Illerbankasi Statik Betonarme Tekn Sart

LLER BANKASI ANONM #RKET

STATK-BETONARME PROJELER NN HAZIRLANMASINA HAZIRLANMAS INA AT TEKNK

#ARTNAME

2013

ller Bankas# A.$. Yönetim Kurulu’nun 25.04.2013 tarih ve 13/341 say #l# karar # do'rultusunda uygun görülmü*tür.

STAT STATK BETONARME PROJELER PROJELERN HAZIRLANMASINA A AT TEKN TEKNK # ARTNAME

ÇNDEKLER Sayfa No 1

KAPSAMI............................... SAMI................................................ .................................. .................................. ................................... .........................1 .......1 $N KAP

2

BETONAR BETONARME ME YAPILAR YAPILAR ................................. .................................................. ................................... ................................... ........................1 .......1 DEPREM BÖLGELERNDE YAPILACAK YAPILAR HAKKINDA YÖNETMELK 1 YAPI ELEMANLARININ ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK ALINACAK YÜKLER YÜKLER ......1 ...... 1 BETONARME YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI .................. ......... .................. ........... ..1 1 MMARLIK VE MÜHENDSLK HZMETLER # ARTNAMES.............................1 Çelik çubuklar &n betonarme yap&larda kullanma kurallar & ...................................1 Betonarme Projelerin Çizim ve Tanzim Kurallar & ................................................2 2.6.1 Genel ................................ ................................................. .................................. ................................... ...................................2 .................2 2.6.2 Ön Proje.................................... Proje...................................................... ................................... .................................. ..........................3 .........3 2.6.3 Uygulama Uygulama Projesi Projesi ................................... .................................................... .................................. ...............................4 ..............4 2.6.3.1 Statik Statik ve Betonarme Betonarme Hesaplar Hesaplar .................................. ....................................................4 ..................4 2.6.3.2 Çizimler... Çizimler.................... .................................. ................................... ................................... ................................4 ...............4 2.6.4 Çizgi ve Yaz& Tekni'i .................................. ................................................... .................................. ...........................7 ..........7 2.7 BNA VE BNA TÜRÜ BETONARME BETONARME YAPILAR YAPILAR ................................. .................................................8 ................8 2.7.1 Genel ................................ ................................................. .................................. ................................... ...................................8 .................8 2.7.2 lgili Standart ve #artnamele artnameler............. r............................ ............................. ............................. ........................8 .........8 2.7.3 Statik-Betonarme Hesaplarda *lem S&ras& .............................................8 2.7.4 Yap& Elemanlar &n&n Boyutland&r &lmas&.....................................................8 2.8 SIVI TUTUCU TUTUCU BETONARM BETONARME E YAPILAR YAPILAR .................................. ................................................... ...........................9 ..........9 2.8.1 Genel ................................ ................................................. .................................. ................................... ...................................9 .................9 2.8.2 lgili Standart ve #artnamele artnameler............. r............................ ............................. ............................. ........................9 .........9 2.8.3 Malzemel Malzemeler................ er................................. .................................. .................................. .................................. ........................10 .......10 2.8.3.1 Beton............... Beton ................................ .................................. .................................. ................................... ......................10 ....10 2.8.3.2 Betonarme Donat&s& ................................ ................................................. ..................................15 .................15 2.8.3.3 Öngerilme Çeli'i .................................. .................................................... ................................... ...................15 ..15 2.8.3.4 Pas Paylar & .................................. ................................................... .................................. ............................15 ...........15 2.8.4 Projelendirmede Dikkat Edilecek Edilecek Konular Konular ve Genel Öneriler Öneriler ................ ......... ....... 18 2.8.4.1 Yüklemele Yüklemeler................... r.................................... ................................... ................................... ..........................18 .........18 2.8.4.2 Yükler Yükler .................................. ................................................... .................................. .................................. ...................18 ..18 2.8.4.3 Duvarlar &n Analizi............... Analizi................................ .................................. .................................. .....................37 ....37 2.8.4.4 Stabilite Stabilite Analizi Analizi ................................. .................................................. .................................. .......................38 ......38 2.8.4.5 Çatlak Geni*likleri likleri ................................. .................................................. .................................. ...................40 ..40 2.8.4.6 Çatlaklar &n Kontrolü Kontrolü .................................. ................................................... ................................40 ...............40 2.8.4.7 Farkl& Oturmalar...................... Oturmalar....................................... ................................... .................................41 ...............41 *& Zararl& Madde çeren Zeminler.............................41 2.8.4.8 Betona Kar *& 2.8.4.9 Betonun Geçirimsizli'i .................................. ................................................... ............................41 ...........41 2.8.5 Projelend Projelendirme irme Yöntemi Yöntemi ................................. ................................................... ................................... ......................41 .....41 2.8.5.1 Projelendirme Esaslar & .................................. ................................................... ............................41 ...........41 2.8.5.2 Derzler Derzler................ ................................. .................................. .................................. .................................. ...................45 ..45 2.8.5.3 Drenaj Drenaj ................................... .................................................... .................................. .................................. ..................47 .47 2.9 SANAT SANAT YAPILARI................... YAPILARI.................................... .................................. .................................. .................................. ......................47 .....47 2.9.1 Genel ................................ ................................................. .................................. ................................... .................................47 ...............47 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

3

ÇELK YAPILAR YAPILAR................. .................................. .................................. .................................. .................................. ..................................48 .................48 3.1 ÇELK YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI........................................48 3.1.1 Tan&mlar ve Kapsam Kapsam ................................. .................................................. .................................. ..........................48 .........48

i


3.1.2 Standartla Standartlar................. r.................................. .................................. .................................. .................................. ........................48 .......48 3.1.3 Projelendirme Esaslar & .................................. ................................................... .................................. ......................48 .....48 3.2 ÇELK PROJELERN ÇZM VE TANZM KURALLAR KURALLARII .................................. ...................................50 .50

4

UZAY KAFES SSTEMLER STEMLER ................................... .................................................... .................................. .................................51 ................51 4.1 Sistemin Tan&m& ................................. .................................................. .................................. .................................. ............................51 ...........51 4.2 #artnameler artnameler ................................... .................................................... .................................. .................................. ................................51 ...............51

5

AH$AP YAPILAR YAPILAR ................................ ................................................. .................................. .................................. ..................................51 .................51 5.1 AH# AP YAPILARIN HESAP HESAP VE YAPIM KURALLARI KURALLARI......... .................. .................. ................... ............ 51

ii


GENEL TEKNK $ARTNAME 1

$N KAPSAMI

Bu k&s&m ller Bankas& görev alan& içinde yer alan içmesuyu temini, iletimi, depolanmas & ve da'&t&m& ile içmesuyu ar &tma tesisinde bulunan yap&lar &n “Yap&sal Tasar &m Projelerinin Haz&rlanmas&” i*ini kapsamaktad&r.

2

BETONARME YAPILAR

2.1

DEPREM BÖLGELERNDE YAPILACAK YAPILAR HAKKINDA YÖNETMEL K

Yap lacak Binalar Hakk nda Yönetmelik” , deprem bölgelerimde “Deprem Bölgelerinde Yap yeniden yap&lacak, de'i*tirilecek, büyütülecek resmi ve özel tüm binalar &n ve bina türü yap&lar &n tamam&n&n veya bölümlerinin depreme dayan &kl& tasar &m& ve yap&m& ile mevcut binalar &n deprem öncesi veya sonras&nda performanslar &n&n de'erlendirilmesi ve güçlendirilmesi için gerekli kurallar & ve minimum ko*ullar & belirlemektedir. belirlemektedir.

Bu Yönetmelik hükümleri, betonarme, çelik ve y &'ma binalar ile bina türü yap &lar için geçerlidir. Bu Yönetmeli'in kapsam& d&*&nda kalan yap &lara uygulanacak ko*ul ve kurallar, kendi özel yönetmelikleri yap &l&ncaya dek, bu *artnamede tan&mlanan uluslararas & standartlardan al&nacakt&r.

2.2

YAPI ELEMANLARININ ELEMANLARINI N BOYUTLANDIRILMASINDA BOYUTLANDIRI LMASINDA ALINACAK YÜKLER

Yap Yap&lara etkiyen yüklerin belirlenmesinde kullan &lacak yük de'erleri “TS498: Yap Elemanlar nn Boyutland r lmas lmasnda Al nacak Yüklerin Hesap De! De! erleri” erleri” *artnamesinden Yap lacak Yap Yaplar al&nacakt&r. Deprem etkisine ili *kin de'erler ise Deprem Bölgelerinde Yap Hakk nda Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hesaplanacakt&r.

2.3

BETONARME YAPILARIN YAPILARI N HESAP VE YAPIM KURALLARI

Yaplar n Tasar m ve Yap Yapm Kurallar  *artnamesine Betonarme yap&lar TS 500: Betonarme Yap Yap lacak Binalar Hakk nda Yönetmeli ! !e uygun olarak yap&lacakt&r. ve Deprem Bölgelerinde Yap

2.4

MMARLIK VE MÜHEND SLK HZMETLER $ARTNAMES 

Mimarl&k ve mühendislik hizmetleri, belli bir yap &ya ait proje, hesap ve ihale dosyas & düzenleme i*leriyle, yap&n&n meslek yönünden kontrolü ve hizmet dallar &nda uyum ve birli 'in sa'lanmas& i*lerine denir. Bu hizmetler, Çevre ve #ehircilik Bakanl&'& “Mimarl k ve Mühendislik Hizmetleri $artnamesine” uygun uygun olarak yürütülecektir. yürütülecektir.

2.5

ÇELK ÇUBUKLARIN BETONARME YAPILARDA KULLANMA KURALLARI

Betonarme yap&larda kullan&lacak donat& çelikleri TS 708 *artnamesine uygun olacakt &r.

1

STATK BETONARME PROJELERN HAZIRLANMASINA AT TEKNK # ARTNAME

2.6

BETONARME PROJELER N ÇZM VE TANZM KURALLARI

2.6.1 Genel Bu konuda, TS 6164: Betonarme Projelerin Çizim ve Tanzim Kurallar &, son bask&s&ndaki esaslara uyulacakt&r. Mühendis yapaca'& yap&sal tasar &m hesaplar &n&n ba*&nda, hesap yöntemini, kullanaca '& standart ve yönetmelikleri ve ilgili kaynaklar & belirtecektir. Bina kal&p planlar & A3 veya okunakl& olmak ko*ulu ile A4 format&nda hesap cildinde verilecektir. Hesaplamalar s &ras&nda yükleri do'rudan ta*&yan elamanlar &n hesaplamas&ndan ba*lay&p, bunlar &n mesnetini olu*turan di'er elemanlara geçecek, statik etkilerin temele ve oradan da zemine geçi *ini düzgün bir s&ra takip ederek anla*&l&r *ekilde yaz&l&m&n& gerçekle*tirecektir. Hesapla çizim aras &nda ba'&nt& aç&k olarak kurulacak, elemanlar &n numaralar & hesaplarda ba*l&k olarak verilecek ve bu numaralar çizimlerle ayn & olacakt&r. Hesaplamalarda kullan &lan formüller aç&k olarak yaz&lacakt&r. Mühendis, yap&sal tasar &m hesaplar &n yap&lmas&nda bilgisayar paket programlar &n& kullanacak ise, a*a'&daki konulara dikkat edecektir: -

Hesapta kullan&lan bilgisayar yaz&l&m&n&n ad&n&, sürümünü (versiyon) ve müellifini belirtecektir

-

Yap& tipine uygun, güvenilirli'i ispatlanm&* bilgisayar programlar & kullanacakt&r

-

Giri* ve ç&k&* bilgilerini anla *&l&r bir *ekilde verecektir

Mühendis, yap&sal tasar &m hesaplar &n&n ba*&nda, bina, zemin ve deprem bilgilerine, kullan&lacak standartlar ile kaynaklara ve a*a'&da belirtilen konulara yer verecektir: -

Yap&n&n cinsi ve seçilen statik sistem

-

Katlar &n dö*eme sistemleri

-

Kullan&lan beton ve donat& çeli'i s&n&f & ve mekanik özellikleri

-

Dö*eme ve duvar kaplamalar & cinsine göre metrekareye gelen yükler, dolgu malzemesi cinsi ve a'&rl&'&, bölme duvarlar &n metrekare a'&rl&klar &, yap&n&n çe *itli bölümlerinde kabul edilen hareketli yükler, bodrum kat perdelerine ve istinat duvarlar &na gelen zemin itkileri

-

Seçilen temel sistemi ve kabul edilen zemin emniyet gerilmesi

-

Kat say&s& ve kat yükseklikleri

-

Tasar &mda göz önüne al&nan Etkin Yer vmesi Katsay&s&, Bina Önem Katsay&s&, Yerel Zemin S&n&f &, Ta*&y&c& Sistem Katsay&s& vb. bilgileri

-

Yap&sal tasar &m hesab&na esas al&nan yönetmelik ve standartlar ile kullan &lan kaynaklar

Hesaplar ve bu hesaplara dayal & betonarme projeler üzerinde; projeyi yapan mühendisin ad &, soyad&, diploma numaras&, imzas& ve oda sicil numaras& bulunacakt&r. Yap&lacak hesaplarda ve çizimlerde ta*&y&c& sistem elemanlar & a*a'&daki sembollerle gösterilecektir:

2


Dö*emeler

:D

Kiri*ler

:K

Kolonlar

:S

Lentolar

:L

Hat&llar

:H

Temeller

:T

Ba' Kiri*leri

: BK

Dü*ük Dö*emeler

: DD

Ters Kiri*ler

:TK

Radye Dö*emeler

: RD

Mütemadi Temeller : MT Perdeler

:P

Merdivenler

:M

Merdiven Kiri*leri

: MK

Bu sembollerin yan &na yaz&lacak üç basamakl& say &n&n birinci rakam& o eleman&n hangi katta oldu'unu, di'er iki rakam ise eleman&n numaras&n& belirleyecektir. Betonarme çizimlerin, binaya bak &* do'rultusu ve ölçüleri, mimari proje ile uyum sa 'layacak *ekilde seçilecektir. Ayr &ca akslar &n harf ve numaraland &rma bilgilerinin, mimari proje ile uyumlu olmas &na dikkat edilecek ve bütün çizim paftalar &na, binada uygulanacak beton ve donat & çeli'i s &n&f & mutlaka yaz&lacakt&r.

2.6.2 Ön Proje Proses projeye uygun olarak ta *&y&c& sistemin tasarlanarak, 1/100 ölçekli kesin projesinin haz&rlanmas&d&r. Tasar &m kriterlerini içeren, yap &lan kabuller, hesap sistemi ve al &nan de'erleri anlatan proje raporu verilecektir. Kullan &lan çelik ve beton malzeme s &n&f & belirtilecektir. Yük hesaplar & ilgili *artnamelere uygun olarak yap &lacak ve yük kombinasyonlar & gösterilecektir. Yap& elemanlar &n&n kesitlerinin yeterlili 'ini gösteren hesaplar verilecektir. Yer alt& suyunun durumuna göre yap&lar &n yüzme kontrolleri yap&lacakt&r. Yap&lar &n statik ve betonarme çözüm ve analizlerinde,yap & tipine uygun ve güvenilirli 'i ispatlanm&* bilgisayar programlar & kullan&lacakt&r. Ta*&y&c& sistemi gösteren kal&p planlar & haz&rlanarak, gerekli yerlerden kesitler al &nacakt&r. 3


Yönetmelikte belirtilen gerekli durumlarda genle *me, büzülme ve sünme etkilerine kar *& yap&, dilatasyon derzleriyle ayr &lacakt&r.

2.6.3 Uygulama Projesi Proses projeye uygun olarak statik, dinamik ve betonarme hesaplar &n&n yap&lmas& ve hesaplara göre 1/50 ölçekli kal &p, kolon ve temel planlar &n&n çizilmesi ve detaylar &n&n haz&rlanmas&d&r. Uygulama projelerine esas te *kil edecek kabuller ve hesap yöntemlerini anlatan proje raporu verilecektir.

2.6.3.1 Statik ve Betonarme Hesaplar Statik ve betonarme hesaplar a *a'&daki bilgileri de içerecek *ekilde düzenlenerek cilt halinde verilecektir: -

Tasar &m kriterleri : Beton ve çeli'in malzeme s&n&flar & ve de'erleri Depremsellik ve ilgili de 'erler Zemin emniyet gerilmesi

-

Yük analizleri

-

Zemin itkisi parametreleri

-

Tip yükleme durumlar &

-

Kolon ve perde hesaplar &

-

Kiri* hesaplar &

-

Dö*eme ve merdiven hesaplar &

-

Temel hesaplar &

-

Deprem Hesaplar & yap&n&n türüne ba'l& olarak ilgili yönetmelik/standart hükümlerine uygun olarak yap&lacakt&r.

-

Monoray yükleri ve monoray kiri*i hesaplar &

-

Ekipman yükleri ve temel/kaide hesaplar &

-

Çatlak geni*li'i kontrolu ve yüzme kontrolu

-

Stabilite hesaplar &

2.6.3.2 Çizimler -

Kal&p planlar &nda ve kesitlerinde akslar, kotlar, boyutlar ve bunlar gibi bütün bilgiler bulunacakt&r.

4


-

Kal&p planlar &nda her iki yönden kesitler al &nacak, ayr &ca gerekli yerlerden k &smi kesitler al&narak detayland&r &lacak ve bütün kesitler üzerine kotlar yaz &lacakt&r.

-

Kal&p planlar &nda; çat&ya ç&k&*, baca, merdiven, tesisat bo*luklar & gösterilecektir.

-

Kal&p planlar &nda tüm ta*&y&c& elemanlara ayr & poz numaras& verilecektir. Yap&sal tasar &m hesap ve kiri* detaylar &n&n çiziminde kal&p plan&ndaki poz numaras& s&ras&na uyulacakt&r.

-

Kal&p ve donat&s& birbirinin ayn & olmayan her kat için ayr & kal&p ve kolon aplikasyon plan & çizilecektir.

-

Perde ve dö*emelerde b&rak&lmas& gereken bo*luklar, kal&p planlar & ile kesitlerde kotlar & ve ölçüleri ile birlikte gösterilecek ve donat& detaylar & verilecektir.

-

Kolon aplikasyon planlar &nda tüm kolonlar donat&s& ile birlikte gösterilecektir. Kolon isimleri kal&p plan&ndaki isimlerle uyumlu olacakt &r.

-

Boyutlar &, konumlar & ve donat&lar & ayn& olan kolonlar benzetilebilir. Benzetilen kolon isimleri kolon aplikasyon plan &nda gösterilecektir.

-

Kal&p ve donat & planlar &nda dö*eme ve perdelerin isimleri, kal &nl&klar & ve kotlar & belirtilecektir.

-

Kal&p planlar &nda d&* ölçü çizgileri yap & ölçülerinin kolayca izlenebilmesini sa 'layacak *ekilde düzenlenecek, iç ölçü çizgileri, çok say &da mahalden geçecek *ekilde, kesintisiz bütün plan& kat edecektir.

-

Kal&p ve donat& planlar &nda donat&lar &n k&smi uzunluklar & tek tek gösterilecek ve demirlerin üstlerine toplam uzunluklar & ve çaplar & yaz&lacakt&r.

-

Yap&lan statik betonarme hesaplara ve haz &rlanan kal&p planlar &na göre kiri*, kolon, perde, temel ve merdiven detaylar & 1/20 ölçekli olarak haz &rlanacakt&r.

-

Kal&p planlar &nda al&nan nokta detaylar & 1/5 veya 1/10 ölçekli olacakt&r.

-

Kiri* mesnetlerinde donat & s&k&*&kl&'&na dikkat edilecek, en fazla 3 adet pilye ayn & yerde k&r &labilecektir.

-

Kiri* detaylar &nda etriye s&kla*t&r &lmalar & mesafeleri gösterilecektir.

-

Ters kiri*ler kal&p plan&nda ve ve detayda kiri * isimlerinin ba *&na T harfi konularak isimlendirilecektir.

-

Tüm kiri*lerden enkesitler al&narak donat&lar ve dö*eme durumlar & gösterilecektir.

-

Ayn& aks üzerinde kiri*lerde kot fark& varsa bu durum kiri* detaylar &nda gösterilecektir.

-

E'ik ve k&r &k kiri*ler detayda da ayn & *ekilde gösterilecek, kiri* donat&lar & bu durum dikkate al&narak yerle*tirilecektir.

-

Kiri* detaylar &nda dü*ey akslar gösterilecektir.

-

Geni* kiri*lerde (,50) çift etriye kullan&lacakt&r.

-

Kiri*in ba*ka bir kiri*e mesnetlenmesi durumunda ask & donat&s& düzenlenecek ve saplama noktas&nda etriye s&kla*t&rmas& yap&lacakt&r. 5


-

Perdede ba*l&k donat&lar & mesafeleri ile birlikte gösterilecektir.

-

Boyutlar & farkl& tüm kolonlar için etriye aç &l&mlar & verilecek ve aç &l&m&n yan&na etriye çap& ve aral&'& yaz&lacakt&r.

-

Kolon boy demirleri aç&l&m ve detaylar & temel filizleri ile her kat için ayr & ayr & verilecektir ve kolon sar &lma bölgeleri ölçüleri ile birlikte gösterilecektir. Katlar aras &nda boyut de'i*imi olan kolonlar &n boy demir aç&l&m& detay& mutlaka verilecektir.

-

Uzun kolonlarda ve perdelerde uç bölgelere ait donat&lar mesafeleriyle birlikte verilecek, çiroz etriyeler gösterilecektir. Etriyenin aç &l&m& yan&na çap& ve aral&'& yaz&lacakt&r.

-

Deprem bölgelerinde kolonlarda, özel deprem etriyeleri kullan &lacakt&r.

-

Her farkl& temel tipi için temel detaylar & çizilecektir.

-

Temel detaylar &nda plan kesit ve donat & aç&l&m& bulunacakt&r.

-

Sürekli temel kiri* detay& ve boyuna donat& aç&l&mlar & çizilecektir.

-

Ba' kiri*i detaylar & çizilecektir.

-

Radye temellerde alt ve üst donat& belirtilecektir.

-

Kaz&kl& temellerde, kaz&k ba*&n&n radye temelle birle*ti'i noktan&n donat& detaylar & ve derinlikleri verilecektir.

-

Kaz&k ba*l&klar &n& ba'layan kiri*ler çizilecek ve detaylar & verilecektir.

-

Kaz&k donat&lar & çizilecek ve boyutlar & verilecektir.

-

Özellik ta*&yan ta*&y&c& sistem d&*& elemanlar &n detaylar & çizilecektir.

-

Temel hesaplar &, tesis arsas& için haz&rlanan geoteknik raporunda verilen parametrelere göre yap&lacak ve temel detaylar & verilecektir. Ayr &ca zeminde yeralt & suyu varsa, drenaj ve yal&t&m projesi detaylar & da haz&rlanacakt&r. Bina çevresi emniyeti için her türlü iksa projeleri ve istinat duvar & projeleri haz&rlanacakt&r.

-

Temele ait paftalar üzerine gerekli tüm zemin bilgileri, zemin emniyet gerilmesi, zemin grubu, yerel zemin s&n&f &, yatak katsay&s& yaz&lacakt&r.

-

Temel kal&p plan&nda don derinli'i de dikkate al&narak her iki yönde kesit al &n&p temel alt ve üst kotlar & ile düzenlenmi * arazi kotlar & gösterilecektir. Temel içi dolgu özellikleri geoteknik raporda verildi 'i gibi temel kesitleri üzerine yaz&lacakt&r.

-

Tesisin bulundu'u alan&n çevre duvarlar & ve tesis giri*inin kotlar & ile ask&da boru geçi* kotlar & max. ta*k&n su seviyesine göre belirlenerek gerekli projeler idarenin görü *ü al&narak haz&rlanacakt&r.

-

Tesis alan&n&n topo'rafik durumu ve zemin etüt raporunda belirlenen parametreler dikkate al&narak gerekmesi halinde yap &lacak olan iksa ve zemin iyile *tirme projeleri idarenin görü*ü al&narak haz&rlanacakt&r.

-

Genle*me, tam daralma ve k &smi daralma derzlerine ait su tutucu bant detaylar & verilecektir.

6


2.6.4 Çizgi ve Yaz# Tekni'i Paftalar mümkün oldu'u kadar ayn& büyüklükte olacak ve 90 santimden geni *, 200 santimden uzun pafta kullan&lmayacakt&r. Projeler üzerindeki bütün çizgi ve yaz &lar, Bölüm 2.6’ya,“Betonarme Projelerin Çizim ve Tanzim Kurallar &’na” uygun olarak çizilecektir. Kal &p planlar &nda kolon ve perdeler daha kal&n çizgilerle gösterilecektir. Her paftan&n alt&na norm ebatta (19/29cm) ba*l&k (antet) tanzim edilecek, orijinal ba *l&klar parça veya ek *eklinde olmayacak ve a *a'&daki bilgileri içerecektir: -

“ller Bankas& Anonim #irketi ................................Dairesi Ba*kanl&'&” ibaresi

-

Yap&n&n ad& ve yeri

-

Projenin ad&

-

Paftan&n ait oldu'u ünitenin ad& ve paftan&n içeri'i numaralar & ile birlikte gösterilecektir.

-

Projeyi haz&rlayan mühendisin ad &-soyad&, diploma no, TMMOB oda no, sözle*mede yaz&l& adresleri ve imzas &

-

Ölçe'i

-

Pafta no

-

Kullan&lan beton ve donat& s&n&flar &

-

Deprem bölgesi

-

Deprem hesab&nda kullan&lan de'erler(R, Ao, Z, I gibi)

-

Zemin emniyet gerilmesi

-

Paftan&n çizim ve de'i*im tarihleri

Her paftan&n antetinin üst k&sm&na binan&n/tesisin küçük bir vaziyet plan & çizilerek, planla ilgili blok belirtilecektir. n*aat s&ras&nda özel tedbirler al &nmas& gerekiyorsa bunlarla ilgili notlar yaz&lacakt&r. Hesap ve çizimlerin bilgisayar dökümleri, CD halinde idareye teslim edilecektir. CD’lerin içinde projeye ait tüm veriler bulunacakt &r. Disketlerdeki ‘DWG’ uzant &l& çizim dosyalar & ve di'er dosyalar ya s&k&*t&r &lmayacak ya da Pkzip ya da Winzip programlar &ndan biriyle s&k&*t&r &lm&* olacakt&r. Pafta ozalitleri norma uygun olarak katlanacak, dosyalar içerisine konulacak ve dosyan &n iç kapa'&na fihrist yap&*t&r &lacakt&r. Proje ozalit kopyalar &n&n tamam& projeyi yapan taraf &ndan imzalanacak ve paftalar &n üzerine ba'l& bulundu'u vergi dairesinin ismi ve vergi sicil (hesap) numaras &, kay&tl& bulundu'u oda ve oda sicil numaras& yaz&lacakt&r.

7


2.7

BNA VE BNA TÜRÜ BETONARME YAPILAR

2.7.1 Genel Yap&sal tasar &m hesaplar &na esas olacak yükler, TS 498 standard&n&n son bask&s&ndan al&nacakt&r. Ekipman yükleri ve uygulama yerleri ilgili makina ve/veya elektrik projesinden al&nacakt&r. Betonarme hesaplar & TS 500 standard&n&n son bask&s&nda yer alan esaslara göre yap&lacakt&r. Deprem hesaplar &nda, Deprem Bölgelerinde Yap &lacak Binalar Hakk&nda Yönetmeli'in son bask&s&ndaki esaslar uygulanacakt&r.

2.7.2 lgili Standart ve $artnameler Türk Standartlar #: TS 500 Betonarme Yap&lar &n Tasar &m ve Yap&m Kurallar & TS 498 Yap& Elemanlar &n&n Boyutland&r &lmas&nda Al&nacak Yüklerin Hesap De 'erleri TS 708 Çelik - Betonarme için - Donat & çeli'i TS EN 206-1 Beton - Bölüm 1: Özellik, performans, imalât ve uygunluk “Deprem Bölgelerinde Yap &lacak Binalar Hakk&nda Yönetmelik”

2.7.3 Statik-Betonarme Hesaplarda *lem S#ras# Mühendis, yap&sal tasar &m hesaplar &n&n yap&lmas&nda a*a'&daki s&raya uyacakt&r: -

Dü*ey yüklerin analizi

-

Dö*eme Hesaplar &

-

Yatay yüklerin belirlenmesi

-

Kiri* hesaplar &

-

Kolon ve perdelerin hesaplar &

-

Merdivenler

-

Temeller

-

stinat duvarlar &

2.7.4 Yap# Elemanlar #n#n Boyutland#r #lmas# Tasar &mda, yap&n&n kullan&m süresi boyunca, hem y&k&lmaya kar *& güvenli'inin sa'lanmas &, hem de çatlama, *ekil de'i*tirme, titre*im gibi olaylar &n yap&n&n kullan&m&n& ve zaman içinde dayan&kl&l&'&n& etkileyebilecek düzeye ula *mas&n& önlemek için; -

Ta*&ma gücü s&n&r durumu

-

Kullan&labilirlik s&n&r durumu ayr & ayr & incelenecektir.

Ta*&ma gücü s&n&r durumu: Yap& elemanlar &n&n her birinin TS 500’de belirtilen biçimde azalt &lm&* malzeme dayan&mlar & (tasar &m dayan&mlar &) kullan&larak hesaplanan ta*&ma gücü

8


de'erlerinin, TS 500’de verilen yük katsay &lar & ile artt&r &lm&* tasar &m yükü ile hesaplanan iç kuvvet de'erlerinden küçük olmad&'&n&n kan&tlanmas&d&r. Kullan &labilirlik s&n&r durumu: Ta*&y&c& sistemin boyutland&r &lmas& s&ras&nda öngörülen kullanma yükleri alt &nda olu*acak *ekil de'i*tirme, yer de'i*tirme ve çatlamalar &n TS 500’e göre hesaplanan de'erlerinin yine TS 500’de verilen s &n&r de'erleri a*mad&'&n&n gösterilmesidir. Yap& elemanlar &n&n kesit boyutland&rmas& ve donat& hesab& ta *&ma gücü s&n&r durumuna göre yap&lmal&d&r. Gereken durumlarda kullan &labilirlik s&n&r durumu için kontrol yap &lacakt&r. S&n&r durumunda sorun ç&kt&'& zaman kesit boyutlar & ve/veya donat&s& buna göre de'i*tirilecektir.

2.8

SIVI TUTUCU BETONARME YAPILAR

2.8.1 Genel çmesuyu temini, iletimi, depolanmas & ve da'&t&m& ile içmesuyu ar &tma tesislerinde bulunan s&v& tutucu yap&lar bu bölüme uygun olarak tasarlanacakt &r. Projeler bu *artnameye ek olarak e'er varsa halen yürürlükte olan ilgili Türk Standart, #artname ve Yönetmeliklerine, aksi halde uluslararas& standart ve yönetmeliklere uygun olacakt&r. At&f yap&lan *artname veya standartlardaki esaslar, bu *artnamede belirtilen esaslar & tamamlar veya yerini al &r. 2.8.2 lgili Standart ve $artnameler Türk Standartlar #: TS 500 Betonarme Yap&lar &n Tasar &m ve Yap&m Kurallar & TS 498 Yap& Elemanlar &n&n Boyutland&r &lmas&nda Al&nacak Yüklerin Hesap De'erleri TS 708 Çelik - Betonarme için - Donat & çeli'i TS EN 206-1 Beton - Bölüm 1: Özellik, performans, imalât ve uygunluk TS EN 1990 Yap& tasar &m esaslar & (Eurocode) TS EN 1991 Yap&lar &n Projelendirme ve Etki Esaslar & (Eurocode1) TS EN 1992-1-1 Beton yap &lar &n tasar &m& - Bölüm 1-1: Genel kurallar ve binalara uygulanacak kurallar (Eurocode 2) TS EN 197-1 Çimento- Bölüm 1: Genel Çimentolar- Bile*im, Özellikler ve Uygunluk Kriterleri TS 3233 Öngerilmeli Beton Yap &lar &n Hesap ve Yap&m Kurallar & TS 4559 Beton Çelik Has &rlar & Su Tutucu Betonarme Yap&lar &n Yap&m&na ait Genel Teknik #artname – DS Bay&nd&rl&k ve skân Bakanl&'& Deprem Bölgelerinde Yap &lacak Binalar Hakk&nda Yönetmelik DLH 2008 Deprem Yönetmeli'i- K&y& ve Liman Yap&lar &, Demiryollar &, Hava Meydanlar & n*aatlar &na ili*kin Deprem Yönetmeli'i

9


Yabanc# Standartlar: ACI 350 Code Requirements for Environmental Engineering Concrete Structures and Commentary 350.3 Seismic Design of Liquid-Containing Concrete Structures and Commentary 350.4R Design Considerations for Environmental Engineering Concrete Structures BS 8007 Design of Concrete Structures for Retaining Aqueous Liquids EN1992-3 Eurocode 2. Design of concrete structures. Liquid retaining and containing structures

2.8.3 Malzemeler Malzemeler mevcut Türk Standartlar &na uygun olacakt&r. Kullan &lan bu malzemelerin fiziksel ve dayan &m özellikleri ilgili *artnamelerden (TS – 500, TS EN 206-1, TS 708) al&nacakt&r.

2.8.3.1 Beton Bütün yap&lar &nda kullan&lacak betonarme betonu ve öngerilmeli beton s &n&f & TS 500 ve TS 3233’de öngörülen tasar &m s&n&flar &na uygun olacakt&r. S&v& tutucu betonarme yap&larda en az C30/37 s &n&f & beton kullan&lacakt&r. Daha dü*ük beton s&n&flar &; kütle betonlar &, ankraj bloklar &, dolgu betonlar & vs. ve yap&sal olmayan elemanlarda kullan &lacakt&r. Projelendirmede kullan&lacak beton s&n&flar & ve bas&nç dayan&mlar & Çizelge 1’de verilmi*tir. Bu ay&rt etmede ölçü, bas&nç dayan&m& olup, bu amaçla taban çap& - = 15 cm ve yüksekli'i 30 cm olan silindir numuneler ile bir kenar & 15 cm olan küp numunelerin 28 günlük bas &nç dayan&mlar & verilmi*tir.

Çizelge 1: Normal ve A'#r Betonlar için Bas #nç Dayan#m# S#n#flar # (TS EN 206-1 Çizelge 7) En Dü*ük Karakteristik Silindir Dayan#m Bas#nç Dayan#m S#n#f # Fck,sil (N/mm2) C12/15 12 C16/20 16 C20/25 20 C25/30 25 C30/37 30 C35/45 35 C40/50 40 C45/55 45 C50/60 50 10

En Dü*ük Karakteristik Küp Dayan#m Fck,küp (N/mm2) 15 20 25 30 37 45 50 55 60


C55/67 C60/75 C70/85 C80/95 C90/105 C100/115

55 60 70 80 90 100

67 75 85 95 105 115

Asgari bir gereklilik olarak, betonun çevre ko*ullar &na göre s&n&f & ve ilgili asgari dayan &kl&l&'&, daha az agresif ko *ullar veya TS EN 206-1 Çizelge 1’de gösterilen de'erden daha dü*ük olmayacakt&r.

Çizelge 2: Beton Etki S#n#flar # (TS EN 206-1 Çizelge 1) S&n&f gösterimi

Etki s&n&flar &n&n meydana gelebilece'i yerlere ait bilgi mahiyetinde örnekler

Çevrenin tan&m&

1 Korozyon veya zararl# etki tehlikesi yok

X0

Donat& veya gömülü metal bulunmayan beton: Donma/çözülme etkisi, a*&nma veya kimyasal Çok dü*ük rutubetli havaya sahip binalar &n iç etki haricindeki bütün etkiler k&s&mlar &ndaki beton Donat& veya gömülü metal içeren beton: Çok kuru

2 Karbonatla*man#n sebep oldu'u korozyon Donat& veya di'er gömülü metal ihtiva eden betonun hava ve nem etkisine maruz kalmas & halinde etki, a*a'&da verilen *ekilde s&n&fland&r &l&r.

Not – Burada bahse konu olan nem *artlar &, donat& veya di'er gömülü metali saran beton örtü tabakas& içerisindeki *artlard&r. Ancak ço'u durumda beton örtü tabakas& *artlar &n&n betonun içerisinde bulundu'u çevre *artlar &n& yans&tt&'& kabul edilir. Bu durumda çevre *artlar &n&n s&n&fland&r &lmas& yeterli olabilir. Beton ve içerisinde bulundu'u çevre (ortam) aras&nda geçirimsiz tabaka varsa bu *artlar geçerli olmayabilir.

XC 1

Çok dü*ük rutubetli havaya binalar &n iç k&s&mlar &ndaki beton.

Kuru veya sürekli &slak

sahip

Sürekli *ekilde su içerisindeki beton. XC 2

XC 3

Su ile uzun süreli temas eden beton yüzeyler temellerin ço'u

Islak, aras&ra kuru

Orta derecede veya yüksek rutubetli havaya sahip binalar &n iç k &s&mlar &ndaki betonlar

Orta derecede rutubetli

Ya'murdan korunmu*, aç&kta bulunan betonlar XC 4

S&n&f gösterimi

XC 2 etki s &n&f & d&*&ndaki, su temas&na maruz beton yüzeyler

Döngülü &slak ve kuru

Etki s&n&flar &n&n meydana gelebilece'i yerlere ait bilgi mahiyetinde örnekler

Çevrenin tan&m&

11


3 Deniz suyu haricindeki klorürlerin sebep oldu'u korozyon Donat& veya di'er gömülü metal ihtiva eden betonun, buz çözücü tuzlar & da ihtiva eden, deniz suyu haricindeki kaynaklardan gelen klorürleri ihtiva etmesi halinde etki, a *a'&da verilen *ekilde s&n&fland&r &l&r.

Not – Rutubet *artlar & hakk&nda bilgi, bu çizelgenin 2. bölümünde verilmi *tir. XD 1

Hava ile ta*&nan klorürlere maruz beton yüzeyleri

Orta derecede rutubetli

Yüzme havuzlar & XD 2

Islak, aras&ra kuru

Klorür içeren endüstriyel sulara maruz betonlar Klorür ihtiva eden serpintilere maruz köprü k&s&mlar &

XD 3

Döngülü &slak ve kuru

Yer dö*emeleri Araç park yeri dö*emeleri

4 Deniz suyundan kaynaklanan klorürlerin sebep oldu'u korozyon Donat& veya di'er gömülü metal ihtiva eden betonun deniz suyunda bulunan klorürlere veya deniz suyundan kaynaklanan tuz ta*&yan hava ile temas etmesi halinde etki, a *a'&da verilen *ekilde s&n&rland&r &l&r. XS 1

Hava ile ta*&nan tuzlara maruz, fakat deniz suyu ile do'rudan temas etmeyen

Sahilde veya sahile yak&n yerde bulunan yap&lar

XS 2

Sürekli olarak su içerisinde

Deniz yap&lar &n&n bölümleri

XS 3

Gelgit, dalga ve serpinti bölgeleri

Deniz yap&lar &n&n bölümleri

5 Buz çözücü maddenin de bulundu'u veya bulunmad#'# donma/çözülme etkisi Betonun, etkili donma / çözülme döngülerine, &slak durumda maruz kalmas& halinde etki, a*a'&da verilen *ekilde s&n&fland&r &l&r. XF 1

Buz çözücü madde içermeyen suyla orta derecede doygun

Ya'mura ve donmaya maruz dü*ey beton yüzeyler

XF 2

Buz çözücü madde içeren suyla orta derecede doygun

Donma ve hava ile ta*&nan buz çözücü madde etkisine maruz yol yap&lar &n&n dü*ey beton yüzeyleri

XF 3

Buz çözücü madde içermeyen suyla yüksek derecede doygun

Ya'mur ve donmaya maruz yatay beton yüzeyler

S&n&f gösterimi

Çevrenin tan&m&

Etki s&n&flar &n&n meydana gelebilece'i yerlere ait bilgi mahiyetinde örnekler Buz çözücü maddelere maruz yol ve köprü kaplamalar &

XF 4

Buz çözücü madde içeren su veya deniz suyu ile yüksek derecede doygun

Buz çözücü tuz ihtiva eden su serpintisine do'rudan ve donma etkisine maruz beton yüzeyler Deniz yap&lar &n&n dalga etkisi alt&ndaki donmaya maruz bölgeleri

Kimyasal etkiler

12


Betonun, Çizelge 2’de verilen tabii zeminler ve yer alt & sular &ndan kaynaklanan zararl& kimyasal etkilere maruz kalmas& durumunda etki, a*a'&da verilen *ekilde s&n&fland&r &l&r. Deniz suyu, co 'rafik bölgeye göre s&n&fland&r &l&r, bu nedenle betonun kullan&laca'& yerde geçerli s&n&fland&rma uygulan&r.

Not – A*a'&da verilenlerin bulunmas& halinde, geçerli etki s&n&f &n&n tayini için özel çal &*ma yap&lmas&na gerek duyulabilir. Çizelge 2’de verilen s&n&r de'erlerin d&*&ndaki de'erler Di'er zararl& kimyasal maddeler, Kimyasal maddelerle kirlenmi* zemin veya su, Çizelge 2’de verilen kimyasallarla birlikte yüksek h &zda akan su bulunmas&. XA 1

Çizelge 2’ye göre az zararl& kimyasal ortam

XA 2

Çizelge 2’ye göre orta zararl& kimyasal ortam

XA 3

Çizelge 2’ye göre çok zararl& kimyasal ortam

Çizelge 3: Do'al zeminler ve yer alt # sular #ndan kaynaklanan kimyasal etkiler için etki s#n#flar #n#n s#n#r de'erleri (TS EN 206-1 Çizelge 2) Zararl& kimyasal ortamlar &n a*a'&da verilen s&n&flamas&, do'al zemin ve yeralt& suyunun 5°C ile 25°C aras&nda s&cakl&'a sahip olmas& ve su ak&* h&z&n&n durguna yak&n derecede yava* olmas& esas al&narak yap&lm&*t&r. Kimyasal özelli'e ait en bask &n herhangi tek de'er, s&n&f & belirler.

ki veya daha fazla zararl& kimyasal özelli'in ayn& s&n&f & belirtmesi durumunda çevre, bir sonraki daha yüksek s&n&fa dahil olarak al&nmal&d&r. Ancak bu özel durum için yap &lan çal&*man&n bir üst s&n&f seçmenin gerekli olmad&'&n& göstermesi durumunda bu i*lem uygulanmaz. Kimyasal özellik Referans deney metodu XA1 XA2 XA3 Yeralt& suyu EN 196-2 > 600 ve > 3000 ve ≥ 200 ve SO 24− mg/L ≤ 3000 ≤ 6000 ≤ 600 pH CO2 mg/L (zararl& etkiye sahip) NH+4 mg/L

Mg2+ mg/L Zemin

SO 24− mg/kg8 (toplam) Asitlik mL/kg a) Geçirgenli'i (permeabilitesi) 10-5 m/s’den daha dü*ük olan kil zeminler bir a*a'& s&n&fa geçirilebilirler. b) Deney metodunda, SO 24 − ’ün hidroklorik asitle ekstraksiyonu tarif edilmi*tir; Alternatif olarak, betonun kullan&laca'& yerde yap&l&yorsa, su ile aç&'a ç&karma metodu da kullan&labilir. c) Islanma kuruma döngüleri veya kapiler emme nedeniyle, betonda sülfat iyonu birikimi tehlikesi olan yerlerde 3000 mg/kg olan s&n&r 2000 mg/kg’a indirilir.

Yap&n&n 50 y&l kullan&m ömrüne sahip olaca'& esas al&narak beton kar &*&m& ve özellikleri için belirlenmi* s&n&r de'erler Çizelge 4’te verilmi *tir. Bu çizelgede verilen de'erler, TS EN 1971’e uygun CEM I tipi çimento ve 20 mm – 32 mm aras&nda en büyük anma tane büyüklü 'üne sahip agrega ile yap &lm&* betonlarda geçerlidir. En küçük dayan &m s &n&flar &, su/çimento oran& ile 32.5 s&n&f & dayan&ma sahip çimento ile yap &lm&* betonun dayan&m s&n&f & aras&ndaki ili*ki kullan&larak belirlenmi*tir. En yüksek su/çimento oran& ve en az çimento miktar & s&n&r de'erleri, her durumda uygulanabilir. 13


Çizelge 4: Beton Kar #*#m# ve Özellikleri çin Önerilen S#n#r De'erler (TS EN 206-1 Çizelge F.1) Etki s&n&rlar & Korozyon Karbonatla*ma nedeniyle korozyon veya zararl& etki tehlikesi yok X0 XC1 XC2 XC3 XC4 En büyük 0,65 0,60 0,55 0,50 su/çimento oran& En küçük C12/15 C20/25 C25/30 C30/37 C30/37 dayan&m s&n&f & En az 260 280 280 300 çimento içeri'i (kg/m3) En az hava içeri'i (%) Di'er *artlar

Klorürün sebep oldu'u korozyon Deniz suyu Deniz klorür

suyu

XS1 0,50

XS2 0,45

XS3 0,45

XD1 0,55

XD2 0,55

C30/37

C35/45

C35/45

C30/37 C30/37

300

320

340

300

-

-

-

-

Zararl& kimyasal ortam

Donma/çözülme etkisi haricinde

XD3 0,45

XF1 0,55

XF2 0,55

XF3 0,50

XF4 0,45

XA1 0,55

XA2 0,50

XA3 0,45

C35/45 C30/37

C25/30

C30/37

C30/37

C30/37

C30/37

C35/45

300

320

300

300

320

340

300

320

350

-

-

-

4,0a

4,0a

4,0a

-

-

-

peEN 12620: 2000’e uygun Sülfatlara dayan&kl& donma/çözülme dayan&kl&l&'&na sahip çimentob) agrega a Hava sürüklenmemi* betonda, beton performans&, ilgili etki s &n&f & için donma/çözülme etkisine dayan&kl&l&'& kan&tlanm&* betonla mukayese edilerek uygun deney metoduna göre belirlenmelidir. b XA2 ve XA3 etki s&n&f &nda bask&n etkinin SO 4 ‘den kaynaklanmas& halinde sülfatlara dayan&kl& çimento kullan&lmas& zorunludur. Sülfatlara dayan&kl&l&k bak&m&ndan çimentonun s&n&fland&r &lmas& halinde orta ve yüksek dayan&kl& olarak s&n&fland&r &lan çimento X A2 etki s&n&f &nda (uygulanabiliyorsa X A1 etki s&n&f &nda) ve yüksek dayan&kl& çimento ise XA3 etki s&n&f &nda kullan&lmal&d&r. 2

Agresif kimyasal ortamlarla ilgili olarak öngörülecek asgari ko*ullar, belgelendirilmi* saha ko*ullar &na dayan&larak haz&rlanmal&d&r.

14


2.8.3.2 Betonarme Donat#s# Donat& a*a'&daki çe*itlerle s&n&rland&r &lacakt&r. a) Nervürlü çubuklar (12 mm ile 26 mm çaplar & aras&nda) TS 708 veya e*de'erine göre S 420 s&n&f &nda olacakt&r. Bu tip çubuklar &n akma dayan&m& fy = 420 N/mm2 olacakt&r. b) Düz yuvarlak demir çubuklar (12 mm ile 26 mm çaplar & aras&nda) TS 708 veya e*de'erine göre S 220 s &n&f &nda olacakt&r. Bu tip çubuklar &n akma dayan&m& fy = 220 N/mm2 olacakt&r. c) Çelik has&r – TS 4559’a göre S 500 s&n&f &nda olacakt&r Bu tip çubuklar &n akma dayan&m& fy = 500 N/mm2 olacakt&r. Aksi belirtilmedikçe yap&larda S 420 a ve S 220 s &n&f & çubuklar kullan&lacakt&r. Bindirme ve kenetlenme TS500 de tan&mlanan *ekilde yap&lacakt&r. Bas&nç ve e'ilme elemanlar &nda kullan&lacak etriyelerin en küçük çap & 10 mm olacakt &r. En küçük boyuna donat& çaplar & kiri*lerde 12 mm, kolonlarda 14 mm ile s &n&rland&r &lacakt&r. Is& ve rötre donat&lar &n&n en küçük çap& 12 mm olacakt&r.

2.8.3.3 Öngerilme Çeli'i Hesaplar standart 12.7 mm (0.5 inç) veya 15.2 mm (0.6 inç) nominal çap &nda ASTMA 416-80 Grade, 1862 Mpa veya e*de'erinde ç&plak, yüksek çekme gerilmeli, so 'ukta çekilmi*, gerilmeden ar &nd&r &lm&*, dü*ük gev*emeli 7 adet çubuktan olu*an kablolar &n kullan&laca'& esas&na dayand&r &lacakt&r. Bu çe*it öngerme çelikleri için S&n&r çekme dayan&m& (UTS) 1862 N/mm2 (Mpa) %1’lik uzamadaki akma dayan &m& 1583 N/mm2 (Mpa) Öngerilme toronu ba*&na minimum kopma yükü (0.5 inç çapl &) 183.7 kN 1000 saat sonra gev*emeden (relaxation) olu*an kay&p % 70 UTS’de % 25, % 80 UTS’de % 35 e) Elastisite Modülü: 190000 ± 5000 N/mm2 olarak kullan &lacakt&r.

2.8.3.4 Pas Paylar # Pas pay&, donat&n&n (ba'lant&lar, etriyeler ve ba'lama teli dahil olmak üzere) d &* yüzeyi ile beton d&* yüzeyi aras&ndaki mesafedir. Paspay& uygun derinlikteki sehpalar ile sa 'lanacakt &r. Sehpalar aras&ndaki mesafe, donat &n&n bütün bölümlerin de asgari pas pay & b&rak&lmas&n& garanti edecek aral&kta yerle*tirilecektir. 15


Donat& için Çizelge 5, Çizelge 6 ve Çizelge 7’deki asgari pas paylar & uygulanacakt&r.

Çizelge 5: Asgari Pas Pay # (öngermesiz yerinde dökme beton) Asgari Pas Pay# (mm) (a) Zemin ile do'rudan ili*kide olan(zemine dökülen) ve zeminle kal&c& temas eden beton 75 (b) Toprak, s&v& ve hava ko*ullar &na aç&k olan beton: Dö*emeler ve di*li dö*emeler

50

Kiri*ler ve kolonlar: Etriyeler, çirozlar ve spiral donat &lar Ana donat&

50 65

Duvarlar

50

Temeller ve zemine oturan dö *emeler: Kal&pl& yüzeyler Temeller ve zemine oturan dö *emelerin üst yüzeyleri

50 50

Kabuklar ve e'ik plak elemanlar (c) a ve b maddelerini kapsamayan durumlar:

40

Dö*emeler ve di*li dö*emeler

20


40 50

Duvarlar

25

Kabuklar ve e'ik plak elemanlar: φ 16 ve daha ince çubuklar φ 20 ve daha kal&n çubuklar

15 20

Çizelge 6: Asgari Pas Pay # (ön germeli ya da öngermesiz prekast beton) Asgari Pas Pay# (mm) (a) Toprak, s&v& ve hava ko*ullar &na aç&k olan beton: Dö*emeler ve di*li dö*emeler

40


40 50

Duvarlar

40

Kabuklar ve e'ik plak elemanlar

25

16


(b) a maddesini kapsamayan durumlar: Dö*emeler ve di*li dö*emeler: φ 26 çapl& çubuklarla, 40 mm çapl& öngerme çubuklar & ve daha ince 20 çubuklar 40 40 mm’den daha büyük çapl & öngerme çubuklar & Kiri*ler ve kolonlar: Etriyeler, çirozlar ve spiral donat &lar Ana donat&

25 40

Duvarlar: φ 26 çapl& çubuklarla, 40 mm çapl& öngerme çubuklar & ve daha ince 25 çubuklar 40 40 mm’den daha büyük çapl & öngerme çubuklar & Kabuklar ve e'ik plak elemanlar: φ 16 ve daha ince çubuklar φ 20 ve daha kal&n çubuklar

20 25

Çizelge 7: Asgari Pas Pay # (öngermeli yerinde dökme beton) Asgari Pas Pay# (mm) (a) Zemin ile do'rudan ili*kide olan(zemine dökülen) ve zeminle kal&c& temas eden beton 75 (b) Toprak, s&v& ve hava ko*ullar &na aç&k olan beton: Dö*emeler: ve di*li dö*emeler

40

Kiri*ler ve kolonlar; Etriyeler, çirozlar ve spiral donat &lar Ana donat&

40 50

Duvarlar

40

Kabuklar ve e'ik plak elemanlar (c) a ve b maddelerini kapsamayan durumlar:

25

Dö*emeler ve di*li dö*emeler

20


25 40

Duvarlar

25

Kabuklar ve e'ik plak elemanlar: φ 16 ve daha ince çubuklar φ 20 ve daha kal&n çubuklar

20 25

17


2.8.4 Projelendirmede Dikkat Edilecek Konular ve Genel Öneriler 2.8.4.1 Yüklemeler Bütün s&v& tutucu betonarme yap&lar dolu ve bo* durumlar & için projelendirilecektir. Yükleme kombinasyonlar & en elveri*siz tesirleri verecek *ekilde olacakt&r.

2.8.4.2 Yükler 2.8.4.2.1 Ölü Yükler Eleman öz a'&rl&'&, izolasyon, s&va, e'im betonu, mekanik ekipmanlar, yap& e 'er gömülü ise dö*eme üzerindeki toprak dolgu ölü yük olarak al &nacakt&r.

2.8.4.2.2 Dö*emedeki Hareketli Yükler Yürüme yolu, merdivenler, ofis ve laboratuvar dö *emelerinde al&nacak en az hareketli yük 5 kN/m2 olmal&d&r. Ekipman a'&rl&klar & üreticiden temin edilece 'i için, e'er ekipman onay& al&nmadan hesap yap&lacaksa, farkl& üreticilerden temin edilen de'erlerin en büyü'ü al&narak tasar &m yap&lacakt&r. Ekipman ta*&yan dö*emelerde al&nacak hareketli yük en az 7.5 kN/m2 dir. Bu de'er a'&r ekipmanlar &n bulundu'u odalarda ise en az 15 kN/m 2 olmal&d&r. Kat dö*eme ve kiri*lerinin tasar &mlar & yap&l&rken makina ve di'er ekipmanlar &n a'&rl&klar &na, beton mesnet kaidelerinin a'&rl&klar & da dahil edilmelidir. Elektrik kontrol ve ekipman odalar &nda, ekipman yerlerinin ve mesnetlenme alanlar &n&n tan&mlanarak tasar &m yap&lmas& tercih edilecektir. Ancak, uygulama s &ras&nda ekipmanlar &n&n yerle*imlerinin projede tan &mlanandan farkl& yap&lmas& ya da yeni ekipmanlar &n eklenmesi durumu söz konusu ise15 kN/m 2 ‘lik hareketli yük al &narak tasar &m yap&lmas& uygun olacakt&r. Dö*emenin hesab&nda hareketli yük olarak dikkate al&nan makina, ekipman, boru, kaide betonu vb. çizimlerde de yer almal&d&r. Gömülü tanklarda, toprak dolgu yükünün yan &s&ra, çat& yükü olarak en az 5 kN/m 2’lik bir hareketli yük dikkate al &nmal&d&r. Çat&n&n kullan&m&na uygun olarak bu yük artt &r &labilir. Gömülü yap&larda, özellikle kiri*siz dö*emeli çat& plaklar &nda, yap&n&n baz& anolar &nda toprak örtüsünün bulunu*u, baz& anolar &nda bu örtünün olmamas& durumu ciddi etkilere yol açabilece'i için dikkatli tasarlanmal &d&r. E'er toprak dolgu a*amal& olarak yap&lacak ise ve/veya çat& üzerine herhangi bir ekipman&n yerle*tirilmesinde bir sak &nca varsa ya da yerle*tirilecek ekipman&n tipi ve a'&rl&'& ile ilgili bir s &n&rlama varsa betonarme çizimlerde bu durum belirtilmelidir. Kimyasallar &n veya di'er malzemelerin depoland&'& alanlar &n tasar &m&nda malzemenin maksimum y&'&lma yüksekli'i ile yo'unlu'u ya da birim a'&rl&'& dikkate al&nmal&d&r. Bu de'erler TS498’den al&nmal&d&r.

2.8.4.2.3 Hidrostatik Bas#nç Hidrostatik bas&nç a*a'&daki formül ile hesaplanacakt &r; qh= γ W *h Burada; qh

: hidrostatik bas&nç (kN/m2)

18


γ W : Suyun/s&v&n&n birim hacim a'&rl&'& (kN/m2)

h

: su/s&v& derinli'i (m)

Yap& içindeki hidrostatik bas &nç hesab& yap &n&n normal su/s&v& seviyesi ve en olumsuz su/s &v& seviyesi dikkate al&narak ayr & ayr & yap&lacakt&r. En olumsuz su/s&v& seviyesi için, yap & tam dolu ya da ta*k&n seviyesine kadar dolu olaca '& kabullerinden biri dikkate al &narak hesap yap&lacakt&r. Yap& d&*&ndaki hidrostatik bas&nç, zemin suyunun seviyesinin yüksek olmas & ve ta*k&n durumlar & için hesaplanacakt &r. D&* su yükü ayn& zamanda yap&n&n yüzmesine de neden olaca'&ndan stabilite hesaplar &nda da dikkate al&nacakt&r.

2.8.4.2.4 Yanal Toprak Bas#nc# Duvarlar üzerindeki d&* yanal toprak bas&nc&, a*a'&daki Coulomb toprak itkisi denklemleri kullan&larak hesaplanacakt&r: P A = K A * γ * x + K A * q PP = KP * γ * x + KP * q K A

cos 2 (φ −θ )

= 2 cos θ cos(

K P

 θ + δ ) 1+ 

+ δ ) sin( φ −α )   cos (θ + δ ) cos (θ − α ) 

sin( φ

cos

= 2 cos θ cos( θ

−δ

 ) 1 

2

(φ

+θ

2

)

+ δ ) sin( φ + α )   ( θ − δ ) cos ( θ − α ) 

sin( φ cos

2

Burada; P A: aktif toprak bas&nc& (kN/m²) PP: pasif toprak bas&nc& (kN/m²) K A: aktif toprak bas&nc& katsay&s& KP: pasif toprak bas&nc& katsay&s&

γ : arka dolgu malzemesi birim a'&rl&'& (kN/m³) x: arka dolgu derinli'i (m) q: sür *arj yükü (kN/m²)

.: içsel sürtünme aç&s& (derece) /: arka dolgusu *evinin yatay ile yapt&'& aç& (derece)

δ:duvar sürtünme aç&s& (stabilite ve gerilme hesaplar & için)

19


- topra'&n toprak ile δ = . - topra'&n beton ile δ = 1/2 .

0: dü*ey ile aç& (derece) 2.8.4.2.5 Çevresel Yükler S&v& tutucu yap&lar ayn& zamanda, &s&l etkiler, rüzgar, kar yüklerine göre de tasarlanmal &d&rlar. Bu yüklerin hesab& TS 498’e uygun olacakt &r.

2.8.4.2.6 Deprem Yükleri S&v& tutucu yap&lar &n deprem yüklerinin hesab& ACI 350 Bölüm 21 ve ACI 350.3’e uygun olarak yap&lacakt&r. Bu *artnamenin kapsam&nda bulunan yap&lar zemine mesnetli ve ayakl & olmak üzere iki tiptedir: 1- Zemine mesnetli tanklar: Tip1- Dikdörtgen Tanklar Tip1.1-Sabit mesnetli Tip1.2-Mafsall& Tip2- Dairesel Tanklar Tip2.1-Sabit mesnetli Tip2.1(1)-Betonarme Tip2.1(2)-Öngermeli Tip2.2-Mafsall& Tip2.2(1)-Betonarme Tip2.2(2)-Öngermeli Tip2.3-Fleksibl temel (Sadece öngermeli beton yap &larda izin verilir) Tip2.3(1)-Ankrajl& Tip2.3(2)-Ankrajs&z 2- Ayakl& Tanklar: Bu kategoriye giren tanklar konsol ayak üzerinde oturan s &v& dolu yap&lard&r.

20


KEST

DARESEL TANK PLANI

Deprem yönü Deprem yönü

Deprem Yönü

Deprem Yönü

DKDÖRTGEN TANK PLANI S&v& tutucu yap&lar &n duvarlar &, statik yüklere ek olarak, a*a'&daki dinamik etkiler de dikkate al&narak tasarlanacakt&r: -

Atalet kuvvetleri, Pw and Pr

-

Depolanan s&v&dan gelen hidrodinamik impulsif kuvvet, P i

-

Depolanan s&v&dan gelen hidrodinamik konvektif kuvvet, P c

-

Duvar &n gömülü k&sm&na etki eden dinamik toprak bas&nc&,

-

Duvar &n gömülü k&sm&na etki eden dinamik yeralt& suyu bas&nc&,

-

Dü*ey ivme etkisi,

2.8.4.2.6.1 Atalet Kuvvetleri ve Hidrodinamik Kuvvetlerin Hesab #

P w

 εW  = C i I  w   Ri   εW w '    Ri 

P w ' = C i I 

21


W r    Ri 

P r = C i I 

W  P i = C i I  i   Ri  P c

W  = C c I  c   Rc 

Toplam taban kesme kuvvetinin hesab &: V = ( P i + P w + P r ) 2 + P c2

+ P eg 2

Tank temelinin üstünde olu*an e'ilme momentinin hesab &: M w

= P w hw

M r

= P r hr

M i

= P i hi

M c

= P c hc

M b

=

( M i + M w + M r ) 2

+ M c2

Tank temelinin alt&nda olu*an deviren momentin hesab& (Tank temeli ve destek sistemi dahil edilmi* olarak): M i'

= P i hi'

M c

= P c hc'

M o

=

'

( M i' + M w + M r ) 2

+ M 'c2

E'er varsa depremden dolay & olu*an toprak ve yeralt& suyu etkileri de moment hesab &na dahil edilecektir.

Semboller: Pw : Duvar &n yatay yönde atalet kuvveti (kN) Pw ‘ : Dikdörtgen tank&n incelenen deprem yönüne dik yöndeki bir duvar &n&n yatay atalet kuvveti (kN) Pr : Wr ‘dan dolay& dö*emenin yatay yöndeki atalet kuvveti (kN)

22


Pi : Wi ‘dan dolay& yatay yönde olu*an toplam impulsif kuvvet (kN) Pc : Wc’den dolay& yatay yönde olu*an toplam konvektif kuvvet (kN) Peg : Tank&n gömülü bölümünde depremden dolay & olu*an yatay toprak itkisi ve/veya yeralt & su bas&nc& (kN) Ww : Silindirik tank duvar a '&rl&'& (kN) Ww’ : Dikdörtgen tank&n incelenen deprem yönüne dik yöndeki tek bir duvar &n&n a'&rl&'& (kN) Wr : Tank dö*emesinin a'&rl&'& (kN) Wi : Depolanan s&v&n&n e*de'er a'&rl&'&n&n impulsif bile*eni (kN) WC : Depolanan s&v&n&n e*de'er a'&rl&'&n&n konvektif bile*eni (kN) WL : Depolanan s&v&n&n toplam e*de'er a'&rl&'& Ci , Cc, Ct : Sismik tepki katsay&lar &

1 : Etkili kütle katsay&s& Ri : Deprem yükü azaltma katsay&s&n&n impulsif bile*eni Rc : Deprem yükü azaltma katsay&s&n&n konvektif bile*eni I : Yap& önem katsay&s& hi : Duvar temelinin üstünden impulsif yatay kuvvetin a '&rl&k merkezine olan mesafe (m) (temel bas&nc& hariç tutularak) hi‘ : Duvar temelinin üstünden impulsif yatay kuvvetin a '&rl&k merkezine olan mesafe (temel bas&nc& dahil edilerek) hc : Duvar temelinin üstünden konvektif yatay kuvvetin a '&rl&k merkezine olan mesafe (m) (temel bas&nc& hariç tutularak) hc‘ : Duvar temelinin üstünden konvektif yatay kuvvetin a '&rl&k merkezine olan mesafe (m) (temel bas&nc& dahil edilerek) hr : Tank duvar & temelinden çat& dö*emesinin a'&rl&k merkezine olan mesafe (m) hw : Tank duvar & temelinden duvar &n a'&rl&k merkezine olan mesafe (m) HL : Depolanan s&v&n&n tasar &m derinli'i (m) HW : Tank duvar &n&n iç yüksekli'i (m) L : Dikdörtgen tank&n incelenen deprem yönüne paralel yöndeki duvar &n&n içten içe boyutu (m) B : Dikdörtgen tank&n incelenen deprem yönüne dik yöndeki duvar &n&n içten içe boyutu (m) D : Dairesel tank &n iç çap&

23


A- Zemine Oturan Tanklar için Dinamik Karakteristiklerin Hesaplanmas #: A.1- Dikdörtgen Tanklar



W i W L

W C W L

=

 L      H  L     L   0.866  H  L 

tanh 0.866

 L    H L   = 0.264   tanh 3.16 L  H    L 

A'&rl&k merkezine olan mesafe(temel bas &nc& hariç tutularak) L H L

L H L

hc H L

< 1.333

hi H L

 L  = 0.5 − 0.09375    H L 

hi

≥ 1.333

H L

= 0.375

 

 H L   − 1   L    = 1−  H    H   3.16 L  sinh 3.16 L    L    L   cosh 3.16

mpulsif kuvvet

konvektif kuvvet

A'&rl&k merkezine olan mesafe(temel bas &nc& dahil edilerek) L H L

< 0.75

hi

'

H L

= 0.45

24


L H L

hc ' H L

hi '

≥ 0.75

H L

 L    H 1  L  = −   L   8  2 tanh 0.866   H    L  0.866

 

 H L   − 2.01   L    = 1−  H    H   3.16 L  sinh 3.16 L    L    L   cosh 3.16

mpulsif kuvvet

Konvektif kuvvet

Dinamik Özellikler: k : Yap&sal rijitlik tw : Ortalama duvar kal&nl&'& (mm) γ c : Betonun yo'unlu'u (24 kN/m3)

γ L : S&v&n&n yo'unlu'u (kN/m3) 3

γ w : Suyun yo'unlu'u ( kN/m )

g : yerçekimi ivmesi (9.807 m/s 2) ω=

k m

m = mw

+ mi  γ c    3 10  g   t w

mw

= H w

mi

 W   L   γ L  =  i    H L      W L   2   g  25


h=

(hw mw + hi mi ) (mw + mi )

Sabit mesnetli konsol duvarlar için “k “ yakla *&k olarak a*a'&daki formul ile hesaplanabilir: 3

 t w  k =   4 x10 6  h  E c

2π

T i =

ωi

m k

λ

=

ωc

= 2π

L

 

 H L     L  

λ = 3.16 g tanh 3.16 T c

=

2π

ωc

2π  =    L  λ 

S&n&r ko*ullar & farkl& duvarlar için uygun formüller kullan&lmal&d&r.

A.2- Dairesel Tanklar



W i W L

W C W L

=

 D      H  L     D   0.866  H  L 

tanh 0.866

 D    H L   = 0.230   tanh 3.68 D  H    L 

A'&rl&k merkezine olan mesafe(temel bas &nc& hariç tutularak) D H L

< 1.333

hi H L

 D  = 0.5 − 0.09375    H L 

26


D H L

hc H L

hi

≥ 1.333

H L

= 0.375

 

 H L   − 1   D    = 1−  H    H   3.16 L  sinh 3.68 L    D    D   cosh 3.68

A'&rl&k merkezine olan mesafe(temel bas &nc& dahil edilerek)

D H L

D H L

hc ' H L

hi

< 0.75

'

H L

hi '

≥ 0.75

H L

= 0.45

 D    H 1  L  = −   D   8  2 tanh 0.866   H    L  0.866

 

 H L   − 2.01   D    = 1−  H    H   3.68 L  sinh 3.68 L    D    D   cosh 3.68

Dinamik Özellikler: k : Yap&sal rijitlik tw : Ortalama duvar kal&nl&'& (mm) γ c : Betonun yo'unlu'u (24 kN/m3)

γ L : S&v&n&n yo'unlu'u (kN/m3) 3 γ w : Suyun yo'unlu'u ( kN/m )

g : yerçekimi ivmesi (9.807 m/s 2) Tip 2.1 ve 2.2 için Ti hesab&:

ωi = CI

1 g 10 3 E c γ c HL

27


tw 10r

CI = C W

T i

=

2π

ωi

Tip 2.3 için Ti hesab&: 8π (W w

T i

=

k a

= 10

+ W r + W i ) ≤ 1.25 sn

gDk a 3

 AS E S cos 2 α   2G p w p L p      +     LC S C   t p S p   

Tc hesab&:

ωc

=

λ D

 

 H L      D  

λ = 3.68 g tanh 3.68

T c

=

2π

ωc

2π  =    D  λ 

Tv hesab&:

T v

= 2π

γ L DH L2 2 gt w E c

A.3- Ci , Cc, Ct Sismik tepki katsay#lar #n#n hesab#: Ci hesab&: Ti 2 Ts Ci =SDS Ti > Ts Ci =

S D1 T i

≤ S DS

28


S D1

TS =

S DS

SDS : K&sa periyot tasar &m ivme spektrumu SS : K&sa periyot için spektral ivme

Fa : K&sa periyod zemin katsay&s& 2

SDS =

3

S S F a

SD1 : 1 saniye periyodu tasar &m ivme spektrumu S1 : 1 saniye periyodu için spektral ivme FV : 1 saniye periyodu zemin katsay&s& SD1 =

2 3

S 1 F V

50 y&lda %10 a*&lma olas&l&'&na kar *&l&k gelen T=1 s için S S ve T=0.2 s için S1 de'erleri kullan&larak tasar &m yap&lacakt&r. Bu de'erleri Türkiye geneli için tan &mlayan haritalar ve 0.02 derecelik enlem ve boylam art &mlar & ile veren tablolar, “ K &y& ve Liman Yap&lar &, Demiryollar &, Hava Meydanlar & n*aatlar &na ili*kin Deprem Teknik Yönetmeli'inde ” bulunmaktad&r. Yönetmelik EK-A’da verilen spektral ivme de 'erleri, referans zemin s&n&f & olarak al&nan B S&n&f & zemin için tan&mlanm&*t&r. Di'er zemin s&n&flar & için kullan&lacak spektral ivme de'erleri Yönetmelik Ek B’de yap&lan zemin s &n&fland&rmas& esas al&narak a*a'&da verilen Çizelge 8 ve Çizelge 9’dan al&nacakt&r. Cc hesab&: Tc 2 1.6/Ts C c

=

1.5S D1 T c

(saniye)

≤ 1.5S DS

Tc > 1.6/Ts

(saniye)

0.4S DS = C 6 Ctc hesab&T :2 c

=

2.4S DS 2

T c

Dairesel Tanklar için: TV 2 Ts

Ct = SDS TV > Ts

29


C t

=

S D1 T V

Dikdörtgen Tanklar için: C t

= 0.4S DS

Çizelge 8: K#sa Periyod Zemin Katsay#s#, Fa (DLH 2008 - K&y& ve Liman Yap&lar &, Demiryollar &, Hava Meydanlar & n*aatlar &na li*kin Deprem Yönetmeli'i Tablo 1.1) Zemin S#n#f #* Ss ≤ 0.25 0.8 1.0 1.2 1.6 2.5 -b

K#sa Periyod Spektral vmesi (g)a Ss = 0.50 Ss = 0.75 Ss = 1.0 Ss = 1.25 0.8 0.8 0.8 0.8 1.0 1.0 1.0 1.0 1.2 1.1 1.0 1.0 1.4 1.2 1.1 1.0 1.7 1.2 0.9 0.9 b b b -b

A B C D E F * Bkz. Ek B a Ss’in ara de'erleri için lineer interpolasyon yap &lacakt&r. b Sahaya özel geoteknik inceleme ve dinamik zemin davran&* analizi yap&lacakt&r.

Çizelge 9: 1.0 s Periyodu Zemin Katsay #s#, Fv (DLH 2008 - K&y& ve Liman Yap&lar &, Demiryollar &, Hava Meydanlar & n*aatlar &na li*kin Deprem Yönetmeli'i Tablo 1.2) Zemin S#n#f #* S1 ≤ 0.1 0.8 1.0 1.7 2.4 3.5 -b

1.0 sn periyodunda Spektral vme (g)a S1 = 0.2 S1 = 0.3 S1 = 0.4 S1 = 0.5 0.8 0.8 0.8 0.8 1.0 1.0 1.0 1.0 1.6 1.5 1.4 1.3 2.0 1.8 1.6 1.5 3.2 2.8 2.4 2.4 b b b -b

A B C D E F * Bkz. Ek B a S1’in ara de'erleri için lineer interpolasyon yap &lacakt&r. b Sahaya özel geoteknik inceleme ve dinamik zemin davran&* analizi yap&lacakt&r.

Çizelge 10: Yap# önem katsay#s#, I III II I

Tank#n Kullan#m Amac# Zararl& maddelerin depoland &'& tanklar Depremden sonra güvenlik ya da ya *amsal nedenlerle kullan&labilir durumda kalmas & gereken tanklar I. ve 2.kategoride bulunmayan tanklar

I 1.5 1.25 1

Çizelge 11: Deprem azaltma katsay #s#, R Ri

Yap# tipi

Gömülü olmayan Zemine oturan, temel - duvar ba'lant&s& 3.0

30

Gömülü* 3.0

Rc 1.0


ankrajl&, fleksibl olan tanklar Zemine oturan, temel - duvar ba'lant&s& ankrajs&z, fleksibl olan tabklar Zemine oturan, temel - duvar ba'lant&s& sabit ya da mafsall& olan tanklar Ayakl& tanklar**

1.5

2.0

1.0

2.0

3.0

1.0

2.0

-

1.0

* Servis durumunda maksimum su seviyesi zemin seviyesinde ya da zemin seviyesinin alt&nda olan tanklar gömülü olarak kabul edilecektir. Yar & gömülü tanklar için Ri de 'eri, gömülü ve gömülü olmayan tanklar için verilen de 'erler aras&nda lineer interpolasyon yaparak bulunabilir. ** Bu tan&mlama, konsol tipi bir ayak üstüne oturan tanklar & kapsamaktad&r.

A.4- Etkili kütle katsay#s#n#n hesab#: Dikdörtgen Tanklar için: 2    L   L   ε = 0.0151  − 0.1908 H   + 1.021 ≤ 1.0 H   L   L  

Dairesel Tanklar için: 2    D   D      ≤ 1.0 − + ε = 0.0151 0 . 1908 1 . 021    H H    L   L 

B- Ayakl# Tanklar için Dinamik Karakteristiklerin Hesaplanmas#: E*de'er a'&rl&klar; W i, Wc ve a'&rl&k merkezine olan mesafeler; hi, hc, hi’, hc’, zemine oturan tanklar için kullan &lan yöntem takip edilerek hesaplan &r. Dinamik özellikler ise uygun bir dinamik analiz metodu ile bulunacakt &r.

2.8.4.2.6.2 Duvar #n Gömülü K#sm#na Etki Eden Dinamik Toprak Bas#nc#n#n Hesab# Deprem durumunda olu*acak yanal toprak bas &nc& Mononobe-Okabe denklemleri ile hesaplanacakt&r: Mononobe-Okabe Denklemleri: PEA = KEA* γ * x + KEA * q PEP = KEP* γ * x + KEP * q

K EA =

cos2 (ϕi − λ −α)

 cosλ cos2 α cos(δ +α + λ) 1+ 

  cos(δ +α + λ) cos(α - β)  sin (ϕi +δ ) sin (ϕi −λ−β)

31

2


K EP =

cos2 (ϕi − λ +α)

 2 ( ) cosλ cos α cosδ −α + λ 1− 

sin (ϕi +δ ) sin (ϕi −λ+β)   cos(δ −α + λ) cos(α - β) 

2

Burada; PEA : Aktif toprak bas&nc& (kN/m2) PEP : Pasif toprak bas&nc& (kN/m2) KE : Aktif toprak bas&nc& katsay&s& KEP : Pasif toprak bas&nc& katsay&s&

γ

: Arka dolgu malzemesi birim a'&rl&'& (kN/m3)

x

: Arka dolgu derinli'i (m)

q

: Sür *arj yükü (kN/m2)

ϕi

: çsel sürtünme aç&s& (derece)

α

: Duvar-zemin arakesitinin dü*eyle aktif veya pasif bas &nç taraf &na do'ru yapt&'& aç&

δ

: Zeminle duvar aras&ndaki sürtünme aç&s& Zeminin suya doygun veya su alt &nda olmas& durumunda zeminle duvar aras &ndaki sürtünme aç&s& olarak δ yerine δ/2 al&nacakt&r. : Kombine aç& (derece)

λ

Kurudaki zeminlerde;

λ = tan-1 kh

Su seviyesinin alt &ndaki zeminlerde;

λ = tan-1

 γ s   k h    γ b 

: E*de'er deprem ivmesi katsay&s&

kh

k h

= 0.5 A0

A 0

: Etkin yer ivmesi katsay&s&

γ s

: Zeminin suya doygun birim hacim a'&rl&'& (kN/m3)

γ b

: Zeminin su alt&ndaki birim hacim a'&rl&'&(kN/m3)

2.8.4.2.6.3 Duvar #n gömülü k#sm#na etki eden dinamik yeralt # suyu bas#nc#n#n hesab# pWd

=

7 8

k hγ W H ' y

32


P Wd

=

hWd

=

7 12 3 5

k h γ W H ' 2

H '

pWd : Statik e*de'er dinamik su bas&nc&

: Su tablas&n&n temelden yüksekli'i (m)

H’

P Wd : Statik e*de'er dinamik su bas&nc&n&n bile*ke kuvveti hWd : Bile*ke kuvvetin su yüzeyinden itibaren derinli'i (m)

γ W : Suyun birim hacim a '&rl&'&

2.8.4.2.6.4 Dü*ey ivme etkisinin hesab# p vy

üv

= ü v q hy

b = C t I   ≥ 0.2S DS  Ri 

q hy

: Tanktaki s&v&dan gelen hidrostatik yük (kPa)

üv

: Spektral ivme

b

: Dü*ey ivmenin yatay ivmeye oran &, b , 2/3

2.8.4.2.6.5 Deprem Yüklerinin Da'#l#m# Dikdörtgen Tanklar:

Deprem Yönü

Arka Yar #

Ön Yar #

ncelenen deprem yönüne dik duvarlar &n ön yar &s&, kendi düzlemlerine dik yönde (B boyutu) kendi atalet kuvvetleri P’w, impulsif kuvvet Pi’nin yar &s& ve konvektif kuvvet Pc’nin yar &s& ile yüklenirler.

33


ncelenen deprem yönüne dik duvarlar &n arka yar &s&, kendi düzlemlerine dik yönde (B boyutu) kendi atalet kuvvetleri P’ w, impulsif kuvvet Pi’nin yar &s&, konvektif kuvvet Pc’nin yar &s&, gömülü bölümün dinamik toprak ve yeralt & suyu bas&nçlar & ile yüklenirler. ncelenen deprem yönüne paralel duvarlar kendi düzlemlerinde (L boyutu), duvar &n kendi düzlemindeki atalet kuvveti PW ’, mesnetlendi'i kom*u duvar &n kö*e reaksiyonlar & ile yüklenir. Dü*ey ivmelenmeden dolay& olu*an hidrodinamik kuvvet p vy’nin etkisi de bu yüklere ilave edilecektir. Duvar düzlemine dik yönde olu *an dinamik kuvvetlerin duvar yüksekli'i boyunca dü*ey da'&l&m& a*a'&da verilmi*tir:

Konvektif P wy

=

2

=

4 H L 

 y   − 6hi − (6 H L − 12hi )     H L   H L2

P c P cy

Duvar Ataleti

 C I  =  i   [ε ( y c Bt w )] R  i  P i 

P iy

mpulsif

2

  y     ( ) − − − 4 H 6 h 6 H 12 h  L c L c     H L    H L2

Dinamik bas&nçlar &n duvar geni*li'i “B” boyunca yatay da'&l&m& a*a'&da verilmi*tir: P wy

 P  =  wy    B 

P iy

 P  =  iy    B 

34


P cy

 P  =  cy    B 

P vy

= üv q hy

Duvar &n ön yar &s&na etki eden dinamik kuvvetler, hidrostatik kuvveti artt &r &c&; duvar &n arka yar &s&na etki eden dinamik kuvvetler, hidrostatik kuvveti azalt&c& etki gösterirler.

Dairesel Tanklar: Dairesel tanklar &n duvarlar & çepeçevre ve uniform olarak kendi atalet kuvvetleri ile yüklenirler, mpulsif kuvvet Pi‘nin yar &s&, konvektif kuvvet Pc’nin yar &s& tank&n ön ve arka yar &lar &na etki ettirilir. Ayr &ca tank&n gömülü bölümüne etki eden dinamik toprak ve yeralt & suyu kuvvetleri, tank&n arka yar &s&na uygulan&r. Dü*ey ivmelenmeden dolay& olu*an hidrodinamik kuvvet p vy’nin etkisi de bu yüklere ilave edilecektir.

Deprem Yönü Arka Yar #

Ön Yar #

Dairesel tank duvar &n bir yar &s&na etkiyen dinamik kuvvetlerin duvar yüksekli 'i boyunca dü*ey da'&l&m& a*a'&da verilmi*tir:

Konvektif P wy

=

mpulsif

Duvar Ataleti

P w 2 H w

35


P i  P iy

 y   4 H L − 6hi − (6 H L − 12hi ) H     L   

2

=

2

H L P c

=

P cy

2

  y     − − − ( ) 4 H 6 h 6 H 12 h  L c L c     H L    2

H L

Dinamik bas&nçlar &n tank çap& “D” boyunca yatay da'&l&m& a*a'&da verilmi*tir: P wy

 P  =  wy    πr 

P iy

 2 P  =  iy cosθ    πr 

P cy

 16 P  =  cy cos θ    9πr 

P vy

= üv q hy

r : dairesel tank&n iç yar &çap& (m)

2.8.4.2.6.6 Hava Pay# Tank&n üst kotunda b&rak&lacak hava pay&n&n belirlenmesi için dalgalanmadan dolay & olu*an maksimum kabarma yüksekli'inin hesaplanmas& gerekir.

Dikdörtgen Tanklar d max

=

L 2

C c I

Dairesel Tanklar d max

=

D 2

C c I

2.8.4.2.7 Di'er Yükler Darbe (çarpma) yükü: Kreyn, monoray, ta *&t, asansör, kald&rma kancalar &, boru geçi* bas&nçlar & ve operasyon halindeki ekipmanlar vb. durumlarda darbe yükleri dikkate al&nmal&d&r. lgili standartlar ve *artnamelere uygun olarak ekipman a'&rl&'&n&n belli bir yüzdesi yakla*&k darbe yükü olarak al &nabilir. Alternatif olarak, darbe yükü dinamik analiz sonucunda da belirlenebilir.

36


2.8.4.3 Duvarlar #n Analizi S&v& tutan yap&lar plan olarak kare, dikdörtgen, çokgen veya silindirik olabilirler.Yap & duvarlar & yap&lar &n plandaki *ekline ba'l& olarak a*a'&daki ko*ullara uygun olarak tasarlanmal &d&r. Planda Dörtgen veya Çokgen olan Tank Duvarlar &: Bu çe*it yap& duvarlar & her iki yönde olmak üzere e 'ilme momenti veya eksenel kuvvetlere göre hesaplanacakt &r. Yap&n&n tamam&n&n bir kutu olarak veya duvarlar &n&n ayr & ayr & birer plak olarak projelendirilemedi 'i hallerde, d&* duvarlar ve iç duvarlar, dü *ey ve serbest durur konsol olarak projelendirilecektir. Böyle projelendirilen duvarlarla, e 'er varsa çat&lar aras&nda göreceli yan hareketlere izin veren yatay kayma derzleri olu *turulacakt&r. Bu duvarlar &n ankastre olarak ba'land&'& kö*elerde meydana gelecek yatay e'ilme momentleri için ek yatay donat& koyulmal&d&r. Silindirik Tank Duvarlar &: Duvarlar &n tepe noktas&n&n d&*a do'ru sehiminin ∆r de'erini a*mamas& kayd&yla, duvarlar konsol duvar olarak projelendirilebilir. Aksi halde duvarlar eksenel halka çekmeye göre projelendirilmelidir.

∆r = (fct/Ec) r Burada:

∆r: Duvar &n tepe noktas&n&n d&*ar & do'ru sehimi fct: Betonun çekme emniyet gerilmesi Ec= Betonun elastisite modülü r= ç yar & çap Silindirik tanklar tabanda ankastre, mafsall & veya duvarla taban dö *emesi aras&nda kayma derzi olu*turularak in*a edilirler. Arka Dolgu: Serbest duran konsol duvarlara (ve gerekiyorsa di 'erlerine) iyice s&k&*t&r &lm&* geçirimli malzemeden arka dolgu yap &lacakt&r. Bu dolgu duvar yüzüne biti *ik yerle*tirilmi* 30 cm geni*li'inde granülometresi ayarlanm &* çak&l filtreye sahip olacakt&r. Örtülü veya gömülü yap&larda (temiz su deposu gibi) bu drenaj filtresi duvar &n tam yüksekli'i boyunca uzanacak ve altta duvar temeli boyunca uzanan çevre drenaj & ile birle*ecektir. Yüklemeler:

ç duvarlar için sadece s &v& yüklemesi söz konusudur. D&* duvarlarda ise üç yükleme dü*ünülmelidir. -

Su yüklemesi,

-

Zemin yüklemesi,

-

çte su + d&*ta zemin yüklemesi birlikte.

37


Bunlara ek olarak in *aat&n geçici *artlar &na göre gelebilecek de'i*ik yükleme durumlar & da dikkate al&nacakt&r. Örne'in; -

Duvar &n geri dolgusu yap&lmadan tank&n s&zd&rmazl&k testi için ön dolumunun yap&lmas&,

-

Bak&m, onar &m, eklenti ve benzeri nedenlerle kaz& yap&larak toprak bas&nc&n&n kald&r &lmas&,

-

Arka dolgunun çat& in*aat& ba*lamadan önce yap&lmas& gibi.

Zemin yüklemesi halinde arka dolgunun aktif zemin bas &nc&n&n en büyük teorik de'eri kullan&lacakt&r. Yap& ayr &ca tüm yükleme hallerinde depreme göre kontrol edilecektir. Ancak test halindeki su yüklemesi depremsiz olarak dü *ünülmelidir. E'er yap&n&n geometrisi rüzgar yüklerini yap& için önemli k &l&yorsa yap& rüzgara kar *& da kontrol edilmelidir. Depremin etkisiyle olu *acak ilave yükler deprem yükleri bölümünde anlat &ld&'& gibi al&nacakt&r. Çok gözlü su yap &lar &nda, gözlerin bo* ya da dolu olu*uyla ilgili kombinasyonlar tasar &mda gözönünde bulundurulmal &d&r. Boyutland&rma: S&v& tutucu yap&larda betonun s&k&*t&r &lmas& özellikle önemlidir. nce kesitli, yerinde dökme betonarme duvarlarda betonun yerle*tirilmesi ve s&k&*t&r &lmas& daha zordur. Bu nedenle yüksekli'i 3 m ve daha yüksek duvarlarda kesit kal &nl&'& en az 300 mm, her iki yüzü donat&l&, 3 metreden alçak duvarlarda ise en az 250 mm olacakt &r. Su tutucular &n kullan&ld&'& yerlerde gerekli pas pay&n&n sa'lanmas&, donat&n&n ve su tutucunun uygun *ekilde yerle*tirilmesi için daha büyük kesit seçilmesi gereklidir. Genel bir kural olarak, 3 metreden yüksek konsol duvarlarda, en az kesit kal&nl&'& dikkate al&narak, kal&nl&k yüksekli'in 1/12’sinden daha az olamaz.

2.8.4.4 Stabilite Analizi Minimum kayma güvenli'i, devrilme güvenli'i için bas&nç bölgesinde kalmas & gereken minimum taban alan & ve temel ta*&ma gücü güvenlik faktörleri ile yüzme güvenlik faktörleri a*a'&da tablo halinde verilmi *tir. Tabloda normal yükleme olarak tan &mlanan yüklemeler; tesisin i*letme ko*ullar & alt&nda maruz kalaca'& yükleri, beklenmeyen yükleme; geçici in *aat durumlar &n&, test ve en olumsuz su seviyesini, deprem yüklemesi; sismik yükleri ifade etmektedir.

Çizelge 12: Stabilite Güvenlik Faktörleri *

(1)

(2)

Normal

1.5

3

Bas&nç bölgesinde kalan minimum taban alan& 100%

Beklenmeyen

1.33

2

75%

2.0

1.1

Deprem

1.1

1.5

50%

1.0

1.05

Yükleme durumlar &

Kaymaya kar *& minimum güvenlik katsay&s&

38

Temel ta*&ma gücü güvenlik faktörleri

Suyun kald&rma kuvveti için güvenlik katsay&s&

3.0

1.5


*Çizelge, kaya ya da zemin ankraj & gibi ankraj elemanlar & ile stabilitesi sa 'lanan zemin dayanma yap&lar & için kullan &lamaz. (1) c = 0 Kohezyon yok (2) c ≠ 0

Kohezyon var

2.8.4.4.1 Kaymaya ve devrilme Kayma, bütün yükleme halleri için kontrol edilecektir. E'er kaymay& önlemek için kayma kamas& kullan&l&yor ise, kaman&n her iki yüzündeki toprak etkisi de dikkate al &nmal&d&r. Kaymaya kar *& direnç, zeminin sürtünme ve kohezyonuna ba'l& olarak de'i*ir. Suyun kald&rma kuvvetinin söz konusu oldu'u yükleme durumlar &nda, kayma düzleminde olu*an toplam kuvvete kald &rma kuvveti de dahil edilmelidir. Kaymaya kar *& güvenlik faktörü a *a'&da verilen formül kullan&larak hesaplan&r: FS =

F v tan δ

+ c A B

F h

Fv= Kaymaya kar *& koyan toplam dü*ey yükler tanδ= zemin ile temel aras &ndaki sürtünme faktörü c A=zemin ile temel aras&ndaki adezyon B= taban geni*li'i FH= Kayd&rmaya çal&*an toplam yatay yükler Serbest duran konsol duvar temeli ile biti *ik taban dö*emesi birle*imi alt&nda yeterli bir drenaj sisteminin bulunmas&n& garantilemek önemlidir. Aksi halde devrilme ve kayma güvenli 'i ara*t&r &l&rken, alttan kald&rman&n negatif etkisi hesaplarda göz önünde tutulacakt &r. Duvar temelinin d&* kenar & boyunca da drenaj sa 'lanacakt &r. Zemin ta*&ma kapasitesi ve bas &nç bölgesinde kalan minimum taban alan &na bak&larak devrilme güvenli'i sa'lanmal&d&r. Rijit dörtgen temellerde bile *ke kuvvet, temel taban&n&n orta noktas&na göre B/3 mesafesi içinde kal&yorsa, birim geni*lik için maksimum ve minimum gerilmeler, a *a'&da verilen formüller ile hesaplan &r: qmax =

 P   1 + 6e       B   B 

qmin =

 P   1 − 6e       B   B 

B= taban geni*li'i e = taban orta noktas&na göre eksantrisite

39


P = temel düzlemine dik yönde etki eden toplam kuvvet qmax = temel taban&ndaki maksimum gerilme qmin = temel taban&ndaki minimum gerilme Rijit dörtgen temellerde bile *ke kuvvet, temel taban&n&n orta noktas&na göre B/3 mesafesinin d&*&nda kal&yorsa, birim geni*lik için maksimum taban gerilmesi a *a'&daki formül kullan &larak hesaplan&r.

 4 P    3 q =   B − 2e Bas&nç bölgesinde kalan taban geni *li'i a*a'&daki e*itlikten hesaplan&r. Bc =

3( B − 2e) 2

Bc = bas&nç bölgesinde kalan temel geni *li'i

2.8.4.4.2 Ta*k#n Durumu Yüzey sular &n&n veya yeralt& suyu seviyesinin yükselmesi, ya da her ikisinin birlikte görüldü'ü durumlarda yap&lar ta*k&n etkisine maruz kalabilirler. Yüzme güvenlik katsay&s& Çizelge 12’den al &nmal& ve yap&n&n toplam ölü a'&rl&'&, toplam hidrostatik kald&rma kuvvetine bölünerek bulunmal&d&r. Zeminin sürtünmeden dolay & olu*acak direnci dikkate al&nmamal&d&r.

2.8.4.5 Çatlak Geni*likleri Yap&lar &n görünü*ünü bozacak veya donat &n&n korozyonuna neden olabilecek geni *likte çatlaklar &n olu*mas&na izin verilmemelidir. D &* yüklerden dolay& olu*an e'ilme, kesme ve burulma gibi iç kuvvetler yan &nda, genle*me ve büzülme gibi hac &msal *ekil de'i*tirmelerin k&s&tlanmas& veya mesnet hareketleri ile ortaya ç &kan çekme gerilmelerinin belli s &n&rlar & a*mas& ile olu*an çatlaklar &n geni*likleri 0.2 mm ile s &n&rland&r &lmal&d&r.

2.8.4.6 Çatlaklar #n Kontrolü Rötre ve &s& de'i*iminden dolay& beton yap&larda meydana gelen çatlaklar & azaltmak için a*a'&da belirtilen konulara uyulmas & gerekmektedir. -

Rötre ve &s& de'i*mesinin etkilerini s &n&rlamak,

-

Hareket derzleri olu*turarak genle*me ve büzülmeye engel unsurlar & s&n&rlamak,

-

Planl& bir in*aat s&ras& ile yap& eleman&n&n genle*me ve büzülmesine engel unsurlar & s&n&rlamak,

-

Eleman&n kendi kal&nl&'& içinde farkl& *artlar &n etkilerini s&n&rlamak,

-

Bir yap& eleman&nda hareket derzleri aras&nda çatlaklar &n olu*mas&n& donat& ile kontrol alt&na almak

40


Temellerin tasar &m& çatlaklar &n olu*umunun kontrolünde önemlidir. Farkl& oturmadan dolay& olu*abilecek çatlaklar, hareket derzlerinin olu *turulmas& ve donat&yla kontrol alt&na al&nabilir. S&v& tutucu yap&lar & yava* doldurarak da meydana gelebilecek çatlaklar önlenebilir. Ba *ka türlü belirtilmedikçe s&v& tutucu yap&lar &n ilk doldurulmas & 24 saatte su seviyesi 2 m’yi geçmeyecek *ekilde uniforma yak &n bir h&zla olmal&d&r. Çatlak kontrolü ve yap &sal dayan&kl&l&'& artt&rmak için, betonun her iki yüzüne koyulan donat & eleman boyunca devam ettirilmelidir. Çatlak kontrolünün sa'lanmas& için daha küçük çapta ve s&k aral&kta donat& kullan&lmas& önerilir. Büyük çap ve aral &k çatlak geni*li'ini artt&r &r.

2.8.4.7 Farkl# Oturmalar Farkl& oturmalardan dolay& olu*abilecek çatlaklar ciddi problemler yaratabilir. Arazinin jeolojik yap&s&na, faylara, temel zemininin s &k&*ma özelli'ine, dikkat edilmelidir. Yerel *artlar & iyi olmayan bir arazi seçme zorunlulu 'u varsa, zeminin yap&ya etkileri yönünden baz& önlemler almak gerekir. Temel rijitlik farkl&l&klar &na da dikkat edilmesi gerekir; örne'in, gerekli önlemleri almad&kça zemine oturan elemanlar & kaz &klara oturan elemanlarla birle *tirmekten kaç&n&lmal&d&r. Benzer *ekilde, yap&n&n bir k&sm& kom*u bölüme göre daha s&' ise bu bölüm farkl& oturmaya e'ilimlidir, önlem al &nmal&d&r.

2.8.4.8 Betona Kar *# Zararl# Madde çeren Zeminler Zararl& maddelerden *üphe edildi'i taktirde zemin ve yeralt & suyunun kimyasal analizleri yap&lmal&d&r. Sülfat gibi zararl& maddelere kar *& koyan özel çimentolar kullan &lmal&d&r. Gerekti'inde özel bile*imlerle yal&t&m yap&lmal&d&r.

2.8.4.9 Betonun Geçirimsizli'i S&v& tutucu yap&larda betonun geçirimlili 'i dü*ük olmal&d&r. Bu özellik sadece yap&daki s&z&nt&lar yönünden de'il, ayn& zamanda betonun dayan&kl&l&'&, kimyasal etkilere, erozyona, don etkisine kar *& direnci ve donat &n&n korozyonu yönünden de çok önemlidir.

2.8.5 Projelendirme Yöntemi 2.8.5.1 Projelendirme Esaslar # Beton etki s&n&f &na ba'l& olarak kullan&lmas& gereken en küçük beton dayan &m s&n&f & Çizelge 4’te verilmi*tir. S&v& tutucu yap&lar &n kesit hesab&; “Emniyet Gerilmeleri Yöntemi” veya “S &n&r Durumlar Yöntemi” ile yap&lacakt&r.

2.8.5.1.1 Emniyet Gerilmeleri Yöntemi (Elastik Tasar #m) Kesit tesirlerinin elastisite teorisine göre yap &ld&'& bu yöntemde beton ve çeli'in do'rusal elastik davrand&klar & varsay&l&r. Homojen kesit elde edebilmek amac & ile çeli'in e*de'er beton alan&na dönü*türülmesinde, çeli'in elastisite modülünün betonun elastisite modülüne oran&;

3η=

Es Ec

= 15 41


al&nmal&d&r.

2.8.5.1.1.1 Beton Emniyet Gerilmeleri Hesaplarda iki kriter esas al &n&r: mukavemet ve çatlamaya kar *& direnç. Mukavemet hesaplar & çatlam&* kesit kabulü ile yap &l&r. Çelikte izin verilen gerilmeler dü *ük tutularak çatlaklar &n s&n&rland&r &lmas& sa'lan&r. Mukavemet hesaplar &nda beton çekme gerilmeleri ihmal edilir. Betondaki kayma gerilmesi emniyet gerilmesini a *arsa, kayman&n tamam& donat& ile al&nmal&d&r.

Çizelge 14: Mukavemet Hesaplar # için Beton Emniyet Gerilmeleri Emniyet Gerilmeleri (N/mm2)

Beton S&n&f &

C20/25 C25/30 C30/37

Kesit Zorlamas& Eksenel E'ilmede Bas&nç Bas&nç 6.5 8.0 8.0 10.0 9.0 11.0

Aderans Kayma 0.7 0.8 0.9

S220

S420

0.60 0.70 0.80

1.2 1.3 1.4

E'ilme ve eksenel çekmede çatlamaya kar *& direnç hesaplar &nda beton çekme gerilmeleri al&r. Çatlamaya kar *& direnç hesab& yap&l&rken betondaki çekme gerilmeleri s &n&rland&r &l&r ve beton kesitin çatlamad&'& kabul edilir. Emniyet gerilmelerinin a *&lmas& durumunda kesit derinli'i ya da donat& artt&r &larak kesitin çatlamad&'& gösterilir. Çatlamaya kar *& direnç hesaplar &nda izin verilen beton gerilmeleri a*a'&daki çizelgeden al&nacakt&r.

Çizelge 13: Çatlamaya Kar *# Direnç Hesaplar # için Beton Emniyet Gerilmeleri Beton S&n&f & C20/25 C25/30 C30/37

Emniyet Gerilmeleri (N/mm 2) Kesit Zorlamas& Kesme Eksenel Çekme E'ilmede Çekme V/bz* 1.0 1.6 1.6 1.1 1.8 2.0 1.2 2.0 2.2

* V/bz formülü ile verilen kayma gerilmesi, kayma donat &s& ne olursa olsun, Çizelgedeki de'erleri a*amayacakt &r. Burada; V= Toplam kesme kuvveti b= Geni*lik z= Moment kolu

2.8.5.1.1.2 Çelik Emniyet Gerilmeleri Çelik çekme gerilmeleri betonda meydana gelen çekme gerilmeleri taraf &ndan tayin edilmektedir.

42


Çizelge 15: Mukavemet Hesaplar # için Çelik Emniyet Gerilmeleri Emniyet Gerilmeleri (N/mm 2) S220 S420 S500

Gerilme

Etki S&n&f &

Eksenel Çekme, E'ilmede Çekme, Kesme

X0 d&*&ndaki s&n&flar

100

160

175

Bas&nç

X0 d&*&ndaki s&n&flar

140

200

240

2.8.5.1.1.3 Rötre ve S#cakl#k Etkisinden Do'an Gerilmeler Betonda olu*acak hacimsal *ekil de'i*tirmelerin k&s&tlanmas& sonucu olu*an gerilmeler emniyet gerilmelerini a *arsa çatlaklar olu*ur. A*a'&daki *artlar &n sa'lanmas& durumunda rötre ve &s& tesirlerinden dolay& meydana gelecek gerilmelerim ayr &ca hesab& yap&lmaz. -

Donat& 2.8.5.2.3 ‘de verilenden az olamaz,

-

Hareket derzleri 2.8.5.2’de verilen esaslara göre düzenlenmelidir,

-

S&v& tutucu yap&lar iklimsel de'i*ikliklerden korunmal & ve çevre *artlar &ndan dolay& beton kurumamal&d&r,

-

S&v& tutucu yap&lar in*aat s&ras&nda veya hizmete al&n&ncaya kadar betonun çatlamas&na engel olunacak tedbirler al &nmal&d&r.

2.8.5.1.2 S#n#r Durumlar Yöntemi Herhangi bir yap& veya yap& eleman&, “S&n&r Durum” olarak adland&r &lan belirli bir konuma gelip i*levini kaybedebilir. Yap &n&n kullan&m süresi boyunca kar *&la*&labilecek iki önemli s &n&r durumu vard&r: Ta*&ma Gücü S&n&r Durumu ve Kullan &labilirlik S&n&r Durumu. Hesaplarda her iki s&n&r durumunda da güvenli'in sa'land&'& gösterilecektir. Kesit seçimi ve donat& hesaplar & ta*&ma gücü s&n&r durumuna, çatlak hesab& ise kullan&labilirlik s&n&r durumuna göre yap&lacakt&r. a-Ta*&ma Gücü S&n&r Durumu: Yap& elemanlar &ndan her birinin TS500’de belirtilen biçimde azalt &lm&* malzeme dayan&mlar & (tasar &m dayan&mlar &) kullan&larak ta*&ma gücü de'erleri hesaplan&r. TS500’de belirtilen yük katsay &lar & ile artt&r &lm&* tasar &m yükleri ile hesaplanan iç kuvvetlerin ta*&ma gücü de'erlerini a*mad&'& kan&tlan&r. Hesaplarda kullan&lacak “tasar &m dayan&m&” de'erleri, karakteristik malzeme dayan &m de'erlerinin “malzeme katsay&s&na” bölünmesi ile elde edilir. Ta *&ma gücü s&n&r durumu için beton ve çelik hesap dayan&mlar & a*a'&da verilmi*tir. Beton: f cd = f ck/γ mc f ctd = f ctk/γ mc Çelik:

f yd = f yk/γ ms

f cd = beton tasar &m bas&nç dayan&m&

43


f ck = beton karakteristik bas&mç dayan&m& f ctd = beton tasar &m eksenel çekme dayan&m& f ctk = beton karakteristik eksenel çekme dayan&m& f yd = donat& tasar &m akma dayan&m& f yk = donat& karakteristik akma dayan &m&

γ mc = Beton için malzeme katsay&s& γ ms = Çelik için malzeme katsay &s& Yerinde dökme beton için γ mc = 1.5, donat& çeli'inin tüm s&n&flar & için γ ms = 1.15 al&nacakt&r. Yük katsay&lar & ve Yük Birlr *imleri: Tasar &mda, yap&ya etkimesi olas&l&'& bulunan tüm yük birle*imleri dikkate al&nmal&d&r. Hesaplarda genellikle kar *&la*&lan yük birle*imleri a*a'&da verilmi*tir. -Yaln&z dü*ey yükler için, Fd=1.4G+1.6Q

(1)

Fd=1.0G+1.2Q+1.2T

(2)

-Rüzgar yükünün sözkonusu oldu 'u durumlarda Denklem 1 ve 2 ile birlikte, Fd=1.0G+1.3Q+1.3W

(3)

Fd=0.9G+1.3W

(4)

-Depremin sözkonusu oldu 'u durumlarda Denklem 1 ve 2 ile birlikte, Fd=1.0G+1.0Q+1.0E

(5)

Fd=0.9G+1.0E

(6)

-Yanal toprak itkisi bulunan durumlarda Denklem 1 ve 2 ile birlikte, Fd=1.4G+1.6Q+1.6H

(7)

Fd=0.9G+1.6H

(8)

-Ak&*kan bas&nc& bulunan durumlarda, bu bas &nç 1.4 katsay&s& ile çarp&larak içinde hareketli yük bulunan tüm yük birle*imlerine eklenir. Fd=Tasar &m kuvveti G=Kal&c& yük etkisi Q=Hareketli yük etkisi

44


T=S&cakl&k de'i*imi, büzülme, farkl& oturma vb *ekil de'i*tirmeler ve yer de'i*tirmeler nedeniyle olu*an yük etkisidir. Bu yük birle *imi, bu tür etkilerin ihmal edilemeyece 'i durumlarda gözönüne al&nmal&d&r. W=Rüzgar etkisi H=Yatay kuvvet E=Deprem etkisi b-Kullan&labilirlik S&n&r Durumu: Servis yükleri alt&nda s&v& tutucu yap&lar için verilen en büyük tasar &m çatlak geni*li'inin a*&lmamas& gerekmektedir. Bu amaçla yap&lan hesaplarda malzeme katsay&lar & ve bütün yük katsay&lar & 1.0 al&nmal&d&r.

zin verilen en büyük çatlak geni *li'i 0.2 mm olarak al&nacak ve hesapla bu de'erin a*&lmad&'& gösterilecektir. Çatlak hesab&: S&v& tutucu yap&lar &n çatlak hesab& “BS 8007 Design of Concrete Structures for Retaining Aqueous Liquids” standard&na uygun olarak yap&lacakt&r. Rötre ve s&cakl&k etkisiyle olu*an çatlaklar &n hesab& bu *artnamenin Ek A bölümünde, e'ilme etkisiyle olu*an çatlak hesab& ise Ek B bölümünde yer almaktad&r.

2.8.5.2 Derzler Burada s&v& tutucu yap&lar için gerekli olabilecek derz çe *itlerinin tan&mlar & ve projelendirme esaslar & verilmi*tir.

2.8.5.2.1 Derz Çe*itleri n*aat Derzleri: Uygulamada kolayl&k sa'lamak üzere betonda yap&lan ve süreklili'i bozmayan derzlerdir. Betonda süreklili'i ve s&zd&rmazl&'& temin için önlemler al &nmal&d&r. Yatay ve dü*ey olarak düzenlenen in*aat derzleri yap &n&n mukavemetini bozmayacak ve döküm süreklili 'ini sa'layacak aral&klarda yerle*tirilecek ve uygulama projelerinde mutlaka gösterilecektir. n*aat derzlerinde donat& devam edecek, betonun da beraber çal &*mas& için her önlem al&nacakt&r. Dü*ey in*aat derzleri su tutucu bant ile donat &lacakt&r. Yatay in*aat derzlerinde su tutucu kullan&m& idarenin onay&na ba'l&d&r. Hareket Derzleri: Hareket derzleri yük, &s& etkisi, büzülmeden dolay& betonda olu*an boyut de'i*ikliklerine ve temeldeki farkl& oturmalara izin vermek; yap &n&n biti*ik k&s&mlar &n&n birbirinden ba '&ms&z olarak çal&*mas&na olanak sa'lamak ve dolay&s&yla çatlamalar & önlemek amac& ile yap&lan derzlerdir. Hareket derzleri a*a'&daki tiplerde olabilir: a-) Daralma derzi: Derz boyunca betonun sürekli olmad &'&, fakat derzin iki yana'& boyunca bo*luk b&rak&lmam&* olan ve betonun büzülmesine olanak veren derzlerdir. Derz boyunca hem betonun, hem de donat& çubuklar &n&n süreksiz oldu'u “Tam Daralma Derzleri” ve derz boyunca sadece 45


betonun süreksiz, donat& çubuklar &n&n sürekli oldu'u “K&smi Daralma Derzleri” olarak iki çe *it daralma derzi vard&r. Daralma derzleri su tutucu bant ile donat &lacakt&r. b-) Genle*me derzi: Yap&daki hem daralma hem de genle *me hareketlerine olanak veren, derz boyunca hem betonun hem de donat & çubu'unun süreksiz oldu'u ve derzin her iki yana '& aras&nda uygun bir bo*luk b&rak&lm&* olan derzlerdir. Hareket derzleri su tutucu bant ile donat &lacakt&r.

2.8.5.2.2 Hareket Derzleri Aras#ndaki Mesafeler Dairesel yap&larda sadece in*aat derzleri olu*turulabilir, hareket derzlerine gerek olmaz. Bu yap&larda merkezdeki dairesel bölümün betonu döküldükten sonra dö *emenin kalan bölümü ve perdeler e*it segmanlar halinde dökülür. Dairesel olmayan yap &larda ise her iki yönde en fazla 7.5 metrede bir k &smi daralma derzi veya en fazla 15 metrede bir tam daralma derzi veya en fazla 11.25 metrede bir; bir k &smi bir tam daralma derzi yap &lmal&d&r. Genle*me derzi gömülü yap &larda her iki yönde en fazla 30 metrede bir, do 'rudan atmosferik *artlara aç&k yerüstü yap&lar &nda en fazla 22.5 metrede bir yap &lmal&d&r. Duvarlarda yatayda betonun i*lenebilirli'inin mümkün oldu'u yüksekli'e kadar monolitik döküm yap&lmal&d&r. Bu dökümlerde bulundurulmas & gereken minimum rötre ve s &cakl&k donat&s& Çizelge 16’da verilmi*tir.

2.8.5.2.3 Rötre ve s#cakl#k donat#s# Derz mesafelerine uygun olarak kesitte bulundurulmas & gereken minimum rötre ve s &cakl&k donat&s& a*a'&daki tabloda verilmi*tir.

Çizelge 16: Minimum rötre ve s #cakl#k donat#s# Hareket derzleri aras&ndaki mesafe (m) 9 m’den az 9.0 m -12.0 m aras& 12 m – 15 m aras& 15 m’den fazla

Minimum rötre ve s&cakl&k donat& yüzdesi 0.35 0.40 0.50 0.60

Rötre ve s&cakl&k donat&s&n&n kesitte da'&l&m&: a-) Kal&nl&'& 500 mm’den az olan duvarlar ve ask &daki dö*emelerde; her donat& yüzünün her iki do'rultuda betonun h/2 kadar derinli'ini kontrol etti'i varsay&l&r. b-) Kal&nl&'& 500 mm’den fazla olan duvarlar ve ask &daki dö*emelerde; her donat & yüzünün her iki do'rultuda betonun 250 mm derinli 'ini kontrol etti'i varsay&l&r, çekirdek iptal edilir. c-) Kal&nl&'& 500 mm’den az olan zemine oturan dö*emelerde; kesitin suya bakan donat & yüzünün her iki do'rultuda betonun h/2 kadar derinli'ini kontrol etti'i, di'er yüzündeki donat&n&n her iki do'rultuda betonun 100 mm derinli 'ini kontrol etti'i varsay&l&r.

46


d-) Kal&nl&'& 500 mm’den fazla olan zemine oturan dö *emelerde; kesitin suya bakan donat & yüzünün her iki do'rultuda betonun 250 mm derinli 'ini kontrol etti'i, di'er yüzündeki donat&n&n her iki do'rultuda betonun 100 mm derinli 'ini kontrol etti'i varsay&l&r.

2.8.5.3 Drenaj 2.8.5.3.1 S#v# tutucu yap#lar #n iç drenaj# ç drenaj&n amac& yap&lar &n bo*alt&lmas& an&nda göllenmelere engel olarak s &v&n&n tümden bo*alt&lmas&n& sa'lamakt&r. %0.25’den az olmamak üzere taban dö *emesi veya taban dö*emesi üzerindeki tesviye tabakas & ile tahliye çukurlar &na yönelen e'im verilecektir. 2.8.5.3.2 S#v# tutucu yap#lar #n alt drenaj# ve çevre drenaj # Yap&dan s&zmas& mümkün s&v&lar &n yap&ya zarar vermemesi için uygun ekonomik bir alt drenaj sistemiyle toplanmas & ve tahliyesi gereklidir. #i*en killi zeminlere oturan yap &larda alt drenaj sistemi daha da önemlidir. Çevreden veya arka dolgudan s &zan sular &n toplanmas& ve tahliyesi için temel d&* topuklar & boyunca temel alt kotundan daha a*a'& kotta bir çevre drenaj& yap&lmal&d&r. Alt drenaj sistemi ile çevre drenaj& birle*tirilebilir. Çevre drenaj &nda e'im ve yönün de'i*ti'i noktalara ek olarak ayn & do'rultuda en fazla 40 metrede bir rogar yap &lmal&d&r. Her çe*it yap&da drenaj e'imi ak&m yönünde %0.40 ve ak&ma dik yönde %0.25’den az olmamal&d&r.

2.8.5.3.3 Saha drenaj# Ya'mur, kar gibi yüzeysel sular &n ta*k&n kanallar &na tahliyesi sa'lanmal&d&r.

2.9

SANAT YAPILARI

Bu bölüm içmesuyu temin, iletim, da'&t&m ve depolama hatlar &nda yer alan ; -

Tahliye Odas&

-

Vantuz Odas&

-

Vana Odas&

-

Debi Ölçüm Odas&

-

Bas&nç Ölçüm Odas&

-

Bakiye Klor Ölçüm Odas& vb. yap&lar &n statik hesaplar &na ait kurallar & kapsamaktad&r.

2.9.1 Genel Statik-betonarme hesaplara esas olacak zati ve hareketli yükler, TS 498 standard &n&n son bask&s&nda belirtildi'i gibi al&nacakt&r. Ekipman yükleri ve uygulama yerleri, ilgili makina ve/veya elektrik projesinden al &nacakt&r. Betonarme hesaplar & TS 500 standard&n&n son bask&s&nda yer alan esaslara göre yap &lacakt&r. Bu kapsamdaki yap&lar arazi /yol düzenleme kotuna kadar toprak içine gömülü olduklar & için deprem etkileri ihmal edilecektir.

47


Mühendis yapaca'& statik-betonarme hesaplar &n ba*&nda, hesap yöntemini, kullanaca'& standart ve yönetmelikleri ve ilgili kaynaklar & belirtecektir. Yap& kal&p planlar & A3 veya okunakl& olmak ko*ulu ile A4 format&nda hesap cildinde verilecektir. Beton s &n&f & TS EN 2061’e uygun olarak en az C20/25, çelik s&n&f & ise S420a olarak seçilecektir. Statik ve betonarme hesaplarda; yap& üzerindeki trafik yükü, varsa toprak yükü dikkate al&nacakt&r. Trafik yükü yolun standard&na, trafik yo'unlu'una ve araç cinsine göre H20 S16 veya H30 S24 yük s&n&flar & aras&ndan seçilecektir. Duvarlara gelen zemin itkileri hesab &nda Ko katsay&s& dikkate al&nacakt&r. YAS seviyesine uygun olarak hidrostatik bas &nç etkisi de al&nacakt&r.Yap&da maksimum kesit tesirlerini veren yükleme halleri incelenecek, kesit boyutlar & bu tesirlere uygun olarak belirlenecek, ancak minimum kesit kal &nl&'& 25 cm’den az olmayacakt&r. Statik hesaplar Bölüm 2.8.5 ve bu hesaplara dayal& betonarme projeler Bölüm 2.6 ‘ya uygun olarak yap&lacakt&r.

3

ÇELK YAPILAR

3.1

ÇELK YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI

3.1.1 Tan#mlar ve Kapsam #artnamenin bu bölümü, s &cak haddelenmi* ve s&cak *ekillendirilmi *, kaynaklanm&*, so'uk *ekillendirilmi* çelik mamullerden imal edilen çelik yap & uygulamalar &na ait genel ve teknik esaslar & kapsar. Bu *artnamenin kapsam&na giren çelik yap&lar &n genel tan&mlar & TS EN 1090-1’de, uygulamalara ili*kin teknik gereksinimlerin tan &m& EN 1090-2’de belirtilmi * olup, çelik yap&larda kullan&lan yap&sal çelik ürünlerinin tan &m& EN 10079 da verilmi *tir.

3.1.2

Standartlar

Çelik yap&lar &n tümü; TS 498, TS648, TS EN 1993-1, TS 3357, TS 4561, DBYBHY (Deprem Bölgelerinde Yap&lacak Binalar Hakk&nda Yönetmelik), Çelik ve beton karma yap &lar için; TS EN 1994-1-1, Hafif çelik yap&lar; TS EN 1993-1-3 (Eurocode-3) ve TS 11372, standartlar &na uygun olarak projelendirilecektir.

3.1.3 Projelendirme Esaslar # Tasar &m raporu her hesap ad &m&n& ve tüm detaylar & kapsayacak *ekilde haz&rlanmal&d&r. E'er bir paket program kullan&lacak ise; paket program & ve lisans& idareye sunulacakt&r.

48


Hesap raporlar &nda, yük kabulleri, kombinasyonlar, kullan &lan malzeme s&n&flar &, kullan&lan tasar &m yönetmelikleri, sistem ve mesnet kabulleri gibi veriler ile tüm elemanlara ait kesit tesirleri, deplasmanlar, birle *im elemanlar &na ve mesnetlere ait hesap ve boyutland &rma gibi sonuçlar ayr &nt&l& olarak anlat&lacakt&r. Raporlarda çizim ve kontrol a*amas& da dü*ünülerek taslak çizimlere yer verilecektir. Söz konusu rapor ile birlikte mahal listesi de içeren, mimari nokta detaylar &n çözümlerinin de bulundu'u mimari tasar &m çizimleri ile montaj, markalama ve detay resimlerini kapsayan, malzeme listesinin de oldu'u çelik tasar &m çizimlerine yer verilecektir. Kullan &lan bilgisayar program &n&n do'ru çözümler yapt&'& kabul edilse bile, statik çözümü yapacak olan mühendisin mesleki formasyonu, program hakimiyeti yap &lan çözümün do'rulu'unu olumlu ya da olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle; tasar &mc& mühendis gerekli mesleki deneyime sahip olmal &d&r. Hesaplarda kullan&lacak yük kabulleri;

• Ölü Yükler Ölü yükler; sistemi olu*turan elemanlar &n öz a'&rl&'&ndan olu*an yüklerdir.

• Hareketli Yükler • Servis Yükü • Kreyn ve Vinç Yükleri • Makine ve Ekipman Yükleri • Titre*im ve Dinamik Yükler • Araç ve Fren Yükleri • Su ve Hidrolik Yükler • Kar Yükü Yap&n&n kar yükü bölgesine göre ilgili yük *artnamesinden al&nmakla birlikte meteoroloji verilerine göre o bölgedeki ölçülen en yüksek kar yüksekli 'i kullan&larak hesaplanacakt&r. Çat&da kar birikmesine neden olacak, baca, kalkan duvar, parapet, kom *u yap& vb. ko*ullar &n incelenmesi ve birim metrede ölçülen kar yükseklikleri için tan &mlanan kar yüklerinin yeni ko *ullar do'rultusunda art&r &lmas& gerekmektedir.

• Rüzgar Yükü Vakum etkisi yaratan rüzgar yükü; bas &nç ve çekme elemanlar &n&n tam tersi *ekilde çal&*mas&na neden olacakt&r. lgili yükler düz ve e 'imli yüzeyler için *artnamedeki tan&mlar &na uygun olarak hesaplanacakt &r. Hangar tipi yap &larda rüzgarl& havalarda hangar &n kap&s&n&n aç &k olmas& durumu göz önüne al &narak rüzgar &n hangar yap&s& içinde yarataca'& iç patlama bas&nc& rüzgar bas&nc&n&n %80`i olarak göz önüne al &nacakt&r.

• Buz Yükü • malat Yükleri

49


Kompozit yap&larda in*aat yap&m a*amalar &na ait prizini tamamlamam&* betonlara ait yüklemeler al&nacakt&r.

• Toz Yükü • Deprem Yükü • S#cakl#k Etkisi Kullan &lacak tasar &m yönetmeli'i ve yönetmelikte tan&mlanan hesap yöntemi do 'rultusunda en olumsuz durumu olu *turacak *ekilde ilgili yüklemeler kombine edilecektir.

3.2

ÇELK PROJELERN ÇZM VE TANZM KURALLARI

Çizimler; A0,A1,A2,A3,A4 boyutlar &nda yap&lacakt&r. Paftalar standart dolulukta ve çizimin mümkün oldu 'unca pafta içinde e*it da'&t&lm&* *ekilde olu*turulacakt&r. Çizim ölçe'i; 1/1,1/2,1/5,1/10,1/15,1/20,1/25,1/30,1/50,1/100,1/200 boyutlar &nda seçilmelidir. Detay ve genel çizimlerinde ölçek; çizimin uygulama ve kontrol a *amas&nda kullan&labilirli'e göre seçilecektir. Pafta içerikleri; 3 boyutlu görünü * (çelik çizim program & kullan&ld& ise), montaj resimleri, *antiyeye imalat & haz&r *ekilde gönderilen aksam çizimleri, aksamlar & olu*turan parça çizimlerini kapsayacakt&r. Proje anlat&m& sade, fakat tüm çelik imalat& için yeterli detayda olmal&d&r. Her parçan&n kesim ölçüleri ile parçalar &n bir yüzündeki delikleri di 'er yüzündekilerle kar &*t&rmadan kendi görünü*leri içinde ayr & ayr & ve parçan&n iki ba*&na göre referans al&narak ölçülendirilecektir. malatta, metrajda ve markalama a *amas&nda ayr &ca ölçü hesab&na gerek kalmayacak *ekilde tüm ölçüler verilmelidir. Aks isimleri ve kotlar, mimari ve di'er projelerle uyumlu olacakt &r. E'er çelik proje için aks isimlendirmesi olu *turulacak ise; plan görünü *te ana akslara paralel olan akslar harflerle, ana akslara dik olan akslar numaralar ile gösterilecektir. Aks numaralar & 5 mm yüksekli'inde 0.3 kalem kal&nl&'&nda olmal&d&r. Çerçeveler ise; 0.2 kalem kal &nl&'&nda ve 10 mm. çapl& daire *eklinde olu*turulacakt&r. Kesit, görünü* ve planlarda tüm farkl& yüzeyleri anlatabilmek için plan ve kesit kotlamas & yap&lacakt&r. Resimlerde c&vatalar &n ve perçinlerin cins ve boylar & gösterilecektir. Kaynak gösterimleri ilgili standartlardan al&nacakt&r. Yap&n&n bir bütününü te*kil eden akslar &na ait her pafta birden itibaren poz numaras & alacak ve poz numaralar &n&n verili*inde a*a'&daki kurallara uyulacakt &r; 1. Profil cinsleri ayn& olan parçalar bir arada pozlanacakt &r. Yani levhalar; U profiller, I profiller, kö*ebentler, borular kendi s&ralar &nda büyüklüklerine göre s &ralanacakt&r ve bunlara guruplar halinde yan yana poz numaras & verilecektir. lk poz numaralar & I profillere, sonra s&ras& ile U, kö*ebent, levha, yuvarlak çelikler, borular *eklide pozlanacakt&r.

50

Illerbankasi Statik Betonarme Tekn Sart

Recommend Documents