Lagumang Pagsusulit EsP Grade 9-Ikalawang Semester Panuto: Piliin ang tamang sagot at isulat ito sa sagutang papel. 1. Ano ang katarungan? a. Paggalang sa sarili. b. Pagsunod sa batas. . Pagtrato sa tao bilang kapwa. d. La!at ng nabanggit. ". Ano ang tamang pagpapatupad sa katarungan? a. Ikulong ang lumabag sa batas. b. Patawarin ang !umingi ng tawad. . #umawid sa tamang tawiran. d. $ig%an ng limos ang namamalimos. &. Sino ang ma% tungkuling ipatupad ang batas? a. mamama%an b. pama!alaan . pulis d. La!at ng nabanggit. '. $akit kailangan ng mga batas? a. (pang matakot ang mga tao at magtino sila. b. (pang magaba%an ang mga tao sa tamang pagkilos . (pang parusa!an ang mga mga nagk nagkaka akama malili.. d. La! La!at at ng ng naba nabangg nggitit.. ). Alin sa mga sumusunod sumusunod ang pagpapamalas ng katarungan? katarungan? a. Pagsumbong sa guro ng kaklaseng kaklaseng nangongop%a. nangongop%a. b. Pagpapautang ng )-*. . Pagturing sa mga +i,er ng lisens%a bilang kapwa-nag!a!anap-bu!a%.d. ala sa nabanggit. *. Ang mga sumusunod a% mga panukalang makatarungan maliban sa: a. /ata sa mata0 ngipin sa ngipin. b. 2unin mo lamang ang kailangan mo. . alang sala !anggat !indi napapatuna%ang nagkasala. d. #ulungan ang la!at ng nang!i!ingi ng tulong. 3. Ang katarungang panlipunan a%: a. ide%al lamang at !indi mang%a%ari sa talaga. b. ukol sa pare!ong komunidad at sarili. . pinatutupad ng pama!alaan. d. ala sa nabanggit. 4. 5agsisimula ang katarungang panlipunan sa: a. sarili. b. pama!alaan. . lipunan. d. 6i%os. 9. 5akapaloob sa katarungang panlipunan ang mga sumusunod: a. batas0kapwa0sarili b. 6i%os0pama!alaan0komunidad .baril0 kapang%ari!an0re!as d. batas0 konsens%a0 parusa ). Ito a% pagtiti%aga na maaabot o makuku!a ang mit!iin o la%unin sa bu!a% na ma% kalakip na pagtiti%aga0 pagtitiis0 at determinas%on. a. 2asipagan b. 2atatagan . Pagsisikap d. Pagpupun%agi *. Ito a% kakambal ng pagbibiga% na nagtuturo sa tao na gamitin ito upang !igit na makapagbiga% sa iba: a.Pag-iimpok b.Pagtulong .Pagtitipidd.Pagkakawanggawa 3. Ano ang naglalarawan sa pinakma!alagang paraan ng pagtitipid? a. maging mapagkumbaba at matutong makuntento b. maging mapagbiga% at matutong tumulong . maging maingat sa paggastos at matutong maging simple d. maging masipag at matutong maging mati%aga 4. Ano ang sinasabi ng #eor%a #eor%a ni /aslow0 #!e 7eirar!% o+ 5eeds tungkol sa pera? a. Ang pera a% nagsisilbing pantulong sa araw-araw na kailangan. b. Ang pera a% dapat nating ingatan at !uwag sa%angin. . Ang pera a% tumutulong sa tao na maramdaman ang kani%ang seguridad sa bu!a% lalo na sa !ina!arap. d. Ang pera a% nagbibiga% sa tao ng kasiguradu!an upang ang kani%ang bu!a% a% maging maa%os sa !ina!arap. 9. Ang mga sumusunod a% da!ilan kung bakit kailangan na mag-impok ang tao a%on ka%0 ka%0 8raniso ola%o maliban sa: a. Para sa pagreretiro b. Para sa mga !angarin sa bu!a% . Para maging inspiras%on sa bu!a% . Para sa proteks%on sa bu!a% 1. 7indi dapat tagla%in ng tao ang katamaran. Ang mga sumusunod na pangungusap a% nagbibiga% ng ka!ulugan nito maliban sa: a. Ito ang pumapata% sa isang gawain0 !anapbu!a% o traba!o. b. Ito ang pumipigil sa tao upang si%a a% magtagumpa%. . ito a% maaaring sumira sa ating kinabukasan. d. Ito a% magdadala ng panganib sa bu!a%. 11 Ano ang dalawang kaka%a!ang tagla% ng bawat tao na magagamit ni%a sa pagpapas%a at mala%ang pagsasakilos ng kan%ang pinili at ginusto nang ma% pananag pananagutan utan dito? dito? a. 2agaling 2agalingan an mangatw mangatwira irann at at matal matalas as na kaisipa kaisipann b. 2a!usa%a 2a!usa%ann sa sa pagsu pagsusuri suri at matalino matalinong ng pag-ii pag-iisip sip . 2alinawa 2alinawann ng ng isip isip at masa%ang kalooban d. 2aka%a!ang mag-isip at mala%ang kilos-loob 1". Ano ang inaasa!an sa atin bilang tao sa lipunan na nilik!a upang makipagkapwa at makiba!agi sa bu!a%-sa-mundo ;li+eworld< na ang la%unin a% makipagugna%an sa isa=t isa at makipagtulungan makipagtulungan?? a. makiangkop makiangkop . makipagkasundo makipagkasundo b. makialam d. makisimpat%a makisimpat%a 1&. Alin sa mga pansariling salik na dapat pagbata%an sa pagpili ng kurso na ma% kinalaman sa i%ong ka!usa%an o galing sa isang baga% o ti%ak na abilidad na maaari mong matuklasan mula sa pakiki!arap sa mga taong nakakasalamu!a0 paglutas ng mga ma!i!irap na baga%0 pagbubuo at masistemang paraan sa pagku!a ng datos at iba pa? a. 7ilig . Pagpapa!alaga b. 2asana%an ;skills< d. #alento 1'. Sa teor%ang /ultiple Intelligenes ni 6r. 7oward Gardner ;194&<0 ang la!at ng tao a% ma% angking likas na kaka%a!an0 iba=t iba ang talino o talento. $ilang nasa $aitang 90 ano ang ma!alagang gampanin na dapat mong gawin sa mga talino o talentong ipinagkaloob sa i%o na ma% kaugna%an sa pagpili mo ng nais na kurso sa pagtuntong mo sa Senior 7ig! S!ool? a. Pa!alaga!an at paunlarin b. Pagtuunan ng pansin at palaguin . Paunlarin para sa sarili at iba!agi para sa kabuti!ang panla!at d. #uklasin at gamitin sa pagpapa%aman mula sa tinapos na kurso 1) Ano ang dapat na maging aks%on mo sa pana!ong ikaw a% nagugulu!an pa sa mga pagpipiliang kurso para sa nalalapit na Senior 7ig! S!ool? a. /akinig sa mga gusto ng kaibigan . /agbasa at maglaan ng pana!on na makapag-isip at magplano b. 7uminto muna at sa susunod na taon na lamang mag-aral d. 7umingi ng tulong sa malapit sa i%o at at umasa sa kanilang desis%on 1*. Alam ni ita na !indi ni%a kaka%anin ang kursong /edisina ga%undin ang kaka%a!an ng kani%ang magulang na suporta!an si%a. 2a%a ang kan%ang ginawa a% nag!anap si%a ng mga s!olars!ip sa kanilang munisip%o at iba pang institus%on at unti-unti a% nagsulat si%a ng mga ti%ak ni%ang plano at mga paalaala daan upang maging gaba% ni%a. Anong pansariling salik ang isinagawa ni ita? a. kata%uang pinans%al . mit!iin b. !ilig d. pagpapa!alaga 13. 7indi lingid sa kaalaman ni Al+red ang mga naging pu!unan ng kani%ang mga magulang sa negos%ong ipinundar simula noong bata pa si%a !anggang sa kasaluku%an kung ka%a sila nga%on a% magin!awa at nakapagtapos la!at ng pag-aaral sa kole!i%o. Si%a ang saksi sa kasipagan at pagiging bukas-palad ng kani%ang mga magulang. Sa kani%ang propes%on nga%on dala ni%a ito lalo na kapag ma% mga ma!i!irap si%ang pas%ente saprobins%a kapag nagdaraos sila ng medial mission. Anong pansariling salik ang naging gaba% ni Al+red sa pagpili ng kurso? a. !ilig . kata%uang pinans%al b. pagpapa!alaga d. kasana%an 14. $ata pa lamang si eil a% ma% interes na sa pagbabasa ng mga Eduational book0 kasaba% din nito paggu!it at minsang pagsusulat. Lalo ni%a itong napaunlad nang si%a a% sumasali sa mga paligsa!an sa paaralan at nananalo. 2a%a sa pagdating ng pagpili ng kurso a% !indi si%a na!irapan da!il alam na ni%a ang magiging lin%a ng kani%ang propes%on0 ang maging >ournalist. Alin sa mga sumusunod na pansariling salik ang naging daan upang makamit ni eil ang tagumpa% ng kani%ang piniling !anapbu!a%? a. kasana%an . mit!iin b. !ilig d. pagpapa!alaga 19. /alungkot si /el!or da!il !indi ni%a mapilit ang kani%ang mga magulang sa gusto ni%ang kursong Engineering at mag-aral sa isa sa mga unibersidad sa /a%nila. Ga%unpaman0 ang kanilang lokal na pama!alaan a% nang!i!ika%at ng mga potens%al na mag-aaral na magtatapos sa kanilang bat! na paku!anin ng mga kursong #e!-o. Sila a% sasailalim sa *-mont! training0 at pagkatapos a% ma% nag!i!inta% na traba!o sa /iddle East. Sa kani%ang pagsasarili0 naisip ni%ang ito ang magiging daan tungo sa kani%ang magandang pangarap para sa kani%ang sarili at pamil%a. Puma%ag si%a at naging desidido sa kani%ang desis%on na piliin ito. Anong pansariling salik ang isinaalang-alang ni /el!or sa kani%ang naging desis%on na mag!anap ng alternatibo bilang tugon sa lumalaking demand sa lipunan? a. kata%uang pinans%al . pagpapa!alaga b. mit!iin d. kasana%an ". Alam ni 6iane ang kani%ang galing at !usa% pagdating sa /atematika. Ang ka!usa%an ni%a sa pagkalkula a% namana ni%a sa kani%ang ama. At ang kani%ang determinas%on at pagtiti%aga a% naku!a sa kani%ang ina. Apat na buwan bago ang kanilang pagtatapos sa >unior 7ig! ;$aitang 1< a% ma%roon na si%ang ide%a kung ano ang kani%ang pipiliing kurso. Suportado din si%a ng kani%ang mga magulang lalo pa si%a naman a% bukas pagdating sa komunikas%on sa mga nais ni%ang kuning propes%on. 2a!anga-!anga si 6iane da!il si%a a% ma% matatag na loob na magpas%a para sa kani%ang sarili. Anong pansariling salik ang naging tuntungan ni%a sa pagpili ng kurso? a. mit!iin . pagpapa!alaga b. kasana%an d. !ilig "1. /ula sa saknong ng isang tula /arami ang nagtuturing ma!irap daw itong bu!a%0 bu!a%0 Araw- arwa a% paggawang tila din walang !umpa%@ 6atapuwat isang pantas ang nagbad%a at nagsa%sa%@ #agumpa% #agumpa% a% nakakamit kapag tao a% masik!a%. a. /a!irap ang bu!a% ka%a=t ang tao a% kinakailangan na magtiis. b. 2a!it ma!irap ang bu!a% ang tao a% dapat na maging marangal. . Sa kabila ng ka!irapan0 ang tao a% kinakailangan na maging masipag. d. /a!irap man ang bua!a% ang tao a% !indi dapat mawalan ng pag-asa. "". Ang mga sumusunod a% ka!ulugan ng kasipagan maliban sa: a. Ito a% pagsisikap na gawin o tapusin ang isang gawain na ma%roong kalidad. b. Ito a% pagtingin ng kasi%a!an at positibo sa isang gawain . 5akatutulong ito sa tao sa kani%ang pakikipagrelas%on sa kani%ang gawain0 kapwa at lipunan. d. #umutulong ito sa tao na malinang ang mabubuting katangian tulad ng tiwala sa sarili0 ma!abang pasens%a0 katapatan at disiplina. "&. Si on% a% sad%ang masipag0 !indi si%a nagmamadali sa kani%ang mga gawain at sinisiguro ni%a na magiging maa%os ang kalalabasan nito. Ano ka%ang palatandaan sa kasipagan ang tagla% ni on%? a. 7indi umiiwas sa anumang gawain b. Ginagawa Ginagawa ang gawain ng ma% pagmama!al . 5agbibiga% ng buong kaka%a!an sa paggawa d. 7indi nagrereklamo sa ginagawa
"'. Alin sa mga sumusunod ang !indi ka!ulugan ng Personal na /is%on sa $u!a%? a. Ito ang bata%an ng tao sa kani%ang pagpapas%a. b. Ito a% katulad ng isang personal na 2redo o motto na nagsasala%sa% ng nais mong mang%ari sa i%ong bu!a%. . Isang magandang paraan ito upang !igit na makilala ang sarili. d. Ito a% gawain tungo sa paglilingkod sa kapuwa. "). Ang Personal na /is%on sa $u!a% a% maaaring mabago o palitan. a. #ama0 sapagkat araw-araw a% ma%roong nababago sa tao. b. /ali0 sapagkat mawawala ang tuon ng pa!a%ag kung ito a% babagu!in o papalitan. . #ama0 sapagkat patulo% na nagbabago ang tao sa konteksto ng mga sitwas%on sa bu!a%. d. /ali0 sapagkat ito na ang i%ong saligan sa bu!a%. /aaring magkaroon ng problema kung ito a% babagu!in pa. "*. A%on ka% Step!en oBe%0 nagkakaroon lamang ang mis%on natin sa bu!a% ng kapang%ari!an kung: a. nagagamit sa araw-araw ng ma%roong pagpapa!alaga. b. nakikilala ng tao ang kani%ang kaka%a!an at katangian. . nagagampanan nang balanse ang tungkulin sa pamil%a0 traba!o at komunidad. d. kinikilala ni%a ang kani%ang tungkulin sa kani%ang kapuwa. "3. Ito a% ang !angarin ng isang tao sa bu!a% na magdadala sa kani%a tungo sa kaganapan. a. /is%on . Propes%on b. $okas%on d. #amang 6ireksi%on ). Ang ibig sabi!in nito a% alling o tawag. a. $okas%on . #amang 6ireksi%on b . /is%on d. Propes%on "4. Saan dapat makabubuti ang isasagawang pagpapas%a? a.Sarili0 simba!an at lipunan b.Paaralan0kapuwa at lipunan .2apuwa0lipunan0at paaralan d. Sarili0 kapuwa at lipunan "9. Ang mga sumusunod a% pansariling pagtata%a sa paglik!a ng Personal na /is%on sa $u!a% maliban sa: a. Suriin ang i%ong ugali at katangian . #uku%in ang mga pina!a!alaga!an b. Sukatin ang mga kaka%a!an d. #ipunin ang mga impormas%on &. Sa paggawa ng Personal na /is%on sa bu!a% kinakailangan na ito gamitan mo ng S/A#. Ano ang ka!ulugan nito? a. Spei+i0 /easurable0 Artisti0 eleBane0 #ime $ound b. Spei+i0 /easurable0 Attainable0 eleBane0 #ime $ound . Spei+i0 /anageable0 Attainable0 eleBane0 #ime $ound d. Spei+i0 /anageable0 Artisti0 eleBane0 #ime $ound 9. $akit ma!alaga na magkaroon ng tamang direksi%on ang isang tao. a. (pang si%a a% !indi maligaw b. (pang matanaw ni%a ang !ina!arap . (pang ma%roon si%ang gaba% d. (pang magkaroon si%a ng kasi%a!an 1. A%on ka% eB. 8r. >err% Crbos0 ang tuna% na mis%on a% ang paglilingkod sa 6i%os at kapuwa. Ano ang maibibiga% nito sa tao sa oras na isinagawa ni%a ito? a. 2apa%apaan . 2aliga%a!an b. 2aligtasan d. 2abuti!an &1. /aganda ang pagkakagawa ng mga bag na %ari sa tetra pak ng Duie ng pamil%a nina Suanne. /abenta ang mga ito lalo na %ung mga bag na ma% iba=t ibang kula% at disen%o. Alin sa mga sumusunod na pa!a%ag ang nagsasabu!a% o nagpapakita sa kagalinga n ng tao sa paggawa? a. 5agiging malik!ain ang tao sa paggamit ng kan%ang mga kaka%a!an b. 5akagagawa ng paraan ang tao upang iangat ang kan%ang pamumu!a% . 5agkakaroon ng pagkakataon ang tao na magsama-sam sa mit!iin ng lipunan d. 5agkakaroon ng kada!ilanan ang tao upang mabu!a% &". Inilunsad ng isang kilalang kumpan%a ng so+tdrinks in an ang pro%ektong Ang latang naitabi mo0 panibagong pamatid u!aw ang dala nito sa i%o upang makaipon ng maraming lata na ido-donate sa #a!anang alang 7agdan. Ang programang ito a% tumutugon sa mga pagpapa!alagang ma%roon ang pagawaan o ang kumpan%a sa paglik!a ng isang produktong ma% kalidad at nakikiba!agi sa lipunan0 lalo na sa mga ma% kapansanan. 2ung ikaw ang lilik!a ng produkto alin sa mga sumusunod ang dapat mong isaalang-alang? a. Gumawa ng produktong kikita ang tao b. Gumawa ng produktong makatutulong sa tao . Gumawa ng produktong magpapabago sa bu!a% ng tao d. Gumawa ng produktong a%on sa kalooban ng 6i%os &&. Laging pagod si 2atrina sa traba!o ni%a bilang tagaluto at taga!ugas ng plato sa pinapasukang karinder%a pero !indi ito nagrereklamo at nagpapaba%a sa kan%ang tungkulin. Paano isinasabu!a% ni 2atrina ang kagalingan ni%a sa paggawa? a. Ginagawa ni%a nang ma% ka!usa%an ang kan%ang tungkulin b. /a% pagmama!al at pagtatangi si%a sa kan%ang katraba!o . Ang kaganapan nang kan%ang pagiging mabuting manggagawa a% kaganapan ng kan%ang pangarap d. Ang pagnanais na magkaroon ng karagdagang benepis%o sa traba!ong ginagawa &'. Sa pagreretiro ni /ang ene binig%an si%a nang mga benepis%ong !indi ni%a inaasa!an ng pabrikang kan%ang pinaglingkuran ng ma!igit sa ' taon0 bukod dito binig%an din si%a nang plake ng pagkilala bilang natatanging manggagawa ng pabrika. Ang pagtanggap ba nang benepis%o at pagkilala ni /ang ene a% palatandaan ng kagalingan ni%a sa paggawa? a. Co0 sapat na base!an ang ' na taon ni%ang paglilingkod b. 7indi0 binibiga% talaga ang parangal at benepis%o sa isang manggagawa sa oras na si%a a% magretiro bilang ba!agi nang kan%ang karapatan bilang isang manggagawa . Co0 !indi ibibiga% ng isang kumpan%a ang pagkilala at benepis%o sa manggagawang !indi nararapat big%an o gawaran nito d. 7indi0 biniga% lang ang parangal upang maging masa%a si /ang ene da!il sa edad na ma%roon si%a &). 7indi natapos ni $aldo ang kan%ang kole!i%o da!il sa !irap ng bu!a%. Sa kabila nito si%a a% matagumpa% da!il sa negos%ong kan%ang itina%o at pinaunlad. 5aging madali ito para sa kan%a da!il ito a% a%on sa kan%ang gusto at !ilig. Ano ang katangian ang ma%roon si $aldo? a. /asipag0 madiskarte at matalino b. /a% pananampalata%a0 malik!ain0 ma% disiplina sa sarili . /aganda ang relas%on ni%a sa 6i%os0 ma% pagpapa!alaga sa sarili0 kapwa at bansa d. /a% angking kasipagan0 pagpupun%agi at tiwala sa sarili &*. /alapit na ang pasko0 abala na ang mga gumagawa ng mga palamuti dekoras%ong siguradong mabenta. Ano ang magandang motibas%on na dapat isaalangalang nang gumagawa ng mga ito? a. mater%al na baga% at pagkilala ng lipunan b. personal na kaliga%an na makuku!a mula dito . pag-unlad ng sarili0 kapwa at bansa d. kaloob at kagustu!an ng 6i%os &3. Pinalitan ni Lesie ang nagretirong punong-guro ng kanilang paaralan. /arami ang nagsasabing !indi ni%a ka%ang !igitan ang kabuti!ang nagawa at tagumpa% na narating ng !uli. Alin sa mga sumusunod ang dapat ni%ang linangin upang mapatuna%an na si%a a% karapat-dapat sa posis%ong ibiniga% sa kan%a? a. /agpakumbaba at ipagpatulo% ang mga programang nasimulan ng dating punong- guro b. Gamitin ang ganda0 angking karisma0 talino at kasipagan . /aging masipag0 masigasig at malik!ain sa pagsasabu!a% nang kan%ang traba!o d. Sundin ang pa%o at gusto ng mga matatandang guro upang maging maganda ang relas%on ng mga ito &4. $ata pa lang si >uan 6aniel pinangarap na ni%ang maging isang guro tulad ng kan%ang mga magulang. Alin sa mga sumusunod ang dapat ni%ang isaalang-alang upang maging madali sa kan%a na upang maabot ang pangrap at sa !uli=% magkaroon ng kagalingan sa paggawa? a. /aging masipag0 magpun%agi at magkaroon ng disiplina sa sarili b. /agkaroon ng sapat na kaalaman sa pag!awak ng pera at paraan ng paggastos . /aging matalino0 marunong magdala ng damit0 magaling makipag-usap d. /agkaroon ng kaka%a!ang kontrolin ang sarili sa la!at ng pagkakataon &9. 7indi naging madali ka% G. Sand% >aBier ang pagpapaunlad ng Andok=s0 sa kabila nito napagtagumpa%an pa rin ni%a ito. Paano ka%a tinignan ni G. >aBier ang pagkabigong dinanas ka%a ito nagtagumpa%? a. Itinuring ni%a itong !amon na kailangang malampasan b. Pinag-aralan ang sitwas%on at pinag-isipan ang gagawing !akbang . Ang pagkabigo a% paraan ng pagsusulit sa kan%a d. Ang pagkadapa a% !indi sen%ales upang tulu%ang malugmok '. /aganda ang binitawang !amon ng #agapagsalita sa mga mag-aaral na magtatapos sa taong ito bilang susi upang maiangat ang sarili0 pamil%a0 kapwa at bansa sa kabuuan. Alin ang maaaring maging instrumento upang maisabu!a% ito? a. Gumawa ng produkto o gawaing para sa tao at sa 6i%os b. Gumawa ng produkto o gawaing na pagkakakitaan . Gumawa ng produkto o gawaing makatutulong sa tao at bansa d. Gumawa ng produkto o gawaing magiging intsrumento ng kapa%apaan '1-') Panuto: Gamit ang ka!on sa ibaba: #uku%in kung alin ang angkop na trak o strand para sa kursong kukunin a%on sa talento0 kaka%a!an at !ilig para magtagumpa% sa i%ong mit!iin. $A/ 7ESS 7E6 #E7-C #ES6A S#E/ '1. Si Pon!it a% anak ni /ama !it na nakilala sa sa ipinagmamalaking !it!aron ng kanilang probins%a. Ang ide%ang ito a% mula mismo ka% Pon!it sa kan%ang ide%ang ipagsama ang !i!aron at !i!ir%a. '". 5agtatraba!o bilang ka!era at stokman si $enedik sa negos%o ng kan%ang ti%u!ing si 2a Estong. Ang kaalaman ma%roon si%a a% namana ni%a sa kan%ang Lola Pa na ma% angking galing at talino sa negos%o. '&. /adalas mapagalitan si >erome sa kan%ang tata% da!il sa pag- butingting ng mga samu=t-saring gamit sa kanilang ba!a%. Ang !ilig na ito ni >erome a% !indi nawala !anggang sa si%a=% magbinata. ''. Ang gusto ng tata% ni >enni+er para sa kan%a a% maging isang abogado at sikat na mama!a%ag0 si >enni+er a% ma!i%ain0 ang !ilig ni%a a% gumu!it at mgpinta na taliwas sa mga kakaka%a!an na dapat ma%roon ang isang abogado at mamama!a%ag. '). $ata pa lang si 6%osa a% !ilig na ni%a gumupit at ilang gawain na ma% kaugna%an sa pagpapaganda. Pangarap ni%ang magta%o ng isang $eaut% Parlor. '*-) Panuto: Isaa%os ang mga sumusunod na !akbang sa pagpaplano ng karera o uri ng bu!a% na minimit!i. Lag%an ng bilang ang patlang kung saan ang 1 F ang unang !akbang na dapat isagawa at ) F naman ang !uli. /agsi%asat tungkol sa mga kursong akademiko0 teknikal- bokas%unal0 o negos%o na naa%on sa i%ong natuklasan tungkol sa i%ong pa nsariling salik sa pagpili ng kurso o negos%o. /agtala ng isa o limang maaring pamilian 2ilalanin ang mga pan sariling salik sa pagpili ng kurso o negos%o. Pumili ng kursong sa i%ong palaga% a% pinakamabuti par a sa i%o #ignan ang ginawang talaan n g mga pamimiliang kurso o n egos%o at magkalap ng mga nap apana!on at angkop na imp ormas%on tungkol sa mga napi ling kurso o negos%o /agtakda ng mga mit!i in F s!ort-term at long-term goal
