Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Hc kỳ Thu, 2007 KINH T VĨ MÔ
G i ý l i gii bài tp 1 Ngày phát: 04/09/2007; Ngày n p: 13/09/2007
Câu 1: (30ñ) Các phát bi u sau ñây là ñúng hay sai? Gii thích?: a. Doanh s hng năm ca mt công ty bán ñn các h gia ñ ình là 20 t . Chi phí tin lươ ng ng là 5 t , các nhp lư ng ng trung gian là 12 t . Ngoài ra, không còn các chi phí nào khác. ðiu này có ngh ĩ a là công ty này ñã ñóng góp vào GDP m t khong ñư c gi là giá tr gia tăng là 8 t . ðúng. ă ng Giá tr gia t ă ng = Giá tr hàng hoá cu i cùng - Nh p lư ng ng trung gian = 20 t - 12 t 8 t b. GDP danh ngh ĩ a ñư c tính bng cách chia GDP th c v i mc giá chung (hay ch s kh lm phát GDP). Sai. Ch s kh lm phát GDP b ng ng GDP danh ngh ĩ a chia GDP th c. c. GDP ñã bao gm giá tr khu hao trong ñó. ðúng. ư I trong c u thành GDP theo ph ươ ng Thành phn ñu t ư ng pháp chi tiêu là ư ròng cng kh u hao. bao gm ñu t ư
ñu t ư ư g p
d. Ch s gim phát hay ch s kh lm phát GDP (GDP deflator) là m t dng ch s ñư c tính toán da vào r hàng hoá n ăm gc, còn CPI là dng ch s da vào r hàng hoá n ăm hin hành. Sai. a vào r hàng hoá nă m g c. CPI là mt d ng ch s Laspeyres ñư c tính d c. GDP a vào r hàng hoá n ă m hin hành. deflator là m t d ng ch s Paasche d e. T l lm phát hng năm bao gi cũng có k t qu dươ ng. ng. Sai. l lm phát ñư c tính d a vào công th c %∆P = [(Pt – Pt-1)/ Pt-1]*100. T t qu có th là âm (gim phát), hay d ươ ươ ng Do v y k ng (lm phát). f. Xut khu (X) có th l n hơ n c tng sn phm trong nư c (GDP). ðúng. Singapore là m t ví d . Ta có: Y = C + I + G + X – M
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
Hay X – Y = M – C – I – G. M t nư c có X > Y thì th ư ng ng cũng có giá tr nh p kh u t l n. M r n.
g. Thu nhp bình quân ñu ngư i là mt trong nh ng ch tiêu ch yu dùng ñ ño lư ng ng mc sng. ðúng (như ng ng chư a ñ). nhi u qu c gia, trong quá trình phát tri n, ăng g lên n, thu nh p bình quân ñu ngư i t ă n , phúc l i xã hi, gim theo th i gian thư ng ng ñ i kèm v i s ci thin v giáo d c, y t phát tri n, nghèo. Trong môn Kinh t n, chúng ta s tìm hi u ñ y ñ hơ n v ch tiêu này. h. GDP là giá tr ca tt c hàng hoá và d ch v ñư c sn xut ra trong mt nn kinh t. Sai. ư ng) t c hàng hoá và d ch v cu i cùng ñư c sn xu t t GDP là giá tr (th tr ư ng) ca t trong mt khong th i gian nh t t ñnh (thư ng ra trong m t n n kinh t ng là 1 n ă m). m). Khi thu nh p yu t ròng t nư c ngoài (NFP) và các kho n chuyn như ng ng ròng t nư c ngoài (NTR) ñúng bng nhau, thì GDP c ũng chính b ng GNDI. Sai. Nh li: GDP = C + I + G + X – M GNDI = GDP + NFP + NTR Khi NFP = NTR thì GNDI = GDP + 2NFP = GDP + 2NTR i.
Cân bng ca tài kho n vãng lai (CA) c ũng chính là cân b ng ca cán cân thanh toán (BOP). Sai. n (KA). BOP bao gm 2 giao d ch: (1) Hàng hoá và d ch v (CA); và (2) V Cân b ng ng CA chư a h n BOP ñ ã cân b ng. ng.
j.
k.
ðnh lut OKUN th hin mi quan h nghch bin gia GDP thc và t l lm
phát. Sai. ðnh lut OKUN th hin m i quan h nghch bi n gi a th t nghi p và GDP th c. l. Mt cách t i ưu nht, tc ñ tăng trư ng ng GDP phi bng v i t l lm phát. Sai. l này phi ngang nhau. Thông th ư ng Chư a có nhi u nghiên c u cho th y hai t ng ă ng ư ng mc tiêu ca các chính sách kinh t là nh m duy trì t ă ng tr ư ng cao, b n v ng ng và kéo dài, và có th ki m soát ñư c lm phát, n ñnh m c giá. m. Thu nhp kh dng ca h gia ñ ình chính bng GDP tr ñi khu hao. Sai. kh u hao chính là NDP (S n ph m qu c ni ròng). Hãy nh li thu nh p GDP tr kh d ng chính b ng ng (Y – T) v i Y là GDP và T là thu trong bài h c ca chúng ta.
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
n. Tr lư ng ng vn ca mt nn kinh t (K) ñôi lúc còn ñư c gi là ñu tư I (mt thành phn trong cu thành GDP). Sai. lư ng hoàn toàn khác v i Tr ng v n K (bi n ñ i m, m, hay tích l ư ng) ng) ca mt n n kinh t ñu t ư ư I (bi n k ỳ , hay lư u lư ng) ư m i ng) mt thành ph n trong c u thành GDP). ðu t ư kh u hao s góp phn tích lu vào thay ñ i tr lư ng sau khi kh u tr ng v n K. o. Khái nim ñu tư vn trong kinh t v ĩ mô cũng chính là ñu tư tài chính (mua trái phiu, c phiu...) vì cui cùng các kho n tin này cũng thông qua h thng tài chính tr thành nhà x ư ng, ng, máy móc thi t b. Sai. ðu t ư ư v n là khon chi tiêu hàng hoá v n mà s làm gia t ă ăng g sn lư ng n ng hàng hoá và ươ ng , ñu t ư ư th hin s tích lũ y nh p lư ng d ch v trong t ươ ng lai. ð i v i nhà kinh t ng ư c phi u – ñ ây ư tài chính. Dòng ti n ñu t ư ư v n. n. ð ng ng nhm l n v i ñu t ư ây là ñu t ư hc. tài chính ch ư a h n ñ ã t o ra v n theo khái ni m ca kinh t
Câu 2: (10ñ) Gi s th trư ng ng bánh mì ñư c mô hình hoá b i các phươ ng ng trình sau ñây: d Q = D(Pb, Y) [Cu] s
Q = S(Pb, Pf ) [Cung] d s Q =Q [Cân bng] d Trong ñó, lư ng ng cu ca ngư i tiêu dùng Q ph thuc vào giá bánh mì P b và thu s nhp Y. Lư ng ng cung bánh mì Q ph thuc vào giá bánh mì P b và giá bt mì Pf. a. Bin ni sinh là gì và bi n ngoi sinh là gì? b. Xác ñnh bin ni sinh và bi n ngoi sinh ca mô hình này và gi i thích vì sao? c. Phác th o các ñư ng ng cung, c u trên to ñ (P, Q) và phân bi t s khác nhau t các k t qu to ra “S di chuyn dc theo” và “S dch chuyn” ca ñư ng ng cung và ñư ng ng cu trong mô hình c a bn.
G i ý:
ư c, a. Bi n s ngoi sinh là nh ng ng bi n s cho tr ư c, bên ngoài, và gi i thích mô hình. ñư ñư c xác ñnh d a vào mô hình. Bi n s ni sinh là nh ng ng bi n s ư ng b. Mô hình bên trên v th tr ư ng bánh mì có 2 bi n ngoi sinh (thu nh p Y và giá d bt P f ) và 2 bi n ni sinh là giá bánh mì (P b) và lư ng ng bánh mì ñư c trao ñ i (Q = Qs = Q) ư ng c. Trên to ñ (P, Q), ñư ng ng cu và ñư ng ng cung ca th tr ư ng bánh mì ñư c bi u di n như sau: vi mô cơ bn ñ nh li s d ch chuy n và di Bn hãy áp d ng ki n th c kinh t chuy n ca các ñư ng ng cung và c u trong mô hình.
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Giá bánh mì, P
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
Cung
Cu
Lư ng ng bánh mì, Q
Câu 3: (10ñ) Phân bi t các vn ñ sau ñây, mt cách tươ ng ng ñi, vn ñ nào thu c kinh t v ĩ mô và vn ñ nào thuc kinh t vi mô: a. Mc chi tiêu tiêu dùng t ăng cao m t th i gian dài ñã kéo s tăng trư ng ng kinh t mnh m. b. Gn ñây do suy thoái c a nn kinh t toàn cu ñã làm cho ngành công nghip du lch st gim rõ rt. c. Tr cp ca chính ph cho các nhà s n xut thép trong n ư c. c. d. Xut khu tăng trư ng ng chm li do có s suy thoái c a các nư c bn hàng ch yu. e. Ngân hàng trung ươ ng ng quyt ñnh tăng lãi su t nhm kim ch áp lc lm phát. f. Suy thoái c a ngành công nghi p dt do cnh tranh và công ngh thay ñi nhanh chóng. g. Tăng chi tiêu cho ho t ñng dch v chăm sóc y t vùng sâu và vùng dân tc ít ngư i G i ý: n ñ thuc v : V vi mô: b, c, f, g Kinh t vĩ mô: a, d, e Kinh t Câu 4: (10ñ)
Hãy xem xét m t nn kinh t ñơ n gin bao gm các h gia ñ ình (H), ch nhà máy xay b t (M) và ch lò bánh mì (B). H mua bánh mì t B v i giá là 100 và b t mì t M v i giá là 10 (như là nhng khon chi tiêu vào s n phm cui cùng). B mua bt mì t M v i giá 40 ñ làm ra bánh mì. Gi s M không s dng các s n phm trung gian nào khác.
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
C hai B và M ñu nhn dch v lao ñng và vn t H; B ñã thanh toán cho H các kho n bao gm: 30 cho thuê lao ñng và 30 cho d ch v vn. Tươ ng ng t M ñã thanh toán cho H các kho n bao gm :40 cho chi phí thuê lao ñng và 10 cho thuê v n. Hãy tính GDP ca nn kinh t này theo 3 ph ươ ng ng pháp khác nhau. Nh n xét v k t qu tính toán ñư c ca bn?
G i ý:
GDP theo phươ ng ng pháp: Chi tiêu: • Thu nh p: • ăng: g: Giá tr gia t ă n • C 3 phươ ng ng pháp
10 + 100 = (40 + 30) + (10 + 30) = (10 + 40) + (100 – 40) =
110 110 110
ñ u cho k t qu như nhau = 110
ơ ñ ñ tóm t t: Sơ t :
M
Chi mua bt mì 40
Chi mua bt mì 10 Chi thuê lao ñng 40, vn 10
B
Chi mua bánh mì 100
H
Chi thuê lao ñng 30, vn 30
Câu 5: (15ñ) Có mt quc gia tên là “Nư c Chui” trên ñó có mt nông tr i trng chui và mt xư ng ng ñt nư c này ch yu sng bng nư c chui ép. sn xut nư c chui ép. Ngư i dân ñ Năm 2006, nông tr i trng ñư c 10 tn chui, và bán toàn b s chui này cho x ư ng ng ép nư c chui v i giá 1 triu ñng/tn. Xư ng ng sn xut ra 3 thùng n ư c chui ép, và bán c 3 thùng n ư c chui ép này v i giá 11 tri u ñng/thùng (bao g m 10 triu/thùng + 1 tri u tin thu gián thu ph i np cho chính ph mi thùng). Nông tr i tr lươ ng ng tng cng là 6 triu ñng. Xư ng ng ép nư c chui tr lươ ng ng toàn b là 10 tri u ñng, và chi phí kh u hao là 4 triu ñng. Ngoài ra, không còn chi phí nào khác. C nông tri và xư ng ng ép nư c chui gi li 50% l i nhun và tr ht phn còn l i cho c ñông là tt c các h gia ñ ình sinh sng trên ñt nư c này. Sau khi nh n tin lươ ng ng và c tc, các h gia ñ ình tr 10%
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
thu thu nhp t tng thu nhp ca h cho chính ph . Chính ph mua 1 thùng n ư c chui ép. Xư ng ng cũng không ph i tr bt k ỳ khon thu trc thu nào t s l i nhun gi li. Gi s ñây là mt ñt nư c không giao d ch v i bên ngoài. a. Hãy tính GDP bng phươ ng ng pháp giá tr gia tăng? GNI bng bao nhiêu? ă ng Theo phươ ng ng pháp giá tr gia t ă ng (VA): GDP = VA nông tr i + VA xư ng ng ép = (10*01) + [(03*11) – (10*01)] = 33 Chúng ta có th ki m tra theo ph ươ ng ng pháp chi tiêu s n ph m cu i cùng: GDP = (03*11) = 33
ñ óng, GDP = GNI (do ñ ây ây là m t n n kinh t ñ óng, NFP = 0) b. Sn phm quc ni ròng NDP? NDP = GDP - Kh u hao = 33 – 04 = 29 c. Tng thu nh p ca chính ph ? c thu + Thu gián thu Thu nh p ca chính ph = Thu tr L i nhun ca nông tr i = (10*01) – (06) = 04 L i nhun ca xư ng ng ép = {(03*11) – [(10*1)-10 – 04 – 03*01] = 06 ng g l i nhun ca nông tr i và xư ng T n ng ép = 04 + 06 = 10 ng g c t c tr cho các h gia ñ ình T n ình = 50% ca 10 = 05 ng g thu nh p ca h gia ñ ình t c + Lươ ng T n ình = C ng = 05 + 06 + 10 = 21 c thu Thu thu nh p các h gia ñ ình ình phi tr = 10% ca 21 = 2,1 = Thu tr Thu gián thu ñ ánh ánh vào mua bán các thùng chu i ép = 03*01 = 03 ng g thu ca chính ph = 2,1 + 03 = 5,1 V y: T n d. Ngân sách c a chính ph ? Ngân sách chính ph = Thu – Chi = 5,1 – (01*11) = 5,9 (Thâm h t) e. Thu nhp kh dng ca h gia ñ ình? Thu nh p kh d ng ca h gia ñ ình ình t c + Lươ ng = C ng - Thu = 21 – 2,1 = 18,9 Gi s trong năm 2007, sn lư ng ng như cũ, giá ca chui và nư c ép chu i ñu tăng 10% f. Nn kinh t thc ca nư c này có thay ñi không? Gi i thích? n kinh t th c ca nư c này ph thuc vào s lư ng N ng thùng nư c chu i ép và l ư ng ng u ch có giá c t ă ăng, g, sn ph m th c như cũ thì chu i sn xu t ra ca nông tr i. N n th c s không thay ñ i.i. n n kinh t g. GDP danh ngh ĩ a năm 2007? T l lm phát là bao nhiêu? c giá GDP danh nghĩ a 2007 = GDP th c * M = (03*11)*1,10 = 36,3
l lm phát 2007 so 2006 là 10% T
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
h. GDP thc năm 2007 theo giá 2006? GDP th c 2007 = GDP danh ngh ĩ a 2007 chia cho m c giá chung = 36,3 : 1,10 = 33
Câu 6: (15ñ) Mt nn kinh t v i tên gi là Economy. Trong n ăm 2007, các k t qu hot ñng kinh t v ĩ mô ñư c tóm tt như sau: Thu nhp ròng ca lao ñng t nư c ngoài = 6000 (thuc NFP) Thu nhp ròng t ñu tư v i nư c ngoài = - 5000 (thuc NFP) Xut khu hàng hoá và d ch v sn xut trong nư c = 50000 (X) Nhp khu hàng hoá và d ch v t nư c ngoài = 60000 (M) Các khon chuyn như ng ng ròng t nư c ngoài = 3000 (NTR) Tng chi tiêu tiêu dùng c a khu vc tư nhân và chính ph = 90000 (C+G) Tng ñu tư trong nư c = 45000 (I) Hãy tính: a. Tng sn phm quc ni GDP, tng thu nh p quc dân GNI, và t ng thu nh p kh dng quc dân GNDI. So sánh và nh n xét v 3 ch tiêu này. b. Cán cân vãng lai CA và cán cân th ươ ng ng mi TB (hay NX). So sánh v i GDP? c. Tng tit kim quc ni và tng tit kim quc dân d. Chênh lch gia tng tit kim quc ni và tng ñu tư trong nư c. c. Nhn xét gì v s chênh lch này? e. Gi s không có các kho n sai sót, và các giao d ch khác là không ñáng k , nu dòng vn ñi ra là 15000, và d tr ca ngân hàng nhà n ư c (NHNN) không ñi, thì dòng vn vào là bao nhiêu? K t qu tính toán s thay ñi th nào nu d tr tăng 2000 do NHNN mu n gi s n ñnh ca t giá? (Chú ý: Các giá tr ca các con s trong bài toán này tính theo ngo i t, USD chng hn)
G i ý: GDP = C + G + I + NX = 90000 + 45000 + (50000 – 60000) = 125000 GNI = GDP + NFP = 125000 + (6000 – 5000) = 126000 GNDI = GDP + NFP + NTR = 125000 + (6000 – 5000) + 3000 = 129000 GNDI > GNI > GDP CA = NX + NFP + NTR = (50000 – 60000) + (6000 – 5000) + 3000 = - 6000 (thâm ht 4,8% so GDP) TB = NX = X – M = (50000 – 60000) = - 10000 (thâm ht 8% so GDP) S qu c ni = GDP = Y = C + I + G + X – M Và Y = C + S + T Suy ra, (S – I) + (T – G) = (X – M) Hay I = S + (T – G) + (M – X) = S’
Chươ ng ng trình Gi ng dy Kinh t Fulbright Niên khoá 2007-2008
Kinh t v ĩ mô
G i ý l i gii bài tp 1
V y S qu c ni = S + (T – G) = I – (M – X) = 45000 – (60000 - 50000) = 35000 S qu c dân = GNI = C + I + G + X – M + NFP Và GNI = C + S + T Suy ra, (S – I) + (T – G) = (X – M) + NFP Hay I = S + (T – G) + (M – X) - NFP V y S qu c dân = S + (T – G) = I – (M – X) + NFP = 45000 – (60000 ng g s khác 50000) + (6000 – 5000) = 36000 (m t ln n a chúng ta th y r n ròng nhau gi a khái nim qu c dân và quôc n i khon thu nh p y u t NFP)
ư trong nư c = Chênh lch gi a ti t kim trong nư c (hay qu c ni) và ñu t ư 45000 – 35000 = - 10000 ( ñ úng úng b ng ng NX!) BOP = CA + CF = 0 i CA = - 6000 V Do thay ñ i NFA = 0 Nên hi u gi a dòng vào và dòng ra trong CF (hay KA) ph i b ng ng + 6000: Dòng vào = 6000 + dòng ra = 6000 + 15000 = 21000
u D tr ngoi t ca nư c này t ă ăng g 2000, thì dòng v n vào s là: N n tr Dòng vào = 6000 + dòng ra + thay ñ i d = 6000 + 15000 + 2000 = 23000
Câu 7: (10ñ) ng, g, giá tiêu dùng t ă ă ng ng, c ñ t ă ăng g ”Có ý ki n cho r n ng cao ch là nh t th i. i. Xin thư a r ng, t n giá tiêu dùng n ă m 2004 lên ñ n 9,5%, nă m 2005 lên ñ n 8,4%, nă m 2006 tuy th p hơ n, n, ư c theo thông l qu c t thì như ng ng cũng m c 6,6% (n u tính bình quân so v i nă m tr ư ă ng ăng g 6,19%, và ch c ch n c nă m s t ă ăng g không d ư ư i t ă ng 6,9%), 7 tháng n ă m 2007 ñ ã t ă n n 8,4%”. (Nghch lý gia tc ñ tăng giá và lãi sut , Ngc Minh, Thanh Nien Online 09/08/2007)
Nu ly 2003 là n ăm cơ s , hãy xác ñnh ch s giá CPI qua các n ăm.
G i ý: 2003 (cơ s
% ∆P = % ∆CPI P = CPI
1 100
) 9,5 1,095 109,5
2004
2005
8,4 1,187 118,7
2006
6,6 1,265 126,5
2007
8,4 1,372 137,2