Din´ Din ´ amica ami ca Est Estruc ructur tural al
C M G An´ al isis alis is S´ ısmi ıs mico co de Es Estr truc uctu tura ras: s: Din´ Di n´ am ica amic a Es Estr truc uctu tura rall Jos´ e M.a Goicolea Depto. Mec´ anica anica de Medios Continuos Conti nuos y Teor´ eor´ıa de Estruc Est ructur turas as 22/03/2004
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ Din ´ amica ami ca Est Estruc ructur tural al
I. SISTEMAS LINEALES CON 1 G.D.L. Oscilado Oscilad or Arm´ onico Simple sin onico Amortiguamiento k
m
mx ¨ = f k (x) f k (x) =
x
−kx ⇒
V ( V (x) =
1 2 kx 2
Conservaci´ on on ener ne rg´ıa:
E = T + V =
1 1 1 mx˙ 2 + kx2 = kA2 2 2 2
(1)
donde A es la amplitud ampl itud m´ axima axi ma (x˙ = 0).
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ Din ´ amica ami ca Est Estruc ructur tural al
I. SISTEMAS LINEALES CON 1 G.D.L. Oscilado Oscilad or Arm´ onico Simple sin onico Amortiguamiento k
m
mx ¨ = f k (x) f k (x) =
x
−kx ⇒
V ( V (x) =
1 2 kx 2
Conservaci´ on on ener ne rg´ıa:
E = T + V =
1 1 1 mx˙ 2 + kx2 = kA2 2 2 2
(1)
donde A es la amplitud ampl itud m´ axima axi ma (x˙ = 0).
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ Din ´ amica ami ca Est Estruc ructur tural al
Integraci´ o n de la ecuaci´ on on on Despejando x˙ en (1):
x˙ =
k 2 (A m
−
x2 )
⇒
k dt = m
√ Ad2 x− x2 ,
def
Integrando, denominando ω0 = k/m, y tomando como condici´ on on inicial x = 0 para t = 0,
ω0 t = arc arc sen sen
x A
⇒
x(t) = A sen(ω sen(ω0 t).
En un caso general (condiciones iniciales gen´ ericas ericas x0 , x˙ 0 ):
x(t) = A sen(ω sen(ω0 t + φ).
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ Din ´ amica ami ca Est Estruc ructur tural al
Oscilado Oscilad or con Amo Amortigua rtiguamiento miento k m c
siendo ωD = ω0
−cx˙ ⇒ mx¨ + cx˙ + kx = 0 √ Si c < c = 2 km , crit
x def
f c =
x(t) = Ae−
− 1
c 2m
t
sen(ω sen(ωD t + φ)
ζ 2 ; c = 2ζ ω0 m. Alternativamente: x ¨ + 2ζ 2ζ ω0 x˙ + ω02 x = 0
(2)
x(t) = Ae−ζω t sen(ω sen(ωD t + φ)
(3)
0
Las constantes (A, φ) se calculan mediante las condiciones iniciales (x0 , x˙ 0 ).
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ Din ´ amica ami ca Est Estruc ructur tural al
Amortiguamiento
• Medida del amortiguamiento: amortiguamie nto: decremento decrem ento logar´ logar´ıtmico (δ ),
logaritmo logaritmo del cociente de amplitudes m´ aximas aximas en dos ciclos sucesivos.
• Amplitud ciclo i: ui = Ae
ζω 0 ti
−
ti+1
2π = ti + ωD
⇒
.
δ = ln
− ui ui+1
(aproximadamente lineal con ζ si ζ
J M Goicolea
=
2πζ
1
ζ 2
≈ 2πζ
≤ 20 %).
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Oscilaciones Forzadas
♠ Ecuaci´on: m¨ x + cx˙ + kx = p(t)
♠ Soluci´on general: x(t) = xh (t) + x p (t),
⇔
x ¨ + 2ζω0 x˙ + ω02 x =
p(t) . m
(4)
xh (t) = Ae−ζω t sen(ωD t + φ); 0
(5)
on particular. x p (t) : soluci´
♠ Soluci´on particular para excitaci´on arm´onica: ⇒ x p(t) = x0 sen(ωt − φ p) p(t) = p0 sen ωt x0 =
J M Goicolea
− (k
p0 = 2 2 2 2 mω ) + c ω
− (1
p0 /k , 2 2 2 2 β ) + 4ζ β
(6)
def
con β =
ω . ω0 (7)
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Factor de Amplificaci´ on Din´ amica p0 = . k
♥ Deformaci´on est´atica: xest ♥ Deformaci´on din´amica m´axima: Factor de Amplificaci´on Din´ amica
1. 2. 3.
ω ω0 ω β = ω0 ω β = ω0 ωr = ω0 β =
J M Goicolea
1 . 2 2 2 2 β ) + 4ζ β
x0 = Ad xest ,
Ad =
1: Ad → 0;
x0
p0 ≈ mω . (controlado por m). 2
1: Ad → 1;
x0
≈ xest = pk0 . (controlado por k).
− (1
(8)
≈ 1: Ad m´aximo (resonancia), para p0 1 − 2ζ 2 ; ⇒ x0,r = (controlado por c). cω0
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Factor de Amplificaci´ on Din´ amica 6 ζ = 0.01 ζ = 0.05 ζ = 0.10
d
A
, . z 5 a l p s e d 4 n e a t s 3 e u p s e r 2 e d r o 1 t c a F
ζ = 0.20 ζ = 0.70
0 0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
ω/ω0
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Amplificaci´ on de desplazamientos, velocidades y aceleraciones
♣ Despreciando la soluci´on de la homog´enea xh (t) → 0, p0 x(t) = Ad (β ) sen(ωt − φ p ); k p0 x(t) ˙ = √ Av (β ) cos(ωt − φ p ); km p0 x ¨(t) = − Aa (β ) sen(ωt − φ p ). m Donde Av =
ω ω0 Ad ;
Aa =
ω ω0 Av
=
2
ω ω0
(9) (10) (11)
Ad .
♣ En gr´afico doblemente logar´ıtmico (ln(ω/ω0 ), ln Av ): • Ad = cte.: ln Av = ln(ω/ω0 ) + ln Ad, recta pendiente +45 • Aa = cte.: ln Av = − ln(ω/ω0 ) + ln Aa, recta pendiente −45 ◦
J M Goicolea
◦
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Representaci´ on logar´ıtmica de amplificaci´ on din´ amica 10 ζ = 0.01 ζ = 0.05 ζ = 0.10
v
A
, s e a i c o l e v n e a t s e u p s e r e
ζ = 0.20
1
Aa = constante; escala medida Ad
Ad = constante; escala medida Aa ζ = 0.70
r o t c a F
0.1 0.1
1
10
ω/ω 0
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Ejemplo de espectro de respuesta para acci´ on sismica
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Excitaci´ on en la base. Ecuaciones u(t) m
uT (t) = ub (t) + u(t) m¨ uT = f (t) =
−ku(t) − cu(t) ˙ m¨ u + cu˙ + ku = −m¨ ub (t)
♦ Excitaci´on arm´onica: ub (t) = ub0 sen(ωt)
ub (t)
u ¨b =
−ω2 ub0 sen(ωt).
♦ Equivale a fuerza aplicada (fuerza inercial, ficticia): p(t) = p0 sen ωt;
J M Goicolea
p0 = mub0 ω 2 .
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Excitaci´ o n en la base. Ecuaciones (2)
♦ Desplazamientos relativos mω 2 ub0 2 u(t) = Ad sen(ωt − φ p ) = ub0 (ω/ω 0 ) Ad sen(ωt − φ p ) k Son los que generan los esfuerzos estructurales (fuerzas est´ aticas equivalentes, f S ):
f S (t) = ku(t) =
−m¨uT − cu˙
♦ Desplazamientos totales 2
uT = ub + u = ub0 sen(ωt) + ub0 (ω/ω 0 ) Ad sen(ωt
− φ p)
Mediante la aceleraci´ on total se obtienen las fuerzas totales sobre m:
f T = J M Goicolea
−m¨uT = ku + cu˙ An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Excitaci´ on en la base. Transmisibilidad.
♦ Sea movimiento en la base u¨b(t) = u¨b0 sen ωt. Aceleraciones: def ω u ¨T (t) = u ¨b + u¨ = u ¨b0 sen(ωt) + β 2 Ad sen(ωt − φ p ) ; β = . ω0
u ¨T 0 ♦ Se define la Transmisibilidad como T R def ; = u ¨b0 F max,base = m¨ uT = m¨ ub0 T R;
·
TR =
1 + 4ζ 2 β 2 (1 β 2 )2 + 4ζ 2 β 2
−
• β = ωω0 → 0: T R → 1, u¨T 0 ≈ u¨b0 . • β = ωω0 → ∞: T R → 0, u¨T 0 ≈ 0. √ ω • Si β = ω0 > 2, ¡amortiguamiento aumenta respuesta! J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
100
Excitaci´ on en la base. Transmisibilidad. ζ = 0.01
0 0
T g u u
¨ ¨
=
R T
ζ = 0.05
10
, d a d i l i b i s i m s n a r T
ζ = 0.10 ζ = 0.20 1 ζ = 0.70
0.1 0.1
1
10
ω/ω0
ω/ω 0 J M Goicolea
→0 ⇒
TR = 1;
ω/ω 0
→∞ ⇒
TR = 0 (aislam. base) An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Impulso Instant´ aneo: δ de Dirac
♣ En t = τ , se define mediante:
δ (t) = 0 l´ımt→τ δ (t) =
∞;
∀t = τ
+∞
−∞
δ (t
− τ ) dt = 1
f (t)
(12)
∞
→0
1/ τ
♣ Prop. fundamental: J M Goicolea
τ
t
+∞
−∞
g(t)δ (t
t
− τ ) dt = g(τ ) An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Respuesta a funci´ on impulso. def
♣ Impulso de una fuerza: I = tt f (t)dt = m(v1 − v0 ) = m∆v. ♣ Fuerza impulsiva o impulso instant´aneo: f I (t) = Iδ (t − τ ) ♣ Sistema inicialmente en reposo (v0 = 0): impulso 1
0
−
instant´ aneo equivale a velocidad inicial v0+ = ∆v0 = I/m, seguida de vibraci´ on libre.
♣ Para impulso unidad (I = 1) en t = τ , sustituyendo en vibraci´ on libre (3) las C.I. (x0 = 0, x˙ 0 = 1/m) resulta 1 A = mω , φ = 0: D
h(t
− τ ) = mω1 D e
ζω 0 (t−τ )
−
sen(ωD (t
− τ ))
( t > τ )
∀
(13)
(funci´ on elemental de respuesta a un impulso unidad) J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Respuesta en el tiempo: Convoluci´ on f (t)
Efecto de f (τ ) cualquiera: superposici´ on lineal de impulsos elementales, dI = f (τ ) dτ ; Respuesta (en el instante t) a un impulso elemental (en el instante τ ): h(t τ )f (τ ) dτ
• •
f (τ )dτ τ
t
−
τ
• Respuesta a f (τ ) cualquiera: suma de impulsos elementales,
t
x(t) =
−∞
t
=
−∞
h(t
− τ )f (τ ) dτ
f (τ ) −ζω e mωD
0
(t−τ )
(14)
sen(ωD (t
− τ )) dτ
• Incluye respuesta en r´egimen transitorio J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Ciclo de hist´ eresis en amortiguamiento viscoso
♥ Energ´ıa disipada por las fuerzas internas: (f int = −ku − cu)˙ en un ciclo del r´ egimen permanente, u(t) = u0 sen(ωt − φ p ):
2π/ω
E D =
f int u˙ dt
ku 0 f
0
=
cωu 20
−
2π/ω
0
1 + sen(2ωt 2
[cos2 (ωt
− φ p)
− 2φ p)] dt ω = −πcωu20 = −2πζ ku20 ω0
−u0
u0 u
−ku0
♥ El resorte (f k = −ku) no desarrolla trabajo. ♥ ¡E D depende de la frecuencia ω! J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Amortiguamiento Hister´ etico
♣ Buscamos E D independiente de ω, m´as acorde con
resultados experimentales en vibraciones estructurales.
♣ Tomamos c
E D =
=
ηk ω
→
f D =
−πηku20 = −2πηE S
0
− ηkω u˙ : (siendo E S = 0
1 2 ku ) 2 0
(15)
♣ M´as realista para materiales estructurales, pero m´as inc´ omodo para resolver anal´ıticamente.
♣ Amortiguamiento viscoso equivalente: centrado en ω = ω0 , c η η = ; (16) ζ = β = 1 ⇒ ζ eq = 2mω0 2β 2 J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Funci´ on de Respuesta Compleja (I)
♠ Carga definida como funci´on compleja: p(t) = p0 eiωt = p0 (cos(ωt) + i sen(ωt))
(17)
(s´ olo tiene validez f´ısica la parte real, p0 cos(ωt))
♠ Respuesta: u(t) = u0eiωt = u0 (cos(ωt) + i sen(ωt)), con u0 ∈ C. ♠ Derivando: u˙ = iωu; u¨ = −ω2 u, luego: m¨ u +cu+ku ˙ = p(t) ⇒ u0 eiωt (−mω 2 + icω + k) = p0 eiωt (18)
= Z (ω), impedancia
♠ Otra forma de expresar Z (ω): Z (ω) = (1 − β 2 ) + 2iζβ k,
J M Goicolea
β =
ω ω0
.
(19)
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Funci´ on de Respuesta Compleja (II)
♠ Funci´ on de Respuesta Compleja o Admitancia: H (ω) ∈ C, u0 Z (ω) = p0
1 u0 = p0 = H (ω) p0 Z (ω)
⇒
H (ω) =
(1
−
1/k β 2 ) + 2iζβ
(20)
♠ El m´odulo define la amplitud de la respuesta: |H (ω)| =
J M Goicolea
− (1
1/k 1 = Ad k β 2 )2 + 4ζ 2 β 2
(21)
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Rigidez Compleja
♦ Sistema con amortiguamiento hister´etico, c
= ηk/ω .
En notaci´ on compleja,
m¨ u+
u˙
ηk ω
iωu +ku = p0 eiωt
m¨ u + k(1 + iη) u = p0 eiωt
(22)
k
♦ Rigidez compleja: k = k(1 + iη) ♦ En este caso, la funci´on de respuesta compleja es: H (ω) =
J M Goicolea
1 = 2 k(1 + iη) + mω (1
−
1/k β )2 + iη
(23)
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Sistemas con N G.D.L.: Ecuaciones
¨ + [C] u˙ + [K] u = p(t) [M] u
{}
{}
{} {
mip u ¨ p + cip u˙ p + kip u p = f i ,
}
i, p = 1, . . . N
Ejemplo:
k1 , c1
k2 , c2 m1
m2
u1 [M] =
J M Goicolea
m1 0 0 0 m2 0 0 0 m3
; [C] =
k3 , c3 m3
u2
0 c1 +c2 −c2 c2 +c3 −c3 −c2 0 c3 −c3
u3
; [K] =
0 k1 +k2 −k2 k2 +k3 −k3 −k2 0 k3 −k3
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Sistemas con N G.D.L.: Propiedades
♣ Matrices de coeficientes: [M]: matriz de masa; sim´ etrica y > 0. [C]: matriz de amortiguamiento viscoso;
≥ 0.
etrica y > 0. [K]: matriz de rigidez; sim´
♣ Linealidad: si {u1 } soluci´ on de {f 1 } y {u2 } soluci´ o n de {f 2 } ⇓ on de α{f 1 } + β {f 2 } α{u1 } + β {u2 } soluci´
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones libres sin amortiguamiento
♣ Ecuaciones del movimiento (acopladas): ¨ } + [K]{u} = {0} [M]{u mip u¨ p + kip u p = 0,
Buscamos soluci´ on del tipo
{ } ∈ a
{u(t)} =
RN ;
C = D + Ei
i, p = 1, . . . N
∈ C,
{ }
(D, E
a C eiωt .
∈ R);
eiωt = cos(ωt) + i sen(ωt).
C eiωt = D cos(ωt)
J M Goicolea
− E sen(ωt)) = B cos(ωt − δ ) An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
An´ alisis modal Sustituyendo en la ecuaci´ on:
{u˙ } = iω{a}C eiωt ; {u¨ } = −ω2{a}C eiωt ; −ω2 [M] + [K] {a}C eiωt = {0} Para que exista esta soluci´ on, {a} y ω deben cumplir: −ω2 [M] + [K] {a} = {0}
Se trata de un problema de autovalores generalizado , en funci´ on de λ = ω 2 :
[K] a = λ[M] a
{}
{}
(Podr´ıa convertirse en un problema de autovalores est´ andar , del tipo
[A]{a} = λ{a}, mediante [A] = [M]−1 [K], pero esto llevar´ıa a perder la propiedad de simetr´ıa.) J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
An´ alisis modal (2) Condici´ on para la existencia de soluci´ on no trivial ( a = 0 ) (ecuaci´ on caracter´ıstica):
{ } { }
det
−
ω 2 [M] + [ K] = 0
♣ Polinomio de grado N en λ. Al ser [M] y [K] sim´etricas y > 0, se obtienen N autovalores reales y positivos.
♣ Para cada autovalor λk , resolviendo el problema de autovalores, se obtiene un autovector asociado {ak }. Este queda definido a falta de una constante (si {ak } es autovector, µ{ak } tambi´ en lo es). ♣ Se denomina: √ ω = λ : frecuencia propia; k
k
{ak }: modo normal de vibraci´ on. J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
An´ alisis modal (3)
♣ La soluci´on general es combinaci´on lineal de los N modos: N
{u(t)} =
{
ak Bk cos(ωk t
k=1
}
− δ k ),
donde (Bk , δ k ) son 2N constantes que se obtienen con las 2N condiciones iniciales ( u0 , u˙ 0 ).
{ }{ }
♠ Ortogonalidad de los modos normales de vibraci´on:
Modos correspondientes a frecuencias propias distintas son ortogonales respecto de la matriz de masa ( (
) )
{ak }T [M]{al } = 0 ♠ Masa modal : def M k = {ak }T [M]{ak } =0 J M Goicolea
si k = l.
(= 1 :
normalizados )
( (
) )
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
An´ alisis modal (4)
♠ Definimos la matriz modal como aquella que tiene por filas los modos normales de vibraci´ on:
[A] =
{ } { } ··· { } a1
T
a2
T
aN
T
= [aij ]
→
modo i comp. j
♠ Diagonaliza simult´aneamente [M] y [K]: [A][M][A]T = diag(M 1 , M 2 , . . . MN ) 2 [A][K][A]T = diag(ω12 M 1 , ω22 M 2 , . . . ωN M N )
♠ Otros autores (Clough, Chopra, Humar) usan [Φ] = [A]T J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
An´ alisis modal (5)
♠ La matriz modal permite un cambio de variables, de las coordenadas geom´ etricas ({u}) a las coordenadas normales as que las amplitudes, variables con el ({x}). Estas no son m´ tiempo, de los modos de vibraci´ on:
{u(t)} = {a1 }x1(t) + {a2}x2 (t) + . . . + {aN }xN (t) = [A]T {x(t)}. ♠ Cambiando a las coordenadas normales y premultiplicando por [A], las ecuaciones quedan desacopladas:
M k x ¨k + ωk2 M k xk = 0,
k = 1, . . . N
(N ecuaciones independientes de 1 g.d.l.) J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
An´ alisis modal (6)
♠ Descomposici´on modal espectral de M, K N
M=
k=1
1 (Mak )(aT k M); M k
N
K=
k=1
ωk2 (Mak )(aT k M) M k 1
−
♠ Descomposici´on modal espectral de M N
1
−
M
=
k=1
J M Goicolea
1 ak aT k; M k
N
1
−
K
=
k=1
, K−1
1 ak aT k 2 ωk M k
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Oscilaciones libres con amortiguamiento
♦ Sistema de ecuaciones (acopladas): ¨ } + [C]{u˙ } + [K]{u} = {0} [M]{u mip u¨ p + cip u˙ p + kip u p = 0,
i, p = 1, . . . N
♦ Caso general: [C] no se diagonaliza simult´aneamente con [M] y [K].
♦ Amortiguamiento cl´asico: [C] diagonalizable simult´ aneamente con [M] y [K]
[A][M][A]T = diag(M 1 , M 2 , . . . MN ); [A][C][A]T = diag(2ζ 1 ω1 M 1 , 2ζ 2 ω2 M 2 , . . . 2ζ N ωN M N ); 2 [A][K][A]T = diag(ω12 M 1 , ω22 M 2 , . . . ωN M N )
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Amortiguamiento Cl´ asico
♦ Resultan N ecuaciones desacopladas (de 1 g.d.l. con amortiguamiento):
M k x ¨k + 2ζ k ωk M k x˙ k + ωk2 M k xk = 0,
k = 1, . . . N
♦ Soluci´on general: oscilaciones amortiguadas N
{u(t)} =
{
ak Bk e−ζ k ωk t cos(ωD,k t
k=1
}
− δ k ).
Las 2N constantes (Bk , δ k ) se obtienen a partir de las 2N condiciones iniciales
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Amortiguamiento Cl´ asico (2)
♦ Amortiguamiento de Rayleigh: ([C] = α[M] + β [K]): [A][C][A]T = α[A][M][A]T + β [A][K][A]T 6
1 α ( 2 ω
5
+ βω) 1 2 βω 1α 2ω
4
1 ζ k = 2
α + βω k ωk
) % ( ζ
3 2 1 0 0
1
2
3
4
5
6
ω(rad/s)
♦ Puede elegirse el valor del amortiguamiento en dos modos: (ωa , ζ a ), (ωb , ζ b ) ⇒ (α, β ). J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Amortiguamiento Cl´ asico (3)
♦ Amortiguamiento modal prefijado para cada modo: (ωk , ζ k ). ♦ La matriz se construye mediante la descomposici´on espectral modal:
N
C=
k=1
2ζ k ωk (Mak )(aT k M) M k
Se comprueba que aT i Caj = δ ij 2ζ i ωi M i
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones forzadas
♥ Sistema de ecuaciones (acopladas): ¨ } + [C]{u˙ } + [K]{u} = {p(t)} [M]{u ¨ p + cip u˙ p + kip u p = pi (t), mip u
i, p = 1, . . . N
♥ Soluci´on general: sol. general homog´enea + sol. particular completa:
{u(t)} = {uh (t)} + {u p (t)} ♥ Sistema con amortiguamiento: l´ımt {uh(t)} = 0. ♥ R´egimen permanente (para excitaci´on peri´odica): l´ımt {u p(t)} →∞
→∞
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones forzadas (2)
♥ Suponemos excitaci´on definida como {p(t)} = {s} p(t) ({s} vector de excitaci´ on; p(t) variaci´ on temporal de la excitaci´ on)
♥ Realizando la descomposici´on modal: N
{u} = [A]T {x} =
{
k=1
ak xk (t);
}
¨ + [A][C][A]T x˙ + [A][K][A]T x = [A] s p(t) [A][M][A]T x
{}
J M Goicolea
{}
{}
{}
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones forzadas (3)
♦ resultan N ecuaciones desacopladas,
M k x ¨k + 2ζ k ωk M k x˙ k + ωk2 M k xk = akp s p p(t)
k = 1, . . . N
P k (t)
♦ Dividiendo por las masas modales M k , x ¨k + 2ζ k ωk x˙ k + ωk2 xk =
1 akp s p p(t) M k
k = 1, . . . N
(24)
Γk
♦ P k (t) se denominan fuerzas modales , y los t´erminos on Γk = M 1 {ak }T {s} se denominan coeficientes de participaci´ k
modal (Coeficientes de las fuerzas modales por ud. de masa modal). Determinan las amplitudes modales xk (t). No ofrecen una definici´ on intr´ınseca, dependen del tipo de normalizaci´ on elegida para los modos de vibraci´ on. J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Descomposici´ o n modal de la excitaci´ on
♠ El vector de excitaci´on {s} se puede descomponer como suma
N
{s} =
N
{ } sn =
n=1
Γn [M] an ,
n=1
{ }
♠ Es inmediato comprobar que la componente {sn} s´olo produce respuesta para el modo n (por la ortogonalidad modal, am T sn = Γn am T [M] an = 0 si m = n).
{ }{ }
{ }
{ }
♠ La descomposici´on en las componentes modales {sn} no depende de la normalizaci´ on elegida, es intr´ınseca.
♠ La componente del modo n de la excitaci´on produce la componente modal n del desplazamiento respuesta:
{sn} p(t) = Γn[M]{an} p(t) J M Goicolea
=
⇒ {un (t)} = {an}xn(t) An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Descomposici´ o n modal de la excitaci´ o n (2)
♥ Fuerzas est´aticas equivalentes: aplicadas de forma est´atica a la estructura, producen los mismos esfuerzos que la excitaci´ on din´ amica
{f n(t)} = [K]{un} = [K]{an}xn(t) = ωn2 [M]{an }xn (t) ωn2 = {sn }xn(t) Γn
(25)
♥ Los valores de las amplitudes modales xn(t) se calculan de las ecuaciones modales de 1 G.D.L. (24):
x ¨n + 2ζ n ωn x˙ n + ωn2 xn = Γn p(t)
J M Goicolea
n = 1, . . . N
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Descomposici´ o n modal de la excitaci´ o n (3)
♣ El m´aximo desplazamiento obtenido de estas ecuaciones modales, como se vi´ o en (8), puede determinarse como:
xn,0 = xest n Ad (ωn )
(26)
xest n
Γn p0 = ωn2
♣ Si p0 = m´ax[ p(t)], el desplazamiento est´atico es: ♣ El factor de amplificaci´on din´amico Ad(ωn) depende de la
variaci´ on temporal de la excitaci´ on p(t) y de la frecuencia propia del modo considerado, ωn . Para el caso particular de una excitaci´ on arm´ onica pura de frecuencia ω , vimos que su valor es (en funci´ on de β = ω/ω n ):
Ad =
J M Goicolea
1
− (1
β 2 )2
+ 4ζ 2 β 2
.
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Descomposici´ o n modal de la excitaci´ o n (4)
♦ Suponemos ahora una determinada componente de la
respuesta que interesa determinar, r(t) (p. ej. un esfuerzo cortante, un flector, el desplazamiento de un punto determinado, etc.).
♦ El valor de r(t) podr´a ser determinado a partir de las
fuerzas est´ aticas equivalentes (25) (con dependencia lineal de las mismas). La componente de r(t) debida a la componente on —es decir, sn p(t)— es rn (t), siendo n de la excitaci´ N atica (debida a r(t) = n=1 rn (t). Sea rnest la respuesta est´ sn = Γn [M] an ). Considerando (25)3 y la linealidad de la respuesta, se verifica:
{ }
{ }
{ }
rn (t) =
J M Goicolea
2 est ωn rn xn (t) Γn
(27)
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Descomposici´ o n modal de la excitaci´ o n (5)
♠ Sea rn,0 el m´aximo valor de la respuesta debida al modo n, que provendr´ a de la m´ axima amplitud modal xn,0 (26). Sustituyendo en la ecuaci´ on (27),
rn,0
2 est ωn = rn Γn
Γn p0 Ad (ωn ) ωn2
= rnest p0 Ad (ωn ).
(28)
xn,0 = xest n Ad (ωn )
♠ La respuesta m´axima queda definida como producto de: El factor constante p0 (m´ aximo de p(t)); atica a la comp. sn = Γn [M] an ; rnest , respuesta est´
{ }
{ }
on din´ amica del modo n; Ad (ωn ), amplificaci´ esta amplificaci´ on ser´ a 1 para ωn altos, 1 para ωn resonantes, y 0 para ωn bajos.
≈
J M Goicolea
≈
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Descomposici´ o n modal de la excitaci´ o n (6)
♥ Teniendo en cuenta la respuesta est´atica total rest =
N est n=1 rn ,
cabe definir unos factores de contribuci´ on modal (Chopra, 1995):
rnest r¯n = est . r
(29)
♥ Estos factores de contribuci´on modal r¯n definen la
contribuci´ on est´ atica de cada modo en la respuesta estructural para la componente que se pretende calcular, r(t). A diferencia de los denominados factores de participaci´ on modal Γn , no dependen de la normalizaci´ on que se haya llevado a cabo en los modos. Su suma es la unidad, N ¯n = 1. n=1 r
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones por movimiento de la base
♠ Descomposici´on mov. base + mov. rela-
u m4
tivo:
{uT } = {ub} + {u} {ub } = { }ub (t)
m3
ι
m2
♠ { }: (vector de influencia). ι
m1
En este caso (2 g.d.l. / nodo),
{ } = { x} = (1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0)T ι
ι
ub (t)
♠ Las ecuaciones resultan: ¨ } + [C]{u˙ } + [K]{u} = −[M]{ }u [M]{u ¨b (t) mip u¨ p + cip u˙ p + kip u p = −mip ι p u ¨b (t), i, p = 1, . . . n ι
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones por movimiento de la base (2)
♠ Vectores de influencia:
m4
Desplazamientos est´ aticos en cada GDL para un movimiento unitario de la base. Si el apoyo isost´ atico, son simplemente los desplazamientos cinem´ aticos.
m3 m2
u2
m1 u3
u4
u1
θb (t)
ub (t)
{ x}T = (1, 1, 0, 0) ι
J M Goicolea
{ θ }T = (y1 , y2 , y3 , y4) ι
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones por movimiento de la base (3)
♣ Vectores de influencia en caso general (3D, con 6 GDL por nodo): para cada nodo I , x T ι I
{ } = { yI }T = { zI }T = { θI }T = { θI }T = { θI }T = ι
ι
ι
ι
ι
x
y
z
− −
1
0
0 0
0
0
0
1
0 0
0
0
0
0
1 0
0
0
0
zI yI 1
zI 0
−xI
0
0
0
1
0
yI xI 0 0 0 1
(siendo (xI , yI , zI ) las coordenadas relativas del nodo I respecto a la base). J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones por movimiento de la base (4)
♠ Cortante Qx en la base, como respuesta a un movimiento impuesto (s´ısmico) en direcci´ on x de la misma: se obtiene tambi´ en mediante el vector de influencia ιx :
{ }
{ }T { x }
Qx = s
(30)
ι
♠ Componente modal n de cortante Qx: Qx,n = {sn }T { x } = Γxn {an }T [M]{ x }; ι
ι
(31)
teniendo en cuenta la definici´ on de Γxn , para la excitaci´ on que 1 T x ι [ ] nos concierne: Γxn = M 1n an T s = M , resulta a M n n
{ } {}
{ }
def
{ }
x Qx,n = Γxn (Γxn M n ) = (Γxn )2 M n = M eff ,n .
J M Goicolea
(32)
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones por movimiento de la base (5)
♦ La Masa efectiva del modo n en direcci´on x, M eff x ,n, define
la contribuci´ on de dicho modo al cortante en la base en dicha direcci´ on, para una aceleraci´ on unitaria de la base.
♦ La definici´on realizada de masa efectiva es intr´ınseca,
independiente de c´ omo se hayan normalizado los modos.
♦ La suma de las masas efectivas para todos los modos es la masa total de la estructura (salvo la masa asignada a los nodos de la base): N
x x = M eff M . ,n
n=1
♦ Por tanto, si el cortante en la base es una variable
relevante, el n´ umero de modos deber´ a ser tal que su masa efectiva sea suficientemente pr´ oxima a la total (p.ej. 90 %). J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Vibraciones por movimiento de la base (6)
♣ Momento en la base M θ (caso 2D), debido a movimiento x de la base ({s} = [M]{ x }): M θ = {s}T { θ } ♣ La componente debida al modo n es M θ,n = {sn }T { θ } = Γxn {an }T [M]{ θ } 1 { an }T {s} {an }T [M]{ θ } = M n ι
ι
ι
1 = M n
{
an
ι
T
}
♣ Altura efectiva modo n: heff ,n J M Goicolea
{ } {
[M]
= M n Γxn Γθn
ι
x
ι
an
T
}
[M]
{ } ι
θ
M θ,n Γθn = = x. Qx,n Γn
def
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Excitaci´ o n en apoyos m´ ultiples
♦ Suponemos excitaci´on s´ısmica distinta en N b apoyos: {ub} = (ub,1 , ub,2 , . . . ub,N )T b
ub,1
ub,4 ub,2
ub,3
♦ Particionamos vector de desplazamientos:
uT
,
ub
siendo uT los desplazamientos (totales ) en los N g.d.l. estructurales, y ub los N b desplazamientos s´ısmicos impuestos. J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Excitaci´ o n en apoyos m´ ultiples (2)
♠ Ecuaci´on matricial (particionada):
M
Mb
MT b
Mbb
u ¨T u ¨b
+
C
Cb
u ˙ T
CT b
Cbb
u ˙b
+
K
Kb
uT
KT b
Kbb
ub
=
0
pb (t)
(33)
♠ Descomposici´on de desplazamientos est´aticos + din´amicos: uT ub
J M Goicolea
=
us ub
+
u 0
An´ alisis S´ısmico de Estructuras
Din´ amica Estructural
Excitaci´ o n en apoyos m´ ultiples (3)
♣ us: desplaz. est´aticos en estructura debidos a mov. impuesto ub (t). Deben verificar:
K
Kb
KT b
Kbb
us
0
=
ub
(34)
psb
(psb = 0 si los apoyos son isost´ aticos).
♣ Desarrollando primera fila de expresi´on matricial anterior: ⇒ us = −K 1 Kb ub = ub. (35) Kus + Kb ub = 0 ♣ Matriz de influencia (N × N b): una columna por cada grado de libertad impuesto, [ ] = [ 1 | 2 | . . . | N ]: −
ι
ι
ι
ι
ι
ι
b
N b
us (t) =
ιl
ub,l (t) = ιub (t).
(36)
l=1
J M Goicolea
An´ alisis S´ısmico de Estructuras