Andries Erik van der West Studentennummer: 411210
HANZEHOGESCHOO L GRONINGEN
VOETBAL & TECHNOLOGIE
“Voetbal & Technologie”
Voetbal & Technologie WK 2010 - Herinnert u zich nog het doelpunt[ CITATION Alg141 \l 1043 ] van Frank Lampard in de achtste finales die onterecht afgekeurd werd? Hierdoor werd Engeland met 1-2 uitgeschakeld door Duitsland. Stel, er was gebruik gemaakt van doellijncamera’s, dan was gebleken dat het een zuivere goal was en hierdoor had de stand op 2-2 gestaan en was Engeland misschien wel doorgedrongen naar de halve finales. Misschien herinnert u zich ook nog het elleboogstootje[CITATION Alg14 \l 1043 ] van Graziano Pelle, die hij uitdeelde in een belangrijke wedstrijd op 2 maart 2014 tegen Ajax. Hij raakte hierbij Joël Veltman in zijn gezicht. Ook dit werd niet door de scheidsrechter gezien en bleef onbestraft. Op het moment is het zo dat er in het voetbal op professioneel niveau geen gebruik wordt gemaakt van technische hulpmiddelen, zoals camera’s voor het bekijken van onopgemerkte overtredingen of doellijncamera’s om te kijken of een bal daadwerkelijk over de lijn is geweest indien daar twijfel over is. Dit wordt tot nu toe door de scheidsrechters beoordeeld die niet altijd alles kunnen zien. Zij zijn ook mensen en maken zo nu en dan ook fouten. Doellijn-technologie Tegenwoordig zijn er al nieuwe manieren ontwikkeld om foute beslissingen van scheidsrechters te kunnen voorkomen. Eén hiervan is doellijntechnologie. Door het gebruik van deze technologie kan er gekeken worden of een bal daadwerkelijk de lijn heeft gepasseerd of niet. Op deze manier krijg je betere beslissingen en een veel eerlijker wedstrijdverloop. Werking van de systemen: Er zijn twee verschillende type[ CITATION EOS14 \l 1043 ] systemen: het Hawk-eye systeem die ook gebruikt wordt met het tennis en het GoalRef systeem, in dit laatst genoemde systeem wordt er gebruik gemaakt van een sensor in de bal. Het Hawk-eye systeem werkt met minstens zes high-speed camera’s die vanuit verschillende invalshoeken op de bal focussen, en elke beweging van de bal volgen. Elke camera kan vijfhonderd frames per seconde maken. Dat is twintig keer sneller dan een normale camera. Een computer combineert het beeldmateriaal tot een nauwkeurige driedimensionale weergave van het pad van de bal. De positie van de bal kan tot op 3,6 millimeter nauwkeurig worden gevolgd. Om de accuraatheid te verbeteren, moeten de doelen zwarte netten dragen, en moeten drie kleine zwarte punten aan de binnenkant van de doelpalen aangebracht. Bij het GoalRef-systeem zitten sensoren in de bal, tussen de opblaasbare ‘binnenbal’ en de lederen buitenkant. Die sensoren sturen continu signalen naar antennes aan 1
“Voetbal & Technologie”
de doelpalen. Het signaal wordt niet beïnvloedt door het weer, het licht of de aanwezigheid van voetballers zelf. Ook particuliere bedrijven [ CITATION Gil14 \l 1043 ] spelen hier op in. Zo zijn ballen ontworpen die van kleur veranderen zodra de bal over de doellijn gaat. ’s Werelds eerste doorzichtige voetbal zal daarnaast ook de trapkracht, snelheid en GPS informatie kunnen verschaffen om zo exact de positie van de bal te bepalen. Al deze informatie wordt opgevangen door de vele sensoren op de bal, vervolgens sturen elektronische componenten midden in de bal de informatie door naar computers aan de zijlijn. Met de GPS informatie kan exact bepaald worden of een bal over de lijn gaat. Doordat de bal op dat moment van kleur verandert is ook meteen voor alle spelers duidelijk wat er gaat gebeuren. Ook beschikt de bal over een gestabiliseerde camera, leuk voor de toeschouwers in het stadion en de kijkers thuis. Die kunnen de goal dan nog eens bekijken vanuit het perspectief van de bal. U hebt het misschien al door, als deze systemen geïmplementeerd zullen worden in het voetbal kunnen er geen foutieve beslissingen meer worden genomen in het goed- of afkeuren van een doelpunt. Echter kan er meer worden gedaan met de camera’s, het gaat dan iets verder dan alleen het controleren van de doellijn. Overige lijnen controleren Bij doellijntechnologie gaat het voornamelijk om het bewaken van de doellijnen. Maar er kan meer geprofiteerd worden door het gebruik van camera’s in het voetbal. Namelijk ook het bewaken van de overige lijnen, er kan worden gekeken of een bal over de zijlijn en de achterlijn is geweest. Ook het bewaken van de buitenspellijn kan worden meegenomen, soms gaat het hier om [ CITATION Der14 \l 1043 ] centimeters wat niet altijd door het menselijke oog van de grensrechter gezien kan worden. Ook het moment van spelen is beter te bepalen met stilstaand beeld. Er wordt in de wedstrijd gekeken naar een positie in het veld, van de bal of van een speler en of die bal over de lijn is. Dit is dus vrijwel altijd objectief vast te stellen. Bij het gebruik van deze techniek zal er minder frustratie zijn bij spelers, trainers en toeschouwers, omdat de beslissingen objectief zijn beoordeeld en dus kloppen. Dit zal onterecht gegeven corners waaruit een doelpunt kan vallen vermijden. Of een bal die over de zijlijn is geweest zal met camera gebruik wel worden afgefloten. Overtredingen Bij het laatste punt, waarvoor camera technologie kan worden ingezet, gaat het verst: het beoordelen van een tackle van een speler dat wel of niet een overtreding is of het elleboogstootje van Pelle [ CITATION Alg14 \l 1043 ] tijdens de wedstrijd Ajax – Feyenoord wat niet opgemerkt werd door de scheidsrechter maar wel door de spelers en trainers kan worden teruggekeken tijdens de wedstrijd. Hiervoor is wel een extra man nodig die een eigen monitor heeft en die in directe verbinding staat met de scheidsrechter(s) op het veld.
2
“Voetbal & Technologie”
Voordelen [ CITATION Der141 \l 1043 ] van dit gebruik is dat overtredingen minder vaak over het hoofd zullen worden gezien en dat een gegeven penalty ook een terechte penalty is. Door deze methode zijn er minder mogelijkheden voor de scheidsrechter om de wedstrijd onbewust, dan wel bewust (“matchfixing”) te beïnvloeden. Scheidsrechter Wessel Woutersen moedigt ook het gebruik van camera’s in het voetbal aan, hij zei het volgende: “Soms heb je een moment dat de bal op de achterlijn ligt en je het niet goed kunt zien, maar je dan wel een keuze moet maken.” Nadelen (doel)lijncamera Als er gebruik zal worden gemaakt van (doel)lijncamera’s zal er wel het één en ander veranderen in de wedstrijd. Een scheidsrechter zal een minder belangrijke functie krijgen en de sfeer tijdens de wedstrijd zal ook veranderen. Het gebruik van lijncamera’s brengt overigens erg hoge kosten met zich mee, kostenanalyses gaan in de richting [ CITATION Der14 \l 1043 ] van €150.000 per veld. En dan te bedenken dat dit systeem maar een aantal keren per jaar gebruikt zal worden voor het bekijken van beelden om te kunnen zien of de bal nu wel of net niet over de lijn van de goal is geweest. En stel, het komt een aantal keren in het seizoen voor, heeft de scheidsrechter het voor het grootst aantal keren wel goed gezien. Het is een maatregel die wellicht wel effectief is maar op geen enkele manier efficiënt is. Heel veel thuisclubs zouden zeggen: “bespaar ons de kosten, in dat ene twijfelgeval mag je dat doelpunt cadeau hebben.” Of clubs zouden liever een extra speler aantrekken voor die €150.000 euro, wat dat ene doelpunt zal goedmaken. Bij de doellijncamera is er niet het nadeel dat het spel stil moet worden gelegd. De man die tijdens de wedstrijd achter een monitor zit en in verbinding met de scheidsrechter(s) staat kan dit snel beoordelen door het bekijken van de camerabeelden. Wel is er het nadeel dat de doellijncamera [ CITATION Der14 \l 1043 ] mogelijk verstoord kan worden door veranderde weer- of lichtomstandigheden, en een overvloed aan spelers in het doelgebied. Minsten 25 procent van de bal moet zichtbaar zijn voor het camerasysteem. Een bal dat tussen een groep spelers door de doellijn heel even overschrijd, wordt daarom mogelijk niet opgemerkt. En dan is er mogelijk nog een probleem, als spelers met een bal voetballen waarin een chip is verwerkt en de bal gaan verwerpen, omdat die volgens hen vreemde bewegingen maakt of gewoon niet lekker trapt, kunnen alle spelers zich tegen de bal gaan keren, omdat de bal hu niet goed bevalt. Nadelen overtredingen Bij het terugkijken van overtredingen zal je nooit objectief kunnen beoordelen in tegenstelling tot het bekijken van camerabeelden voor de lijnen. Stel, er wordt een 3
“Voetbal & Technologie”
overtreding gemaakt door iemand en er raken meerdere spelers bij betrokken, dan zal dit te ingewikkeld worden voor het bekijken van de camera beelden, de interpretatie van de scheidsrechters zal hier nog steeds een belangrijke rol hebben. Wel zou het gebruikt kunnen worden voor overtredingen die niet opgemerkt worden door de scheidsrechter, als voorbeeld het elleboogstootje van [ CITATION Alg14 \l 1043 ] Pelle of om te bekijken of een overtreding nu net binnen of buiten het zestienmeter gebied is gemaakt. Het is de vraag of deze manier van cameratechnologie wel noodzakelijk is, je lost het ene probleem op maar je krijgt er een ander probleem bij. Het blijft zeker een onderwerp om over na te denken. Wie wil het nou niet? Een wedstrijd waarin geen foute beslissingen worden gemaakt door de scheidsrechter en waarin de betreffende speler terecht beboet wordt voor zijn overtreding. Scheidsrechter Wessel Woutersen heeft ook zijn eigen mening: Vindt u dat camera’s gebruikt moeten worden voor het bekijken van alle overtredingen, doelpunten, buitenspellijnen en alle overige lijnen, of specifiek voor één van deze genoemde punten? “Ze kunnen camera technologie het best gebruiken voor al deze punten, maar dat de scheidsrechter wel het laatste oordeel heeft.” Conclusie Tegenwoordig is technologie niet meer weg te denken uit het leven. Overal wordt gebruik gemaakt van technologie, maar de vraag is of de technologie ook verschoven moet worden naar het voetbal. Veel sporten zijn het voetbal al voor, zoals tennis, hockey, rugby, cricket, NBA basketbal en American Football. Maar is cameratechnologie haalbaar voor het voetbal? En wordt het voetbal er wel positief door beïnvloed of juist negatief? Dit zijn allemaal vragen die onbeantwoord zullen blijven, maar als je het mij vraagt gaat ook het voetbal gebruik maken van de camera’s. Er zijn naar mijn mening meer en grotere voordelen dan de nadelen van het gebruik van technologie in het voetbal. Onterechte (afgekeurde) doelpunten op grote toernooien als de wereldkampioenschappen is wel het laatst wat een echte voetballiefhebber wil. En de oplossing is er: technologie in de voetbalwereld!
4
“Voetbal & Technologie”
Bibliografie Dagblad, A. (sd). Opgeroepen op maart 13, 2014, van http://www.ad.nl/ad/nl/1441/Ajax/article/detail/3606073/2014/03/02/Pellehangt-zware-schorsing-boven-het-hoofd.dhtml Dagblad, A. (sd). Opgeroepen op maart 14, 2014, van http://www.ad.nl/ad/nl/1045/WKvoetbal/article/detail/1931475/2010/06/27/Zuiver-doelpunt-Engelandafgekeurd-Duitsland-leidt.dhtml Dijkman, G. (sd). Opgeroepen op maart 15, 2014, van http://www.welingelichtekringen.nl/sport/227900/de-nieuwedoellijntechnologie.html EOS Wetenschap. (sd). Opgeroepen op maart 16, 2014, van http://eoswetenschap.eu/video/hoe-werkt-doellijn-technologie realist, D. (sd). Opgeroepen op maart 16, 2014, van http://plazilla.com/page/4295052581/technologische-hulpmiddelen-in-hetvoetbal-de-videoscheidsrechter realist, D. (sd). Opgeroepen op maart 13, 2014, van http://plazilla.com/page/4295052578/fifa-voert-doellijntechnologie-in-ifabbijeenkomst-besluit-tot-technologische-hulpmiddelen-in-het-voetbal Woutersen, W. (2014, maart 13). Voetbal & Technologie. (A. E. West, Interviewer)
5
“Voetbal & Technologie”
Bijlage – Interview Naam: Wessel Woutersen Functie: Scheidsrechter 1) Hoe lang bent u werkzaam als scheidsrechter? 6 maanden. 2) Wat vindt u van het feit dat er geen gebruik wordt gemaakt van camera’s in het voetbal? Verwarrend, soms heb je een moment dat de bal op de achterlijn ligt en je het niet goed kunt zien, maar dan moet je wel een keuze maken. 3) Wat zijn de voordelen van het gebruik van camera’s in het voetbal? Onduidelijkheid weg halen. 4) Wat zijn nadelen van het gebruik van camera’s tijdens voetbal? Je bent een 2de Scheidsrechter nodig. 5) Hebt u wel eens een overtreding onterecht afgekeurd? Jawel. 6) Hebt u wel eens een doelpunt onterecht afgekeurd of laten goedkeuren? Naar mijn mening niet. 7) Juicht u het gebruik van camera’s in het voetbal toe? Zo, ja waarom? Ja, hiermee kun je veel onduidelijkheid voorkomen. Dat bespaard weer commentaar. 8) Vindt u dat camera’s gebruikt moeten worden voor het bekijken van alle overtredingen, doelpunten, buitenspellijnen en alle overige lijnen, of specifiek voor één van deze genoemde punten? Ze kunnen camera technologie het best gebruiken voor al deze punten, maar dat de scheidsrechter wel het laatste oordeel heeft. 9) Wat zal er volgens u veranderen in het voetbal door het gebruik van camera’s? Dat het commentaar van de spelers minder zal worden, omdat het op camera staat. 10) Heeft u zelf nog tips of een mening over het feit om camera’s te gebruiken in het voetbal? Zorg wel dat het oordeel snel wordt beoordeeld anders ligt het spel veel te lang stil. [ CITATION Wes14 \l 1043 ]
6
