Filipino 4 Introduksyon Sa Pag-aaral ng wika

FILIPINO 4 INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA MGA PARAAN NG ARTIKULASYON Oral at nesyal  Tunog Oral – ang nagagawa kung sa bibig lamang dumadaloy ang papalabas na hangin.  Tunog Neysal – kung dumadaloy ang hangin sa neysal-kaviti kapag nakababa MGA STAP  Tinatawag minsan itong plosiv  May pansamantala pero ganap na pagpigil o pagbara ng daloy ng hangin sa bibig sa paggawa ng mga stap  Voysles-Baylebyal-Stap Voysles-Baylebyal-Stap (p) (Fil)  Voysles-Dental-Stap (t) (Fil)  Voysles-Alvyolar-Stap Voysles-Alvyolar-Stap (t) (Ing) MGA ASPIREYTED NA TUNOG  Nabanggit natin na sa bigkas ng mga voysles na tunog, nakabuka ang glotis at malayang dumadaloy ang hangin sa pagitan ng mga vokal-kord  Kapag isang voys na tunog ang bibigkasin, nagsasara ang mga vokal-kord  Sa wikang Ingles 2 klase ang voysles ang voysles na tunog depende sa haba at lakas ng palabas na hangin sa pagsara ng mga vokal kord  Aspireyted  Di-aspireyted h h h h  Aspireyted [ ] sa ingles, [p ], [t ], [k ] kapag na sa inisyal posisyon ng silabol at sinusundan ng vawel na mey stres, at di-aspireyted naman sa ibang envayronment. Halimbawa: Pill [phil] Spill [sphil] Paper [phey.per] Tub [thab] Contest [kon.thest] Can [khæn] MGA FRIKATIV  Kinabibilangan din ng mga vawel at ng mga glayd dahil nagagawa ang mga ito na may tuluy-tuloy na daloy ng hangin sa bibig.  Sa artikulesyon ng mga friktiv pinararaanan anng hangin sa masikip na daanan pero tuluy-tuloy parin ang daloy nito  Dahil sa napakakitid ang daluyan ng hangin, nagkakaroon ng friksyon na parang sumasagitsit ang hangin.  Tinatawag ding SPYRANT ang mga ito.  [f] – voysles-labyodental-frikativ  [v] – voys-labyodental-frikativ MGA AFRIKEYT  Ginagawa ang mga ito nang may pagpipigil ng hangin sa simula tulad ng mga stap at sinusundan kaagad ng pagbibitiw nito tulad ng mga frikativ.      

Trusted by over 1 million members

Try Scribd FREE for 30 days to access over 125 million titles without ads or interruptions! Start Free Trial Cancel Anytime.



Ang Ing [č] / [ ] ay voysles-alvyopalatal-afrikeyt voys na katumbas katumbas nito, hal. Church, jail. jail.  Ang [ĵ] / [ ] ay ang voys Mga straydent at mga sibilant  Bukod sa mga kraytiryang artikulatori, minsan may ginagamit ding mga akustik na kraytirya sa pagdeskrayb ng mga frikativ at afrikeyt.  Halimbawa; isang akustik na kraytiryon ang pagiging mas maingay ng ilang tunog habang binibigkas ang mga ito.  Tinatawag na mga straydent ang mga frikativ at afrikeyt na mas maingay  Mga di-straydent naman iyong mga di-kasing ingay na kawnterpart nila  Hal. Sa Ing. Ang mga alvyolar [s] at [z] na kilala bilang mga sibilant.  MGA LIKWID  Nabibilang ang mga ito sa mga kontinuwant, pero hindi sapat ang obstraksyon ng daloy ng hangin sa bibig para magkaron ng friksyon gaya ng nangyayari sa mga frikativ  May dalawang klase ang likwid:  Mga Lateral – kabilang sa mga lateral ang mga letrang l Mga iba’t ibang klase ng r  Mga sariling klase ng r sa mundo  Tap [r] o Flap [D]  Retroflex [r]  Tril [ř] (alvyolar -tril)  Uvular [Χ] at [baliktad na R] Tap  Sa pagbuo nito, mabilis na tinatapik ng tip ng dila ang likod ng mga ngipin o ng alvyolar rij Hal. Pero, caro, ohara, aray, asar, rito RETROFLEX  Sa pagbigkas nito kinukurbang palikod ang tip ng dila at ang ilalim nito ang tumatama sa alvyolar rij  Hal. Ride Car Tril (Alvyolar-tril)  Nagagawa sa pagvavaybreyt ng tip ng dila sa may alvyolar  Hal. Risa perro (aso) burro (asno) Uvular  Ginagawa ang tunog na ito na inaangat ang likod ng dila sa may uvula  Standard Fr rouge (pula) rose (pink) MGA SILABIK-LIKWID AT NEYSAL  Mas matunog ang mga likwid at nesyal kesa sa ibang mga konsonant. 



Binibigkas ang mga ito na parang mga vawel na halos walang obstraksyon sa daloy ng hangin sa bibig, kaya lang, l ang, tulad ng mga konsonant, konsonant, hindi ito silabik  Karaniwang may nauuna o sumusunod ditong vawel, mabilis na dumudulas ang dila patungo o palayo sa katabing vawel Mga vawel  Ang mga monoptong at mga diptong  Deskripsyon ng mga vawel  Posisyon at parte ng dila  Hugis ng mga labi at banat ng masel sa mukha MGA SUPRASEGMENTAL  Pagbabago ng tono ng boses upang bigyan diin ang bahagi ng ipinararating na mensahe sa ating kausap  TONO  HABA - Ay bahagyang paghinto sa binibigkas ng pantig ng salita nang hindi naman pinuputol ang paglikha ng tunog sa nasabing pantig  STRES -Diin - Ito ay bahagyang pagtaas ng tinig sa pagbigkas ng salita o mga salitang mahahalaga na nasi bigyang diin  ANTALA - Saglit na paghinto o pagtigil upang bigyang-ddin o linaw ang mensaheng nais natin iparating sa kausap 

Filipino 4 Introduksyon Sa Pag-aaral ng wika

Recommend Documents