LA JERARQUÍA COMO HERRAMIENTA DE ANÁLISIS LITERARIO Por Carlos Valdés Martín
Advertencia
El anl!s!s l!t"rar!o d"#" "star s!"$%r" s!"$%r" al lado& %ara d!s'r(tar& )a$s arr!#a %ara d!s"*a d!s"*arr + ,a*"r ,a*"r %a%!ll %a%!lla a a#(rr a#(rr!da !da d" la l!t"ra l!t"rat(r t(raa- S".(!$ S".(!$os os "l ")" ")"$%l $%lo o d" /a*,"lard& *(ando él r"to$a los *(atro "l"$"ntos *ls!*os& %ara a$%l!0*ar la "1%"r!"n*!a l!t"rar!a + $ostrar las 2ar!a*!on"s d"s*!'rando las 2!s!on"s d" t!"rra& a.(a& a!r" + '(".o- 3 En lo 4(" s!.(" $("stro la no*!5n d" 6)"rar4(ía7 4(" ," (t!l!8ad (t!l!8ado o %ara al.(nos anl!s!s anl!s!s l!t"rar! l!t"rar!os os %(nt(al" %(nt(al"s& s& "1%l!*a "1%l!*ando ndo *5$o *5$o no s" !$%on" al art"& s!no 4(" )(".a s( $!s$o )(".o- Ad"lant" "1%l!*o 4(" no ,a+ (na (na )"ra )"rarr4(ía 4(ía %ara %ara *r!# *r!#ar ar a la l!t" l!t"ra rat( t(ra ra&& s!no s!no 4(" 4(" las las d!'" d!'"rr"nt" "nt"ss o#ra o#rass d"s%l! d"s%l!".a ".an n r"*o r"*orr rr!do !dos& s& a $odo $odo d" s"r s"r!"s !"s *on *on "s* "s*alo alon"s n"s&& 4(" 4(" al*an8 al*an8an an s(s s(s *9s *9s%!d"s !d"s&& l(". l(".o o las *("s ("st!ona !onan n o d"s "s$ $oro oronan& an& 4(" s" "nt "ntr"* "*r( r(8a 8an n )"rar4(!8a*!on"s )"rar4(!8a*!on"s *ontra%("stas& *ontra%("stas& "t*- A,ora #!"n& (n .ran a(tor "s (n $(ndo %or sí $!s$o& %or tanto la )"rar4(ía a%l!*a#l" d"r!2a d"l a(tor $!s$o + s( o#ra: a,í "st la *9s%!d" d" *ada "s*ala o s( a#!s$o anta.5n!*o- Por tanto& s!"$%r" t"ndr"$os t"ndr"$os a las )"rar4(ías r"lat!2!8adas r"lat!2!8adas %or "l a(tor + s( o#ra& d" tal $odo 4(" no "st so$"t!do a Manda$!"ntosPocos hablan de ella
/a)o "l al!"nto d"$o*rt!*o o r"#"ld" "sta %ala#ra s" *on2!"rt" "n 6$ala %ala#ra7& a $odo d" (na %r"t"ns!5n a(tor!tar!a& *(al #ota d" )"rar*a- ; A4(í no s" ar.($"nta %ara d"'"nd"rla s!no %ara $ostrar s( (t!l!dad + a0n!dad l!t"rar!a& s!"$%r" 4(" s"%a$os !nt"r%r"tarla: a $odo d" la "s*ala $(s!*al d" la l!ra- <& %or %or s! '("r '("ra a %o*o %o*o&& $ost $ostra rarr 4(" 4(" "s "sa a r(t! r(t!na nar! r!a a !nt" !nt"r% r%rr"ta* "ta*!5 !5n n t"1t t"1t(a (all d" 6)"rar4(ía7 la s!$%l!0*a + "st"r!l!8a "n "l *!do d"l Pod"r& %ara *on2"rt!rla "n (n 6%l!do 'antas$a7 al s"r2!*!o d" la t!ranía- D"sd" la l!t"rat(ra =+ "n ."n"ral d"sd" "l art"> la intensidad + la d!'"r"n*!a *(al!tat!2a son !$%ortantís!$as& d" tal $odo 4(" los 6n(dos 6n(dos d" !nt"ns!dad7 o .rados "s%"*í0*os d" (na "s*ala son lo 4(" sí !n*($#"& s!n 4(" ad4(!"ra !nt"rés s( d"ns!dad %olít!*aEl $ot!2o o*(lto %ara 4(" s"a tan %o*o (t!l!8ada "s 4(" s" *r"" 4(" %ara 6,a#lar d" "lla7 ,a#ría 4(" %art!*!%ar "n la *9s%!d" o ,a#"rla r"*orr!do %or "nt"ro& %"ro "s" "1tr"$o "s (na !l(s!5n- Q(!"n s" *r"" *olo*ado "n la *9s%!d" )"rr4(!*a )"rr4(!*a "s (n !nt"r"sado =(na %art" *5$%l!*" 4(" "2!ta r"2"lar s( s"*r"to> o 4(!"n "s *a%a8 d" ,a#"rla r"*orr!do "nt"ra =(n 2!a)"ro d" las "s*alas> o 4(!"n ?ast5n /a*,"lard "n El aire y los sueños & La tierra y los ensueños de la voluntad, El agua y los sueños & "t*3
Esta d!s*(s!5n 9n!*a$"nt" s" "$%l"a "n t"oría or.an!8a*!onal& dond" 6Hierarchy is not a bad word7& o "n s!st"$as !n'or$t!*os o "n %olít!*a& %"ro no t"n.o ant"*"d"nt"s ;
%ara "l art"-
"s *a%a8 d" r"*orr"rla "nt"ra =(n 2!a)"ro d" las "s*alas> r"#asa la *ond!*!5n ,($ana $!s$aLa antro%olo.ía $!s$a no "1!st!ría #a)o "sa %r"t"ns!5n d" !$%os!#!l!dad- La d!0*(ltad "s%"*í0*a "s la n"*"s!dad d" *o$#!nar "l "st(d!o s"$!5t!*o& so*!al& %olít!*o& 0los50*o + "stét!*o %ara "sta !nt"ns!5n d" d"2"lar la )"rar4(ía& !n*l(so a.r".arl" (nas *,!s%as d" "t!$olo.íaEtimología
J"rar4(ía %ro2!"n" d" la *o$#!na*!5n *o$#!na*!5n d" H!"ros@ Sa.rado + Ar,"!@ord"n& Ar,"!@ord"n& .o#!"rno- En "st" *aso& la $odal!dad $s ."n"ral s" r"0"r" al ord"n& a (n ord"na$!"nto sa.rado& r"s%"*to d"l *(al "l .o#!"rno "s (na 0.(ra "s%"*í0*aEn "s%"*!al& "l art" "n s( as%"*to !nt"nso s!"$%r" ra+a "n lo sa*ro *(ando d!alo.a *on lo a#sol(to- S!n !nt"ns!dad"s "l art" s"ría *(al4(!"r "nt!dad& al.(na "1%r"s!5n lla$at!2a %"ro no $s r"l"2ant" 4(" la #"ll"8a d"l adornoTeoría de la medida
El 0l5so'o H"."l "1%l!*a 4(" 6$"d!da7 "1%r"sa la (n!5n d" la *ant!dad + la *al!dad& %("s la "s*ala "sta#l"*" la %"r'"*ta *o!n*!d"n*!a "ntr" la *ant!dad =%(ra> *on la *(al!dad& "l $!st"r!o d" la trans!*!5n + *ada salto- B La d!0*(ltad d" la do#l do#l" " ,él! ,él!*" *"2"rt 2"rt!" !"nt nt" " "s la t"ns t"ns!5 !5n n 4(" 4(" la 2("l 2("l2" 2" !nt" !nt"rr"san "sant" t" + l" %ro%o %ro%or* r*!on !ona a (t!l! (t!l!dad dad a la )"r )"rar ar4(í 4(ía a $ontad $ontada a so#r so#r" " la $"d!da $"d!da 4(" !nt".r !nt".ra a *ant!dad + *(al!dadEn (n "1tr"$o d" s!$%l"8a& (na $"ra r".la d" $"d!da no "s s(0*!"nt"$"nt" )"rr4(!*a )"rr4(!*a así& la r".la "s 9t!l a las $at"$t!*as + a otros ra8ona$!"ntos ra8ona$!"ntos $s "1a*to "1a*tos& s& %"ro %"ro no tr"n8 tr"n8a a (na "s* "s*ala ala )"r )"rr r4(! 4(!*a *a 4(" 4(" a*o$ a*o$%a %a" " al anl!s anl!s!s !s l!t"ra l!t"rar! r!oo- En "s" s"nt!do s"nt!do&& (na "s*"na "s*"na d" La sociedad de los poetas muertos $ant!"n" 2al!d"8: "l r"d(**!on!s$o l!t"rar!o d" *olo*ar so#r" (na r".la ."n"ral a la *r"a*!5n r"s(lta r"s(lta o*!oso + ,asta o'"ns!2o- Por "so& ,a+ d!'"r"nt"s )"rar4(ías "n las *r"a*!on"s l!t"rar!as 4(" s" "1%r"san 6a %art!r d"7 la %ro%!a 'a*t(ra*!5n l!t"rar!a *ada a(tor 2a d"0n!"ndo s(s %ar$"tros%ar$"trosLa rigidez de la política
La 'or$a %!r$!d" ".!%*!a + la tar"a d" d"t"n"r "l $o2!$!"nto ,a*!a arr!#a + a#a)o "s tí%!*o d"l s!st"$a %olít!*o- Ins!sta$os "n 4(" las )"rar4(ías %olít!*as son #astant" rí.!das %or la "1!st"n*!a d"l Pod"r %ara d"0n!r "l '(t(ro + las d"*!s!on"s d" (na *o$(n!dad- A(n4(" "1!stan s!st"$as $"nos !nF"1!#l"s& "l %arad!.$a $s *ono*!do "s la %!r$!d" rí.!da o "l "d!0*!o !na$o2!#l"& %or "so no s" ,a "$%l"ado la )"rar4(ía l!t"rar!a tan "1%lí*!ta$"nt"El arte implica una propia
El .ran art" "s *a%a8 d" *r"ar s( 6ord"n sa*ro7& d" $odo !$%lí*!to o "1%lí*!to& s(s %ro%!as l"+"s d" "stét!*a o *r"a*!5n son (n ord"n sa.rado 4(" s" o%on" a los los otr otros os s( l(*, l(*,a a "1%r "1%r"s "s!2 !2a a $("s $("str tra a las las *on$ *on$o* o*!o !on" n"ss + r"s "s(l (lta ta $(+ $(+ !nt"r"sant" *(ando *,o*a "1%lí*!ta$"nt" la )"rar4(ía ord!nar!a *on la *r"ada B
?G H"."l& Enciclopedia de las ciencias flosófcas -
%or "l art"- A %art!r d"l ro$ant!*!s$o& "l art" s" s(#l"25 #(s*ando s( %ro%!o a#sol(to& *a%a8 d" ro$%"r todos los %arad!.$as =s!"ndo !*ono*lastas a s( $an"ra> o sal2ar al a#sol(to "n "l ,($ano =s(st!t(+"ndo o r"st!t(+"ndo a la d!2!n!dad d"rro*ada>& *olo*ando las )"rar4(ías "$anadas d"l *ora85n + la 'or$a "stét!*a ,asta al*an8ar (n n("2o %lano sa*ro- Ant"s d"l ro$ant!*!s$o& "l art" +a *r"a#a s(s %ro%!as )"rar4(ías& *on los "'"*tos d"sa0ant"s& +a %las$ados d"sd" la tra."d!a + la *o$"d!a .r!".as %("s "l d!s*(rso d" Es4(!lo& S5'o*l"s& E(rí%!d"s + Ar!st5'an"s lo r"*ono*"$os !n*l(+"ndo (n d"sa'ío& *a%a8 d" ll"2ar la %"r*"%*!5n $s allEl escalón mismo
El s"*r"to %r!$"ro d" toda )"rar4(ía "st "n "sa 'ra**!5n $ín!$a 4(" "s s( "s*al5n- La d!0*(ltad + la %ro1!$!dad %ro1!$!dad %l"na d"l %aso d" "s*al5n a "s*al5n "s "l s"*r"to *o$#!na*!5n d" d"st!nos a$arrados t!"$%os "n*ad"nados "s%a*!os *ont!n(os s!$(ltn"a$"nt" *on s"%ara*!5n d" lo !nal*an8a#l"- No s!"$%r" s" s!$#ol!8a *on (n "s*al5n& a 2"*"s "s (na %("rta& (n salto& (na $"ta$or'os!s& (n $!la.ro d" trans0.(ra*!5n& (n "na$ora$!"ntoK la l!t"rat(ra %os"" !n0n!tos r"*(rsos %ara s(#!r (n %"ldao o (na "s*ala *o$%l"ta- El s"nt!do d"l "s*al5n ta$#!én "s !n2"rso& "st la *aída& la r(%t(ra& la .("rra& la *r!s!s& "l a8ar& la $("rt"& "l d"sa$orK d"sa$orK Es" "s*al5n d"#" s"r tan !$%ortant" o tras*"nd"nt" 4(" d"#" *on$o*!onar al "nt"ro s(#s!st"$a *on "l 4(" s" *on"*ta& d"#" *ontr!#(!r a la !nt"ns!dad- En %r!n*!%!o& "s" "s*al5n 4(" "s la *la2"& %("d" %ar"*"rnos %ar"*"rnos a!slado& d" tal $an"ra 4(" %ar"8*a %"4("o& d!s*r"to o !ns!.n!0*ant"& %"ro d"#" t"r$!nar saltando d" s( "s4(! "s4(!na na %ara %ara *a(sa *a(sarr al.(na al.(na *on$o *on$o*!5 *!5n n o "l "'"*to "'"*to d" !nt"n !nt"ns! s!dad dad-- Por ")"$%lo& "l "s*al5n *la2" %ara (n r"lato d" As!$o2 "s la %os!*!5n d"l ro#ot 4(" a$"na a$"na8a 8a *on *on *on2" *on2"rt rt!rs !rs"& "& s".9n s".9n "l *ont" *ont"1to 1to&& "n "n"$! "n"$!.o .o d"l ,($a ,($ano& no& s( a$!.o o ,asta s( s(%"r!or- La %os!#!l!dad d" 4(" s" ro$%an las tr"s l"+"s d" la ro#5t!*a& son "l t"$a o#s"s!2o "n Yo, robot & %"ro t"r$!na d"sl!8ndos" ,a*!a otros as%"*tos *o$o la ,!%5t"s!s d" (na s(%"r!or!dad d"l ro#ot o s( to$a d" *on*!"n*!a- La misteriosa inmovilidad del escalón-eslabón
Estando atado a (na s"r!" 4(" da s"nt!dos + *olo*a "n %os!*!on"s& ta$#!én r"s(lta sor%r"nd"nt" 4(" los 6n(dos7 o 6"s*alas7 %"r$an"8*an 0)os "n (na o#ra- Mar1 al "'"*t(ar s( anl!s!s *($#r" so#r" la $"r*an*ía& r"*ord5 (na
Mars,all /"r$an& Todo lo sólido se desvanece en el aire & *a%ít(lo so#r" /a(d"la!r"& dond" "1%on" "l t"$a d"l a(ra "1tra2!ada d"l %o"ta-
G!ll!a$ Os%!na& El año del verano que nunca llegó -
La ,!%5t"s!s d" la r(%t(ra d" la )"rar4(ía ,($ana #a)o la %"rs%"*t!2a d" la !rr(%*!5n d"l ro#ot& los "1trat"rr"str"s o 'or$as d" !nt"l!."n*!a art!0*!al 'or$an "l ar*o d" t"ns!on"s so#r" la *r!s!s d" (na )"rar4(ía !$%lí*!tas& dond" la %os!*!5n d"l s"r ,($ano 4("da 2(ln"rada- A(n4(" "1!sta (na !$%os!#!l!dad !$%lí*!ta %ara *on*"#!r (na !nt"l!."n*!a s(%"r!or "n s"nt!do a#sol(to& *o$o lo s"ala s" ala L"$ "n La vo de su amo -
$"t'ora dond" las $"sas + otros "ns"r"s s" %onían a #a!lar s!n "$#ar.o& s( anl anl!s !s!s !s d" la $" $"rr*a *an* n*ía ía "s la %!"d %!"dra ra '(nd '(nda$ a$"n "nta tall d" (na (na o#ra o#ra t"5r t"5r!* !*a a $on($"ntal& 4(" s" l"2anta %aso a %aso& so#r" s( #as" d" la t"oría d"l 2alor tra#a)o !ns"%ara#l" a s( *on*"%to d" $"r*an*íaLa !n$o2!l!dad d"l "s*al5n "n*!"rra "l s"*r"to d" s( !n'"r!or!dad& *(ando #asta (n %"ldao s(%"r!or 4(" )a$s r"#asa& %ara "sta#l"*"r "sa t"ns!5n 0"ra so#r" "sto- P"r$an"*"r "n !n'"r!or!dad o #a)o 5rd"n"s !$%l!*a "nor$"s %os!#!l!dad"s dra$t!*as& 4(" ,an s!do a$%l!a$"nt" so*orr!das "n la l!t"rat(ra- En %art"& "l *on)(nto *on)(nto $!s$o %r"s!ona %r"s!ona %ara 4(" la %art" %art" no s" 6"s*a%"7- C5$o "s "sto Una $"t'ora d" a'a lo "1%l!*a d" "sta $an"ra: (na *ad"na lo t!"n" atado a *!"lo + no l" %"r$!t" to*ar "l s("lo& $!"ntras $!"ntras otra *ad"na lo t!"n" atado al s("lo + no l" %"r$!t" "l"2ars" ,a*!a los *!"los- Al do#l" do#l" %r!s! %r!s!on" on"ro ro l" %rod!.a$os torr"nt"s d" *on$!s"ra*!5n& %"ro cualquier "sla#5n "sla#5n "st atado al "nt"ro d" la *ad"na 9n!*a$"nt" los "1tr"$os o los "sla#on"s rotos %ar"*"n %os""r otra 0.(ra: a(t5no$os& l!#r"s& so#"ranos& "1%(lsados& "1tran)"rosK Consistencia (cohesión del estilo) totalidad
Para 4(" 4(" d!st!n d!st!n.a$ .a$os os (na )"r )"rar ar4(í 4(ía a d"#" d"#" ,a#"r ,a#"r (na *o,"s! *o,"s!5n 5n "ntr "ntr" " s(s s(s tér$! tér$!nos nos&& d!.a$ d!.a$os os 4(" 4(" los "s* "s*alo alon"s n"s s" "n*("n "n*("ntra tran n "n (na (na $!s$a $!s$a lín"a lín"a =a(n4(" s"a *on (n tor*!$!"nto *ont!n(o a $an"ra d" la "s*al"ra d" *ara*ol>Es" "s "l %r!n*!%!o d" (n!0*a*!5n d" la )"rar4(ía& 4(" la d!st!n.(" *o$o (na !nt".ra*!5n 4(" no s" l!$!ta a (na s(*"s!5n d" %(ntos *a5t!*os& s!no 4(" "sta#l"*" s( !nt".ra*!5n- S! "l %"ldao s" $ant!"n" atado *on '("r8a %ara s"r lla$ado "sla#5n& "l *on)(nto "s (na or.an!8a*!5n '("rt" a(n4(" "l $ot!2o d" tal !$#r!*a*!5n %od"rosa ="n a%ar!"n*!a %r!$"ra "s !nd"str(*t!#l"> %"r$an"8*a o*(lto =4(!8 %ara !nt"r%r"tars" *o$o (n %r!n*!%!o sa.rado>Es" %r!n*!%!o d" ord"n + *o,"r"n*!a 4(" r"*orr" la )"rar4(ía ta$#!én ,a s!do !d"nt!0*ado *o$o la total!dad& a(n4(" %odría *r""rs" 4(" "1!st" (na %art" no )"rr4(!*a )"rr4(!*a 4(" !nt".ra a la total!dad- En la 2!s!5n& s!sté$!*a o d!alé*t!*a $at"r!al!sta la total!dad %os"" (na %os!*!5n *la2"& a $an"ra d" la *orona*!5n d" la )"rar4(ía $!s$a- S! no s" al*an8a a 2"r la *9s%!d" d" la "s*al"ra& la $!s$a d!s%os!*!5n "s*alar +a "s tan *ard!nal 4(" *ontrola "l s!st"$a& s!"ndo la total!dad 4(!"n r"!na- 3 Para la l!t"rat(ra "s" %r!n*!%!o d" *o,"r"n*!a %ar"*" r"*a"r "n "l "st!lo& d" tal $an"ra 4(" "l d!s*(rso s"$")a $o2"rs" l!#r"$"nt" %"ro "l *on)(nto $ant!"n" "l $!s$o "st!lo& !n*l(so *(ando s" trata d" (na o#ra t!%o *olla."& #a)o los
arl Mar1& El !apital & To$o I& Ca%ít(lo 3-
El dra$at!s$o d" El capote d" ?5.ol "st *!$"ntado "n " n la !$%os!#!l!dad d"l %rota.on!sta Aa! d" s(%"rar la #arr"ra d" s( !n'"r!or!dad + 4("dar atra%ado "n s( ,($!lla*!5n& 4(" a*o$%aa la %érd!da d" la %r"nda-
ran8 a'a Lo+& "#orismos-
Ca#" s(%on"r 4(" "s (na ,!%5stas!s& %"ro "s d!s*(t!#l"- os!& $ial%ctica de lo concreto3
*onstant"s )(".os d" Jo+*"- Ad!*!onal$"nt" al "st!lo ,a+ $(*,os otros )(".os d" )"rar4(ía& +a s"a "n la tra$a $!s$a o "n la "str(*t(ra d" lo no2"líst!*o- Por ")"$%lo& &edro &'ramo $ant!"n" (n "st!lo %oét!*o + $"lan*5l!*o& *ontado %or %"rsona)"s r(ral"s + 'antas$al"s& 4(" atra2!"san %or las 2ar!"dad"s d" a$or + d"sa$or& "l an,"lo + la 'r(stra*!5n& "ntr" las *all"s %ol2osas d" (n %("#lo ol2!dado- Esa (n!dad "st!líst!*a + d" a$#!"nt"s r"s(lta "l s"llo d" !d"nt!dad %ara "sa no2"la& 4(" no "s r"*ordada %or (na tra$a an"*d5t!*a s!no %or las !nt"ns!dad"s 4(" d"st"llan so#r" "s" 'ondo .r!sEl escalón problem!tico" el eslabón rebelde
D" "nor$" !$%ortan*!a "s "l "s*al5n 4(" *,o*a *ontra los d"$s r"s(ltan !nt"r"santís!$os los .rados s($os d" tal"s *onF!*tos& %or ")"$%lo: Pro$"t"o d" Es4(!lo& "l d!2!no #"n"'a*tor *la$ando *ontra la !n)(st!*!a d" los d!os"sM!"nt M!"ntra rass $a $a+or +or s"a la 'alla& 'alla& !n*l( !n*l(so so lo a%as! a%as!ona onant" nt" d" "sa %os!*! %os!*!5n 5n s("l" s("l" %ot"n*!ars"& s( %os!*!5n an5$ala ."n"ra (n "'"*to d" !nt"ns!dad 4(" a$"na8a *on la d"str(**!5n d"l tra$ado )"rr4(!*o& 4(" %("d" %ro2"n!r d"l %anora$a d"l statu quo d" (na narra*!5n- C(ando (n %"rsona)""sla#5n r"#"ld" t"nsa (na (na o#ra o#ra&& és ésta ta s("l s("l" " d"s% d"s%"r "rta tarr !nt" !nt"rrés %("s %("s "l ,or! ,or!8o 8ont nt" " "nt" "nt"rro 4("d 4("da a *on$o*!onado + las 'ront"ras a$"na8an *on s"r d!s("ltasCreencia edípica del escalón #nal acaparando o robando todo
La no*!5n ord!nar!a d" 4(" "l "s*al5n )"rr4(!*o 0nal a*a%ara lo #("no =Pod"r& r!4("8a& a$ada& é1!toK> o *ont!"n" la sal2a*!5n ="s D!os& la *la2"K> !$%l!*a (na t"ns!5 t"ns!5n n "1tra "1traor ord!n d!nar! ar!a a %ara %ara los "sl "sla#o a#on"s n"s !n'"r! !n'"r!or or"s"s- En "s%"*! "s%"*!al& al& la t"nd"n*!a "dí%!*a a s"nt!rs" arr"#atado d" lo 4(" nos %"rt"n"*" %ro$("2" (na t"ns!5n d" as*"nso "s%"*ta*(larD!s* D!s*(t (t!" !"nd ndo o "l $!to $!to d" la Ca Ca2" 2"rn rna a d" Plat Plat5n 5n&& d" a,í a,í (na (na %érd %érd!d !da a "n la %art!*!%a*!5n %art!*!%a*!5n =)"rar4(ía s"*r"ta a %art!r d" la Id"a> 6Part!*!%ar 6Part!*!%ar "s& "n todo *aso& s"r "l s".(ndo =K> Lo !$%art!*!%a#l" =CVM: 4(" "s la Id"a + "l Sol "n la Ca2"rna> da a %art!*!%ar& da lo %art!*!%ado a los %art!*!%ant"s: la )(st!*!a& la *(al!dad d" )(sto& los )(stos- < s!n d(da& ,a+ 4(" d!st!n.(!r todo t!%o d" .rados& toda (na )"rar4(ía "n "sta %art!*!%a*!5n "l"*t!2a: no ,a+ a4(í (n %os""dor "n t"r*"ro o *(arto l(.ar& "t*-& ,asta "l !n0n!to d" (na d".rada*!5n& ,asta a4("l 4(" no %os"a +a $s 4(" (n s!$(la*ro =CVM: las so$#ras 4(" %ro2!"n"n d" la ,o.( ,o.("r "ra> a>&& (n "s "s%" %")! )!s$ s$o& o& él $!s$ $!s$o o "s "s%" %")! )!s$ s$o o + s!$( s!$(la la*r *ro o77 33 /a)o /a)o tal .lor!0*a*!5n d" la *9s%!d"& la "1!."n*!a %ara s(#!rla o ,asta d"rro*arla "s "nor$"& $ot!2o d" los dra$asEl gran salto trascendencia
La "nt"ra 0loso'ía d" H"."l s" l"2anta so#r" la %"r*"%*!5n %"r*"%*!5n d" la tras*"nd"n*!a& "l *a$#!o d" los "stados *(al!tat!2os& *(al!tat!2os& 4(" alt"ran "l (n!2"rso + la "1!st"n*!a& "n *(+o $o2!$!"nto s" %r"*!%!ta "n (na 6lo*a *arr"ra d" la ra85n7 ,asta al.(na *($#r"- D"sd" s( )(2"nt(d& %ara la d!alé*t!*a 2!sl($#r5 (na 0nal!dad l5.!*a *on (n Es%ír!t( A#sol(to "1%r"sndos" "n la $!s$a !loso'ía + "l Estado- 3; Esa "s*ala s!st"$t!*a ,"."l!ana d"#" *oronar *on (n .ran salto& *on (n "stad!o - ?!ll"s D"l"(8"& Lógica del sentido & %- ;3-
33
s(%r"$o& lo *(al %r"t"nd!5 s"r r"'(tado *o$o (na !n*ons!st"n*!a %or L(*s- 3B En ."n"ral "l ra*!onal!s$o 0los50*o #(s*a (n "stad!o s(%r"$o& a $odo d" (na t"nd"n*!a %ro(t5%!*aD!'"r"nt" D!'"r"nt" a la 0loso'ía s!st"$t!*a& la l!t"rat(ra no "st 'or8ada a $!rar s!"$%r" s!"$%r" ,a*!a arr!#a o a d"0n!r (na *orona .lo#al "n la "s*ala- A 2"*"s s" 2!sl($#ra *on *on al.( al.(na na t"nd t"nd"n "n*! *!a a trad trad!* !*!o !ona nall *o$o *o$o la *a *arr rr"r "ra a d"l d"l (austo& 4(" d"#" "#" a#andonar s( s("o 6'(st!*o7 d" r"al!8a*!on"s %ara %a*tar *on (na %!"dad *on2"n*!onal al 0nal d" la o#ra- La *($#r" !n!*!al d" las .rand"s as%!ra*!on"s d"l a(sto& a(sto& l(".o s" d"s2an"*"n "n 2anas "1%"*tat!2as& %ara 2ol2"r a do#lar la *"r2!8 *"r2!8 d"l ,($an ,($ano o %r"t" %r"t"n* n*!os !osoo- La 6*oro 6*orona na .lo#a .lo#al7 l7 a $odo $odo d" (n "stad! "stad!o o ."n" ."n"ra ral& l& $ $ss #!"n #!"n d"0n d"0n" " (n s(#. s(#.én én"r "ro& o& d" las las nar narra*! ra*!on on"s "s (t5% (t5%!* !*as as o distópicas dond" la tra$a s" r"la*!ona *on "l a$#!"nt" *o$%l"toEl escalón #nal con cambio de estado
C(ando "l "s*al5n "s "l 9lt!$o& %ro%on" (n salto o *a$#!o d" "stado- En $(*,a l!t"rat(ra& l!t"rat(ra& "sa r"2"la*!5n r"2"la*!5n "s "l a$or o la $("rt"& +a s"a #a)o las 0.(ras d" la %as!5n !nd!2!d(al o "l *ast!.o d!2!no ="'"*tos d" !nt"ns!dad> !nt"ns!dad> %"ro ta$#!én %("d" s"r (n 6n("2o d!s*(rso7 a $odo d" (na l!#"ra*!5n& *o$o s(*"d" *on la %ol!t!8a*!5n d" la %rota.on!sta "n La madre d" ?or!- El "s*al5n 0nal s(%on" (n *a$#!o *a$#!o d" %anor %anora$a a$a&& (n r"2ol r"2ol(*! (*!ona onarr d" la )"r )"rar ar4(í 4(ía a %r"2! %r"2!a a + *a$#!o *a$#!o d" %"rs%"*t!2a& a(n4(" "1!sta la o%*!5n d" 4(" 6"l *a$#!o no *a$#!a nada7& 3 #a)o (n ar.($"nto r"lat!2!sta r"lat!2!sta d"l a(tor& *o$o "n las tra."d!as .r!".as al $odo Edipo rey & *(and d" Edipo *(ando o "l D"st! D"st!no no r".r r".r"sa "sa %ara %ara 4(" no "1!sta "1!sta )a$s )a$s sal!d sal!da a ,($ana a s( l"+ d!2!na- Esa o%*!5n d" r"d(*!r la !nt"ns!dad& #a)ar la t"ns!5n $"d!ant" .rat!0*a*!on"s al l"*tor& r"sol2!"ndo "l $!st"r!o 4(" t"ns5 al *("nto %ol! %ol!*! *!al al&& o $" $"d! d!an ant" t" (n 6 happy r"s(lta ta s!.n! s!.n!0*a 0*at!2 t!2a a + $od!0 $od!0*a *a "l happy ending ending7 r"s(l .én"ro l!t"rar!o$mportancia del des%allecimiento
Pro%on!"ndo s( %ro%!a )"rar4(ía "l art"& %ro2o*a $o$"nto "s*lar"*"dor"s "n los los %(nt %(ntos os d" 4(!" 4(!"#r #r"& "& dond dond" " las las )"ra )"rarr4(ía 4(íass o#2! o#2!as as d" (n a$ a$#! #!"n "nt" t" o "s*on "s* ond!d d!das as "n "l al$a al$a ,($an ,($ana& a& s" *ontra *ontra%on %on"n"n- La tí%!*a tí%!*a do#l" do#l" )"r )"rar ar4( 4(ía ía *ontra%("sta "ntr" la s"r!" d" los s"nt!$!"ntos *oronados %or "l a$or + la s"r!" d" las *on2"n*!on"s so*!al"s *oronadas %or la %ro,!#!*!5n- Los ra8ona$!"ntos d" los *!"ntí0*os ,($anos 4("dan *ontra%("stos *ontra%("stos a la "2!d"n*!a d" otro t!%o d" !nt"l!."n*!a al!"ní."na& s".9n lo $("rta La vo del amo a,í la *ontra%os!*!5n ?G H"."l& (enomenolog)a del esp)ritu -
3;
S" %r"t"nd" 4(" H"."l tra!*!ona a la d!alé*t!*a $!s$a "n "sa !nt"r%r"ta*!5n- C'?"or. L(a*s& Historia y consciencia de clase 3B
Ca#" la ,!%5t"s!s $s rad!*al d" 4(" "l "s*al5n s(%r"$o "n*!"rr" (n 2a*ío s(%r"$o& *on $a+9s*(las "l ?ran Va*ío& a $odo d" (n ar*5n s!n *ont"n!do- Lo $!s$o& *a#ría %ara "l n!2"l !n'"r!or o (no d"2orador *o$o "n "l *("nto La "s'"ra n".ra d" ?(sta2 M"+r!n- La Nada %("d" as"*,ar "n a$#as *9s%!d"s& a $odo d" sos%"*,a at"a so#r" "l 6s!l"n*!o d" D!os7 o la !rr"l"2an*!a *(al4(!"r tras*"nd"n*!a- ?!ll"s D"l"(8"& Lógica del sentido & %- 333
%ro2o*a (n $o2!$!"nto *onstant"& *(ando la !n2"st!.a*!5n r"*!#" los !nd!*!os %"r$a %"r$an"n n"nt"s t"s d" la s(%"r! s(%"r!or! or!dad dad d"l 6.ran 6.ran $"nsa) $"nsa)"7& "7& %"ro %"ro no t"r$! t"r$!na na %or d"s*!'rarlo& d"s*!'rarlo& r"s%"*tando la 2!s!5n d" (na 6!nt"l!."n*!a 6!nt"l!."n*!a al!"ní."na s(%"r!or7 + (n *(!dadoso ")"r*!*!o *ontra "l antro%o*"ntr!s$oLa di#cultad para desci%rar por la incertidumbre clausura el arcano
d" la ,($an!dad- Así& 4(" (na 2"8 *o$%r"nd!da la )"rar4(ía a#andona la "s'"ra *"l"st" + s" *on2!"rt" "n s!$%l" "s*ala =d" %od"r"s& 2alor"s& s!.nos& sí$#olos& *5d!.o *5d!.osK sK>>- Por "so $!s$ $!s$o& o& *on2!" *on2!"n" n" 4(" 4(" $a $ant" nt"n.a n.a (na "s'"ra "s'"ra s"* s"*r" r"ta& ta& s!"$%r" (n "s*al5n $s =+a s"a ,a*!a arr!#a o ,a*!a a#a)o> (na 2"8 $("rtos s( d!os"s %a.anos d"#"n r"s(r.!r ,éro"s& d"s%(és $("rtos éstos 2!"n"n los 'antas$asK ,asta 4(" los $(r$(llos d" los 'antas$as s" *on2!"rtan "n (n ét"r 4(" dé 2!da a n("2os d!os"s- El $ar1!s$o "n s( *r!stal!8a*!5n d" %"sad!lla "sta "stal! l!n! n!st sta a "s "l $")or ")or ")"$ ")"$%l %lo o d" "sa "sa o%"r o%"ra* a*!5 !5n n 4(" 4(" os*! os*!la la "ntr "ntr" " la d"sa*r d"sa*ral! al!8a* 8a*!5n !5n *o$%l" *o$%l"ta ta ,asta ,asta "l r"tor r"torno no d" los ídolos ídolos:: d"l $a $at"r t"r!al !al!s$ !s$o o rad!*a rad!*all *o$!"n *o$!"n8a 8a d"!0*a d"!0*ando ndo al %rol" %rol"tar tar!o !o*r *r(*! (*!0*a 0*ado& do& %asa %asa al *(lto *(lto d" los ,éro"s '(ndador"s& l(".o a los %olít!*os& l(".o al EstadoK ,asta 4(" la %a%!lla #(ro*rt!*a an!4(!la al s!st"$a "nt"ro- Enton*"s la d!0*(ltad d"l d"s*!'ra$!"nto d" la )"rar4(ía "s !nt"rna + "1!." no t"r$!nar la tar"a l(".o& "$%l"ar "sta ,"rra$!"nta !n*o$%l"ta %ara "l art" d"2!"n" "n (na s".(nda d!0*(ltad- Una #("na o%*!5n "s "$%l"ar "l art" %ara d"s*!'rar la )"rar4(íaK ,asta dond" r"s(lta 2!a#l"& ant"s d" s( ar*ano a#sol(to- Enton*"s s" *($%l" "l *a$!no !n2"rso& *o$o 4("ría H"."l %ara "l 2!a)" "ntr" 0loso'ía + r"al!dad la )"rar4(ía s" %ro+"*ta ,a*!a la o#ra d" art" s!n atra%arla %or *o$%l"to n! d"2orarlaD"#!do a 4(" los d"s*!'ra$!"ntos *(lt(ral + artíst!*o son !n*o$%l"tos& %("s no d"sn(dan n! s" 6a*a#an7 a s( o#)"to& s!"$%r" 4("da (n .ran r"$an"nt" d" !nt"r%r"ta*!on"s + as%"*tos %or d"s*(#r!r& +a s"a d"l lado d" los o#)"tos o d"sd d"sd" " la s(#) s(#)"t "t!2 !2!d !dad ad 4(" 4(" los los !nt" !nt"r% r%rr"ta"ta- Por lo $!s$ $!s$o& o& la r"d(* "d(**! *!5n 5n !nt"n*!onada d" las )"rar4(ías& $"d!ant" (na n!2"la*!5n ,or!8ontal n(n*a "s s(0*!"nt"- Los lla$ados a la notras*"nd"n*!a& notras*"nd"n*!a& $!"ntras s" ,a.an *on l"n.(a)" + %"nsa$!"nto ,($anos& son (na *ort!na d" ,($o %ara l"2antar *9$(los d" s!.n!0*ado 4(" 'or$an s(s %ro%!as )"rar4(ías- En "l otro "1tr"$o& ,a+ 4(!"n a%"la a (n 6ar*ano s"*r"to7 al 4(" )a$s s" a**"d"& %or tanto s" $ant!"n" *o$o (na ,!%5t"s!s !na**"s!#l" "n "l d!s*(rso d"l art"- Por $s *"#ollas 4(" %"la "l %"rsona)" P""r ?+nt "s !n*a%a8 d" "n*ontrar (n *"ntro s5l!do "nton*"s "nton*"s no 4("da $s ar.($"nto 4(" r"*(rr!r a (n a$or trad!*!onal %ara saltar ,a*!a "l %asado& *on la "s%"ran8a d" "s*a%ar d" (n '(nd!dor d" al$asLa serie correlona
En "l s"nt!do d" d"s2an"*!$!"nto& las )"rar4(ías r".r"san al "stado %r"so*!al =al "llo %r"*ons*!"nt"& al Caos %r!$!."n!o> s" *on2!"rt"n "n s"r!"s& dond" s" "nt!"n "nt!"nd" d" %or 6s"r!"7 6s"r!"7 la cone*ión $s s"n*!lla + s!n r"4(!s!tos *o$%l")os- En al.(na o*as!5n nos d"#" sor%r"nd"r la l")anía d" los 2asos *o$(n!*ant"s 4("
d"s*(#r!$os o 4(" ,a s(%("sto la ,($an!dad d"sd" los %r!$"ros t!"$%os& al *on"*tarnos *on los *!"los + las "str"llas& *on las l")anías d" los ?én"s!s o las %r"o*(%a*!on"s %or '(t(r!stas A%o*al!%s!s- Esa %last!*!dad %ara 4(" n("stra $"nt" s!.a *(al4(!"r ,("lla "s "l s"*r"to d" las s"r!"s 4(" son los "nla*"s $s s!$%l"s 4(" no s" d"t!"n"n $!"ntras d"sa%ar"*"n: A ll"2a a /& 4(" ll"2a a C& 4(" ll"2a a & 4(" ll"2a a los 6d!"8 $!l s"r"s7 #a)o "l *!"lo- 3 Las *orr!das "n lín"a + *(r2a& *arr"ras d" *on)(rados 4(" ll"2an ,a*!a "l $!s$o + lo otro- 3 Las s"r! s"r!"s "s !$%o !$%ort rtan an $(*, $(*,o o "n D"l" D"l"(8 (8" " + Sart Sartrr"& s!.( s!.(!" !"nd ndo o (n ar.( ar.($" $"nt nto o '"no$"nol5.!*o& o#s"r2ando *5$o (n tra$o ll"2a al s!.(!"nt"& + 4(" la $")or r(ta "s n(n*a d"t"n"rs"- En "s" as%"*to& las )"rar4(ías son (na modalidad d" s"r!"s (n r"2"st!$!"nto& (na s(*"s!5n al r"2és& #a)o s( 'a8 d"sn(da las s"r!"s %ar"*"n %ar"*"n )"rar4(ía )"rar4(íass d"s*ar d"s*arnada nadass ="n los ,("sos>& ,("sos>& 3 s!$%l"s s!$%l"s *on"1!on"s *on"1!on"s 4(" *ol!ndan ,o$olo.adas ,o$olo.adas o a0n"s- La o%os!*!5n *onstant" d" Mont"s*o + Ca%(l"to s" r"s("l2" "n (na d!st"ns!5n 0nal& la s(%("sta )"rar4(ía d" .r(%os 4(" d!2!d" a la lor"n*!a lor"n*!a $"d!"2al s" d"stra#a "n (n .!ro tr.!*o dond" lo sa.rado d")a "l lado d" las 'a$!l!as do$!nant"s %ara *olo*ars" "n "l ,alo d" los )52"n"s $("rtos =,or!8ont" 4(" r"9n" dos !nt"ns!dad"s>- Una %art" s" d"sn(da *o$o s!$%l" s"r!" + d")a lo "str!*ta$"nt" )"rr4(!*o& a(n4(" no d"l todoLa duplicación de la serie
La s"r!" no "s sol!tar!a& s" d(%l!*a a $odo d" (n "s%")o "l r"*orr"r *(al4(!"r "s*al"ra +a d"st"lla "n (n "s%")"ar "ntr" "l "l"$"nto a*t!2o 4(" s(#" + la *ontra%art" *ontra%art" %as!2a 4(" #a)a s(s %"ldaos- El $od"lo d" +!n+an. s!r2" *o$o la s"r!" s"r !" d(al d(al !n0n!t !n0n!ta& a& s!" s!"ndo ndo d" (na *on'" *on'"** **!5n !5n *(r!os *(r!osa a 4(" ,a r"s!s r"s!st!d t!do o los $!l"n!os "n s( s!st"$at!*!dad- La t"ns!5n s(*"d" "ntr" las s"r!"s do#l"s *o$o la %r"s %r"s"n "nt" t" "n la tra. tra."d "d!a !a d" "nt)gona d"l ord"n ord"n t"rr"st t"rr"str" r" =las =las l"+"s& l"+"s& la a(tor!dad& las o#l!.a*!on"s $at"r!al"s> $at"r!al"s> + "l ord"n *"l"st" ="l d"#"r a(tént!*o& "l d"st d"st!n !no& o& "l a$ a$or or s(%r s(%r"$ "$o> o>-- D"l" D"l"(8 (8" " !ns! !ns!st st" " "n 4(" 4(" las las s"r! s"r!"s "s n(n* n(n*a a son son s!n.(lar"s s!no do#l"s& d"s%l!".("s 4(" s" d(%l!*an %"nsé$oslo así: *ada "sla#5n d" la *ad"na d"#" %os""r s( %ro%!o 2a*ío %ar*!al& l(".o s" %rod(*" (na s"*("n*!a d" 2a*íos "n *ad"na& ad"$s d" 4(" son d!'"r"nt"s "ntr" sí la s"r!" d" los 2a*íos,("llas %os"" s( %ro%!a *ont"1t(ra- C(ando 2!s(al!8a$os "s" "n*ad"na$!"nto d" 2a*íos r"s(lta (n r"F")o d" ,("llas "ntra$adas& a $odo d" la do#l" ,él!*" d"l ADNEl elemento &ue transita
A al.(nas *(lt(ras ant!.(as d!"8 $!l l"s r"s(lta#a (n *!'ra d" 2ért!.o + #("na %ara !nd!*ar *as! todo #a)o "l *!"lo- Tao Te +ing- 6El Tao Tao "s 2a*ío& Enton*"s& A(n4(" s" lo (s" no s" *ol$a- A#!s$al- Par"*" "l '(nda$"nto d" las d!"8 $!l *osas-7
3
D"l"(8"& Lógica del sentido -
3
El ,orror ant" "l d"s*arnar r"%r"s"nta %lst!*a$"nt" "sa d!sol(*!5n d" la )"rar4(ía& )"r ar4(ía& "n tanto s!st"$a an(dado d" *(al!dad"s& %ara trans!tar ,a*!a la s"r!" s!$%l"- El $!st"r!o d" las *ala2"ras 4(" s" l"2antan r"%r"s"nta (na !ronía dond" la s"r!" a )"rr4(!*a r".r"sa r".r"sa *on (na '("r8a d(%l!*ada& r")"rr4(!*a a $odo d"l *(lto a los ,éro"s- C'- T,o$as Carl+l"& Los h%roes + M!.("l MartínAl#o& Historia de la masoner)a3
El %"rsona)" '("ra d" la )"rar4(ía "s 2!tal %ara "l $o2!$!"nto lo 4(" s" $("2" no s("l" s"r la )"rar4(ía $!s$a s!no (n a*ont"*!$!"nto o (n %"rsona)"& 4(" al no "n*a)ar #!"n %ro2o*a d!na$!s$o- En "l ")"$%lo& d" D"l"(8" "s Al!*!a (na '("r"a "n "l &a)s de las aravillas 4(" d"#" $o2"rs" *onstant"$"nt" %ara "n*ontrar s( l(.ar& 4(" a,í no 2a a "1!st!r %"ro no "s "l 9n!*o %"rsona)" 4(" "s*a%a& ta$#!én "l *on")o #lan*o d"#" *orr"r o la sonr!sa d"l .ato C,"ls"a s" "s*a%a d" s( #o*a- 3 En "l Jardín d" S"nd"ros 4(" s" #!'(r*an "s "l "s%ía *,!no& <( <( Ts(n 4(!"n ,a *aído "n d"s.ra*!a& d"s.ra*!a& %or lo $!s$o %r"*!%!ta %r"*!%!ta s(s $o2!$!"ntos 4(" son (na ,(!da %"ro *orr!"ndo ,a*!a ad"lant"& %ara *($%l!r s( d"#"r d" "s%ía =0"l a (na Al"$an!a a la 4(" no l" !$%orta + at"nd!"ndo a (n l")anís!$o )"'" 4(" d"s*ono*" d"s*ono*" la ,ond(ra d" s(s ."stos> + (n D"st!no o*(lto 4(" lo *on"*ta *on los s!.los ="l ant"%asado 4(" *r"5 "l la#"r!nto %"r'"*to> + lo %ro+ %ro+"* "*ta ta ,a*! ,a*!a a "l '(t( '(t(rro !n*! !n*!"r "rto to ="n ="n *(an *(anto to d"s* d"s*(# (#rr" 4(" 4(" s" d!2! d!2!d" d">& >& atra2"sando "l a*to !$%"nsa#l" ="l as"s!nato d"l sa#!o s!n5lo.o a 4(!"n& d" !n$"d!ato& ad$!ra>El "s%ía *,!no <( Ts(n "s (n "l"$"nto 2a*ío 4(" %r"*!%!ta s( ,(!da 3 %"ro él an(da dos s"r!"s r"%r"s"ntadas %or los %aís"s "n .("rra& In.lat"rra + Al"$an!a& 4(" arrastra a otra s"r!": "l s"*r"to *,!no- En "st" *("nto ,a+ (na %ala#ra 6"sotér!*a7 4(" l" %ro%or*!ona d"ns!dad a la tra$a + "s "l la#"r!nto "l *("nto "nt"ro o#l!.a a *r""r "n (n la#"r!nto 4(" n(n*a ,a#ía$os d"s*(#!"rto& 4(" ta$#!é ta$#!én n "s (n Jardín Jardín-- En la tra$a tra$a a%ar" a%ar"*" *" otra otra %ala# %ala#ra ra *o$o *o$o a$ a$(l" (l"to to + "n!.$a& 4(" "s "l no$#r" Al#"rt& dond" s" )(ntan (n no$#r" %ro%!o + (na %"4("a *!(dad d"st!nada a *on2"rt!rs" "n "s*"nar!o d" la .("rra- Q(é "s d" la l!t"rat(ra s!n "sa 2"n"ra*!5n %or las %ala#ras En "s%"*!al& las d" a%ar!"n*!a tr!2!al& %ara !ns(Farl"s n("2a 2!tal!dad& "n la a*t!t(d %oét!*a %"r'"*ta& !n*l(so !n+"*tarl"s "t"rn!dad- In*l(so s" 2al" !n2"ntar %ala#ras& *o$o "l no$#r" d"l %"rson %"rsona)" a)" o #!"n& #!"n& d" $odo $odo $s a(da8& a(da8& *on4( *on4(!st !star ar "l d!**! d!**!ona onar!o r!o *on (na ; !n2"n*!5nEl sentido al transcurrir las 'erar&uías
El $o2!$!"nto da (n r"s(ltado "n as*"nso o d"s*"nso "l $odo d" saltar *ada "s*al5n "s*a l5n "s d"*!s!2o d"*!s!2o&& %"ro %"ro ta$#!én ta$#!én "l r"s r"s(ltad (ltadoo- El dra$a dra$a d" -omeo y .ulieta r"!2!nd!*a al a$or "n $!tad d" s( 'ra*aso& "l s"nt!do 0nal 'or)a (na !$%r"s!5n '(nda$"ntal "n la l!t"rat(ra& #a)o la s"r!" d"l %r"do$!n!o d" los s"nt!$!"ntosSo#r So#r"2 "2!" !"n" n" (n a$ a$or or !n*o !n*or% r%5r 5r"o "o&& %ara %ara al.( al.(no nos& s& la é%o* é%o*a a *o$% *o$%l" l"ta ta "s "st t trans!tando d"sd" la Ant!.W"dad + Edad M"d!a Xtan a)"nos al a$or ro$nt!*o X ,a*!a (n $od"rn!s$o d" "$o*!on"s "1altadas- ;3 En la Ant!.W"dad "l *("r%o "sta#a tan a0r$ado + la *o$(n!dad "ra tan 2!tal 4(" la narrat!2a ro$nt!*a lan.(!d"*ía %or ")"$%lo& "l t"$a d" El"na "s $s é%!*o %olít!*o + #él!*o& L"!s Carroll& "licia en el &a)s de de las aravillas aravillas -
3 3
C,"*ar "l s!.nado d" D"l"(8" *o$o "l"$"nto 2a*ío-
Anota$os la %ala#ra 2al!)a d" D"l"(8"& *(ando !n2"st!.a a Carroll& 4(!"n a%l!*a "s" r"*(rso- En Lógica del sentido ;
;3
D"n!s d" Ro(."$ont "n "mor y /ccidente /ccidente-
dond" las %as!on"s no son d" (n ro$ant!*!s$o ro$ant!*!s$o "'"*t!2o a(n4(" la *ontra%art" *as"ra& P"nélo%" sí !ns!n9a "s" otro d!s*(rsoPlaceres tentaciones al desplazarse
Las r"la*!on"s "ntr" las )"rar4(ías& s(s %os!*!on"s + $o2!$!"ntos "stn "n r"la*!5n d!r"*ta *on las %"r*"%*!on"s d" lo 4(" s" .o8a + s('r"& "ntr" "l %la*"r + la 'r(stra*!5n& los !$%(lsos t"ntador"s %ara $o2"rs" d" s!t!oK "n 0n& (na *o$%l" *o$%l")a )a '("nt" '("nt" d" d!s'r( d!s'r(t" t" l!t"ra l!t"rar!o r!o-- La ,ost!l ,ost!l t"ns!5 t"ns!5n n "ntr" "ntr" las 'a$!l! 'a$!l!as as Mont Mont"s "s*o *o + Ca Ca%( %(l" l"to to s" *o *on2 n2!" !"rt rt" " "n t5r t5rr!do r!do ro$an o$an*" *" así así los los d!4( d!4("s "s "sta#l"*!dos "ntr" los "s*alon"s d" la )"rar4(ía s!r2"n %ara s"r trans!tados& so#r"%asados + r"!nt"r%r"tados- En %art!*(lar& la o%os!*!5n "ntr" los .én"ros o%("stos da !nt"ns!dad a los r"latos& r"latos& "l !nstant" )(sto "n 4(" s" tras%asan "sos d!4("s d!4("s )"r )"rr r4(! 4(!*os *os o son s(st! s(st!t(! t(!dos dos %or otros otros d!#() d!#()an an "s* "s*"na "nass *la2"*la2"- El ar.($"nto tí%!*o d" la no2"la rosa 4(" !$%l!*a (n do#l" d"s%la8a$!"nto d" la )"rar4(ía )"rar4(ía ="ntr" la t"ns!5n d" los "na$orados "na$orados + las *las"s so*!al"s o%("stas dond" *o$!"n8an "n*as!llados> s" ,a *on2"rt!do "n (n t"$a r"%"t!t!2oA(n4(" (na 2!s!5n *o$9n "s "l d"s%la8a$!"nto %ara o#t"n"r "l .o8o& d" a,í la t"nta*!5n %or $o2"rs" "n la "s*ala& ta$#!én "l %la*"r =o (n a*ont"*!$!"nto s!n.(lar> !nd!*a la *r"a*!5n d" (n s!t!o a(t5no$o "n la )"rar4(ía $!s$a- La %as!5n ro$nt!*a ,a r"*la$ado *olo*ars" '("ra d" las r".las ord!nar!as d" la )"rar4(ía& )"rar4(ía& !n*l(so la !$a."n trad!*!onal d" los "na$orados !$a.!na "s" %a*to *o$o (na 6lo*(ra d" dos7 a $odo d" (na r"%r"s"nta*!5n d" El /os*o& *on s( Carro d" H"no *on la %ar")a a)"na al *aos !n'"rnal " !.norant" d"l dra$a *"l"st!al- Al.(na l!t"rat(ra a0r$a 4(" "l a$or "s (n d"s%la8a$!"nto lat"ral& a $odo d" (n "s*a%"& 'or$ando s( "s'"ra %ro%!a& !nd!'"r"nt" a las d"$s "s*alas o *on (na ar$onía tan s(#l!$" 4(" ro$%" "l *(adro ant"r!or& *o$o "n !rimen y !astigo d" Dosto!"2s!La tensión entre los etremos
S!n 4(" s!"$%r" s(*"da d" $odo nota#l"& la t"ns!5n a d!stan*!a X"ntr" X"ntr" lo $s alto + $s #a)o& "ntr" lo $s *"r*ano + lo $s l")anoX o'r"*" (n "s%"*t*(lo a.5n!*o a.5n!*o + %ro%or %ro%or*!on *!ona a "nro$" "nro$" (n!dad (n!dad a la l!t"rat( l!t"rat(rara- Esa *orr"l *orr"la*!5 a*!5n n "ntr" "ntr" "1tr" "1tr"$o $oss o'r"*" o'r"*" la d(r"8a d(r"8a d" la *ad"n *ad"na& a& #a)o #a)o a$ a$"na "na8a 8a d" ro$% ro$%"rs "rs" " +o r"*o$%on"rs": "l d!s*(rso "nt"ro d" la no2"la rosa s" ar$a alr"d"dor d" "sas dos s"r!"s d" las *las"s anta.5n!*as 4(" ,an d" r"*on*!l!ars" $"d!ant" "l ro$an*"- S!n la %ro,!#!*!5n + t"ns!5n alr"d"dor d"l "na$ora$!"nto no ,a#ría no2"la rosa- Ha#lando d" t"ns!5n& %("s la $a+or s(*"d" *on las .("rras o los d("los $ortal"s& *o$o "n no2"las %ol!*!a*as + d" a2"nt(ras- Para 4(" dos .r(%os 'or$"n (na )"rar4(ía $oral& #asta %olar!8arlos "ntr" 6#("nos + $alos7& d" tal $an"ra 4(" los "1tr"$os s" to4("n& "n la l(*,a 4(" "s (na $"8*la d" #a)"8as + "1alta*!on"s& a#r!"ndo "s%a*!o a la a.r"s!2!dad 2"st!da d" no#l"8a d" a,í la 'a*!l!dad *on 4(" "l r"lato ,!st5r!*o ad4(!"r" d!$"ns!5n d" no2"la& *o$o *o$o la $on( $on($" $"nt ntal al Histor rots+&;; dond" la Historia ia de la revoluc revolución ión r(sa d" Trots+& As!$!s$o& #a)o la ."n!al %l($a d" Isaa* D"(ts*,"r "n Trots0y el pro#eta armado + s(s s"*("las& "l a(tor s" *on2!"rt" "n %"rsona)" %l"no& s!t(a*!5n 4(" no s" %"r$!t" *(ando él narra los a*ont"*!$!"ntos r"2ol(*!onar!os;;
o%os!*!5n "ntr" (n 8ar!s$o o%ro#!oso + (n *o$(n!s$o ")"$%lar ar$an (na tra$a d"l!*!osaisolución de unas restauración de otras
S".9n S".9n "1!sta "1!sta $s t"ns!5n t"ns!5n "ntr" "ntr" las )"rar4( )"rar4(ías ías *ontra%( *ontra%("stas "stas ,a#r $a+or $a+or t"nta*!5n ,a*!a s( d!sol(*!5n- Con'or$" "n la ar.($"nta*!5n s" $ar*aron las s"r!"s s"r! "s *(al!tat! *(al!tat!2as& 2as& "nton*"s "nton*"s la r"s r"sol(* ol(*!5n !5n $ant!"n" $ant!"n" al.(na al.(na r"no2a* r"no2a*!5n !5n d" )"rar4(ías )"rar4(ías !n*l(so *(ando "l d!s*(rso d!s*(rso %ro*(ra %ro*(ra s"r alta$"nt" !.(al!tar!o& !.(al!tar!o& *o$o La madre d" ?or!& "l r"s(ltado d!#()a (n n("2o %anora$a *on s(s s"r!"s + s(s n(dos d" "2al(a*!on"s: la !nd!'"r"n*!a %"r'"*ta no "s (n 2alor "stét!*o s!no (n ,!lo $s d" s(s t"ns!on"s- ;B In*l(so (n d!s*(rso d" *on'ronta*!5n *ontra las )"rar4(ías )"rar4(ías "1%lí*!tas ,a#r d" d"s"$#o*ar "n otra& a(n4(" s"a $"ro "s#o8o o s!$%l!0*a*!5n %or ")"$%lo& "n Las moscas d" Sartr"& "l ar.($"nto "1%lí*!to d"l d"s*(# d"s*(#r!$ r!$!"n !"nto to d" la l!#"rt l!#"rtad ad a#sol( a#sol(ta ta d"l %rota %rota.o .on!s n!sta ta ant" ant" los d!os"s d!os"s&& 9n!*a$"nt" d"rro*a (n %od"r "1t"r!or =*o$%l")o + trad!*!onal> %ara "sta#l"*"r (na d(al!dad rí.!da: los d"$s *ontra (n Or"st"s& *on2"rt!do "n "1!l!ado d"l $(ndo =la *!(dad !n2ad!da *on $os*as> + d"l *!"lo =*ond"nado %or los d!os"s>A(n4 A(n4(" (" s! $!ra $!ra$o $oss "l d"ta d"tall ll" " d" la r"* "*on on2" 2"rs rs!5 !5n n tras tras los los ,"*, ,"*,os os d" la "s*"n!0*a* "s*"n!0*a*!5n !5n d" Las moscas X*(ando Or"st"s r"%!t" "l dra$a "dí%!*o #a)o otra 2"rt!"nt"& $atando a s( $adr"X s" r"'or$an otras "s*alas& *o$o la n("2a d!'"r"n*!a "ntr" (na El"*tra *aída #a)o la *(l%a + (n Or"st"s as($!"ndo la l!#"rtad *o$%l"ta& a %"sar d" s( *r!$"nLa estructura
demodé
la curvatura
A $" $"d! d!ad ados os d"l d"l s!.l s!.lo o YY& YY& "l *o *on* n*"% "%to to d" la estructura ad4(! ad4(!r!5 r!5 *arta d" *!(dadanía + s" 2ol2!5 ,asta $oda- Para Alt,(ss"r& la "str(*t(ra "ra la *la2" 9n!*a d" la *o$%r"ns!5n "n "l $#!to so*!al =+ la l!t"rat(ra "s ,($ana>- ; S! s" %r"0"r" la r"$!s!5n ,a*!a la total!dad s!.(" s!"ndo !$%r"s*!nd!#l"& !$%os!#l" "nt"rrar la %art" "n s( !sla& *(al n('ra.o %"rd!do %or "so "n "st" s!.lo 6lo *o$%l" *o$%l")o )o77 r"to$ r"to$a a '("r8a '("r8a&& + "sa *o$%l *o$%l")! ")!dad dad s"ala s"ala ,a*!a ,a*!a "l Con)(n Con)(nto to "n $9lt!%l"s d!r"**!on"s + *a$!nos- S!n "$#ar.o& la "str(*t(ra ="n s( s"nt!do s!$%l"> sal!5 d"l 'o*o + ad4(!r!5 s( r"lat!2!8a*!5n *on los %os"str(*t(ral!s$os& a4(í la %r".(nta "s 4(é r"la*!5n t!"n" la )"rar4(ía *on la "str(*t(ra o %ost "str(*t(ra o total!dad La r"s%("sta !$%l!*a 4(" "s (n *on*"%to !nt"r$"d!ar!o "ntr" "s" )al5n ,a*!a "l !na**"s!#l" Todo Todo + la %art"& a s( $an"ra )(".a "l %a%"l *r(*!a *r(*!all d"l *on*"% *on*"%to to d" 6r"la* r"la*!on !on"s "s so*!a so*!al"s l"s77 "n "l #("n #("n $a $ar1 r1!s$ !s$oo- ; O& $ant $a nt"n "n!é !énd ndon onos os "n la a'a$ a'a$ad ada a $" $"t t'o 'ora ra d"l d"l "d!0 "d!0*! *!o& o& la )"ra )"rar4 r4(í (ía a "s "l Est" ar.($"nto no a%l!*a %ara "l "1tr"$o d" lo a#s(rdo dond" a (n dadaísta no t!"n" s"nt!do *olo*arlo d"ntro d" "sta *at".oría- A,ora #!"n& %ara (na 0loso'ía s!st"$t!*a %"ro d"*"%*!onada& la ,o$olo.a*!5n %l"na o a*"l"rada$"nt" *ont!n(a "s (na o%*!5n& d" a,í "l la$"nto so#r" la $!n!at(r!8a*!5n o la !$%los!5n 4(" "1%r"sa /a(dr!llard "n !ultura y simulacro - Por lo $!s$o& s( d!s*(rso so#r" "l art" s("l" s"r #astant" ,ost!l *o$o "n s(s *on'"r"n*!as "n V"n"8("la V"n"8("la d" 3& #a)o "l tít(lo d" 6La s!$(la*!5n "n "l art"7;B
ALTHUSSER& Lo(!s& &ara leer El capital + La revolución teórica de ar* -
;
ROSDOLS<& Ro$an& 1%nesis, estructura y m%todo en El capital -
;
"l"2ador + "s*ala !nd!s%"nsa#l" 4(" !nt".ra "str(*t(ra *on s(%"r"str(*t(raPor lo $!s$o& la $")or 0.(ra "s (na "s*al"ra *(r2a& %("s "l %ro*"so d"#" $ant"n"rs" 2"lado %ara .arant!8ar la efcacia de la totalidad so#r" las %art"s "n "s "st" t" *a *aso so&& la narr narra* a*!5 !5n n l!t" l!t"ra rar! r!a a $a $ant nt!" !"n" n" (n ,alo ,alo d" $!st $!st"r "r!o !o&& .!r .!ros d"s*on*"rtant"s& (na !ntr!.a s!n r"sol2"r& (n n(do '(t(ro "n la tra$aK La *(r2a o*(lta "l d!s"o *o$%l"to& "l .!ro d" (na "s*al"ra lar.a nos !$%!d" 2"r los s!.(!"nt"s "s*alon"s a %art!r d" (n %(nto "s" o*(ltar& "$%"ro& $("stra (na *ont!n(!dad& s"alando 4(" al.o s!.(" ad"lant"& 4(" tra+"ndo la $!s$a ar4(!t"*t(ra d"s"$#o*ar "n (n d"s*anso s(%"r!or& o (na %art" *(l$!nant"Es" aso$o d" al.o $s %os"" la $!s$a '(n*!5n 4(" la *o4("t"ría& "l ."sto d" aso$ar o %ro$"t"r s!n .arant!8ar d"s"nla*"& %ro*"so d" *ont!n(!dad 4(" !nd!*a (n *on)(nto s(%"r!or- En "l *aso d" la *o4("t"ría !nd!*a al a$or& "n "l *aso d" la *(r2a !nd!*a la "0*a*!a d" (na *onstr(**!5n total& 4(" %ara n("stros "'"*tos "$ana d"sd" la )"rar4(ía $!s$a- ; El ambiente m!s all! de lo 'er!r&uico
La 2"nta)a d" la )"rar4(ía *ontra la "str(*t(ra =+ la %os"str(*t(ra> "s 4(" *on *lar!dad la )"rar4(ía no %r"t"nd" o*(%ar "l todo& %("s s( %r"t"ns!5n s"ría (n total!tar!s$o total!tar!s$o "n *a$#!o& *on $s 'a*!l!dad la "str(*t(ra %r"t"nd" *o$"rs" *o$"rs" a la total!dad $!s$a- C!"rto ras.o "1*l(+"nt" d" la )"rar4(ía %"r$!t" as($!r + $ant"n"r 4(" "1!st"n %art"s 4(" s" "s*a%an + l" son a)"nas a(n4(" "sta otra %art" %os"" *!"rta t"ns!5n " !$%l!*a '("nt"s d" *onF!*tos- Para "l anl!s!s l!t"rar!o r"s(lta s($a$"nt" d"l!*ado no $"t"r todo "n la )"rar4(ía a $odo d" l"*,o d" Pro*(sto& s!no %"r$!t!"ndo (n d"s$ar*ar + "$%()ar "ntr" lo )"rr4(!*o + lo 4(" no "st *lara$"nt" !d"nt!0*ado "n tal %os!*!5n- M!"ntras !$%ort"& "l $o2!$!"nto )"rr4(!*o d"#" a'"*tar al a$#!"nt" + 2!*"2"rsa& o*as!onal$"nt"& la t"ns!5n "ntr" lo no)"rr4(!*o + lo 4(" sí "s& d"s"$#o*a "n (na *on*l(s!5n d" 4(" d"#" d"#" %r!2! %r!2!l". l".!ar !ars" s" al %olo %olo anta.5 anta.5n!* n!*o o !$%l!* !$%l!*and ando o 4(" 4(" *(and *(ando o (n "l"$" "l" $"nto nto no)"r no)"rr r4( 4(!*o !*o o s!n *lar!d *lar!dad ad "n tal as%"*t as%"*to o 4("da 4("da !n2ol( !n2ol(*r *rado ado "nton* "nton*"s "s la *ons"* *ons"*("n ("n*!a *!a "s 4(" 4(" s" *on2!" *on2!"rt" rt"-- Un !ns"*t !ns"*to o "st "st '("ra '("ra d"l (n!2"rso (n!2"rso ,($ano& ,($ano& %"ro %"ro al d"s%"rta d"s%"rtarr ?r".or! ?r".or!o o Sa$sa Sa$sa *on2"rt!d *on2"rt!do& o& "nton*"s "nton*"s r"s "s(" ("na nan n los los r"s "sor ort" t"ss %ara %ara a* a*or orra rala larl rlo& o& s"a s"ala land ndo o 4(" 4(" "1!s "1!st" t" (n *ort *ort" " !$%ortant" "ntr" la s"r!" ,($ana + la an!$al& %or tanto "l "s*al5n no d"#"ría saltars"- El *os$os 'a$!l!ar + d" los "ntornos *r()" *ontra tal !rr(%*!5n& tal a#so a#sorr*!5n *!5n d" (n n!2" n!2"ll !ns" !ns"*t *to o "n la %"rs %"rson ona& a& la etamor#osis %ro2o*a %ro2o*a (n "s*ndalo& %"ro (n al#oroto 4(" nos o#l!.a a %"nsar "n "l "1tr"$o d" la a(tono$ía no r"4(!"r" d"$ostrar (n a*to d"sa0ant" o #(s*ado& #asta (na "1traa *!r*(nstan*!a o (n .!ro d"l s!st"$a %ara a%l!*arla ?r".or!o Sa$sa )a$s #(s*5 s"r (n !ns"*to& ,a s!do (n ,ado $!st"r!oso $!st"r!oso 4(" lo ,a *olo*ado "n tal "$#rollo*ue+o a-'er!r&uico, la autonomía la igualdad per%ecta
6S" sa#"7 4(" "l T Todo odo "s !na**"s!#l" d" $odo d!r"*to& %or "so " so ,a+ an,"lo d" to$ar "l t!$5n %ara .(!ar "l #ar*o& a'"rrar "l 2olant" %ara *ond(*!r "l a(to$52!l& o#t"n"r la *la2" %ara d"s*!'rar "l "n!.$a& *ontrolar la "ntrada d"l "d!0*!o& o*(%ar "l %"nt,o(s" d"l ras*a*!"losK La L a )"rar4(ía r"%r"s"nta la as%!ra*!5n al Todo *o$%l"to;
La )"rar4(ía "n $odo "stt!*o& *on 'a*!l!dad s" *on2!"rt" "n la *ad"na& %or tanto s(r." "l an,"lo d" ro$%"r "l "sla#5n + +a no r".r"sar- V!sto *o$o $o$"nto '(n*!ona %"r'"*to& a $s %la8o& la *ad"na "st r"st!t(!da r"st!t(!da #asta nada $s 4(" s"a $a+or& nada $s 4(" s"a (na *ont!n(!dad =d"s%r"nda (n s"nt!do "sa r(%t(ra> o (na d!s*ont!n(!dad s(0*!"nt"- C(ando la l!t"rat(ra nos %r"s"nta (n %"rsona)" =o *on*"%to& "2"nto o tal!s$n> 4(" "s*a%a s!st"$t!*a$"nt" s!st"$t!*a$"nt" d" las )"rar4(ías& )"rar4(ías& s" $an!0"sta s( t"nd"n*!a ,a*!a la l!#"rtad& dond" s" d!st!n.("n (n %ar d" n!2"l"s: la a(tono$ía =s" a(tod"0n" "n *ontra o a %"sar d" los d"$s> + la so#"ranía =r(%t(ra rad!*al& (na l!#"rtad %l"na>& ad"$s s!"ndo %os!#l" $"d!tar "n .rada*!on"s r"lat!2as- Los %"rsona)"s *on la a(tono$ía son *a%a*"s d" $o2"rs" o d"s%la8ars" ,a*!a *(al4(!"r %(nto d" (na )"rar4(ía& !n*l(so s" *olo*an *on 'a*!l!dad "n "l "1tr"$o !n'"r!or ="l r"a !$%os!#l">& *o$o nos 'as*!nan las no2"las d" a'a& dond" la "1%(ls!5n dolorosa r"%!t" t"$a "n la etamor#osis& El proceso& El !astillo & "t*La otra $odal!dad d" lo a)"rr4(!*o "s la #9s4("da d" (na igualdad per#ecta la *(al "s 'r"*("nt" a n!2"l %ar*!al& %or ")"$%lo& *on'or$" "l a$or !.(ala a los a$an a$ ant" t"s& s& ro$%! o$%!"n "ndo do la "s "s*a *ala la d" la s"%a s"%ara ra*! *!5n 5n d" *las *las"s "s o d" 'a$! 'a$!l! l!as as anta.5n! anta.5n!*as& *as& "n (n "s4("$a "s4("$a ,arto ,arto r"%"t!do r"%"t!do-- Con'or$ Con'or$" " las "s*a "s*alas las %!"rd"n %!"rd"n s"nt!do o las t"ns!on"s ,an d" d!sol2"rs"& la 0.(ra ,or!8ontal o las s"r!"s s!n arr!#a arr!#aa#a) a#a)o& o& s(r."n s(r."n "n la l!t"rat(r l!t"rat(ra a s!n "$#ar. "$#ar.o& o& *(al4(!" *(al4(!"rr !nt"ns!d !nt"ns!dad ad "s *a%a8 d" r"sta#l"*"r .rada*!on"s +& las r"ord"na*!on"s d" s"nt!dos& ta$#!én d" .ol%" son *a%a*"s d" r"!n2"ntar (na )"rar4(ía- ; El autor la obra en sí misma corona de soberanía
S! "l art" +a "s d"*lara*!5n d" a(tono$ía ant" "l $(ndo& dond" ,asta la *o%!a + "l %la.!o s" *on2!"rt"n "n s( *ontrar!o =2ar!a*!on"s so#r" so#r" (n t"$a o ,asta (n &ierre enard autor del 2ui3ote >- Lo %ro#l"$t!*o s(r." *(ando "l a(tor *r"" s"r2!r a )"rar4(ías %r"2!as o "1t"rnas& *(ando s( o#ra $!s$a $an!0"sta otro s"nt!do& 4(" s" *ontra%on" a "sas )"rar4(ías- Otras 2"*"s& "l a(tor 0n." s"r2!r o so$"t"rs" a )"rar4(ías =%or ")"$%lo& 0n." *"ns(rars"& *o$o "l !'ndido d" Volta!r"-> %ara d"s#ordarlas- D" .ran !nt"rés "s "l s(r.!$!"nto d" )"rar4(ías na*!"nt"s& 4(" son ad2"rt!das o ad!2!nadas %or (n a(tor *o$o ?or! )(.ando al %ro'"ta *o$(n!sta- C(ando "l a(tor .(arda s!l"n*!o 'r"nt" a las )"rar4(ías "1%("stas %or s( o#ra& d" $an"ra !$%lí*!ta "st *olo*ndos" %or "n*!$a d"l %anora$a& la d(%la a(toro#ra s" *on2!"rt"n "n la )o+a so#r" la t"sta *oronadae imposibles-posibles imposibles-posibles
En ."n"ral& son posibles las )"rar4(ías /a)o s( %r"s"n*!a "2!d"nt"& ta$#!én "llas *r!stal!8an (na "s%"*!" d" !$%os!#!l!dad a $odo d" (na "s*al"ra al C!"lo "ntr" ar*n."l"s + n(#"s rad!ant"s- S!"$%r" "l as%"*to sa*ro s" r"$!t" a los Anot"$os 4(" "st" "s (n "st(d!o %ar*!al 4(" )a$s %r"t"nd" $ostrar todas las %os!*!on"s- /a)o %"rs%"*t!2as d!'"r"nt"s 2a$os a d"s*(#r!r otras ."o$"trías "n la l!t"rat(ra& *ons!d"rando d!n$!*as d!st!ntas *o$o la r"la*!5n d"l *"ntro + "l alr"d"doralr"d"dorPor ")"$%lo& "l %"rsona)" J(l!a 4(" d"sl($#ra a I1tln *on s( s ( $a.n"t!s$o& '(n*!ona a $odo d" ."o$"tría d"l *"ntro + los d"$s *o$o %"r!'"r!as& "n El"na ?arro& Los recuerdos del porvenir & %%- ; + 3;3-
;
!n0n!tos ="l Valor s(%r"$o& la D!2!n!dad& la Total!dad + la Et"rn!dad> + "n*!"rra s(s a%orías& ; "nton*"s "l "l"$"nto sa*ro +a !$%l!*a (na !$%os!#!l!dad& !n*l(so *(ando s" trat" d" (na l!t"rat(ra d" n!2"l r"l!.!oso + %!adoso "1%lí*!to& *o$o la $ivina comedia - Con'or$" "l art" s" l"2anta #a)o (n %a*to !n!*!al d" s"r (n "nt" art!0*!al& s(s )"rar4(ías %os""n "sa art!0*!os!dad& d" tal $odo& 4(" "l as%"*to 6sa*ro7 "n s( "s*ala& +a ,a s!do 2!ol"ntado %or %r!n*!%!o- A s( $an"ra "l art" "s (na *o$"d!a 'r"nt" a la 'atal!dad + s"r!"dad d" la "1!st"n*!a d" tal $odo 4(" "l n9*l"o 6sa*ro7 ,a r"*!#!do 2(ln"ra*!5n a priori- El r"lato l!t"rar!o no s(r." "n *(al4(!"r "ntorno so*!al& s!no "n (no "s%"*í0*a$"nt" art!0*!al *o$o lo anota o(*a(lt "n Las palabras y las cosas -; La escala de la ciencia #cción
Esta %"*(l!ar Fora*!5n 4(" lla$an "n !n.lés S*!!& "st t")!da so#r" )"rar4(ías %os!#! %os!#!l! l!sta stass d" (n t!%o t!%o %"*(l! %"*(l!ar ar:: lo a,ora a,ora !$%os !$%os!#l !#l" " "s s(%"ra s(%"rado do %or (na (na *r"a*!5n =!n*l(so %or (na 6"nt!dad7 !nd"0n!#l">& 4(" !rr($%" + ro$%" a la %r"2 %r"2!a !a )"ra )"rar4 r4(í (ía& a& la *(al *(al s" *on2 *on2!" !"rt rt" " "n a") a")a a %or %or la $a $a.! .!a a d"l d"l '(t( '(t(rro !rr($%!"ndo- /asta la !rr(%*!5n d" la $4(!naro#ot %ara lan8ar (na l".!5n d" "nsoa*!on"s so#r" la !n4(!"t(d "nt"ra so#r" lo ,($ano "l s!st"$a )"rr4(!*o d"l 6r"+ d" la Cr"a*!5n7 s" ,a trastornado- La 2ar!"dad d" 6"nt!dad"s7 4(" !rr($%"n d"sd" "l '(t(ro =o ,asta d" otras t"$%oral!dad"s ,!%otét!*as> o lo s(%ra,($ano =d!'í*!l d" !$a.!nar& no %or "llo $"nos artíst!*o> ,an *r"*!do *on'or$" (nas !n2"n*!on"s s(%"ran a las ant"r!or"s- En "st" .én"ro& n("stro 6sa* 6sa*ro ro77 or!. or!.!n !nar ar!o !o =4(" =4(" *or *orona ona a la )"ra )"rar4 r4(í (ía> a> 4("d 4("da a 2(ln 2(ln"r "rad ado o %or %or (na (na !rr( !rr(%* %*!5n !5n la "s* "s*ala ala s" s("l" s("l" *olo* *olo*ar ar "n s!t(a s!t(a*!5 *!5n n *rít!* *rít!*a a o #!"n #!"n #a)o #a)o (na 2(ln"ra*!5n 9n!*a$"nt" !$%lí*!ta& %("s tantas 2"*"s "sos '(t(ros son (n r"F")o $s 0"l d"l %r"s"nt" 4(" otras *r"a*!on"s r"al!stas- B Las puntas de
Cas! s!"$%r" ,a+ .ran !nt"rés %or la *orona o n!2"l s(%"r!or d" las )"rar4(ías& r"%r"s"ntadas r"%r"s"ntadas %or r"+"s& .o#"rnant"s& .o#"rnant"s& d!os"s& d!os"s& ,éro"s& ,éro"s& a$adas--- A(n4(" "l n!2"l !n'"r!or d" (na "s*ala& "n o*as!on"s& r"2!st" (n s!.n!0*ado *olosal& *o$o las 'as"s d"*ad"nt" d"*ad"nt"s& s& *(al *("nto d" La ca)da de la casa 4sher - El to*ar o a$"na8ar "sa s!$a o'r"*" t"ns!5n + 'a2or"*" al dra$at!s$o& $!"ntras $s anta.5n!*a + a#!s$al $")or <& a 2"*"s& "l "1tr"$o "1tr"$o r"s(lta $52!l& $52!l& *o$o "n los .!ros .!ros no2"l"s*os no2"l"s*os 4(" *a$#!an *a$#!an "l d"s"nla*" "s%"rado a $odo d" la lo*a %"rs"*(*!5n "ntr" %ol!*ías s"*r"tos + ant "n s( !r)tica de la raón pura -
;
Un n("2o s"r d" la 6l!t"rat(ra7 d"sd" la $od"rn!dad *ls!*a =s- YVII al %r"s"nt"> dond" la a**!5n d" la l!t"rat(ra 6tal *o$o s" *onst!t(+5 + d"s!.n5 "n "l ($#ral d" la é%o*a $od"rna& $an!0"sta la r"a%ar!*!5n& allí dond" no s" la "s%"ra#a& d"l s"r 2!2o d"l l"n.(a)"7& OUCAULT& M!*,"l& Las palabras y las cosas & %- 3- No %or "llo "sta$os d" a*("rdo *on s( t"s!s;
D" a,í la 'as*!na*!5n %or las narra*!on"s '(t(r!stas 4(" sí s" *($%l"n- A 2"*"s otros .én"ros *ont!"n"n %r"d!**!on"s !nt"r"santís!$as s!n %r"t"nd"r ,a*"rlas& *o$o /or."s "n s(s (iccionesB
anar4(!s anar4(!stas tas "n El hombre que #ue 3ueves - Los .!ros d" la tra$a s!r2"n %ara !ntr!. !ntr!.ar arnos nos alr"d" alr"d"dor dor d" "sta "sta alt"r alt"rnat nat!2a !2a:: son son "'"*t! "'"*t!2os 2os tal"s tal"s "1tr "1tr"$o "$oss o d"sa%ar"*"n D"nt D"ntrro d" las las o%*! o%*!on on"s "s l!t" l!t"ra rar! r!as as r"s(l "s(lta ta a.5n a.5n!* !*o o "l *($% *($%l! l!rr (n do# do#l" $o2!$!"nto d" al*an8ar la *($#r" + d"sa%ar"*"r +a "n la *!$a& %or ")"$%lo& *on la $("rt" d"l r"+ o "l 'all"*!$!"nto d"l *on4(!stador- Esa %arado)a d" "ntron!8ars" + s(*($#!r s"ala los %!lar"s o%("stos d" (n ar*o $a)"st(oso& %ro2o*ando "l !nt"rés d" los *ontrast"s "ntr" "l tr!(n'o + la d"rrotaualidad en la minimización de las 'erar&uías" hacia el .udo
La *o$%a*ta*!5n d" la )"rar4(ía s" ll"2a ,a*!a (na sínt"s!s $ín!$a& 4(" no "s "l Uno a#ando a#andonad nado o =no "s Ro#!ns o#!nson on s!n s!n !sla>& !sla>& al $" $"nos nos "s (na d(al!d d(al!dad ad tr!n!tar!a a $odo d" +!n + +an. 4(" "s +!n+an. ="s d"*!r Tao> 4(" "s (n $o2!$!"nto$o2!$!"nto- El NUDO l!t"rar!o d"0n" (na a.oníst!*a& "l %(nto *"ntral "n *(anto %os"" (na d(al!dad 4(" "stalla& 4(" !rr($%" + *ola%sa a las s"r!"s& a(n4(" no s!"$%r" "str!*ta$"nt"- La d(al!dad al $"nos s"ala dos %art"s "n (n
El %(nto or!.!nar!o d" la D(al!dad s" 2("l2" !n"1%r"sa#l" + d" a,í $!st"r!oso& %"ro ta$#!én o#l!.a a la d(al!dad a $o2"rs"& "nton*"s *on2"rt!rs" "n tr!n!tar!a& +a *on d"s%l!".(" d" t!"$%o o d!alé*t!*a o& $")or a9n& "n la l!t"rat(ra la o#l!.a a *on2"rt!rs" "n dra$t!*a- Para "st" l"n.(a)"& "l Uno indecible "s "l H!"ros d" la J"rar4(ía- En la d(al!dad d" $odo "s%ontn"o "sta$os "n (na "s%"*!" d" "4(!l!#r!o& %or lo 4(" lo or!.!nar!o =Tao> o "l d"s"nla*" =Tr!n!dad& "l H!)o d" la Tr!n!dad> Tr!n!dad> s" $("stran $("stran *o$o *o$o H!"rosSa.radosH!"rosSa.radosEn s( *o$% *o$%l" l")! )!da dad d la )"ra )"rar4 r4(í (ía a !rra !rrad! d!a a (n "s "s%" %")o )o o%(" o%("st sto o =al =al $" $"no noss (n 'antas$a> 4(" *a#" lla$arlo s( ant!)"rar4(ía "n "l s"nt!do %r"2!o "s (na s"r!"no)"rr4(!*a =(n Ello d" las *on"1!on"s> + "n s( s"nt!do %ost"r!or (na 6%ro'ana*!5nd"s)"rar4(!8adora7 ="l .ran P"*ado& la Pro'ana*!5n o la Caída>Ca#" !ns!st!r "n 4(" (na ?ran a0r$a*!5n "s lo %r!$"ro + 4(" %or lo tanto lo Sa.r Sa.rad ado o s(r. s(r." " %r"2 %r"2!o !o "nto "nton* n*"s "s&& *ont *ontra ra la %"rs %"rs%" %"*t *t!2 !2a a d" /ata /ata!l !ll" l"&& la trans.r"s!5n "s (n "'"*to s"*(ndar!o& +& %or *!"rto& la trans.r"s!5n no "s "l 9n!*o "'"*to 4(" atra2!"sa lo "1!st"nt"-B3 Concluendo
Es d"l $1!$o !nt"rés no r"d(*!r la l!t"rat(ra a s(s "l"$"ntos d" anl!s!s + $ant"n"r "l "s%a*!o %ara d!s'r(tarla- L!#"radas d" s( s"nt!do "str"*,o& las t"1t(ras + *o$%l!*a*!on"s d" la )"rar4(ía s!r2"n %ara r"*orr"r los %asa)"s d"l art"- Con'or$" nos $ant"n"$os d"ntro d"l d"s%la8a$!"nto 4(" o'r"*" "l art" + $!"ntras nos $ant"n.a$os d"ntro d" la !nt"ns!dad 4(" o'r"*" "l r"lato l!t"rar!o& las andad"ras d" la )"rar4(ía r"s(ltan r"2"ladoras- Los "s*alon"s o %"ldaos r"s(ltan 9t!l"s $!"ntras 'a*!l!t"n "l $o2!$!"nto + $ant"n.a$os la La o#ra "nt"ra d" ?"or."s /ata!ll" "$%l"a (na '(nda$"nta*!5n !n2"rsa& 2éas" d" "s" a(tor Lo imposibleB3
%"rs%"*t!2a d" lo 4(" s" d!s'r(ta- El trns!to "ntr" los nodos )"rr4(!*os ,a*!a s"r!"s s"r !"s d" d"s%la d"s%la8a$ 8a$!"n !"nto to s!r2" s!r2" %ara %ara $ostra $ostrarr la o%"ra* o%"ra*!5n !5n narrat narrat!2a !2a-- Los Los "1tr" "1tr"$o $oss d" la )"r )"rar ar4(í 4(ía a d"s*(# d"s*(#r" r"n n las *o$%l! *o$%l!*a *a*!o *!on"s n"s "n la "str( "str(*t( *t(ra ra l!t"rar!a& s!n d"t"n"rs" a la$"ntar %or "l #asa$"nto n! a .lor!ars" %or la *9s%!d" *o$o s"a& "l r"*orr!do d"l"!ta-