M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PRELIMINARY DESIGN
BALOK MELINTANG
× L = × 500
h=
= 41,67 cm̴ 45 cm
= × 45
b = × h
= 30 cm BALOK MEMANJANG
× 400 = × 400
h=
= 33,34 cm̴ 40 cm
= × 40
b = × h
= 26,67 cm̴ 30 cm PERENCANAAN KOLOM STRUKTUR t = 425 cm p = 400 cm
= = ×
×
× ×
D EK Y E K A
A RIFIN
×
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
Page 1
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
×× = ×
33,33 b4 = 96820321,5 cm b =
96820312,5 96820312,5
= 41,28 cm̴ 45 cm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
Page 2
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PRELIMINARY DESIGN PLAT
PLAT TYPE A BENTANG 500 cm × 400 cm Bentang Bersih
B2 30 /40
Sn = 500 - × ( 30 + 30 ) 0 4 / 0 3 2 B
= 500 – 300 = 470 cm
Y L
LX
Ln = 400 - × ( 30 + 30 ) = 400 – 300 = 370 cm
= 0,79 cm =
β=
Menentukan Harga
∝
Panel Tepi Balok Melintang be =
63 c m
be= bw + ( h – t ) t =
m c 5 4
12 c m
= 30 + ( 45 – 12 ) = 63 cm
= h
− − − −
= 30 c m K =b w 1+ 1 × ( ) × (4
= 1+
1 ×(
) × (4
6×
6×
+ 4× + 4×
− − )
× ( ) )
+(
1 ×( ) )
+(
1
= 1,29 × (2,68 + 0,020 )
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
Page 3
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 3,48
Inersia Balok dan Plat
× × × ℎ = × 3,48 × 30 ×45
Ib =
= 792787,5 cm4
× × t = × 370 × t 3
Ip =
3
= 53280 cm4
∝
1=
= = 14,88 cm ,
Panel Tengah Balok Melintang be =
96 c m
be= bw + 2 × ( h – t ) t = 12 c m
m c 5 4
= 30 + 2× ( 45 – 12 ) = 96 cm
= h b w = 30 c m
− − − −
K = 1+ = 1+
D EK Y E K A
A RIFIN
1 × ( ) × (4
1 ×(
) × (4
/ 10 5724 259
6×
6×
+ 4× + 4×
− − )
× ( ) )
+(
1 ×( ) )
+(
1
Page 4
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 1,58 × (2,68 + 0,041 ) = 4,29
Inersia Balok dan Plat
× × × ℎ = × 4,29 × 30 ×45
Ib =
= 977315,62 cm4
× × t = × 370 × t 3
Ip =
3
= 53280 cm4
∝
1=
= = 18,34 cm ,
Panel Tepi Balok Memanjang be= bw + ( h – t ) b e = 58 c m t=
m c 0 4
12 c m
= 30 + ( 40 – 12 ) = 58 cm
= h b w = 30 c m
−
K = 1+ D EK Y E K A
A RIFIN
−
1 × ( ) × (4
/ 10 5724 259
6×
+ 4×
− )
+(
1 ×( ) )
Page 5
M E R E N CA N A
−
= 1+
1 ×(
K O N ST R U K SI B E T O N
) × (4 −6 × + 4 × + ( − 1 × ())
= 1,28 × (2,56 + 0,025 ) = 3,31
Inersia Balok dan Plat
× × × ℎ = × 3,31 × 30 ×40
Ib =
= 529600 cm4
× × t = × 470 × 40 3
Ip =
3
= 67680 cm4
∝
1=
= = 7,82 cm
Panel Tengah Balok Memanjang be= bw + 2 × ( h – t ) be =
86 c m
= 30 + 2 × ( 40 – 12 ) t =
m c 0 4
12 c m
= 86 cm
= h b w = 30 c m
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 6
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
− − − −
K = 1+
1 × ( ) × (4
= 1+
1 ×(
) × (4
6×
6×
+ 4× + 4×
− − )
× ( ) )
+(
1 ×( ) )
+(
1
= 1,56 × (2,56 + 0,07 ) = 4,11
Inersia Balok dan Plat
× × × ℎ = × 4,11 × 30 ×40
Ib =
= 657600 cm4
× × t = × 470 × 40 3
Ip =
3
= 67680 cm4
∝
1=
= = 9,71 cm
Rasio Kekuatan Balok
∝ ∝
∝ ∝
1 = 14,88 2 = 18,34
3 = 7,82 4 = 9,71
Rasio Kekuatan Rata – rata
∝
=
,
,
,
,
= 12,68
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 7
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
∝
Ternyata = 12,68 >2 sehingga untuk menentukan tebal plat minimum menggunakan rumus : ( SNI 11.5.3,3(c))
h= h= ×( ,
)
×( ,
( ,
)
)
= 9,12 cm̴ 10 cm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 8
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PLAT ATAP
Lx = 400 cm 0 0 5
Ly = 500 cm fc = 35 MPa fy = 320 MPa
400
Direncanakan Tebal Plat 10 cm Pembebanan Plat a. Beban Mati Berat sendiri plat Beart plafond + rangka Berat air hujan 5cm Berat lapisan aspal
= 0,1 × 2400 = 240 kg/m2 = 7 +11 = 18 kg/m2 = 50 = 50 kg/m2 = 14 = 14 kg/m2 322 kg/m2
b. Beba hidup = 100 kg/m2 c. Beban ultimate (q u) q u = 1,2 D +1,6 L = 1,2×322 + 1,6 ×100 = 546,4 kg/m Perhitungan Momen Plat Ly/Lx = 500/400 = 1,25̴ 1,3 ≤ 2 digunakan plat 2arah Momen yang terjadi Mlx = 0,001× q × lx2 × clx = 0,001× 546,4× 42 × 31 = 271,01 kg m Mly = 0,001× q × lx2 × cly = 0,001× 546,4× 42 × 19 = 166,11 kg m Mtx = 0,001× q × lx2 × ctx = 0,001× 546,4× 42 × 69 = 603,22 kg m Mty = 0,001× q × lx2 × cty = 0,001× 546,4× 42 ×57 = 498,31 kg m D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 9
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Momen Perlu (Mu) = Mnominal Factor Reduksi Kekuatan Mnlx = Mlx : 0,8 = 271,01 : 0,8 = 338,76 kg m Mnly = Mly : 0,8 = 166,11 : 0,8 = 207,63 kg m Mntx = Mtx : 0,8 = 603,22 : 0,8 = 754,02 kg m Mnty = Mty : 0,8 = 498,31 : 0,8 = 622,89 kg m
= 0,0018 0018 × = 0,0022 × = 0,75 × × = 0,75 ×
ρmin = 0,0018 × ,
ρmax
× ×
,
× ,
×
= 0,035
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
Page 10
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PENULANGAN PELAT ATAP Penulangan Arah X Lapangan Mnlx = 338,76 kg m = 3387600 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 8mm dx = ht – s – ½ Ø = 100 – 20 - ½ 8 = 76 mm
= = 0,58 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0018 ρmax > ρmin > ρperlu
0,035 > 0,0022 > 0,0018 As = ρ × b × d
= 00022 ×1000 × 76 = 167,2 mm2 ̴ dipakai tulangan Ø 8 – 150 = 335,1 mm2
Tumpuan Mntx = 754,22 kg m = 7542200 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 8mm dx = ht – s – ½ Ø = 100 – 20 - ½ 8
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
Page 11
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 76 mm
= = 1,31 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,004 ρmax > ρperlu > ρmin
0,035 > 0,004 > 0,0022 2
As = ρ × b × d
= 0,004 ×100 × 76 = 304 mm2 Ø8 – 150 = 335,1 mm2 berasal dari tulangan lapangan
= 167,5 ,
As pasang ≤ As’ maka dipasang tulangan ekstra As sisa = As’ – As pasang = 304 – 167,5 = 136,45 mm2 Dipasang tilangan ekstra Ø8 - 150
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
= 335,1 mm2 > 136,45 mm2
Page 12
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Penulangan Arah Y Lapangan Mnlx = 207,63 kg m = 2076300 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 8mm dx = ht – s – Ø - ½ Ø = 100 – 20 – 8 - ½ 8 = 68 mm
= = 0,44 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0013 ρmax > ρmin > ρperlu
0,035 > 0,0022 > 0,0013 2
As = ρ × b × d
= 00022 ×1000 × 68 = 149,6 mm2 ̴ dipakai tulangan Ø8 – 150 = 335,1 mm2
Tumpuan Mntx = 622,88 kg m = 6228800 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 8mm dx = ht – s – Ø - ½ Ø = 100 – 20 - 8 - ½ 8 = 68 mm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 13
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= = 1,34 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0042 ρmax > ρperlu > ρmin
0,035 > 0,004 > 0,0022 2
As = ρ × b × d
= 0,0042 ×100 × 68 = 285,6 mm2 Ø8 – 150 = 162,1 mm2 berasal dari tulangan lapangan
= 167,5 ,
As pasang ≤ As’ maka dipasang tulangan ekstra As sisa = As’ – As pasang = 285,6 – 167,5 = 118,05 mm2 Dipasang tilangan ekstra Ø8 - 150
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
= 335,1 mm2 > 118,05 mm2
Page 14
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PELAT LANTAI
Lx = 400 cm 0 0 5
Ly = 500 cm fc = 35 MPa
400
fy = 320 MPa
Direncanakan Tebal Plat 10 cm Pembebanan Plat a. Beban Mati Berat sendiri plat = 0,12 × 2400 Beart plafond + rangka = 7 +11 Berat tegel + keramik = 1 × 24 Berat instalasi listrik = 60 Berat spesi = 3 × 21
= 288 kg/m2 = 18 kg/m2 = 24 kg/m2 = 60 kg/m2 = 63 kg/m2 + = 453 kg/m2
b. Beba hidup = 400 kg/m2 c. Beban ultimate (q u) q u = 1,2 D +1,6 L = 1,2× 453 + 1,6 ×400 = 1183,6 kg/m Perhitungan Momen Plat Ly/Lx = 500/400 = 1,25̴ 1,3 ≤ 2 digunakan plat 2arah Momen yang terjadi Mlx = 0,001× q × lx2 × clx = 0,001× 1183,6 × 42 × 31 = 587,065 kg m Mly = 0,001× q × lx2 × cly = 0,001× 1183,6× 42 × 19 = 359,814 kg m Mtx = 0,001× q × lx2 × ctx = 0,001× 1183,6× 42 × 69 = 1306,69 kg m D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 15
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Mty = 0,001× q × lx2 × cty = 0,001× 1183,6× 42 ×57 = 1079,44 kg m
Momen Perlu (Mu) = Mnominal Factor Reduksi Kekuatan Mnlx = Mlx : 0,8 = 587,065: 0,8 = 733,83 kg m Mnly = Mly : 0,8 = 359,814: 0,8 = 449,775 kg m Mntx = Mtx : 0,8 = 1306,69: 0,8 =1633,37 kg m Mnty = Mty : 0,8 = 1079,44: 0,8 = 1349,3 kg m
= 0,0018 0018 × = 0,0022 × = 0,75 × × = 0,75 ×
ρmin = 0,0018 × ,
ρmax
× ×
,
× ,
×
= 0,035
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 16
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PENULANGAN PELAT LANTAI Penulangan Arah X Lapangan Mnlx = 733,83 kg m = 7338300 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 10 mm dx = ht – s – ½ Ø = 120 – 20 - ½ 10 = 95 mm
= = 0,677 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0023 ρmax > ρperlu > ρmin
0,035 > 0,023 > 0,0022 As = ρ × b × d
= 0,0023 ×1000 × 95 = 218,5mm2 ̴ dipakai tulangan Ø10 – 150 = 523,6 mm2
Tumpuan Mntx = 1633,37 kg m =16333700 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 10 mm dx = ht – s – ½ Ø = 120 – 20 - ½ 10 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
Page 17
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 95 mm
= = 1,476 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0047 ρmax > ρperlu > ρmin
0,035 > 0,0047 > 0,0022 As = ρ × b × d
= 0,0047 ×1000 × 95 = 446,5mm2 Ø10 – 150 = 523,6 mm2 berasal dari tulangan lapangan
= 261,8 ,
As pasang ≤ As’ maka dipasang tulangan ekstra As sisa = As’ – As pasang = 446,5 – 261,8 = 184,7 mm2 Dipasang tilangan ekstra Ø10 - 150
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
= 523,6 mm2 > 214,25 mm2
Page 18
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Penulangan Arah Y Lapangan Mnly = 449,775 kg m = 4497750 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 10 mm dx = ht – s – Ø - ½ Ø = 120 – 20 – 10 - ½ 10 = 85 mm
= = 0,5184 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0016 ρmax > ρmin > ρperlu
0,035 > 0,0022 > 0,0013 As = ρ × b × d
= 0,0022 ×1000 × 85 = 187 mm2 ̴ dipakai tulangan Ø10 – 150 = 523,6 mm2
Tumpuan Mntx = 1349,3 kg m = 13493000 N.mm
∅
Direncanakan menggunakan tulangan 10 mm dx = ht – s – Ø - ½ Ø = 120 – 20 - 10 - ½ 10 = 85 mm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 57 57 2 4 25 2 59
Page 19
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= = 1,55 N/mm = = 10,75 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) =
2
Rn =
×
,
×
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0049 ρmax > ρperlu > ρmin
0,035 > 0,009 > 0,0022 As = ρ × b × d
= 0,0049 ×1000 × 85 = 416,4 mm2 Ø10 – 150 = 523,6 mm2 berasal dari tulangan lapangan
= 261,8 ,
As pasang ≤ As’ maka dipasang tulangan ekstra As sisa = As’ – As pasang = 416,4 – 261,8 = 154,6 mm2 Dipasang tilangan ekstra Ø10 - 150
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
= 523,6 mm2 > 214,25 mm2
Page 20
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PEMBEBANAN PADA TANGGA 25 15
18
3 0 . 8
Optrede
= 18 cm
Aantrede
= 25 cm
t. plat tangga = 12 cm t. plat bordes = 12 cm maka :
√
S = 25 + 18 = 30,8 cm Cos ɑ =
,
ɑ
= arcCos
ɑ
= 35⁰44’19,63”
β
= 90⁰ - 35⁰44’19,63”
,
= 54⁰15’40,37” Sin β =
X
= 18 x sin 54⁰15’40,37”
X
= 14,61 cm
Beban Plat Tangga
D EK Y E K A
B.S plat tangga
=
0,12 x 2400
B.S anak tangga
=
x 2400
A RIFIN
/ 10 5724 259
,
= 175,2 = 288
Page 21
M E R E N CA N A
B. spesi ( t = 4 cm )
K O N ST R U K SI B E T O N
=
4 x 21
B. keramik (t = 1cm) =
1 x 24 Qdl
Beban hidup ( Qll ) = 300
= 24 = 571,2 = 84
+
Beban Plat Bordes
B.S plat bordes
=
0,12 x 2400
B. spesi ( t = 4 cm)
=
4 x 21
B. keramik (t = 1cm ) =
1 x 24 Qdl
Qll
= 500
= 84 = 24 = 396 = 288
+
Beban Balok Bordes
Dinding diatas balok bordes = 250 x 1,725 Akibat plat bordes
= x396 x 1,88 Qdl
Qll
D EK Y E K A
A RIFIN
= x500 x 2 = 500
/ 10 5724 259
= 372,24 + = 539,91 = 431,25
Page 22
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Beban Balok Tangga
= x571,2 x 2 = 571,2 Akibat beban hidup = xQll plat tangga x L = x500 x 2 = 500 Akibat plat lantai =( xQd p lantai x Lx x (1-( ( ) )) =( x453 x 4 x (1-( ( ) )) = 712,72 Akibat qll lantai = xQll plat lantai x Lx = x 500 x 4 = 666,67 Akibat plat tangga
= xQd plat tangga x L
2
2
Pembebanan pada SAP untuk balok tangga
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 23
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Elevasi + 4,25 Qdl = 571,72 + 539,91 Qll = 500 + 666,67
= 1166,67 = 1111,63
Elevasi + 8,50 Qdl = 336,288 + 405,552 Qll = 213 + 291,666
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
= 504,6 = 741,832
Page 24
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Perhitungan Penulangan Plat Tangga Dari hasil SAP :
Per rmeter = 0,5 x10053457,1 Per rmeter = 5026728,55
Mu tumpuan = 10053457,1 Mu lapangan
Fc’ Fy
= 35 mpa = 320 mpa
Digunakan tulangan utama = Ø 12 dan sb = 20 mm dengan tebal plat =120 mm d
= tp – sb – ( 0,5 x Ø TU ) = 120 – 20 – ( 0,5 x 12 ) = 94 mm
d
Menentukan batas rasio penulangan (ρmin dan ρmax ) Untuk fy
= 320 mpa
ρmax = 0,75 xρ b
x β x ∗x 0,85 x = 0,75 x = 0,75 x
,
1
,
= 0,035
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 25
M E R E N CA N A
` ρmin = 0,0018 ×
K O N ST R U K SI B E T O N
= 0,0018 0018 × = 0,0022
Tulangan utama pada daerahTumpuan Hasil dari SAP : Mu
Mn
Rn
m
ρ
= 10053457,1
permeter
= ∅ = 12566821,38 N mm = = ∗ = 1,42 = = 10,75 = ∗ ∗ ∗∗ = x { 1 - 1− } x { 1 - 1 − } = , = 10053457,1
=
,
12566821,38
,
,
2
,
,
= 0,0045 Cek rasio penulangan
ρmax = 0,038 ≥ 0,0045
≥ ρmin
= 0,0022
ρ pakai = 0,0045 Menentukan As
As
D EK Y E K A
= ρx b x d
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 26
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 0,0045 x 1000 x 94 = 423 mm2 Berdasarkan tabel luas tulangan maka digunakan = Ø12 – 200 As = 565mm2 Cek spasi tulangan S max
Smax
= 2 x tp = 2 x 120 = 240 mm
S pasang = 200 mm Maka Smax≥ S pasang 240 mm ≥ 200 mm
ok!
Maka tulangan pada tumpuan menggunakan : Ø12 –200
Tulangan utama pada daerah lapangan Hasil dari SAP : Mu
Mn
Rn
m
ρ
D EK Y E K A
= 5026728,55
permeter
= ∅ =6283410,69 N mm = = ∗ ∗ = 0,711 = = 10,75 = ∗ ∗ ∗∗ = x { 1 - 1− } 5026728,55
=
A RIFIN
,
6283410,69
,
,
2
/ 10 5724 259
Page 27
M E R E N CA N A
=
,
x{1-
K O N ST R U K SI B E T O N
− ,
1
,
}
= 0,0023 Cek rasio penulangan
ρmax = 0,038 ≥ 0,0023
≥ ρmin
= 0,0022
ρ pakai = 0,0023
Menentukan As
As
= ρx b x d = 0,0023x 1000 x 94 = 216,2 mm2
Berdasarkan table luas tulangan maka digunakan = Ø12 – 200
As = 565mm2
Cek spasi tulangan S max
Smax
= 2 x tp = 2 x 120 = 240 mm
S pasang = 200 mm Maka Smax≥ S pasang 240 mm ≥ 200 mm
ok!
Maka tulangan pada tumpuan menggunakan : Ø12 –200
Tulangan Susut D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 28
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
As susut = ρminx b x tp = 0,0023x 1000 x 120 = 276 mm2 Dipasang tulangan Ø10 – 200 ( As = 392,7 mm2 )
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 29
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PLAT BORDES Dari hasil SAP :
Per rmeter
Mu tumpuan =8555532
Mu lapangan =0,5 x8555532
Per rmeter
= 4277766
Fc’ Fy
= 35 mpa = 320 mpa
Digunakan tulangan utama = Ø 12 dan sb = 20 mm dengan tebala plat =120 mm d
= tp – sb – ( 0,5 x Ø TU ) = 120 – 20 – ( 0,5 x 12 ) = 94 mm
d
Menentukan batas rasio penulangan (ρmin dan ρmax ) Untuk fy
= 320 mpa
ρmax = 0,75 xρ b
x β x ∗x 0,85 x = 0,75 x = 0,75 x
,
1
,
= 0,035 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 30
M E R E N CA N A
` ρmin = 0,0018 ×
K O N ST R U K SI B E T O N
= 0,0018 0018 × = 0,0022
Tulangan utama pada daerahTumpuan Hasil dari SAP : Mu
Mn
Rn m
ρ
=8555532
permeter
= = 10694415 N mm ∅ = = ∗ ∗= 1,21 = ∗= ∗= 10,75 ∗∗ = x { 1 - 1− } x { 1 - 1 − } = , 8555532
=
,
10694415
,
,
2
,
,
= 0,0038 Cek rasio penulangan
ρmax = 0,038 ≥ 0,0038
≥ ρmin
= 0,0022
ρ pakai = 0,0038 Menentukan As
As
= ρx b x dx = 0,0038x 1000 x 94
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 31
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 357,2 mm2 Berdasarkan table luas tulangan maka digunakan = Ø12 – 200 As = 565mm2
Cek spasi tulangan S max
Smax
= 2 x tp = 2 x 120 = 240 mm
S pasang = 200 mm Maka Smax≥ S pasang 240 mm ≥ 200 mm
ok!
Maka tulangan pada tumpuan menggunakan : Ø12 –200
Tulangan utama pada daerah lapangan Hasil dari SAP : Mu
Mn
Rn m
ρ
=4277766
permeter
= = 5347207,5 N mm ∅ = = ∗ ∗= 0,605 = ∗= ∗= 10,75 ∗∗ 1− = x { 1 - } x { 1 - 1 − } = , 4277766
=
,
5347207,5
,
,
2
,
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
,
Page 32
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 0,0019 Cek rasio penulangan
ρmax = 0,038 ≥ 0,0019
≥ ρmin
= 0,0022
ρ pakai = 0,0058 Menentukan As
As
= ρx b x dx = 0,0022x 1000 x 94 = 206,8 mm2
Berdasarkan table luas tulangan maka digunakan = Ø12 – 200 As = 565mm2
Cek spasi tulangan S max
Smax
= 2 x tp = 2 x 120 = 240 mm
S pasang = 200 mm Maka Smax≥ S pasang 240 mm ≥ 200 mm
ok!
Maka tulangan pada tumpuan menggunakan : Ø12 –200 Cek spasi tulangan S max
Smax
= 2 x tp = 2 x 120 = 240 mm
S pasang = 200 mm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 33
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Maka Smax≥ S pasang 240 mm ≥ 200 mm
ok!
Maka tulangan pada tumpuan menggunakan : Ø12 –200
Tulangan Susut
As susut = ρminx b x tp = 0,0022x 1000 x 120 = 264 mm2 Dipasang tulangan Ø10 – 200 ( As = 392,7 mm2 )
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 34
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PENULANGAN PLAT BORDES
Direncanakan menggunakan tulangan 4 D 16, As = 804 mm2 Hasil dari SAP = Mu = 52981723 N mm Data data perencanaan :
Fc’
= 35 mpa
sb
= 40 mm
Fy
= 320 mpa
Øsengkang
= 10 mm
b
= 300 mm
β1
= 0,79
h
= 400 mm
cek pemasangan tulangan ( 1 lapis atau 2 lapis )
∗ ∗ ≥ 25 mm ∗ ∗ ≥ 25 mm (
)–(
(
)–(
Ø
)–(
)–(
Ø
)
)
12 mm ≤ 25 mm ( maka dipasang 2 lapis )
Perhitungan tinggi efektif (d)
Bila penulangan lentur harus digunakan 2 lapis maka harus diisikan jarak bersih antar tulangan pada arah vertikal = 0 mm d
= h – sb – Ø sengkang – Ø TU - x jarak bersih vertikal = 400 – 20 – 10 – 16 – ( 0,5 x 0 ) = 354 mm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 35
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Kuat nominal penampang
ΣH = 0 sehingga dari distribusi tegangan beton bertulang didapatkan persamaan T = C
T
= As x fy = 804 x 320 = 257280 N
C
= 0,85 x fc’ x b x β1 x X
X
=
X X
∗ ∗∗∗ = ∗∗∗ ,
257280
,
,
= 33,91 mm
kontrol tulangan leleh / tidak leleh εs
x εc x 0,003 = =
( εc = 0,003 )
,
,
= 0,0283 εy
= =
= 0,0016
Karena εs ≥ εy maka termasuk tulangan leleh ( fs = fy )
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 36
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Perhitungan kuat nominal penampang
Mn
=Tx(d- )
∗ ) ∗ ) = 804 x 320 x ( 354 – = As x fy x ( d –
,
,
= 87369264,94 N mm Kontrol kuat nominal penampang
φx Mn ≥ Mu 0,8 x87369264,94 N mm
≥
52981723 N mm
69895411,97 N mm
≥
52981723 N mm
OK
Kontrol rasio penulangan
= = 0,0043 ,
,
ρmin
=
ρmax
= 0,75 xρ b
∗x β x ∗x 0,85 x = 0,75 x = 0,75 x
,
1
,
= 0,035
ρ
∗ = ∗ =
= 0,0075 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 37
M E R E N CA N A
Sehingga
K O N ST R U K SI B E T O N
ρmax≥ ρ≥ρmin 0,038 ≥ 0,0075 ≥ 0,0048
OK
Kontrol tulangan minimum
As min = ρminx b x d = 0,0075x 200 x 354 = 531 mm2 Syarat As pasang ≥ As min 804 mm2≥ 531 mm2
OK
Tulangan tekan (As’)
As’ diasumsikan As’
δ=
= 0,5
= δ x As
= 0,5 x 804 = 402 mm2 Tulangan terpasang
D EK Y E K A
As
= 4 D - 16 ( As = 804 mm2 )
As’
= 2 D – 16 ( As’ = 402 mm2 )
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 38
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN TULANGAN GESER TANGGA Data perhitungan : Balok
= 300 mm x 400 mm
Fy
= 320 Mpa
F’c
= 35 Mpa
Panjang
= 4000 mm
VU Max
2000
Step 1: Menentukan Vu max (gaya geser ultimate)
Vumax= xq uxl Vumax= 61876,79N
diperoleh dari SAP
Step 2: Kontrol dimensi balok terhadap gaya geser ultimate
≤ φ∗ √ ∗ ∗ ∗ ∗ √ ∗ ∗
5 f c bw H 6
Vu
0,75
5 6
35 200 400 = 295803,98 N
Sehingga:
= 61876,79 N < 295803,98 N imensi balok OK
Vu
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 39
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Step 3: Menentukan kuat geser yang disumbangkan oleh beton (Vc)
1 6 1 Vc = 6 Vc =
∗ f′c∗ ∗ ∗√ ∗ ∗
bw d
35 300 400 = 118321,59 N
Step 4: Menentukan persyaratan penulangan geser
φ∗
Vc…………(1)
0,75 x118321,59 = 88741,192 N
1 2
∗φ∗ ∗
Vc…………(2)
0,5 118321,59 = 59160,795 N
Step 5: Cek kondisi penulangan geser pada penampang balok
≥ φ∗ φ∗ ≥ ∗φ∗
Bila Vu Bila
Vc…………(Perlu tulangan geser)
Vc >
1 2
Vc…(Tulangan geser minimum)
Sehingga:
88741,192 > 61876,79 N >
∗ > 59160,795 N
(Perlu tulangan geser
minimum)
perhitungan penulangan geser pada daerah tumpuan Cek kondisi geser pada penampang balok Untuk daerah tumpuan, x = d = 354 mm (4000):2 = 2000 mm
=
D EK Y E K A
−
2000 354 × 59160,795 = 48689,34 N 2000 A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 40
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Direncanakan menggunakan tulangan sengkang diameter Ø10 - 100 mm 1 22 = 2. = 2 × × 10 = 157,14 mm 4 7
Vn
= Vc + Vs
Vs
=
∗∗ ∗∗ = ,
= 178008,192 N
Cek Avmin
∗ ∗∗ ∗ ∗ √ ∗∗ = ∗
Avmin =
= 23,109 mm2 Av = 157,14 mm2 ≥ Avmin = 23,109 mm2
OK
Cek jarak sengkang
Vu
≤
φx ( Vc + Vs )
61876,79 N ≤ 0,75 x (118321,59 + 178008,192) 61876,79 N ≤ 222247,34 N
OK
= x 354
Smax = x d
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 41
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 177 mm
Smax = 177 mm ≥ Spasang = 100 mm
OK
Jadi dipasang sengkang d10-100 mm pada daaerah tumpuan
perhitungan penulangan geser pada daerah lapangan Cek kondisi geser pada penampang balok (4000):4 = 1000 mm
=
−
2000 1000 × 59160,795N = 29580,39 N 2000
Direncanakan menggunakan tulangan sengkang diameter Ø10 - 150 mm 1 22 = 2. = 2 × × 10 = 157,14 mm 4 7
Vn
= Vc + Vs
Vs
=
∗∗ ∗∗ = ,
= 111255,12 N
Cek Avmin
∗ ∗∗ ∗ ∗ √ ∗∗ = ∗
Avmin =
= 34,66 mm2 Av = 157,14 mm2 ≥ Avmin = 34,66 mm2 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
OK Page 42
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Cek jarak sengkang
Vu
≤
φx ( Vc + Vs )
59160,795 N ≤ 0,75 x (118321,59 + 111255,12) 59160,795 N ≤ 172182,532 N
OK
= x 354
Smax = x d
= 177 mm
Smax = 177 mm ≥ Spasang = 150 mm
OK
Jadi dipasang sengkang d10-150 mm pada daerah lapangan
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 43
M E R E N CA N A
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
K O N ST R U K SI B E T O N
Page 44
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PEMBEBANAN BALOK MEMANJANG ATAP
BEBAN MERATA
Balok memanjang D
LINE 1
BEBAN MATI
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 322 × 2,5 = 268,34 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 322 × 1,75 ×(1
− ×
,
)
= 209,84 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Beban total = 268,34 + 209,84 + 576 = 1054,17 kg/m2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 45
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
BEBAN HIDUP
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 100 × 2,5 = 83,34 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 100 × 1,75 ×(1
− ×
,
)
= 65,16 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Beban total = 65,16 + 83,34 + 576 = 724,51 kg/m2
LINE 2
BEBAN MATI
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 322 × 4 = 429,33 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 322 × 1,75 ×(1
− ×
,
)
= 263,78 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 46
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Beban total = 429,33 + 263,78 + 1152 = 1845,11 kg/m2
BEBAN HIDUP
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 100 × 4 = 133,34 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 100 × 1,75 ×(1 − × ) ,
= 81,91 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2 Beban total = 81,91 + 133,33 + 1152 = 1367,25 kg/m2
BEBAN TERPUSAT
Balok memanjang D
LINE 1
BEBAN MATI
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 322 × 1,75
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 47
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 187,83 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= ×322×2×(1
− ×
,
)
= 253,31 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Beban total = 187,83 + 253,31 + 576 = 1017,14 kg/m2
BEBAN HIDUP
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 100 × 1,5 = 58,34 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= ×100×2×(1
− ×
,
)
= 78,67 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Beban total = 78,67 + 58,34 + 576 = 713 kg/m2 LINE 2
D EK Y E K A
BEBAN MATI
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 48
M E R E N CA N A
Segitiga
K O N ST R U K SI B E T O N
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 322 × 1,75 × 2 = 375,67 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2
= ×322×2×(1
− ×
.
) × 2
= 506,61 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2 Beban total = 375,67 + 506,61 + 1152 = 1980,61 kg/m2
BEBAN HIDUP
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx *2 = 1/3 × 100 × 1.75 × 2 = 116,67 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= ×100×2×(1 − × ) ,
= 157,34 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2 Beban total = 157,34 + 116,75 + 1152 = 1426 kg/m2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 49
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK ATAP
Balok atap memanjang D Data penulangan
fc’ = 35 Mpa
Fy = 320 Mpa Selimut beton 40 mm Direncanakan menggunakan tulangan
∅
16
Begel 10 mm h = 400 mm b = 300 mm Data SAP Mlapangan = 31036949,54 N.mm Mtumpuan = 62037899 N.mm d= h – s – b – (1/2 tulangan utama ) = 400 - 40 – 10 – (1/2 × 16 ) = 342 mm Perhitungan ρ beton
= 10,75 ρmin = 0,0018 × = 0,0022 × = 0,035 ρmax = 0,75 × m=
,
×
,
× ,
×
Perhitungan pada tumpuan Mtumpuan = 62037899 N.mm D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 50
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= = 1,76 ) 1− ρperlu = × (1 − × (1 − 1 − ) = Rn =
×
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,005
As = × b × d =0,005 × 300 × 342 = 513 mm2 Digunakan tulangan 4 Ø 16 = 804,2 mm2 Direncanakan tulangan tekan As = 20% × 513 = 102,6 mm2 Digunakan 2 Ø 16 = 329 mm2 Perhitungan pada lapangan Mtumpuan = 31036949,54 N.mm
= = 0,88 ) ρperlu = × (1 − 1− × (1 − 1 − ) = Rn =
,
×
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0027
As = × b × d =0,0027 × 300 × 342 = 277.02 mm2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 51
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Digunakan tulangan 2 Ø 16 = 402,1 mm2 Direncanakan tulangan tekan As = 20% × 402,1 = 80,42 mm2 Digunakan 2 Ø 16 = 329 mm2 Penulangan geser Vu = 931,1085 KN Vc = 1/6
√
× b × d
= 1/6 35 × 300 × 342 = 101,16 KN Vs = Vu – 0.8 Vc = 931,1085 – 0.8 101,16 = 850,16 KN = 850160 mm2 S=
= = 20,211 mm ×
×
×
×
Kontrol jarak sengkang S<½d 20,211 < ½ 342 20,211 < 171 Kontrol terhadap Vs Vs < 1/3
√
× b × d
850,16 < 1/3 35 × 300 × 342 850,16 KN < 2023,29 KN
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 52
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PEMBEBANAN BALOK MEMANJANG LANTAI
BEBAN MEARTA Balok memanjang D LINE 1 BEBAN MATI Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 453 × 2 = 302 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 453 × 1,75 ×(1
− ×
,
)
= 295,21 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Beban total = 302 + 295,21 + 576 = 1173,21 kg/m2 BEBAN HIDUP Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 400 × 2 = 266,67 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 400 × 1,75 ×(1 − × ) ,
= 260,67 kg/m2 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 53
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Bebans total = 266,67 + 260,67 + 576 = 1103,34 kg/m2 LINE 2 BEBAN MATI Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 453 × 4 = 604 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 453 × 1,75 ×(1 − × ) ,
= 371,08 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2 Beban total = 604 + 371,08 + 1152 = 2127,08 kg/m2 BEBAN HIDUP Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 400 × 4 = 533,34 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= × 400 × 1,75 ×(1
− ×
,
)
= 327,67 kg/m2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 54
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2 Beban total = 533,34 + 327,67 + 1152 = 2013,01 kg/m2
BEBAN TERPUSAT Balok memanjang D LINE 1 BEBAN MATI Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 453 × 1,75 = 264,25 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
= ×453×2×(1 − × ) ,
= 356,36 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Beban total = 264,25 + 356,36 + 576 = 1196,61 kg/m2 BEBAN HIDUP Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx = 1/3 × 400 × 1,75 = 233,34 kg/m2
Trapesium D EK Y E K A
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 55
M E R E N CA N A
= ×400×2×(1
K O N ST R U K SI B E T O N
− ×
,
)
= 314,67 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 2 = 576 kg/m2 Beban total = 233,34 + 314,67 + 576 = 1124 kg/m2 LINE 2 BEBAN MATI Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 453 × 1,75 × 2 = 528,5 kg/m2
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2
= ×453×2×(1
− ×
.
) × 2
= 712,72 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2 Beban total = 528,5 + 712,72 + 1152 = 2393,23 kg/m2 BEBAN HIDUP Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx *2 = 1/3 × 400 × 1.75 × 2 = 466,67 kg/m2
Trapesium
D EK Y E K A
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2)
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 56
M E R E N CA N A
= ×400×2×(1
K O N ST R U K SI B E T O N
− ×
,
)
= 629,33 kg/m2 Berat sendiri = 0,3 ×04 × 2400 × 4 = 1152 kg/m2 Beban total = 466,67 + 629,33 + 1152 = 2248 kg/m2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 57
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK LANTAI Balok atap memanjang D Data penulangan
fc’ = 35 Mpa Fy = 320 Mpa Selimut beton 40 mm Direncanakan menggunakan tulangan
∅
16
Begel 10 mm h = 400 mm b = 300 mm Data SAP Mlapangan = 40004019,72 N.mm Mtumpuan = 80008039 N.mm d= h – s – b – (1/2 tulangan utama ) = 400 - 40 – 10 – (1/2 × 16 ) = 342 mm Perhitungan ρ beton
= 10,75 ρmin = 0,0018 × = 0,0022 × = 0,035 ρmax = 0,75 × m=
,
×
,
× ,
×
Perhitungan pada tumpuan Mtumpuan = 80008039 N.mm Rn =
= = 2,280 ×
D EK Y E K A
×
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 58
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
× (1 − 1 − ) × (1 − 1 − ) = × ×
ρperlu =
×
,
× ,
,
= 0,007
As = × b × d =0,007 × 300 × 342 = 718,2 mm2 Digunakan tulangan 5 Ø 16 = 1005,3 mm2 Direncanakan tulangan tekan As = 20% × 1005,3 = 201,06 mm2 Digunakan 2 Ø 16 = 329 mm2
Perhitungan pada lapangan Mlapangan = 40004019,72 N.mm
= = 1,14 ) 1− ρperlu = × (1 − × (1 − 1 − ) = Rn =
,
×
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,0036
As = × b × d =0,0036 × 300 × 342 = 369,36 mm2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 59
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Digunakan tulangan 3 Ø 16 = 603,2 mm2 Direncanakan tulangan tekan As = 20% × 603,2 = 120,64 mm2 Digunakan 2 Ø 16 = 329 mm2 Penulangan geser Vu = 1200,121 KN Vc = 1/6
√
× b × d
= 1/6 35 × 300 × 342 = 101,16 KN Vs = Vu – 0.8 Vc = 1200,121 – 0.8 101,16 = 1119,193 KN = 1119193 mm2 S=
= = 15,352 mm ×
×
×
×
Kontrol jarak sengkang S<½d 15,352 < ½ 342 15,352 < 171 Kontrol terhadap Vs Vs < 1/3
× b × d
√
1119,193 < 1/3 35 × 300 × 342 850,16 KN < 2023,29 KN
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 60
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PEMBEBANAN PORTAL MELINTANG
AKIBAT BEBAN MATI (MERATA) Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 4 = 1/3 × 453 × 1,5 × 4 = 906 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2
= ×453×2×(1
− ×
) × 2
= 857,68 kg/m Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 453 × 3,5 × 2 = 1057 kg/m
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 453 × 3 × 2 = 906 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2
= ×453×2×(1
− ×
,
) × 2
= 846,34 kg/m Berat dinding = berat dinding ×tinggi bersih = 250 × (4,25 – 0,45 ) = 950 kg/m
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 61
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
AKIBAT BEBAN HIDUP (MERATA) Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 4 = 1/3 × 400 × 1,5 × 4 = 800 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2
= ×400×2×(1
− ×
) × 2
= 757,33 kg/m Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 400 × 3,5 × 2 = 933 kg/m
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 400 × 3 × 2 = 800 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2
= ×453×2×(1
− ×
,
) × 2
= 747,33 kg/m
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 62
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
AKIBAT BEBAN MATI (TERPUSAT)
Akibat P1 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 453 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5
2
2
) × 2
= 552,09 kg/m
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 453 × 2 × 2 = 604 kg/m
Akibat P2 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 453 × 2 × 2 = 604 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 453 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75 2 2
) × 2
= 590,43 kg/m
Akibat P3 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 453 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75 2
2
) × 2
= 590,43 kg/m Trapesium
D EK Y E K A
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 63
M E R E N CA N A
1
= × 453 × 1,5 ×(1 2
K O N ST R U K SI B E T O N
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 552,09 kg/m
Akibat P4 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 453 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5
2
2
) × 2
= 552,09 kg/m Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 453 × 2 × 2 = 604 kg/m
Akibat P5 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 453 × 2 × 2 = 604 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 453 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 552,09 kg/m
Akibat berat Sendir
= 0,3 × 0,45 × 2400 × 500 = 1620 kgm
AKIBAT BEBAN HIDUP (TERPUSAT)
Akibat P1 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 400 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 487,5 kg/m D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 64
M E R E N CA N A
Segitiga
K O N ST R U K SI B E T O N
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 400 × 2 × 2 = 533,34 kg/m
Akibat P2 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 400 × 2 × 2 = 533,34 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 400 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75 2 2
) × 2
= 521,35 kg/m
Akibat P3 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 400 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75 2 2
) × 2
= 521,35 kg/m Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 400 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5
2
2
) × 2
= 487,5 kg/m
Akibat P4 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 400 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2
2
) × 2
= 487,5 kg/m
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 65
M E R E N CA N A
Segitiga
K O N ST R U K SI B E T O N
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 ×400 × 2 × 2 = 533,34 kg/m
Akibat P5 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 400 × 2 × 2 = 533,34 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 400 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 487,5 kg/m
Akibat berat Sendir
D EK Y E K A
A RIFIN
= 0,3 × 0,45 × 2400 × 500 = 1620 kgm
/ 10 5724 259
Page 66
M E R E N CA N A
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
K O N ST R U K SI B E T O N
Page 67
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PEMBEBANAN PORTAL MELINTANG ATAP
AKIBAT BEBAN MATI (MERATA) Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 4 = 1/3 × 322 × 1,5 × 4 = 644 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 2 × ( 1 2
− 1 3
×
2 5
2
) × 2
= 609,65 kg/m Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 322 × 3,5 × 2 = 751,34 kg/m
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 322 × 3 × 2 = 644 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 2 × ( 1 2
− 1 3
×
2
4,5
2
) × 2
= 601,59 kg/m
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 68
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
AKIBAT BEBAN HIDUP (MERATA) Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 4 = 1/3 × 100× 1,5 × 4 = 200 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 100 × 2 × ( 1 2
− 1 3
×
2 5
2
) × 2
= 189,34 kg/m Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 100 × 3,5 × 2 = 233,34 kg/m
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 ×100 × 3 × 2 = 200 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 100 × 2 × ( 1 2
− 1 3
×
2
4,5
2
) × 2
= 186,83 kg/m
AKIBAT BEBAN HIDUP (TERPUSAT)
Akibat P1 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 100 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 121,87 kg/m D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 69
M E R E N CA N A
Segitiga
K O N ST R U K SI B E T O N
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 100 × 2 × 2 =133,34 kg/m
Akibat P2 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 100 × 2 × 2 = 133,34 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 100 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75 2 2
) × 2
= 130,34 kg/m
Akibat P3 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 100 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75 2
2
) × 2
= 130,34 kg/m Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 100 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 121,87 kg/m
Akibat P4 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 100 × 1,5 ×(1 2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
Page 70
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 121,87 kg/m
Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 100 × 2 × 2 = 133,34 kg/m
Akibat P5 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 100 × 2 × 2 = 133,34 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 453 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 121,87 kg/m
Akibat berat Sendir
= 0,3 × 0,45 × 2400 × 500 = 1620 kgm
AKIBAT BEBAN MATI (TERPUSAT)
Akibat P1 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2
2
) × 2
= 392,43 kg/m
Segitiga
D EK Y E K A
= 1 / 3 * Q * Lx * 2
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 71
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 1/3 × 400 × 2 × 2 = 429,34 kg/m
Akibat P2 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 × 322 × 2 × 2 = 429,34 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75
2
2
) × 2
= 419,69 kg/m
Akibat P3 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 1,75 ×(1 2
− 1 3
×
1,75 2
2
) × 2
= 419,69 kg/m Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2 2
) × 2
= 392,34 kg/m
Akibat P4 Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2
2
) × 2
= 392,34 kg/m Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 ×322 × 2 × 2
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 72
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 429,34 kg/m
Akibat P5 Segitiga
= 1 / 3 * Q * Lx * 2 = 1/3 ×322× 2 × 2 = 429,34 kg/m
Trapesium
= 1 / 2 * Q * Lx * (1 - 1 /3 * (lx/ly)2) * 2 1
= × 322 × 1,5 ×(1 2
− 1 3
×
1,5 2
2
) × 2
= 392,34 kg/m
Akibat berat Sendir
D EK Y E K A
A RIFIN
= 0,3 × 0,45 × 2400 × 500 = 1620 kgm
/ 10 5724 259
Page 73
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PENULANGAN BALOK MELINTANG
Tulangan Lentur -
tinggi efektif (d) diasumsikan pakai tulangan tarik D22, sengkang ϕ10 mm, dan selimut beton 40 mm.
d = h balok – sb – ϕsengkang – . ϕ tulangan = 450
− − − 40
10
.22
= 389 mm -
rasio penulangan
→
f’c = 35 Mpa
β1 = 0,85
−
0,008.( 35
= 0,807
=
min
−
30)
,
,
=
= 0,004
. . .0,807 . = 0,75 .
= 0,75 .
max
,
.
,
′
.
= 0,036
TUMPUAN Mu
= 171067967
Mn
=
Rn m
D EK Y E K A
(perhitungan SAP2000)
= = = = = . 1 − 1−
A RIFIN
=
,
.
,
.
′
.
,
.
.
/ 10 5724 259
= 309928385
= 4,71 = 10,75
.
Page 74
M E R E N CA N A
=
K O N ST R U K SI B E T O N
.1 − 1 − .
<
0,005 <
. ,
,
= 0,016 min
,
0,016
<
<
0,004 , maka dipakai = 0,016 .
max
Menentukan As
-
As = ρ.b.d
= 0,016 .300 .389 = 1867,2 mm2 Dipakai tulangan 6-D22 ( As = 2280,8 mm2 > 2811,6mm2 ). As’ = 20% . As tarik
= 20% .1867,2 = 373,44 mm2 Dipakai tulangan 2-D22 ( As = 760 mm2 > 373,44 mm2 ).
LAPANGAN Mu
= 75874906,18
Mn
=
Rn m
(perhitungan SAP2000)
= 94843632,73 = 2,08 = = = 10,75 = = = . 1 − 1− .1 − 1 − = =
,
,
.
,
.
,
.
,
′
.
.
.
.
,
. ,
,
= 0,006 min
<
0,005 <
0,006
maka dipakai D EK Y E K A
A RIFIN
<
<
0,004 , maka dipakai = 0,006 .
= 0,0096 .
/ 10 5724 259
max
Page 75
M E R E N CA N A
-
K O N ST R U K SI B E T O N
Menentukan As As = ρ.b.d
= 0,006 .300 .389 = 700,2 mm2 Dipakai tulangan 3-D22 ( As = 1140,4 mm2 > 700,2 mm2 )
As’ = 20% . As tarik
= 20% .700,2 = 140,04 mm2 Dipakai tulangan 2-D22 ( As = 760 mm2 > 452,5 mm2 ).
Tulangan Geser Vu
=
126892,99 N
126892,99 126892,99
.√ f c .bw .d 35 .300 .389 = . √
Vc
≤ √ √ ≤ ≤ .
Vumax
0,75.
. f ′ c .bw .d . 35 .300 .389
431504,069 . . . . . .
(dimensi balok OK !!)
′
=
= 115067,75 N ∂Vc
= 0,75 . 115067,75 = 86300,81 N
∂Vc = . 86300,81 = 43150,41 N -
Chek kebutuhan tulangan geser :
≥
bila
Vu
bila
∂Vc >
D EK Y E K A
A RIFIN
∂Vc
Vu
(perlu tulangan geser )
≥
∂Vc
/ 10 5724 259
(tulangan geser minimum) Page 76
M E R E N CA N A
Vu 126892,99
≥ ≥
K O N ST R U K SI B E T O N
∂Vc
86300,81 N
maka, perlu dipasang tulangan geser. -
Mencari besar Vs
– – 115067,75 =
Vs
=
,
,
= 54122,91 N
-
untuk tumpuan : direncanakan sengkang ϕ10 – 200 mm As
= 78,57 mm2
Av
= 2. As = 2. 78,57 mm2 = 157,1 mm2
Vs’
= .
=
.
, .
.
= 97779,04 N Vs’ 97779,04
≥ ≥
Vs 54122,91 N . . . . . (OK!!)
maka, dipasang sengkang ϕ10 – 200 mm di tumpuan.
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 77
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN GAYA GESER GEMPA Data Bangunan o o o
o o o o o
o o
Fungsi bangunan Tinggi Gedung Tinggi tiap lantai
: Ruang Kuliah : 13,20 m : Lt1 = 4,75 m Lt2 = 4,25 m Lt3 = 4,25 m Mutu Beton ( fc‘ ) : 35 mpa Mutu Baja Tulangan : 320 mpa Tebal Pelat atap : 10 cm Tebal Pelat lantai : 12 cm Dimensi balok : 30 / 40 30 / 45 Dimensi Kolom : 45 / 45 Sistem Struktur : SRPMM (Sistem
Rangka
Pemikul
Momen Menengah) o
Wilayah Gempa
:2
o
Jenis Tanah
: Keras
Pembebanan Seluruh Beban Bangunan
WATAP 0 0 6 3
W3 0 0 6 3
W2 0 5 0 4
W1
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 78
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Atap
Plat Qdl * Luas plat Qll * Luas plat
= 288 * 576 = 100 * 576
= 185472 kg = 57600 kg
Balok Memanjang Volume balok * 2400 * jml Balok Melintang Volume balok * 2400 * jml Kolom
= 0,3 * 0,4 * 36 * 2400 * 4
= 41472 kg
= 0,3 * 0,45 * 16 * 2400 * 10 = 51840 kg
Volume kolom * 2400 * jml = 0,45 * 0,45 *2,2 * 2400*40 = 42768 kg + W atap
= 379152 kg
Lantai 3
Plat Qdl * Luas plat = 453 *(576 - 20) = 251868kg Balok Memanjang Volume balok * 2400 * jml = 0,3 * 0,4 * 36 * 2400 * 5 = 51840 kg Balok Melintang Volume balok * 2400 * jml = 0,3 * 0,45 *16 * 2400 * 10 = 51840 kg Kolom Volume kolom * 2400 * jml = 0,45 * 0,45*4,25* 2400*49 = 101210 kg
Dinding Q dinding * L * tinggi * jml = 250 * 36 * 4,25 * 3 Q dinding * L * tinggi * jml = 250 *28 * 4,25 * 1 Q dinding * L * tinggi * jml = 250 * 8 * 4,25 * 2
= 114750 kg = 29750 kg = 17000 kg
Q dinding * L * tinggi * jml = 250 * 4 * 4,25 * 1
= 4250 kg
W lantai 3
+
= 621788 kg
Lantai 2
Plat Qdl * Luas plat = 453 *(576 - 20) = 251868kg Balok Memanjang Volume balok * 2400 * jml = 0,3 * 0,4 * 36 * 2400 * 5 = 51840 kg Balok Melintang Volume balok * 2400 * jml = 0,3 * 0,45 *16 * 2400 * 10 = 51840 kg D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 79
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Kolom Volume kolom * 2400 * jml = 0,45*0,45*4,25*2400*49
= 101210 kg
Dinding Q dinding * L * tinggi * jml = 250 * 36 * 4,25 * 2 Q dinding * L * tinggi * jml = 250 * 32 * 4,25 * 2
= 76500 kg = 68000 kg
Q dinding * L * tinggi * jml = 250 *8 * 4,25 * 3
= 25500 kg
W lantai 2
+
= 626758 kg
Lantai 1
Kolom Volume kolom * 2400 * jml = 0,45*0,45*4,25*2400*49 Dinding Q dinding * L * tinggi * jml = 250 * 36 * 4,25 * 2 Q dinding * L * tinggi * jml = 250 * 32 * 4,25 * 2 Q dinding * L * tinggi * jml = 250 *8 * 4,25 * 3
= 101210 kg
Sloof Volume sloof * 2400 * jml Volume sloof * 2400 * jml
= 0,3 * 0,4 * 36 * 2400 * 5 = 51840 kg = 0,3 * 0,45 * 16 * 2400 * 10 = 51840 kg + W lantai 1
Wtot
D EK Y E K A
= 76500 kg = 68000 kg = 25500 kg
=374890 kg
= W atap + Wlt 3 + Wlt 2 + Wlt 1 = 379152 + 621788 + 626758 + 374890 = 2002588 kg
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 80
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Perhitungan periode alami struktur
T
= Ct * h0,75
T
= 0,0731 * 13,20,75
T
= 0,51
Diket : T = periode alami struktur (dtk) Ct = 0,0731 (beton) h = tinggi total gedung
Faktor respons gempa rencana ( C )
Faktor respons gempa ditentukan melalui Tabel 2 SNI 03-1726-2003 Wilayah gempa
:
2
Jenis Tanah
:
keras
T
:
0,51 detik
C = 0,3 ( dari grafik diatas )
Faktor keutamaan gedung ( I )
Faktor keutamaan gedung berdasarkan SNI 03-1726-2003 Kategori gedung
: gedung umum
I
: 1 ( tabel 1 faktor keutamaan gedung )
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 81
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Penentuan parameter daktilitas struktur ( R )
berdasarkan Tabel 2 SNI 03-1726-2003, dengan batasan daktilitas maksimum menurut Tabel 3 SNI 03-1726-2003 > Untuk SRPMM ------ daktail parsial μm = 3,3 (Tabel 3 SNI 03-1726-2003)
Rm = 5,5 (Tabel 3 SNI 03-1726-2003)
Perhitungan gaya geser gempa ( V )
∗∗ ∗∗ =
V
=
,
,
= 109232,07 kg ( untuk portal melintang ) Portal memanjang (V) = 30 % * V = 30 % * 1091232,07 = 32769,621 kg
Distribusi gaya geser gempa ( F )
Tabel distribusi gaya geser gempa portal memanjang Lantai
Tinggi
Atap
Berat
wi*zi
F=(wi*zi/∑wi*zi)*v
F/(5-1)
12.3
379152
4663569.6
38,491.82
9,622.95
Lt3
9.5
621788
5906986
48,754.63
12,188.66
Lt2
4.25
626758
2663721.5
21,985.62
5,496.41
∑
D EK Y E K A
A RIFIN
13234277.1
/ 10 5724 259
Page 82
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Tabel distribusi gaya geser gempa portal memanjang Lantai
Tinggi
Atap
Berat
wi*zi
F=(wi*zi/∑wi*zi)*v
F/(5-1)
12.3
379152
4663569.6
11,547.54
1,283.06
Lt3
9.5
621788
5906986
14,626.39
1,625.15
Lt2
4.25
626758
2663721.5
6,595.69
732.85
∑
13234277.1
48114.77
48114.77
60943.29
60943.29
27482.03
27482.03
Sketsa pembebanan gempa pada portal melntang
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 83
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
12830.6
12830.6
16251.54
16251.54
7328.54
7328.54
Sketsa pembebanan gempa pada portal memanjang
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 84
M E R E N CA N A
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
K O N ST R U K SI B E T O N
Page 85
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN KOLOM
Kolom Lantai 1
Dimensi Kolom
= 45 × 45
Diameter Tulangan Utama
= Ø 22
Diameter Tulangan Sengkang
= Ø 12
Untuk fc 35 koefisien 0,85 diganti dengan 0,81 φ = 0.65
P = 72768.73 kg = 727687.3 N M = 17118.11 kg m = 171181100 N mm Agr = b × h = 0.45 × 0.45 = 0.2025 cm2 = 202500 mm
Sumbu Ordinat
= = 0.195 .
×
× .
×
.
×
× .
×
Sumbu Absis
= 235.23 mm = = 0.523
e = =
.
.
0,195 × 0.552 = 0.101
= = 0.143 ,
r = 0.038
…………………….dari grafik 6.1.d buku Gideon jikid 4 hal 86
ρ=r×β
= 0.0218 × 1.33 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 86
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 0.028
As = ρ × b × h
= 0,028 × 450 × 450 = 5670 mm2 – digunakan tulangan 12 Ø 25 = 5890,5 mm2
PERHITUNGAN TULANGAN GESER KOLOM Vu = 6084,43 Vn =
= = 9360,661 kg = 93606,61 N ,
.
Vc = 1/6 × φ ×
√
× b × d
= 1/6 × 0.65 × 35 × 450 × 392 = 113056.284 mm Vn > 0.5 Vc 93606,61 > 56528.142
. . . . . . . . perlu tulangan geser
Vs = Vn – Vc = 93606,61 - 113056.284 = 19449,63 N Direncanakan tulangan sengkang Ø 12 Av = 2 × luas tulangan = 2 × 113.1 = 226.2 mm2 Vsa =
. ×
×
.
= 145.39 mm – digunakan tulangan sengkang Ø12 – 100
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 87
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Kolom Lantai 2
Dimensi Kolom
= 35 × 35
Diameter Tulangan Utama
= Ø 19
Diameter Tulangan Sengkang
= Ø12
Untuk fc 35 koefisien 0,85 diganti dengan 0,81 φ = 0.65
P = 53463,15 kg = 534631,5 N M = 13741,15 kg m = 134754636,3 N mm Agr = b × h = 0.35 × 0.35 = 0.1225 cm2 = 122500 mm
Sumbu Ordinat
= = 0,236 ,
×
× .
×
.
×
× .
×
Sumbu Absis
= 252,051 mm = = 0.720 ,
e = =
,
,
0,236 × 0.720 = 0.169
= = 0.175 ,
r = 0.016
…………………….dari grafik 6.1.d buku Gideon jikid 4 hal 86
ρ=r×β
= 0.016 × 1.33 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 88
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 0.0212
As = ρ × b × h
= 0,0212 × 350 × 350 = 2597 mm2 – digunakan tulangan 8 Ø 22 = 3041,1 mm2
PERHITUNGAN TULANGAN GESER KOLOM Vu = 5979,57 Vn =
= = 9199.338 kg = 91993,38 N ,
.
Vc = 1/6 × φ ×
√
× b × d
= 1/6 × 0.65 × 35 × 350 × 292 = 65500,863 mm Vn > 0.5 Vc 91993,98 > 32750,43
. . . . . . . . perlu tulangan geser
Vs = Vn – Vc = 91993,98 – 32750,43 = 69243,55 N Direncanakan tulangan sengkang Ø 12 Av = 2 × luas tulangan = 2 × 113.1 = 226.2 mm2 Vsa =
D EK Y E K A
. ×
×
,
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 89
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 33,385 mm – digunakan tulangan sengkang Ø12 – 100
Kolom Lantai 3
Dimensi Kolom
= 35 × 35
Diameter Tulangan Utama
= Ø 19
Diameter Tulangan Sengkang
= Ø12
Untuk fc 35 koefisien 0,85 diganti dengan 0,81 φ = 0.65
P = 14181,28 kg = 141812,8 N M = 10358,88 kg m = 101585954,3N mm Agr = b × h = 0.35 × 0.35 = 0.1225 cm2 = 122500 mm
Sumbu Ordinat
= = 0,062 ,
×
× .
×
.
×
× .
×
Sumbu Absis
= 716,33 mm = = 2,046 ,
e = =
,
,
2,046 × 0.062 = 0.126
= = 0.175 ,
r = 0.0143 D EK Y E K A
…………………….dari grafik 6.1.d buku Gideon jikid 4 hal 86
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 90
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
ρ=r×β
= 0.0143 × 1.33 = 0.0191
As = ρ × b × h
= 0,0191 × 350 × 350 = 2339,75 mm2 – digunakan tulangan 6 Ø 22 = 2280,8 mm2
PERHITUNGAN TULANGAN GESER KOLOM Vu = 7529,61 Vn =
= = 11584,015 kg = 115840,15 N ,
.
Vc = 1/6 × φ ×
√
× b × d
= 1/6 × 0.65 × 35 × 350 × 292 = 65500,863 mm Vn > 0.5 Vc 115840,15 > 32750.431
. . . . . . . . perlu tulangan geser
Vs = Vn – Vc = 115840,15 – 65500,863 = 50339,287 N Direncanakan tulangan sengkang Ø 12 Av = 2 × luas tulangan = 2 × 113.1 = 226.2 mm2 D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 91
M E R E N CA N A
Vsa =
K O N ST R U K SI B E T O N
. ×
×
,
= 45,92 mm – digunakan tulangan sengkang Ø12 – 100
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 92
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PRELIMINARY DESIGN SLOOF
Dimensi sloof h= =
1 12 1 12
× L × 500
= 41,7 cm̴ 45 cm 2
b = × h 3
2
= × 45 3
= 30 cm Maka dimensi sloof adalah 30 × 45
Pembebanan sloof Berat sendiri Berat dinding
= 0,3 × 0,45 × 2400 = 4,25 × 250
= 324 = 1062
kg/m kg/m +
q = 1386
kg/m
Penulangan sloof Tulangan lentur Tinggi efektif Diasumsikan memakai tulangan tarik D16 sengkang Ø10mm,dengan selimut beton 60mm.
1
d = h – sb – Øsenngkang – Øtulangan 2
D EK Y E K A
= 450 – 60 – 10 – 8 = 372 mm Rasio penulangan β1 = 0,85 – 0,008 × (35 – 30) f’c = 35 Mpa = 0,81
A RIFIN
→
/ 10 5724 259
Page 93
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
ρmin =
=
1,4
1,4 320
= 0,0043 0,85
ρmax = 0,75 ×
′
×β ×
0,85 35
= 0,75 ×
320
600
600
×0,81 ×
600
600
320
= 0,0368
LAPANGAN
Mu lap
= 2493,75 kgm = 24937500 Nmm
Mn
=
=
Rn
=
=
m
=
ρ
= × (1-
.d2
24937500 0,8
31171875 300.372
=
0,85.
1
=
1
= 31171875 Nmm
320
= 10,75
0,85.35
− − 2.
1
× (1-
10,75
= 0,751
1
.
) 2.10,75.0,751 320
)
= 0,0023
ρmin > ρ 0,0043 > 0,0023 mka dipakai ρ = 0,0043
Menentukan As As = ρ × b × d
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 94
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 0,0043 × 300 × 372 = 479,88 mm2 Dipakai tulangan 3-D16 (As = 603,4 mm2 ) As’ = 20% As tarik = 20 % . 479,88 = 95,976 mm2 Dipakai tulangan 2-D16 (As = 402,1 mm2 )
Cek lebar perlu 2sb + 2Øsengkang + n.Øtul + (n-1).Øtul 2.60 + 2.10 + 3.16 + (2-1).16 220 mm
< 300 mm < 300 mm < 300 mm
TUMPUAN
Mu tum
= 4987,5kgm = 49875000 Nmm
Mn
=
=
Rn
=
=
m
=
ρ
= × (1-
.d2
49875000 0,8
62343750 300.372
=
0,85.
1
=
1
= 62343750 Nmm
320
= 10,75
0,85.35
− − 2.
1
× (1-
10,75
= 1,501
1
.
) 2.10,75.1,501 320
)
= 0,0048
ρmin <ρ 0,0043 < 0,0048 mka dipakai ρ = 0,0048
Menentukan As As = ρ × b × d = 0,0048 × 300 × 372
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 95
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 535,68 mm2 Dipakai tulangan 3-D16 (As = 603,4 mm2 )
As’ = 20% As tarik = 20 % . 535,68 = 107,096 mm2 Dipakai tulangan 2-D16 (As = 402,1 mm2 )
Cek lebar perlu 2sb + 2Øsengkang + n.Øtul + (n-1).Øtul 2.60 + 2.10 + 3.16 + (2-1).16 220 mm
Vu
Vc
< 300 mm < 300 mm < 300 mm
Tulangan geser = 5985 kg
1
= × 6 1
= × 6
√ √
= 59850 N 5
√
Vumax
≤
φ × ×
59850
≤
0,75 × ×
59850
≤
412646,564 …………… dimensi sloof OK
6
5 6
× bw × d
√
35 ×
300 × 372
× bw × d
35 ×
300 × 372
= 110039,084 N φVc
= 0,75 × 110039,084 = 82529,313 N
1 2
1
φVc = × 82529,313 2
= 41264,65
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 96
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Cek kebutuhan tulangan geser φVc
>
1
Vu
> φVc 2
82529,313 > 59850 > 41264,65 Maka dipasang tulangan geser minimum
Untuk tumpuan Dipasang sengkang praktis Ø10 – 150 mm
Untuk lapangan Dipasang semgkang praktis Ø10 – 300 mm
2 D16
0 5 , 4
LAP ANG AN
A RIFIN
0 5 , 4
3 D16
3,00
D EK Y E K A
4 D16
/ 10 5724 259
2 D16
3,00 TUMP UAN
Page 97
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
PERHITUNGAN PONDASI TIANG PANCANG
Kondisi I (Dua Tumpuan)
Gambar 4. 39 Kondisi Pengangkatan 1 dan Momen yang Ditimbulkan
× a M = × × ( − 2) - × × a 2
M1 = × 2
2
M1 = M2
× × a = × × (− 2) - × × a 2
2
4 a2 + 4 a L – L2 Dimana: q = Berat tiang pancang
= 0,25 × × 0,30 × 2400 = 169,64 kg/m L=6m D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 98
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
4 a2 + 4 a L – L2 4.a2 + 4.a.6 – 62 = 0 4.a2 + 24.a – 36 = 0 a2 + 6.a – 9 = 0
Didapatkan: a =
± (
)
× ×(
)
= 1,243 m
M1 = M2 = ×
× a2
= × 169,64 × 2,4852 = 131,05 kgm
Dmak = × 169,64 × 6 = 508,92 kg
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 99
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Kondisi II (Satu Tumpuan)
Gambar 4.40 Kondisi Pengangkatan 2 dan Momen yang Ditimbulkan
× a − D = D = 2
M1 = ×
)
×(
×
1
×(
×
×
1
(
)
× ×
)
Mx = D1 × x – 0,5 × q × x2
= 0 ×
x=
R 1 – q × x = 0
= × ×
(
D EK Y E K A
)
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 100
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
− M = × ×
M3 = D1
(
× ×
)
[ ×(
)]
× ×
2
[ ×(
)]
M1 = M2
× × a = × ×
2
[ ×(
)]
2a2 – 4 × a × L + L2 =0 Maka: 2a2 – 4 × a × 6 + 62 =0 2a2 – 24 × a + 36 =0 a2 – 12 × a + 18 =0
Didapatkan: a = = 1,75 m
M1 = M2 = ×
× a2
= × 169,64 × 1,7512 = 260,05 kgm D1 =
×
×
(
D EK Y E K A
× ×
)
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 101
M E R E N CA N A
=
K O N ST R U K SI B E T O N
,
×
× ,
(
,
×
,
×
)
= 299,36 kg
Dari kedua kondisi di atas diambil yang paling menentukan yaitu: M = 299,36 kgm D = 508,92 kg
D = 30
Gambar 4.41 Penampang Tiang Pancang
Data yang digunakan: - Dimensi tiang = ø 30 cm - Berat jenis beton = 2,4 t/m3 - f’c = 35 Mpa - f y = 400 Mpa - h = 300 mm - p = 70 mm - øtulangan = 19 mm - øsengkang = 8 mm - d = h – p – øsengkang – ½ ø tulangan = 300 – 70 – 8 – 9,5 = 212,5 mm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 102
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
- d’ = p + øsengkang + ½ øtulangan = 70 + 8 + 9,5 = 87,5 mm Tulangan Memanjang Tiang Pancang
Mu = 299,36 kgm = 2,9936 kNm
= = 3,8841 N/m = = 13,44 m= ) 1− ρ = × (1- × (1- 1 − ) = ,
.
2
, . ,
,
×
,
×
× ×
×
,
× ,
,
= 0,011 Dengan rumus abc didapatkan nilai ρ = 0,00027 Pemeriksaan syarat rasio penulangan (ρmin < ρ < ρmax)
= = 0,0035 × = × = 0,028 =
ρmin = ρmax
,
,
×
,
×
,
×
,
×
karena ρ < ρmin maka dipakai ρ As = ρ.b.d
= 0,011 . 300 . 212,5 = 701,25 mm2 Digunakan tulangan 4D19 (As = 1134 mm2) Cek Terhadap Tekuk
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 103
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
Dianggap kedua ujung sendi, diperoleh harga k = 1 r = 0,3 . h = 0,3 . 300 = 90 mm
= = 66 ( K > 20 maka kelangsingan diperhitungkan ) lg = × × = × × 300 = 397607820,2 mm ×
K=
×
Ec = 4700 (fc)0,5 = 27805,57 Mpa
= 3,41 × 10 = × × ,
El =
,
×
, × ,
12
,
Pu = 713,617 KN Pcr =
= ×
( ×
× ,
)
×
( ×
)
= 9348708,61 N Cm = 1 Cs =
,
=
,
,
×
×
= 1,133
,
Mn = Cs × Mu = 1,133 × 0,523780 × 107 = 5934427,4 Nmm
= = 8,315 mm - 87,5 = 70,815 mm e = ea + – d’ = 8,315 + = = 127,5 mm cb = = = 79,95 mm a= ,
ea =
×
,
×
×
×
,
,
×
×
ab = 0,85 × cb = 0,85 × 127,5 = 108,375 mm
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 104
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
a < ab , maka dipakai rumus
As = As’ = = -94,305 mm = ×
(
×
)
,
,
(
,
×
×
2
, )
Digunak an As min 1% Ag = 0,01.(1/4.π.(300)2) = 706,858 mm Maka digunakan tulangan 4D19 ( As pasang = 1134 mm2) Penulangan Geser Tiang Pancang
Vu = 508,92 kg = 5089,2 N
= 8482 N × × = × √ 35 ×300×212,5 = 62858,347 N Vc = × Vn =
,
,
Periksa vu > f vc:
= = 0,0798 Mpa vc = = × = × √ 35 = 0,986 Mpa ,
vu =
×
,
fvc = 0,6 × 0,986 = 0,5916
8 D 19 8 - 200
vu < vfc dipakai tulangan praktis Dipakai tulangan sengkang Ø8 - 200
Diketahui
: Psap Msap
= 713,617 KN = 167,87 KNm
PERHITUNGAN TIANG PANCANG Ptotal = Psap + P poer = 72768,73 +4800
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 105
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
= 77568,73 kg = 77,567Ton Data Tiang Pancang
∅
Diameter 30 cm
Kedalaman Pemancangan 15 m Atp
= . . =
. .30
= 706,86 cm2 K tp
= 2. .r
= 2. .15
= 94,3 cm f’c
= 35 Mpa
= 350 kg/cm2
Perhitungan Daya Dukung Tiang Tunggal (Single Pile)
Berdasarkan kekuatan bahan
= 0,33 . f’c = 0,33 . 350 = 115,5 kg/cm2
σ b
Ptiang = Atp . σ b = 706,86 . 115,5 = 81642,33 kg
Berdasarkan hasil sondir Safety Factor, SF
= 3 dan 5
Nilai hambatan Conus (Qc)
= 70
kg/cm2
=
Ptiang =
.
.
,
= 16493,4
kg
Hambatan Cleef rata-rata Diambil per segmen setiap 3m 0–3 D EK Y E K A
→
150
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 106
M E R E N CA N A
3–6
6–9
→ →
9 – 12
3–6 6–9
=
= 0,5
=
= 0,833
=
= 1,5
400
850
→
12 – 15
0–3
K O N ST R U K SI B E T O N
1550
→
=
= 2,33
2450
=
= 3
→ → → → → , ×
× ,
, ×
× ,
, ×
× ,
, ×
9 – 12
12 – 15
= 2829
= 4713,12 kg = 8487 kg
× ,
, ×
kg
= 13183,14 kg
×
= 16974 kg
+
Q = 46186,26 kg
Daya dukung single pile = 16493,4 + 46186,26 – 1695 = 60966,66
Menentukan jumlah tiang pancang (n) n
=
=
,
,
= 1,2 -------- dipasang 2 tiang pancang.
PERHITUNGAN PILE CAP
Pembebanan Poer
-
Pterpusat
=
= 72768,7
kg
-
Berat sendiri poer
= 2,1 x 0,9 x 0,5 x 2400
= 2268
kg
D EK Y E K A
A RIFIN
/ 10 5724 259
Page 107
M E R E N CA N A
K O N ST R U K SI B E T O N
-
Berat sendiri kolom
= 0,45 x 0,45 x 1 x 2400
= 486
kg
-
Urugan Tanah
= vol. tanah x 1673
= 3176,60
kg
Ptot= 81231,3 kg
Penulangan Pile Cap
Momen pada titik gulung pondasi Mu
= . 81231,3. 1,2 = . Wu . l2
= 24369,3 kgm
Tinggi efektif (d) Direncanakan pakai tulangan ϕ19 mm, dengan selimut beton 75 mm. d
= ht – sb – (0,5 . ϕtul) = 500 – 75 – (0,5 . 19) = 615,5 mm
Rasio penulangan f’c = 35 Mpa
→
β1
= 0,85 = 0,567
−
0,008.(35
−
30)
ρ min = 0,0018
= 0,0018 = 0,0022
. . . 0,567 . = 0,75 .
ρ max = 0,75 .
,
.
,
.
′
= 0,0363
Tulangan lentur Mu
D EK Y E K A
= 243693000
A RIFIN
Nmm
/ 10 5724 259
Page 108