KEMASAN
BAB 8
KEMASAN
8.1 PENGENALAN
Kemasan ialah kerja yang terakhir dan penyudah dalam unsur kerja sesebuah sesebuah bangunan. bangunan. Kemasan halus halus dan rapi boleh meng mengga gam mbark barkan an
stat status us
bang bangun unan an
berk berken enaa aan n
disa disam mping ping
memb memberi eri susana susana penyeri penyeri dan menghid menghidupk upkan an ruang. ruang.
Kualiti Kualiti
kemasan kemasan bergantung bergantung kepada kepada kerja pemasang pemasangan, an, kecekapa kecekapan, n, kemahiran serta bahan yang digunakan.
8.2 FUNGSI KEMASAN
Antara fungsi kemasan ialah :
•
Member Memberii dan dan mewuj mewujudk udkan an suasan suasana a ceria ceria dan penyer penyerii
didalam sesebuah bangunan. •
Memberi keselesaan kepada pengguna.
•
Berfungsi sebagai media kalis air. •
Media untuk menyerap bunyI.
92
KEMASAN
•
Sebagai lapisan penutup kecacatan atau kerosakan pada
bangunan. •
Mencerminkan status bangunan tersebut.
8.2.1 ciri-ciri kemasan yang baik
Antara ciri-ciri kemasan yang baik ialah :
•
Kawasan yang digunakan mestilah mudah dibersihkan
daripada sebarang kotoran. •
tidak memerlukan penyelenggaraan yang kerap.
•
Tidak bersifat licin yang boleh mendatangkan bahaya
kepada pengguna. •
Mempunyai sifat ketahanlasakan dan rintangan api yang
baik.
93
KEMASAN
8.3 MELEPA DINDING
Dinding-dinding yang dibina daripada bata biasa atau bongkah bangunan akan meninggalkan permukaan yang kasar dan tidak kemas. Oleh sebab itu kerja-kerja kemasan haruslah dilakukan untuk menghasilkan suatu bahan yang sempurna dan menarik. Salah satu cara yang biasa dilakukan adalah dengan melepa permukaan dinding itu.
Kerja-kerja boleh dilakukan dalam berbagai-bagai cara seperti kemasan gerutu, kemasan licin, kemasan berbarik dan sebagainya.
Bagi dinding-dinding luar selain daripada untuk
tujuan kemasan kerja-kerja melepa perlu dilakukan untuk melindungi dinding daripada cuaca dan juga untuk mengekalkan perembesan air menerusi rekahan-rekahan rambut yang terdapat pada sambungan danjuga pada bata-bata atau bongkahbongkah bangunan. Selain daripada itu lapisan lepa mempunyai daya penebat haba dan bunyi yang baik.
8.3.1 Kerja-kerja melepa
Bagi
mengemaskan
permukaan
dinding
pengelepaan perlu dilakukan keatasnya.
batu
bata,
Ini dilakukan pada
dinding batu bata selain daripada dinding muka. Ia dilakukan supaya plaster lekat kuat pada dinding itu iaitu ikatan dan permukaanya hendaklah dicakar-cakarkan dengan pencakar sebelum menjalankan kerja-kerja melepa.
Terdapat tiga kumpulan utama bahan plaster kapur, plaster simen portland dan plaster gipsum.
Gabungan antara
bahan-bahan ini biasanya banyak digunakan. Bagi pembinaan ini, jenis simen yang digunakan adalah walcrete cement. Melepa
94
KEMASAN
umumnya dilakukan sebanyak dua lapisan dan ia terdiri daripada lapisan asas dan lapisan pengemas. Lapisan ini dilakukan untuk bahagian dinding luar.
Lapisan asas ini terdiri daripada campuran plaster kapur yang
dikentalkan
dengan
simen
dengan
nisbah
1:2:8-9
(simen:kapur:pasir) atau plaster kapur yang dikentalkan dengan simen dengan nisbah1:1:5-6 (simen:kapur:pasir) atau simen dan pasir
dengan
sedikait
tanpa
kapur
dengan
nisbah
1:3
(simen:pasir) atau plaster kapur dikentalkan dengan plaster gipsum dengan nisbah 1:3:7-9 (gipsum:kapur:pasir) atau plaster gipsum yang hemihidrat diperlambatkan dan pasir dengan nisbah 1:1-3 (gipsum:pasir) Bagi pembinaan ini, lapisan asas yang digunakan adalah campuran walcrete simen, pasir serta sedikit air dengan nisbah 1:3.
Lapisan kedua adalah lapisan pengemas. pengemas
ini
terdiri
daripada
campuran
plaster
Lapisan kapur
dikentalkan dengan sejenis plaster gipsum iaitu satu bahagian serbuk kapur dengan ¼ hingga ½ bahagian plaster gipsum bergantung kepada kekerasan kemasan yangdi kehendaki atau plaster kapur dikentalkan dengan simen plaster gipsum iaitu 1:1 juga atau plaster gipsum hemidrat diperlambatkan dengan atau tanpa pasir atau plaster gipsum kontang.
Lapisan pengemas
yang digunakan di dalam projek pembinaan jalan pegawai ini adalah campuran antara walcrete cement dan sedikit air. Kerja-kerja yang biasa dilakukan di dalam pembinaan untuk melepa dinding dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu :
a)
Kerja Dasar
b)
Lapisan Tapak
c)
Lapisan Penyudah
95
KEMASAN
8.3.2 Kerja Dasar
Tujuan utama kerja dasar adalah untuk mendapatkan suatu ikatan yang kukuh di antara lapisan lepa dengan permukaan dinding. Dinding yang kering akan menyerap air dari mortar dengan banyaknya dan akan mengakibatkan kandungan air pada mortar itu kering sebelum ia beku.
Oleh sebab itu
permukaan dinding perlulah di basahkan terlebih dahulu sebelum kerja-kerja melepa dimulakan.
Mortar pada lebihan pada
sambungan-sambungan bata atau bongkah bangunan hendaklah dicakar terlebih dahulu untuk mendapatkan ikatan yang maksima di antara lapisan lepa dengan permukaan dinding.
8.3.3 Lapisan Tapak
Tujuan melepa lapisan ini adalah untuk mendapatkan satu permukaan yang rata dan kukuh. Tebal lapisan ini ialah antara 10 hingga 14mm. Permukaannya hendaklah dikasarkan untuk mendapatkan iakatan yang kuat bagi lapisan berikutnya. Pada lapisan ini sering berlaku keretakan disebabkan oleh serapan air yang berlebihan oleh dinding jika ini berlaku perlulah dilakukan kerja melepa sekali lagi untuk menutup rekahan itu dan juga untk mendapatkan
suatu
permukaan
yang
sekata
dan
tepat.
Permukaan lapisan ini juga hendaklah dikasarkan.
8.3.4 Lapisan Penyudah
Lapisan ini merupakan lapisan kemasan dalam kerja-kerja melepa. Kerja-kerja kemasan boleh dibuat dalam bentuk licin, menggerutu dan sebagainya iaitu bergantung kepada kedudukan serta kemasan yang dikehendaki.
96
KEMASAN
8.4 MEMASANG JUBIN PADA DINDING
Jubin-jubin gerlis boleh didapati dalam berbagai jenis seperti bercorak, berhias atau hanya berwarna. Saiz jubin yang biasa digunakan seperti 100 x 100 x 5, 152 x 152 x 5.5, dan 100 x 200 x 6.5.
Selain daripada bentuk yang lazim iaitu empat
persegi leper jubin-jubin juga boleh didapati dalam bentuk-bentuk khas yang sesuai untuk dipasang pada penjuru-penjuru, bucubucu, kembi dan sebagainya.
Jubin-jubin gerlis diletakkan pada permukaan dinding atau tapak sama ada dengan menggunakan mortar, simen atau menggunakan glu-glu khas yang mudah didapati di kedai-kedai menjual bahan-bahan bangunan.
8.4.1 Langkah-langkah Kerja Pemasangan Jubin
Beberapa langkah perlu dilakukan sebelum jubin-jubin dipasang di dinding.
Antara langkah-langkah pemasangannya
adalah :
•
Cari garisan penjuru lantai yang paling rendah sekali dan
letakkan sekeping jubin untuk menanda satu takat ketinggian yang sama dengan ketinggian jubin. •
Pasang sebatang kayu melintang dengan bahagian
atasnya diletakkan sama aras dengan takat yang ditanda tadi. Dengan menggunakan alat aras spirit, araskan bahagian atas kayu itu kemudian tetapkan pada permukaan dinding dengan menggunakan paku. Kayu itu hendaklah dipasang di sepanjang permukaan dinding yang hendak dipasang dengan jubin.
97
KEMASAN
•
Dengan
menggunakan
sekeping
jubin
tandakan
kedudukan jubin-jubin di sepanjang kayu tadi untuk mengetahui bilangan jubin arah memanjang tembok itu. •
Setelah ditentukan hujung manakah (pada kayu tadi)
untuk memulakan kerja memasang jubin buatkan satu garisan pugak pada tanda yang paling hujung dan pakukan sebatang kayu di sepanjang garisan pugak yang dibuat tadi. Uji ketepatan sudut dengan meletakkan beberapa keping jubin (tanpa pelekat). •
mortar
Melekatkan jubin menggunakan mortar simen. simen
digunakan
untuk
melekatkan
Jika
jubin-jubin,
permukaan dinding hendaklah terlebih dahulu dilepa dengan mortar 1:3 atau 1:4 dan permukaannya hendaklah dikasarkan atau dicakar.
Tidak seperti pemasangan menggunakan glu
jubin-jubin hendaklah direndam dalam air terlebih dahulu selama kira-kira ½ jam kemudian ditoskan untuk mengeringkan air yang terdapat di permukaan jubin. •
Jubin-jubin dilekatkan pada dinding dengan mortar simen-
pasir (pasir halus) dengan nisbah campuran 1:3-4.
Caranya
dengan menempekkan mortar pada permukaan belakang jubin dan kemudian lekatkan pada tempatnya. Ketuk perlahan-lahan sehingga permukaannya pugak dan sama rata dengan jubin yang disebelahnya.
Isikan ruang kosong dibelakang jubin
dengan mortar sehingga penuh. Teruskan proses ini sehingga selesai menampal semua permukaan. •
Menurap celahan jubin.
Jubin-jubin yang telah siap
dipasang hendaklah dibiarkan kira-kira satu hari iaitu untuk memberikan masa yang cukup untuk bahan-bahan pelekatnya mengeras sebelum kerja-kerja menurap celahan jubin dijalankan. Bahan-bahan yang biasa digunakan untuk menurap ialah seperti simen putih atau simen kelabu yang dicampurkan dengan kapur. Kerja-kerja menurap celahan dilakukan dengan menekan bahan penurap dalam keadaan kering dengan menggunakan kain atau 98
KEMASAN
span basah.
Bahan penurap yang berlebihan hendaklah
dibersihkan sebelum ia mengeras dengan menggunakan kain lembab yang bersih.
8.5 SILING
Siling merupakan salah satu kemasan bagi sesebuah bangunan. Ia merupakan komponen terpenting dalam sesuatu ruang bangunan. Ia dibuat di bawah bahagian bumbung untuk melindungi anggota bumbung seperti kasau, gulung-gulung dan tulang bumbung daripada kelihatan.
8.5.1 Jenis-jenis siling
Kepingan asbestos
Kepingan wood-wool
Kepingan playwood
Kepingan papan lembut (softboard)
8.5.2 Fungsi siling
•
Menutupi
ruang
bumbung
untuk
menampakkan
kecantikkan. •
Pengagihan cahaya (light diffusion)
•
Memberi sokongan dan ruang kepada kelengkapan
lampu, “air conduct”dan juga memberi keselamatan. •
Kawalan api.
•
Kawalan bunyi bising daripada tingkat atas.
Siling boleh dibina secara mendatar atau mengikut curam bumbung. Pembinaan bumbung boleh dilakukan dalam dua cara iaitu siling tetap dan siling gantung.
99
KEMASAN
8.5.3 Siling tetap
•
Pembinaan siling jenis ini adalah kukuh.
•
Ia
boleh
dibina
secara
mendatar
atau
mengikut
kecuraman bumbung dengan jeriau-jeriau dan penjarak siling disokong tembok atau tiang •
Kemasan siling dipaku daripada bawah.
•
Sambungan-sambungan di antara kemasan siling ditutip
dan
dikemaskan
dengan menggunakan papan
jalur
atau
kepingan aluminium. •
Siling jenis ini boleh dibina dengan menggunakan papan
jalur atau lepaan gypsum. •
Saiz-saiz jeriau atau gelegar siling adalah bergantung
kepada rentang,
kebiasaanya
saiz
kayu
100
x
150mm
digunakan.
8.5.4 Pemasangan siling
Siling dibina supaya dapat melindungi kayu-kayu jeriau, jermang bumbung dan sebagainya dari penglihatan.
Selain
daripada itu juga ia boleh menahan sedikit sebanyak haba yang dapat menembusi bumbung.
Siling yang dimaksudkan di sini
ialah untuk bangunan-bangunan berbumbung curam.
Bagi
bangunan-bangunan rata dan juga untuk bangunan-bangunan banyak tingkat siling dibina untuk melindungi rasuk-rasuk konkrit dari penglihatan. Tetapi ada juga terdapat bangunan-bangunan banyak tingkat dimana asas lantai sudah cukup untuk menjadi tingkat bawah. Bahan-bahan yang digunakan untuk siling termasuklah kepingan simen
asbestos,
kepingan wood-wool, kepingan
plywood, kepingan papan lembut (soft board)dan bagi bangunan-
100
KEMASAN
bangunan banyak tingkat dan bumbung rata sudah cukup dengan dilepa dan dicat.
8.6 LANTAI
lantai pada sesebuah kediaman berfungsi mengikat konsep sesuatu rekaan. Ada pelbagai jenis material untuk dipilih mengikut gaya diingini berdasarkan reka
bentuk
dalaman
dan
seni
bina.
Kemasan lantai adalah elemen penting dalam sesebuah kediaman. Pemilihan jenis material dan bahan ditentukan berdasarkan faktor jenis dan kualiti
yang
digunakan
selain
mengikut
peruntukan
kewangan.
Ketelusan kemasan lantai penting menghasilkan dan mendapatkan ruang dalaman yang selesa kerana bukan hanya bertindak sebagai latar tetapi mampu memberi kepuasan dari segi estetika dan ketahanan. Di sini diberikan beberapa panduan untuk memilih kemasan lantai:
101
KEMASAN
•
Lantai itu harus mempunyai rekaan yang baik dari segi kepuasan dan ketelusan kerana kemasan lantai perlu walaupun tanpa perabot hiasan dalaman.
•
Keharmonian
menjadi
latar
dengan
pelbagai
pilihan
perabot.
Tumpukan pada kombinasi warna semula jadi, tekstur menarik dan corak menawan. •
Pastikan ia tahan lama. Kemasan lantai selalunya digunakan dalam tempoh lama 10 hingga 20 tahun sebelum ditukar. Ujian jangka masa mendapati penggunaan bahan dan kemasan lantai dipilih daripada pemilihan kemasan yang berkesan.
•
Jumlah kos perlu bersesuaian dengan jenis dan bentuk material yang digunakan. Kos akan meningkat jika menggunakan kemasan daripada jubin dan batu yang tahan lama.
•
Lantai jenis tahan lama seperti vinil lebih sesuai digunakan untuk lantai sokongan manakala batu jubin dan bata antara lantai sokongan yang boleh meningkatkan tahap kemasan lantai.
•
Pilihlah kemasan yang mampu tahan lebih lama terutama pada kawasan yang menjadi laluan utama. Elak menggunakan bahan mudah rosak dan penggunaan jubin dan batu adalah pilihan terbaik.
•
Kemasan lantai tanpa tekstur akan mengakibatkan kesan licin terutama apabila basah. Bagi mengelakkannya jangan gunakan bentuk tiga dimensi atau mengubah dengan tergesa-gesa untuk tujuan memberi sentuhan pada kemasan lantai yang terbaik.
•
Kemasan juga berupaya memberikan refleksi atau kesan menarik pada keseluruhan ruang.
102
KEMASAN
8.6.1 Fungsi kemasan lantai
Mestilah selamat dan selesa
•
Mestilah tahan lasak
•
Mudah dibersihkan, dijaga dan dibaiki
•
•
Memerlukan darjah ketahanan kebakaran
•
Kesesuaian dari nilai akustik
8.6.2
Jenis-jenis kemasan
Marmar / jubin seramik
Turapan simen
8.6.2.1 Marmar / jubin seramik
•
Marmar dan granit adalah batuan asli
•
Didapati daripada kauri batu
•
Terdapat pelbagai warna dan jalinan jorak
•
Mempunyai ketebalan 18mm, 25mm atau 30mm.
8.6.2.2 Kaedah pemasangan marmar
Kemasan marmar dipasang diatas mortar simen setebal 13mm. tahan kepada haus, minyak, lemak, alkali serta tidak menyerap air.
8.6.2.3 Turapan simen
Campuran mortar simen pasir dibancuh dengan kadar 1:3 untuk lantai biasa dan 1:2 untuk tempat seperti bilik dan setor supaya lebih tahan lasak dan dapat tahan kelembabapan.Kaedah turapan simen dibuat secara tuang disitu, diratakan menggunakan pemaras kayu pada kecuraman permukaan yang sesuai mencapai 50mm tebal, biasanya 19mm. 103
