MATERI PEMBANTU PEMBELAJARAN
MATERI 4 SIKLUS PENGELUARAN: PROSEDUR PEMBELIAN DAN PENGELUARAN KAS Nama
: Ahsanul Haq Jalil
NI M
: A31114319
Mata Kuliah Kuliah : SIA POKOK PEMBAHASAN
1. 2. 3. 4. ".
Pengert Pengertian ian Siklus Siklus Pengelua Pengeluaran ran Sist Sistem em Pem Peme eli lian an Sistem Sistem Penge Pengelua luaran ran Ka Kas s !etur etur Pem Peme elia lian n Akti#itas Akti#itas $isnis $isnis %alam Siklus Pengelua Pengeluaran ran $erasis $erasis K&m'u K&m'uter ter
TUJUAN PEMBELAJARAN
Setela Setelah h mengik mengikuti uti mata mata kulia kuliah h ini (an er'er er'eran an se)ara se)ara akti* akti* (ihara'kan mahasis+a mam'u untuk: 1. Mengetahu Mengetahuii (an memahami tentang tentang Pengerti Pengertian an Siklus Pengeluar Pengeluaran an 2. Me Meng nget etah ahui ui (an (an mema memaha hami mi tenta entang ng Sist Sistem em Peme emeli lian an sert serta a 'r&se(urn,a 3. Mengetahu Mengetahuii (an memahami memahami tentang tentang Sistem Sistem Pengeluar Pengeluaran an Kas 4. Mengetahu Mengetahuii (an memahami memahami tentang tentang !etur !etur Pemel Pemelian ian ". Menget Mengetahu ahuii (an memahami memahami tentang tentang Akti#i Akti#itas tas $isnis $isnis %alam %alam Siklus Siklus Pengeluaran $erasis K&m'uter
1. Pengertian Pengertian Sik!" Sik!" Penge!a Penge!aran ran
Siklus Pengeluaran -S'en(ing ),)le atau e'en(iture ),)le/ a(alah rangkaian kegiatan isnis (an &'erasi&nal 'emr&sesan (ata terkait ,ang erhuungan (engan 'emelian serta 'ema,aran arang (an 0asa. Siklus
'engeluaran
melia iatkan
eer era a'a
akti#it #itas
,ang
erhu erhuung ungan an (engan (engan 'emel 'emelian ian ahan ahan mentah mentah 'erse( 'erse(iaa iaan n arang arang ara arang ng
(an (an
0asa 0asa..
men( men(&k &kum umen enta tasi sika kan n
Kegia egiata tan n semu semua a
ini ini
ter termasu masuk k
'eng 'engel elua uara ran n
meng mengi( i(en enti tik kas asik ikan an(a (an n
uang uang
men, men,i' i'ak akan an
&r(e &r(err
'emelian menerima kiriman arang (an men)atat 'erse(iaan. T!#!an Sik!" Penge!aran
u0uan u0uan
utama
(ari
siklus
'engeluaran
ini
a(alah
untuk
mem'ermu(ah 'ertukaran kas (engan 'ara 'emas&k untuk arang (an 0asa ,ang (iutuhkan (imana tu0uan khusus ,ang terkan(ung (i(alamn,a meli'uti: a. Me Mem masti astik kan ah+ ah+a a selur eluru uh ar aran ang g (an 0asa 0asa (i'es i'esan an sesu esuai ke'erluan. . Meneri Menerima ma seluru seluruh h arang arang ,ang (i'esa (i'esan n (an men#eri men#erika kasi si ah+a ah+a arang terseut a(alah #ali( (an enar. ). Men0aga Men0aga arang arang terseut terseut sam'ai sam'ai (iutuh (iutuhkan kan.. (. Memast Memastik ikan an ah+a ah+a *aktur *aktur ,ang erhuu erhuunga ngan n (engan (engan arang arang (an 0asa a(alah #ali( (an enar. enar. e. Me Men) n)at atat at (an (an meng mengkl klas asik ikas asik ikan an 'eng 'engel elua uara ran n se)a se)ara ra )e'a )e'att (an (an te'at. *. Me Mem' m'&s &sk kan ke+ e+a0 a0i ian an (an (an 'eng 'engel elua uara ran n ka kas s ke (ala (alam m 'erk 'erkir iraa aan n 'emas&k ,ang te'at (i (alam uku esar utang usaha. g. Memast Memastik ikan an ah+a ah+a seluru seluruh h 'engel 'engeluar uara a ka kas s erhu erhuung ungan an (engan (engan 'engealuran ,ang su(ah (i&t&risasi. h. Me Men n,ia' ,ia'ak akn n selur eluruh uh (&k &ku umen men (an
la' la'&ra ran n
mana0 ana0er eria iall
,ang ,ang
(i'er (i'erlu luk kan ,ang ,ang er erhuu huung ngan an (eng (engan an ara arang ng atau atau 0asa 0asa ,ang ,ang (i'er&leh. $!ng"i Sik!" Penge!aran
5ungsi (ari Siklus Pengeluaran itu sen(iri ter(iri (ari: a. . ). (. e.
Mengetahu Mengetahuii keutuha keutuhan n akan akan arang arang terseut terseut.. Menem'atk Menem'atkan an Pesanan Pesanan Menerima Menerima (an men,im'a men,im'an n arang. arang. Memastika Memastikan n #ali(itas #ali(itas ke ke+a0i +a0ian an 'ema,a 'ema,araan. raan. Men,ia Men,ia'k 'kan an 'engelu 'engeluara aran n kas. Mengel Mengel&la &la utang utang usaha usaha..
*. Mem'&ska Mem'&skan n transa transaksi ksi ke (alam uku uku esar esar umum. umum. g. Me Men, n,ia ia'k 'kan an la'& la'&ra ran n keuan euanga gan n (an (an la'& la'&ra ran n mana mana0e 0eme men n ,ang ,ang (i'erlukan. %. Si"te& Si"te& Pe&'e Pe&'eian ian $agian ,ang terkait (alam sistem ini meli'uti: a. $agi $agian an 'em 'emel elia ian n ,ang ,ang er* er*un ungs gsii mela melak kukan ukan 'eme 'emesa sana nan n (ari (ari 'en0ual (an mengin'utn,a ke k&m'uter. . $agian $agian hutang hutang ,ang ertanggun ertanggung g 0a+a untuk memeliha memelihara ra )atatan )atatan eragai 'emelian arang ke 'emas&k sehingga (a'at (iketahui 0umlah hutang ke'a(a masingmasing 'emas&k (an 0uga ri+a,at la,anan 'emas&k. ). $agi $agian an gu(a gu(ang ng ,ang ,ang ert ertug ugas as mene meneri rima ma kiri kirima man n ara arang ng ,ang ,ang (i'esan (an (an memuat la'&ran ke'a(a agian 'emelian ah+a arang su(ah (iterima sehingga sia' menerima tagihan. (. $agi $agian an huta hutang ng ,ang ,ang ert ertug ugas as mene meneri rima ma *akt *aktur ur 'en0 'en0ua uala lan n atau atau tagihan (ari 'emas&k. e. $agian $agian keuang keuangan an atau atau kasir kasir ertang ertanggun gung g 0a+a 0a+a untuk untuk mema, mema,ar ar hutang ke'a(a 'emas&k sesuai (engan masa '&t&ngan sehingga 'erusahaan
(a'at
mem'er&leh
'&t&ngan
tunai
(an
men,elenggarakan 'en)atatan atas 'ema,aran. %&kume %&kumen n ,ang ,ang (iguna (igunaka kan n (alam (alam sistem sistem ak akunt untans ansii 'emee 'emeelia lian n ini ter(iri atas: a. Permin Permintaan taan $arang $arang -Material -Material requisit requisiti&n i&n atau Pur)hase Pur)hase requisit requisiti&n/. i&n/. %&k %&kumen umen a+al a+al (ala (alam m sikl siklus us 'eng 'engel elua uara ran n ,ang ,ang meng meng&t &t&r &ris isas asii 'enem'atan 'esanan arang atau 0asa. . Pena+ ena+ar aran an $ara $arang ng -6ut -6utat ati& i&n/ n/.. %&k %&kumen umen ,ang ,ang (igu (iguna nak kan (ala (alam m 'r&se(ur 'ersaingan ta+armena+ar ta+armena+ar menun0ukkan arang (an 0asa ,ang
(iutuhkan
(an
harga
'esaingn,a
s,arat
(an
lain
seagain,a. ). Pemesan Pemesanan an $arang -Pur) -Pur)hase hase 7r(er/. 7r(er/. %&kumen %&kumen ini men)antumk men)antumkan an (ekri'si kualitas (an kuantitas atau in*&rmasi lain atas arang atau 0asa ,ang hen(ak (ieli. (. $ukt $uktii Pener enerim imaa aan n $ara $arang ng -%el -%eli# i#er er, ,
!e)ei e)ei't 't/. /. %&k %&kumen umen ,ang ,ang
menun0ukkan tanggal arang (iterima n&m&r 'ur)hase &r(er k&(e (an nama arang an,akn,a arang ,ang (iterima (an i(entitas.
e. 5aktur aktur Pen0ual en0ualan an -In#&i -In#&i)e/ )e/.. %&kume %&kumen n ,ang ,ang menun0 menun0ukk ukkan an (eskri (eskri'si 'si (an kuantitas arang ,ang (i0ual harga termasuk &ngk&s angkut asuransi s,arat 'ema,aran (an (ata lain ,ang rele#an. Pr&se(ur Pr&se(ur transaksi 'emelian men)angku': a. $agi $agian an gu(a gu(ang ng menga enga0u 0uk kan 'er 'ermint mintaa aan n 'em 'emel elia ian n ke *ung *ungsi si 'emelian . $agia agian n 'em 'emel elia ian n
memin eminta ta
'en 'ena+ar a+aran an
har arg ga
(ar (ari
er er agai agai
'emas&k. ). $agi $agian an 'em 'emel elia ian n mene meneri rima ma 'ena 'ena+a +ara ran n har harga (ari (ari er erag agai ai 'emas&k (an melakukan 'emilihan 'emas&k. (. $agian $agian 'emelian 'emelian memuat memuat &r(er 'emelian 'emelian ke'a(a ke'a(a 'emas&k 'emas&k ,ang ,ang (i'ilih. e. $agian $agian 'enerimaan 'enerimaan memeriks memeriksa a (an menerima menerima arang arang ,ang (ikirim (ikirim &leh 'emas&k. *. $agi $agian an 'ene 'eneri rima maan an men, men,er erah ahka kan n ara arang ng ,ang ,ang (ite (iteri rima ma ke'a( e'a(a a *ungsi gu(ang untuk (isim'an. g. $agian $agian 'enerimaan 'enerimaan mela'&rka mela'&rkan n 'enerimaan 'enerimaan arang ke'a(a ke'a(a agian agian akuntansi. h. $agian $agian akunt akuntans ansii meneri menerima ma *aktur *aktur tagiha tagihan n (ari (ari 'emas& 'emas&k k (an atas (asar (asar *aktur *aktur (ari (ari 'emas& 'emas&k k terse terseut ut agian agian ak akunt untans ansii men)at men)atat at ke+a0ian ,ang timul (ari transaksi 'emelian. (. Si"te& Si"te& Penge Penge!a !aran ran Ka" Ka"
Sistem Sistem 'engeluara 'engeluaran n kas mem'r&ses mem'r&ses 'ema,ara 'ema,aran n ke+a0ian ke+a0ian ,ang (ihasilkan &leh sistem 'emelian. u0uan utama (ari sistem ini a(alah untuk untuk memast memastik ikan an ah+a ah+a kre(i kre(it&r t&r ,ang ,ang sah meneri menerima ma 0umlah 0umlah 0umlah 0umlah terutang ,ang enar ketika ke+a0ian 0atuh tem'&. Jika sistem terseut melakukan 'ema,aran leih a+al. Perusahaan mele+atkan 'enghasilan unga ,ang (a'at (ihasiklkan (ari (ana terseut. Namun (emikian 0ika ke+a0i ke +a0ian an (ia,ar (ia,ar telat 'erusahaa 'erusahaan n akan ke kehilan hilangan gan (isk&n (isk&n 'emelian 'emelian atau (a'at menga)aukan kre(iilitasn,a sen(iri. %&kumen ,ang (igunakan (alam sistem akuntansi 'engeluaran kas ini a(alah: a. $ukti
kas
keluar ar..
an(a
ukti
ah+a
'er eru usahaan
telah
mengeluarkan uanh tunai se'erti 'emelian (engan tunai atau
'em 'ema, a,ar aran an
ga0i ga0i
'em 'ema, a,ar aran an
huta hutang ng
atau atau
'eng 'engel elua uara ran n
'engeluaran lainn,a. . 8e 8ek. k. Sala Salah h satu satu sara sarana na ,ang ,ang (igu (iguna nak kan untu untuk k mena menari rik k atau atau mengamil uang (irekening gir&. ). Permi ermint ntaa aan n )ek )ek Si"te& Man!a Penge!aran Ka":
a. $agi $agian an uta utang ng usa usaha ha Pr&ses 'engeluaran kas (imulai (alam agian utang usaha. Sta* a(ministrasi agian utang usaha menin0au le #&u)her utang teruka atau utang usaha untuk melihat eragai (&kumen ,ang 0atuh tem'& (an mengirim #&u)her serta (&kumen 'en(ukungn,a 'en(ukungn,a -'ermintaan 'emelian 'esanan 'emelian la'&ran 'enerimaan (an *aktur/ ke agian 'engeluaran kas. . $agian $agian 'engel 'engeluar uaran an kas kas Sta* Sta* a(mini a(ministr strasi asi agian agian 'engel 'engeluar uaran an ka kas s meneri menerima ma 'aket 'aket #&u)her
(an
menin0au
eragai
(&kumen
untuk
melihat
kelengka'an (an akurasi a(ministrati*n,a. ntuk tia' 'engeluaran sta* a(ministrasi terseut memuat )ek tiga salinan (an men)atat n&m&r )ek 0umlah uangn,a n&m&r #&u)her serta (ata lain ,ang terkait (alam (a*tar )ek ,ang 0uga (iseut 0urnal 'engeluaran kas. ). $agi $agian an uk uku es esar ar Sta* a(ministrasi agian uku esar menerima #&u)her 0urnal 'engeluaran kas (an ikhtisar akun (ari agian utang usaha. Angka (alam #&u)her menun0ukkan 'engurangan t&tal (alam ke+a0ian 'eru 'erusa saha haan an (an (an ak akun un kas sea seaga gaii ak aki iat at (ari (ari 'em 'ema, a,ar aran an ke 'emas&k. 'emas&k. sta* a(ministr a(ministrasi asi agian agian uku uku esar men)atat men)atat ke akun 'eng 'engen en(a (ali li utan utang g usah usaha( a(an an ak akun un ka kas s (ala (alam m uk uku esa esarr sert serta a merek& merek&nsili nsiliasi asi ak akun un 'engen(ali 'engen(ali utang usaha (engan (engan iktisar iktisar uku uku 'em 'eman antu tu
utan utang g
usah usaha. a.
Pek eker er0a 0aan an
ini ini
meng mengak akhi hiri ri
'r&s 'r&se( e(ur ur
'engeluaran kas. 4. Ret!r Ret!r Pe&'e Pe&'eian ian
$ila arang (agangan atau arang lain ,ang su(ah (ieli kemu(ian (ikemalikan lagi atau 'en,esuaian harga se(ang (iusahakan. $iasan,a
'emeli 'emeli akan akan menga(ak menga(akan an huungan huungan (engan (engan 'en0uala 'en0uala se)ara se)ara tertulis. tertulis. Keterangan mengenai hal itu (a'at (in,atakan melalui surat atau (a'at 0uga (igunakan Mem& Mem& %eit atau N&ta %eit. %eitur mungkin menggunakan temusan (ari Mem& %eit terseut seagai (asar untuk 'en)atatan atau menunggu 0a+aan (ari kre(it ,ang iasan,a akan erentuk Mem& Kre(it atau N&ta Kre(it Pr&se(ur retur 'emelian suatu 'erusahaan: a. en(&r en(&r mengir mengirim im arang arang ,ang ,ang telah telah (i &r(er &r(er &leh &leh 'erusa 'erusahaa haan n ke agi agian an 'ene 'eneri rima maan an ara arang ng (ise (isert rtai ai n&ta n&ta 'em 'emel elia ian n ,ang ,ang ak akan an (i)atat &leh agian akuntansi akuntansi 'erse(iaan. . 7l 7leh eh agi agian an 'ene 'eneri rima maan an ara arang ng ara arang ng ters terse eut ut (i)e (i)ek k a'ak a'akah ah sesuai sesuai (engan (engan 'esanan. 'esanan. Karena Karena ti(ak sesuai agian 'enerimaan 'enerimaan arang memuat Surat Perm&h&nan !etur Pemelian -SP!P/. SP!P (ierikan (ierikan ke agian agian ak akuntan untansi si 'erse(iaa 'erse(iaan n se(angkan se(angkan arangn, arangn,a a (ierikan ke agian gu(ang. ). %i agian akuntansi 'erse(iaan
SP!P (an
N&ta
Pemelian
(igaungkan untuk memuat Mem& %eit ,ang (igunakan seagai (asar 'en)atatan arang ,ang akan (i retur. (. 1 Mem& %eit (ierik (ierikan an ke agian agian gu(ang gu(ang ersama ersama (engan (engan arang arang lalu agian agian gu(ang gu(ang memuat memuat 8atatan 8atatan Pengeluar Pengeluaran an $arang $arang -8P$/ -8P$/ ,ang (iuat arsi' &leh agian gu(ang. %an arang retur (ikirim ke #en(&r ersama (engan Mem& %eit.
). Akti*ita" Bi"ni" Bi"ni" Daa& Sik!" Penge!aran Penge!aran Ber'a"i" Ber'a"i" K+&,!ter K+&,!ter a. Pr&se( Pr&se(ur ur Perminta Permintaan an $arang $arang
Akti Akti#i #ita tas s $isn $isnis is ,ang ,ang 'ert 'ertam ama a kali ali (ila (ilak kukan ukan (ala (alam m sikl siklus us 'engeluaran a(alah 'ermintaan arang atau su'lais. Ke'utusan Kun)i ,ang (iuat 'a(a 'r&ses ini a(alah mengi(entikasi arang a'a ,ang akan (ieli ka'an (iutuhkan (an era'a an,ak ,ang akan (i eli. . Pr&se( Pr&se(ur ur Pemesan Pemesanan an $arang $arang Akti#i Akti#itas tas '&k&k '&k&k ,ang ,ang ke ke(ua (ua (alam (alam siklus siklus 'engel 'engeluar uaran an a(alah a(alah 'emesa 'emesanan nan su'lai su'lais s (an ahan ahan aku. aku. Akti#it Akti#itas as 'emel 'emelian ian iasan iasan,a ,a (ilakuka (ilakukan n &leh 'etugas 'emelian 'emelian atau kar,a+an kar,a+an 'emelian 'emelian (alam (e'arteman 'emelian.
). Pr&se Pr&se(ur (ur Pene Penerim rimaan aan $aran $arang g Akti#itas ketiga (alam siklus 'engeluaran a(alah menerima (an men, men,im im'a 'an n ara arang ng ,ang ,ang (i'e (i'esa san. n. %e'a %e'art rtem eman an 'ene 'eneri rima ma ara arang ng ertanggung 0a+a untuk menerima arang ,ang (ikirim &leh 'emas&k (. Pr&se( Pr&se(ur ur Pen)ata Pen)atatan tan tang tang Akti Akti#i #ita tas s kee eem' m'at at (ala (alam m
sikl siklus us 'eng 'engel elua uara ran n
a(al a(alah ah 'r&s 'r&ses es
'ersetu0ua 'ersetu0uan n 'ema,ara 'ema,aran n *aktur *aktur 'emelian. 'emelian. Pr&ses Pr&ses ini (ilaksana (ilaksanakan kan &leh (e'artemen hutang (agang ,ang ertanggung 0a+a terha(a' (irektur (irektur ke keuang uangan. an. u0uan (iselengga (iselenggarak rakann, ann,a a susistem susistem ini a(alah a(alah untuk man)atat ke+a0ian mema,ar ke'a(a 'emas&k e. Pr&se Pr&se(ur (ur Peng Pengelu eluara aran n Kas Akti#itas Akti#itas terakhir terakhir 'a(a siklus siklus 'engeluara 'engeluaran n a(alah a(alah 'ema,ara 'ema,aran n *aktur *aktur ,ang ,ang telah telah (isetu (isetu0ui. 0ui. Akti#i Akti#itas tas ini ini (iseu (iseutt (engan (engan akti#i akti#itas tas 'engeluara 'engeluaran n kas kas (ilaksanak (ilaksanakan an &leh kasir kasir ,ang ertanggu ertanggung ng 0a+a ke'a( ke 'a(a a mana0e mana0err keuanga euangan. n. u0uan u0uan (isele (iselengg nggara araka kann, nn,a a a'lika a'likasi si ini a(al a(alah ah
untu ntuk
men0a en0am min
ah+ ah+a
'em 'ema, a,ar aran an
ke'a( e'a(a a
'emas emas& &k
(ilak (ilakuk ukan an te'a te'att +akt +aktu u (an (an (ala (alam m 0uml 0umlah ah ,ang ,ang ena enarr. In'u In'utt agi agi a'likasi ini a(alah )atatan (ari le #&u)her. #&u)her.
DAFTAR PUSTAKA
htt':;;an+arsa,a.l&gs'&t.)&.i(;2 htt':;;an+arsa, a.l&gs'&t.)&.i(;2<13;1<;siklus'engeluar <13;1<;siklus'engeluaransistem ansistem in*&rmasi.html htt':;;hani*al+ann.l&gs'&t.)&.i(;2<1";<1 htt':;;hani*al+ann.l&g s'&t.)&.i(;2<1";<1;siklus'engeluaran' ;siklus'engeluaran'emelian emelian (an=22.html htt':;;akunhi.l&gs'&t.)&.i(;2<14;<1; htt':;;akunhi.l&g s'&t.)&.i(;2<14;<1;sistemin*&rma sistemin*&rmasiakuntan siakuntansi si siklus.html
