I.
Pamagat Kaibigan gan ni Mama Mama Susan Susan,” ika-w “Ang mga Kaibi ika-walo along ng aklat aklat na isinu isinulat lat ng tanyag tanyag na man manunu unulat lat na si Bob Ong Ong. Ito Ito ay isa isang nob nobela ela na nags nagsa asala salays ysa ay sa miste isterryo at kaba kababa bala lagh ghan ang g nara narana nasa san n ng magmag-aa aara rall na si “Galo Galo” ” sa kama kamay y ng kani kaniya yang ng lola lola na binansagang “Mama Susan” sa kanilang probinsya.
I I.
May-akda Si Bob Ong o Roberto Ong, hini niya tunay na pangalan at katauhan, ay isang tanyag na manunulat manunulat ng mga sikat sikat na mga aklat na! “"B#$$BS#%&"k "B#$$BS#%&"ko'(,” o'(,” “$apitan “$apitan Sino,” Sino,” “"ng %aboritong &ibro ni )uas,” at “&umayo ka nga sa "kin.” "ng ilan sa mga ito ay nagging patok sa takilya at isinapelikula. *ala kahit sinuman ang nakakaalam ng tunay na katauhan ni Bob Ong. "ng sagisag panulat na “Bob Ong” ay nabuo noong mga panahon na ang manunulat ay nagtatrabaho bilang bilang isang web e+eloper e+eloper at guro. guro. #ilikha niya ang Bobong %inoy website website na kanyang inaatupag sa mga libre niyang oras. $ahit nabilib, ayon kay Bob Ong, marahil ay sinesante na ako ng boss ko kung nalaman niya na ako ang nasa liko ng paglikha ng website. #abuo ang kanyang sagisag sagisag panulat panulat nang may isang taong taong nakipag-u nakipag-ugnay gnayan an sa kanya kanya sa pagaakala aakalang ng siya siya ay totoon totoong g taong taong nagnga nagnganga ngalan lang g Bob Ong. Ong. "ng site site ay nakat nakatang anggap gap ng People's Choice Philippine Web Award for Weird or Humor noong /.
III.
Mga Tauhan •
•
• •
IV.
Galo Galo 01 na taong gulang, isang tipikal na probinsiyanong ulila na lumuwas sa Maynila para para mag-ar mag-aral al at nanin naninir irhan han sa pilin piling g ng kanya kanyang ng mga tiyo at tiya tiya kasama kasama ang mga nakakaasar na anak nito. Siya ay nakasuot ng salamin at may maikling gupit ng buhok na parang isang sunalo. 2iya "uring3guarian ni Galo na kapati ng kanyang ina. Siya ay may apat na anak. Tiyo Dindo 0 asawa ni 2iya "uring, na sikretong tinutulungan si Galo sa pagbabaya ng tuition na hini alam ng kanyang 2iya "uring. Aling Delia 0 kanang kamay ni Mama Susan. Mama Susan 0 lola ni Galo at lier ng isang religious group sa kanilang probinsya. May sakit sya nang bumalik si Galo sa kanilang tirahan at namatay sa sa huling parte ng kwento.
Buod ng obela Sa aklat na ito, ating papakialaman ang 2ala ng Buhay 4 Diary 5 ni Gilberto %. Manansala na mas kilala sa tawag na Galo 0 labing-anim na taong gulang. #agsimula siyang magsulat ng kanyang iary bilang re6uirement niya para makapasa sa kurso kay Gng. &ao. #agsimula ang sulating ito sa araw ng &inggo, ika-78 ng Setyembre, /. #agsimula ang kwento sa isang panaginip na siya rin ang naging aan patungo sa hulihan ng kwento. #apakasimple ng mga unang tala ni Galo. Ika nga, isang tipikal na buhay-estuyante ngayon. "ral, barkaa, tambay, lo+eli9e at hurta:he. Sa unang bahagi, halos himutok niya tungkol sa biglang pag-iwas sa kanya matapos ang isang taon at pitong buwan na pagsasama nila ni "nrea 4&im Maniego5 ang mababasa natin. "ng maaaring iba nga lang kay Galo sa ibang teenager, pinapaaral siya ng kanyang tiyuhin sapagkat matagal na siyang nawalay sa kanyang mga magulang. ;ahil ito, bilang kapalit, tumutulong siya sa mga gawaing-bahay at kahit sa paglilinis ng bahay ni na
pinagbago ng kanyang lola ala ng katanaan. "ng kinagulat niya lang, ang mga ating binabasa niyang Reaers igest ay wala na at ang mga pumalit ay mga rebulto at imahe ng mga santo na halos ka-tao ang sukat. #aniyan ang #aCarenong #akahiga at )oly 2rinity. Meron ing =usti:ia, Dloren:ia, Ino:en:ia at mayroon pang krus na babae ang nakapako. "ng weir pa ito, pinalalagyan ang altar ng masasarap na kakanin sa platito araw-araw bilang alay aw sa mga poon. )alos naging normal na sa kanya ang makarinig ng mga yabag ng paa, ngumunguyngoy at mga hikbi na parang umiiyak. )anggang sa maiskobre niya na gawa lng pala iyon nina #iko at =eCel, mga anak ni 2inay na ati namang katu-katulong ng kanyang lola. Sila in ang taga-ubos ng kakanin sa altar. Itong si =esel ay may espesyal na kakayahan 0 thir eye. #agpatuloy pa ang mga araw ni Galo sa bahay ng kanyang lola. #asaksihan niya na rin ang tuwinang pagtitipon ng grupo ni lola. “Marami sila, puno ang bahay, siguro abot sila ng singwenta! "aramihan baae, matatanda, naasuot ng #iolet na baro na abot hanggang tuhod$ may sinturon na parang tinirintas na lubid na ulay yello%orange!!! "aaiba yung rosary nila asi parang may iba silang idinadagdag na hindi mo maintindihan!!! May sampung taong bumubuhat ay &ola habang umanta tig%iisa sa magabilang braso, tagiliran, hita, binti$ tapos isa sa ulo, isa sa paa! (dinuduyan nila si &ola na parang ihahagis sa altar!!! )obrang panatio ni &ola, para na talaga silang ulto! *apos andami pang nag%iiyaan, sigaw ng sigaw “Mama+ Mama+ !!! Ika-/ ng %ebrero, ipinakita nina =eCel at #iko kay Galo ang isang garapon na may lamang tubig-agat at mga nangingitim na mealyon, nakababa oon ang pangalan niya. )ini niya bati kun anuman ang ahilan. Subalit mas pinagtakhan niya ang mga nasabi nila tungkol sa kanyang lola at sa mga kaibigan nito. “)ini sya lola.” Marami in nakikita si =eCel na hini nakikita ng sinuman, yun ang sinasabing nilang Mga $aibigan ni Mama Susan. “)ini sa akin nanggaling si Melissa. )ini mo na Eko tatawaging &ola. "ng nasa harap mo ay si Mama Susan.” "ng bahay ni Mama Susan na ang naging kapelya ng San Ileponso. #aging bahay burulan lalo pa ng apuan ang bayan ng isang epiemya at marami ang namatay. 2inalikuran na ng Simbahang $atoliko ang simbahan oon ahil sa paglabag nito sa aral ng $ristiyanismo. 2inalikan na rin nila at teknolohiya at pagbabago. )ini na nila kinikilala ang kapangyarihan ng gobyerno. $aya ang “$apatiran” na ang naging kaagapay ng mga tao. "t ang bahay ni Mama Susan ang naging sentro nito na tinuturing na nilang templo. Sa bahay ni Mama Susan, hini lang mga tao ang naninirahan. Mayroon ing mga nilalang na nakikita ng iilan lamang at isa na ito si =eCel. "ng mga nilalang na ito ay tinatawag niyang EMga $aibigan ni Mama Susan. Ika-F ng Marso, pinuntahan ni Galo ang isang kwarto sa itaas katapat ng kapelya sa iba. ;ito nya nakita ang labinalawang estatwang nakapalibot sa mahabang mesa. )alos kinilabutan siya habang naroroon. ;oon nya rin natagpuan ang garapon na kinalalagyan ng kanyang pangalan na may sini pa ang kanila. "t higit sa lahat, naroon in ang mga ribbon na ginamit sa burol ni =ose>na
hini na siya ang nagsusulat... “(susulat o sa harapan bibigasin hindi mo dumarating mabubuhay na magmuling ordero (susulat!!! Me luminibus nocte e.stinctis omnino #idebis! *ibi soli semper adero! -os una in aeternum coniuncti erimusaAngs umulat nitoay sa ain! Ang nagbabasa nitoay saain! ( a w ay pinili! - araramdam an mo ba angm a higpit nayaap sa iyonga yon ng isanga ibigan/
V.
Pagsusu!i A. "kst!uktu!a Suno-suno na inilaha ang mga pangyayari sa buhay ni Galo. Gumamit si Bob Ong ng istilong 0ournal o talaarawan ng isang estuyante para ikuwento ang istorya. ;ahil sa Istilo na ginamit ni Bob Ong, naging kawili-wili ang nobela upang ipagpatuloy basahin ng mga mambabasa ang aklat. Mapapaisip ang mga mambabasa ahil hango sa mga karaniwang nangyayari sa ating paligi.
B. Dulog )abang binabasa ang librong ito, maraming bagay ang pumasok sa aking isipan na masasabi kong masasalamin sa ating buhay. %umasok sa aking isipan ang paglabag ng mga tao sa ikalawang utos ng ;iyos, “ #u$ag kang sasamba sa mga diyos-diyosan.% #apakaraming bagay ang maaaring mangyari sa mga tagong probinsya ng %ilipinas. $asama na ito ang ginawa ng mga tao sa 2armanes, gumawa sila ng sarili nilang relihiyon at nilabag ang utos ng ;iyos. Gumawa sila ng sariling relihiyon at sumamba sa mga iyosiyosan at kay Mama Susan. Isa ring nagbigay ng bisa sa akin ay ang katagang, “)uwag mong bibigkasin ang hini mo naiintinihan.” Maaaring isinama ni Bob Ong ang katagang iyon upang lalong maging mas kapana-panabik at katakot-takot ang takbo ng istorya. #gunit mayroon in itong ipinapahiwatig sa atin na apat ay hini natin sabihin ang hini natin lubusang naiintinihan. Isang halimbawa na lamang ang islogan na “*hin before you clic na sa makabagong panahon, apat alam natin kung ano ang sasabihin at ipo- post sa social media!
&. Teo!ya Teo!yang Mo!alistiko ;ahil na nga rin sa pagkakaroon ng sariling relihiyon ng mga kapitbahay ni Mama Susan, nagkaroon ng pamantayang sumusukat sa moralia ng mga tao roon. #agkaroon sila ng sarili nilang relihiyon at paniniwala. #agbunga ito ng paglihis ng mga tao sa kabutihan at paggawa ng kamalian. #agkaroon sila ng sariling pamantayan kung ano ang tama o mali sa bayan nila. "ng pagkakaroon ng kanilang sariling relihiyon ay isang kasalanan ngunit tama ito sa paningin nila ahil na rin sa kanilang sariling relihiyon.
D. Simbolismo o
o
o
o
Talaa!a$an ni Galo 0 Sumisimbolo sa kaniyang pagiging mapag-isa 1loner2! &umaking mapag-isa ang batang si Galo. Siyay lumaki na tila “pinagpapasapasahan” mula sa isang kamag-anak papunta sa iba ahil ang kaniyang tunay na magulang ay wala para sa kaniya. &umaki siya na may nararamamang sakit na tila ayaw o hini siya gusto ng mga tao. Ka'ilya sa bahay ni Mama Susan 0 Sumisimbolo sa pagtaliko ng mga tao sa bayang iyon sa ibang relihiyon at paglikha ng sarili nilang iyos. “Andami ni &olang imahe ng santo! 3ung iba ngayon o lang naita at hindi o ilala!!! Mga !ebulto sa bahay 0 Sumisimbolo sa masihing paniniwala at pagkapit ng mga kanayon sa relihiyong gawa lamang nila. “-asa aliwang dulo ang altar ng na4arenng naahiga sa loob ng salamin! )inabi o lang na -a4areno dahil ulay itim yung poon, pero hindi ao sigurado dahil #iolet ang suot niya5 Paglalagay ng 'agkain sa mga !ebulto 0 sumisimbolo sa matini nilang
pananampalataya sa mga rebultong iyon. “Ang weird pa, pinalalagyan ni &ola ng masarap na aanin sa platito yung altar nya araw%araw! Alay sa mga poon nya! -ung una sabi o baa langgamin lang, pero inabuasan naita o ubos yung pagain!
". Tayutay
“%arang soun ee:ts talaga sa horror.” 0 Simili “Bumubulong na parang may sinasabi ang mga ahon sa akin.” 0 Pe!soni'ikasyon “%aker na luha ka, kung kelan ako tumana saka ako naging iyakin.” 0 Pagta$ag “"ng kinatatakutan koy nangyari naH "ng tinatakbuhan koy nakahabol naH "ng iniiwasan koy nariyan naH 0 Pag-uulit “$inatay na naman ang pinsan kong baboy.” 0 Pagmamalabis
(. Idyoma o o o
“butas ang bulsa” 0 walang pera o mahirap “Matigas ang ulo” 0 pasaway “Magiging dugo ang iatlong bahagi ng dagat .” 0 %ara sa akin, ibig sabihin nitoy maraming mamamatay na mga nilalang sa agat o mga isa. $ung saan ang mga ito ay pawing lason na papatay sa mga tao 1ayon na rin sa libro2!
Aklat-Suri Ang mga Kaibigan ni Mama Susan ni Bob Ong
=ohn Mae
