Marjan Istorija na Umetnost

Вази Вази и типови типо ви на вази ( од гео и протогеометриски период) .Класификација на грчки вази се врши според нивна намена од која зависи и нивната форма. Питоси служеле за чување на жито или на зрнеста рана.!мфора служела за чување на течност. (вино"вода и др.) Вази од уметничка вредност #иле кантарос" кратер" скифос и фијалу. !ри#али #иле вази за чување на течни мириси и други течности. $екити се употре#увале во некои ритуали. $утрофоли #иле вази кои служеле во свад#ени свечености.%ајчести места каде се нао&але вазите #иле во гро#овите. Во декорација на вазите се прикажани ликови " фигури и сцени со #ожество. П'*е П'*еоме ометрис триски ки период пери од +,- ++- " премин од #ронзено во железно време.Појава на керамички садови кои ги карактеризира скромна декорација" која се сведува со украсување на концентрични кругови или други фигури по телото на садот.оја на садовите е жолтеникава" црвеникава и окереста"

во зависност од доток на кислород.ојата с еправи од метални оксиди плус ленено масло / фирниз" која се нанесува на садот па се прават концентрични кругови на црна основа.0е украсувала само средната зона на вазата" останатите делови ја соджат само основната #оја.рнаменти се концентрични кругови" квадрати" триаголници и шаовски полиња.Во овој стил сеуште не се појавуваат фигури на лу&е и животни" кои се водат како теми и мотиви во грчко сликарство.Вазите се со до#ра фактура. *еометриски период" се јавуваат човечки и животински фигури на луксузната керамика.рнаментиката и декорацијата ја сочинуваат линеарни мотиви1 права" коса" скршена линија" меандер" шаовско поле" триаголници " ром#ови и кругови.2игурите се правени со мокар фирниз на светла основа.Вазите се правени од земја со сла# квалитет" површно прочистени.3екорација се јавува во зони.%а средна зона се прикажани

сцени од погре#ување и други свечености. !нтички светилишта 0ветилиштата #иле места" посветени на одделни #огови" на кои што се одвивале јавните о#реди врзани за овие #ожества. ие #иле центри на монументалната аритектура" средиште на културата и на целокупната уметност. 4еленските светилишта се одликувале со отсуство на геометрискиот ред и просторната правилност. ие #иле сместени на истакнати" доминантни места.  ипови на светилишта според локацијата1  5ур#ани1 светилишта на акрополите (0ветилиштето на !тена на !тинскиот акропол" светилиштето на !тена $индија во $индос на 'одос) 5су#ур#ани (периур#ани)" светилиштето на !тена во 3елфи)6  5екстраур#ани" сместени далеку од градските центри (светилиштето на !фаја на 7гина" светилиштето на

!полон во 3идим 7лементи на светилиштата1 олтар" рам и оградниот 8ид што го маркирал светиот простор" теменос.  0ветилиштата имале извор на вода" можеле да имаат монументални влезови" пропилеи" заветни споменици" трезори и скулптури" надвор од теменосот некои од нив имале театри" стадиони и други град#и.  Во рамките на некои светилишта се нао&але пророчишта" свети места од коишто свештениците ја искажувале #ожјата волја. %ајпознати пророчански светилишта1 светилиштето на !полон во 3елфи" светилиштето на 9евс во 3одона. Во класичниот период некои светилишта им припа&але на полисите" а некои до#иле панеленско значење.  53ржавни светилишта1 4ераионот во Перакора на Пелопонез" 4ераионот во !ргос" !склепионот во 7пидаур.  5Панеленски светилишта1 светилиштето на 9евс и 4ера во лимпија" светилиштето на !полон во 3елфи.

%ајпознати светилишта5лечилишта1 светилиштата на !склепиј во 7пидаур" на Косос !крополи на три најголеми рамови  Делфи, Олимпија и Партенон !крополи се нао&аат на возвишени #регови или природни тераси.Во почетокот акрополот #ил утврдена насел#а со владетелска палата" а подоцна околу него се подигале пове:е град#и" и така што тој станал врв на градот" горедн дел од градот. 0о тек на време акропол се о#разил во посветен простор" место наменето за #ожества" со рамови " статуи и друи о#јекти каде што се изведувале култни о#реди.%ајпознати акрополи се во 3елфи" лимпија и Партенон. 3елфи е ареолошки о#јект и град во Грција на падините на планината Парнас во долината Фокида. Во периодот на антиката овој град #ил еден од водечките религиозни центри #идеј:и таму се нао&ал прочуениот оракул на #огот Аполон. 0ветилиштето #ило многу почитувано од страна на древните *рци. Во 3елфи има рамови и на други #огови" а централен е оној на Аполон.

%а локалитетот постои стадион" театар и други о#јекти. д 6 век п.н.е.на ова место се проведувале Питиските игри. Партенон бил главниот рам во !тина и еден од најпознатите грчки рамови" #ил посветен на Атина" #ожицата на мудроста. %а огромната камена површина од три скалила" се издигнувале ;< стол#ови високи преку += метри" со  дорски стил. %а стол#овите #иле извајани ликови и склуптури и се в#ројувале ме&у најголемите вајарски ра#оти. Во средината на рамот #ила поставена статуа на #огињата !тена висока +> метри" инаку дело на 2идиј и #ила о#ложена со злато и слонова коска. Во 5 век" партенон се претворил во ристијански рам. .*олема град#а на тој простор односно на западниот дел од Партенон #ил изграден уште еден рам" наречен 7ретеон. вој рам исто така #ил изграден од страна на ?несикле. %о" само што се започнало со изград#ата во ;>+ п.н.е." започнала триесет годиншната Пелопонеска војна ме&у !тина и 0парта" поради што

изград#ата #ила запрена. лимпија #ило едно од најголемите светилишта на Зевс во грчката митологија. Во текот на античноста" на лимпија #иле одржувани Олимписките игри. лимписките игри се одржувале на секои четири години" а првите лимписки игри се одржиле во 776 п.н.е. %а оваа место во древноста се нао&ала и најголемата статуа на Зевс" која претставува дел од седумте светски чуда на античкиот свет" која изгорела во пожар. ваа град#а #ила изра#отена од дрво" кое #ило покриено со тенок слој од слонова коска" а о#леката на Зевс #ила покриена со златни лисја. Во десната си рака Зевс држал златна статуа која #ила висока околу @ метри на #ожицата на по#едата %ике. еатри  0поред Витрувиј театрите служеле за приредување на игри во чест на #есмртните #огови. еатарот е една од најважните еленски форми" произлезена од потре#ата од соодветно место" за изведување на трагедиите и комедиите. 0војот конечен аритектонски план и форма

античкиот театар го до#ил во ; век ст.е. огаш се развила формата на град#а составена од ; дела1 скена" проскенион" орестра и театрон. 0екој град имал театар надвор од централното градско подрачје.  0кената е град#а каде се изведувале претставите. аа претставувала фасада на катна или двокатна град#а.  Простенионот претставува издигнат простор пред скената на кој актерите ги изведувале своите улоги.  рестра 5 Во постарите театри орестрата имала кружна форма во чиј центар се нао&ало место за жртвеник (тимеле)" како кај театарот во 7пидаур. Подоцна орестрата до#ила потковичеста форма (Приена)" или нешто поголема од полукруг (0иракуза" 0егеста" !спендос). рестрата можела да #иде оделена од гледалиштето со низок 8ид или само со премин (пародос) како во 7пидаур.  еатрон (кавеа" коилон) претставува гледалиште што го чинеле седишта всечени во падината на #регот" о#ложени со камени

плочи. Во првите редови се нао&але почесните места (проедриа)" резервирани за свештеници и високи државни лица. %ајчесто седиштата #иле поделени во две групи" со помош на широк премин" кој се повторувал на горниот крај од гледалиштето и ме&у првиот ред на седиштата и орестрата. *ледалиште можело да #иде поделено и зрачесто со скалила на неколку делови.  %ајпознати театри се1 3ионисовиот театар во !тина" театрите во 7пидаур" Приена" Пергам" !изани. ?акедонија1 во !јга се протегал театар од втората половина на ; век ст.е. Во 3ион се нао&ал театар од ; век ст.е.

4ронологија +.ABCDCEFCGFDBHIJH KFBHCL +,5++ -FJ K.M.F ,.NFCGFDBHIJH KFBHCL +=5O -FJ H KB-P KCQC-HMP MP R -FJ K.M.F >.SBHFMDPQFM KFBHCL 5 -DCBP KCQC-HMP MP R 5 T-FJ K.M.F ;.UBVPWIJH KFBHCL T5< -FJ H KB-H LFXFMHH MP @ -FJ K.M.F

@.YQPIHXVFM KFBHCL ;R=5>,> ECLHMP K.M.F <.ZFQFMHIDHXVJH KFBHCL >,>5+@= ECLHMP K.M.F [GFDMHXH 0ликари1 +.\]KVBCMHCI (околу @>@ 5 . По ;T= п.н.е.) #ил антички грчки вазна сликар и XFBPGHID " кој живеел и ра#отел во UDF^MH крајот на < и почетокот на @ век. Како член на таканаречената Пионерска група ,.\]DVHGHLFI !тински керамичар и вазна сликар" активен главно поме&у @+@ и @== година п.н.е.. ој #еше член на грчката _пионери ,.YQFCKVBPLFI сликарот атински црвено5фигура вазна сликар. ој #еше активна од околу @+=5;T= п.н.е. >.`C]BHI #ил антички атински црвено5 фигура вазна5сликар и грнчарот активни околу @==5;<= п.н.е.. ;.SMFIHGCI #еше антички атински вазна сликар кој цветаше в. @==5;R= п.н.е.. 0пецијализирал во украсување чаши" претежно од типот a" кои се состојат од речиси сите познати примери за неговата ра#ота.

@.ACQHEMCDCI ;@= ;,=" вазна сликар во !тина" се смета за еден од најважните сликари на црвено фигура вазна во стилот на високо5 класичниот период. ој до#ил о#ука во една ра#отилница на <.bHC^HL сликар и специјализирани во монументална вазни"

В!c!'d1 +.утадес од 0ицион"<==г п.н.е понекад погрешно назива 3и#утадес" #ио је први древни грчки моделар у глини. ,.UEFQPLPI скулпторот касниот < и ран @ век на класичниот период на античка *рција. ил учител на ;.ACQeXQHD]I" @.?ирон и 2идија. ие се со#раа на знаење на неговите претодници и да се одреди натамошниот тек во скулптурата. >.3едал" !тињанинот" #ил вешт вајар" ковач" научник" аритект и првиот митолошки летач. 0ин на ?етион и !лкипа" занаетот го

научил од #оговите !тина и 4ефест. 3едал морал да по#егне од !тина зашто го у#ил својот внук. 0е засолнил на островот Крит и се вра#отил кај кралот ?инос. аму се оженил и го до#ил синот dкар. %а кралот му правел секакви скулптури" ме#ел" машини" оружје" оклопи и играчки за децата од палатата (на пр. лавиринтот на Крит). <.`HKCFM]I и fXHQQHI е прерано да се античкиот грчки скулптори од Крит" кои ра#отеа заедно и #еше кажано дека учениците се 3едал. Плиниј се доделени датум од @R= п.н.е." и вели дека тие ра#отат на fHXHCM" град на своето време" па наваму тој стана еден од најголемите училишта на скулптурата. dсто така" статуата на gQFCMPF и !ргос. ие ра#отеле во дрво" а#онос и коска" и очигледно" исто така" во мермер. T.2идиј ;O=5;>= #еше еден од најважните скулптори на античката грчка класичниот период. ?алку се знае за неговиот живот. Постојат различни докази на неговото школување и начинот на смртта. AVFHLHPI стил доминираа до крајот на

петтиот век пред нашата ера. hHLHWMF скулптура краси ведра снага" уверени сила и енергија. ој е одлично ја ваја машката фигура" но неговиот најголем придонес на женска фигура. оа им прикажан во тенки фустани кои го покриваат телото" но" исто така" да се зајакне пластично" и открива многу пове:е отколку што се крие. 37$!1 3иско#ол %ио#ида на умира ;@=5;;=. п. н. е. 5 први пут се појавiује патос и представiа најстарији женски акт код *рка Партеноски фриз" +<=G" ритмична iупкост композиције" најзначајнија група класичне скулптуре. 4егесина стела" стапање реiефа са позадином R.jeIHKKCI е скулптор од доцноантичкиот период (; век п.н.е.) во уметноста на античка *рција. ој е наследник на познатиот ACQeXQHD]I. jeIHKKCI #еше личен скулптор на !лександар ?акедонски.

!ритекти1

+. 4иподам ?илетски или 4иподам од ?илет #ил старогрчки уранист во k век п.н.е. ој изра#отувал планови за градови со ред и правилен карактер" за разлика од честите #езредни градови како Атина. !. Парменион ар"итект на Александар #акедонски градот Александрија...

>. `HMCJBPD 'одос крајот од ; век #ил грчки аритект и тенички советник на македонскиот крал !лександар. `HMCJBPD е познат по тоа што планира новоформираната египетскиот град !лександрија" монументална погре#от кладата за 4ефестион и реконструкција на рамот на !ртемида во 7фес.