Pananaliksik ng Kaligirang Pangkasaysayan Pangkasaysayan sa sa Pitong Pook
Pananaliksik sa Filipino X
Ipinasa Ni: Mona-ang, Jevelyn D. 10-Hanan
aon !01"
I. Kenya I. Ma#a#ayan II. Panitikan III. K$lt$ra I%. ra&isyon %. Kaganapan
Kenyan ang tawag sa mga mamamayan ng Kenya. Ang wika ng mga Kenyan ay wikang Swahili Swahili o di kaya’y Kiswahili na isa sa mga lengguwaheng lengguwaheng Bantu na sangay din ng lengguwaheng Niger-Congo (isa sa mga wikang pamilya). Ang salitang Swahili ay mula sa salitang Arabo na ang ibig sabihin ay !oasts’ o hangganan. Ang wikang ito ay ginagamit din sa iba’t ibang lugar gaya nalang ng rehiyon ng "thiopia# "thiopia# Sudan# $ganda# %wanda# Burundi# ang Congo at &ambia# at ito rin ay ginagamit karaihang lugar sa Aprika. Ang Kenya ay sumasaklaw sumasaklaw ng lawak na '#*+, km (#' (#' s/ m)# at may mayroon roong g halo halos s kumu kumula lang ng ' mily milyon ong g kata katao o noon noong g 0uly 0ulyo o + +.. Ang pagk pagkai ain n nakasanayang nakasanayang kainin ng mga tao rito ay mga sikat na hilaw na pagkain pagkain gaya nalang ng kanin# tinapay# tilapya# manok# baka# prutas at gulay. Ang Kenyan Kenyan ay nakilala sa kanilang kagalingan sa sining sa paggawa paggawa ng mga hand !ra1ts# skulptor# pinta at iba pa. Nakilala rin ang Kenya sa kanilang kagalingan sa larong so!!er at mga sikat na atleta na nanalo sa worldwide !hampionships. Ngunit sa kanilang pagiging kilala naging alamat na din sila dahil sa katandaan ng mga ito. 2to’y sina Kip!hoge Keino# 0enry %ono# 3aul 4ergat and Catherine Ndereba at iba pa. Ang mga Kenyan din ay kilala sa kanilang kanilang pagiging pagkarelehiyoso. pagkarelehiyoso. 5ayroong mga iba’t ibang relihiyon sa bansang ito ilan rito ay ang Kristiyanismo# Kristiyanismo# %oman Catholi!# 2slam# 2ndigenous at iba pa. Ang Kenya ay mayroong + iba’t ibang etniko na grupo ng mga m ga Aprika# Aprika# kasama na rito ang Kikuyu# 6uhya# tribo ng Kalen7in# 6uo# Kamba# Somali# Kisii# 5eru at "mbu# 5i7ikenda# 4urkana at 5aasai na may iba’t ibang wika. Ang mga katutubong katutubong komunidad komunidad ng Aprika Aprika na mula sa iba’t ibang ibang kontinente kontinente ang kauna-unahang nanirahan sa Kenya. At sinundan naman ito ng mga mangangalakal#
turista# at iba pa. Ang karamihan sa mga ito ay mga "ast A1ri!an Coast na mula pa noong unang siglo ng A8. Noon Noong g unan unang g pana panaho hon n pama paman n ang ang kani kanila lang ng pang pangha hana nap p buha buhay y ay ang ang pagsasaka# pangingisda# at kalakalan. Kung saan dito ay nagsimula na ang pag aalipin sa mga Aprikan bilang kapalit sa kalakalan. Sa pagd pagdati ating ng ng mga 3ortu 3ortuges ges noong noong , , ay nagk nagkaro aroon on ng mataga matagalan lan negosasyon sa mga Aprikan ngunit nang hindi na nila nagustuhan anpagtakbo dahil ssa sila’y kinasusuklaman# kinasusuklaman# sumipa na din ang mga ito nang makalipas lamang ng ++ taon at upang siguraduhin ang hindi pabalik ng mga ito# inilipat nila ang kanilang kabisera sa &an9ibar hanngang sa magtatag ng British na panuntunan. Ang presensya presensya ng "uropean "uropean at Arab Arab sa 5ombasa noong $nang panahon ng modernisasyon# ngunit ang paggalugad ng "uropean sa loob ay nagsimula lamang noong ika-, siglo. At noon ika-, na siglo ay itinatag ng British "mpire ang "ast A1ri!a 3rote!torate noong taong ,'# na mula noong ,+ na kilala bilang Kenya Colony. Ang mga independiyenten independiyenteng g %epublika %epublika ng Kenya ay nabuo noong ,:. 2to ay pinasiyahan bilang isang estado talaga single -party sa pamamagitan ng Kenya A1ri!an Natio Nationa nall $nion $nion (KAN$ (KAN$)) # isang isang alyans alyansa a sa pamum pamumun uno o ni ;omo ;omo Keny Kenyatt atta a noon noong g pana panahon hong g ,:* ,:* hang hangga gang ng +* +*.. Keny Kenyatt atta a ay 4agumpa gumpay y ng 8ani 8aniel el arap arap 5oi# 5oi# na pinasiyahan hanggang sa tinangka noong ++. 3linano ni 5oi na ibahin ang anyo ng Kenya single -party sa isang ayon sa batas katayuan sa panahon ng ,+s # ngunit sa pagta pagtata tapos pos ng 8igma 8igmaan ang g 5alami 5alamig# g# sa mga gawi gawi ng pampu pampulit litik ikan ang g panun panunup upilil at pagpapahirap pagpapahirap ay naging < o=erlooked o=erlooked < sa pamamagitan ng kapangyarihan kapangyarihan ng >estern bilang kinakailangan kasamaan sa pagsisikap na naglalaman ng komunismo ngunit hindi na pinahihintulutan. Si 5oi 5oi ay
naka nakarranas anas ng mati matin nding ding pres presy yon #kap #kapan ansi sinn-pa pans nsin in ito ito sa
pamamagitan ng $S ambasador Smith 0empstone # upang ibalik ang isang multi- party system na kaniyang ginawa noong taon ng ,,. Siya ay nanalo sa halalan noong ,, at ,,?# kung saan ay lumilim ng pampulitikang sa magkabilang panig. Sa panahong ,,+ ,,+s# s# ang ang kati katiba baya yan n ng pagl paglah ahok ok 5oi 5oi sa pang pang-a -aab abus uso o at kati katiwa wali lian an sa tao tao ( @olde @oldenb nberg erg s!and s!andal al ) ay niwala niwalang ng baha bahala. la. At dahi dahill roon roon siya siya ay ipina ipinagb gbaw awa a sa pagtakbo noong taong ++ na halalan# kung saan ay nagwagi sa pwesto si 5wai Kibaki. Kung saan iniulat ang dayaan sa pagkapanalo ni Kibaki sa halalan noong ++? na nagresulta noong panahon ng Kenyan krisis ++?-++. Sa buong taon ng Kenya# apat na pangulo na ang namahala rito. $na rito si ;omo Kenyatta na namuno mula noong buwan ng 8isyembre at taong ,: hanggang
Agosto ,?. ,?. Sinundan naman ito ng pangalwang pangalwang pangulong si 8aniel Arap Arap 5oi noong Agosto ,? hanggang hanggang 8isyembre 8isyembre ng ng taong ++. Sinundan din naman agad ito ni 5wai Kibaki noong 8isyembre ++ na umabot hanngang Abril +*. At sinundan naman ito ng pangulong si $huru Kenyatta na mula pa noong Abril ng taong +* hanggang sa kasalukuyan.
Bibliograpi ( "nero +'). 5ga karaniwang pagkain# mga wika pagkain Kultura. %etrie=ed No=ember +'# 1rom httpkenyahigh!om.org.my!ulturelangDtl (+'). Erigin ng Ating 5ga Name Kasaysayan. %etrie=ed No=ember +'# 1rom httpkenyahigh!om.org.myhistorylangDtl (* E!tober +'). Kenya# %etrie=ed No=ember +' 1rom httpsen.wikipedia.orgwikiKenya (* E!tobre +'). Swahili people# %etrie=ed No=ember +' 1romhttpsen.wikipedia.orgwikiSwahiliFpeople 1romhttpsen.wikipedia.orgwikiSwahiliFpeople (E!tober +'). Bantgu lannguages %etrie=ed No=ember +'# 1rom httpsen.wikipedia.orgwikiBantuFlanguages (+'). Swahili language%etrie=ed No=ember +' 1rom httpsen.wikipedia.orgwikiSwahiliFlanguage (+') Kenya %eligin Ga!ts >hat religions do Kenyans pra!ti!e.%etrie=ed No=. +' 1rom httpwww.kenya-in1ormation-guide.!omkenya-religion.html (+')3resident o1 Kenya retrie=ed 1rom No=ember +' 1rom httpsen.wikipedia.orgwiki3residentFo1FKenya Coonial 0istoryA brie1 history o1 Kenya.retrie=ed no=. +' 1rom httpwww.kenyarep 7p.!omkenyahist 7p.!omke nyahistoryFe.ht oryFe.html ml (+')Kenya 1ood and diet Kenya Culture.retrie=ed no=.+' 1rom httpwww.kenyain1ormation-guide.!omkenya-!ulture.html
II. Iran I. Ma#a#ayan II. Kaganapan III. K$lt$ra I%. ra&isyon
Ang 2ran ay nasa kabisera ng 4ehran. Ang kanilang lengguwahe lengguwahe rito ay 3ersa(3ersia) o dikaya’y Garsi. Ang mga tao rito ay tinatawag na 2rani. Ang saklaw niton nitong g lupa lupain in ay higit higit kumul kumulan ang g na #:# #:#, ,'k 'km m (ika-:*:#*? (ika-:*:#*? s/ mi ). Kilala sila bilang isa sa mga 2slami! %epubli!. Sa isang @itnang Silangang bansa na matatagpuan sa 4imog-kanlurang Asya na pinapaligiran Aserbayan# Armenya at 4urkmenistan sa 0ilaga# 3akistan# a A1ghanistan sa silangan# 4urkiya at 2rak sa Kanluran ang 2ran (3ersiya). Ang lugar na ito ay kilala na ng mga katutubo katutubo bilang 2ran mula noong kapanahunan pa ng dinasiyang Akemenida# ngunit kilala ito ng mga nasa Kanluraning 8aig 8aigdi dig g bila bilang ng 3ers 3ersiy iya a hann hannga gang ng noon noong g taon taong g ,*' ,*'.. At noon noong g taon taong g ,', ,', ay ipinahay ipinahayag ag ni 5ohammad 5ohammad %e9a %e9a Shah Shah 3ahla= 3ahla=ii na maaaring maaaring gamitin ang parehong parehong kataga. . Noong taong ,?,# isang rebolusyon na pinamunuan ni %uhollah Khomeini sa kalaunan ang nagtatag ng isang teokratikong %epublikang 2slamiko at pinalitan ang pangalan ng bansa sa Ang %epublikang 2slamiko ng 2ran. Ang pangalang <2ran<# na ang ibig sabihin sa 3ersiano ay <6upa ng mga Aryans<# ay natural na ginagamit noong panahon pa ng Sassanian. Ang produksyon produksyon ng langis langis at gaas gaas ang dominanten dominanteng g sektor ng ng ekonomiyang ekonomiyang 2ran. 2ran. Ang pangunahing pangunahing produkto produkto rito ay trigo# barley# barley# palay# palay# bulak# mais# tabako# at mga prutas. Kung saan ang karamihang hanap buhay ng mga ito ay ang pagsasaka. Ang pinakamatandan pinakamatandang g sibilisasyon sibilisasyon naman sa 2ran ay a y ang 3roto- "lamite period na mula *++ BC hanngang '++ BC. Sa arkeolohiko# ang salitang ito ay umuukol sa unang panahon pa ng Banesh (BHnish). Ang panhong "lamita naman ay sumasaklaw sumasaklaw ng kapanahunang kapanahunang ?++-''+ BC". Ang "lam ay isang makasaysayang makasaysayang kabihasnan kabihasnan na ang mga guho ay matatagpuan matatagpuan sa
4imog-Kanlu 4imog-Kanluran ran ng 2ran 2ran.. Sa heograpiya# ito ay nasa isang patag na lupa sa Khu9estan at 6alawigang 2lam (ang pangalan ay galing sa "lam). Ang lawak nito ay umaabot sa ;iro1t sa lalawigang Kerman at sa Sunog na 6ungsod sa &abol# hanggang sa ilang bahagi ng timo imog ng 2rak 2rak.. An Ang Susa ay ang ang pangu pangunah nahing ing lungs lungsod od ng "lam. "lam. Sa kasalukuyan# ang Susa ay naging lungsod ng Shush. Ang unang imperyon imperyong g dinastikoong dinastikoong 2rani- 5edo 5edo naman na bumubuo bumubuo noong noong ?''+ BC". Ang mga 5edo o mga 5ede na mula sa matandang 3ersian 5ada na naging pinuno ng 2ran# 2ran# Armenya# Armenya# gitnang 4urkiya 4urkiya## Apganis Apganistan tan## at hilagang-silangang 3akistan mula :' BK hanggang ', BK. Sila ay mga sinaunang taong 2ranyano na nanirahan sa isang pook na nakilala nakilala bilang bilang 5edia at nagwiwik nagwiwika a ng isang wikang 2ranyano ng hilagang hilagan g kanluran kanluran na na tinutukoy bilang wikang 5ediano. 5ediano . Ang pagdating nila sa rehiyon ay mayroo mayroong ng kaug kaugnay nayan an sa unan unang g alon alon ng mga tribon tribong g 2raniko noong noong hulihan hulihan ng ikalawang ikalawa ng milenyo BK" (ang BK" (ang pagbagsak ng 3anahon ng 4ansong 8ilaw ) hanggang sa pagsisimula ng unang milenyo BK". BK" . 5agmula noong ika-+ daantaon BK" hanggang sa hulihan ng ika-? na taon BK"# ang 5edes na 2raniko at ang mga 3ersa 3ersa (3ersian) (3ersian) ay bumagsak at napailalim sa pangingibabaw ng 2mperyong Neo-Asiryo na nakahimpil sa 5esopotamya 5esopotamya.. Ang 2mperyong 2mperyong Akemenida Akemenida na kilala dinbilang dinbilang 2mperyong 2mperyong 3ersa na nanatili noong ''+-**+ BC". Ang 2mperyong ito ay isa sa makasaysayang imperyo sa Asya. Sakop ng imperyong ito ang lahat ng bahagi ng makabagong 2ran# 4urkiya# 2ra/# Sirya Sirya## 2srael## 0ordan 2srael 0ordan## 6ebanon 6ebanon## Armenia Armenia## 0eyorhiya 0eyorhiya## Aserbay Aserbayan an## "gipto "gipto## Apgani Apganistan stan## $9bekistan## 4urkmenistan $9bekistan 4urkmenistan## 3akistan 3akistan## at ilang bahagi ng %usya %usya## @resya @resya## "thiopia "thiopia## 2ndia 2ndia## at Saudi Arabia. Arabia . 2lan sa naging pinuno nito ay sina Ciro ang 8akila# 8akila # 8ario 2# 2# at ;er7es ;er7es## ang tatlo sa pinakamahusay na hari ng imperyo. Naging isang tahanan ng mga katangitangi tanging ng sibili sibilisa sasy syon on ang napa napaka kalaw lawak ak na impery imperyong ong ito at tumag tumagal al hang hanggan gang g sa pananakop ng @riyego-5asedonyang hari na si Ale7andr Ale7andro o ang 8akila 8akila.. Ang dinastiyang Arsasida Arsasida (3ersa AshkHniyHn) AshkHniyHn) na nanatili noong panahong panahong BC"- C". 2to rin ay nakilala noong unang panahon bilang ang mga 3arto na kaaway ng 2mperyong %omano. Ang dinastiyang dinastiyang Sasanida (SHsHniyHn) na tumagal noong kapanahunan kapanahunan ng :' C". 2to ay naging pinuno ng 2ran mula : hanngang :'. Ang dinastiyang dinastiyang Sa1abida (3ersa (3ersa Ia1a=iyHn) ay nanatili sa kapanahunang kapanahunang 5ayo '+. Kung saan ito ang namuno sa 2ran mula '+ hanngang ?*:.
Nagkaroon Nagkaroon din sila ng $nang Saligang Batas noong ,+:. 2to ang naging unang Kostitusyong 3ersia na nagresulta sa 3ersian Constitutionan na %ebolusyon na isinult sa pamamagitan ng 0assan 3arnia# 0ossein 3irnia# at 2smail 5umta9 at ib pa. 2to ay naghihiwalay sa limang kabanata na may maraming mga artikulo na binuo sa paglipas ng ilang taon. Ang konstitusyon ng Belgian# tulad ng mga Konstitusyon ng iba pang mga "uropean estado# nagsilbi bilang isang modelo para sa mga konstitusyong 2ranian. Naganap ang 2ranian %e=olution na kilala din bilang 2slami! %e=olution o di kaya’y ,?, %e=olution na nagana noong taong ,?,. 2to ay ukol sa mga kaganapang kinasasngkutan kinasasngkutan ng pagbagsak pagbagsak sa sa dinastiyang dinastiyang 3ah=ali 3ah=ali sa ilalim ni 5ohammad 5ohammad %e9a 3ah=ali na noon ay suportado ng "stados $nidos at ang kanyang wakas ay kapalit sa isang 2slami! republika sa ilalim ng @rand Ayatollah %uhollah Khomeini na siya ang lide liderr ng rebo rebolu lusy syon on ay supo suport rtad ado o ng ibaJ ibaJtt-ib iban ang g mga mga maka makaka kali liwa wa at 2sla 2slami mi! ! organisasyon at 2ranian kilusan mag-aaral.
Bibliograpi (5arso+') 5ga 5edo. retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia .orgwiki5gaF5edo (+') 3roto-"lamite.retrie=ed no=ember +' 1rom httpsen.wikipedia.orgwiki3roto"lamite p. 0istory o1 2ran-3ersiyaretrie=ed no=ember +' 1rom httpwww.historyworld .netwrldhis3lain4et0istories.asphistoryidDaa:' (+')2ran.retrie=edno=.+'.1rom httpstl.wikipedia.orgwiki2ran httpswww.google.!omsear!h/Denglish-tagalogLdi!tionaryMieDut1MoeDut1/Denglish-tagalogLtranslator (+')3ersian Constitutuin o1 ,+:. retrie=ed no=ember +' 1rom httpsen.wikipedia.orgwiki3ersianFConstitutionFo1F,+: (+')%e=olutio.retrie=ed no=. +' 1rom httpsen.wikipedia.orgwiki2ranianF%e=olution
III. Aprika I. Ma#a#ayan II. Panitikan III. K$lt$ra I%. ra&isyon %. Kaganapan
Ang Aprika Aprika ay ang pangalawang pangalawang pinakamalaking pinakamalaking kontinente kontinente sa daigdig at pangalawa sa pinakamataong populasyon pagkatapos ng Asya. 2to ay may sukat na *+# *+## #+'+ +'+ kmO kmO (# (#:??# :??#+ + miO miO)) kasama kasama ang ang mga karat karatig ig na pulo. pulo. 4inata inatawa wag g na Aprikano Aprikano ang mga lalaki na naninirahan naninirahan sa ilalim ng Aprika Aprika at Aprikana Aprikana naman ang tawag sa mga babaeng naninirahan sa kontinente ng Aprika. Ang Aprika Aprika ay nasa timog o ibaba ng Puropa Puropa at nasa kaliwa naman nito ang Kontinenteng Asya. Ang karaniwang mga tao sa lupaing ito ay maiitim maliban sa gawing hilaga o itaas nito. Ang
bansa
sa
kontinenteng kontinenteng
Aprika Aprika
ay
ang
mga
sumusunod sumusunod
Ang
@ambiya## Angola# @ambiya Angola# Benin Benin## Botswana Botswana## Bur Burkina kina Gas Gaso o # Burundi Burundi## Chad Chad## Comoros Comoros## CQte dJ2=oire## 87ibouti dJ2=oire 87ibouti## "hipto "hipto## "ritrea "ritrea## "thiopia "thiopia## @abon @abon## @hana @hana## @inea @inea## @inea-Bissau @inea-Bissau## @ineang "kwato "kwatoriyal riyal## %ep %epubli ublika ka ng @itn @itnang ang Ap Aprika rika## Kab Kabo o Berd Berde e # Kenya Kenya## 6esotho 6esotho## 6iberia## 6ibya 6iberia 6ibya## 5adagas!ar # 5alawi 5alawi## 5ali (bansa)# (bansa) # 5aruekos 5aruekos## 5auritania 5auritania## 5auritius 5auritius## 5o9ambi/ue## Namibia 5o9ambi/ue Namibia## Niger # Nigerya Nigerya## %epublika ng Congo# Congo # %wanda %wanda## Santo 4ome at 3rinsipe## Senegal 3rinsipe Senegal## Sey!helles Sey!helles## Sierra 6eone# 6eone # Somalia Somalia## Somaliland Somaliland## Sudan Sudan## Swa9iland Swa9iland## 4an9ania## 4ogo 4an9ania 4ogo## 4ristan da Cunha# Cunha # 4unisia 4unisia## $ganda $ganda## &ambia &ambia## at &imbabwe &imbabwe.. Ang kultura ng Aprika Aprika ay sumasaklaw at kinabibilangan kinabibilangan ng lahat ng mga kultura na nasa loob ng kontinente ng Aprika Aprika.. 5ayroong pagkakahating pampolitika at panglahi sa pagita pagitan n ng 0ilagang Aprika Aprika at ng ng Aprikang Subsaha Subsaharano rano## na nahahati-hati pa sa isang malaking bilang ng mga kulturang etniko. Sari-sari at masigla ang mga kulturang Aprikano# Aprikano# at katulad ng karamihan karamihan ng iba pang mga kultura ng mundo# mundo# naapektuhan naapektuhan ito ng mga puwersang panloob at panlabas. @umagamit din ang mga Aprikan ng tradisyunal na maskara sa pagsasayaw# seremonyal at iba pa. Ang tagagawa ng maskara para sa seremonya ay kailangan
munan munang g linisi linisin n ang ang kany kanyang ang saril sarilii at sila sila din din ay mag-a mag-aalo alok k ng mga pana panalan langi gin n sa kanilang mga ninuno para sa gabay s akanila bago aktwal na umukit sa maskara. Ang maskara ay kumakatawan kumakatawan sa isang espiritu na naniniwala naniniwala sila na ito’y nagtataglay ng mananayaww kung saan ito ang tutulong sa kanila sa pagsasayaw. Ang napiling mananayaw ay napupunta sa mg akawalan ng ulirat gaya ng estado dahil ito raw ay makakatanggap ng patnubay at karunungan mula sa mga ninuno. Sa Aprika# ang musika at sayaw ay lubos na mahalaga sa tradisyun ng Aprika. 2to rin ay ginagamit bilang karaniwang paraan ng komunikasyon at giagamit din ito upang ipahayag ang kanilang sarili pati na rin sa sining. Nakilal Nakilala a din ang mga taga-So taga-South uth A1ri!a A1ri!a sa kanilan kanilang g kakiban kakibang g paggun paggunita ita ng bagong taon kung saan itinatapon ang kanilang mga gamit sa bahay.
Bibliograpi 5ga taga-South A1ri!a# itinatapon ang mga gamit sa bahay bilang paggunita sa bagong taon# retrie=ed no=ember +' 1rom httpwww.philstar.!ompuntomo+'+++?mga-taga-south-a1ri!a-itinatapon-ang-mga-gamit-sa-bahaybilang-paggunita (+').retrie=edno=ember +'. 1rom httpswww.translate.!omenglishang-kulturang-a1ri!a-sumasaklaw-sa-at-kabilang-ang-lahat-ng-kultura-sa-loob-ng-kontinente-nga1ri!a'*+,'* (+')mga bansa sa aprika retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwikiKategorya5gaFbansaFsaFAprika A1ri!an 4raditions retrie=ed no=ember +' 1romhttpwww.=i!toria1allsguide.neta1ri!an-traditions.html (+')tala ng mga bansa at teritoryo sa lawak. retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwiki4alaFngFmgaFbansaFatFteritoryoFayonFsaFlawak (+')Aprika#retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwikiAprika (+') Kasaysayan ng Aprika.retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwikiKasaysayanFngFAprika
IV. Uganda I. Ma#a#ayan II. Panitikan III. K$lt$ra I%. ra&isyon %. Kaganapan
Kata Katamt mtam aman ang g klim klima# a# at kaak kaakit it akit akit na tana tanawi win. n. Naki Nakila lala la ang ang $gan $ganda da sa pagkakaroon ng iba’t ibang anyo ng lupain# mayayabong na mga pananim at malulusog na mga hayop. 2to ay matatagpuan sa malawak at mataas na talampas ng Aprika. Ang pangunahing pangunahing hanap buhay rito ay ang pagtatanim pagtatanim at pangingisda. pangingisda. 2ngles ang kalimitang wika ng mga ito ngunit ginagamit rin nila ang mga wikang 6uganda at Swahili. Ang $ganda ay mula sa Kaharian Kaharian ng Buganda Buganda na sumasakop sumasakop sa malaking bahagi ng timog ng bansa kabilang ang kabisera nitong Kampala Kampala.. Ang $ganda ay isa sa mga bansa sa 4imog Silangang Aprika. Ang mga kabundukan sa gawing kanluran ng $ganda ay napaplibutan ng niyebe sa mga tuktok ng mga ito. Ang sinasabing sinasabing pangnahing pangnahing atraksiyon atraksiyon ng $ganda ay ang mga palakaibigan# palakaibigan# mapagpatuloy# nagkakaisa at palangiting mamamayan nito. 5as nakararami din ang mga Krisiyanong tao sa bansang ito. Sa kasalukuyan ang mga etnikong mga tao rito ay makikilala sa kanilang mga kakaibang kasuotan. Ang $ganda ay mayroong saklaw na *:#++ km (st (st),# ),#*: *: s/ mi sa kabu kabuuan uan at '.*, '.*, sa katub katubiga igan. n. Sila Sila ay isa sa nagpa nagpapat patat atag ag ng 8emok 8emokra ratik tikon ong g %epublika. 5ayroon din silang humigit kumulang na *#*:,#'' na katao. Bibliograpi (+')Eur 0istgory retrie=ed no=ember +' 1rom httpppdr.in1oour-history (++)3agsulong na 5akikita sa Sari-saring @rupo ng mga 4ao sa $ganda retrie=ed. no=ember +' 1rom httpwol.7w.orgtlwoldr?lp-tg++:hD, (+ ++)
$ganda.re .retrie trie= =ed
tg*++++++
no= no=embe emberr
+'
1rom rom
httpwol.7w.orgtlwoldr?lp-
(+')$ganda retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwiki$ganda
V. Silangang Aprika I. Ma#a#ayan II. 'ansa
Ang Silangang Aprika Aprika ay ang pinakasilangang pinakasilangang rehiyon sa Aprika. Binunuo ito ng , na mga teritryo Kenya# 4an9ania# $ganda na kasapi din ng "ast A1ri!an Community ("AC). ("AC). 87ibout 87ibouti# i# "ritrea# "ritrea# "thiopia "thiopia## Somalia Somalia na kadalasa kadalasang ng pinapan pinapangala galan n din bilang bilang Sungay ng Aprika. 5o9ambi/ue# 5adagas!ar na bahagi minsan ng Katimogang Aprika. Aprika . 5alaw 5alawi# i# &amb &ambia# ia# &imbab &imbabwe we na kada kadalas lasan ang g kasa kasama ma din din sa Katim Katimoga ogang ng Aprika prika at @itnang 3ederasyon ng Aprika. Central A1ri!an Gederation# Burundi# %wanda na bahagi minsa minsan n ng @itnang Apri Aprika ka## Comoros# 5auritius# Sey!helles na maliliit na mga pulong bansa sa Karagatang 2ndiyan. 2ndiyan . %eunion at 5ayotte na mga panlabas panlabas ng mga teritory ng 3ransiya na 3ransiya na matatagpuan din sa Karagatang 2ndiyan.
Bibliograpi (+') silangang aprika.retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwikiSilangangFAprika (+')?kontinente sa daigdig. retrie=ed no=ember + 1rom httpsm.1a!ebook.!omnotesleramie-manangat-besas?-kontinente-sadaigdig'*,?**+'
VI. Kanlurang Aprika I. Ma#a#ayan II. Kaganapan III. 'ansa
Ang Kanlurang Kanlurang Aprika Aprika ay ang kanlurang kanlurang bahagi ng Aprika. Aprika. Ang mga : na bansang nakapaloob rito ay Benin# ito ay isang bansa sa kanlurang Aprika. Kilala din ito sa katawagan na 8homey. 2to ay mayroong maiksing baybayin sa timog. 3inapaligiran ito ng 4ogo sa kanluran# Nigeria sa silangan at Burkina Gaso at Niger sa hilagang bahagi nito. Ang Burkina Burkina Gaso Gaso isang bansa bansa sa Kanluran Kanlurang g Aprika. Aprika. 2to ay pinapalibutan pinapalibutan ng ng anim na bansang 5ali# Niger# Benin# 4ogo at @hana# at Cote d’l=oire. 2to ay dating %epublika ng $pper Rolta ngunit binago anng pangalan nito noong 2ka- ng Agosto , ng kanilang pangulo noong panahon na iyon na si 3angulong 4homas Sankara upang ang maging kahulugan kahulugan nito ay ang lupain ng mga matuuwid matuuwid na taoT o matuwid na lupainT. 5ossi at 8ioula naman ang pangunahing wika sa bansa. Nagi Naging ng malay malaya a sila sila sa 3ransiya noon noong g ,:+ ,:+.. Nagka Nagkaro roon on ng halal halalan ang g may maramihang maramihang partido noong dekada dekada ,?+ at ,+ ,+ dahil dahil sa hindi pagiging matatag ng pamahalaan.. 5ay pamahalaan 5ay mga mga ilan ilang g daan daang g libo libong ng mang mangga gaga gawa wa sa mga mga kabu kabuki kira ran n ang ang nangiba nangibang-p ng-pook ook bawat taon sa CQte dJ2=oire at @hana @hana upang upang maghanap ng trabaho. 4inatawag na BurkinabU BurkinabU ang ang mga nakatira sa Burkina Gaso. Ang CQte dJ2=oire naman ay opisyal opisyal na tinatawag sa %epublika %epublika ng CQte dJ2=oire na noon ay tinatawag na 2=ory Coast ay isa sa mga bansa sa Kanlurang Aprika. 2to ay isa sa pinakama pinakamaunla unlad d na bansan bansang g tropika tropikall sa Kanlura Kanlurang ng Aprika Aprika## ngunit ngunit napahin napahina a ng kagu kagulu luha han n sa pam pam politikal politikal## na nab nabahir ahiran an ng koru korups psiy iyon on at pagt pagtan angg ggii sa mga mga kinakai kinakailang langan an pagbaba pagbabago go ng pagsulo pagsulong ng sa ekonomiya ekonomiya.. 3inap 3inapal aligi igira ran n ito ito ng 6iberia 6iberia## @uinea## 5ali @uinea 5ali## Burkina Gaso# Gaso # at ng @olpo ng @uinea . Ang %epublikang %epublikang Ang @ambia ay isang bansa sa Kanlurang Aprika. Aprika . Ban7ul ang kapital nito. 2to ang pinakamaliit na bansa sa kontinente ng Aprika ng Aprika napapaligiran napapaligiran ng buo ng Senegal Senegal## kasa kasama ma ang ang 2log @am @ambia bia sa gitna gitna nito nito na lumal lumalab abas as sa Karagatang Atlantiko.. Noong ,:' Atlantiko ,:'## naging malaya ang @ambia mula sa 2mperyong Briton. Briton .
%epubli %epublika ka ng @hana# @hana# ito ay isang isang bansa sa Kanlur Kanlurang ang Aprik Aprika a . 8atin 8ating g @intong 3ampang (@old 3ampang (@old Coast)# hinango ang pangalan ng @hana mula sa 2mperyo ng @hana (baga (bagaman man hindi hindi naka nakarat rating ing sa terito teritory ryo o ang 2mpery 2mperyo o sa kasal kasaluk ukuy uyang ang @hana @hana). ). Napa Napapa pali ligi gira ran n ito ito ng CQt CQte e dJ2= dJ2=oire oire sa kan kanlu lura ran# n# Bur Burkina kina Gas Gaso o sa hil hilag aga# a# 4ogo sa silangan# kasama ang @olpo ng @uinea sa @uinea sa kanyang katimugang pampang. Ang @inea# isa sa hilaga-kanlurang hilaga-kanlurang Aprika. 2to ay pinapalibutan pinapalibutan ng ng @uineaBissau at Senegal sa hilaga hilaga## 5ali sa hilaga at hilaga-sila hilaga-silangan ngan## ang CQte d’2=oire sa timog-silangan# 6iberia 6iberia sa sa timog# at Sierra 6eone sa 6eone sa kanluran. @inea-B @inea-Bissa issau u ay isa ding bansa bansa sa kanlura kanlurang ng Aprika Aprika at isa sa pinakama pinakamaliit liit n bansa sa kontinenteng Aprika. Aprika. 2to ay napapaligiran napapaligiran ng Senegal Senegal sa sa hilaga# at @uinea @uinea sa sa timog timog at silangan# silangan# kasama kasama ang Karagat Karagatang ang Atlan Atlantiko tiko sa kanlura kanluran. n. 8ating 8ating kolonya ng mga 3ortuges 3ortuges sa pangalan pangalang g 3ortuguese @uinea# @uinea # nang maging malaya# dinagdag sa opisyal opisyal na pangalan pangalan nito ang pangalan pangalan ng kanyang kanyang kapital# Bissau Bissau## upang maiwasan ang pagkalito sa pagitan ng sarili nito at ng %epublika ng @uinea. @uinea . Ang 6iberia ay isa ring bansa sa kanlurang kanlurang pampang ng Aprika Aprika## napapalibutan ng Sierra 6eone# 6eone # @uinea @uinea## at CQte dJ2=oire. dJ2=oire . 5ali ay isang bansang walang pampang sa Kanlurang Aprika# Aprika # ang pangalawang pinakamalaking bansa sa rehiyong iyon. 5auritania# isang bansa sa kanlurang bahagi ng Aprika. Nakaharap ang mga baybayin baybayin nito sa Karagatang Atlantiko# Atlantiko # kasama ang Senegal Senegal sa sa timog-kanluran# timog-kanluran# 5ali 5ali sa sa silangan at timog-silangan# Algeria Algeria sa sa hilaga-silangan# at ang sinangay na teritoryo ng 5oro!!o na Kan Kanlur lurang ang Sah Sahara ara sa hila hilaga ga-k -kan anlu lura ran. n. Nouak!hott ang ang kapi kapita tall at pinakama pinakamalaki laking ng lungsod# lungsod# matatag matatagpua puan n sa Atlant Atlantiko ikong ng pampan pampang. g. 3inanga 3inangalan lan ang bansang ito sa lumang kahariang Berber Berber na na 5auretania 5auretania.. Ang Nigeria ay isa din sa mga bansang nakapailalim sa Kanlurang Aprika. 2to ay kilala sa pagiging bansang walang pampang. 2to ay ipinangalan sa 2log Niger. Ang %epublikang %epublikang 3ederal ng Nigeria naman ay isang bansa sa Kanlurang Aprika.. 2to ang pinakamaraming kataong bansa sa Aprika Aprika Aprika.. Napapal Napapaligir igiran an ng Benin sa kanluran# Chad at Cameroon Cameroon sa sa silangan# Niger sa sa hilaga at ang @olpo ng @uinea sa timog. Ang Senegal Senegal (internasyunal (internasyunal %epubli! o1 Senegal) Senegal) ay isang bansa sa timog ng 2log Senegal sa Senegal sa Kanlurang Aprika. Aprika . 5atatagpuan ang hangganan nito sa 8agat Atlantiko sa kanluran# 5auritania 5auritania sa sa hilaga# 5ali 5ali sa sa silangan# @uinea @uinea at at @uinea-Bissau @uinea-Bissau sa sa timog. Nasa loob ng Senegal ang @ambia @ambia at at nasa ':+ km sa labas ng baybaying-dagat ng Senegal ang mga pulo ng Cape Rerde. Rerde .
Ang %epublika %epublika ng Sierra 6eone (%epubli! (%epubli! o1 Sierra 6eone) ay isang bansa sa Kanlurang Kanlura ng Apri Aprika ka.. Napap Napapali aligir giran an ng @uinea sa hil hilag aga a at 6iberia sa timog-silangan# timog-silangan# kasama ang 8agat Atlantiko sa Atlantiko sa timog-kanluran. 4ogo o di kaya’y %epublikang 4ogoles ay isa sa mga bansa sa Kanlurang Aprika# ito ito ay pin pinapal apalig igir iran an ng @han @hana# a# Beni Benin n at Burk Burkin ina a Gaso Gaso.. Sa timo timog g naman aman ang ang kinaroroonan ng 6ome na kabisera nito na mayroon lamang maliit na pampang.
Bibliograpi (+') 4ogo.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwiki4ogo (+') Niger.retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwikiNiger (+') @inea-Bissau.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwiki@ineaBissau (+') @inea.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwiki@inea (+') Kabo Berde .retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwikiKaboFBerde (+') 5auritania.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwiki5auritania (+') =oire.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwikiCVC*VBteFd V?2=oire (+') Burkina Gaso.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwikiBurkinaFGaso (+') Benin.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwikiBenin (+') Aprika.retrie=ed no=ember +' 1romhttpstl.wikipedia.orgwikiKanlurangFAprika 1romhttpstl.wikipedia.orgwikiKanlurangFAprika
VII. Nigeria I. Mamamayan II. Kaganapan III. Kultura
Ang Nigeria ay isa sa mga bansa ng Aprika. Aprika. 2to ay kilala sa pagiging isang bansang walang pampang. 2to ay ipinangalan sa 2log Niger. 2to ay isa sa pinakamraming populasyon populasyon sa Aprika. Aprika. Napapaligiran Napapaligiran ito ito ng Benin Benin sa sa kanluran# Chad at Cameroon sa silangan# Niger sa sa hilaga at ang @olpo ng @uinea sa @uinea sa timog. Ang kanilang pangunahing pangunahing hanapbuhay hanapbuhay ay ang pangangalakal. pangangalakal. @aring# Katad at Kola ang kanilang mga pangunahing produkto. Ang NEK na kultura ay lumitaw sa Nigeria sa paligid ng +++ BC at naglaho ng hindi alam ang pangyayari sa panahong *++ A8 sa rehiyon ng >est A1ri!a. Ang rehiyon na ito ay namamalagi sa 0ilaga at @itnang Nigeria. Ang NEK kultura ay itinuturing na ang pinakamaagang mga sub-Saharan tagagawa ng-si9ed na buhay terra!otta. 2to ay iminungkahi na ang NEK kultura kalaunan lumaki sa ibang pagkakataon Poruba Kultura ng 21e batay sa pagkakatulad nakikita sa likhang sining mula sa mga dalawang kultura.
Bibliograpi (+')r (+')retri etrie=ed e=ed no=embe no=emberr
+' +'
1rom 1rom
https httpswww www.tr .trans anslate late.!om .!omen englis glishan hang-n g-nokok-
kultura-lumitaw-sa-nigeria-sa-paligid-ng-+++-b!-at-=anished-sa-ilalim-ng-hindi-alamAno Ano ang ang ekon ekonom omiy iya a ng bans bansa ang Nige Nigeri ria a.. retr retrie ie= =ed ed no= no=embe emberr +' +' 1rom 1rom httptl.answers.!omWAnoFangFekonomiyaFngFbansangFNigeria na-mga'*+:+ (+')Niger# retrie=ed no=ember +' 1rom httpstl.wikipedia.orgwikiNiger
