KUMPULAN MATERI ETIKA KEFARMASIAN, KASUS DAN KODEETIK SERTA IMPLEMENTASINYA Disusun oleh: Nama : Hadi Kunia!an, S"Fam" NIM : #$%##&'& Kelas : (
PROGRAM STUDI PROFESI APOTEKER UNIVERSITAS UNIVERSITAS ISLAM INDONESIA YOGYAKARTA 2 12 DAFTAR ISI
SAMPUL DAFTAR ISI PENDAHULUAN: APAKAH ETIKA KEFARMASIAN ITU? MENGAPA HARUS BELAJAR ETIKA KEFARMASIAN? ETIKA KEFARMASIAN, KEFARMASIAN, PROFESIONALISME, HAK ASASI MANUSIA DAN HUKUMSIAPAKAH YANG MENENTUKAN SESUATU ITU ETIS? APAKAH ETIKA KEFARMASIAN DAPAT DAPAT BERUBAH?
APAKAH ETIKA KEFARMASIAN BERBEDA DI SETIAP NEGARA? BAGAIMANA SESEORANG MEMUTUSKAN SESUATU SESUATU ITU ETIS? ETIKAMORALETIKA Vs MORAL ETIKET PERBEDAAN ETIKA & ETIKET ETIKA PROFESI SISTEM PENILAIAN ETIKAPENGERTIAN PROFESIPROFESI, PROFESIONAL, CIRI-CIRI CIRI-CIR I PROFESIPR PR OFESIPRINSIP-PR INSIP-PRINSIP INSIP ETIKA ET IKA PROFESI, PROFES I, SYA S YARAT RAT-SY -SYARA ARAT T SUATU SUATU PROFESI PERANAN ETIKA DALAM PROFESIKODE ETIK PROFESI PERKEMBANGAN KODE ETIK, TUJUAN KODE ETIK PROFESI FUNGSI, TUNTUTAN TUNTUTAN DAN KARAKTERISTIK KODE ETIK PROFESIPENYEBAB PELANGGARAN KODE ETIK, SANKSI PELANGGARAN PRAKTIK PELAKSANAAN KODE ETIK SUMPAH APOTEKERJENIS PELANGGARAN KEGIATAN DI APOTEKKOMPILASI KASUS RUMAH SAKIT CONTOH PELANGGARAN ETIKAKASUS PRODUKSI KASUS PENGADAAN KASUS DISTRIBUSIKASUS PELAYANA PELAYANANKASUS NKASUS MARKETINGAPOTEKER DALAM DILEMA PENDIRIAN APOTEKUU KESEHATAN NO.3!"##$ DIGUGAT%KODE ETIK APOTEKER INDONESIA DAN JABARAN IMPLEMENTASINYA IMPLEMENTASI IMPLEMENTASI SIKAP APOTEKER BERDASARKAN KODE ETIK ???KODE ETIK PEMASARAN P EMASARAN USAHA FARMASI INDONESIASUPLEMEN PENDAHULUANAPAKAH ETIKA KEFARMASIAN ITU) P'()*+) )s-)ss /'+* ++, 0)1 s)1)* 21+ *')4+ ()25+' 4+ s2) 1)'):6.
A57*' M 2)4+ 5)111)8)/ )57* 4+ K7*) 9 0)1 s)+1s s/)1)+ 52++s)')) )57*. S)* s))* +) 24)5)*) *)8)') * 2)4+ 5)111)8)/ PBFPP 4) +) 2'+2) *)8)') *'s/*. T)5) T)5) 25)s s*)*s s/)1)+ APA, +) 2)4+ 5)111)8)/ PBF PP. U* 2;)5)+ *)'1* 0)1 *)( 4+**)5) 5's)( ))
4)'+ ')s)2) ++ s/s)' " >)*' 5)). S2))42++s*')s+ 4)5)* +) 4)+) 4) 1)5 )*' 51+'+2), >)*' 5)), *)4) *'+2), s')* 5s)) ++ 4) /))+ 517/)*) )*) '2)( s)+* )57*, 51+'+2) 4)'+ )57* s)')) *'s/* 4.=. S2) 4+s+)5)41) ')5+s(+11) s*+)5 )4) 52'+s)) B)4) POM *+4) *'+()* )4)0) 50+25)1) s;)'))42++s*')s+.". P, )57*' 5')* 4+ s/)( 7*) ;+, 4+4)*+ 7( 7'1)+s)s+ 5+*+) )1)' +*s'*) 4))2 + ++ s)* 7/)* AINS * 7s*7)'*'+*+s. D+) 4+*)8)'+ s2)( )1* s*+)5 5)s+ 0)1 4+) +* s'*)) 4))2 + *'s/*. 9)+ 9)+ 7'1)+s)s+ *'s/*20)+) /)(8) 5+*+) ++ *)( 24)5)*) s2) ++ 0)1 4+5')*'2)s 4)'+ K72+* E*+ K47*'). A57*' P /2 5')( +* s'*) 4))2 +++ s/20) 4) 2')s) s)1 41) s25)*) ++, *'*)2) 41) )10)1 4+*)8)'). D+) 2'+2) *)8)') *'s/* *)5) /+( )( )1+ 2)0)) )s5*+s 4) +2+)( 4)'+ 5+*+) *'s/*.3. 4D)'+ s*+)5 )ss *'s/* 21)41 '>s+ *+s. K)ss-)ss *'s/* 2+2/) 5'*)0)) 21)+ 52/)*) 5*s) 4) *+4)) )57*' /) 4 )'+ s1+ +2+)()*)5 *+s s5'*+ /)1)+2)) 2)1)+ 's5 )*) 5'74s+ 7/)* )*)5 /)1)+2))2)) 5+*+) 0)1ss)+ 41) ethical clearence , )2 5'*)0)) 0)1 2;)4))( 21)+ +)+, ()-(), 4) *)111 )8)/. A57*' )) 21()4)5+ 5'*)0))- 5'*)0)) ++ ss'+1 4+) 21()4)5+ 5'*)0)) +2+)( 2)5 *+s. D+ 4))2 5')*47*'), *+4) 54+ )5))( s5s+)+s)s+0) 2)5 *25)* ')0), //')5) 5'*)0))/+( 24)( 4+)8)/ 4+/)4+1) 5'*)0)) )+. J)4+ )5))( s/)'0) *+) +* 4) /)1)+2)))( *+) 4)5)* 2771 )57*' /'()4)5) 41) 5'*)0))-5'*)0)) s5'*++*?S;)') s4'()) *+) 2'5)) )+) 21)+ 27')+*)s - '>s+ *'()4)5 27')s;)') s+s*2)*+ 4) ()*+-()*+ 4) ))+s+s *'()4)5 5*s) 27') 4) 5'+) /)+ 5)4)2)s) )25), s)')1 )*) 2)s) 24)*)1. M7')+*)s 2'5)) 4+2s+ +)+ 4)'+ 5*s)4) *+4)) 0)1 4+)) 2)s+). B)()s) 27')+*)s *'2)s )*))*) s5'*+ () , *)111 )8)/ , 4) /)+) 4) s+>)* s5'*+ /)+ 4) /' <)*) )()* =, /)' 4) s))( , ‟
‟
‟
‟ ‟
‟
‟
‟
‟
‟
‟
‟
‟
‟
‟
‟
ss)+ 4) *+4) ss)+ . M'* 4+2s+ ++, *+) *'*)2) )4))( /)1)+2))
‟
‟
‟
‟
21*)(+0) < kn!in" =, s4)1) 27')+*)s )4))( /)1)+2)) 2))0) < #in" =.H/1) 4)0) )4))( /)(8) *+) 2;7/) 22/'+) '+*'+) ')s+7) /)1+ 7')1 *2*) 5*s) )*) /'*+4) 41) s)* ;)') 4+)*)') 5++() ;)') 0)1 )+. K)')*+) /'(/1) 41) s2) )s5 4)'+ *+4)) 4) 5*s) 0)1 4+)2/+ 7( 2)s+)2)) *+) 2'5)) /+4)1 )+) 0)1 s)1)* )s 4) 725s 41) /'/)1)+ ;)/)14) s/4@+s+. MEN*APA HARUS (ELA+AR ETIKA KEFARMASIAN) I+ //')5) ))s) 22 0)1 4+2)) * *+4) 22/'+) 5))') *+)>)'2)s+) 4+ '+2 >)'2)s+ 5)4)() *+) 2250)+ 5') 0)1 /s)' 4))2 '+2s7)( 54+4+) )57*'.6.
As)) )57*' 22+++ 51*)() 4) *')25+), 2)) *+) *+4) )) )4+ 2)s))( ". E*+) +* 4+5))'+ 4+ 4))2 )'1), *+4) 4+ s7)( >)'2)s+) 3. E*+) >)'2)s+) 4+5))'+ 41) 21) 2)*+ /)1)+2)) )57*' s+7' /'*+4), /) 4)'+ / )*) +)( . ........*+) 2'5)) )+) 21)+ 27')+*)s - '>s+ *'()4)5 27') s;)') s+s*2)*+ 4)()*+()*+ 4) ))+s+s *'()4)5 5*s) 27') 4) 5'+)....... . E*+) +* 5*+1, *)5+ '+2 +*) s4)( *') 5( 4) *+4) )4) ')1 *21))') *+) S/)1+), ()0) s/)1+) s)), 0)1 @)+4. S;)') /'*)()5 s7)(-s7)( 54+4+))57*' 4+ 4+) 2)+ 20)4)'+ /)(8) 2') 5' 22/)+ 2)()s+s8)0) 41)s2/' 4) 8)* 0)1 ;5 * /))' *+). E*+) 2'5)) 4) )) s) 2)4+7257 0)1 5*+1 4))2 5')* 517/)*). P'+s+5-5'+s+5 *+) s5'*+ 21()'1)+7')1, *) 0)1 )s 4) ')()s+)) 2'5)) 4)s)' 4))2 (/1) )57*'-5)s+.9))5 /1+*, 5')5) 5'+s+5 5'+s+5 *'s/* 4))2 s+*)s+ (ss s'+1 5'7/2)*+s,)') 47*', )57*', 5)s+, )'1) 2'), 4) 5'7>s+ s()*) )+ 21+ *+4)s* 41) *+4)) 0)1 s/)'0) /)' 4+)) 4))2 s+*)s+ *'s/*. B))' *+))) 20+)5) 2)()s+s8) >)'2)s+) * 21)+ s+*)s+-s+*)s+ 0)1 s+* 4)2)+0) 41) ;)') 0)1 /)' ss)+ 5'+s+5 4) ')s+7). E*+) 1) 5*+1 4))2(/1) )57*' 41) 2)s0)'))* 4) 71) 2') 4) 4))2 2)) 5+*+)47*').
S)1)* s'+1, /)() *+) 22/)* s*)4)' 5'+) 0)1 /+( *+11+ 4+/)4+1(2, 4) )4)1 *+) 221+) )57*' 5' * 2)11)' (2 0)120'( 2)) *+4)) 0)1 *+4) *+s. ETIKA KEFARMASIAN, PROFESIONALISME,HAK ASASI MANUSIA DAN HUKUM E*+) *)( 2)4+ /)1+) 0)1 +*1') 4))2 517/)*) s*+4)0) s) 2)s)H+557;')*s, s7')1 )(+ 517/)*) Y)+ 0)1 4+)11)5 s/)1)+ 5757' *+) 47*') 5)4) )/)4 - SM. D)'+ H+557;')*s 2; 7s5 517/)*) s/)1)+ 5'7 >s+, 4+2)) )(+ 517/)*) 22/)* )+ 4+ 45) 2)s0)'))* /)(8) 2') )) 2 25)*) 5*+1) 5)s+ 2') 4+ )*)s 5*+1) 2') s4+'+. S))* ++ *+) 47*') *)( /)0)4+51)'(+ 7( 5'2/)1) 4))2 () )s)s+ 2)s+).D+ 4))2 4+) 0)1 2*+*') 4) 5')+s, 41) /'/)1)+ *')4+s+ 27') 0)1 /'/4), 5's*) () )s)s+ 2)s+) +*')s+7) *)2) 4)5)* 22/'+) 4)s) ' /)1+ *+) >)'2)s+) 0)1 4)5)* 4+*'+2) 2)25)+ /)*)s 1)') 4) *'). L/+( 4)'+ 5)4) +*,)57*' s'+1 ()'s /'(/1) 41) 2)s))(-2)s))( 24+s 4) 7/)* )') 5)11)')() )s)s+ 2)s+), s5'*+ 2+1')s+ 5)s), 50+s)), 4) s)1)* 4+51)'(+ 7( 5'4/)*))5))( 5)0)) s()*) 2'5)) () )s)s+ 2)s+) )') )8)/) 4)'+ 5'*)0)) ++ 4+ //')5) 1)') *'** )) 2*) s+)5))( 0)1 22+++ () * 24)5 )*) 5')8)*) 24+s.E*+) >)'2)s+) 1) s)1)* /'(/1) 41) (2. H)25+' 4+ s2) 1)') )4)(2 0)1 s;)') (ss 21)*' /)1)+2)) 47*' ()'s /'*+4) /'(/1) 41)2)s))( *+) 4))2 5')8)*) 5)s+ 4) 5+*+). B)4) 0)1 21)*' 4) 22/'+)++ 5')* )57*' 4+ s*+)5 1)') /+s) 4) 22)1 21(2 )57*' 0)1 2)11)'*+). N)2 *+) 4) (2 *+4))( s)2). B)() *+) 22/)* s*)4)' 5'+) 0)1 /+(*+11+ 4+/)4+1 (2, 4) )4)1 *+) 221+) )57*' 5' * 2)11)'(2 0)1 20'( 2)) *+4)) 0)1 *+4) *+s. H2 1) /'/4) * *+)5*+)51)') s4)1) *+) 4)5)* 4+*')5) *)5) 2+()* /)*)s 1)'). N)2 517/)*) +2+)(22+++ *'/)*)s) *'*)2) +) /'(/1) 41) 2)s+) s;)') +4+@+4), /4)0),)1)2), //)s), () )s)s+, 4) *)111 )8)/. S+ 517/)*) 2+/)*) )5+)s+ +2 4)*771+ 517/)*) *'()4)5 5)s+ s;)') +4+@+4), )'1), 4) 2)s0)'))* s(+11)4)0) *+4))( s)2). L/+( )( )1+ /)1+) *'/s)' 4)'+ 5'/4)) +4+@+4, )'1), 4)2)s0)'))* /))( 7>+s+771+s )2 4))2 21)+ 4) /'()4)5) 41) 5'/4))- 5'/4)) ++ 4+ 2)) s+, 2)s+)), 4) +2-+2 s7s+) /'s)2) 41) *+), 22+++ 5')) 0)1 5*+1. B)() *+) s4+'+ 4+5')0) 7( 4+s+5+ +2 0)1 )+, s/)1)+;7*7(, 5's*)s+ 4+2) ++s s;)') *)*'+) 4)5)* 2)4+ s*+2s 0)1 /+( /)+ 4))2'>s+ 4) ))+s+s *+s 4+/)4+1 4s'+5s+ )ss s4'()).S;)') 22 )57*' 4+()')5) 4)5)* 21)*)+s)s+) 5'+s+5 *+) 5'7>s+ 41)4'))* 0)1 /+( *+11+ 4+/)4+1 7')1 )+. P'+s+5 *+) 5'7>s+ +* 2+5*+ /)s )s+(,725*, 4) 7*772+. (elas asih
, 22)()2+ 4) 5'()*+) *'()4)5 2)s))( 7')1 )+, 2'5)) () 0)1 5774))2 5')* 517/)*). A1)' 4)5)* 21)*)s+ 2)s))( 5)s+, )57*' ()'s 22/'+) 5'()*+) *'()4)5()!1)) 0)1 4+))2+ 5)s+ 4) 22/'+) )s()* 0)1 2'4))1)) *'s/* 41) 517/)*) 4) ()'s -esedia mem-an.u /asien menda/a.an/e.olon0an . P)s+ )) 2's57 41) /+( /)+ +) 4+) 2')s) /)(8) )57*'0)21()'1)+ 2)s))( 2') 4) *+4) ()0) s/)*)s 2)) 517/)*) *'()4)5 50)+*2'). Kom/e.ensi 0)1 *+11+ 4+()')5) 4) ()'s 4+2+++ 7( )57*'. K')1 725* 4)5)*20/)/) 2)*+) )*) 27'/+4+*)s 5)s+ 0)1 s'+s. A57*' ()'s 2))+ 5)*+()0)1 )2) )1)' *';)5)+ 725*s+0). C5)*0) 5'2/)1) 51*)() 4) *771+ 4+ /+4)1 >)'2)s+) 4) 47*'), 2'5)) *)*)1) *'s4+'+ /)1+ )57*' )1) ' s)2)1) 725*s+0). T'/+( )1+ *+4) ()0) 51*)() +2+)( 4) *')25+) *+s0)1 ()'s 4+)1) )2 1) 51*)() *+s, *')25+), 4) *+1)( ). M)s))( *+s
)) 2; s)) 41) 5'/)() 4))2 5')* >)'2)s+), +11) s7s+) 4) 57+*+. O.onomi , )*) 5*) s4+'+, 2'5)) +)+ +*+ 4)'+ 517/)*) 0)1 /'/)( 4))2*)(*)( *')(+' ++. A57*' s;)') 5'+/)4+ *)( )2) 2+2)*+ 7*772+ 517/)*)0)1 *+11+ 4))2 2*) /)1)+2)) 2)1)+ 5)s+ 2'). A57*' s;)') 7*+><5'7>s+ s()*)= //)s 4))2 2*) s*)4)' 54+4+) >)'2)s+ 4) 5')* 517/)*). M)s+( )4) 4+*2) <8))5 s4++*=, )57*' 0)1 21()'1)+ 7*772+ 5'7>s+7) 4) ++ 2'), 4) 2;7/) * **)5 2)1)0) s/)0) 21+. P)4)s))* 0)1 s)2), 1) *')4+ 5'+2)) 7( )57*' 4+ 5' 4+) * 2'+2) 7*772+4)'+ 5)s+, 0)1 /')'*+ 5)s+ s()'s0) 2)4+ 52/)* 5*s) *'*+11+ 4))2 2)s))(0)1 20)1* 4+'+ 2') s4+'+.S)+ *'+)* 41) *+1) +)+ +*+ *'s/*, *+) >)'2)s+) /'/4) 41) *+)s;)') 22 0)1 4)5)* 4+*')5) *'()4)5 s*+)5 7')1. E*+) >)'2)s+) 2)s+( *'+)*41) Sum/ah dan Kode E.i A/o.ee" S25)( 4) 74 *+ /')1)2 4+ s*+)5 1)') /)() 4))2 s)* 1)'), )2 )4) 5's)2)), *'2)s )+ /)(8) )57*' ))225'*+2/)1) 5*+1) 5)s+ 4+)*)s 5*+1)0) s4+'+, *+4) )) 2))4s'+2+)s+ *'()4)5 5)s+ )') ')s, )1)2), )*) () )s)s+ 2s+) 0)1 )+, )) 2)1)')()s+)) +>7'2)s+ 5)s+, 4) )) 22/'+) 5'*771) 4)'')* *'()4)5 s+)5)5 0)122/*(). SIAPAKAH YAN* MENENTUKAN SESUATU ITU ETIS)
E*+) /'s+>)* 5')+s*+. S*+)5 7')1 22+++ 5'/4)) *'()4)5 5 +)+) /)' )*)s))( /)() +) )4) 5's)2)) /+s) s)) () *'s/* /'/4) 4))2 ))s)0). D+ //')5)2)s0)'))*, 5'/4)) *'s/* 4+)11)5 s/)1)+ ss)* 0)1 7'2) 4) )4) //)s) /s)' /)1+ ss7')1 * 2)) )5) 0)1 4+) 2), s)( *+4) 2)11)' () 7 ') 1 )+. N)2 4+ 4))2 2)s0)'))* 0)1 /+( *')4+s+7), )4) 5's)2)) 4) 5's* ) 5)4) *+)4) )4) *)) s7s+) 0)1 /+( /s)', )4)1 /)() 4+41 7( (2, 4))2 /'*+4) /'4)s)') **) *'**. D))2 2)s0)'))* *'s/* /4)0) 4) )1)2) s'+1 22)+) 5') 0)1 472+) 4))2 2*) 5'+) 0)1 *+s. J)8)/) *'()4)5 5'*)0)), s+)5))( 0)1 2*) ss)* +* *+s * ss7')1 s;)') 22? )') +* /'@)'+)s + 4)'+ s)* 2)s0)'))* 4+/)4+1 2)s0)'))* 0)1)+ 4) /)() 4))2 s)* 2)s0)'))* s4+'+. D))2 2)s0)'))* +/'), s*+)5 +4+@+422+++ //)s) 0)1 /s)' 4 ))2 2*) /)1+ 4+'+0) s4+'+ )5))( 0)1 *+s,8))5 s5'*+0) 2') )) s)1)* 4+51)'(+ 7( )'1), *2), )1)2), 24+), 4)s2/'s2/' s*') )+ 0)1 2') 4)5)*. D))2 2)s0)'))* 0)1 /+( *')4+s+7),)'1) 4) 1)'+s *'), 52+25+ )1)2), 4) *77( 57+*+ /+)s)0) 22+++ 5') /+( /s)' 4))2 2*) )5) 0)1 *+s 4) *+4) *+s /)1+ ss7')1. T'5)s 4)'+ 5'/4)) ++,s5'*+0) s/)1+) /s)' 2)s+) s* 41) //')5) 5'+s+5 >4)2*) 4)'+ *+), s/* s)), () )s)s+ 2)s+) 0)1 4+0)*)) 4))2 Unite# Natin$ Uni1esal De2laa.ion o3Human Ri0h.s s'*) 472 )+ 0)1 *)( 4+*'+2) 4) *'*+s s;)') 's2+. H)-() )s)s+2)s+) 0)1 *'*)2) 5*+1 4))2 *+) >)'2)s+) )4))( () * (+45, //)s 4)'+4s'+2+)s+, //)s 4)'+ s+s)) 4) )2), //)s 4)'+ 5')) 0)1 *+4) 2)s+)8+ 4)*+4) 5)*)s, //)s /'75++ 4) /'s5's+, 5's)2)) 4))2 24)5)*) 5)0)) 22 4+s)* 1)'), 4) 5)0)) >)'2)s+). B)1+ )57*', 5'*)0)) s+)5))( 0)1 2*) ss)* *+s )*) *+4)? s)25)+ s))* ++ 22+++ )8)/) 0)1 /'/4)-/4). S)2) /')/)4-)/)4 5'7>s+ s()*) *)(212/)1) s*)4)' 5'+)0) s4+'+ * )117*)0), 0)1 *';'2+ 4))2 74 *+4) 472 /+)) 0)1 *')+*. D))2 *+1)*) 0)1 17/), IPF . S*)4)'*'s/* 21+ 22+++ s*)*s 1), *'1)*1 54)*) 1)') *'s/* *'()4)5 (2 5')* 24+s. Ms+5 42++), (7'2)*) 5'7>s+ >)'2)s+) *+4))( /'s +>)* )/s7*.S/)1)+ ;7*7(:
A57*' )) s) 4+()4)5) 5)4) (2 0)1 /') 4+2)) 4+) /')4) 4) )4)14+(2 )') 2)11)' (2. B/')5) 7'1)+s)s+ s()*) s)1)* )* 4+51)'(+ 7( ))') )1)2), 0)1 21)+/)*))4)0) 8)+/) *)2/)() *'()4)5 )117*)0) s)+ 8)+/) )57*' s;)') 22. D+ /)0) 1)') 7'1)+s)s+ 0)1 2*)5) s*)4)' /)1+ 5'+) )57*' 4) 227+*7'5)*(), 2') 22+++ )117*) 0)1 /'51)'( 0)1 /) )57*'.Is*'s+ *+s 's2+ 4)'+ 7'1)+s)s+ 5'7>s+ )57*' s;)') 22 s)2), 2') *+4)s) 4)5)* 4+*')5) 4+ s*+)5 s+*)s+ 0)1 21+ 4+()4)5+ )57*' 4))2 5')*>)'2)s+) 2'). D+ 4))2 /)0)) s+*)s+, )57*' ()'s 22*s) * 4+'+0)s4+'+ )5))( 0)1 /)' * 4+)), )2 4))2 21)2/+ 5*s) *'s/*, ))s)1)* 22/)* +) 2') 21*)(+ )5) 0)1 4+)) )57*' )+ 4))2 s+*)s+ 0)1s)2). K74 *+ )57*' 4) /+)) 0)1 /') 2'5)) 7sss 22 /)1)+2))s7')1 )57*' ()'s /'*+4) 4) ()'s 4++*+ ;)+ )4) ))s) 0)1 /+( /)+ 21)5)()'s 2)11)'0). APAKAH ETIKA KEFARMASIAN DAPAT (ERU(AH) S)25)+ s))* ++ )57*' 22+++ () 4) *1)s * 22*s) /)1)+2)) 5)s+()'s 4+/'+ 7/)* 4) *+4) )4) ()'s) 24)5)*) ++ *'*+s 5)s+. N)2 s) De2laa.ion on .he Ri0h. o3 .he Pa.ien. *)( 6$$ 4+2)+ 41) )+2)*: H/1) )*)') 47*', 5)s+ 2'), 4) 2)s0)'))* 0)1 /+( )s *)( 21))2+ 5'/)() 0)1 0)*)s))* ++. 9))5 s7')1 47*' ()'s s) /'*+4) /)' 2'* 52++')0), 4) s) /'4)s)') 5*+1) *'/)+ 4)'+ 5)s+, s)() 0)1 s)2) 1) ()'s **)5 4+)) 4))2 2)2+ 7*772+ 4) )4+) 5)s+. S))* ++ 7')1 -7')1 2)+ /'>++' /)(8) 4+'+ 2')s4+'+ 2'5)) 504+) s()*) *)2) /)1+ 2') s4+'+ 4) /)(8) 5') *)1)s()*) )4))( /'*+4) s/)1)+ 7s*) 4) +s*'*'. 9))5 5)) *'()4)5 5')8)*) s4+'+ ++ )( 4)'+ 22), )2 s5'*+0) *'s 20/)' 4) 211))4))2 5'2/)1) (/1) 5)s+-47*'-*)1) s()*) )+0) 0)1 22;)8)+/) *+ 0)1 /'/4) /)1+ )57*' 4+/)4+1 s/20). H+11) )(+'-)(+' ++)57*' 21)11)5 4+'+ 2') s4+'+ /'*)111 )8)/ *'()4)5 4+'+ s4+'+, 5)4)71) 5'7>s+ s()*) 2'), 4) *'()4)5 )1)2) 0)1 4+)*, T() Y)1 M)() K)s).S))* ++, 2') 22+++ *)111 )8)/ *)2/)() *'()4)5 5)s+ 2'), 5)4) 5+()*+1) s5'*+ '2)( s)+*, 7'1)+s)s+ 0)1 21)2/+ 5*s) 24+s *'()4)5 5)s+, 5)4) 521)1 /+)) 4) 5'++) 5')*, 4) /)() s'+1 5)4) 51)4+). B'/)1)+*)111 )8)/ 0)1 /'/4) ++ 4)5)* s)+1 /'**)1) s)* s)2) )+, 0)1
)) *'+()*4))2 /)()s) 70)+*)s 1)4).E*+) >)'2)s+) 1) *)( /'/)( 41) ;)') 0)1 )+. O*7( *'+/)*) 4))2)/7's+ 4+)')1 4))2 74 *+ 47*' s)25)+ //')5) s))* 0)1 ), )2 s)')1 4)5)*4+*7')s+ 4))2 74+s+ *'** 7( 5'7>s+ s()*) 4+ //')5) 1)'). S4)1) 4))2*+) 47*') *')4+s+7) 47*' ()0) /'*)111 )8)/ *'()4)5 5)s+ 2') s;)') 5'+/)4+. K2)) +2 51*)() 4) *771+ 24+s 22;) 2)s))( *+s /)' 0)1*+4) 4)5)* 4+)8)/ 7( *+) >)'2)s+) *')4+s+7). R5'74s+ /)*), 1*+), +>7'2)*+)s()*) s'*) *771+ 5'/)+) (+45) 4) *771+ * 225'5))1 (+45),s2)0) 22') *'+/)*) 47*' 4) *)1) s()*) )+0), s)1)* /'57*s+21*1) 5)s+ )2 1) s)1)* /'57*s+ 2'1+) 5)s+ *'1)*1 /)1)+2))2')5)0). U* 22/)* /)1)+2)) 22*s) 4) 4))2 74+s+ )5) )57*'4)5)* 2)) () *'s/*, 7'1)+s)s+ 5'7>s+ )57*' ()'s 211)) 2*74 ))+s+s0)1 /'/4) *+4) ()0) /'4)s)') 74 *+ 0)1 *)( )4). S)+ 5'/)() 4))2 *+)>)'2)s+) 0)1 )s 22)1 *')4+, s4)( )4) 5's*) 4+)*)') )57*' )*) 7')1+s)s+ 5'7>s+ /)(8) +)+ >4)2*) 4) 5 '+s+5-5'+s+5 *+s *+4))( /'/)(, )' ) *+4) /+s)4+(+4)'+ /)(8) 2)s+) )) s) 22+++ 2)s))( s()*) s(+11) 2') )) *'s22') *)1) s()*) 0)1 7*772, 725*, 4) /'/)s )s+( * 2')8)*2').
M7')+*)s ()0) 21+*+ ;7*7( 0)1 4+/'+) 7( 7')1 0)1 2)4+ 5)*). I+ 21+;)') 0)1 5)+1 22 225))'+ *+) 47*'), 41) 5)*)0) )4))( 7s*)s+7' 4) ;)') /))' 41) ;)') 217/s'@)s+ 4) 2)) )s+2+)s+ 4)'+ +)+-+)+ 0)14+1)2/)'). Peasaan )*) ehenda 2'5)) 54)*) s/*+> *'()4)5 5*s) 4) 5'+) 27')0)1 4+)2/+. Y)1 4+)11)5 /)' )4))( )5) 0)1 4+')s)) /)' )*) 4)5)* 22)s)(4) ss7')1 s4)1) )5) 0)1 s))( )4))( 0)1 4+')s)) s))( )*) *+4) ss)+41) (4) ss7')1. U') 27')+*)s ()'s 4+*2) 4+ 4))2 s*+)5 +4+@+4 4)** s)) )) s)1)* /')1)2 4)'+ s)* 7')1 7')1 )+, /)() 4))2 +4+@+4 +* s4+'+4)'+ 8)* 8)*.
In.uisi 2'5)) 5's5s+ 0)1 *'/* 41) s1') 21)+ /)1)+2)) /'*+4) 4+ 4))2s/)( s+*)s+ *'**. I*+s+ s'5) 41) (4) 4+2)) s+>)*0) s)1)* s/*+>, )2 /'/4) )') +*+s+ *'*) 5)4) 52++') 4+/)4+1 +1+). K)') +* +* +s+ /+(4)* 5)4) /* ')s+7) 4)'+ 5*s) *+s 0)1 4+)2/+ 4)'+ 5)4) 5)*(), +2+*)s+, 5')s)), 4) (4). Ms+5 /1+*, +*+s+ s+s*2)*+s )*)5 5( 52+
+') )2()0) s/)*)s 21)')() 5*s) /'4)s)') )5) 0)1 *'/'s+* 4))2 5++') s))* +*.S5'*+ ()0) 5')s)) 4) (4), +*+s+ 4)5)* /'@)'+)s+ 4)'+ s*+)5 +4+@+4, 4) /)()4)'+ +4+@+4 +* s4+'+. Ke-iasaan 2'5)) 2*74 0)1 s)1)* >+s+ 4))2 21)2/+ 5*s) 27') )')*+4) 4+5') )4)0) 51)1) 5'7ss 52/)*) 5*s) s;)') s+s*2)*+s s*+)52)s))( 27') 2; 4) s)2) 41) 2)s))( 0)1 5')( 4+()4)5+. Ms+5 /1+* )4)/+)s)) 0)1 /'
Deon.olo0i 2+/)*) 5;)'+) )*')-)*') 0)1 *'/* 41) /)+ 0)1 4)5)* 4+)4+)s/)1)+ 4)s)' 4))2 52/)*) 5*s) 27') s5'*+ 5')) 2)s+) s;)') s)2). D)s)'0) 4)5)* s)) )1)2)
Konseuensialisme 24)s)'+ 5*s) *+s 0)1 4+)2/+ )') 2'5)) ;)') ))+s+s /)1)+2)) 7ss+ )*) ()s+ 0)1 )) 4+4)5)*) 4)'+ /'/)1)+ 5++() 4) *+4)).T+4)) 0)1 /)' )4))( *+4)) 0)1 22/'+) ()s+ 0)1 *'/)+. T*0) )4) /'/)1)+ 5'/4)) 21)+ /)*)s) ()s+ 0)1 *'/)+. S))( s)* /* 7s s+)+s20)1 s)1)* 4+) )4))( u.ili.aianisme , 211)) *++*0 * 21' 4) 2*) 2)) 0)1 22/'+) ()s+ 0)1 5)+1 /)+ 4+)*)') s2) 5++() 0)1 )4). ‟
U')-') %tc&e
‟
0)1 4+1)) 4))2 52/)*) 5*s) 24+s )*)') )+ c$t'e((ecti)ene$$ 4) )+*)s (+45 4+' s/)1)+ ALYs < *%alit+'a#,%$te# li(e'+ear$ = )*) DALYs< #i$a-lilit+'a#,%$te# li(e'+ear$ =. P41 *7'+ ++ 220) *+4) /)0) 211)) 5'+s+5 5'+s+5 )') s)1)* s+* 21+4*+>+)s+, 2*) 5'+7'+*)s 4) 2')5)0)4) 4))2 s)* )ss 2') *+4) 225'*+2/)1) )5))( 0)1 s/)'0) 5*+1 4))2 51)2/+) 5*s) 27') s5'*+ ()s+ 0)1 +1+ 4+;)5)+. K)') 21s)25 +1) 5'+s+5-5'+s+5 2)) 7ss+)+s2 s)1)* 221+) *+2/0) 5'0)* )) /)(8) ()s+ 0)1 4+4)5)* )) 22/)') ;)') 0)1 4+*25( s5'*+ () 2)s+) 4)5)* 4+7'/)) * 2;)5)+ *) s7s+). Pinsi/lisme , s5'*+ 0)1 *'s+')* 4)'+ )2)0), 225'1)) 5'+s+5-5'+s+5 *+ s/)1)+4)s)' 4))2 22/)* 5*s) 27'). P'+s+5-5'+s+5 *'s/* 4+1)) 4))2 )ss)ss)*) )4)) *'** * 2*) () 0)1 /)' 0)1 ()'s 4+)), 41) **)5225'*+2/)1) )*') 4) 7ss+ 0)1 21+ *+2/. P'+s+5+s2 s)1)* /'51)'( 4))2 4/)*-4/)* *+) /)'-/)' ++ *'*)2) 4+ A2'+). K25)* 5'+s+5 4)s)', 51()'1)) 7*772+, /'/)* /)+ /'4)s)') 5*+1) *'/)+ 4)'+ 5) s+, *+4)2)) *+4)) 0)1 4)5)* 20)+*+ 5)s+ s'*) )4+) 2'5)) 5'+s+5 4)s)' 0)14+1)) 4))2 51)2/+) 5*s) *+ 4+ 4))2 5')*. P'+s+5-5'+s+5 *'s/* )s22+++ 5') 0)1 5*+1 4))2 51)2/+)) 5*s) ')s+7) 8))5 5++() *'()4)525)* 5'+s+5 *'s/* 4) *'*)2) 5'+7'+*)s * 21()'1)+ 7*772+ 4+ )*)s 0)1 )+2'5)) '>s+ /4)0) +/') 4)'+ B)')* 4) *+4) s) +@'s). T'/+( )1+ 25)* 5'+s+5 *'s/* s'+1 )+ s)+1 /'1s) 4+ 4))2 s+*)s+ *'** s(+11) 4+5') //')5) '+*'+) 4) 5'7ss * 22;)() 7>+ *'s/*.
E.ia -udi /ee.i ')1 /'>7s 5)4) 52/)*) 5*s) **)5+ /+( 5)4) )')*' 4)'+s+ 51)2/+ 5*s) 0)1 *';'2+ 4)'+ 5'+)0). N+)+ 2'5)) /* 27') 11.S5'*+ 4+s/*) 4+ )*)s, s)* +)+ 0)1 s)1)* 5*+1 * )57*' )4))( /)s )s+(,*'2)s '), /+), 4) 44+)s+. A57*' 41) +)+-+)+ *'s/* )) /+( 4)5)*22/)* 5*s) 0)1 /)+ 4) 21+252*)s+)0) 41) ;)') 0)1 /)+ 1). N)2 42++), )4) 7')1 0)1 /'/4+ *'s/* s'+1 2')s) *+4) 0)+ /)1)+ 2)) /'*+4) 4))2 )4)) *'** 4) *+4) *'//)s 4)'+ 21+) 21)2/+ 5*s)0)1 s))(.T+4) s)*5 4)'+ 25)* 54)*) ++, )*)5 54)*) 0)1 )+ 4)5)* 2;)5)+ 5's*) 0)1 +@'s). S*+)5 7')1 /'/4) 4))2 22++( 54)*) ')s+7) 0)1 ))4+5++( 4))2 21)2/+ 5*s) *+. S5'*+
1) 7')1 0)1 22++( 54)*) 0)1 7-')s+7). H) ++ 4+)')) s*+)5 54)*) 2250)+ /+() 4) ')1) 0)s4+'+. M1+ 41) 2172/+)s+) 25)* 54)*) *'s/* 2)) ))4+4)5)*) 5*s) *+s 0)1 ')s+7). H)'s 4+5'()*+) )*') 4) 5'+s+5-5'+s+5 41);)') 21+4*+>+)s+ 54)*) 2)) 0)1 5)+1 ss)+ * s+*)s+ 0)1 /)' 4+()4)5+ 4)21+252*)s+) s/)+ 21+. H)'s 4+5++') 1) 7ss+ 4)'+ 5*s))*')*+> 4) 7ss+ 2)) 0)1 )) 4+)2/+. Y)1 *')(+' )4))( 2;7/) 22)s*+) /)(8) 5'+) s+ 52/)* 5*s) *'s/* 4))2 22/)* 4) 21+252*)s+) 5*s) 0)1 s4)( 4+)2/+ 1) /)+. P'7ss 0)1 4)5)* 4+*25( )4))(:6. T*) )5))( 2)s))( 0)1 s4)1 4+()4)5)+ )4))( 2)s))( *+s.". K7s*)s+ 5)4) s2/'-s2/' 8)1) s5'*+ 74 *+ 4) /+)) +)*) )57*'s'*) 71) )+ * 21*)(+ /)1)+2)) )57*' /+)s)0) /'()4)5) 41) 2)s))(*'s/*.3. P'*+2/)1) s7s+ )*')*+> /'4)s)') 5'+s+5 4) +)+ 0)1 4 +51)1 s'*)7ss+0).. D+ss+) s) s7s+ )4) 41) s+)5) s7s+ +* )) /'51)'(.. B)*)( 5*s) 4) )) s1'), 41) **)5 225'()*+) 7')1 )+ 0)1*'51)'(.. E@))s+ 5*s) 0)1 *)( 4+)2/+ 4) /'s+)5 * /'*+4) /'/4) 5)4) s25)*)0)1 )+.
/'**)1) 41) ()-() )s)s+ 220). H) +*)( 0)1 24)s)'+ *2/(2/)10) *+) 4+ 2)s0)'))* +*).M'* 5)') )(+, *+) )4))( )*') 5'+), )4)* /+)s)) 2)s+) 4))25'1)) )*)') ss)2)0) 4) 21)s) 2)) 0)1 /)+ 4) 2)) 0)1 /'.P')*)) *+) )*) )+2 1) 4+s/* *+, 0)1 /')'*+ 7'2)-7'2), +)+-+)+, )+4)(-)+4)( 4) ')-') /)1+ *+1)( ) 2)s+) 0)1 /)+. D's. O.P. SIMORANGKIR2'2s) *+) )*) *+ s/)1)+ 5)4)1) 2)s+) 4))2 /'5'+) 2'* ')4) +)+ 0)1 /)+. D's. S+4+ G))/) 4))2 s+s*2)*+) >+s)>)* 2)s) /)(8) *+))4))( *7'+ **)1 *+1)( ) 5'/)*) 2)s+) 4+5)4)1 4)'+ s1+ /)+ 4) /',s)( 0)1 4)5)* 4+**) 7( )). D's. H. B'()4+ S))2 20/* *+) )4))(;)/)1 >+s)>)* 0)1 /'/+;)') 21)+ +)+ 4) 7'2) 27') 0)1 2*) 5'+)2)s+) 4))2 (+450). D))2 5'2/)1)0), *+) s)1)* 2251)'(+ (+45) 2)s+). E*+)22/'+ 2)s+) 7'+*)s+ /)1)+2)) +) 2))+ (+450) 2)+ ')1)+) *+4))s()'+()'+. I+ /')'*+ *+) 22/)* 2)s+) * 21) 2/+ s+)5 4) /'*+4)s;)')
*5)* 4))2 2))+ (+45 ++. E*+) 5)4) )(+'0) 22/)* +*) * 21)2/+5*s) **)1 *+4)) )5) 0)1 5' +*) )) 4) 0)1 5' +*) 5)()2+ /'s)2)/)(8) *+) ++ 4)5)* 4+*')5) 4))2 s1)) )s5 )*) s+s+ (+45) +*), 41)42++) *+) ++ 4)5)* 4+/)1+ 2)4+ //')5) /)1+) ss)+ 41) )s5 )*) s+s+(+45) 2)s+)0). M'* S70 K')>, *+) 4)5)* 4+/)1+ 2)4+ : ). ETIKA UMUM, /'/+;)') 21)+ 74+s+-74+s+ 4)s)' /)1)+2)) 2)s+)/'*+4) s;)') *+s, /)1)+2)) 2)s+) 21)2/+ 5*s) *+s, *7'+-*7'+*+) 4) 5'+s+5 5'+s+5 27') 4)s)' 0)1 2)4+ 51)1) /)1+ 2)s+) 4))2/'*+4) s'*) *7) ' 4))2 2+)+ /)+ )*) /'0) s)* *+4)). E*+)22 4)5)* 4+ ))71) 41) +2 51*)(), 0)1 22/)()s 21)+51'*+) 22 4) *7'+-*7'+. /. ETIKA KHUSUS, 2'5)) 5')5) 5'+s+5-5'+s+5 27') 4)s)' 4))2 /+4)1(+45) 0)1 (ss. P')5) ++ /+s) /'84 :6= B)1)+2)) s)0) 21)2/+ 5*s) 4) /'*+4) 4))2 /+4)1 (+45) 4) 1+)*)(ss 0)1 s)0) )), 0)1 4+4)s)'+ 7( ;)'), *7'+ 4) 5'+s+5-5'+s+5 27') 4)s)'."= N)2, 5')5) +* 4)5)* 1) /'84 : B)1)+2)) s)0) 2+)+ 5'+) s)0) 4) 7')1)+ 4))2 /+4)1 1+)*) 4) (+45) (ss 0)1 4+)*)'/))1+ 7( 74+s+ 0)1221+) 2)s+) /'*+4) *+s : ;)') /)1)+2)) 2)s+) 21)2/+ s)* 5*s))*) *+4)), 4) *7'+ s'*) 5'+s+5 27') 4)s)' 0)1 )4) 4+/)+0).
ETIKA KHUSUS 4+/)1+ )1+ 2)4+ 4) /)1+) : )= E*+) +4+@+4), 0)+* 20)1* 8)+/) 4) s+)5 2)s+) *'()4)5 4+'+0) s4+'+. /= E*+) s7s+), 0)+* /'/+;)') 21)+ 8)+/), s+)5 4) 57) 5'+) 2)s+) s/)1)+)117*) 2)* 2)s+). E*+) s7s+) 20)1* (/1) 2)s+) 41) 2)s+) /)+s;)') )1s1 2)5 s;)') 2/)1)) <)'1), 2)s0)'))*, 1)')=, s+)5 '+*+s*'()4)5 5)4)1)-5)4)1) 4+) 4) +4+771+-+4+771+ 2)5 *)111 )8)/ 2)*2)s+) *'()4)5 +11) (+45.
P' 4+5'()*+) /)(8) *+) +4+@+4) 4) *+) s7s+) *+4) 4)5)* 4+5+s)()s)* s)2) )+ 41) *))2, )') 8)+/) 2)s+) *'()4)5 4+'+ s4+'+ 4) s/)1)+)117*) 2)* 2)s+) s)+1 /')+*).D1) 42++) )s0) +15 4)'+ *+) s7s+), 2)) *+) s7s+) ++ *'/)1+ )*)*'5;)( 2)4+ /)0) /)1+) )*) /+4)1. D) 52/)()s) /+4)1 0)1 5)+1 )*)s))* ++ )4))( s/)1)+ /'+* : 6. S+)5 *'()4)5 ss)2) ". E*+) )'1) 3. E*+) 5'7>s+. E*+) 57+*+ . E*+) +11) . E*+) +4+771+ A4) 4) 2);)2 *+) 0)1 ()'s +*) 5)()2+ 4))2 2*) /)+ 4) /'0)5'+) 2)s+) : 6. ETIKA DESKRIPTIF, 0)+* *+) 0)1 /'s)() 2'7571 s;)') '+*+s 4)')s+7) s+)5 4) 5'+) 2)s+) 4) )5) 0)1 4+)' 7( 2)s+) 4))2 (+45 ++s/)1)+ ss)* 0)1 /'+)+. E*+) 4s'+5*+> 22/'+) >)*) s/)1)+ 4)s)'* 21)2/+ 5*s) **)1 5'+) )*) s+)5 0)1 2) 4+)2/+. ". ETIKA NORMATIF, 0)+* *+) 0)1 /'s)() 2*)5) /'/)1)+ s+)5 4) 57)5'+) +4) 0)1 s()'s0) 4+2+++ 7( 2)s+) 4))2 (+45 ++ s/)1)+ ss)* 0)1 /'+)+. E*+) 7'2)*+> 22/'+ 5+)+) s)+1s 22/'+ 7'2) s/)1 )+4)s)' 4) ')1) *+4)) 0)1 )) 4+5*s). S+s*2)*+) *+) 4)5)* 4+1)2/)') s/)1)+ /'+*:
MORAL M7') 2'5)) )+*)s 5'/)*) 2)s+) ss)+ )*) *+4) 41) ()*+')+0). M7') 2'5)) 51*)() 0)1 20)1* /4+ 5'*+ 2)s+) 0)1/')4)/. M'* *+2771+, 27') /')s) 4)'+ )*) 27's
27')+*)s. M7')+*)s 4+5'1)) * 20/* 5'/*) 0)1 22+++ 2)) /+( )/s*'), 4+2)) )5)/+) 4+0)*))27')+*)s s)* 5'/)*) /')'*+ 2 /)+ /'0) s)* 5'/)*). B'27') )*)*+4)0) s)* 5'/)*) *'1)*1 4)'+ s)4)') 4) //)s) (4) s+ 5)<2)s+) +* s4+'+=.Ks)4)') 4) //)s) (4) +* )4) ))2 ()*+ 2)s+), s4)1) 2)( 5'+2)*))+0) *+4) 22+++ () *'s/*. M7')+*)s )4))( )+*)s 5'/)*) 2)s+)8+ * /'5'+) /)' )*) s))(,/)+ )*) /' 4) 5'/)*) 0)1 42++) +* 4+(4)+ )*) *+4) <7/0*+>= s'*)5'/)*) +* ss)+ )*) *+4) 41) s)') ()*+ ')+0) =. ETIKA 4 5 MORAL
E*+) E*(+7s )()s) Y)+= A4)* +s*+)4)* ! K/+)s)) M7') M7')+*)s )()s) L)*+= A4)* +s*+)4)* ! K/+)s))
M7') : ***) 5'+) 4) ()'s) 2)s0)'))*,E*+) : 5'+s+5 4+ /))1 ()'s) 27')
E*+* E*+** )()s) P');+s= S75) s)* E*+* E*+* )()s) B)4)= S;)'+ '*)s 0)1 4+*25 4+ /)')1 E*+) <*(+;s= 27') E*+* <*+**= s75) s)*P's)2)) *+) 4) *+*: ). M0)1* 5'+) 2)s+)/. A*' 5'+) 2)s+) s;' 7'2)*+> )'*+0) 22/'+ 7'2) 54 2)s+) )5) 01 ('s 4+))4) *4 /7( 4+)) PER(EDAAN ETIKA 6 ETIKET E.ia E.ie.
6. T4 *'/)*)s ;)'), )2 7'2)5'+) +* s4+'+ <41 *)1) 2)) ))/+) 2;'+ **)5 s))(= 6. M0)1* ;)') 5'/)*) ('s4+)) <22/'+4) 2'+2)41*)1) ))= ". T4 *'1)*1 )4)!*+4) )4) 7')1)+
". B') 4))2 5'1)),*5 7')1 )+*+4) )4) *+*3. B's+>)* )/s7* 3. B's+>)* ')*+>. M2)4)1 2)s+) 4)'+ s+s+ /)*++)( . H) 0) 22)4)1 2)s+) 4)'+ 4 )'+ s+s+)(+'+)( (e.ens, $&&7 ETIKA PROFESI
M'* M)'*+ <6$$3=, *+) 4+4>++s+) s/)1)+ *( 4+s;5+ 8(+;( ;) );* )s*( 5'>7'2); +4 7' '>'; >7' 7' ;7*'7 s0s*2 . D1) 42++), *+) )) 22/'+) s2);)2 /)*)s) 2)5 s*)4)' 0)1 )) 21)*' 5'1)) 2)s+) 4+4))2 7257 s7s+)0). D))2 51'*+)0) 0)1 s;)') (ss 4+)+*) 41) s+5'1)) 2)s+), *+) ++ 24+) 4+'5)) 4))2 /* )*') < ;74 = *'*+s 0)1s;)') s+s*2)*+ s1)) 4+/)* /'4)s)') 5'+s+5-5'+s+5 27') 0)1 )4) 4) 5)4) s))* 0)1 4+/*() )) /+s) 4+>1s+) s/)1)+ ))* * 21()+2+ s1)) 2);) 2
*+4)) 0)1 s;)') 71+)-')s+7) 22 < ;7227 ss = 4++)+ 20+25)1 4)'+ 74 *+. D1) 42++) *+) )4))( '>s+ 4)'+ )5) 0)1 4+s/* 41) s> ;7*'7 , )') s1)) ss)*0) 4+/)* 4) 4+*')5) 4)'+ 4) * 5*+1) 7257 s7s+)<5'7>s+= +* s4+'+. S)*0), )') 7257 5'7>s+7) 2'5)) 7257 0)1 /')(+)4) /'2)(+') 0)1 4+5'7( 2)+ 5'7ss 54+4+) 4) 5)*+() 0)1
/')+*)s4) /'s*)4)' *+11+ 0)1 4))2 2')5) s2) )(+) 4) 2)(+')0) 0)1 *+11++* ()0) 4)5)* 4+7*'7 4) 4++)+ 4)'+ 4))2 7( ') s)8)*, ss)2) 5'7>s+ s4+'+. K()4+') 7'1)+s)s+ 5'7>s+ 41) 5')1)* /+*-+ 2;()+s2 /'5) 74 *+ 5'7>s+ 4))2 () ++ )s )) 4+5') * 2)1) 2)'*)/)* s'*) (7'2)*)5'7>s+, 4) 4+ s+s+ )+ 2+41+ 2)s0)'))* 4)'+ s1)) /* 50+25)1) 2)550))(-1)) (+) <9+17s7/'7*7, 6$$$=. O( )') +* 4)5)*)( 4+s+25)/)(8) s/)( 5'7>s+ ()0) 4)5)* 225'7( 5';)0)) 4)'+ 2)s0)'))*, /+)2))4))2 4+'+ 5)') +* 5'7>s+7) *'s/* )4) s)4)') )* * 21+4)() *+)5'7>s+ 5)4) s))* 2') +1+ 22/'+) )s) )(+) 5'7>s+ 5)4) 2)s0)'))* 0)122')0). T)5) *+) 5'7>s+, )5) 0)1 s2) 4+) s/)1)+ s/)( 5'7>s+ 0)1*'(7'2)* )) s1') )*( *'41')4)s+ 2)4+ s/)( 5')) 5;)'+) )>)(/+)s) < 75)s+ = 0)1 s4++*5 *+4) 4+8)')+ 41) +)+-+)+ +4)+s2 4) 1-10) )) /')(+' 41) *+4)-)4)0) )1+ 's5 2)5 5';)0)) 0)1 5)*)s4+/'+) 5)4) 5)') +* 5'7>s+7) ++.
". B') /'4)s)') 5'2/)1) s*)4)' ss)+ 41) 2)) +251*)(). 3. P')) 0)1 4+)) * 5*+1) 2)s+)) 4) 2)s0)'))*) . M))*+ 74 *+ 5'7>s+ /s'*) 8)1) 5')4+)0) 4))2 2)1) )+*)s5')). . M)+ (/1) /)+ 41) 41 ) )s7s+)s+!7'1)+s)s+ 5'7>s+ 0)1 /'8)1 7'2)4+s+5+ 4+ +11) +*' 5)') )117*)0).D+ s)* 5+() )4) ***) 4) *)*)1) 0)1 s)1)* /')*, **)5+ 4+ )+ 5+() )4)s)* )s) 21)+ 57) 5'+) 0)1 /)+ 4))2 ')1) 5*+1) 2)s0)'))*.S)4)+0) s2) /+4)1 (+45) 4) /+4)1 1+)*) 2')5) s)* s*)4)'5'7>s+7) 0)1 *+11+, /+s) 4+()')5) )) *';+5*) s)* )+*)s 2)s0)'))* 0)1s2)+ /)+. PRINSIP8PRINSIP ETIKA PROFESI:
6. T)111 )8)/ - T'()4)5 T'()4)5 5)s))) 5')) +* 4) *'()4)5 ()s+0).
- T'()4)5 T'()4)5 4)25) 4)'+ 5'7>s+ +* * (+45) ( +45) 7')1 )+ )*) 2)s0)'))* 5)4)220). ". K)4+). P'+s+5 ++ 2** +*) * 22/'+) 5)4) s+)5) s)) )5) 0)1 2)4+()0). 3. O*772+. P'+s+5 ++ 2** )1)' s*+)5 )2 5'7>s+7) 22+++ 4) 4+ /'+ //)s)4))2 2))) 5'7>s+0). SYARAT8SYARAT SUATU PROFESI :
- M+/)*) 1+)*) +**). - M11*+ s)* /)*)1 */( +2 0)1 (ss. - M2') 5's+)5) 5'7>s+7) 0)1 ))2 4) /) s4)' )*+(). - M2') )*+() 4))2 )/)*) 0)1 /'s+)2/1). - M)+) )'+' (+45 4) )117*)) 0)1 5'2). - M2*+1) )0)) 4+ )*)s *1) 5'+/)4+. - M250)+ 7'1)+s)s+ 5'7>s+7) 0)1 )* 4) *')+ ')*. - M*) /) s*)4)'0) s4+'+, 4))2 () ++ )4))( 74 *+. P')) 0)1 4)5)* +*) s/* 41) 5'7>s+ )4))( 0)1 2250)+ )')*' s/)1)+/'+*
/') 5( 8)*, 7'+*)s+ ') /+( * 2)0)+ 4)'+5)4) s4) ' 2;)'+ )>)( <72+*2 *22/)* 7')1 )+, /)() 4+ )' 8)* ')=, /') /'4)s)' +2 4) *')25+) 0)1 4+4)5)* 4)'+ 54+4+) (ss, /') s;)') 7*772 '4)s)' 5*s)0) s4+'+=, /') /'4)s)') *+),
2250)+ *)4) )*) s+2/7 +4*+*)s
*'7'1)+s+' 4))2 )s7s+)s+ 5'7>s+ s+7) s()*) )4))(: 5'+22 7 7;' +'s*, 47 7 ()'2 5'+2)'0 ', 8)s *7 47 7 ()'2 . T)1) s()*) 0)1 5'7>s+7) 21); 5'+2)->);+, 0)+*: )*7720, />+;;, 7-2)>+;;
s*+;
)*7720 < s>-17@'); =: 21(7'2)*+ () 5)s+ 4))2 2*) s+)5 4) 4++41+ ')()s+))0). 2;'2+) 7s5 /)(8) 5'7>ss+7) 22/'+) )0)) 24+0) <517/)*)=/'4)s)') (4) 5)s+0). 21+*s'*)) 5)s+ 5)4) 5*) 517/)*) 4) *+4)) 24+s, ()'s 2')()s+)) +>7'2)s+ 24+s 5)s+0). P'+s+5 />+;; < 47 1774 =: 2+1)*) s)(*')) 5)s+0). 2;'2+) 7s5 /)(8) 5'7>s+7) 4))2 5'))0) s) 22/'+) *1)/)1+ 5)s+0). P'+s+5 7-2)>+;; < 47 7 ()'2 =: 2)(+ *+4)) 0)1 2'1+) 5)s+0). K725*s+0) ()'s s) 4+)1) **)5 *+11+ 4) s) 4+5'/)'+ < 5-4)* =, s'*)20)4)'+ *'/)*)s)0).
P'+s+5 s*+; < >)+'ss =: s) )4+ 4))2 217/)*+ 5)s+-5)s+0),
/'s)() )1)' s2) 7')1 24)( 24)5)*) 5)0))0)
FUN*SI KODE ETIK 6.
M2/'+) )')() /)1+ s)* 5')) 5'7>s+ ". M)2+ 2* 27')+*)s 5'7>s+ 4+ 2)*) 2)s0)'))* Ada/un 3un0si dai ode e.i /o3esi adalah: 6. M2/'+) 5472) /)1+ s*+)5 )117*) 5'7>s+ **)1 5'+s+5 5'7>s+7)+*)s 0)14+1)'+s). ". S/)1)+ s)')) 7*'7 s7s+) /)1+ 2)s0)'))* )*)s 5'7>s+ 0)1 /'s)1*)3. M;1)(;)25' *)1) 5+() 4+ )' 7'1)+s)s+ 5'7>s+ **)1 (/1) *+) 4))2 )117*))5'7>s+. E*+) 5'7>s+ s)1)*)( 4+/*() 4)2 /'/)1)+ /+4)1. Tun.u.an -a0i an00o.a /o3esi: 6.
K()'s) 2))) 5'7>s+0) s;)') /'*)111 )8)/. ". K()'s) * *+4) 2)11)' ()-() 7')1 )+. KARAKTERISTIK KODE ETIK (A*I PROFESI 6.
M'5)) 5'74 *+) *')5) 0)1 4+()s+) /'4)s)') 7s5-7s552++') *+s )*)s s)* 5'7>s+ *'** ". M'5)) ()s+ s> '1)*+7 4)'+ 5'7>s+ +* s4+'+ 0)1 284) +)+ -+)+27') 0)1 4+)11)5 ()++ 4) 5)4) 5'+s+50) *+4) 5')( 4+5)s)) 4)'+ )'. 3. ‟
D++8)+ +)+-+)+ 4) ;+*) (+45 4))2 ))1) 5'7>s+ +* s4+'+ 2)) *+4)>*+> )5)/+) /')4))0) 4+**) 4)'+ 52'+*)(!+s*)s+ )*)s). . B'*) 2;1)( *')4+0) 5'+) 0)1 *+4) *+s. . D)5)* /'/)( 4) 4+/)( ss)+ 5'2/)1) +5*. Kode e.i haus disosialisasian: 6. S/)1)+ s)')) 7*'7 s7s+). ". M;1)( ;)25' *)1) 0)1 4+)) 7( 5+() )' 0)1 /) ))1) 5'7>s+. 3. M12/)1) 5* /) 4)'+ (4) 2)s+) 0)1 /+( *+11+ /'4)s)')27').
PENYE(A( PELAN**ARAN KODE ETIK:
6. A57*' *+4) >)()2!*+4) 21*)(+ 74 *+. M+s): 2)57') *2) s)8)* s(+11) 2;7'1 )2) 5'7>s+, 21)4 472/)7'1)+s)s+. ". P's)+1) '). M+s): +1+ 24)5)*) s*)*s, s(+11) 2'+2) 1)+ *+4) ss)+ s*)4)'. 3.
L2)(0) +') 7'1)+s)s+ 5'7>s+ 4))2 52/+)) )117*)0) <')1 72+)s+=. . P')*') 5'UU) 4) s+s*2 '1)s+ 0)1 ')1 74s+> <+*'5'*)s+ 1)4), *25)1*+4+(=. . P')) >)'2)s+) 2)s+( 4+*25)*) s/)1)+ )() 72's+), /) s/)1)+ 5)0))5'7>s+.M+s): P)4) PBF 4) +4s*'+ >)'2)s+, 5)111 )8)/ 22)1 )57*' )2 *+4) 22)()2+>1s+0). T1)s )57*' 4+ PBF: ). P1)8)s) 50+25)) 7/)*, )+*0 ;7*'7 /. P1)*') FEFO 4) FIFO ;. P)0)), 22)()2+ '+*'+) 4)'+ 2)s+1-2)s+1 7/)* 4. P2s)() 7/)* T1)s )57*' 4+ +4s*'+ >)'2)s+, )*)') )+: ). P2/)*) 7/)* 0)1 /)+ 4) /)' /. P1)8)s) 52/)*) 7/)*. SANKSI PELAN**ARAN KODE ETIK:
). S)s+ 27').
/. S)s+ 4+)') 4)'+ 7'1)+s)s+. K)ss-)ss 5)11)') 74 *+ )) 4+*+4) 4) 4++)+ 7( s)* 48)(7'2)*) )*) 72+s+ 0)1 4+/* (ss * +*. K)') *)0) )4))( 2;1)(*')4+0) 5'+) 0)1 *+4) *+s, s'+1)+ 74 *+ 1) /'+s+) **)-**)5'7>s+7), s5'*+ 8)+/) 2)57' +) *)() *2) s)8)* 2)11)' 74 *+.K**) +* 2'5)) )+/)* 71+s 4)'+ s> '1)*+7 0)1 *'84 4))2 74 *+s5'*+ 74 +*/')s) 4)'+ +)* 5'7>s+ 21)*' 4+'+0) s4+'+, 42++) 1)4+()')5) s4+)) 5'7>s+ * 2))) 7*'7 *'()4)5 5)11)'. N)242++), 4))2 5')* s()'+-()'+ ;7*'7 ++ *+4) /')) 41) 2s )') ')s)s7+4)'+*)s *'*))2 )* 4))2 )117*)-)117*) 5 '7>s+, s7')1 5'7>s+7) 24)(2')s) s1) 2)57') *2) s)8)* 0)1 2)) 5)11)'). T*)5+ 41) 5'+) s2);)2 +* s7+4)'+*)s )*)' 71) 4+*25)*) 4+ )*)s 74 *+ 5'7>s+ 4)41) 42++) 2)) 74 *+ 5'7>s+ +* *+4) *';)5)+, )') *) 0)1 s/)'0))4))( 225)*) *+) 5'7>s+ 4+ )*)s 5'*+2/)1)-5'*+2/)1) )+. L/+( )*2)s+1-2)s+1 5)s)) 5'7>s+ ()'s 22)()2+ /* *) 74 *+ 5'7>s+ /)'24+) 4)5)* 2)s)))0).K74 E*+ P'7>s+ 2'5)) /)1+) 4)'+ *+) 5'7>s+. K74 *+ 5'7>s+ 2'5)))*) 4)'+ 7'2)-7'2) 0)1 /+( 22 0)1 *)( 4+/)()s 4) 4+'2s) 4))2 *+)5'7>s+. K74 *+ ++ /+( 225')s, 225'*1)s 4) 2'+;+ 7'2)-7'2) /* 0)1 /+( s25') 8))5 s/)'0) 7'2)-7'2) *'s/* s4)( *'s+')* 4 ))2*+) 5'7>s+. D1) 42++) 74 *+ 5'7>s+ )4))( s+s*2 7'2) )*) )*') 0)14+*+s s;)') )s 4) *1)s s'*) *'5'+;+ **)1 )5) 0)1 /)+ 4) *+4) /)+, )5) 0)1 /)' 4) )5) 0)1 s))( 4) 5'/)*) )5) 0)1 4+)) 4) *+4) /7( 4+))7( s7')1 5'7>s+7). K74 *+ 0)1 )4) 4))2 2)s0)'))* I47s+) ;5 /)0) 4) /'@)'+)s+.U220) 52++ 74 *+ )4))( 7'1)+s)s+ 2)s0)'))*) 0)1 /'s+>)* )s+7),2+s)0) I)*) P'/+* I47s+) . PRAKTIK PELAKSANAAN 9KODE ETIK 6. K8)+/) U22). S25)( )57*' /. K74 *+;. M))) ss)+ s*)4)' 725*s+.4. A*+> 21+*+ 5'2/)1) 4+/+4)1 s()*) 4) >)'2)s+.". D+ 4))2 2)s))) 5')*+, )57*' 2)() 4+'+ 4)'+ s)() 2;)'+ *1) s2)*) /'**)1) 41) 2)'*)/)* 4) *')4+s+ (' >)'2)s+).3. A57*' ()'s /'/4+ (' 4) 2)4+ ;7*7( /)+ /)1+ 7')1 )+.. T+4) )4) 5')*+ >)'2)s+)
41) 5'+s+5 772+ <2)+ s)() s;+-;+0) )224)5)*) *1) 0)1 s/s)'-/s)'0)= T*)5+ 0)1 *'5*+1 5)*+* s)>*041) *')5+ 0)1 ')s+7)) 41) ()'1) *')1).. A57*' 2)4+ s2/' +>7'2)s+. SUMPAH APOTEKER
N+)+ 7'2) 4)'+ s25)(!)+ s7')1 )57*' 21)41 s/s*)s+:6. T+4) 225'1)) 51*)() >)'2)s+) * ss)* 0)1 /'**)1)41) (2 4) 5'+2)s+)).". M2/)*+) (+45 1) 5*+1) 2)s+)) 4))2 /+4)1 s()*).3. M))) *1)s 41) s/)+-/)+0) ss)+ 41) 2)'*)/)* 4) *')4+s+ (' )/)*) >)'2)s+).. M')()s+)) s1)) ss)* 0)1 4+*)(+ )') 5')) 4) +2).. D1) s11(-s11( /'+(*+)' )1)' *+4) *'51)'( 5'*+2/)1) )1)2)),/)1s)), s), 57+*+!5)'*)+) 4) 44) s7s+).
.
KASUS DAN KODE ETIK SERTA IMPLEMENTASINYA8;
6. D7*' 2+s 's5 41) 74, 4) 's5 *'s/* ()0) /+s) 4+*/s 4+ )57*0)1 4+* 47*'. ". PSA 2) 5s+7*'75+) 4) 5)4) s))* 22/)* )57') /') s)2) 41)47*' * 22/)*) 's5. 3. K'+2 2))2, '+2 5)1+ /)*) )57* s4+'+, *+4) 4+*)(+ >7'2)0).
DI PUSKESMAS ATAU KLINIK:
6. Y)1 20')() 7/)* 5)4) 5)s+ /) )57*', 2)+) /+4), 2)*'+, 5')8)*, )') 5ss2)s *+4) 22+++ )57*'. DI RUMAH SAKIT:
6. A57*' 22/)* s)* 7/)* 0)1 +s+0) ;)25') 4)'+ //')5) 7/)* <757s)=. DI INDUSTRI:
6. K)+2, s)+1 21)+2 s)* 5'74 2)11)' *+). ". K/7(71) 5/+ 21+>7) **)1 ()s+)* s)* 7/)* 0)1 *+4) /)'.
KASUS DAN KODE ETIK SERTA IMPLEMENTASINYA8;
6. D7*' 2+s 's5 41) 74, 4) 's5 *'s/* ()0) /+s) 4+*/s 4+ )57*0)1 4+* 47*'. ". PSA 2) 5s+7*'75+) 4) 5)4) s))* 22/)* )57') /') s)2) 41)47*' * 22/)*) 's5. 3.
K'+2 2))2, '+2 5)1+ /)*) )57* s4+'+, *+4) 4+*)(+ >7'2)0). DI PUSKESMAS ATAU KLINIK:
6. Y)1 20')() 7/)* 5)4) 5)s+ /) )57*', 2)+) /+4), 2)*'+, 5')8)*, )') 5ss2)s *+4) 22+++ )57*'. DI RUMAH SAKIT:
6. A57*' 22/)* s)* 7/)* 0)1 +s+0) ;)25') 4)'+ //')5) 7/)* <757s)=. DI INDUSTRI:
6. K)+2, s)+1 21)+2 s)* 5'74 2)11)' *+). ". K/7(71) 5/+ 21+>7) **)1 ()s+)* s)* 7/)* 0)1 *+4) /)'. KASUS PRODUKSI KASUS I: Kasus Ia
D))2 FI IV 4+s/*) /)(8) *)/* >4'+ 22+++ )4)' 0)1 4)5)* 4+*'+2) )4))( $#-6## >4'+ )(04')*. U* 225'74s+ *)/* >4'+ # 21 s/)0) 6.###.### *)/ 4+5') # 1 s'/ >4'+)(04')* 41) 5)2/)() /'/)1)+ /)() ;)25') )+0).
H)s+ + /)1+) C 4+4)5)* )4)' >4'+ $,", KS!KB, 9H 22(+ s0)')* s(+11) /)')1 *'s/* 4+s). T)/* >4'+ 0)1 4+/)* 2)4+ 6.#.## *)/*. H)s+ ++ *')4+ /')1-)1. T)( 4+)) ;(; 5'7ss, )2 ()s+ s)2). Kasus I A57*' S, s7')1 M))' '74s+ s)* I4s*'+ >)'2)s+ 4+2+*) * 225'74s+ s4+))T)/* C)5*75' " 21. Ss)+ 41) s0)')* s*)4)'4 4))2 F)'2)75 I47s+) 4+s+ IV,s0)')* )4)' C)5*75'+ *)/* )4))( $# s.4. 66#. G) 225'74s+ 6##.### *)/* C)5*75'+" 21, A57*' S 2+2/)1 ",3## 1 s(+11) *+)5 *)/* 21)41 ')*)-')*) $,##.O/)* 4)5)* 4+5'74s+ 4) s;)') 5')*') 5'4)14)1) 22(+ s0)')* )4)'.A57*' S 4+/)11)) 7 ( 52++ +4s*'+ 4) 24)5)* /7s /s)' )') 5'74s+C)5*75'+ *)/* 21()s+) )/) 0)1 /)0). Tindaan a/a =an0 se-ain=a dilauan oleh a/o.ee) Q C)'+ 72+*2 5+25+) *'()4)5 2*. Q L)) @)+4)s+ 5'7ss. Q B7/7* s')1)2) 7/)* *)/* >4'+ # 21, 8))5 ')1 $-66#, )) **)5+ ()'s4+*+2/)1 # 21 )1) 4+')1+. KASUS II:
P2'+*)( *)( 2*)5) ()'1) ) 7/)* )4))( 6- 3 )+ ()'1) 7/)* 1'+0). S7')1)57*' 0)1 2)/)* s/)1)+ M))' P'74s+ 4+ s)* +4s*'+ >)'2)s+ 24)5)*+ /)(8)()'1) /)() /) 1+/;)2+4 )+ s(+11) s*)( 4+5'74s+ 2)4+ *)/* 1+/;)2+4 1) ()'1) *+11+ B+) 21+*+ ()'1) 0)1 4+**)5) 52'+*)(, 5)/'+ 21))2+ '1+). D+*)(+ /)(8) 5)/'+ >)'2)s+ 0)1 225'74s+ 1+/;)2+4 *)/* ()0) 7( //')5) 5)/'+ >)'2)s+. Tindaan a/a =an0 se-ain=a dilauan oleh a/o.ee)
T*)5 225'74s+ G+/;)2+4 *)/* )') s)1)* 4+5') 7( 2)s0)'))*. T)5+12)) 21)*)s+ '1+) 5's)())? S7: M)) s/s+4+ s+)1 * 2*5 '1+) 5)/'+!) *7 )). E>*+@+*)s 5'74s+!2) /+)0) 5'74s+. G)*+ 41) /)() *)2/)() 0)1 /+( 2')(*)5+ *+4) 21/)( )+*)s. L)) 5)0) 4+572)s+ )*)') 5*+11+ 5)/'+ <5*+10) GP-F)'2)s+= 41) 52'+*)(*')+* '1)s+. KASUS III:
S/)( 5)/'+ 7/)* *')4+s+7) K;. B2+)0 K)/. B'/s J)8) T1)( 225'74s+ OT21)41 BKO *)5) () 4) 8)1). R)1 5'74s+ OT TIE 4) 21)41 BKO*'s/* 4+4s)+ s5'*+ B' 0)1 *'*) 4+/)8)( *))( 4) /'*+1)* " <4)=.H)s+ 51+) PPOMN *'()4)5 /)')1 /*+ 0)1 4+*2) 2) : Ka>ian Pelan00aan E.ia Dan Undan08Undan0 Ke3amasian Pes=aa.an usaha indus.i o-a. .adisional dan usaha indus.i e2il o-a. .adisional ?SKMENKES NO" $@5MENKES5SK5 B5#''& .en.an0 iCin usaha indus.i o-a. .adisional dan/enda3.aan o-a. .adisional Pasal ;
6. O/)* *')4+s+7) 0)1 4+5'74s+, 4+4)') 4+8+)0)( I47s+) 2)5 4+s57'**'/+( 4)( ()'s 4+4)>*)') s/)1)+ 5's*) 2*'+. ". D+;)+) 4)'+ **) )0)* 6 )4))( 7/)* *')4+s+7) ()s+ 574s+: ). I4s*'+ ;+ 7/)* *')4+s+7) 4))2 /* '))1), 5++s, *)5, 4) 5)'2. /. Us)() )2 ');+).;. Us)() )2 1471.
Pasal
6. Us)() +4s*'+ 7/)* *')4+s+7) 8)+/ 22(+ 5's0)')*) s/)1)+ /'+*: ). D+)) 7( /)4) (2 /'/* 5's'7) *'/)*)s )*) 75')s+. /. M2+++ 727' 577 8)+/ 5)). Pasal I4s*'+ 7/)* *')4+s+7) ()'s 4+4+'+) 4+ *25)* 0)1 //)s 5;2)') 4) *+4) 2;2)'++11) . Pasal % Us)() +4s*'+ 7/)* *')4+s+7) ()'s 225')) s;)') **)5 s')1-')1 0) s7')1)57*' 8)'1) 1)') +47s+) s/)1)+ 5)111 )8)/ *+s . Pasal ' 6. I4s*'+ 7/)* *')4+s+7) 4) +4s*'+ ;+ 7/)* *')4+s+7) 8)+/ 21+*+ 5472);)') 52/)*) 7/)* *')4+s+7) 0)1 /)+ *)') 7/)* *')4+s+7) 4+2)s4 4))2 5)s) 3 7/)* *')4+s+7) ()'s 22(+ 5's0)')*): ).
S;)') 25+'+ *'/*+ )2) 4) /'2)>))* * 4+1)) 2)s+) .
/.
B)() 7/)* *')4+s+7) 4) 5'7ss 5'74s+ 0)1 4+1)) 22(+ 5's0)')*)0)1 4+**)5). ;. T+4) 21)41 /)() +2+) s+**+ )*) ()s+ +s7)s+ 0)1 /'()s+)* s/)1)+7/)*. 4. T+4) 21)41 /)() 0)1 *'1771 7/)* ')s )*) )'7*+. UU No" % Tahun #''' .en.an0 Pelindun0an Konsumen Pasal @a H) 7s2 )4))( :H) )*)s 0)2)), )2)), 4) s)2)*) 4))2 217s2s+ /)')1 4)!)*) )s). PP No" 7# Tahun $&&' .en.an0 Pee>aan Ke3amasian (a0ian Ke.i0a men0enai /ee>aan e3amasian dalam/odusi sediaan 3amasi Pasal ?#
P')) >)'2)s+) 4))2 5'74s+ s4+)) >)'2)s+ ()'s 22+++ )57*' 5)111 )8)/ . Pasal ' ?$ I4s*'+ 7/)* *')4+s+7) 4) 5)/'+ 7s2*+) ()'s 22+++ s')1 -')10) 6
2)11)' UU.U* /'s)+1 41) )57* )+, s(+11) )57* 2;)'+ PBF 0)1 2) ()'1) 2')(8))5 *+4) 1) 41) *) )1)' /+s) 2) 2/)+ 41) ()'1) 2')( 41)4+s7, s(+11) 2)25 /'s)+1. KASUS II:
N25+ 7/)* )*)' )57* /)1)+2)) )*') 2)+ 0)1 /)+? Pen=elesaian: P)4) 5'+s+50) 0)1 5*+1 <*771 2771=: 6. B)1+ 0)1 25+:
). 2+*) *771 41) s75) 4) ;)') 0)1 /)+, )1) ()0) 211)) '*)ss7/) * 52s)). /. K72+)s+) ! *57 4, s+)5) 472 *'*+s. ;. K)+2)* *'/)+: <6= SP <"= C75+ Rs5 <3= D1) '*)s 0)1 /)+. 6 & " U*25+ )'7*+ /7( *)5+ 5) SP )'7*+ );) UU N)'7*+) N7.3!"##$= ". B)1+ 0)1 4+*25++: ). H)'1) <5)4) 220) HNA PPN +4 6,3=, )2 * s)8)* *+4) s)2)41) ()'1) 5)4) 220), )*) /) 1) ()'1) **7, ++ 17+s. T)5+ +42+s)0) 6,6. T+4) 2)'+ /+)0) *s)1 4) 2/))s. KASUS III: N)'7*+ /7( 4+4+s*'+/s+) 4)'+ )57* )57*, 4)'+ )57* RS. M)s) ss)2) s )8)**+4) s)+1 5';)0) * 25+ 7/)*, 5';2) +)( )2) )*) / B74). Y)1 5*+1 )4)SP 0) )) <s5))*) 4+ Y710) 5) SP (ss, *)5+ /'4)s)') 4)1-4)1 0)1 5*+1 )4) 5'2+*)) *'*+s 4)'+ )57*'=. UU N)'7*+ *)( #) 22)1 *+4 )4+5'/7(), )2 UU N)'7*+ s)')1 /7(. UU Nao.ia No" ;75$&&': Pasal @; <6= P0')() N)'7*+) ()0) 4)5)* 4+)) 7(:). )57* /. '2)( s)+*;. 5s)* s()*) 2)s0)'))*4. /))+ 517/)*) 4). 47*'.<"= A57* ()0) 4)5)* 20')() N)'7*+) 5)4):). '2)( s)+* /. 5s)* s()*) 2)s0)'))*;. )57* )+0)4. /))+ 517/)*). 47*' 4)>. 5)s+.<3= R2)( s)+*, )57*, 5s)*
s()*) 2)s0)'))*, 4) /))+ 517/)*) ()0) 4)5)*20')() N)'7*+) 5)4) 5)s+ /'4)s)') 's5 47*'.<= P0')() N)'7*+) 7( 47*' ()0) 4)5)* 4+)s))) *:). 2))) 5')*+ 47*' 41) 22/'+) N)'7*+) 2)+ s*+) /. 2771 7')1 s)+* 4))2 )4)) 4)'')* 41) 22/'+) N)'7*+) 2)+ s*+))*);. 2))) *1)s 4+ 4)')( *'5;+ 0)1 *+4) )4) )57*.<= N)'7*+) 4))2 /* s*+) 4))2 2)( *'** 0)1 4+s')() 7( 47*'s/)1)+2)) 4+2)s4 5)4) )0)* <= ()0) 4)5)* 4+5'7( 4+ )57*.
A5)/+) )57*' 21)11)5 5)4) 's5 *+4) 4)5)* 4+/);) 41) )s )*) *+4) 1)5,)57*' ()'s 2)0)) 5)4) 5+s 's5 ), "###=. Kaidah Penulisan Rese/
N)2) 7/)* 4+*+s 41) )s. P+s) )2) 7/)* *+4) )s 4)5)* 20/)/) 7/)* 0)1+' 4+/'+) 5)4) 54'+*). K)*) 4) 2)( 7/)* 4+*+s 4))2 's5 41) )s<)2), "##6=. P2/'+) 7/)* 0)1 *') /)0) s/)+0) 4+(+4)'+ )') /+s) /)()0). P2/'+) 7/)* 4))2 )1) 8)* 0)1 *') )2) s/)+0) 4+(+4)'+.
D))2 5)0)) 's5 ++, 's5 0)1 s4)( 4+*'+2) )57*' ()'s 4+/);) s;)') 1)5 4) ()*+-()*+, s(+11) *+4) )4) ')1) 4))2 's5 *'s/*
P's0)')*) )42++s*')*+> 0)+*: )2), 727' S')* I+ P')* 4) ))2)* 47*', *)11) 5+s) 's5, 5)')> 47*' 5+s 's5, )2), ))2)*, 2', +s )2+, / ')* /)4) 5)s+, )2) 7/)*, 47s+s, 4) 2)( 0)1 4+2+*), 4) ;)') 52))+) 0)1 )s. J+) *'4)5)* ss)* 0)1 ')1 )s )*) +) )25) *)( *')4+ s))(), )57*' ()'s217s*)s+) 5)4) 5+s 's5. H4)0) )57*' *+4) 21)'*+) 2)s4 4)'+)*) 0)1 *+4) )s )*) s+1)*) 0)1 *+4) 4+*)(+ enis esalahan =an0 .e>adi /ada ese/:
T+4) )4) 2' 5)s+ *'*)2) * 5)s+ )). T+4) )4) *)4) *)1) 47*' 5re$cri-er
N)2) 7/)* *+4) )s )') *+s) 0)1 s+* 4+/);). P+s) 7/)* 41) ()s+)* s)2) /+( 4)'+ 6 )+ 4))2 6 2/)' 's5, /)+ 41) )2)s)2) )*) 2' /'/4).
A5)/+) )57*' 21)11)5 /)(8) 4))2 's5 )4) +') )*) 5+s) 's5 0)1 *+4)*5)*, )57*' ()'s 22/'+*)() 5)4) 47*' 5+s 's5.
, M., "###=. Kesim/ulan
Rs5 *+4) 22(+ 5's0)')*)! *+4) ss)+ 41) )+4)( (2 4) *7'+ 0)1 /'). Rs5 *'s/* 4+7>+'2)s+ 4) 4+4+ss+) /+( )* 5)4) 47*' 5+s 's5 B+) *'4)5)* 's5 0)1 *+4) 22(+ )*')-)*') 4+)*)s, 's5 *+4) 4)5)* 4+)0)+, /1+* 5) 's5 )'7*+) 0)1 *)( 4+)2/+ s/)1+) 7( 5)s+ 4+)57* )+. OA a.au (UKAN A57* 2) )*+/+7*+ s;)') //)s *)5) 's5 2+s) A27 )4))( 7/)* 0)1 *+4) *'2)sO9A, **)5+ /)0) 5)s+ 2+*) )27 *)5) 's5 47*'. A57* A **)5 2)0)+. S(+11)* 21)*+s+5)s+ +) 4+5'+s) 7( D+s & POM, )1)' *+4) *)() 2)) )57*' 4+ )57* *'s/* 22/)* ;75+ 's5 s4+'+ 's5 5*+( * 21)) *')s)s+. ‟
So:
7 Rs5 5*+( 2'5)) 472 5)s 4) *+4) /'*)111 )8)/ s(+11)2)11)' 74 *+ 4) UU, s()'s0) /+) )57*' 20')() 7/)* s)+O9A, 2)) ()'s /')+ /'*)111 )8)/. K)4)) 5)s+ 4+*)0) *'/+( 4)( /s'*) ))s)0). 7 T+4) /)' )') ;75+ 's5 )4) *+s) 5;; <5'7 ;75+ ;7>+'2= )'*+0) ss)+ /)'0)!)s+0). A57*' ++ ()0) *)* 5')*')0) *)5+ *+4) *) 5'+s+50). M'* / B74) )57*' /+s) 22/'+) 412* 5'7>s+ <5*s)= )')+*) s7')1 5'7>s+7) 0)1 /'/)s+s +2). 7 J)4+ +) /'4)s)') 412* +*) )27 ()'s 4+s')() 2)) /)* ;)*)*) 4)*')1) <*)11), )2) & ))2)* 5)s+, 4)s)' 5'*+2/)1), (), )2) 7/)*,47s+s, 4) 2)( 7/)*, *')1) )+ 0)1 )s, s))* 50')() 4+/'+)+>7'2)s+ 4) 7s+1= 4) 4+//(+ *)4) *)1) )57*' s(+11) )57*' *+4) 5' 22/)* 472 5)s. 7
M)) )0)+ 41) 0)+) 4) +2) s(+11) /+s) 22/)* 412* 5'7>s+ 0)1 /+s) +*) 5'*)111)8)/). O(AT RESEP DOKTER DI+UAL KEM(ALI Rs5 4+*+s 7( 47*' * s7')1 5')8)*, *'0)*) /) * 5')8)* **)5+ *4+) 2/)+. So:
J+) 's5 s)( )0)+, ;)+ +*) *) 5)s*+ 4+s))(1)) 2)) +*) 4)5)* *7)41) *1)s )2 s75) 4) 2/* s'*) 4+72+)s+) 5)4) 47*'.
M)) )0)+ 41) 0)+) 4) +2) s(+11) /+s) 22/)* 412* 5'7>s+ 0)1 /+s) +*) 5'*)111)8)/). MASUK FORMULARIUM P'74 22+++ )+*)s ')1 /)1s **)5+ **)5 4+2)s) 4))2 >7'2)'+2 )')2)4+ s57s7'!PBF 22/'+) s/s+4+ /s)'. A*) s/)+0) )+*)s /)+ **)5+ *+4)
4+;)*2) 4))2 >7'2)'+2, )') *+4) 22/'+) *1 2+s)0) /7s )*) 5)8)') 2)'+ )+0). PERALATAN PENDUKUN* A57*' 4))2 22/'+) 5)0)) s8)24+)s+ s+. ". T) 725*s+ +*) 3. A)* +* /)*)s)0) * )5) 4 +*) 1)). B) * 4+)17s), )2* 241 s8)24+)s+ 5)s+ 4) 27+*7'+1 7/)*!()s+ *')5+ s'*) ()0) 22/'+) 8)'+1 5)4) 5)s+. PELAYANAN APOTEK DARURAT KASUS I:
T)( *')4+ ;))) )*)'27*7' 4+ 45) s/)( )57* . K4) 7'/)21))2+ )-) 4) s))( s7')1 4+)*)')0) 5+1s). A5) 0)1 s()'s0)4+)) 7( )57*'? Tindaan:
6. P3K. ". B'+!s4+)) *25)* 0)1 0)2) * 50)2)*) 5)s+!7'/). 3. B'+ 2+2 * 2'+1)) s07. . M0+)5)) *)1). . J+) )4) 47*'!*)1) 24+s0)1 725*!ss)+ s')() 5)4) )(+0), +)*+4) /)' )57*' *' *)1). . J)4+, +*) ()'s /+s) 225)*) 4+'+, s))* )5) +*) *' )1s1 *21)2/+ *+4)). . J)1) 2;)'+ ;)( * 2;)'+ *1)!)s) 5'7>s+!22)>))*)s25)*) 4))2 s25+*). KASUS II: A57*' S /'5')* 4+ )57* 2++0). S)* s))* )4) 5)s+ )) ;+ )1 0)1 4+)*)'7( 7')1 *)0) '2)( s)+*, )2 /2 s)25)+ '2)( s)+* )) *'s/* )1 0)1*+)4) *)') s(+11) 7')1 *)0) <4))2 5'))) '2)( s)+*= 22*s) /'(*+ 4+)57* * 2+*) *771 517/)*) 4)'')* 4+ )57* *'s/*. D7*' 5')* s4)( *+4) )4)4) )57*' S ()'s 21)2/+ 5*s) 2771 5)s+ )*) 27)0). D1) 5'*+2/)1) +2)0), )57*' S 22/'+) @)+s)/ ';*) 4/' )
) ;+ +*s(+11) )10) 2'4). P)s+ 4)5)* 4+s)2)*) 4) s1') 4++'+2 '2)( s)+**'4)*.
I&le&enta$i PASAL 3 6 6. Keentin"an ke&an%$iaan har%$ &en,a#i erti&-an"an %ta&a #ala& $etia tin#akan#an ke%t%$an $eran" ateker in#ne$ia ". 7i&la&ana $%at% $aat $eran" ateker #iha#akan kea#a kn(lik tan""%n" ,a!a- r(e$inal0 &aka #ari -er-a"ai $i +an" a#a $eran" ateker har%$ &e&ilihre$ik +an" alin" kecil #an alin" teat %nt%k keentin"an a$ien $erta &a$+arakat Pasal ' S7')1 A57*' 4))2 2)) 5')*+ >)'2)s+) ()'s 21*)2)) 5*+1)2)s0)'))*, 21(7'2)*+ () ))s+ 5)s+ 4) 2+41+ 2)( (+45 +s)+. I&le&enta$i PASAL $ 6
6. Setia tin#akan #an ke%t%$an r(e$inal #ari ateker har%$ -erihak a#akeentin"an a$ien #an &a$+arakat ". Seran" ateker har%$ &en"a&-il lan"kah'lan"kah %nt%k &en,a"a ke$ehatan a$ien kh%$%$n+a ,anin0 -a+i0 anak'anak $erta ran" #ala& kn#i$i le&ah Pea.uan Pemein.ah No"$& .ahun #'$ La3al Sum/ah A/o.ee
6.
S)0) )) 22/)*+) (+45 s)0) 1) 5*+1) 5'+2)s+)) *'*)2)4))2 /+4)1 Ks()*) ". S)0) )) 2')()s+)) s1)) ss)* 0)1 s)0) *)(+ )') 5')) s)0) 4)+2) s)0) s/)1)+ A57*' 3. S)+5 4+);)2, s)0) *+4) )) 225'1)) 51*)() >)'2)s+) s)0)* ss)* 0)1 /'**)1) 41) (2 5'+2)s+)) . S)0) )) 2))) *1)s s)0) 41) s/)+-/)+0) ss)+ 41) 2)'*)/)* 4)*')4+s+ (' )/)*) >)'2)s+) . D))2 2)+) 8)+/) s)0), s)0) )) /'+(*+)' 41) s11(s11(s5)0) *+4) *'51)'( 7( 5'*+2/)1) )1)2)), /)1s)), s), 57+*+ 5)'*)+), )*) 44) s7s+) . S)0) +')') S25)(!J)+ ++ 41) s11(-s11( 4) 41) 5(+s0)>) A/o.ee men=eahan /sio.o/ia .an/a ese/ do.e /ada eadaan daua. se-a0ai u/a=a li3e sa1in0" T+4)) )57*' 4)5)* 4+/)') 21+1)* 52/'+) 7/)* 1771) 5s+7*'75+) *)5)'s5 47*' *'s/* /'*) s/)1)+ 5'*771) 5)4) 5)s+ s(+11) 0)8) 5)s+ 4)5)**'s)2)*).
Analisis Kasus:
La3al Sum/ah A/o.ee no" # :
8 Sa+a akan &e&-aktikan hi#% $a+a "%na keentin"an erike&an%$iaan0 ter%ta& #ala& -i#an" ke$ehatan 9
UU No"; Tahun $&&' Ten.an0 Keseha.an Pasal 7 : A0)* 6 : S*+)5 7')1 2250)+ () 0)1 s)2) 4))2 225'7( )ss )*)s s2/' 4)0) 4+ /+4)1s()*).A0)* " : S*+)5 7')1 2250)+ () 4))2 225'7( 5)0)) s()*) 0)1 )2), /'2*, 4)*')1).A0)* 3 : S*+)5 7')1 /'() s;)') 2)4+'+ 4) /'*)111 )8)/ 2*) s4+'+ 5)0))
s()*) 0)1 4+5') /)1+ 4+'+0). Pasal ' : P)s) 6 : S*+)5 7')1 /'8)+/) +* 284), 225'*)()), 4) 2+1)*) 4'))*s()*) 2)s0)'))* 0)1 s*+11+-*+11+0).P)s) " : K8)+/) s/)1)+2)) 4+2)s4 5)4) )0)* <6=, 5)s)))0) 2+5*+ 5)0) s()*) 5's7')1), 5)0) s()*) 2)s0)'))*, 4) 52/)1) /'8)8)s) s()*). Pasal #$ : S*+)5 7')1 /'8)+/) 2)1) 4) 2+1)*) 4'))* s()*) /)1+ 7')1 )+ 0)12)4+ *)111 )8)/0). Pasal ;$ : A0)* 6 : D))2 )4)) 4)'')*, >)s++*)s 5)0)) s()*), /)+ 52'+*)( 2)5 s8)s*), 8)+/22/'+) 5)0)) s()*) /)1+ 50)2)*) 0)8) 5)s+ 4) 5;1)() ;);)*)*'/+( 4)(.A0)* " : D))2 )4)) 4)'')*, >)s++*)s 5)0)) s()*), /)+ 52'+*)( 2)5 s8)s*) 4+)')127) 5)s+ 4)!)*) 22+*) )1 2). Pasal 7; : A0)* 6 : P)0)) s()*) 5's7')1) 4+*) * 202/() 50)+* 4) 22+()s()*) 5's7')1) 4) )'1).A0)* 3 : P)s))) 5)0)) s()*) s/)1)+2)) 4+2)s4 5)4) )0)* <6= ()'s24)() 5'*771) s)2)*) 0)8) 5)s+ 4+/)4+1 5*+1) )+0). Pasal %; <6= S*+)5 7')1 0)1 22/'+) 5)0)) s()*) 5)4) /;)) ()'s 4+*) * 50)2)*) 0)8), 5;1)() ;);)*) /+( )*, 4) 5*+1) *'/)+ /)1+ 5)s+.<"= P2'+*)( 2)2+ 5'+41) (2 /)1+ s*+)5 7')1 s/)1)+2)) 4+2)s4 5)4) )0)*<6= ss)+ 41) 2)25) 0)1 4+2+++. Pasal %7 <6= D))2 )4)) 4)'')*, >)s++*)s 5)0)) s()*), /)+ 52'+*)( 2)5 s8)s*) 8)+/22/'+) 5)0)) s()*) 5)4) /;)) /)1+ 50)2)*) 0)8) 5)s+ 4) 5;1)() ;);)*).
<"= F)s++*)s 5)0)) s()*) 4))2 22/'+) 5)0)) s()*) 5)4) /;))s/)1)+2)) 4+2)s4 5)4) )0)* <6= 4+)')1 27) 5)s+ 4)!)*) 22+*) )12) *'/+( 4)(. Pasal #&$ A0)* 6 : P11)) s4+)) >)'2)s+ 0)1 /'5) )'7*+) 4) 5s+7*'75+) ()0) 4)5) * 4+)) /'4)s)') 's5 47*' )*) 47*' 1+1+ 4) 4+)')1 * 4+s))(1)).
PP 7# .ahun $&&' /asal $@ a=a. 2: D))2 2)) 5')) >)'2)s+) 5)4) >)s++*)s 5)0)) >)'2)s+), A57*' 4)5)*20')() 7/)* ')s, )'7*+) 4) 5s+7*'75+) 5)4) 2)s0)'))* )*)s 's5 4)'+ 47*'ss)+ 41) **) 5')*') 5'4)1-4)1). Kesim/ulan: B'4)s)') UU 3 *)( "##$ 5)s) 6#" )0)* " 4) PP 6 *)( "##$ 5)s) " )0)* ;,*+4)) A57*' S 2'5)) s/)( 5)11)') 4))2 2))) 5')) >)'2)s+))') 22/'+) 7/)* V)+s)/ ';*) 0)1 +s+0) )4))( D+)5)2 0)1 *'2)s 4))21771) 5s+7*'75+).A) **)5+ *+4)) A57*' S *+4) s5(0) s))( ') )4)) )) *'s/*4))2 74+s+ 4)'')* 0)1 22') 5)1)) s;5)*0) )'2)s+ 0)1 4+2+++0). Aanah e/en.in0an A.uan me0alahan e/en.in0an N=a!a)) RESEP RA.). 1*.4) + 57* */ IS " 44 Ke.ean0an:
A;+4 s)+s+ *'s4+) 4))2 /* s'/ < HNAPP R5 3##,- 5' 1')2= )4+ /+)0) 01 ()'s4+/)0)') R5 6$ Rs7';+ *'s4+) 4))2 /* s'/
So, Solusi: T)2/)( )) 2'7 's5 )s) 4))2 '*)1 )2).A*) s/s+4+ s+)1 )) *'()4)5 *1) +*) 0)1 )+ )4+ )11)5 s4)( 1+*(. Pea.uan Men.ei Keseha.an nomo '$$5Menes5Pe5G5#''; (A( I Ke.en.uan Umum Pasal # Rs5 )4))( 5'2+*)) *'*+s 4)'+ D7*', D7*' G+1+. D7*' H8) 5)4 ) A57*'P17) A57*+ * 204+)) 4) 20')() 7/)* /)1+ 54'+*) ss)+ 5')*') 5'4)1-4)1) 0)1 /'+). (A( BI Pela=anan Pasal #@ <6= A57*+ 8)+/ 2)0)+ 's5 47*', 47*' 1+1+ 4) 47*' (8).<"= P)0)) 's5 4+2)s4 4))2 )0)* <6= s5(0) )*)s *)111)8)/ A57*' P17)A57*+. Pelan00aan undan08undan0: Undan0 Undan0 Re/u-li Indonesia Nomo % Tahun #'''Ten.an0 Pelindun0an Konsumen Ha dan Ke!a>i-an Konsumen Pasal @ 1. () * 4+5')) )*) 4+)0)+ s;)') /)' 4) ' s'*) *+4) 4+s'+2+)*+>. Ke!a>i-an Pelau Usaha Pasal )=. /'+*+)4 /)+ 4))2 2)) 1+)*) s)()0) /=. 22/'+) +>7'2)s+ 0)1 /)', )s 4) ' 21)+ 74+s+ 4) )2+) /)')14 )!)*) )s) s'*) 22/'+ 5)s) 511)), 5'/)+) 4) 52+()'));=. 225')) )*) 2)0)+ 7s2 s;)') /)' 4) ' s'*) *+4) 4+s'+2+)*+> Pe-ua.an =an0 dilaan0 -a0i /elau usaha Pasal % a=a. # =. *+4) ss)+ 41) 2*, *+1)*), 7257s+s+, 5'7ss 517)(), 1)0), 274, )*) 511)) *'** s/)1)+2)) 4+0)*)) 4))2 )/ )*) *')1) /)')1 4)!)*) )s)*'s/*>=. *+4) ss)+ 41) )+ 0)1 4+0)*)) 4))2 )/, *+*, *')1), +) )*) 5'727s+ 5)) /)')1 4)!)*) )s) *'s/* Pelan00aan Sum/ah A/o.ee La3al Sum/ah Po3esi A/o.ee S)0) )) 22/)*+) (+45 s)0) 1) 5*+1) 5'+2)s+)) *'*)2) 4))2 /+4)1Ks()*)
Pelan00aan E.ia: Pasal #: S25)(!)+ : S*+)5 A57*'! F)'2)s+s ()'s 21 *+11+, 21()0)*+, 4)21)2)) S25)( A57*'!F)'2)s+s. Pasal 7: D+ 4))2 2))) *1)s0) s*+)5 A57*'!F)'2)s+s ()'s 2)() 4+'+ 4)'+ s)()2;)'+ *1) 4+'+ s2)*) 0)1 /'**)1) 41) 2)'*)/)* 4) *')4+s+ (' )/)*)>)'2)s+). UU Pidana .eai. asus: (A( GGB Ten.an0 Pe-ua.an s+ )57*'. Solusi
Q A57*' ()'s 2))) *1)s0) s/1 4;+ss+7 2)' 4))2 () ++ ()'s /s 22/'+) )*')*+> s4+)) 01 >+s+ 4) >*+>. Q A57*' 2))) *1)s0) *+4) ()0) ))s 2;)'+ *1) 5'+/)4+ **)5+ 22)()2+4) 21+252*)s+) )>) s25)( 4))2 )2))(0),,, *ANTI O(AT5MEREK KASUS I: K)') s)* 74+s+ +s+s+
5'5*)') s*7 4+IFRS, A57*' s1') 22/'+) 7/)* Y *'s/*. S*)( 2'+2) 7/)*0), 5)s+ 0)1 /'s)1*) 2+*) 4+/)*) 75+ 's5, )2 A57*' /')*) )') 's5 s4)( 4+*/s s2). N)2 )') 5)s+ *'s 24s) )(+'0) A57*' 22/)*) 75+ 's54) 2+s) 7/)* Y, ss)+ 7/)* 0)1 4+*'+2) 5)s+ 5)4) 75+ 's5 *'s/*. A57*' 211)*+ 2' 7/)* 41) ()'1) 0)1 /+( 2)() *)5) 7>+'2)s+ 5)4) 5)s+ *+4) /7(. H)'s0) s)25)+) 5)4) 5)s+ ))s) 4) '724)s+ /)(8) /4)*)5+ s)2) +s+0). A57*' 1)*+ 7/)* 41) ()'1) /+( 2)() *)5) 7>+'2)s+ S))(, ()'s0) 7>+'2)s+4 5)s+. S/)+0) A57*' 2)) 7>+'2)s+ 5)4) 47*' 5+s 's5 4) 21(+2/) *22)*(+ >7'2)'+2 '2)( s)+*. A57*' *+4) /'s4+) 22/)* 75+ 's5 s))( <;75+ 's5 )4))( () 5)s+=. A57*' *+4) 21+*+ )+4)( 5+s) 75+ 's5 <5;;=. H)'s0):R! O/)* S 3 44 6 4*D) O/)* Y KASUS II: D))2 PP 6!"##$ )4) 5'0)*)): Pasal $@ D))2 2)) P')) K>)'2)s+) 5)4) F)s++*)s P)0)) K>)'2)s+), A57*'4)5)*:=. 211)*+ 7/)* 2' 4)1)1 41) 7/)* 1'+ 0)1 s)2) 7257 )*+>0) )*) 7/)*2' 4)1)1 )+ )*)s 5's*) do.e dan5a.au /asien *an.i o-a.5mee: P)s*+) ))s) )5) 7/)* *+4) 4)5)*4+)0)+
U5)0)) 2)0)+ ss)+ 41) 5'2+*)) )) /+s) 4+*25+). K72+)s+) 5)4) 5)s+ 4) <47*' /+) 5'= **)1 511)*+) 7/)* /s'*) ))s)0). P++() 7/)* 41) ()'1) 4) )+*)s s/)4+1. KASUS TANDA TAN*AN APTOTEKER PENDAMPIN*
P2'+*)( D)')( K)/ S 2s0)')*) /)(8) 42 54+'+) )57* ()'s *)( 4+* )57*' 54)25+1 )1)' 5'7ss 5)0)) >)'2)s+) s) 4+)) )57*'. G) 5(+ s0)')* *s/ APA /) 7871) )5+1 4) /)0) 01 2)2)'. S))( s)* 5)2)' 4+1)) * s0)')* 54+'+) )57* s/1 )57*' 54)25+1 *)5)7>+'2)s+ )5* 0/s. S')* 5'0)*)) s4+)) )4+ )5+1 4+/)* 4) 4+*)4)*)1)+ ;)7 APA. S2) 5's0)')*))42++s*')s+ *'5(+
(a0aimana sia/ anda meliha. hal .ese-u.)
T')4+ 52)s) . M2/)* 472 5)s . M'1+) s)8)* ;)7 )5+1. PEN+UALAN O(AT DI ATAS HAR*A E
A57*' B *+4) 21+*+ (+2/)) 52'+*)( A57*' B 22*+1) *1) 5'+/)4+, 2)+) ()'1) 7/)* *+4) 8))' 5)4) 74+s+2)s0)'))* 5' 4+/)*. *UNAKAN KESEMPATAN YAN* ADA P)4) 8)* *')4+ 125) 4+ B)*, )4)) )57* /)0) 0)1 25( *7*), /)0) '2)(s)+* 2)5 )57* 0)1 's) /')* 4) *+4) 4)5)* 2)0)+ 2)s0)'))*. K)') ')10)*+2 24+s s'*) *'/)*)s) 2)( )57*' * 20s+ 4) 24+s*'+/s+) 7/)*-7/)* /)*) * 2)s0)'))*, 2)) 52'+*)( DIY 4) ISFI s*25)* 21(+2/) s2) *)1)s()*) * 2)4+ ')8).D+ 5+11+') B)* )4) s/)( )57* B, 2++ s7')1 A57*', 0)1 s)2)* 4)'+ /;)).D))2 74+s+ *'s/*, A57* B /'s)() 22/)* 2)s0)'))* 41) /) " )2,s(+11) 2)s0)'))* 4)5)* 24)5)*) 5)0)) )5) s)). D1) 5'*+2/)1)*'/)*)s) 5's4+)), s+*0) s550 7/)* 4)'+ 4+s*'+/*7', 5'2+*)) 7s2 0)12+1)* 4) * 2*5+ /+)0) 2/' )'0)8), A57*' B 21)2/+ /+))* 2)+) ()'1) s2) +*2 7/)* ", 2)s0)'))* *+4) 225'2)s))() /')5)5()'1) 7/)* *'s/* 0)1 5*+1 24)5)*) 7/)*-7/)*) 0)1 4+5'). A57*' B *+4) 21+*+ (+2/)) 52'+*)( 4) ISFI * 2)4+ ')8), 5)4)() 5)4)74+s+ *'s/* )57*' s)1)* 4+/*() * 2;1)( 2)s0)'))* 4)'+ 7/)*-7/)* 0)1*+4) /'2*. K74+s+ )57* ) )2), )4+ s/)+0) 5'+7'+*)s) 4)')( /;)) 4+ K7*). N)*+ /)0) 7'/) 0)1 s))( 2+2 7/)* )') 2++20) )57*' 0)1 2)4+ ')8).J+) 2) /) )*' s(+>* )). A57*' B 22*+1) *1) 5'+/)4+, 2)+) ()'1) 7/)* *+4) 8))' 5)4) 74+s+2)s0)'))* 5' 4+/)*. APA YAN* (ARU DI(IDAN* FARMASI K74 E*+ /+)1 )57*' ()'s 5 4)* +>7, )4+ )) KP' s4)( 2)1)' 74 *+. O/)* 5++() * 4+)' )) s)')1 s* ORALIT. P11)) +2s+4 <))1*+!)*++>)2)s+ )* )2 4)5)* 20/)/)s*'77=
) s4)( 4+*)'+ 4)'+ 5'4)'), )) +*) )0)+ 1), 8)( +*) )'*+0)*+11)) +>7 4) 2)11)' 74 *+.
P11)) s*'7+4 5)4) 2)*) 2+s)0) ;47 0*'7 <21)41 2*+ 5'4+s77= 's+7 2+2/) 1)72) 4++. PROMOSI TERSELU(UN* A57* 2)4+ ))* 5'727s+, 4+*)8)'+ /7s )7 s 0)1 /'717 2' 7/)* *'** 4) ()'s4+5))+ s))* 5)0)). (ER(A*AI ETIKET PROMOSI, APA KOMENTAR ANDA)))
M0)2/* B) R)2)4(), 4+s7 6# * s'( 52/+) 7/)* S)2)* H)'+ R)0) I4 F+*'+, M7(7 M))> L)(+' 4) B)*(+. A57* K)2+ **)5 /) " )2, ()'1) **)5 s)2) D+ s++ )2+ ()0) 2) 7/)* As+ T' ()'1)%%%- N)*'-E 6."## 6.##- H27/+7 .### ##- B+70s+ s0' 66.### $.##- A/7*(0 ".### ".###- S*') *') .### .## S2) 5'727s+ *'s/1 *+4) /)+ <*+4) /7(= )') 2472+)s+, 22/)* 5's)+1))*)' )57* 2)4+ *+4) s()*.P'727s+ 4+/)8)( ++ /7( 4+)), )') )*)-)*)0) /+( ()s 4) *+4) 20+111. Ini le-ih ele0an: P'()*+) 4) /);))( 41) ss)2) 7/)* 0)1 A4) *'+2). H/1+ A57*' )2+ +) A4) 22/*() 5)s) /+( )*, 5)4): N7. *5. : #" S2s : #66""E2)+ : 4'1)5*0)(77.;7.+4 ata%6
T+5s ;;+ *)1) : 6. .....". .....Ps) ++ 4+s)25)+) 7( )57*' , S.F)'2., A5*. ata%6 A57* ++ 4+)0)+ )1s1 7( A57*' % KASUS MARKETIN*
KASUS I: U* 2+1)*) 5)), s7')1 A57*' 0)1 2)4+ M))' M)'*+1 4+@+s+ OTC 5)4) s)* 5)/'+ >)'2)s+ 2';))) * 2)) 5'727s+ )*+> 5)4) 7* * )57*.A57* 0)1 4)5)* 2) 5'74 A 41) *)'1* *'** )) 24)5)*) '8)'4 /'5) /7s!2)'*+1 >!4+s7 0)1 ;5 /s)'. A4)5 **) 0)1 4+**)5) )4))( s/)1)+ /'+*:6. P'(+*1) 5;)5)+) *)'1* /'4)s)') 2)( 52/+) 5'74 A PBF 0)1 *)(4+**), 4+/*+) 41) >7*7 75+ >)*' 52/+).". O** /'s4+) 24+s5)0 5'74 A 5)4) *25)* 0)1 s*')*1+s. ;" Pe.u0as ou.le. -esedia men00unaan a.i-u. -eu/a aos /odu A dan selalu a.i3mena!aan /odu e/ada onsumen" @" Ou.le. .ida men=ediaan /odu 2om/e.i.o" . M)2+ *'s4+)) 5'74 A 5)4) 7** s)2) /) /'*'*-*'*.
M))' 2)'*+1 *+4) s)0)0) 22/)* **) s5'*+ ++ *+4) >)+'. K**) 7 3 4) 0)1 4+/)* * 2+1)*) 5)) )) 247'71 *')4+0) 5)11)') 74 *+ )57* )) 2)4+ ))* 5'727s+ 4)'+ 5)/'+ *'** 4) )57* ()0)204+))!2) 7/)*-7/)*) 4)'+ +4s*'+ >)'2)s+ *'** s)). P'727s+ 5'74 A s/)+0) 4+)) s4+'+ 7( 5)/'+ *)5) 2+/)*) )57* 2;1)( 5's)+1) 0)1 *+4) s()* )*)') 5)/'+ >)'2)s+ 4+ )57*. KASUS II: A57*' AN /') s/)1)+ 24+;) '5's*)*+@ = 4+s))( s)* I4s*'+ F)'2)s+ PMA.S/)1)+ s))( s)* ;)') * 2)'+ 5'()*+) 47*' 4))2 225'727s+) 5'74 7/)*0),2)) A57*' AN /'s4+) 2)111 /+)0) 4) 22>)s++*)s+ 47*' *'s/* *21+*+ s+257s+2 +2+)( 4+ )' 1'+, 0)1 s4)( 4+s*+ 1) 7( +4s*'+ *25)*A57*' *'s/* /').
Kode E.i Pasal ; S7')1 A57*' ()'s s)*+)s) 2))) 5'7>s+0) ss)+ 725*s+ A57*'I47s+) s'*) s) 21*)2)) 4) -e/e0an0 .e0uh /ada /insi/ emanusiaan 4))22)s))) 8)+/)0). Pasal 7 D+ 4))2 2))) *1)s0) S7')1 A57*' ()'s men>auhan dii dai usaha men2aieun.un0an dii sema.a 0)1 /'**)1) 41) 2)'*)/)* 4) *')4+s+ (' )/)*)>)'2)s+). Pasal S7')1 A57*' ()'s /'/4+ (' 4) men>adi 2on.oh =an0 -ai -a0i oan0 lain . UU Keseha.an no" ; .ahun $&&' Pasal $@
<6= T)1) s()*) s/)1)+2)) 4+2)s4 4))2 P)s) "3 ()'s memenuhi e.en.uan odee.i , s*)4)' 5'7>s+, () 511) 5)0)) s()*), s*)4)' 5)0)), 4) s*)4)' 5'7s4' 75')s+7). Kese/aa.an (esama E.ia Pomosi O-a. an.aa *P Famasi Indonesia dan Ia.an Do.e Indonesia B)(8) * 284) 5)0) 5'727s+ 7/)* 0)1 /'*+) 41) *) 21+1)*)2/)+ 5)s))) *+) 5'7>s+ 47*') 4) *+) 5)') 51s)() >)'2)s+ 4))2 ')1)*'s4+)) 4) *')1)) s4+)) 7/)* 0)1 2'5)) s))( s)* 7257 5*+1* 2+1)*) 4'))* s()*) 2)s0)'))*. P1's Ps)* GP F)'2)s+ I47s+) /'s)2)-s)2) 41) P1's Bs)' I)*) D7*' I47s+) 4) 4+s)s+) 7( P2'+*)(41) ++ 21() 2/)+ **)1: KESEPAKATAN BERSAMA ETIKA PROMOSI OBAT S/)1)+ /'+*:6. GP F)'2)s+ I47s+) 4) I)*)) D7*' I47s+) 28)+/) s'( 2 P)Us)() F)'2)s+ I47s+) 0)1 *'1)/1 4))2 GP F)'2)s+ I47s+) 4) ))1) 5'7>s+47*') 0)1 *'1)/1 4))2 I)*) D7*' I47s+) <*'2)s7'1)+s)s+ s2+)* ! s5s+)+s 4) 7'1)+s)s+ )+ 4+ +11) IDI= * 2')5) s;)')7s 5)s))) E*+) P'727s+ O/)* 41) 5( *)111 )8)/. P7+-57+ *+) 5'727s+ 7/)* 4) s5)()2) 0)1 4+2)s4 )4))(: )'2)s+ 5)4) s7')1 47*' * 21()4+'+ 5'*2) +2+)( .ida -oleh diis=aa.an 5diai.an 41) 8)+/)*
mem/omosian a.au meese/an sua.u /odu . E.ia Pomosi O-a.*P Famasi8IDI
6. S7')1 47*' 4))2 2)) 5')) 47*')0) *+4) /7( 4+51)'(+7( ss)* 0)1 21)+/)*) (+)10) //)s) 4) 2)4+'+) 5'7>s+.K)+*)0) 41) 5'727s+ 7/)* )4))( 4+)')1 2's) 5)s+ * 22/+7/)* *'** )') 47*' 0)1 /'s)1*) *)( 2'+2) 72+s+ 4)'+ 5's)())>)'2)s+ *'**. ". D1) )5)5 0)1 4+/'+) 5's)()) >)'2)s+ 5)4) s7')1 47*' *21()4+'+ 5'*2) +2+)( *+4) /7( 4+s0)')*) !4+)+*) 41) 8)+/)* 225'727s+) )*) 2's5) s)* 5'74 3. P's)()) >)'2)s+ /7( 22/'+) s57s7' 5)4) s7')1 47*' s;)')+4+@+4) 4))2 ')1) 54+4+) 47*') /')*) 0)+* ()0) * /+)0)'1+s*')s+, )7274)s+ 4) *')s57'*)s+ 4)'+ 4) *25)* );)') 54+4+) 47*') /')*) . P's)()) >)'2)s+ 4+)')1 22/'+) (77')'+2 4) )*) )1 s) 5)4)s7')1 47*' * 21()4+'+ 54+4+) 47*') /')*), ;)+ 47*'*'s/* /'44) s/)1)+ 52/+;)') )*) 2)4+ 274')*7' Kode e.i IPM* ?In.enasional Phama2eu.i2al Manu3a2.ues *ou/ In.easi den0an Po3esi Keseha.an .". S57s7' U* P'7>s+ Ks()*).".".". S*+)5 s57s7' 0)1 4+/'+) 5)4) indi1idu /o3esi s()*) .ida -oleh 4+4)s)') )*)s8)+/) * mem/omosian, meeomendasian a.au menulisan ese/ sua.u /odu3amasi . Pasal 7 Hadiah Dan Ala. Medis .6. P'+s+5 U22 Tida di/e-olehan mena!aan hadiah5/en0ha0aan, insen.i3, donasi, euan0an, danse>enisn=a 5)4) 5'7>s+ s()*) 4+)+*) 41)
/enulisan ese/ a.au an>uan/en00unaan o-a.5/odu sua.u /eusahaan ..3. D7)s+.3.6. D7)s+ ()0) /7( 4+/'+) 5)4) ins.i.usi , 4) 4+)')1 ')s * 4+/'+) s;)'))1s1 5)4) /o3esi eseha.an . Ke/u.usan Ke/ala (adan Pen0a!as O-a. Dan Maanan Nomo HK"&&"&7";"&$& Tahun $&&$ Ten.an0 Pomosi o-a. (A( III Re/esen.a.i3 Peusahaan
Me#ical rere$entati)e ti#ak #ier-lehkan &ena!arkan in#%k$i0 ha#iah5en"har"aan0 +s*+>,47)s+, >+)s+), 4) /* )+ 0)1 s+s 5)4) 5'7>s+ s()*) P4)1)1 Bs)'F)'2)s+, 4) A57*+. (A( B Pem-eian Dan Donasi Pasal % <6=
P2/'+) 4) 47)s+ *+4) 4+)+*) 41) 5+s) 's5 )*) )') 511)) 7/)*0)1 /'s)1*).<"= P2/'+) 4) 47)s+ ()0) 4+5'/7() * 4+/'+) 5)4) +s*+*s+, *+4)5)4) 5'+/)4+ 5'7>s+ s()*). (A( BI Ke0ia.an Yan0 Dilaan0 Pasal ' I4s*'+ F)'2)s+ 4)!)*) P4)1)1 Bs)' F)'2)s+ 4+)')1 : ).
K')s)2) 41) A57*+ 4) P+s Rs5. /.
K')s)2) 4))2 5's5) 7/)* 41) A57*+ 4)!)*) P+s Rs5 4))2s)* 5'71')2 (ss * 2+1)*) 5)) 7/)* *'**.
;. M2/'+) /7s!()4+)( /'5) )1 <*)+, /)-4')>*, 5+)2), @7;(', *+;*=,4)!)*) /)')1 5)4) P+s Rs5 0)1 2's5) 7/)* 5'74s+0) 4)!)*)0)1 4+4+s*'+/s+)0). Kesim/ulan P)4) )ss ++ (/1) ')s)2) s5'*+ ++ 0)1 4+) s/)1)+ 7s+, 20/)/) ()'1)7/)* 2'!5)* 0)1 s)2) ++ 4+7s2s+ 7s2 I47s+) 2)4+ s)1)* 2)()2/+(+ ()'1) 7/)* 4+)' 1'+, 4) s;)') *+4) )1s1 )) 2'1+) 5)s+ s/)1)+ 5+() 7s2. O( )') +*, s;)') #e (act , 47*')( 0)1 2)4+ 7s2 7/)*.
Yan"-leh 6 Ak&#a$i0 Tran$rta$i0 Re"i$tra$i P)1)') 0)1 *')4+:6. A57*'E*+) P'7>s+ A57*' P)s) 3, , 4) U4)1 4)1 Ks()*) 7 3 T)( "##$ 5)s) "". P's)()) F)'2)s+Ks5))*) /'s)2) *+) 5'727s+ 7/)*K74 *+ IPMG );*''s G'75=K5*s) K5)) BPOM N727' H.##.#.3.#"# T)( "##" T*)1 P'727s+ O/)*. IKLAN
I) )1) 5'7@7)*+>.
I) *+4) /7( 2)11)' 74 *+ 5'7>s+.
M2/)* 5)1 )2) /'/+().
S*')*1+ P'727s+: U;)5) s)2)* )) 5)4) ss7')1, )*) ;)5) s)2)* *)(4+/) A57* , 4)'+ K)'1) Bs)' +*) s4+'+.
M2/'+) G+22+;5 )4) )2) 7/)* 5)4) 5)s+.
K75+ 's5, 2)s) 4)'+ 5)/'+ *'**.
P) 4+ RS.
K74-74 5)4) 's5.
F7'2)s+ (ss.
P2/)*)s) +>7.
Ks+2/)1) 5'727s+ 4) s550.
M25'74s+ 5'74 7/)* 41) )+*)s '4)(.
M) 5'74 ';*.
T+4) 204+)) *25)* 5)0)) +>7 5'74.
M2/4)) ()'1) )*)') 5'7>s+ s()*).
A4) *)8)') 4+ PBF 4) 4+*'+2). S1') 21's ++ 4) /') 4+s)). Tindaan a/a =an0 aan saudaa lauan se-a0ai a/o.ee)
P)11)') UU 4) E*+). P'2s $6!Ms!P'!!6$$3 P'2s $""!Ms!P'!!6$$3 S*+)5 A57*' ()'s s)*+)s) 2))) 5 '7>s+0) ss)+ 725*s+ A57*' I47s+). D+ 4))2 2))) *1)s0) s*+)5 A57*' ()'s 2)() 4+'+ 4)'+ s)() 2;)'+*1) 4+'+ s2)*) /'**)1) 41) 2)'*)/)* 4) *')4+s+ (' >)'2)s+) )'2)s+).L+()* 1) IMPLEMENTASI8+A(ARAN" Kasus: A57*' M /') s/)1)+ s))( $at% $ta( en"a,ar 4+ s))( s)* PT F)'2)s+ 4+ 5'75+s+ Y. S))*++ A57*' M 1) *';)*)* 2)s+( s/)1)+ APA #i $alah $at% atek #i rin$i +an"-er-e#a A)s) 0)1 4+1)5) 7( A57*' M /2 25)s )57* *'s/* )')+1+ 22/)* PSA 0)1 /2 s)115 22/)0)' 5( " A57*' +) s*)4 /0 s2))') 74+s+ )57* 0)1 72*0) 2)s+( '4)(. S)2) ++ 5')) >)'2)s+) 4+ )57**'s/* 4+)) 7( A5+1 4) AA. Pemasalahan: 6.
A57*' M /') s/)1)+ s*)> 51))' 4+ P'1') T+11+ F)'2)s+ 4+ 5'75+s+ Y
$"
A57*' *s/ 1) /') s/)1)+ APA 4+ A57* /'/4) 5'75+s+ 41) *25)* 21))'0) " Pea.uan =an0 -eenaan den0an asus: Pea.uan Pemein.ah Re/u-li Indonesia Nomo 7# Tahun $&&' .en.an0 Pee>aan Ke3amasian Pasal #% SIPA 4) SIKA ()0) 4+/'+) 6 *25)* >)s++*)s >)'2)s+). 7a"ai&ana ,ika $e-a"ai $ta( en"a,ar: Pasal $& D))2 2))) P')) K>)'2)s+) 5)4) F)s++*)s P)0)) K>)'2)s+), A57*'4)5)* 4+/)* 7( A57*' P4)25+1 4)! )*) T)1) T+s K>)'2)s+). Pasal $#
<6=. D))2 2))) 5')* >)'2)s+) 5)4) F)s++*)s P)0)) K>)'2)s+), A57*' ()'s2')5) s*)4)' 5)0)) >)'2)s+).<"=. P0')() 4) P)0)) O/)* /'4)s)') 's5 47*' 4+)s))) 7( A57*' " Ke/u.usan Men.ei Keseha.an Re/u-li Indonesia Nomo #;;$5Menes5SK5G5$&&$.en.an0 Peu-ahan A.as Pea.uan Men.ei Keseha.an RI No '$$5Menes5Pe5G5#''; .en.an0 Ke.en.uan dan Ta.a in A/o.i Pasal #' <6=. A5)/+) A57*' P17) A57* /'())1) 2)) *1)s0) 5)4) )2 / ) )57*,A57*' P17) A57* ()'s 2 )57*' 54)25+1. <"=. A5)/+) A57*' P17) A57* 4) A57*' P4)25+1 )') ()" *'** /'())1) 2)) *1)s0), APA 2 A57*' P11)*+.<3=. P) 4+2)s4 <6= 4) <"= ()'s 5)4) K5)) D+)s Ks()*) K)/!K7*) 41)*2/s) 5)4) K5)) Ks()*) P'75+s+ s*25)* 41)211
)) ;7*7( F7'2+' M74 APT-$<=. A57*' P4)25+1 4) A57*' P11)*+ 8 )+/ 22(+ 5's0)')*) 4+2)s44))2 P)s) .<=. A5)/+) A57*' P17) A57* /'())1) 2)) *1)s0) /+( 4)'+ " *)(s;)') *'s 2's, S')* I+ A57* )*)s )2) A57*' /'s)1*) 4+;)/*. A/o.ee Pen00an.i )4))( A57*' 0)1 211)*+) A57*' P17) A57*s)2) APA *s/ *+4) /')4) 4+*25)* /+( 4)'+ 3 /) s;)') *'s 2's, *)( 22+++S')* I+ K') 4) *+4) /'*+4) s/)1)+ APA 4+ A57* )+. A/o.ee Pendam/in0 )4))( A57*' 0)1 /') 4+ A57*+ 4+ s)25+1 A57*'P17) A57*+ 4) ! )*) 211)*+)0) 5)4) )2-)2 *'** 5)4) ()'+ /) A57*+. Ke/u.usan Kon0es Nasional GBIII 5 $&&' IKATAN SAR+ANA FARMASI INDONESIANomo &&5Kon0es GBIII5ISFI5$&&' .en.an0 Kode E.i A/o.ee Indonesia Pasal ; A57*' ()'s s)*+)s) 2))) 5'7>s+0) ss)+ 725*s+ A57*' I47s+) s'*)s) 21*)2)) 4) /'51)1 *1( 5)4) 5'+s+5 2)s+)) 4))2 2)s)))8)+/)0). Pemenes '$$ 5 Th" #''; Pasal #' 6=
A5)/+) APA /'())1) 2)) *1)s0) 5)4) )2 /) )57*, APA 4)5)* 2A57*' P4)25+1"= A5)/+) APA 4) A5+1 )') ()-() *'** /'())1) 2)) *1)0), APA 4)5)*2 A57*' P11)*+= A5)/+) APA /'())1) 2)) *1)s0) /+( 4)'+ " <4)= *)( s;)') *'s-2's,SIA )*)s )2) A57*' /'s)1*) 4+;)/*
Ke/menes #;;$5 Th" $&&$ Pasal #' 6=
A5)/+) APA /'())1) 2)) *1)s0) 5)4) )2 /) )57*, APA ()'s 2A57*' P4)25+1"= A5)/+) APA 4) A5+1 )') ()-() *'** /'())1) 2)) *1)0), APA2 A57*' P11)*+= A5)/+) APA /'())1) 2)) *1)s0)
/+( 4)'+ " <4)= *)( s;)') *'s-2's,SIA )*)s )2) A57*' /'s)1*) 4+;)/* Kesim/ulan: P)4) K)ss ++, A57*' M 2)11)' 5')*') K74 E*+ s/)1)+ A57*', /+)2))APA /'())1) ()4+' 4+ A57* s)2) 3 /) s;)') *'s 2's, 2)) APA ()'s s1')2;)'+) A57*' P11)*+ 41) s0)')* 22+++ SIPA 4) *+4) s4)1 /') s/)1)+APA 4+ )57* )+.APA M 2)11)' 5')*') K5MKs, )') 4))2 () ++ 21+) A57*'P4)25+1 /') 4+ A57* 4+ s*+)5 8)* s)2) APA *+4) /')4) 4+*25)* 4))2 8)*0)1 *+4) 2* 1), s4)1) A5+1 ()0) /') 5)4) 8)*" *'** s*+)5 )2 /))57*. PENDIRIAN APOTEK KASUS: A57*' H, s7')1 )57*' /)' 0)1 /2 )2) 4+s25)( 2)4+ )57*' 4+ s))( s)* 5'1') *+11+ *') 4+ Y710))'*). I) 4+*)8)'+ //')5) 52++ s)')) )57* *24+'+) )57* 4+ s)* *25)* 0)1 s*')*1+s )2 /'4)*) 41) //')5) )57*0)1 *)( )4). A57*' H s1') 2'+2) *)8)') *'s/* *)5) /'7s*)s+ 41)s)8)* )+0) )*)5 7'1)+s)s+ 5'7>s+
Q K74 *+ A57*' I47s+) 4) I252*)s+ J)/)') K74 E*+ (A( I/asal 7: Di#ala& &en,alankan t%"a$n+a $eran" ateker har%$ &en,a%hkan #iri #ari %$aha &e ncarike%nt%n"an #iri $e&ata +an" -ertentan"an #en"an &arta-at #an tra#i$i l%h%r ,a-atan ke(ar&a$ian9 (A( II Ten.an0 e!a>i-an a/o.ee .ehada/ .eman se>a!a. Pasal #&:
8Seran" ateker har%$ &e&erlak%kan te&an $e,a!atn+a $e-a"ai &ana #ia $en#iri in"in #ierlak%kan9 Pasal ##:
8Se$a&a ateker har%$ $alin" &en"in"atkan #an $alin" &ena$ehati %nt%k &e&at%hi ketent%an '
ketent%an k#e etik9 Pasal #$:
8Seran" ateker har%$ &e&e r"%nakan $etia ke$e&atan %nt%k &enin"katkan ker,a $a&a +an" -aik $e$a&a ateker #i#ala& &e&elihara kel%h%ran &arta-at0 ,a-atan ke(ar&a$ian0 $erta &e&erte-al ra$a $alin" &e&erca+ai #i#ala& &en%naikan t%"a$n+a9 Pemenes No"#%@ .hn #''7 /asal #%:
8 A teker #ilaran" &elak%kan er-%atan +an" &elan""ar k#e etik ateker9 Kode E.i A/o.ee /asal $:
Setia Ateker5Far&a$i$ har%$ -er%$aha #" $%n""%h2 &en"ha+ati #an &en"a&alkan K#e Etik Ateker Far&a$i$ In#ne$ia 9 Ke/menes RI No"#;;$5MenKes5SK5G5$&&$ Pasal '
8Terha#a er&hnan i;in atik +an" tern+ata ti#ak &e&en%hi er$+aratan #i&ak$%# a$ai < #an ata% a$al = 0 ata% lka$i Atik ti#ak $e$%ai #en"an er&hnan0 &aka Keala Dina$ Ke$ehatan Ka-%aten5 Kta $ete&at #ala& ,an"ka !akt% $ela&-at' la&-atn+a 12 .#%a-ela$/hari ker,a !a,i- &en"el%arkan S%rat Penlakan #i$ertai #en"an ala$an'ala$ann+a #en"an&e&er"%nakan cnth Fr&%iir M#el APT' >9 Kesim/ulan dan Saan:
Q S/)+0) )57*' H *+4) )1s1 2'+2) *)8)') *'s/* 4) ()'s / '7s*)s+ *'/+(4)( 5)4) IAI )') 21+1)* 5')*') 0)1 *)( 4+**)5). Q