Mga Mahahalagang Petsa Sa Buhay Ni Rizal

Mga Mahahalagang Petsa sa Buhay ni Jose Rizal Kabanata 1 – Pagsilang ng Pambansang Bayani 1. Hunyo 19, 1861 – isinilang si Jose Rizal sa bayan ng Calamba 2. Hunyo 22, 1861 – bininyagan si Rizal ni Padre Rufino Collantes 3. Mayo 11, 1818 – kapanganakan ni Don Francisco Mercado 4. Enero 5, 1898 – kamatayan ni Don Francisco Mercado 5. Nobyembre 8, 1826 – kapanganakan ni Doña Teodora Alonzo 6. Agosto 16, 1911 – kamatayan ni Doña Teodora Alonzo Kabanata 2 – Kabataan sa Calamba 1. 1876 – naisulat ni Rizal ang “Un Recuerdo A Mi Pueblo” (15 taong gulang) 2. 1865 – namatay ang kapatid ni Rizal na si Concha Kabanata 3 – Pag-aaral sa Calamba at Biñan 1. Enero 20, 1972 – nagsimula ang Pag-aalsa sa Cavite sa pamumuno ni Francisco Lamadrid 2. Pebrero 17, 1872 – binitay sin Padre Gomez, Padre Burgos at Padre Zamora (Gom-Bur-Za) Kabanata 4 – Mga Gantimpalang Natamo sa Ateneo de Manila (1872 – 1877) 1. 1817 – itinatag ang isang paaralan para sa mga kalalakihan sa Maynila 2. Hunyo 10, 1872 – kumuha si Rizal ng eksamen sa Kolehiyo ng San Juan de Letran 3. Hunyo 16, 1875 – naging interno si Rizal sa Ateneo 4. Marso 23, 1877 – nagtapos si Rizal sa Ateneo Municipal (16 taong gulang) 5. Hunyo 2, 1876 – natapos ni Rizal ang dulang “San Eustacio, Martir” Kabanata 5 – Pag-aaral ng Medisina sa Unibersidad ng Santo Tomas (1877 – 1882) 1. Nobyembre 25, 1881 – naibigay ang titulong perito agrimensor kay Rizal 2. Abril 11, 1867 – kapanganakan ni Leonor Rivera 3. 1879 – naisulat ni Rizal ang “A La Juventud Filipina” (18 taong gulang) 4. 1880 – naisulat ni Rizal ang “El Consejo de los Dioses” 5. Disyembre 8, 1880 – itinanghal ang katha ni Rizal na “Junto al Pasig” ng mga Atenista Kabanata 6 – Sa Maaraw na Espanya (1882 – 1885) 1. Mayo 3, 1882 – lumulan si Rizal sa barkong Salvadora papuntang Singapore 2. Mayo 11, 1882 – lumipat si Rizal sa barkong Djemnah papuntang Europa 3. Hunyo 18, 1882 – narating ni Rizal ang Barcelona

4. Agosto 20, 1882 – nailathala ang “Amor Patria” ni Rizal sa Diariong Tagalog 5. Nobyembre 3, 1882 – nag-enrol si Rizal sa Universidad Central de Madrid 6. Pebrero 15, 1892 – ginawaran si Rizal ng diploma bilang Punong Mason ng Le Grand Orient de France sa Paris 7. Hunyo 25, 1884 – makabagbag-damdaming pangyayari na nangyari kay Rizal 8. Hunyo 21, 1884 – iginawad kay Rizal ang digri ng Lisensiyado sa Medisina ng Universidad Central de Madrid 9. Hunyo 19, 1885 – iginawad kay Rizal ang digri ng Lisensiyado sa Pilosopiya at Sulat Kabanata 7 – Paris Patungong Berlin (1885 – 1887) 1. Pebrero 1, 1886 – nilisan ni Rizal ang masayang Paris patungong Alemanya 2. Pebero 3, 1886 – dumating si Rizal sa Heidelberg 3. Abril 22, 1886 – isinulat ni Rizal ang tulang “A Las Flores de Heidelberg) 4. Hunyo 25, 1886 – nilisan ni Rizal ang Wilhemsfeld pabalik ng Heidelberg 5. Hulyo 31, 1886 – isinulat ni Rizal ang kanyang unang liham kay Ferdinand Blumentritt 6. Agosto 9, 1886 – nilisan ni Rizal ang Heidelberg patungong Leipzig 7. Agosto 14, 1886 – narating ni Rizal ang Leipzig Kabanata 8 – Nailathala ang Noli Me Tangere (1887) 1. Enero 2, 1884 – ipinanukala ni Rizal ang pagsulat ng isang nobela sa isang grupo ng Pilipino 2. Pebrero 21, 1887 – natapos ni Rizal ang Noli 3. Marso 21, 1887 – lumabas sa imprenta ang Noli Me Tangere Kabanata 9 – Paglalakbay ni Rizal sa Europa Kasama si Viola (1887) 1. Mayo 11, 1887 – nilisan ni Rizal at Viola ang Berlin 2. Mayo 13, 1887 – unang nagkita sina Rizal at Blumentritt sa Leitmeritz 3. Hunyo 23, 1887 – naghiwalay sina Rizal at Viola sa Genera, Switzerland Kabanata 10 – Unang Pag-uwi ni Rizal sa Pilipinas (1887 – 1888) 1. Hulyo 3, 1887 – sumakay si Rizal sa Djemnah pabalik ng Pilipinas 2. Hulyo 30, 1887 – lumipat si Rizal sa barkong Haiphong sa Saigon pabalik ng Maynila 3. Agosto 5, 1887 – dumating si Rizal sa Maynila 4. Agost 8, 1887 – umuwi si Rizal sa Calamba Kabanata 11 – Sa Hong Kong at Macao (1888) 1. Pebrero 3, 1888 – nilisan ni Rizal ang Maynila patungong Hong Kong lulan ng Zafiro

2. Pebrero 18, 1888 – pumunta si Rizal sa Macao mula Hong Kong lulan ng Kiu-Kiang 3. Pebrero 22, 1888 – nilisan ni Rizal ang Hong Kong patungong Japan lulan ng Oceanic Kabanata 12 – Romantikong Pagbisita sa Japan (1888) 1. Pebrero 28, 1888 – dumating si Rizal sa Yokohama, Japan 2. Abril 13, 1888 – sumakay si Rizal sa barkong Belgic patungong Estados Unidos 3. Disyembre 1, 1888 – naghiwalay sina Rizal at Tetcho sa London Kabanata 13 – Pagbisita ni Rizal sa Estados Unidos (1888) 1. Abril 28, 1888 – dumaong ang barkong Belgic sa San Francisco 2. Mayo 4, 1888 – pinayagang bumaba si Rizal ng barko 3. Mayo 6, 1888 – nilisan ni Rizal ang San Francisco patungong Oakland 4. Mayo 13, 1888 – narating ni Rizal ang New York 5. Mayo 16, 1888 – nilisan ni Rizal ang New York patungong London lulan ng City of Rome Kabanata 14 – Si Rizal sa London (1888 – 1889) 1. Mayo 24, 1888 – narating ni Rizal ang Liverpool, Inglatera 2. Mayo 25, 1888 – narating ni Rizal ang London 3. Pebrero 15, 1889 – itinatag ni Graciano Lopez Jaena ang La Solidaridad 4. Pebrero 22, 1889 – isinulat ni Rizal ang “Liham sa mga Dalaga ng Malolos” 5. Marso 19, 1889 – nilisan ni Rizal ang London patungong Paris Kabanata 15 – Pangalawang Paglalakbay ni Rizal sa Paris at ang Eksposisyong Unibersal ng 1889 1. Mayo 6, 1889 – ang pagbubukas ng Eksposisyong Unibersal ng 1889 2. Marso 19, 1889 – itinatag ni Rizal ang Samahang Kidlat Kabanata 16 – Sa Brussels, Belhika (1890) 1. Enero 28, 1890 – nilisan ni Rizal ang Paris patungong Brussels Kabanata 17 – Mga Kasawian sa Madrid (1890 – 1891) 1. Agosto 19, 1890 – namatay si Jose Ma. Panganiban Kabanata 18 – Bakasyon sa Biarritz at Pakikipag-ibigan kay Nelly Boustead (1891) 1. Marso 29, 1891 – natapos ni Rizal ang manuskrito ng El Filibusterismo Kabanata 19 – El Filibusterismo Nailathala sa Ghent (1891) 1. Hulyo 5, 1891 – nilisan ni Rizal ang Brussels patungong Ghent 2. Setyembre 18, 1891 – nailabas sa imprenta ang El Filibusterismo

Kabanata 20 – Siruhano sa Mata sa Hong Kong (1891 – 1892) 1. Oktubre 3, 1891 – nilisan ni Rizal ang Ghent patungong Paris 2. Oktubre 18, 1891 – sumakay si Rizal sa barkong Melbourne papuntang Hong Kong 3. Nobyembre 20, 1891 – dumating si Rizal sa Hong Kong 4. Marso 7, 1892 – nagtungo si Rizal lulan ng barkong Menon para sa pagtatatag ng isang kolonyang Pilipino 5. Hunyo 21, 1892 – nilisan ni Rizal ang Hong Kong pauwi ng Maynila Kabanata 21 – Ang Pangalawang Pag-uwi at ang La Liga Filipina 1. Hunyo 26, 1892 – dumating sa Maynila si Rizal 2. Hulyo 6, 1892 – dinakip at ikinulong si Rizal sa Fort Santiago 3. Hulyo 15, 1892 – dinala si Rizal sa barkong Cebu papuntang Dapitan Kabanata 22 – Ang Pagkakapatapon sa Dapitan (1892 – 1896) 1. Hulyo 17, 1892 – dumating si Rizal sa Dapitan 2. Setyembre 21, 1892 – dumaong ang barkong koreong Butuan para ibalita ang pagkapanlo ni Rizal sa loterya 3. Oktubre 3, 1876 – kapanganakan ni Josephone Bracken 4. Hulyo 7, 1892 – itinatag ni Andres ni Bonifacio ang Katipunan 5. Hulyo 31, 1896 – sumakay si Rizal sa barkong España paalis ng Dapitan Kabanata 23 – Huling Pangingibang-Bayan (1896) 1. Agosto 6, 1896 – dumaong sa Lawa ng Maynila ang barkong España at inilipat si Rizal sa Castilla 2. Agosto 19, 1896 – natuklasan ang planong rebolusyon ng Katipunan 3. Agosto 26, 1896 – naganap ang Sigaw ng Balintawak ni Andres Bonifacio 4. Setyembre 3, 1896 – umalis ang barkong Isla de Panay papuntang Barcelona, Espanya 5. Oktubre 6, 1896 – nilisan ni Rizal ang Barcelona pabalik ng Maynila lulan ng Colon Kabanata 24 – Huling Pagbabalik sa Bayan at Paglilitis 1. Nobyembre 3, 1896 – dumating ang barkong Colon sa Maynila 2. Nobyembre 20, 1896 – sinimulan ang paunang imbestigasyon kay Rizal 3. Disyembre 26, 1896 – nilitis si Rizal ng isang hukumang-militar 4. Disyembre 28, 1896 – inaprubahan ni Camilo Polavieja ang pagbaril kay Rizal sa Bagumbayan Kabanata 25 – Pagkamartir sa Bagumbayan

1. Disyembre 29, 1896 – binasa kay Rizal na babarilin siya sa likod ng isang iskwad na Espanyol sa Bagumbayan 2. Disyembre 30, 1896 – binaril si Rizal sa Bagumbayan

Mga Isinulat ni Jose Rizal 1. Sa Aking Mga Kababata – unang tulang isinulat ni Rizal tungkol sa pagmamahal sa wikang Tagalog 2. Comedia – kauna-unahang drama na isinulat ni Rizal na itinanghal sa isang pista sa Calamba at kinaluguran ng mga manonood 3. Mi Primera Inspiracion (Aking Unang Inspirasyon) – unang tula na naisulat ni Rizal sa Ateneo na inihandog niya sa kanyang ina noong kaarawan nito 4. Un Recuerdo A Mi Pueblo (Sa Alaala ng Aking Bayan) – tulang nagbibigay-dangal sa Calamba, ang baying sinilangan ni Rizal 5. Alianza Intima Entre la Religion y la Buena Educacion (Malapit na Ugnayan ng Relihiyon at Mabuting Edukasyon) – tula ni Rizal na nagsasabing ang edukasyong hindi kumikilala sa Diyos ay hindi tunay na edukasyon 6. Por la Educacion Recibe Lustre la Patria (Sa Edukasyon ay Magtatamo ng Liwanag ang Bansa) – ipinakita ni Rizal ang mahalagang papel ng edukasyon sa kaunlaran at kalagayan ng bansa 7. El Cautiverio y el Triunfo: Batalla de Lucena y Priston de Boabdil (Ang Pagkakabilanggo at ang Tagumpay: Ang Labanan ng Lucena at ang Pagkakakulong ng Boabdil) – tulang naglalarawan sa pagkakadakip ng Boabdil, huling Morong sultan ng Granada 8. La Entrada Triunfal de los Reyes Catolices en Granada (Ang Matagumpay na Pagpasok ng Katolikong Monarkiya sa Granada) – tulang nagsasalaysay sa matagumpay na pagpasok nina Haring Ferdinand at Reyna Isabela sa Granada, ang huling Morong kuta sa Espanya 9. El Heroismo de Colon (Ang Kabayanihan ni Columbus) – tulang pumupuri kay Columbus, ang tagapagtuklas ng Amerika 10. Colon y Juan II (Columbus at Juan II) – tulang nagsasalaysay kung paano nawala ang katanyagan at yaman ni Haring Juan II ng Portugal dahil hindi niya napinasiyahan ang mga panukalang ekspedisyon ni Columbus sa Bagong Daigdig 11. Un Dialogo Alusivo a la Despedida de los Colegiales (Isang Dialogo ng Pamamaalam ng mga Mag-aaral) – huling tulang isinulat ni Rizal sa Ateneo 12. Al Niño Jesus (Sa Sanggol na si Hesus) – isang maikling relihiyosong oda na isinulat ni Rizal 13. A La Virgen Maria (Para sa Birheng Maria) – pangalawanang relihiyosong tula ni Rizal 14. San Eustacio, Martir – isinulat na dula ni Rizal na hiniling ni Padre Sanchez 15. A La Juventud Filipina (Para sa Kabataang Pilipino) – tulang humihiling sa kabataang Pilipino na imulat na ang mga mata sa mga nangyayari sa kanilang paligid, na hayaang

pumailanlang ang kanilang talino sa sining at agham, at lagutin ang tanikalang pumipigil sa diwa nila bilang tao 16. El Consejo de los Dioses (Ang Konseho ng mga Diyos) – isang dulang alegorikal na napagwagian ni Rizal sa Liceo Artistico-Literario 17. Junto al Pasig (Sa Tabi ng Pasig) – isang sarswela na itinanghal ng mga Atenista sa pista ng Immaculada Concepcion (Disyembre 8, 1880) 18. A Filipinas – isang sonata na isinulat ni Rizal para sa album ng Samahan ng mga Iskultor na hinikayat ang mga artistang Pilipino na magbigay-dangal sa Pilipinas 19. Abd-el-Azis y Mahoma – tulang binigkas ni Manuel Fernandez bilang parangal sa Patron ng Ateneo 20. Al M.R.P. Pablo Ramon – isang tulang nagpapakita ng pagmamahal kay Padre Pablo Ramon na naging mabuti at matulungin sa kanya 21. Amor Patrio (Pagmamahal sa Bayan) – isang makabayang sanaysay na siyang unang artikulong isinulat ni Rizal sa Espanya na inilathala sa Diariong Tagalog; hinikayat niya ang mga kababayan na mahalin ang lupang tinubuan, ang Pilipinas 22. Los Viajes (Mga Paglalakbay) – ikalawang artikulo ni Rizal sa Diariong Tagalog 23. Revista de Madrid (Paggunita sa Madrid) – pangatlong artikulo ni Rizal na isinauli dahil nagsara ang Diariong Tagalog 24. A La Señorita C.O.y.P. (Para Kay Binibining C.O.y.P.) – tula na nagpahayag ng paghanga ni Rizal kay Consuelo Ortiga y Perez 25. Mi Piden Versos (Hinilingan Nila Ako ng Berso) – tulang isinulat ni Rizal at itinula niya noong pagdiriwang ng mga Pilipino sa Bispera ng Bagong Taon ng Circulo Hispano-Filipino 26. Science, Virtue and Labor – isang panayam na isinulat ni Rizal bilang isang Mason na binigkas niya sa Lohiya Solidaridad 27. Alin Mang Lahi – makabayang awit na nagpapahayag ng mithiig kalayaan ng alinmang lahi 28. La Deportacion – isang malungkot na danza na nilikha ni Rizal sa Dapitan noong siya’y ipinatapon dito 29. A Las Flores de Heidelberg (Para sa mga Bulaklak ng Heidelberg) – tulang isinulat ni Rizal dahil sa pagkabighani niya sa pamumukadkad ng mga bulaklak sa may pampang ng Ilog ng Neckar (forget-me-not) 30. Himno Al Trabajo (Himno sa Paggawa) – tulang isinulat ni Rizal bilang parangal sa masisipag na mamamayan ng Lipa para sa paggunita ng pagiging villa nito 31. Los Agricultores Filipinos (Mga Magsasakang Pilipino) – unang artikulo ni Rizal na nailathala sa La Solidaridad 32. La Vision del Fray Rodriguez (Ang Pananaw ni Padre Rodriguez) – isang polyetong isinulat ni Rizal bilang pagkontra sa panunuligsa ni Padre Rodriguez

33. Liham sa mga Kababaihan ng Malolos – isinulat ni Rizal sa kahilingan ni Marcelo del Pilar para purihin ang mga kababaihan ng Malolos 34. Filipinas dentro de Cien Años (Ang Pilipinas sa Darating na Siglo) – isang artikulo kung saan ipinahayag ni Rizal ang kanyang mga pananaw sa kolonisasyon ng Espanya sa Pilipinas at hinulaan ang matrahedyang pagwawakas ng kapangyarihan ng Espanya sa Asya 35. Sobre la Indolencia de los Filipinos (Ang Katamaran ng mga Pilipino) – isang sanaysay ni Rizal na isang maayos na pagtatanggol sa sinasabing katamaran ng mga Pilipino 36. Por Telepono – isang polyeto na isang mahusay na satirika patungkol kay Padre Font 37. A Mi Musa (Sa Aking Musa) – kahambal-hambal na tulang isinulat ni Rizal bunga ng pag-iisip sa kinasapitan ng kanyang mag-anak 38. La Mano Roja (Ang Pulang Kamay) – itinakwil ni Rizal ang madalas na pagsasadya ng sunog sa Maynila 39. A La Nacion Española (Para sa Nasyong Espanyol) – isang pagsamo sa Espanya na iwasto ang kamaliang ginagawa ng mga kasama sa Calamba 40. Una Visita a la Victoria Gaol (Isang Pagbisita sa Kulungang Victoria) – isang paglalahad tungkol sa unang pagdalaw ni Rizal sa kolonyal na bilangguan ng Hong Kong 41. A Don Ricardo Carnicero – tulang isinulat ni Rizal sa okasyon ng kaarawan ni Kapitan Carnicero bilang tanda ng kanyang paghanga 42. Himno Para sa Talisay – isang tula na isinulat ni Rizal na inaawit ng kanyang mga mag-aaral bilang parangal sa Talisay 43. Mi Retiro (Ang Aking Pamamahinga) – isang napakagandang tulang isinulat ni Rizal tungkol sa payapa niyang buhay bilang desterado sa Dapitan at ipinadala sa kanyang ina 44. El Canto del Viajero (Ang Awit ng Manlalakbay) – makabagbag-damdaming tulang isinulat ni Rizal sa kanyang galak na makapaglalakbay siya sa Europa at pagkaraan sa Cuba 45. Mi Ultimo Adios (Huling Paalam) – huling tulang isinulat ni Rizal bago siya barilin sa may Bagumbayan

Mga Gawang Sining ni Jose Rizal 1. Sagradong Puso ni Hesus – isang imahen na inukit ni Rizal na hiniling ni Padre Lleonart na inilagay sa pinto ng dormitoryo