LAPORAN KUNJUNGAN LAPANGAN KEWIRAUSAHAAN PT. LOMBOK GANDARIA KARANGANYAR
Oleh Kelompok 1 1. Aje! Y"#$% & W (. Al*%+" Be$l%"" W P -. A$h% /%0m" W%o2o 3. D""! A% P$"4%#o ). D%"h A!!$"%#" R 6. J%h" No7"l H"%*"h ,. M"$%" A!% W"h48 B 9. R"m" N8!$"h" S"p8#$" 5. Sek"$ Se#4o Ne!"$% 1'. S$% M80#%k" W8l""
%$R'(1)'') R'(1)'', R'(1)'1) R'(1)'() R'(1)'(5 R'(1)'), R'(1)'6) R'(1)'9) R'(1)'51 R'(1)'5-
PROGRAM DIPLOMA 3 KESELAMATAN DAN KESEHATAN KERJA /AKULTAS KEDOKTERAN UNI&ERSITAS SEBELAS MARET SURAKARTA ('19
DA/TAR ISI
HALAMAN JUDUL .............................................. ..................................................................... .............................................. ............................................1 .....................1 DAFTAR DAFTAR ISI........................................... ISI.................................................................. .............................................. ............................................................ ..................................... 2 BAB I ISI........................................... ISI.................................................................. ............................................... ................................................................ ........................................ .3 A. Latar Belakang.. Belakang....... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............. ................. .................3 ........3 B. ANALISIS ANALISIS PRODUK... PRODUK........ .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............... ..................5 ........5 . ANALISIS ANALISIS P!MASARAN P!MASARAN..... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .............. ............13 ...13 BAB II K!SIMPULAN............................... K!SIMPULAN...................................................... .............................................. ..................................................... .............................. 25 DAFTAR DAFTAR PUSTAKA................... PUSTAKA.......................................... .............................................. .............................................. ..............................................2" .......................2"
BAB I ISI
A. L"#"$ Bel"k"!
PT. L#$%#k &an'ar(a $er)*akan *er)+a,aan -ang $e$*r#')k+( kea*/ +a#+/ )ka/ 'an +(r)*. Per)+a,aan (n( '('(r(kan #le, L(e$ H#ng T0( Pr(-# Pran#t# *a'a tanggal 2 De+e$%er 13 '( ke'(a$ann-a '( Jl. ar)ng M(r( N#. 134B S)rakarta. Pe$%er(an $erk 'agang L#$%#k &an'ar(a *a'a *r#')k '($ak+)'kan )nt)k $engga$%arkan re$*a,6re$*a,%(0( %)a,6%)a,an -ang enak ra+an-a. Pa'a a7aln-a/ (n')+tr( (n( ,an-a $e$*r#')k+( 'an $ela-an( k#n+)$en '(+ek(tar te$*at t(nggaln-a/ karena kea* -ang '(*r#')k+( *a'a +aat (t) ,an-a %era+al 'ar( 18 Kg ke'ela(/ g)la $era,/ 'an %)$%)6%)$%) la(n 'ala$ takaran +e)k)*n-a. Sela(n $e$*r#')k+( kea* L(e$ H#ng T0( Pr(-# Pran#t# 0)ga ter)+ $elak)kan *er#%aan )nt)k $ene$)kan 9#r$)la kea* -ang ##k +e,(ngga kea* -ang '(,a+(lkan 'a*at +e$ak(n enak 'an +e'a*. Hal (n( akan $e$%)at )+a,a *r#')k+( kea* +e$ak(n '(t(ngkatkan %a(k 'ala$ 0)$la, $a)*)n k)al(ta+ g)na $eng($%ang( *er$(ntaan *a+ar. K)al(ta+ *r#')k $er)*akan +a+aran )ta$a -ang +elal) '(t(ngkatkan/ 'engan 'e$(k(an '(,ara*kan *er)+a,aan $a$*) $e$*er#le, k#n+)$en %ar) 'an teta* $e$*erta,ankan k#n+)$en la$a. Dar( ta,)n ke ta,)n (n')+tr( r)$a, tangga (n( ter)+ $engala$( *en(ngkatan 0)$la, *r#')k+( $a)*)n *en0)alann-a/ +e,(ngga l#ka+( -ang la$a +)'a, t('ak 'a*at $ena$*)ng keg(atan *r#')k+(n-a. Maka *a'a ta,)n 1 l#ka+( '(*(n'a, ke Jl. S#r#genen N#. 33 S)rakarta. L#ka+( -ang +trateg(+ +e,(ngga ak+e%(l(ta+ *er)+a,aan t(ngg(. Se0ak tanggal 12 Jan)ar( 1 (n')+tr( r)$a, tangga ter+e%)t %er)%a, +tat)+ $en0a'( *er+er#an ter%ata+ PT 'engan na$a L#$%#k &an'ar(a F##'+ In')+tr-: 'engan akte N#. 23 -ang '(%)at '(,a'a*an n#tar(+ N-. S)kart(na, Ra$l(/ SH. Setela, +tat)+ *er)+a,aan %er)%a, 'ar( *er+e#rangan $en0a'( Per+er#an Ter%ata+ PT keg(atan
$#'ern )nt)k $en)n0ang keg(atan *r#')k+( -ang +e$ak(n $en(ngkat. Ole, karena (t)/ *a'a ta,)n 1;2 l#ka+( #$$(t t# )+er *er)+a,aan '(*(n'a,kan lag( ke De+a Dagen/ Kea$atan Jaten/ Ka%)*aten Karangan-ar/ Ja7a Tenga,. Pa'a ta,)n 1;3/ PT. L#$%#k &an'ar(a $)la( $e$*r#')k+( +(r)*/ '(+)+)l 'engan *r#')k+( +a#+ t#$at 'an +a#+ +a$%al *a'a ta,)n 1;5. Ala+an -ang $en'#r#ng *er)+a,aan $e$*r#')k+( +a#+ +ela(n )nt)k *engen%angan 0en(+ *r#')k/ 0)ga )nt)k $e$an9aatkan %a,an %ak) t#$at 'an )%( 0alar -ang %an-ak '(,a+(lkan '( 'aera, Ta7ang$ang). Pr#')k+( +a#+ (n( 'ar( ta,)n ke ta,)n $engala$( *en(ngkatan. Dan *a'a/ *a'a ta,)n 1;;/ PT. L#$%#k &an'ar(a $e$*r#')k+( )ka/ teta*( *er)+a,aan (n( ,an-a $elak)kan *r#+e+ *engeeran 'engan $e$%el( )ka $)rn( 188. Se$ak(n $a0)n-a *er)+a,aan/ *e$(l(k +a'ar %a,7a *er)+a,aan akan +e$ak(n $eng,a'a*( *er+a(ngan -ang +e$ak(n ketat/ $aka ,ar)+ '(lak)kan %er%aga( *er%a(kan 'an *er)%a,an. Langka,6langka, -ang '(a$%(l a'ala, $elak)kan *er#$%akan '(%er%aga( %('ang +ala, +at) k)n( *ent(ng -a(t) ter0a'( *ergant(an *($*(nan #le, genera+( ke 'ar( Ba*ak Pr(-# Pran#t# ke*a'a Ba*ak &)na7an Pran#t# genera+( ke')a. D(tangan Ba*ak &)na7an Pran#t# *er)%a,an 'e$( *er)%a,an ter)+ '(g)l(rkan '(antaran-a *er#$%akan #rgan(+a+(/ *er%a(kan +-+te$ ker0a/ *er%a(kan +trateg( %(+n(+ 'an *e$a+aran/ *elat(,an 'an *enge$%angan SDM/ *enataan +arana
'an *ra+arana
*er)+a,aan/ *eneta*an <(+(/ $(+(/ 'an %)'a-a *er)+a,aan/ +erta $a+(, %an-ak lag( *er%a(kan -ang +)'a, 'an akan ter)+ '(lak)kan -ang ke+e$)an-a %ert)0)an $e$%a7a PT. L#$%#k &an'ar(a $en0a'( *er)+a,aan ter'e*an 'ala$ (n')+tr( $akanan 'an $(n)$an. T)0)an ata) =(+( 'ar( PT. L#$%#k &an'ar(a F##'+ In')+tr- a'ala, $en0a'( *er)+a,aan ter'e*an 'ala$ (n')+tr( $akanan 'an $(n)$an -ang %erk)al(ta+ 'engan ke)ngg)lan *r#')k 'an *ela-anan %er#r(enta+( *a'a l#-al(ta+ *elanggan. Se'angkan $(+( n-a $el(*)t(> 1. Me$%ang)n t#tal(ta+ ter,a'a* k)al(ta+ *r#')k 'an *ela-anan. 2. Me$%ang)n +(ka* ker0a 'an k#$(t$en ter,a'a* k)al(ta+. 3. Me$%er( n(la( ta$%a, ter,a'a* +el)r), *r#+e+ 'an *r#')k. M#tt# 'ar( PT. L#$%#k &an'ar(a F##'+ In')+tr- -a(t) T#tal(ta+ 'ala$ K)al(ta+:
B. ANALISIS PRODUK
1. Jen(+ 'an Na$a Pr#')k a. Kea* Ter'a*at ')a 0en(+ kea*/ -a(t) > 1? Kea* Man(+ Kea* $an(+ '(%)at 'engan *ena$%a,an g)la $era, 'ala$ *r#+e+ *e$%)atann-a le%(, %an-ak. 2? Kea* A+(n Ka'ar gara$n-a le%(, t(ngg( @ *ena$%a,an g)la 'ala$ *r#+e+ *e$%)atann-a le%(, +e'(k(t 'ar( *a'a kea* $an(+. Na$a *r#')k
kea* -ang '(*r#')k+( PT. L#$%#k &an'ar(a Karangan-ar
antara la(n > 1? Kea* LOMBOK &ANDARIA ,(0a) 2? Kea* LOMBOK &ANDARIA K)n(ng 3? Kea* Man(+ S!MAR 4? Kea* BA&ON& BIRU 5? Kea* BA&ON& HIJAU "? Kea* Man(+ SK ? Kea* MAN&&IS ;? Kea* D!LIMA ? Kea* A+(n LOMBOK &ANDARIA BIRU Set(a* kea* $e$(l(k( (ta ra+a 'an ar#$a %er%e'a karena > 1? Pr#+e+ *eng#la,an %er%e'a 2? K#$*#+(+( %)$%) re$*a, %er%e'a 3? Fer$enta+( %a+a, %)t), $(n($al 4 %)lan. %. )ka Makanan PT. L#$%#k &an'ar(a Karangan-ar $e$*r#')k+( )ka $akanan -ang $e$en),( +tan'ar k)al(ta+ $akanan/ e%%a+ 'ar( *a'atan 'engan t(ngkat ke$)rn(an t(ngg( +e,(ngga a$an )nt)k '(g)nakan 'ala$ %er%aga( $akanan $a)*)n $a+akan. )ka $akanan -ang '(*r#')k+( *er)+a,aan (n( %era+al 'ar( a+a$
a+etat food
grade.Peng#la,an
'(lak)kan
+eara
,(g(en(+
'an
$eng,a+(lkan ra+a -ang %er%e'a '(%an'(ng 'engan )ka $akan la(n tan*a $er)%a, *ena$*(lan 'an 7arna 'ar( $akanan/ 'an *engg)naan a+a$ )ka le%(, e9(+(en. Jen(+ )ka $akan -ang '(*r#')k+( PT. L#$%#k &an'ar(a Karangan-ar antara
2? )ka Makan K#n+entra+( 5 Pengg)naan )ka $akan (n( )nt)k ta$%a,an *a'a $akanan lang+)ng +e*ert( %ak+#/ $(e a-a$/ +#t# ata) $akanan la(n. . Sa)+ Sa$%al @ T#$at 2. Karakter(+t(k Pr#')k PT. L#$%#k &an'ar(a $e$*r#')k+( %er%aga( $aa$ *r#')k/ +e*ert( kea*/ +a)+/ +erta )ka. Pr#')k kea*/ +a)+/ 'an )ka -ang '(*r#')k+( '(ke$a+ 'ala$ %er%aga( 0en(+ ke$a+an 'an +erta $e$(l(k( $erk 'agang -ang %er%e'a. Unt)k *r#')k kea* ter%ag( $en0a'( ')a 0en(+/ -a(t) kea* $an(+ 'an kea* a+(n -ang ter%ag( $en0a'( %e%era*a $erk 'agang. Unt)k kea* $an(+ ter%ag( $en0a'( %e%era*a $erk 'agang/ +e*ert( L#$%#k &an'ar(a Mera,/ L#$%#k &an'ar(a K)n(ng/ L#$%#k &an'ar(a H(0a)/ Se$ar/ Bag#ng/ +erta SK Sar( Kea*? +e*ert( *a'a &a$%ar 1.
&a$%ar Kea* Man(+ &an'ar(a H(0a) Dagang
1. Pr#')k PT. L#$%#k Ber%aga( Merk
&a$%ar 2. Pr#')k Kea* Man(+ PT. L#$%#k &an'ar(a K)n(ng Ber%aga( Merk Dagang
&a$%ar 3. Pr#')k Kea* Man(+ PT. L#$%#k &an'ar(a Se$ar Ber%aga( Merk Dagang
&a$%ar 4. Pr#')k Kea* Man(+ PT. L#$%#k &an'ar(a Bag#ng B(r) Ber%aga( Merk Dagang
&a$%ar 5. Pr#')k Kea* Man(+ PT. L#$%#k &an'ar(a Bag#ng ,(0a) Ber%aga( Merk Dagang
&a$%ar ". Pr#')k Kea* Man(+ PT. L#$%#k &an'ar(a SK ,(0a) Ber%aga( Merk Dagang
&a$%ar 'an ;.. Pr#')k Kea* Man(+ PT. L#$%#k &an'ar(a Mangg(+ 'an Del($a Ber%aga( Merk Dagang
&a$%ar ". Pr#')k Kea* Man(+ PT. L#$%#k &an'ar(a SK a+(n %(r) Ber%aga( Merk Dagang
3. Ke)ngg)lan Pr#')k '(%an'(ng *r#')k la(n '(*a+aran PT. L#$%#k &an'ar(a Karangan-ar $a+(,
$e$*erta,ankan
$et#'e
tra'(+(#nal '(karenakan kea* -ang '(*r#')k+( +eara $#'ern 'a*at $engala$( *er)%a,an genet(ka $(kr##rgan(+$e $engan')ng a9lat#k+(n. Kea* -ang '(*r#')k+( PT. L#$%#k &an'ar(a Karangan-ar $er)*akan kea* a+l( -ang ter%e%a+ 'ar( ke')a )n+)r '(ata+ 'an $e$erl)kan 7akt) -ang la$a )nt)k $e$%)atn-a. akt) -ang '(*erl)kan 'ala$ *r#+e+ 9er$enta+( %a+a, $(n($al 4 %)lan/ la$an-a 9er$enta+( %a+a, (n( %er*engar), *a'a k)al(ta+ 9(ltrat. Se$ak(n la$a 9er$enta+( %a+a, $aka +e$ak(n t(ngg( 'an k#$*lek+ kan')ngan
n)tr(+( kan')ngan *r#te(n/ a+a$ a$(n#/ a+a$
#rgan(k/ n(tr#gen 9#r$#l 'an t#tal n(tr#gen?. Tabel 2.1 Perbandingan dengan Produk Lain
Pr#')k Kea* I..... Kea* D.... Kea* B..... Kea* P... L... Kea* la(n
Ba,an Makanan Ta$%a,an Sakar(n/ Pe7arna/ Natr()$ %enC#at/ Kal()$ %enC#at Sakar(n/ Pe7arna/ Natr()$ %enC#at/ Pengental Natr()$ %enC#at/ Kal()$ %enC#at/ Pengental Sakar(n/ Natr()$ %enC#at/ Pengental Sakar(n/ Natr()$ %enC#at/ Pengental
4. Pa%r(k )ta$a9ran,(+e'(+tr(%)t#rkeagenan PT. L#$%#k &an'ar(a $e$(l(k( *a%r(k )ta$a -ang terletak '( 'e+a Dagen/ kea$atan Jaten/ ka%)*aten Karangan-ar/ Ja7a Tenga,. Sela(n (t)/ PT.L#$%#k &an'ar(a $e$(l(k( '(+tr(%)t#r terletak '( ka7a+an Ja7a Tenga, Se$arang 'an J#g0a?/ Ja7a T($)r S)ra%a-a/ Malang/ Ke'(r(/ 'an Ma'()n? 'an '(ka7a+an S#l# Ra-a 'an $e$(l(k( %e%era*a g)'ang '( 'aera,6'aera, -ang %er(C(n. 5. Keterka(tan Pr#')k la(n ter$a+)k *er#le,an %a,an %ak) Tabel 2.2 Bahan Baku Saus
Ba,an Bak) U%( &ara$ A+a$ )ka T#$at a%a( Ba7ang *)t(,
Ba,an Ta$%a,an Pangan Per(+a %a7ang *)t(, Penga7et (food grade) Pe7arna (food grade) Pe$an(+ (food grade)
PT.L#$%#k &an'ar(a Karangan-ar $e$(l(k( 2 +)**l(er %a,an %ak) 'an *er)+a,aan +elal) $en-e'(akan buffer stock agar *r#+e+ *r#')k+( teta* %er0alan. Ba,an ta$%a,an *e$%)atan *r#')k %e%era*a '( tana$ +en'(r(. Ba,an %ak) -ang '(g)nakan )nt)k $e$*r#')k+( kea* '( PT. L#$%#k &an'ar(a a'ala, ke'ela(/ g)la
$era,/ kela*a/ a(r/ 'an gara$. Unt)k %a,an %ak) +a)+ a'ala, %)%)k t#$at/ %)%)k a%a(/ a$*a+ +(ngk#ng/ modified starch/ g)la *a+(r/ a(r/ gara$/ *engat)r kea+a$an/ *e$an(+/ *enga7et/ 'an *e7arna. Se'angkan )nt)k %a,an %ak) -ang '(g)nakan )nt)k $e$*r#')k+( )ka $akan a'ala, )ka *ekat $)rn( 'an a(r.
:. ANALISIS PEMASARAN 1. P$o*%l Ko08me
K#n+)$en PT. L#$%#k &an'ar(a ter'(r( 'ar( k#n+)$en ak,(r 'an k#n+)$en re+eller. K#n+)$en ak,(r PT. L#$%#k &an'ar(a a'ala, r)$a, tangga 'an %(+n(+ k)l(ner. Se'angkan k#n+)$en re+eller a'ala, *e'agang *a+ar/ '(+tr(%)t#r/ 'an t#k# kel#nt#ng. T#k# 6 t#k# kel#nt#ng terg#l#ng +e%aga( k#n+)$en 'ar( L#$%#k &an'ar(a karena $ereka $e$%el( %arang PT. L#$%#k &an'ar(a 'engan t)0)an )nt)k '(0)al ke$%al(. Target )ta$a 'ar( *er)+a,aan a'ala, *en0)al $akanan ata) te$*at 6 te$*at k)l(ner. Target (n( '(*(l(, karena kea* $en0a'( +ala, +at) %a,an )ta$a ata) %)$%) )ta$a %ag( *(,ak (n(. Pen0)al $akanan +angat $e$%)t),kan *r#')k kea* +e%aga( %)$%) 'a+ar ata) %a,an *elengka* -ang t('ak %(+a '(gant(kan 'engan %)$%) la(n-a. Be%era*a #nt#, k)l(ner '( +ek(tar 'aera, S)rakarta -ang $en0a'( k#n+)$en *r#')k PT. L#$%#k &an'ar(a a'ala, > a. %. . '. e. 9. g. ,. (. 0.
S(#$a- Mang !'( Sate Pak Mant# Sate Ka$%(ng M%#k &alak Sate Ka$%(ng K)*ang Klaten Sate Kere E) Re%( T#ng+eng A-a$ S#l# Se$)r A-a$ S#l# Tengkleng Kle7er B) !'( T($l# Sa+tr# Bak$( Ket#*rak E) Nan( K)l(ner 6 k)l(ner ter+e%)t $engg)nakan +e$)a *r#')k 'ar( PT. L#$%#k
&an'ar(a/ )ta$an-a 'engan *r#')k kea*. Dala$ k)l(ner ter+e%)t/ $en)n0)kkan *ent(ngn-a kea* +e%aga( %a,an 'a+ar %)$%)? M)*)n %a,an ta$%a,an *elengka*?. Man(+ -ang *a+ 'ar( kea* ter+e%)t t('ak 'a*at '(gant(kan 'engan $an(+n-a g)la/ karena 'a*at $er)%a, ke(n'a,an *en-a0(an 'an (tra ra+a 'ar( $a+akan ter+e%)t.
(. Po#e0% " Se!me#"0% P"0"$
a. P#ten+( P#ten+( 'ar( PT. L#$%#k &an'ar(a )nt)k $e$*erl)a+ *e$a+aran '( $a+-arakat $a+(, l)a+. Dengan a'an-a L#$%#k &an'ar(a -ang ter9#k)+ '( 7(la-a, Ja7a Tenga, 'an Ja7a T($)r $e$%)at *el)ang '( area Ja7a Barat $a+(, %e+ar. Ma+-arakat Ja7a Barat 'an Jakarta ('ent(k 'engan k)l(nern-a. Ja'(/ L#$%#k &an'ar(a %er*#ten+( t(ngg( )nt)k $e$*erl)a+ *e$a+aran-a ke $a+-arakat In'#ne+(a +eara l)a+. %. Seg$enta+( Pa+ar Seg$enta+( *a+ar akan %a(k 'an $en(ngkat/ a*a%(la L#$%#k &an'ar(a $e$*erta,ankan %a,kan le%(, $e$*er%a(k( k)al(ta+n-a. Hal ter+e%)t $e$%)at (tra ra+a -ang '($(l(k( L#$%#k &an'ar(a akan terkenang '( ,at( $a+-arakat. Se,(ngga/ ,al ter+e%)t 'a*at $e$%)at %erta$%a,n-a 0)$la, k#n+)$en L#$%#k &an'ar(a -ang akan %er'a$*ak %a(kn-a *a'a +eg$enta+( *a+ar L#$%#k &an'ar(a.
-. Pe0"%! " pel8"!
a. Pe+a(ng > Sela$a (n( *e+a(ng -ang *al(ng %erat a'ala, *r#')k 6 *r#')k 'ar( Un(le
kea* lele 'ar( *at(. Hal ter+e%)t '(angga* +e%aga( *e+a(ng %erat/ karena $ereka le%(, )ngg)l ata) le%(, a7al '(kenal na$an-a #le, $a+-arakat. Sela(n (t)/ *r#')k 'ar( L#$%#k &an'ar(a (t) +en'(r( $a+(, kala, ra+a 'an kekentalan 'engan kea* Bang# 'ar( Un(le Pel)ang -ang '($(l(k( PT. L#$%#k &an'ar(a a'ala, 'ar( +eg( n)tr(+( -ang terkan')ng 'ala$ *r#')kn-a. Hal (n( '(karenakan PT. L#$%#k &an'ar(a $a+(, $e$*erta,ankan $et#'e *eng#la,an -ang tra'(+(#nal. Met#'e *eng#la,an tra'(+(#nal $eng,a+(lkan n)tr(+( -ang le%(, %an-ak 'ar(*a'a kea* 6 kea* -ang
tela, '(*r#')k+( +eara $#'ern/ 'an t('ak $eng)%a, genet(ka $(kr##rgan(+$e -ang terkan')ng '( 'ala$ ke'ela(. Ke)nt)ngan la(n 'ar( $et#'e *eng#la,an tra'(+(#nal -ang $a+(, '(tera*kan #le, PT L#$%#k &an'ar(a a'ala, 'ar( +eg( ra+a. Ja'( ra+a -ang '(,a+(lkan le%(, $an(+ 'an kental. Ber(k)t ,a+(l )0( la%#rat#r()$ )nt)k kea* L#$%#k &an'ar(a >
H"0%l Uj% L"o$"#o$%8m S"$"02"#% 0e08"% SNI -)3-.1;('1Ke<"p M"%0 Lomok G""$%"
Para$eter Kea'aan > Ba)/ Ra+a
Ha+(l N#r$al/
Stan'ar SNI6BPOM K,a+/ N#r$al/ K,a+
Man(+ Pr#te(n
2/14
1/8 %%?
J)$la, g)la +e%aga( +akar#+a?
"1/2;
38 %%?
P,
4/41
3/56"/8
Natr()$ %enC#ate
T('ak Ter'etek+(
G1888 $gkg
Pe7arna ta$%a,an
Negat(9
Se+)a( SNI ara$el/'ll?
e$aran l#ga$ >
T($%al P%?
T('ak Ter'etek+(
1/8 $gkg
Ka'$()$ '?
T('ak Ter'etek+(
8/2 $gkg
T($a, Sn?
T('ak Ter'etek+(
48/8 $gkg
Merk)r( ,g?
T('ak Ter'etek+(
8/85 $gkg
T('ak Ter'etek+(
8/5 $gkg
e$aran Ar+en
3. Me%" p$omo0%
Me'(a *r#$#+( -ang '(g)nakan a'ala, > a. Me$a+ang *r#*ert( +e*ert( %anner 6 %anner 'an ala+ $e0a $akan '( 7ar)ng %. . '. e.
k)l(ner -ang +)'a, $engg)nakan *r#')k L#$%#k &an'ar(a. Pr#$#+( $elal)( $e'(a +#+(al +e*ert( > Fae%##k 'an In+tagra$ Me$%)ka +tan' *r#$#+( 'engan SP& 'ar( PT. L#$%#k &an'ar(a Menga'akan *erl#$%aan Me$%)at k)(+ '( +#(al $e'(a +e*)tar L#$%#k &an'ar(a
). S#$"#e!% Pem"0"$" Y"! S8"h D%#e$"pk"
Strateg( *e$a+aran ata) tekn(k $arket(ng -ang +)'a, '(tera*kan PT L#$%#k &an'ar(a $engg)nakan ')a 9akt#r/ -a(t) (nternal 'an ek+ternal +erta *en'ekatan +eara e$#+(#nal lang+)ng. Strateg( *e$a+aran $engg)nakan 9akt#r (nternal -ang '(lak)kan -a(t) > a. %. . '. e. 9. g.
Pelant(kan SDM Pe$%ena,an +(+te$ Penga'aan $e+(n Penga'aan alat tran+*#rta+( Penga'aan %a,an %ak) Pen(ngkatan $)t) k)al(ta+ U+a,a )nt)k $en'a*atkan +ert(9(kat +ert(9(kat +e*ert( > MUI 'an SNI?
Se'angkan 9akt#r ek+ternal -ang tela, '(lak)kan PT. L#$%#k &an'ar(a -a(t) > a. %. . '. e.
Kea'aan *erek#n#$(an Me$*erl)a+ area Mena$%a, +eg$en *a+ar Penge$%angan *r#')k %ar) Pr#$#+( Unt)k *en'ekatan +eara e$#+(#nal lang+)ng/ '(lak)kan 'engan ara k#$)n(ka+( 'engan k)l(ner 6 k)l(ner -ang a'a '( 7(la-a, Ja7a Tenga,/ )ta$an-a '( 'aera, S#l# +ek(tarn-a. Dengan a'an-a k#$)n(ka+( antara *(,ak L#$%#k &an'ar(a 'engan al#n k#n+)$en *en0)al $akanan? 'a*at $e$%ent)k ker0a +a$a -ang %a(k. B(a+an-a '(lak)kan 'engan *ene$*elan +t(ker '( area k)l(ner 'an *e$%)atan %anner )nt)k k)l(ner ter+e%)t 'engan latar ga$%ar 'ar( *r#')k PT. L#$%#k &an'ar(a. Hal ter+e%)t +angat e9ekt(9 '(lak)kan/ karena 'a*at $e$*er$)'a, *er)+a,aan )nt)k $e$*r#$#+(kan *r#')kn-a ke *a+aran.
6. M""jeme Ke0el"m"#" " Ke0eh"#" Ke$j" L%!k8!" PT. L#$%#k &an'ar(a tela, $enera*kan S(+te$ Mana0e$en Ke+ela$atan 'an
Ke+e,atan
Ker0a
-ang
$el(*)t(
*erenanaan/
*elak+anaan/
#rgan(+a+(
'an
*enga$%(lan ke*)t)+an. K#$(t$en *enera*an SMK3 '(t)angkan 'ala$ Internal Memorandum -ang +elal) '( review +et(a* 1 ta,)n +ekal( na$)n 0)ga tergant)ng 'ar( rele
$elak+anakan
ke%(0akan ter,a'a*
l(ngk)ngan 'engan $en-)+)n ranangan 'engan $e$*ert($%angkan 9akt#r l(ngk)ngan '( +et(a* ta,a* *e$%)angan l($%a,/ #*era+( 'an *e$a+aran *r#')k 'engan teta* %er)*a-a $eng)rang( 'a$*ak l(ngk)ngan (n')+tr( 'engan $enekankan *a'a t(n'akan *enega,an *#l)+( 'an $e$(l(, tekn#l#g( -ang %er+(, 'an $e$(n($alkan *#l)+( -ang t('ak ter')ga/ $e$a+t(kan k#ntr#l -ang teta* ata+ %a,an %)angan l($%a, 'an +egala +e+)at) -ang terle*a+ ke at$#+9er. Pelak+anaan ke%(0akan K3 '(la*angan '(lak)kan #le, t($ P2K3. . Safety Health and Environment SH!? D( PT. L#$%#k &an'ar(a %el)$ '(%ent)k 'e*arte$en SH!/ na$)n +)'a, '(%ent)k P2K3. '. Pr#gra$6*r#gra$ K3 Pr#gra$ K3 -ang '(tera*kan '( l(ngk)ngan PT. L#$%#k &an'ar(a a'ala,> a. Training K3 R)t(n '(lak)kan 1 ta,)n +ekal( ata) +et(a* a'a ke+e$*atan 'an ke%)t),an )nt)k training K3 +e*ert( tra(n(ng ke*elat(,an *e$a'a$an ke%akaran $engg)nakan APAR. %. Pen-)l),an K3 Melal)( safety talk -ang '(lak+anakan +et(a* ,ar( +eara r)t(n +e%el)$ kar-a7an $e$)la( *eker0aann-a.
. Ka$*an-e K3 Seara visual $elal)( *#+ter6*#+ter K3/ +*an')k K3 'an %en'era K3 -ang '(*a+ang '( area *er)+a,aan. '. Pe$a+angan warning sign 'an safety sign Pe$a+angan '(lak)kan '( area ata) l#ka+( tertent) -ang %er*#ten+( $en($%)lkan %a,a-a.
,. Pel"4"" Ke0eh"#" PT. L#$%#k &an'ar(a $en-e'(akan %er%aga( $aa$ 9a+(l(ta+ *ela-anan
ke+e,atan -ang %ert)0)an )nt)k $e$en),( 'an $en(ngkatkan ke+e,atan tenaga ker0a. Bent)k 9a+(l(ta+ *ela-anan ke+e,atan ter+e%)t antara la(n > a. P#l(kl(n(k P#l(kl(n(k $e$%er(kan *ela-anan ke+e,atan ke*a'a tenaga ker0a +ela$a 24 0a$. P#l(kl(n(k %er9)ng+( )nt)k $e$%er(kan *ela-anan ke+e,atan ke*a'a *eker0a -ang $engala$( keelakaan ker0a/ *e$er(k+aan tenaga ker0a/ +erta $e$%er(kan *ela-anan #%at6#%atan %ag( tenaga ker0a -ang +ak(t/ %a(k -ang '(+e%a%kan #le, *en-ak(t )$)$ $a)*)n *en-ak(t ak(%at ker0a. Pela-anan ke+e,atan -ang '(%er(kan #le, *#l(kl(n(k PT. L#$%#k &an'ar(a +)'a, )k)* %a(k 'ar( +eg( *eng#%atan 'an *ela-anann-a/ na$)n )nt)k kea'aan 'ar)rat $a+(, k)rang karena %el)$ '(+e'(akann-a $#%(l a$%)lan+ *er)+a,aan -ang 'a*at '(g)nakan +e7akt)6 7akt) 'ala$ kea'aan 'ar)rat. Pela-anan ke+e,atan '( *#l(kl(n(k %erlak) )nt)k +e$)a kar-a7an PT. L#$%#k &an'ar(a 'an )nt)k kel)arga tenaga ker0a 1 (+tr( 'an 3 anak?. J(ka a'a kel)arga kar-a7an -ang +ak(t/ $aka '(*er%#le,kan *er(k+a '( *#l(kl(n(k 'an nant( akan '(%er(kan re+e* #%at. Unt)k $en'a*atkan *ela-anan ke+e,atan '( *#l(kl(n(k tenaga ker0a t('ak '(kena( %(a-a *eng#%atan 'an *e$er(k+aan/ +e$)a $en0a'( tangg)ng 0a7a% *er)+a,aan. Fa+(l(ta+ +arana 'an *ra+arana -ang ter'a*at '(*#l(kl(n(k antara la(n r)ang t)ngg)/ r)ang lakta+(/ r)ang *e$er(k+aan/ 2 %)a, te$*at t(')r/ r)ang *en-($*anan #%at/ r)ang *en-($*anan '#k)$en/ 'an g)'ang. K#tak P3K '(+e'(akan '( +et(a* 'e*arte$en +e,(ngga ke*ala $a+(ng6$a+(ng 'e*arte$en %ertangg)ng 0a7a% lang+)ng 'engan k#tak P3K/ na$)n %el)$ a'a *et)ga+ P3K +eara lang+)ng. I+( k#tak P3K antara la(n > #%at $era,/ betadine, aracetamol! "ntalgin/ #%at '(are/ hansalast, ka*a+ *e$%al)t/ ka(n ka+a/ 'll. P#l(kl(n(k 0)ga
%eker0a+a$a 'engan '#kter ata) *(,ak ke 3 'an +e$)a tenaga ker0a '( PT. L#$%#k &an'ar(a +)'a, $a+)k *r#gra$ 0a$+#+tek. %. Tenaga Ke+e,atan Unt)k $e$%er(kan *ela-anan -ang $ak+($al '( *#l(kl(n(k PT. L#$%#k &an'ar(a $en-e'(akan tenaga ke+e,atan 'engan r(n(an > a. 1Orang '#kter *er)+a,aan -ang tela, $eng(k)t( *elat(,an H(*erke+ 'an Ke+ela$atan Ker0a %ag( *er)+a,aan 'ar( D(+naker. D#kter *er)+a,aan 'atang +et(a* 3 kal( 'ala$ +e$(ngg) Sela+a/ Ka$(+/ J)$at? 'ar( *)k)l 14.8861".88 IB. %. 3 Orang *ara$e'(+/ 1 Orang +)'a, $en'a*atkan +ert(9(kat *elat(,an H(*erke+ 'an Ke+ela$atan Ker0a 'an 2 Orang %el)$ $en'a*atkan +ert(9(kat. Ja$ ker0a *ara$e'(+ $eng(k)t( +,(9t kar-a7an +et(a* +,(9t a'a 1 #rang *ara$e'(+ -ang %er0aga. . Maa$6Maa$ Pela-anan Ke+e,atan Pe$er(k+aan ke+e,atan tenaga ker0a '( PT. L#$%#k &an'ar(a ter'(r( 'ar( > 1? Pe$er(k+aan A7al Pe$er(k+aan a7al -a(t) *e$er(k+aan -ang '(*er)nt)kkan %ag( al#n kar-a7an %ar)/ -ang ter'(r( 'ar( *e$er(k+aan 9(+(k 'an te+ la%#rat#r()$. Pe$er(k+aan 9(+(k $el(*)t( *e$er(k+aan visus/ t(ngg( %a'an/ %erat %a'an 'an tekanan 'ara,. Se'angkan )nt)k te+ la%#rat#r()$ $el(*)t( te+ urine/ te+ 'ara,/ rontgen fototora#/ 'an te+ widal . 2? Pe$er(k+aan Berkala 'an K,)+)+ Pe$er(k+aan %erkala '(lak)kan +et(a* 1 ta,)n +ekal( ter,a'a* +et(a* kar-a7an. Sela(n (t) 0)ga '(lak)kan *eng)k)ran ke%(+(ngan 'an *enerangan -ang '($a+)kkan 'ala$ *e$er(k+aan k,)+)+. Na$)n )nt)k *e$er(k+aan k,)+)+ ter,a'a* kar-a7an %el)$ '(lak)kan/ karena *er)+a,aan %el)$ $en)r(ga( a'an-a gangg)an *en-ak(t ak(%at ker0a -ang '(t($%)lkan #le, karena *eker0a. Dengan '(lak)kann-a *e$er(k+aan %erkala 'an *e$er(k+aan k,)+)+ (n(/ 'a*at $e$%er(kan *enega,an 'an *eng#%atan ter,a'a* *en-ak(t ak(%at ker0a +erta $en(la( +eara '(n( *en-ak(t ata) e9ek -ang '(t($%)lkan #le, karena *eker0aan.
9. G%+% Ke$j" &(C( ker0a a'ala, n)tr(+( ata) %a,an $akanan -ang '(*erl)kan #le, tenaga ker0a
)nt)k $e$en),( +e+)a( 'engan %erat %e%ann-a $a+(ng6$a+(ng. Makanan a'ala,
+)$%er energ( tenaga ker0a '( te$*at ker0a $aka '( PT. L#$%#k &an'ar(a $en-e'(akan 9a+(l(ta+ *ela-anan $akanan %er)*a > a. Kant(n Unt)k $e$en),( ke%)t),an kal#r( tenaga ker0a 'engan *enga'aan $akan 'an $en-e'(akan kant(n %ag( tenaga ker0a. Dala$ $en-e'(akan $akanan PT. L#$%#k &an'ar(a $engg)nakan 0a+a catering . PT. L#$%#k &an'ar(a $e$(l(k( 2 0a+a catering -a(t) P)+aka N)+antara 'an K)+)$a Sar(. S(+te$ *ela-anan 0a+a catering '(lak)kan 2 $(ngg) +ekal(. Pen-elenggaraan $akanan '(%er(kan #le, *er)+a,aan +eara )$a6)$a )nt)k tenaga ker0a 'an )nt)k *enga$%(lan $akanan '(%erlak)kan +(+te$ na+( +e+)a( ke(ng(nan tenaga ker0a 'an la)k *a)k '(%ata+(. Ke%er+(,an kant(n/ ke%er+(,an $akanan/ ke%er+(,an *eker0a/ ke%er+(,an *eralatan $akan/ g(C( 'an $en) $akanan +elal) '( $#n(t#r(ng #le, t($ $en) 'an *#l(kl(n(k. Set(a* 1 $(ngg) 2 kal( '(lak)kan A)'(t kant(n #le, %ag(an P#l(kl(n(k 'an P2K3. Penga7a+an 'an *e$%(naan ter,a'a* *erlengka*an +an(ta+( 0)ga tela, '(lak+anakan -a(t) 'engan *en-e'(aan te$*at )( tangan $elal)( kran washtafel ? '(+erta( 'engan +a%)n 'an ,an')k. Pen-($*anan/ *eng#la,an / *engangk)tan/ 'an *en-a0(an $akanan +elal) '(*er,at(kan kea'aann-a +e,(ngga ,(g(en(+ 'an +e,at )nt)k '( k#n+)$+(. Set(a* ,ar( *et)ga+ *#l(kl(n(k $elak)kan *e$er(k+aan $en) $akanan 'an $eng,(t)ng n(la( kal#r( n-a. Men) $akanan -ang '(+a0(kan '(%)at #le, t($ $en) -ang ke$)'(an '(a0)kan ke *(,ak catering . Peng)%a,an $en) $akanan ,ar)+ '(la*#rkan ke t($ $en) $(n($al 1 ,ar( +e%el)$ *en-a0(an. %. Makanan Ta$%a,an Makanan ta$%a,an '( PT. L#$%#k &an'ar(a '(%er(kan ke*a'a tenaga ker0a 'engan shift $ala$/ %er)*a snack 'an +)+) ata) k#*(. Serta *e$%er(an +)+) ke*a'a tenaga ker0a te*)ng/ screw 'an %#(ler -ang '(%er(kan 1 kal( )nt)k +et(a* shift . . K#*era+( Kar-a7an K#*era+( kar-a7an '( PT. L#$%#k &an'ar(a %er'(r( *a'a tanggal 1 Se*te$%er 1 'engan na$a K#*era+( M(tra Mak$)r N#. SK 88"PADKDKII6 38. K#*era+( kar-a7an $en-e'(akan ke%)t),an +e$%ak#/ $akanan r(ngan 'an $(n)$an. 5. E$!oom% a. Jen(+ Peker0aan D(t(n0a) 'ar( *en(la(an 9(+(k *eker0aan/ $aka 0en(+ *eker0aan '( PT. L#$%#k
&an'ar(a terg#l#ng ke 'ala$ 0en(+ *eker0aan r(ngan 'an +e'ang. %. Ja$ Ker0a
D( PT. L#$%#k &an'ar(a 0a$ ker0a '($)la( +e0ak *)k)l 8.88 IB +a$*a( 'engan *)k)l 14.38 IB )nt)k shift I/ *)k)l 14.38 IB +a$*a( 'engan 22.38 IB )nt)k shift II 'an *)k)l 22.38 IB +a$*a( *)k)l 8".88 IB )nt)k shift III. . S(ka* Ker0a Se%ag(an %e+ar *eker0aan '( PT. L#$%#k &an'ar(a '(lak)kan 'engan ')')k. P#+(+( ker0a ke%an-akan 'engan ')')k ter)ta$a '( 'e*arte$en *r#')k+( %ag(an *eng(+(an 'an acker . D( %e%era*a %ag(an la(n *eker0aan '(lak)kan 'engan %er'(r( +e*ert( %ag(an acking . '. K#n'(+( L(ngk)ngan Ker0a K#n'(+( l(ngk)ngan ker0a -ang '(*engar),( 9akt#r 9(+(k ke%(+(ngan/ *enerangan? '( PT. L#$%#k &an'ar(a terg#l#ng t('ak $enggangg) *eker0aan *a'a +aat $elak)kan *eker0aann-a. Me+k(*)n ,a+(l *eng)k)ran $en)n0)kkan n(la( -ang $ele%(,( N(la( A$%ang Bata+ NAB? 'ar( +tan'ar -ang '(teta*kan 'ar( *er)n'ang6 )n'angan. Hal (n( '(+e%a%kan #le, karena tenaga ker0a tela, ter%(a+a 'an %el)$ $engeta,)( +tan'ar -ang '(%)t),kan. Na$)n 0)ga tela, '(lak)kan *engen'al(an ter,a'a* 9akt#r 9(+(k ter+e%)t -a(t) 'engan '(lak)kann-a *eng)k)ran +e,(ngga 'a*at '(keta,)( +eara %enar a*aka, $ele%(,( NAB ata) k)rang 'ar( NAB. Se,(ngga 'engan '(lak)kann-a *eng)k)ran 'a*at '(0a'(kan +e%aga( a)an )nt)k t(n'akan *engen'al(an 'an *er%a(kan +elan0)tn-a. Ke%er+(,an te$*at ker0a 0)ga +)'a, ter0aga 'engan %a(k. e. Alat Angkat 'an Angk)t D( PT. L#$%#k &an'ar(a *r#+e+ *engangkat 'an *engangk)tan %arang $engg)nakan forklift / tr)k 'an lift %arang. Alat *engangkat 'an *engangk)tan ter+e%)t +elal) '(ek kelengka*an 'an kela-akann-a +et(a* ,ar( 'an +et(a* alat ,en'ak '(g)nakan #le, #*erat#r $a+(ng6$a+(ng. Unt)k *et)ga+ forklift tela, $e$(l(k( +ert(9(kat )nt)k $enge$)'(. Pengangkatan 'an *engangk)tan -ang $engg)nakan alat6alat ter+e%)t '(g)nakan )nt)k $engangkat 'an $engangk)t ,a+(l *r#')k+(. 1'. Pee$"p" Ke0el"m"#" Ke$j" PT. L#$%#k &an'ar(a +angat $e$*er,at(kan ke+ela$atan ker0a tenaga ker0an-a.
Unt)k $el(n')ng( tenaga ker0an-a 'ar( 9akt#r %a,a-a '( te$*at ker0a agar t('ak $en-e%a%kan keelakaan/ $aka *er)+a,aan $e$(l(k( +(+te$ *enega,an keelakaan ker0a 'engan $en-e'(akan > a. Penangg)langan Ke%akaran D( PT. L#$%#k &an'ar(a *#ten+( ter,a'a* t($%)ln-a ke%akaran )k)* t(ngg(/ $aka ke7a+*a'aan ter,a'a* *#ten+( %a,a-a ke%akaran $er)*akan *r(#r(ta+ )ta$a.
Penangg)langan ke%akaran '(lak)kan 'engan *e$a+angan alat *e$a'a$ ke%akaran -akn( hydrant ilar 'an valve? 'an APAR. Hydrant '(*a+ang '(+et(a* area -ang %er*#ten+( $en($%)lkan %a,a-a. Hydrant valve '(*a+ang '('ala$ ge')ng +e'angkan hydrant ilar +erta siames connection %era'a '(,ala$an. S)$%er energ( hydrant %era+al 'ar( energ( diesel um/ electric um 'an $ockey um. Se'angkan alat *e$a'a$ ke%akaran 0en(+ APAR '(letakkan '( t(t(k ra7an ke%akaran/ 'engan t(ngg( *e$a+angan $ak+($al 128 $ 'an 0arak teren'a, 15 $ 'ar( *er$)kaan tana,. Hal (n( agar ta%)ng APAR t('ak $)'a, k#r#+(. Jen(+60en(+ APAR -ang '(*erg)nakan +e%aga( *e$a'a$ %a,ann-a %er)*a dry chemical 'an O. Pe$er(k+aan APAR '(lak)kan +et(a* 2 $(ngg) +ekal( -ang $el(*)t( *e$er(k+aan +egel/ *en *enga$an/ %ata+ e#ired / tekanan %ar/ N#. APAR/ area ata) l#ka+( APAR/ %erat APAR 'an 0en(+ APAR. Se'angkan *e$er(k+aan ke+(a*an hydrant '(lak)kan 3 %)lan +ekal( $el(*)t( *engeekan tekanan a(r hydrant / k#n'(+( ata) ke0ern(,an a(r hydrant +erta *engeekan no%%le 'engan k#*l(ng hose. D( PT. L#$%#k &an'ar(a )nt)k *enangg)langan ke%akaran ata)*)n *#ten+( %a,a-a -ang $)ngk(n akan t($%)l/ $aka '(%ent)klan t($ *enangg)langan ke%akaran %erna$a FBI &ire 'rigade Indofood ? 'an escue Team -ang %ert)ga+ $en-ela$atkan tenaga ker0a 'an a+et6a+et *er)+a,aan 0(ka ter0a'( ke%akaran ata) %a,a-a la(nn-a '(*er)+a,aan/ +ela(n (t) escue Team 0)ga $elak)kan %ant)an +#+(al kel)ar 'ar( *er)+a,aan $(+aln-a %ant)an +#+(al )nt)k k#r%an %an0(r ata) %enana la(nn-a. escue Team %era'a '(%a7a, na)ngan Pan(t(a Pe$%(na Ke+ela$atan 'an Ke+e,atan Ker0a P2K3?. %. Alat Pel(n')ng D(r( Dala$ *en-e'(aan APD 'e*arte$en &AS %ert)ga+ 'ala$ *e$%el(ann-a/ *enggant(an APD '(lak)kan 'ala$ 1 ta,)n +ekal( ata) +aat APD +)'a, t('ak %er9)ng+( lag( r)+ak?. Pera7atan APD '(lak)akn #le, $a+(ng6$a+(ng %ag(an ata) kar-a7an. APD -ang '(+e'(akan #le, PT. L#$%#k &an'ar(a a'ala, > ) Safety Shoes Ter%)at 'ar( %a0a/ -ang %er9)ng+( )nt)k $el(n')ng( kak( 'ar( ke0at),an/ $(+aln-a %ag(an g)'ang/ *r#')k+(/ suly/ 'an #*erat#r forklift! 2? Ma+ker Ka(n 'an *el(n')ng ke*ala D(g)nakan #le, tenaga ker0a %ag(an *r#')k+( 3? Sar)ng tangan Ter%)at 'ar( %a,an ka(n 'an k)l(t/ -ang %er9)ng+( )nt)k $el(n')ng( tangan 'an 0ar(. D(g)nakan #le, tenaga ker0a tekn(k/ worksho/ 'an *enge*akan. . S(+te$ I0(n Ker0a
S(+te$ (0(n ker0a '(%er(kan +e%aga( +-arat 'ala$ $elak+anakan *eker0aan -ang %er*#ten+( $en($%)lkan +)at) %a,a-a/ '(%er(kann-a (0(n ker0a $aka %a,a-a ter+e%)t 'a*at '(k#ntr#l 'an '(ega, 'engan a'an-a *enga7a+an 'ar( *(,ak P2K3/ +erta *r#+e')r ker0a -ang %enar 'engan '(+e'(akann-a alat *el(n')ng '(r( ata)*)n alat *e$a'a$ a*( r(ngan -ang tent)n-a '(+e+)a(kan 'engan 0en(+ *eker0aan -ang $e$(l(k( *#ten+( %a,a-a -ang t(ngg(.
BAB II KESIMPULAN
1. Jen(+ *r#')k ter'(r( 'ar(> kea*/ )ka $akanan/ +a#+ +a$%al 'an t#$at 2. P#ten+( 'ar( PT. L#$%#k &an'ar(a )nt)k $e$*erl)a+ *e$a+aran '( $a+-arakat $a+(, l)a+. Dengan a'an-a L#$%#k &an'ar(a -ang ter9#k)+ '( 7(la-a, Ja7a Tenga, 'an Ja7a T($)r $e$%)at *el)ang '( area Ja7a Barat $a+(, %e+ar. Seg$enta+( *a+ar akan %a(k 'an $en(ngkat/ a*a%(la L#$%#k &an'ar(a $e$*erta,ankan %a,kan le%(, $e$*er%a(k( k)al(ta+n-a 3. Sela$a (n( *e+a(ng -ang *al(ng %erat a'ala, *r#')k 6 *r#')k 'ar( Un(le kea* lele 'ar( *at(. Hal ter+e%)t '(angga* +e%aga( *e+a(ng %erat/ karena $ereka le%(, )ngg)l ata) le%(, a7al '(kenal na$an-a #le, $a+-arakat. Dan Pel)ang -ang '($(l(k( PT. L#$%#k &an'ar(a a'ala, 'ar( +eg( n)tr(+( -ang terkan')ng 'ala$ *r#')kn-a. Hal (n( '(karenakan PT. L#$%#k &an'ar(a $a+(, $e$*erta,ankan $et#'e *eng#la,an -ang tra'(+(#nal. 4. Me'(a *r#$#+( PT. L#$%#k gan'ar(a $el(*)t( Me$a+ang *r#*ert( +e*ert( %anner 6 %anner 'an ala+ $e0a $akan '( 7ar)ng k)l(ner -ang +)'a, $engg)nakan *r#')k L#$%#k &an'ar(a/ Pr#$#+( $elal)( $e'(a +#+(al +e*ert( > Fae%##k 'an In+tagra$/ Me$%)ka +tan' *r#$#+( 'engan SP& 'ar( PT. L#$%#k &an'ar(a/ Menga'akan *erl#$%aan/ Me$%)at k)(+ '( +#(al $e'(a +e*)tar L#$%#k &an'ar(a. 5. Strateg( *e$a+aran ata) tekn(k $arket(ng -ang +)'a, '(tera*kan PT L#$%#k &an'ar(a $engg)nakan ')a 9akt#r/ -a(t) (nternal 'an ek+ternal +erta *en'ekatan +eara e$#+(#nal lang+)ng. ". PT. L#$%#k &an'ar(a tela, $enera*kan S(+te$ Mana0e$en Ke+ela$atan 'an Ke+e,atan Ker0a -ang $el(*)t( *erenanaan/ *elak+anaan/ #rgan(+a+( 'an *enga$%(lan ke*)t)+an. K#$(t$en *enera*an SMK3 '(t)angkan 'ala$ Internal Memorandum -ang +elal) '( review +et(a* 1 ta,)n +ekal( na$)n 0)ga tergant)ng 'ar( rele
DA/TAR PUSTAKA
