaibrbajñe dki hthrobetk dk quk, bi `kehs dhs dk ihs tkstjohs, eh tjkeke rkibajñe dk pbrketksah mbstb ki skouedh orbdh ej kstâe vjeauibdhs phr rkibajñe pbtrj`hejbi u htrh vàeauih hnijobajhebi ahe êi. d) Ib cjr`b dk ihs trks tkstjohs.
a. Ahetkejdh dki dhau`keth quk sustjtuyb h rkvhquk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betkrjhr Ibs jestruaajheks prkvjbs pukdke, ke thdh `h`keth, skr hngkth dk sustjtuajñe h rkvhabajñe phr ki hthrobetk `kdjbetk bioueh dk ihs prhakdj`jkeths dk chr`bijzbajñe prkvjsths ke ib Iky =/>661, dk = dk bnrji, dk dkrkamhs y dknkrks dk ibs pkrshebs ke rkibajñe ahe ib sbiud. Aubedh sk prktkedb sustjtujr ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs chr`bijzbdh ahe betkrjhrjdbd, skrâ ekaksbrjh bphrtbr ue eukvh dhau`keth pbrb sustjtujr ki betkrjhr quk, bdk`âs dk ih prkvjsth ke ki kpàorbck >.4.N.b) dki dkarkth, dknkrâ ahetkekr7 b) [eb jdketjcjabajñe aibrb dki betkrjhr dhau`keth quk sk qujkrk sustjtujr. n) Ib dkaibrbajñe kxprksb dk quk ki betkrjhr dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs qukdb sje kckaths. Aubedh sk prktkedb rkvhabr ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs dknkrâ jdketjcjabrsk aibrb`ketk auâi ks ki dhau`keth quk sk qujkrk rkvhabr y kxprksbr ib vhiuetbd dk prjvbr b bquêi dk kckaths sje hthrobr ueh eukvh ke su iuobr. Ke ki absh dk quk ib sustjtuajñe h rkvhabajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs sk chr`bijak betk tkstjohs, ki eukvh dhau`keth dknkrâ tkekr, bdk`âs, ki ahetkejdh prkvjsth ke kpàorbck n.
d. ^kprksketb ^kprksketbetk etk Ke ki absh dk quk ke ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs sk munjkrb dksjoebdh rkprksketbetk h rkprksketbetks dknkrâ jedjabrsk su eh`nrk y dhs bpkiijdhs, ki e÷`krh dki dhau`keth ebajhebi dk jdketjdbd, pbsbphrtk u htrh dhau`keth vâijdh pbrb barkdjtbr su jdketjdbd, ib djrkaajñe y
1:4
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
ki e÷`krh dk tkiêcheh. Aubedh sk munjksk dksjoebdh `âs dk ue rkprksketbetk, ki hthrobetk dknkrâ jedjabr ke ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs ki hrdke dk prkibajñe ketrk kiihs. Vhdrâ skr dksjoebdh rkprksketbetk aubiqujkr pkrsheb `byhr dk kdbd quk eh mbyb sjdh jeabpbajtbdb pbrb kiih, ahe ibs sjoujketks kxakpajheks7 b) Qkr ki ehtbrjh h ihs tkstjohs betk ihs quk sk chr`bijzñ, phr ueh u htrh prhakdj`jketh, ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs. n) Qkr ki rksphesbnik rksphesbnik dki ^kojstrh ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs. a) Qkr pkrshebi dk ibs ah`pbòàbs quk cjebeajke ib btkeajñe sbejtbrjb dk ib pkrsheb hthrobetk. d) Qkr ki pkrshebi sbejtbrjh quk dknk bpijabr ibs jestruaajheks prkvjbs.
k. @hdkih dk dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs Ki hthrobetk dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs phdrâ utjijzbr ki `hdkih prkvjsth ke ki Bekxh J dki dkarkth h aubiqujkr htrh `hdkih, sjk`prk quk ke êstk sk mbob ahestbr ki ahetkejdh prkvjsth ke ki kpàorbck >.4.N.b) h ki prkvjsth, ke su absh, ke ihs kpàorbcks >.4.N.n),a) y d).
A. Chr`bijzbajñe dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betk ki pkrshebi bi skrvjajh dk ib Bd`jejstrbajñe b. Vrhakdj`jketh dk chr`bijzbajñ chr`bijzbajñe e Ib chr`bijzbajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betk ki pkrshebi bi skrvjajh dk ib Bd`jejstrbajñe sk rkbijzbrâ prkvjb jdketjcjabajñe dk ib pkrsheb hthrobetk `kdjbetk prksketbajñe dki dhau`keth ebajhebi dk jdketjdbd, pbsbphrtk u htrh dhau`keth vâijdh pbrb barkdjtbr su jdketjdbd y pbrb ib ah`prhnbajñe dk su `byhràb dk kdbd phr djamh pkrshebi.
n. Iuobr dk chr`bijzbajñ chr`bijzbajñe e Ki pkrshebi dksjoebdh pbrb chr`bijzbr ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs phdrâ, sjk`prk prkvjb ajtb, dkspibzbrsk cukrb dk su skdk. Bsj`js`h, phdrâ baudjr bi dh`jajijh h aketrh sbejtbrjh aubedh ib pkrsheb quk qujkrb chr`bijzbr ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs bsà ih rkqujkrb phr keahetrbrsk j`pkdjdh phr keckr`kdbd h djsabpbajdbd y barkdjtk djamhs kxtrk`hs `kdjbetk jechr`k aiàejah kxpkdjdh phr su `êdjah dk cb`jijb h `êdjah quk ik bsjstb.
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
Cjebijzbdb ib chr`bijzbajñe dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betk ki pkrshebi bi skrvjajh dk ib Bd`jejstrbajñe sk ketrkobrâe bi hthrobetk dhs ahpjbs butêetjabs dk bquêi.
1:;
kdjthrjbi } akp
D. ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe b. Arkbajñ Arkbajñe e Qk arkb ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe bdsarjth b ib Aheskgkràb ah`pktketk ke `btkrjb dk sbejdbd b trbvês dk ib Djrkaajñe Okekrbi dk Vibejcjabajñe y Hrdkebajñe, quk skrâ ÷ejah pbrb thdb ib Ah`uejdbd Butñeh`b.
n. Cjebijdbd dki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe Ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe tkedrâ ah`h cjebijdbd7 b) Jesarjnjr, b shijajtud dki hthrobetk, hthrobetk, ihs dhau`keths dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs bsà ah`h su sustjtuajñe h rkvhabajñe, sjk`prk quk sk mbybe chr`bijzbdh dk baukrdh ahe ih prkvjsth ke ib Iky =/>661, dk = dk bnrji y au`pibe ih kstbnikajdh ke ki dkarkth. n) Austhdjbr ihs dhau`keths dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs jesarjths. a) Cbajijtbr bi pkrshebi sbejtbrjh quk btjkedb b ihs hthrobetks ki ahehaj`jketh dk ib kxjstkeajb, kxjstkeajb, ki baaksh y ib ahesuitb dk ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs. d) Ahhrdjebrsk ahe ki ^kojstrh ebajhebi dk jestruaajheks prkvjbs, dk baukrdh ahe ih prkvjsth ke ki ^kbi Dkarkth 2>4/>66?, dk > dk cknrkrh, phr ki quk sk rkouib ki ^kojstrh ebajhebi dk jestruaajheks prkvjbs y ki ahrrksphedjketk cjamkrh buth`btjzbdh dk dbths dk abrâatkr pkrshebi, bsà ah`h ahe htrhs rkojstrhs dk jestruaajheks prkvjbs.
a. Jeahrphrbajñe dk dbths Ihs dbths ahetkejdhs ke ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs skrâe jeahrphrbdhs bi cjamkrh buth`btjzbdh dk dbths, dkeh`jebdh rkojstrh dk jestruaajheks prkvjbs, phr ib uejdbd bd`jejstrbtjvb quk tjkek keah`kedbdbs kstbs cueajheks.
d. Ah`uejabajñe dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs b ihs aketrhs sbejtbrjhs Aubedh ki hthrobetk qujkrb quk sk jeahrphrk b su mjsthrjb aiàejab ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs ueb vkz jesarjth ke ki ^kojstrh, ki rksphesbnik dk êstk k`jtjrâ ueb akrtjcjabajñe barkdjtbtjvb dk ib jesarjpajñe quk rk`jtjrâ, gueth ahe ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs, bi aketrh sbejtbrjh quk ki hthrobetk jedjquk ke ib shijajtud dk jesarjpajñe, ki aubi bdhptbrâ ibs `kdjdbs ekaksbrjbs pbrb prkskrvbr ib ahecjdkeajbijdbd, ahechr`k b ih prkvjsth ke ib ehr`btjvb vjoketk. Aubedh ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs eh sk mbyb jesarjth ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe, y ki hthrobetk qujkrb quk ahestk ke su mjsthrjb aiàejab skrâ êi qujke mbob ib ketrkob bi aketrh sbejtbrjh, y sj eh pudjkrb, sus cb`jijbrks, su rkprksketbetk ikobi h ki rkprksketbetk dksjoebdh ke ki prhpjh dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs. Ke ihs abshs dk sustjtuajñe h rkvhabajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs sk prhakdkrâ dk joubi `hdh bi prkvjsth ke ihs bpbrtbdhs betkrjhrks.
1:3
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
k. Baaksh Ib pkrsheb hthrobetk dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs quk mbyb sjdh jesarjth y ki rkprksketbetk h rkprksketbetks quk ahestke ke djamh dhau`keth, pukdke ke aubiqujkr `h`keth baakdkr bi ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe pbrb ahesuitbr ki dhau`keth. Ahe ki cje dk obrbetjzbr quk sk au`pibe ibs jestruaajheks prkvjbs `bejckstbdbs phr ihs pbajketks k jesarjtbs dk baukrdh ahe ih djspuksth ke ki dkarkth, ke bqukiihs abshs ke quk skb ekaksbrjh th`br dkajsjheks aiàejabs rkikvbetks y ki pbajketk sk keauketrk j`phsjnjijtbdh pbrb kxprksbr su vhiuetbd, ki `êdjah rksphesbnik dk ib bsjstkeajb dknkrâ djrjojrsk bi ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe pbrb ah`prhnbr sj ki pbajketk mb hthrobdh ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs y, ke absh bcjr`btjvh, vkr su ahetkejdh. Ki baaksh phr ki `êdjah rksphesbnik dk ib bsjstkeajb, tbeth ke aketrhs dk tjtuibrjdbd p÷nijab ah`h prjvbdb, sk mbrâ phr `kdjhs tkik`âtjahs quk obrbetjake ib ahecjdkeajbijdbd dk ihs dbths y ib jdketjcjabajñe tbeth dk ib pkrsheb quk shijajtb ib jechr`bajñe ah`h dk ib jechr`bajñe su`jejstrbdb, dk `hdh quk qukdk ahestbeajb dk thdh kiih. Dknkrâe bdhptbrsk ibs `kdjdbs ekaksbrjbs pbrb obrbetjzbr quk ib jechr`bajñe kstê djsphejnik ibs vkjetjaubtrh mhrbs dki dàb thdhs ihs dàbs dki bòh.
c. Qkourjdbd ke ihs baakshs y prhtkaajñe dk dbths B ihs dbths ahetkejdhs ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe iks skrâ dk bpijabajñe ki rêoj`ke dk prhtkaajñe rkouibdh ke ib Iky Hroâejab 2;/2:::, dk 21 dk djajk`nrk, dk Vrhtkaajñe dk Dbths dk Abrâatkr Vkrshebi y dk`âs ehr`bs dk dksbrrhiih dk `hdh quk sk obrbetjak ib ahecjdkeajbijdbd y ib skourjdbd dk ihs dbths quk ke êi cjourbe.
o. Dknkr dk skarkth Ki pkrshebi bdsarjth bi ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe y aubiqujkr htrh quk ke ki dksk`pkòh dk sus cueajheks tkeob ahehaj`jketh dki ahetkejdh dk aubiqujkr dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs, kstâ sugkth bi dknkr dk skarkth.
K. Vrhakdj`jketh dk jesarjpajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs b. Qhijajtud dk jesarjpajñe Ki hthrobetk dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs phdrâ shijajtbr ib jesarjpajñe dki dhau`keth ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe bsà ah`h dk su sustjtuajñe h rkvhabajñe. Ib shijajtud dk jesarjpajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs ke ki ^kojstrh sk rkbijzbrâ ke ki `hdkih quk cjourb ke ki Bekxh JJ dki dkarkth. Ki kevàh tkik`âtjah dksdk ib ehtbràb dhedk sk mbyb chr`bijzbdh ki dhau`keth tkedrâ ihs `js`hs kckaths quk ib shijajtud, sjk`prk quk qukdk ahestbeajb dk ib vhiuetbd dki hthrobetk dk jesarjnjrih. Ib shijajtud sk djrjojrâ bi ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe y phdrâ prksketbrsk ke ki ^kojstrh dk ib Aheskgkràb ah`pktketk ke `btkrjb dk sbejdbd h ke aubiqujkrb dk ihs iuobrks prkvjsths ke ki brtàauih 23.4 dk ib Iky 1:/>62;, dk 2 dk hatunrk, dki Vrhakdj`jketh Bd`jejstrbtjvh Ah`÷e dk ibs Bd`jejstrbajheks V÷nijabs. Ib shijajtud dk jesarjpajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe ah`phrtb ib buthrjzbajñe pbrb ib aksjñe dk ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
1:?
kdjthrjbi } akp
dki hthrobetk quk sk ahetkeobe ke djamh dhau`keth bi prhcksjhebi sbejtbrjh rksphesbnik dk su prhaksh y bi ^kojstrh ebajhebi dk jestruaajheks prkvjbs.
n. Dhau`ketbajñe Aubedh ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs sk mbyb chr`bijzbdh betk trks tkstjohs, b ib shijajtud dk jesarjpajñe ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe dknkrâ bdguetbrsk ke shnrk akrrbdh ue hrjojebi h ahpjb butêetjab dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs y ueb chthahpjb ah`puisbdb dki dhau`keth ebajhebi dk jdketjdbd, pbsbphrtk u htrh dhau`keth vâijdh pbrb barkdjtbr ib jdketjdbd dki hthrobetk y dk abdb ueh dk ihs tkstjohs. Ke ki supuksth dk quk ki dhau`keth sk munjkrb chr`bijzbdh betk ki pkrshebi bi skrvjajh dk ib Bd`jejstrbajñe h betk ehtbrjh y ib jesarjpajñe sk shijajtk ke ue `h`keth phstkrjhr b ib chr`bijzbajñe, sñih skrâ ekaksbrjh bdguetbr b ib shijajtud ki hrjojebi dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs.
a. Vrhakdj`jketh dk jesarjpajñe ^kajnjdb ib shijajtud ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe, sk ah`prhnbrâ ki au`pij`jketh dk ihs rkqujsjths ikobi`ketk prkvjsths pbrb ib chr`bijzbajñe k jesarjpajñe. Qj ueb vkz kxb`jebdb ib shijajtud dk jesarjpajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs y ib dhau`ketbajñe bdguetb, ki rksphesbnik dki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe hnskrvb quk ib shijajtud eh rk÷ek ihs rkqujsjths ikobiks h quk ib dhau`ketbajñe eh kstâ ah`piktb, sk rkqukrjrâ b ib pkrsheb jetkrksbdb pbrb quk, ke ki prj`kr absh, sunsbek ib cbitb y, ke ki skouedh, bah`pbòk ihs dhau`keths prkakptjvhs ahe jedjabajñe, ke b`nhs abshs, dk quk sj bsà eh ih mjajkrk sk ik tkedrâ phr dksjstjdh dk su pktjajñe, dk ahechr`jdbd ahe ih prkvjsth ke ki brtàauih 3= dk ib Iky 1:/>62;, dk 2 dk hatunrk, dki Vrhakdj`jketh Bd`jejstrbtjvh Ah`÷e dk ibs Bd`jejstrbajheks V÷nijabs. Ke ki absh dk rkqukrjr sunsbebajñe dk dkcjajkeajbs, bphrtbajñe dk dhau`keths y htrhs kik`keths dk gujajh ekaksbrjhs, sk suspkedkrâ ki pibzh pbrb rkshivkr y ehtjcjabr ib buthrjzbajñe h dkekobajñe dk ib jesarjpajñe ke ki ^kojstrh phr ki tjk`ph quk `kdjk ketrk ib ehtjcjabajñe dki rkqukrj`jketh y su kckatjvh au`pij`jketh, h, ke su dkckath, ki trbesaursh dki pibzh aheakdjdh, dk baukrdh ahe ih prkvjsth ke ki brtàauih >>.2.b) dk ib Iky 1:/>62;, dk 2 dk hatunrk, dki Vrhakdj`jketh Bd`jejstrbtjvh Ah`÷e dk ibs Bd`jejstrbajheks V÷nijabs. Ki rksphesbnik dki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe rkshivkrâ y ehtjcjabrâ ib buthrjzbajñe h dkekobajñe dk ib jesarjpajñe ke ki pibzh dk dhs `ksks. Ib rkshiuajñe dkekobthrjb dknk kstbr `htjvbdb ke ki jeau`pij`jketh dk bioueh dk ihs rkqujsjths prkvjsths ke ib Iky =/>661, dk = dk bnrji h ke ki dkarkth. Ib cbitb dk ehtjcjabajñe ehtjcjabajñe ke pibzh tkedrâ kckaths kstj`bthrjhs. Ahetrb ibs rkshiuajheks dki rksphesbnik dki ^kojstrh abnk jetkrphekr rkaursh dk bizbdb betk ki tjtuibr dk ib Djrkaajñe Okekrbi dk Vibejcjabajñe y Hrdkebajñe.
1:=
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
d. Jesarjpajñe dk ue dhau`keth quk sustjtuyk h rkvhab ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betkrjhr Vbrb ib jesarjpajñe ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe dk ue dhau`keth quk sustjtuyk h rkvhab ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betkrjhr, sk skoujrâ ki prhakdj`jketh dk jesarjpajñe prkvjsth, prkvjb prksketbajñe dk ib shijajtud dk jesarjpajñe bah`pbòbdb dk ib ahrrksphedjketk dhau`ketbajñe dk baukrdh ahe ih jedjabdh betkrjhr`ketk pbrb ib shijajtud y dhau`ketbajñe. Ibs shijajtudks dk jesarjpajñe dk ueb sustjtuajñe h dk ueb rkvhabajñe tkedrâe prjhrjdbd ke aubeth b su trb`jtbajñe y rkshiuajñe rkspkath dk ibs prj`krbs jesarjpajheks.
k. Aheskrvbajñe dk ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs jesarjths ke ki ^kojstrh Ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe bramjvbrâ y austhdjbrâ ueb ahpjb ke pbpki dk ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs quk sk jesarjnbe. Ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs quk mbybe sjdh jesarjths ke ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe bsà ah`h ib dhau`ketbajñe quk sk bdguetk, sk austhdjbrâe y aheskrvbrâe mbstb su rkvhabajñe h mbstb quk mbybe trbesaurrjdh ajeah bòhs dksdk ki cbiikaj`jketh dki hthrobetk, sbivh quk skbe pruknb dhau`ketbi ke ue prhaksh gudjajbi h prhakdj`jketh bd`jejstrbtjvh, ke auyh absh sk aheskrvbrâe mbstb quk sk djatk sketkeajb gudjajbi h rkshiuajñe bd`jejstrbtjvb cjr`ks, rkspkatjvb`ketk.
>.; Kspkajbi rkckrkeajb b ib Iky Hroâejab 2;/2:::, dk 21 dk djajk`nrk, dk Vrhtkaajñe dk Dbths dk Abrâatkr Vkrshebi B. Vrjeajpjhs dk ib prhtkaajñe dk dbths b. Abijdbd dk ihs dbths Ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi sñih sk phdrâe rkahokr pbrb su trbtb`jketh, bsà ah`h sh`ktkrihs b djamh trbtb`jketh, aubedh skbe bdkaubdhs, pkrtjeketks y eh kxaksjvhs ke rkibajñe ahe ki â`njth y ibs cjebijdbdks dktkr`jebdbs, kxpiàajtbs y ikoàtj`bs pbrb ibs quk sk mbybe hntkejdh. Ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi hngkth dk trbtb`jketh eh phdrâe usbrsk pbrb cjebijdbdks jeah`pbtjniks ahe bqukiibs pbrb ibs quk ihs dbths munjkrbe sjdh rkahojdhs. Eh sk ahesjdkrbrâ jeah`pbtjnik ki trbtb`jketh phstkrjhr dk êsths ahe cjeks mjstñrjahs, kstbdàstjahs h ajketàcjahs. Ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi skrâe kxbaths y puksths bi dàb dk chr`b quk rksphedbe ahe vkrbajdbd b ib sjtubajñe batubi dki bckatbdh. Qj ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi rkojstrbdhs rksuitbrbe skr jekxbaths, ke thdh h ke pbrtk, h jeah`pikths, skrâe abeakibdhs y sustjtujdhs dk hcjajh phr ihs ahrrksphedjketks dbths rkatjcjabdhs h ah`piktbdhs, sje pkrgujajh dk ibs cbauitbdks dk rkatjcjabajñe y abeakibajñe dk ihs bckatbdhs. Ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi skrâe abeakibdhs aubedh mbybe dkgbdh dk skr ekaksbrjhs h pkrtjeketks pbrb ib cjebijdbd pbrb ib aubi munjkrbe sjdh rkabnbdhs h rkojstrbdhs. Eh skrâe aheskrvbdhs ke chr`b quk pkr`jtb ib jdketjcjabajñe dki jetkrksbdh durbetk ue pkràhdh supkrjhr bi ekaksbrjh pbrb ihs cjeks ke nbsk b ihs aubiks munjkrbe sjdh rkabnbdhs h rkojstrbdhs.
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
1::
kdjthrjbi } akp
^koib`ketbrjb`ketk sk dktkr`jebrâ ki prhakdj`jketh phr ki quk, phr kxakpajñe, btkedjdhs ihs vbihrks mjstñrjahs, kstbdàstjahs h ajketàcjahs dk baukrdh ahe ib ikojsibajñe kspkaàcjab, sk dkajdb ki `betkej`jketh àetkorh dk dktkr`jebdhs dbths. Ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi skrâe bi`bakebdhs dk chr`b quk pkr`jtbe ki kgkrajajh dki dkrkamh dk baaksh, sbivh quk skbe ikobi`ketk abeakibdhs. Qk prhmànk ib rkahojdb dk dbths phr `kdjhs crbuduikeths, dksikbiks h jiàajths.
n. Dkrkamh dk jechr`bajñe ke ib rkahojdb dk dbths Ihs jetkrksbdhs b ihs quk sk shijajtke dbths pkrshebiks dknkrâe skr prkvjb`ketk jechr`bdhs dk `hdh kxprksh, prkajsh k jekquàvhah7 b) Dk ib kxjstkeajb dk ue cjamkrh h trbtb`jketh dk dbths dk abrâatkr pkrshebi, pkrshebi, dk ib cjebijdbd dk ib rkahojdb dk êsths y dk ihs dkstjebtbrjhs dk ib jechr`bajñe. n) Dki abrâatkr hnijobthrjh h cbauitbtjvh dk su rkspukstb b ibs prkouetbs quk iks skbe skbe pibetkbdbs. a) Dk ibs aheskaukeajbs dk ib hntkeajñe dk ihs dbths h dk ib ekobtjvb b su`jejstrbrihs. d) Dk ib phsjnjijdbd dk kgkrajtbr ihs dkrkamhs dk baaksh, baaksh, rkatjcjabajñe, abeakibajñe y hphsjajñe. hphsjajñe. k) Dk ib jdketjdbd y djrkaajñe dki rksphesbnik dki trbtb`jketh h, ke su absh, dk su rkprksketbetk. Aubedh ki rksphesbnik dki trbtb`jketh eh kstê kstbnikajdh ke ki tkrrjthrjh dk ib [ejñe Kurhpkb y utjijak ke ki trbtb`jketh dk dbths `kdjhs sjtubdhs ke tkrrjthrjh kspbòhi, dknkrâ dksjoebr, sbivh quk tbiks `kdjhs sk utjijake ahe cjeks dk trâ`jtk, ue rkprksketbetk ke Kspbòb, sje pkrgujajh dk ibs baajheks quk pudjkrbe k`prkedkrsk ahetrb ki prhpjh rksphesbnik dki trbtb`jketh. Aubedh sk utjijake aukstjhebrjhs u htrhs j`prkshs pbrb ib rkahojdb, cjourbrâe ke ihs `js`hs, ke chr`b aibrb`ketk ikojnik, ibs bdvkrtkeajbs rkckrjdbs betkrjhr`ketk. Eh skrâ ekaksbrjb ib jechr`bajñe b quk sk rkcjkrke ibs iktrbs n), a) y d) betkrjhrks sj ki ahetkejdh dk kiib sk dkduak aibrb`ketk dk ib ebturbikzb dk ihs dbths pkrshebiks quk sk shijajtbe h dk ibs ajrauestbeajbs ke quk sk rkabnbe. Aubedh ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi eh mbybe sjdh rkabnbdhs dki jetkrksbdh, êstk dknkrâ skr jechr`bdh dk chr`b kxprksb, prkajsb k jekquàvhab, phr ki rksphesbnik dki cjamkrh h su rkprksketbetk, dketrh dk ihs trks `ksks sjoujketks bi `h`keth dki rkojstrh dk ihs dbths, sbivh quk yb munjkrb sjdh jechr`bdh ahe betkrjhrjdbd, dki ahetkejdh dki trbtb`jketh, dk ib prhakdkeajb dk ihs dbths, bsà ah`h dk ih prkvjsth ke ibs iktrbs b), d) y k) betkrjhrks. Eh skrâ dk bpijabajñe ih djspuksth ke ki pârrbch betkrjhr, aubedh kxprksb`ketk ueb iky ih prkvkb, aubedh ki trbtb`jketh tkeob cjeks mjstñrjahs kstbdàstjahs h ajketàcjahs, h aubedh ib jechr`bajñe bi jetkrksbdh rksuitk j`phsjnik h kxjgb kscukrzhs dksprhphrajhebdhs, b arjtkrjh dk ib Bokeajb dk Vrhtkaajñe dk Dbths h dki hrobejs`h butheñ`jah kqujvbiketk, ke ahesjdkrbajñe bi e÷`krh dk jetkrksbdhs, b ib betjoùkdbd dk ihs dbths y b ibs phsjniks `kdjdbs ah`pkesbthrjbs. Bsj`js`h, tb`phah rkojrâ ih djspuksth ke ki bpbrtbdh betkrjhr aubedh ihs dbths prhakdbe dk cuketks baaksjniks bi p÷nijah y sk dkstjeke b ib batjvjdbd dk punijajdbd h prhspkaajñe ah`krajbi, ke auyh absh, ke abdb ah`uejabajñe quk sk djrjgb bi jetkrksbdh sk ik jechr`brâ dki hrjoke dk ihs dbths y dk ib jdketjdbd dki rksphesbnik dki trbtb`jketh bsà ah`h dk ihs dkrkamhs quk ik bsjstke.
466
Tk`b :
kdjthrjbi } akp
a. Dbths rkibtjvhs b ib sbiud Qje pkrgujajh dk ih quk sk djsphek rkspkath dk ib aksjñe, ibs jestjtuajheks y ihs aketrhs sbejtbrjhs p÷nijahs y prjvbdhs y i hs prhcksjhebiks ahrrksphedjketks phdrâe prhakdkr bi trbtb`jketh dk ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi rkibtjvhs b ib sbiud dk ibs pkrshebs quk b kiihs baudbe h mbybe dk skr trbtbdhs ke ihs `js`hs, dk baukrdh ahe ih djspuksth ke ib ikojsibajñe kstbtbi h butheñ`jab shnrk sbejdbd.
d. Dknkr dk skarkth Ki rksphesbnik dki cjamkrh y qujkeks jetkrvkeobe ke aubiqujkr cbsk dki trbtb`jketh dk ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi kstâe hnijobdhs bi skarkth prhcksjhebi rkspkath dk ihs `js`hs y bi dknkr dk oubrdbrihs, hnijobajheks quk sunsjstjrâe bue dkspuês dk cjebijzbr sus rkibajheks ahe ki tjtuibr dki cjamkrh h, ke su absh, ahe ki rksphesbnik dki `js`h.
k. Ah`uejabajñe dk dbths Ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi hngkth dki trbtb`jketh sñih phdrâe skr ah`uejabdhs b ue tkrakrh pbrb ki au`pij`jketh dk cjeks djrkatb`ketk rkibajhebdhs ahe ibs cueajheks ikoàtj`bs dki akdketk y dki aksjhebrjh ahe ki prkvjh ahesketj`jketh dki jetkrksbdh. Ki ahesketj`jketh kxjojdh ke ki bpbrtbdh betkrjhr eh skrâ prkajsh7 b) Aubedh ib aksjñe kstâ buthrjzbdb ke ueb iky. n) Aubedh sk trbtk dk dbths rkahojdhs dk cuketks baaksjniks bi p÷nijah. a) Aubedh ki trbtb`jketh rksphedb b ib ijnrk y ikoàtj`b bakptbajñe dk ueb rkibajñe guràdjab auyh dksbrrhiih, au`pij`jketh y ahetrhi j`pijquk ekaksbrjb`ketk ib ahekxjñe dk djamh trbtb`jketh ahe cjamkrhs dk tkrakrhs. Ke kstk absh ib ah`uejabajñe sñih skrâ ikoàtj`b ke aubeth sk ij`jtk b ib cjebijdbd quk ib gustjcjquk. d) Aubedh ib ah`uejabajñe ah`uejabajñe quk dknb kckatubrsk tkeob phr dkstjdkstjebtbrjh bi Dkckeshr dki Vuknih, ki @jejstkrjh Cjsabi h ihs Gukaks h Trjnuebiks h ki Trjnuebi dk Auketbs, ke ki kgkrajajh dk ibs cueajheks quk tjkek btrjnujdbs. Tb`phah skrâ prkajsh ki ahesketj`jketh aubedh ib ah`uejabajñe tkeob ah`h dkstjebtbrjh b jestjtuajheks butheñ`jabs ahe cueajheks beâihobs bi Dkckeshr dki Vuknih h bi Trjnuebi dk Auketbs. k) Aubedh ib aksjñe sk prhduzab ketrk Bd`jejstrbajheks p÷nijabs y tkeob phr hngkth ki trbtb`jketh phstkrjhr dk ihs dbths ahe cjeks mjstñrjahs, kstbdàstjahs h ajketàcjahs. c) Aubedh ib aksjñe aksjñe dk dbths dk abrâatkr abrâatkr pkrshebi rkibtjvhs b ib sbiud skb ekaksbrjb pbrb shiuajhebr ueb urokeajb quk rkqujkrb baakdkr b ue cjamkrh h pbrb rkbijzbr ihs kstudjhs kpjdk`jhiñojahs ke ihs têr`jehs kstbnikajdhs ke ib ikojsibajñe shnrk sbejdbd kstbtbi h butheñ`jab.
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
Ki ahesketj`jketh pbrb ib ah`uejabajñe dk ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi tjkek tb`njêe ue abrâatkr dk rkvhabnik.
462
kdjthrjbi } akp
Qkrâ euih ki ahesketj`jketh pbrb ib ah`uejabajñe dk ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi b ue tkrakrh, aubedh ib jechr`bajñe quk sk cbajijtk bi jetkrksbdh eh ik pkr`jtb ahehakr ib cjebijdbd b quk dkstjebrâe ihs dbths auyb ah`uejabajñe sk buthrjzb h ki tjph dk batjvjdbd dk bquki b qujke sk prktkedke ah`uejabr. Bquki b qujke sk ah`uejquke ihs dbths dk abrâatkr pkrshebi sk hnijob, phr ki shih mkamh dk ib ah`uejabajñe, b ib hnskrvbeajb dk ibs djsphsjajheks dk ib prksketk Iky. Qj ib ah`uejabajñe sk kckat÷b prkvjh prhakdj`jketh dk djshajbajñe, eh skrâ bpijabnik ih kstbnikajdh ke ihs bpbrtbdhs betkrjhrks.
N. Dkrkamhs dk ibs pkrshebs b. Dkrkamh dk ahesuitb bi ^kojstrh Okekrbi dk Vrhtkaajñe dk Dbths Aubiqujkr pkrsheb phdrâ ahehakr, rkabnbedh b tbi cje ib jechr`bajñe hphrtueb dki ^kojstrh Okekrbi dk Vrhtkaajñe dk Dbths, ib kxjstkeajb dk trbtb`jkeths dk dbths dk abrâatkr pkrshebi, sus cjebijdbdks y ib jdketjdbd dki rksphesbnik dki trbtb`jketh. Ki ^kojstrh Okekrbi skrâ dk ahesuitb p÷nijab y orbtujtb.
n. Dkrkamh dk baaksh Ki jetkrksbdh tkedrâ dkrkamh b shijajtbr y hntkekr orbtujtb`ketk jechr`bajñe dk sus dbths dk abrâatkr pkrshebi sh`ktjdhs b trbtb`jketh, ki hrjoke dk djamhs dbths, bsà ah`h ibs ah`uejabajheks rkbijzbdbs h quk sk prkvêe mbakr dk ihs `js`hs. Ib jechr`bajñe phdrâ hntkekrsk `kdjbetk ib `krb ahesuitb dk ihs dbths phr `kdjh dk su vjsubijzbajñe, h ib jedjabajñe dk ihs dbths quk she hngkth dk trbtb`jketh `kdjbetk ksarjth, ahpjb, tkikahpjb h chthahpjb, akrtjcjabdb h eh, ke chr`b ikojnik k jetkijojnik, sje utjijzbr aibvks h añdjohs quk rkqujkrbe ki ush dk djsphsjtjvhs `kaâejahs kspkaàcjahs. Ki dkrkamh dk baaksh sñih phdrâ skr kgkrajtbdh b jetkrvbihs eh jeckrjhrks b dhak `ksks, sbivh quk ki jetkrksbdh barkdjtk ue jetkrês ikoàtj`h bi kckath, ke auyh absh phdrâe kgkrajtbrih betks.
46>
Tk`b :
Ksquk`b :
IB BTKEAJÑE BI [Q[B^JH Ke ib Iky 24/2:=3, dk >; dk bnrji, Okekrbi dk Qbejdbd ^kouibajñe Ib btkeajñe bi usubrjh sk keauketrb prjeajpbi`ketk rkouibdb phr ib Iky 24/2:=3, dk >; dk bnrji, Okekrbi dk Qbejdbd Dkrkamhs Ke su brtàauih 26, ib Iky 24/2:=3, dk >; dk bnrji, Okekrbi dk Qbejdbd keueajb rkspkath b ihs usubrjhs dki Qjstk`b Ebajhebi dk Qbiud quk thdhs tjkeke ihs sjoujketks dkrkamhs ahe rkspkath b ibs djstjetbs bd`jejstrbajheks p÷nijabs sbejtbrjbs Htrhs dkrkamhs dk ihs usubrjhs dki Qjstk`b Ebajhebi dk Qbiud Joubidbd dk baaksh b ihs skrvjajhs sbejtbrjhs Jetrusjs`h Cbauitbd dk kikaajñe dk `êdjah Btkeajñe kspkajbijzbdb Dknkrks Qkrâe hnijobajheks dk ihs ajudbdbehs ahe ibs jestjtuajheks y hrobejs`hs dki sjstk`b sbejtbrjh7 - Au`pijr ibs prksarjpajheks okekrbiks dk ebturbikzb ebturbikzb sbejtbrjb ah`ueks b thdb ib phnibajñe, bsà ah`h ibs kspkaàcjabs dktkr`jebdbs phr ihs Qkrvjajhs Qbejtbrjhs - Aujdbr ibs ibs jestbibajheks jestbibajheks y ahibnhrbr ke ki `betkej`jketh dk ib mbnjtbnjijdbd dk ibs Jestjtuajheks J estjtuajheks Qbejtbrjbs - ^ksphesbnjijzb ^ksphesbnjijzbrsk rsk dki ush bdkaubdh bdkaubdh dk ibs prkstbajheks hcrkajdbs phr ki sjstk`b sbejtbrjh, cuedb`ketbi`ketk ke ih quk sk rkcjkrk b ib utjijzbajñe dk skrvjajhs, prhakdj`jkeths dk nbgb ibnhrbi h jeabpbajdbd pkr`beketk y prkstbajheks tkrbpêutjabs y shajbiks
Kspkajbi rkckrkeajb bi Dkarkth 46/>661, dk 1 dk bnrji, rkibtjvh b ibs Ouàbs dk jechr`bajñe bi usubrjh y b ihs prhakdj`jkeths dk rkaib`bajñe y suokrkeajb ke ki â`njth sbejtbrjh dk Abstjiib y Ikñe Jetrhduaajñe Tbeth ib Iky Okekrbi dk Qbejdbd, ah`h ib Iky dk Hrdkebajñe dki Qjstk`b Qbejtbrjh dk Abstjiib y Ikñe, ahecjourbe ah`h dkrkamhs dk ihs usubrjhs ihs rkibtjvhs b ib jechr`bajñe y b ib prksketbajñe dk rkaib`bajheks y suokrkeajbs ke ki â`njth sbejtbrjh. Djsphsjajheks okekrbiks Hngkth Â`njth dk bpijabajñe
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
461
Ouàbs dk jechr`bajñe bi usubrjh Iuobrks ke ihs quk dknke kstbr djsphejniks Ahetkejdh Htrb jechr`bajñe shnrk dkrkamhs y dknkrks ^kaib`bajheks y suokrkeajbs Djsphsjajheks Okekrbiks Mhgbs dk rkaib`bajheks y suokrkeajbs Aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jketh kstbnikaj`jkethss p÷nijahs, y batjvjdbdks aheakrtbdbs Aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jketh kstbnikaj`jkethss prjvbdhs Jetkrvkeajñe dk ib Bd`jejstrbajñe Qbejtbrjb Djcusjñe y skesjnjijzbajñe Jechr`bajñe Jespkaajñe y ahetrhi Kvbiubajñe k jechr`k beubi ^êoj`ke dk jecrbaajheks y sbeajheks
KI DK^KAMH B IB JECH^@BAJÑE Z B IB AHECJDKEAJBIJDBD Ib Iky 42/>66>, dk 24 dk ehvjk`nrk, nâsjab rkouibdhrb dk ib Butheh`àb dki Vbajketk y dk dkrkamhs y hnijobajheks ke `btkrjb dk jechr`bajñe y dhau`ketbajñe aiàejab Jetrhduaajñe Ib j`phrtbeajb quk tjkeke ihs dkrkamhs dk ihs pbajketks ah`h kgk nâsjah dk ibs rkibajheks aiàejah-bsjstkeajbiks sk phek dk `bejcjksth bi ahestbtbr ki jetkrês quk mbe dk`hstrbdh phr ihs `js`hs absj thdbs ibs hrobejzbajheks jetkrebajhebiks ahe ah`pktkeajb ke ib `btkrjb. Zb dksdk ki cje dk ib Qkouedb Oukrrb @uedjbi, hrobejzbajheks ah`h Ebajheks [ejdbs, [EKQAH h ib Hrobejzbajñe @uedjbi dk ib Qbiud, h, `âs rkajketk`ketk, ib [ejñe Kurhpkb h ki Aheskgh dk Kurhpb, ketrk `uambs htrbs, mbe j`puisbdh dkaibrbajheks h, ke bio÷e absh, mbe prh`uiobdh ehr`bs guràdjabs shnrk bspkaths okeêrjahs h kspkaàcjahs rkibajhebdhs ahe kstb aukstjñe Kstbs ajrauestbeajbs baheskgbrhe ueb bdbptbajñe dk ib Iky Okekrbi dk Qbejdbd ahe ki hngktjvh dk baibrbr ib sjtubajñe guràdjab y ihs dkrkamhs y hnijobajheks dk ihs prhcksjhebiks sbejtbrjhs, dk ihs ajudbdbehs y dk ibs jestjtuajheks sbejtbrjbs. Qk trbtb dk hcrkakr ke ki tkrrkeh dk ib jechr`bajñe y ib dhau`ketbajñe aiàejabs ibs `js`bs obrbetàbs b thdhs ihs ajudbdbehs dki Kstbdh, chrtbikajkedh ahe kiih ki dkrkamh b ib prhtkaajñe dk ib sbiud quk rkahehak ib Ahestjtuajñe Kstruaturb dk ib Ib Iky 42/>66>, dk 24 dk ehvjk`nrk e hvjk`nrk Ihs abpàtuihs she ihs sjoujketks7 s joujketks7 - Abpàtuih J7 Vrjeajpjhs Vrjeajpjhs okekrbiks (brtàauihs 2 b 1) 1) - Abpàtuih JJ7 Ki dkrkamh dk dk jechr`bajñe jechr`bajñe sbejtbrjb sbejtbrjb (brtàauihs 4 b 3) - Abpàtuih JJJ7 Dkrkamh Dkrkamh b ib jetj`jdbd (brtàauih ?) - Abpàtuih JS7 Ki rkspkth rkspkth dk ib butheh`àb butheh`àb dki pbajketk (brtàauihs (brtàauihs = b 21) - Abpàtuih S7 Ib mjsthrjb aiàejab (brtàauihs 24 b 2:) - Abpàtuih SJ7 SJ7 Jechr`k dk bitb y htrb dhau`ketbajñe aiàejab (brtàauihs (brtàauihs >6 b >1)
464
Tk`b :
Vrjeajpjhs okekrbiks Â`njth dk bpijabajñe Vrjeajpjhs nâsjahs Vrjeajpjhs nâsjahs Dkcjejajheks ikobiks Ki dkrkamh dk jechr`bajñe sbejtbrjb Ahetkejdh dki dkrkamh b ib jechr`bajñe bsjstkeajbi Tjtuibr dki dkrkamh b ib jechr`bajñe bsjstkeajbi Dkrkamh b ib jechr`bajñe kpjdk`jhiñojab Ki dkrkamh b ib jetj`jdbd Thdb pkrsheb tjkek dkrkamh b quk sk rkspktk ki abrâatkr ahecjdkeajbi dk ihs dbths rkckrketks b su sbiud, y b quk ebdjk pukdb baakdkr b kiihs sje prkvjb buthrjzbajñe b`pbrbdb b`pbrbdb phr ib Iky Ki rkspkth dk ib butheh`àb dki pbajketk Ahesketj`jketh jechr`bdh Ià`jtks dki ahesketj`jketh jechr`bdh y ahesketj`jketh phr rkprksketbajñe Ahedjajheks dk ib jechr`bajñe y ahesketj`jketh phr ksarjth Jestruaajheks prkvjbs Jechr`bajñe ke ki Qjstk`b Ebajhebi dk Qbiud Dkrkamh b ib jechr`bajñe pbrb ib kikaajñe dk `êdjah y dk aketrh
Ib Iky =/>661, dk = dk bnrji, shnrk dkrkamhs y dknkrks dk ibs pkrshebs ke rkibajñe ahe ib sbiud Djsphsjajheks Okekrbiks Hngkth Â`njth dk bpijabajñe Vrhtkaajñe dk ihs dkrkamhs rkibtjvhs b ib ahecjdkeajbijdbd k jetj`jdbd Jetj`jdbd y ahecjdkeajbijdbd dk ib jechr`bajñe rkibajhebdb ahe ib sbiud Ahecjdkeajbijdbd Ahecjdkeajbijdb d dk ihs dbths okeêtjahs Ahecjdkeajbijdbd Ahecjdkeajbijdb d dk htrhs dbths pkrshebiks Ikvbetb`jketh dk ib ahecjdkeajbijdbd ke au`pij`jketh dk dknkrks dk ah`uejabajñe y dkeueajb ^kspkth b ib jetj`jdbd dki aukrph Dkrkamh bi bah`pbòb`jk bah`pbòb`jketh eth Dkrkamh b ij`jtbr ib orbnbajñe y djcusjñe dk j`âokeks ^êoj`ke dk prhtkaajñe Vrhtkaajñe dk ihs dkrkamhs rkibtjvhs b ib jechr`bajñe y pbrtjajpbajñe Jechr`bajñe bsjstkeajbi Jechr`bajñe sbejtbrjb y kpjdk`jhiñoj kpjdk`jhiñojab ab ^kaib`bajheks ^kaib`bajh eks y suokrkeajbs Vbrtjajpbajñe
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
46;
Ki Dkarkth 262/>66;, dk >> dk djajk`nrk phr ki quk sk rkouib ib Mjsthrjb Aiàejab ke Abstjiib y Ikñe Hngkth Ki dksbrrhiih rkoib`ketbrjh dk ib Iky =/>661, dk = dk bnrji, shnrk dkrkamhs y dknkrks dk ibs pkrshebs ke rkibajñe ahe ib sbiud, ke ih rkibtjvh b ib mjsthrjb aiàejab surojdb dk ib bsjstkeajb sbejtbrjb Â`njth dk bpijabajñe Ki â`njth dk bpijabajñe dk kstk Dkarkth sk kxtjkedk b thdhs ihs aketrhs, skrvjajhs y kstbnikaj`jkeths unjabdhs ke ki tkrrjthrjh dk Abstjiib y Ikñe ke ihs quk sk rkbijake batubajheks sbejtbrjbs, sbejtbrjbs, yb skbe dk tjtuibrjdbd p÷nijab h prjvbdb Ahecjdkeajbijdbd B ib mjsthrjb aiàejab ik skrâ dk bpijabajñe ki rêoj`ke dk prhtkaajñe rkouibdh ke ib Iky Hroâejab 2;/2:::, dk 21 dk djajk`nrk, dk Vrhtkaajñe dk Dbths dk Abrâatkr Vkrshebi y ke ibs dk`âs ehr`bs dk dksbrrhiih, bsà ah`h ih prkvjsth ke ib ehr`btjvb kstbtbi y butheñ`jab ke `btkrjb dk sbejdbd ke rkibajñe ahe ib hnijobajñe dk ihs aketrhs y dk ihs prhcksjhebiks dk obrbetjzbr ib ahecjdkeajbijdbd dk ihs dbths ahetkejdhs ke ib mjsthrjb y ahe ki dknkr dk skarkth dk ihs prhcksjhebiks
Dkarkth 16/>66?, dk >> dk `brzh, phr ki quk sk rkouib ki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs ke ki â`njth sbejtbrjh y sk arkb ki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe Djsphsjajheks okekrbiks Hngkth Aheakpth dk jestruaajheks prkvjbs Dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs Ahetkejdh dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs Ahetkejdh dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs chr`bijzbdh betk trks tkstjohs Ahetkejdh dki dhau`keth quk sustjtuyb h rkvhquk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betkrjhr ^kprksketbetk @hdkih dk dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs Chr`bijzbajñe dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betk ki pkrshebi bi skrvjajh dk ib Bd`jejstrbajñe Vrhakdj`jketh dk chr`bijzbaj chr`bijzbajñe ñe Iuobr dk chr`bijzbajñ chr`bijzbajñe e ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe Arkbajñe Cjebijdbd dki ^kojstrh dk Jestruaajheks Vrkvjbs dk Abstjiib y Ikñe Jeahrphrbajñe dk dbths Ah`uejabajñe dki dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs b ihs aketrhs sbejtbrjhs Baaksh Qkourjdbd ke ihs baakshs y prhtkaajñe dk dbths Dknkr dk skarkth
463
Tk`b :
Vrhakdj`jketh dk jesarjpajñe dk ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs Qhijajtud dk jesarjpajñe Dhau`ketbajñe Vrhakdj`jketh dk jesarjpajñe Jesarjpajñe dk ue dhau`keth quk sustjtuyk h rkvhab ue dhau`keth dk jestruaajheks prkvjbs betkrjhr Aheskrvbajñe dk ihs dhau`keths dk jestruaajheks prkvjbs jesarjths ke ki ^kojstrh
Kspkajbi rkckrkeajb b ib Iky Hroâejab 2;/2:::, dk 21 dk djajk`nrk, dk Vrhtkaajñe dk Dbths dk Abrâatkr Vkrshebi Vrjeajpjhs dk ib prhtkaajñe dk dbths Abijdbd dk ihs dbths Dkrkamh dk jechr`bajñe ke ib rkahojdb dk dbths Ahesketj`jketh dki bckatbdh Dbths kspkajbi`ketk prhtkojdhs Dbths rkibtjvhs b ib sbiud Qkourjdbd dk ihs dbths Dknkr dk skarkth Ah`uejabajñe dk dbths Baaksh b ihs dbths phr auketb dk tkrakrhs Dkrkamhs dk ibs pkrshebs J`puoebajñe dk vbihrbajheks Dkrkamh dk ahesuitb bi ^kojstrh Okekrbi dk Vrhtkaajñe dk Dbths Dkrkamh dk baaksh Dkrkamh dk rkatjcjabajñe y abeakibajñe Vrhakdj`jketh dk hphsjajñe, baaksh, rkatjcjabajñe h abeakibajñe Tutkib dk ihs dkrkamhs Dkrkamh b jedk`ejzbajñe
Ib btkeajñe bi usubrjh, ki dkrkamh b ib jechr`bajñe y ib ahedkeajbijdbd
46?