PAGHIHIRAM NG MGA SALITA

PAGHIHIRAM NG MGA SALITA Walang salitang buhay na gaya ng Filipino ang puro.dahil sa pagkakaiba-iba sa kultura ng mga bansa,may mga salitang banyaga na na hindi matatagpuan sqa salitang Filipino kapag isinasalin.sa pangyayaring ito,ang tanging magagawa ay manghiram o dili kaya ay lumikha ng bagong salita. Walang masama sa panghihiram ng salita.hindi naman kailangan pang humingi ng pahintulot sa bansang hihiraman na mga salita;hindi rin kailangan pang isauli ang salita pagktapos na hiramin hindi rin ito nakakahiya Ayon sa pag-aaral: Limang libong salitang kastila na hiniram sa Filipino. Tatlong libong salitang malay. Isang libo sa ingles at daan-daang mga salita rin ang hiniram natin sa Instik,Arabe,Sanskrito,Latin,Niponggo,Aleman,Pranses at iba pa. Salitang teknikal at pang- agham ang una nating hinihiram. Sa halip na lumikha tayo ng salita,hinihiram na lamang natin ang nga salitang ito. May mga salitang panteknikal at pang-agham ang Maugnayang Pilipino na ginagamit sa pinatatanyag ng araneta university,subalit ang mga ito ay hindi itinatagubilin ng Komisyon ng Wikang Filipino kaya hindi palasak na ginagamit sa mga paaralan. HALIMBAWA NG MAUGNAYANG PILIPINO Daktinig (mikropono) Agsikap (inhinyero) Miksipat (mikroskopyo) Batidwad (telegrama) Sipnayan (matematika) Liknayan (pisika) Dr. Alfonso Santiago ang nagtakda ng mga tuntunin o paran ng panghihiram sa Ingles sa aklat niyang “Sining ng Pananaliksik”. 1.) Paraan I. Pagkuha ng katumbas sa Kasti8la ng hihiraming salitang Ingles at pagbaybay ditto ayon sap alabaybayamg Filipino. Halimbawa: Liquid=liquido=likido Cemetery=cementerio=sementeryo

Trusted by over 1 million members

Try Scribd FREE for 30 days to access over 125 million titles without ads or interruptions! Start Free Trial Cancel Anytime.



2.) Paraan II. Kung hindi maaari ang paraan I (walang katumbas sa Kastila),hiramin ang salitang Ingles at baybayin sa paalbaybayang Filipino.

Halimbawa: Tricycle=trisikel Truck=trak Trai=tren 3.)Paraan III. Kapag hindi maaari ang Paraan I at Paraan II, hiramin ang salitang Ingles at walang pagbabagong gawin sa pagbaybay. Halimbawa: Manila Zoo = Manila Zoo Visa = Visa Xylem = Xylem Zygote = Zygote Xerox = Xerox Sandwich = Sandwich Zamboanga = Zamboanga Francisco = Francisco Roxas = Roxas Villiviza = nilliviza

Revyu, Valyus, Familya...Tama ba ang Filipino Ispeling? Nagdulot ng malaking suliranin ang nadagdag na walo ng (8) letra sa alpabetong Filipino. Iba-iba ang interpretasyon sa ano ba ang tamang baybay ng mga salitang dayuhan. Ang panuntunan dati ay kung ano ang bigkas ay siyang sulat. Dahil din sa intelektwalisasyon ng wikang Filipino ay nagkaroon ng varayti sa ispeling ng mga mga salita. May mga aklat sa elementarya na ginamit ang ispeling na familya na familya , valyus, glovalisasyon at glovalisasyon at iba pa na nakatanggap ng feedback ang ilang publishing company sa mga magulang na nagreklamo.



Napagpasyahan at napagkasunduan ang tuntunin sa pagbaybay. Nasa ibaba ang mga napagkasunduan na wastong baybay na gagamitin. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Hinggil sa mga Bagong Hiram na Salita Hinggil sa mga Bagong Titik Hinggil sa Pagpapalit ng U sa O at I sa E Hinggil sa mga Katinig na Inuulit Hinggil sa mga Digrapong CH, SH, CT Hinggil sa mga kambal-patinig sa mga hiram na salita mulang Espanyol 7. Hinggil sa wastong paghihiram sa Espanyol at sa Ingles 8. Hinggil sa paggamit ng- NG kapalit ng –N sa loob ng mga salitang sal itang hiram na sinusundan ng K 9. Hinggil sa paggamit ng ala / alas para magpahayag ng oras 10. Hinggil sa wastong baybay ng pangalan ng ating bansa Ang inilathala sa blog na ito ay galing sa papel na tinalakay ni Dr. Galileo Zafra , Direktor ng Sentro ng Wikang Filipino ng UP Diriman na may pamagat na Ang na Ang Mga Proyekto sa Estandardisasyon ng Wikang Filipino: Tuon sa Ispeling.

Medyo mahaba-haba ang pagtalakay sa nasabing forum sa ispeling kaya unahin ko munang ilathala ang hinggil sa mga bagong hiram na salita. 1.

Hinggil sa mga Bagong Hiram na Salita 1.1 Baybayin alinsunod sa paraan ng wikang Filipino ang mga bagong Hiram na salita, maliban sa sumusunod na kaso: 1.1.1 Pangngalang pantangi. Halimbawa, Victoria, Galicia, Washington Circle, Shinjuko, Czech, National Basketball Association, Halili Beer, Ma Mon Luk. 1.1.2 Teknikal o siyentipikong salita. Halimbawa, carbon dioxide, Chemotherapy, green house effect, pizzicato, sodium glumate, varicose, x-ray. 1.1.3. Salitang may natatanging kahulugang pangkultura. Halimbawa, bolshoi, Halimbawa, bolshoi, feng shui, geisha, gourmet, jazz, joie de vivre, kibbutz, mardi gras, pizza. 1.1.4. Malayo na ang anyo sa orihinal kaya mahirap makilala o



1.1.5. Kilala na sa orihinal at banyagang anyo ng mga hiram na salita. Halimbawa, box, Halimbawa, box, cat, coke,duty-free, exit, faux pas, fax, fike, jai alai, jogging, mall, save, shabu, shop, stop, store, taxi, whisky, x-rated. 1.2

Sa pagbaybay ng mga salitang hiram na naglalaman ng alinman sa 11 tunog patinig sa Ingles, piliin ang pinakamalapit sa tunog at anyo ng palabaybayang Filipino. Halimbawa, drayb (drive), geyt (gate), istandardiseysiyon (standardization), layt (light).

1.3

Iwasan ang gitlapi kapag ginagamit na pandiwa ang mga hiram na salita at hindi binago ang baybay. Inihihiwalay ng gitling ang panlapi sa hiram na salita. Halimbawa, mag-delete, i-delete, nag-hot-oil, i-salvage, mag-email-han. Ngunit kung hindi maiwasan ang gitlapi, baybayin sa Filipino ang hiram na salita. Halimbawa, dumelit,hinat-oyl, sinalveyds, inimeyl.

PAGHIHIRAM NG MGA SALITA

Recommend Documents