Talahanayan Ng Buhay ni Rizal

TALAHANAYAN NG BUHAY,GI NAWA,ATMGA SI NULAT NIJOSE RI ZAL ANG PAGDATI NG NG PAMBANSANG BAYANI Pa gs i l a ng I si ni l angsiRi zalNoongHu Hunyo19,1861saCal amb mba,Laguna Bi ni nyag ans asi mbahanngCal amb mbanoongHunyo22,1861. Padr eRuﬁnoCol l ant es-pari ngnagbi nyagkayRi zal Padr ePedroCasanas-nagsi l bi ngni nongniRi zal • • • •

Mag ul ang Fr anci scoMer cado I pi nanganaknoongMa May o11,1818 o egi ongSanSanJose Na ga r a lngLa t i na tP i l o s opi y as aCol o Lumi patngCal amb mbaupangma magi ngkasam ma asaHac i e ndangDomi mi ni ca nosa o Cal mba. Nama mat aynoongEner o5,1898. o Teodor aAl onz o o I pi nanganaknoongNobye mbr e8,1826saMa Mayni l a o NagaralsaCol egi odeSant aRosa Mayr oongi nt er essal i t er at ur aatmahusaysawi kangEspanyol . o Nama mat aynoongAgos t o16,1911 o •

•

Magkakapat i dnaRi z al Sat ur ni na 1. Paci ano 2. Nar c i s a 3. Ol ymp mpi a 4. Luci a 5. Mar i a 6. ose 7. J Conce pci on 8. osef a 9. J Tr i ni dad 10. l edad 11. So Mg aNi nuno Ni nunos aAma ma Domi mi ngoLamc mco( Mer cado)napangas awasiI nesdel aRosanagi nganaksi o Fr anci scaMe Mer cadoatnapangasawasiCer i l aBer nachanagi nganaksi o uanMer cadoatnapangasawas iCer i l aAl ej andr oatnagi nganaksi o J Fr anci scoMe Mer cadoatnapangasawasiTeodor aAl onz oatnagi nganaksi o os eRi z al o J Ni nunosaI na o Euge ni oUr suanapangasawasiBeni gnaatnagi nganakni l asi o Regi nananagi ngasawaniManueldeQu Qui nt osatnagi nganakni l asi o Br i gi dananapangasawaniLor ez oAl ber t oAl onzoatnagi nganakni l asi eodor aAl onz onanapangasi waniFr anci scoMer cadoatnagi nganakni l asi o T •

•

The world’s largest digital library

Try Scribd FREE for 30 days to access over 125 million titles without ads or interruptions! Start Free Trial Cancel Anytime.







o

Jos eRi z al

Pami l yangRi zal AngKabuhayanngPami l ya ngpami l yaaykabi l angs apangkatn p apr ati s as amg aki ni ki l a l a ng i nc i pal i a o A pami mi l yasaCal amb mba. ngamaaynangungupahansal upai nnapagaar inghaci endangmg a o A Domi mi ni canosaCal amb mbaatt i nat ayanaangkani yangl upangsi nasakaay umaabotng600nahekt ary a.Angl upaayt i nat ani manngpal ayma mai satt ubo. Mal i bansapagsasakaangpagaal aganghayopayi sasakani l angmg mga o hanapbuhay. ngi naniRi z alayma yr oongi sangt i ndahansai l al i m ngkani l angbahay , o A gi l i nganngt r i gopar ama magi nghari na,atgawaan nghamo mon. ngpami l yaayi s as amg aunangnakapagpagawangbahaynabat osa o A Cal amb mba. o Nagma mama may ar isi l angi sangkarwahenai sangkar angy aansapanahongi yo n. o Mayr oonsi l angi sangakl at ansabahaynanagl al ama manng1, 000akl at . Nai padal angmg mgaRi zalangkani l angmg mgaanaksaM Ma ayni l apar ama magar al . o •

•

AngTahananngmg aRi z al ngbahayngmg aRi z alaygawas abat oatmat i t i gasnakahoyati t oay o A nakat ay onama mal api tsas i mbahanngCal amb mba. ngpal i gi dngkabahayanaynat at ani manngmg apunongat i s ,bal i mbi ng, o A chi co,macopa,papaya,sant ol ,t amp mpoy ,ati bapa. o A ngbakur anngbahayaynagi ngal agaanngmg amanokatpabo.

KABATAAN SA CALAMB MBA Mg aAl aal angKamu musmu musan Panonoodngmg mgai bon. Ar awar aw napagdadasals aor asngangel us. Pagkukuwent ongkani yangyay aukolsaasuwang,nuno,att i kbal ang. Angunani yangkal ungkut anayangpagkamat ayngkani yangnakababat angkapat i d nasiConcha. Saedadnat at l oaynakasama manasi yasapagdadasalngpami mi l ya. Pagpunt asaAnt i pol onoongHu Hunyo6,1868.I t oangkani yangunangpagt awi dsaLawa ngLaguna.Pagkat aposngpagpunt asaAnt i pol oaynagt ungosi l angkani yangt at aysa Mayni l a. Anghi ndini y amal i mut anayangkuwent ongkani yangi naukols agamo gamo . • • • •

• •

•

Mg aTal e nt os aPanahonngKamu musmu musan I nayosni yaatbi ni gyanngbagongguhi tangbander angsi mbahan. Pa gi ah l t i k( cl ay) •







MgaI npl uwensi yaKayRi z al Namana Mul asamg mg ani nunongMa Mal ay oaynam ma anani y aangpagma mama mahalsakal ay aan, o paghahangadsapagl al akbay,atkat apangan. Mul asakani yangmg mgani nunongTsi noaynama manani yaangpagi gi ngse r yo so, o kat i pi r an,kat i yagaan,atpagma mama mahalsamg mgabat a. Mul as akani yangmg mgani nunongEspanyo laynama manani yakapi nuhansa o pa gki l o sa tk ani pi sa ns ai ns ul t o . Mul asakani yangama maaynama manani yaangpagt i t i yagasat r abaho,paggal angsa o s ar i l i ,atma mal a yangpag i i s i p. Mul asakani yangi naaynama manani yapagpapakasaki tsasar i l iatpagnanai ssa o s i ni nga tpa ni t i kan. •

•

Ka pal i g i r a n ngkapal i gi r anngCal ambaaynagsi l bi ngkani yangpangengany osa o A pagma mama mahalsasi ni ngatl i t er at ur a. o A ngkani yangkapat i dnas iPaci anoaynagt ur osakani yangkai si panukolsa pagma mama mahalsakal ay aanatkat ar ungan. Mul asakani yangmg mgakapat i dnababaeaynat ut unanni yaangpaggal angsa o mg akababai han. ngpaki ki ni gni yas amg akuwent ongkani yangyayaaynagbi gays akani yang o A i nt er essamg mgakuwent ongbay anatmgaal ama mat . o Mul asakani yangt at l ongmg mgakapat i daynai npl uwensi yahansi yangmg mga sumu musunod: JoseAl ber t oAl onz oaynat ut unanni yaangpagmamahals asi ni ng. ManuelAl onz oaynat ut unanni yaangkahal agahanngpagpapal akasng kat awan. Gr egor i oAl onzoaynat ut unanni yaangangma mal abi snapagkahi l i gsa pagbabasa. Padr eLeonci oLopezaynat ut unanni yaangpagma mama mahalsama makai skol arat o pi l s opi kalnapag i i s i p. 





ANG PAGAARALSA CALAMBA AT BI ÑAN Mg aUnangGur oniRi z al DoñaTeodor aAl onzo-angunangguroniRi z al Me s t r oCe l e s t i no LucasPadua Le onMo Monr oy • • • •

Pagpunt asaBi ñan H nyo1869 siRial

al i sngCal bap

agt

aBi ñ

al







•

•

• •

•

•

•

•

•

Saunangpagki ki t ani yasakani yanggur oaysi nabini yaangkani yangkakaunt i anng kaal ama mansaEspanyolatLat i n. Si nabiniRi z alnaangkani yanggur oayma maykahusayansabal ari l angEspanyolna s i nul a tni naNe br i j aatGa i nz a . NakaawayniRi z alsiPedronaanakngkani yanggur o. Nagkar oondi nsi yangawaysam mg gabat asaBi ñani sanari t osiAndre sSal andananna t umal osakani ya. Nagar alsiRi z alngpagpi pi nt akayMa Mat andangJuanchonadi t oaynakasama mang kani yangkaeskuwel angsiJoseGuev arr a. Sapagsapi tngi l angbuwansiRi z alaynangunasakani yangmg mgakaeskuwel asamg mga Espanyol ,Lat i nati bapangmg mgaaral i n. Sakabi l angkahusayanniRi zalsapagaar al ,si yaaynapapal ongkani yangma maest r o hal osar awar aw dahi l ansamg mgas umbongl abansakani yangkani yangmg mgakama maga r a l . Ni l i sanniRi zalangpagaaralsaBi ñannoongDi syemb mbr e1870pagkat aposnghal osi sa atkal ahat i ngt aon. Ni l i sanniRi zalangBi ñansakayngBar kongTal nanaghat i dsakani yas aCal amb mba. i m

AngGombur z a Sakani yangpaguwisaCal amb mbaaynabal i t aan ni yaangPagaal sasaCavi t eatang pagbi t aysat at l ongpari ngma mart i rnasi naJoseBur gos,Mari anoGo Gome mez ,atJaci nt o Zamo mor a. Angkani yangkapat i dnasiPaci anoaynagi ngmal api tnamagaar alniPadr eJose Bur gos . SiPaci anosama mar ami mi ngpagkakat aonaynai bahagikayRi z alangma magi deyaat pi l osopi yaniJoseBur gos. •

•

•

Kawal anngKat ar ungansaKani yangI na Pagkat aposngkama mat ayanngGo Gomb mbur z a,angi naniRi z alaypi nagbi nt anganna nagbabal aknal asuni nangasawangkani yangkapat i d( JoseAl bert o). Angmg akaawayngpami l yangRi z alatanghi pagngkani yangi naay nagki pagsabawat anupangma mai sangkotangi nasanasabi ngbi nt angnapagl ason. Pagkat aposnama madaki pniDonyaTeodor a,i t oaypi nagl akadmul aCal amb mbahangg ang Sant aCr uz,Lagunanaangl ayoay50ki l ome met r o. Angi naniRi z alaynakul ongs al oobngdal awaatkal ahat i ngt aon. •

•

•

•

SAAKI NG MGAKABATA

Kapagka ang baya'y sadyang umiibig Sa kanyang salitang kaloob ng langit, Sanglang kalayaan nasa ring masapit







Ng alin mang likha noong kalayaan. Ang hindi magmahal sa kanyang salita Mahigit sa hayop at malansang isda, Kaya ang marapat pagyamaning kusa Na tulad sa inang tunay na nagpala. Ang wikang Tagalog tulad din sa Latin Sa Ingls, Kastila at salitang anghl, Sapagka't ang Poong maalam tumingin Ang siyang naggawad, nagbigay sa atin. Ang salita nati'y huwad din sa iba Na may al!abto at sariling ltra, Na kaya nawala'y dinatnan ng sigwa Ang lunday sa lawa noong dakong una.

PAGGAAR RA ALSAATENEO AngPagpasokniRi z als aAt eneo June20,1872–si namahans iRi z alniPaci anopar amagpunt asaMayni l a.Kumuhang egi ongSan pa gs us ul i tsamg mgaar a l i nngAr a lKr i s t i y a no ,Ar i t me t i ka ,a tPa gbas as a Col i ksiRi z alsaCal amb mbamul asaMa Mayni l apar adumal ong JuandeLe t r an.Nagbal kapi st ahansakani yangpagbabal i ksaMa Mayni l aaynagbagongi si psiRi zalatnagbal ak napumas oks aAt e neo. Hi ndit i na ng g aps iRi za lsaAt e neoda hi l a ns as i y a hul inasapat al aan o mal i i tparasakani yangedad o Saunangpagkakat aonaygi nami mi tniJoseangkani yangapel yi dongRi z ali mbesna Mer c ado. ManuelXer e xBur go s–angpam ma angki nniJos eBur go snat umul ongupangma makapasok s iRi z a ls aAt e ne o. Nani r ahansi yasai sangpaupahangbahaynapagaariniSeñoraTi t aysaDaang Carabal l o,nanasal abasngI nt r amu mur os. •

•

•

•

•

Si s t ema mangEdukasyongHes wi t a Masadbanseange dukasyongi pi nagkakal oobngmg mgaJe sui t akumparas amg mgakol ehi yo no ongs aPi l i pi na s . Angl ayuni nngedukasy onngmg aJesui t aayanghubugi nangmg amagaar als amg a aral ol i si kaal sasii ii agh gi al i ol i ko l •

•







o

o

I mper yo ngRoma mano–kat awagansam mg gai nt er nosomg mgama magaar alnanakat i r a sal oobngbakur anngAt eneo. I mper yo ngCar t ago–kat awagansamg mgaex t er nosomg mgama magaar alnanakat i r a sal oobngbakur anngAt eneo.

UnangTaonsaAt eneo( 187273) Padr eJoseBechS. J.–anggur oniRi zalsakani yangunangt aon saAt eneo. Nagsi mul asi yangnasama mababangr anggos ai mpery ongCart agonguni tsapagl i patng mgal i ngg oa ynaga wangma makapangunas akani yangmg mgakama magar al . Napanal unanni yaangkani yangunanggant i mpal asakani yangpagaaral–i sang l arawangpangr el i hi yon. Upangma mapagbut iniRi z alangkani yangkaal ama mansawi kangEsanyolsi yaaynagpat ur o ngar a l i ns aCol sapanahonngkani yangpam ma ama mahi ngas at anghal i . e g i odeSant aI s ab el Sakal agi t naan ngt aonsiRi zalayhi ndinagbut isakani yangpagaar alupang mapanat i l iangkani yangpangungunasakl asei t oaydahi l ansakani yangsama mangl oob sahi ndimakat wi r angpunangguros akani ya. Sabakasyonng1873,siRi z alayhi ndinagi ngma masayadahi l ansanasabi l angguanang kani yangi na.Li hi m napumunt asaSant aCr uzpar adal awi nangkani yangi naat ki nuwent uhanni yaangi naukolsakani yangpagaaralsaAt eneo. • •

•

•

•

•

I kal awangTaonsaAt eneo( 187374) Wa Wal angmasyadongmahal agangpangyayar ikayRi z als aAt eneos at aongi t o. Hi ndinagpaki t angpangungunasapagaralsiRi zaldahi l ansasama mangl oobdai l ansa hi ndimagandangpunanggur osakani ya Dumat i ngsaAt eneoangi l ansakani yangmg mgadat i ngkama magar alsaBi ñan. Hi nul aanniRi zalangnal al api tnapagl ayangkani yangi na. Nagsi mul asiRi zalngkani yangpagkahi l i gsapagbabasaati l ansamg mgaakl atnai t oay angmg as umu musunod: nasi nul atniAl exanderDumas. Co unto fMo nt eCr i s t o o nas i nul a tniCe s arCa nt unapi ni l i tni y angi pa bi l isaka ni y ang Uni v er s alHi s t o r y o ama. Tr av el si nt hePhi l i ppi ne s nai s i nul atniDr .Fe o do rJ ag o r . o • •

• • •

I kat l ongTaonsaAt eneo( 1875-76) Nagbal i ksiRi zalsaAt eneoparasakani yangI kat l ongTaon. Dumat i ngangkani yangi naati pi naal am kani yangpagl ayakayRi zal . Hi ndiri nki naki t ahanngpangungunasiRi zalsakl ase. Nat al osi yangmg mgakama magar alnaEspanyolsawi kangEspanyoldahi l ansama mas mahusa yangm mg gai t osas at ama mangpagbi gkas . • • • •

I kaapatnaTaonsaAt eneo( 187677) Sataongi t oaynaki l al aniJoseRi zalsiPadr eFr anci scodePaul aSanchezS. J.Ang asabigpa i gh mi kayatkayRi zal arama magaral ama mab t il al asapagsul at g •









•

Dahi l andi t oaynagbal i kangsi gl aniRi zalsapag-aaralatnat aposangt aonngpagaar alnama mayr oongl i mangme medal ya.

Hul i ngTaonsaAt eneo( 187677) Nagi ngganapangsi gl aniRi zalsakani yangpag-aaralsaAt eneo. hi l l er Nagt apossiRi z alsaAt eneonoongMa Mar so23,1877atnat amo mosapaar al anangBac e nAr t e s. • •

MgaNagi ngI bangGawai nsaAt eneo MgaSama mahannaKi nasapi anniRi z al i anCo ng r e g at i o n Kal i hi m ngMar o ademyofSpani shLanguag e Kasapin A g c o ademyofnat ur alSc i e nc es o Kasapin A g c Nagaralsi yapagguhi tkayAgust i nSaeznaki l al angma mahusaynapi nt ornaEspanyol . Nag-ar alsi yangpagl i l i l okkayRomu mual dodeJesus. Nag-ar aldi nsi yangeskri maatgymn mnast i cs. Pa dr eJo s eVi l l a c l ar a-na gs a bikayRi za lnat i g i l a n naa ngpa gs ul atngt ul a . •

• • • •

Li kha ngL i l o k I mahenngBi r hengMari anai pagkakal oobsananiRi zalkayPadr eLl eonar t . •

Una ngPa gi bi gniRi z a l Seg undaKat i gbak–angbabaengunangmi mi nahalniRi z al . Mari anoKat i gbak–kapat i dniSegundaatkai bi ganniRi zal . o LaConcor di a–angpaar – al annapi napasukanniSegundaKat i gbak. o ManuelLuz–angl al aki ngt akdangma mapangas awaniSeg unda. o •

PAGAARALNG MEDI DI SI NA SAUNI BERSI DAD NG SANTO TOM OMAS( 187782) • •

•

Sapagt at aposniRi zalsaAt eneoaynaghandasi yaparasapagaaralsauni ber si dad. Angpl anongpagpasokniRi z als auni ber si dadayt i nut ul anngkani yangi nadahi l ansa pagkakar oonni t ongma mar ami mi ngkaal ama manaynangangani bangbuhayniRi z al . Sakabi l angpagt ut olngkani yangi nasiRi zalayi si nama maniPaci anosaMa Mayni l apara







Bi ni bi ni ngL.–i sangbabaenat agaCal amb mbanal agi ngdi nadal aw niRi zalsa gabisapanahonngbakasy onnaumuwisi yamu mul aMa May ni l anabi gokaySeg unda Kat i gbak. Leonor aVal enzuel a–kapi t bahayngi nuupahangbahayniRi zal .Kani yai t ong o pi nadadal hanngsul atsapamama magi t annghi ndinaki ki t angt i nt a. LeonorRi ve r a–pi nsanniRi z alatanakngkani yangi nuupahangbahay .Sa o mi s . kani l angpagsusul at anaygi nagami mi tniLeonorangpangal angTai SiRi zalaynagi ngbi kt i mangi sangopi syalnaEspanyolnoong1878.SiRi zalaypi nal o ngsabl esal i kodngnasabi ngopi syal . Noong1879,siRi zalayl umahoksapal i gsahanngLi ceoArt i st i coLi t er ari o.Sanasabi ng pal i gsahanaynanal ongunanggant i mpal aangkani yangt ul angsi nul atnama may udFi l i pi n A a. ngpal pama mag atn A aALaJuvent i gsahanaypar al amangs amg aPi l i pi no. No ong1880,s iRi za layl uma ho ksapa l i g s aha n ngLi c e oAr t i s t i c o L i t e r a r i ouk olbi l a ng pagpapar angalsai ka400t aonngkamat ayanniMi gueldeCer vant es .Sanasabi ng pal i gs ahan angkani yanggi nawa wangakdanama maypama maga tnaElConsej odel o sDi Di o s e s aynanal ongunanggant i mpl a.Angpal i gsahanaybukassamg mgaPi l i pi noatEspanyol . Kamp mpeonngmg mgaEs t udyant e–Nagt ay osi naRi z alngi sangsam ma ahannat i nat agwagna Comp mpañer i smo mo sal ayuni nnai pagt anggolangkani l angsari l il abansamg mgapangi i nsul t o ngkani l angmg mgakama magar alnaEspanyol . Hi ndinagi ngma masa yas iRi z alsaUSTbungangm mg gas umusunodnakadahi l anan; Gal i tsakani yaangm mg gagur ongUST o Mi nama mal i i tangmg mgama magaar alnaPi l i pi nongmg mgaEspanyol o Makal umaangsi s t ema mangpagt ut ur os aUST o o

•

•

•

•

•

PAGPUNT NTA SA ESPANYA ( 198285) AngPagal i s Sapagt at aposniRi zalsakani yangi kaapatnat aon ngpagaaralngme medi si nasaUS UST siRi zalaynagbal aknat umungongEspanyapar adi t oma magpat ul oyngpagaaral . AngLi hi m naPagal i sniRi z al Paci ano–angnagbal akngpagal i sniRi zalpar ama magt ungosaEur opa. o nt oni oRi v er a–angamaniLeonorRi v er anakumuhangpasapor t eniRi z al o A •

•







•

•

•

•

Col omb mbo emn mnah Marami mi ngi ba’ ti bangl ahiangnakasabayniRi zalsabarkoDj a tb i na l a k o niRi zalnama magsal i t angPr ansesnguni thi ndisi yanai nt i di hanngmg mgai t o. o A ngkani yangsi nabis aPor tGal l eaymasyadongmal ungkotangl unsod. Nakar at i ngsi yasaCol omb mboatsi nabini yangma magandaangl unsodkays asa o Si ng a po r e ,Por tGa l l e ,atMa Ma y ni l a . Sue zCanal SuezCanal–i sangl agusangt ubi gnanaguugnayngRedSeaatMedi t er r enean o Sea. Ferdi nanddeLesse ps–i sangdi pl oma mat i kongPransesnanagpl anongpagt at ayo o ngSuezCanal . o Nakarat i ngsiRi zalsaPortSai dnadul ongbahagingEhi pt o.Di t onaki t aniRi zal angmg mgat aonanagsasal i t angi ba’ ti bangmg mgawi ka. Napl e satMe r s e i l l e s Nagt ungoangbar kongDj saEur opaatnoongnarat i ngniRi zalang emn mnah o Napl esnoongHunyo11,1882. Ki nabukasanaynarat i ngni yaangdaunganngMe Mer sel l esatkani yangbi ni si t a o e ud’ I fnasi angChat yangl ugarnabi nanggi tniAl exanderDumassakani yang nobel angCo unto fMo nt eCr i s t o . Bar cel ona Hunyo15,1882ni l i sanniRi zalangMe Mer sei l l esat ynarat i ngangBarcel onasakay o ngt r e ng al i ngPr a ns i y a. o Nar at i ngni yaangBar cel onanoongHunyo16,1882. Hi ndimagandaangunangi mpre sy onniRi z alsaBar cel onadahi l ansi yaay o napat i r asahi ndimagandangbahagingl unsod. Sabandanghul iaynagbagoangkani yangpananaw saBar ce l onadahi l ansa o naki t ani yaangl unsodaynagt at agl ayngkal ayaanatl i ber al i smo mo,angmg mgat ao aypal akai bi gan,atmagagal ang. o Pl azadeCat al uña–angpabori t ongkai ni nanngmg mgama magaaralnaPi l i pi nosa Ba r c e l o naa td i t obi ni g y ans iRi za lngi s a ngpi g i ngbi l a ngpa gbat isaka ni y a ng pagdat i ng.

Amo rPat r i o







•

•

Nakat anggapsi yangsul atmul akayJoseCeci l i onanagbabal i t angma mal ungkotna kal agayanniLeonorbuhatngsi yaayumal i s. Pi nayuhanniPaci anosiRi zalnal umi patngMa Madr i d.

Buhays aMa Madr i d Nagpat al asiRi zalsaUni ver si dadCent r aldeMa Madr i dsamgakur song: Medi si na o Pi l o so pi y aatPag s ul at o Nagsi kapnaM Ma at ut unanangmg as umu musunod: Pagpi pi nt aatPagl i l oksaAcademy myofFi neAr t sofSanFernando o Nagsanayngeskri maatpagbari lsaHal lofAr msofSanzyCarbonel l o Nagar alngmg mgawi kang: o Pranses Al e man Eng l i s h Nama mama masy alsamg mgag al er yangsi ni ngatmgamu muse o Nagbas angma mar ami mi ngmg mgaakl at Nagi ngma mat i pi dsiRi zalsakani yangpagast os Angt angi ngsugalnat i nayaanniRi z alayangl ot t o Nagpapal i pasngmg mgal i bre ngor assabahayngm mg gaPat er no •

•



 

• • • • •

Pag-i bi gkayConsuelOrt i gayPer ez Nagkar oonngpagkakat aonsiRi z alnama makabi si t asabahayniSeñorPabl oOr Or t i gayRey nadat i ngal cal dengMa Mayni l asapanahonngpanunungkul anniGober nadorHener al Pol av i e j a. Consuel o–anganaknadal aganiDonPabl onaumi bi gkayRi z al . A ALaSeñor i t aC.O.Y Pi nadal hanniRi z alngi sangt ul aangdal aganama maypamagatna P . Hi ndii t i nul o yniRi za la ngpa nl i l i ga ws ada l ag ada hi l a ns a : apatsi y akayLeonor o T ngkani yangkai bi gangs iEduar dodeLe t eaynanl i l i gaw s adal aga o A •

• •

•

SiRi zalBi l angMa Mason







Pagpugayki naLunaatHi dal go Nagkar oonngpagpupugayangmg mgaPi l i pi nodahi l ansapagkapanal oni na: l ar i um o J uanLunasaSpo Fe l i xRe s ur e c i o nHi da l g osaVi r g i ne sChr i s t i anasEx pue s t aalP opul ac h o . o •

Pagt at apossaPagaaral Nat aposniRi zalnoong1885angkani yangkur sosaM Me edi si naatPi l osopi ya •

RI ZAL SA PARI RI S HANGGANG BERLI N SaPari s( 188586) Nagt ungosiRi z alsakanyangl ayuni nnama magpakadal ubhasasaopt al mol ohi yao pagg amo mots ama mat a. Bagonagt ungosaPari spansama mant al angt umi gi lsiRi zalsabahayniMaxi moVi ol ana nagaaralngme medi si nasaBarc el o. SaBar cel onakani yangnaki l al asiEuse bi oCar omi mi nasangpat nugotngpahayagang La Publ i c i dad. Nobyemb mbr e1885-nakarat i ngsiRi zalsaPari satnagl i ngkodbi l angkat ul ongniDr . Loi usdeWe Weckertnapangunahi ngopt al mol ohi st angPr ansi ya.Nanat i l idi t osiRi zal mul aNoby embr e1885hangg angPebr er o1886. Sal abasngkani yangor assakl i ni kaniDr .Weckertaykanyangkai bi ganpart i kul arna di t oangpami mi l yangPardodeTaver a. •

•

•

•

•

He i de l be r g Pagkat aposngkani l angmg mgagawai nsaPar i ssiRi z alaynagt ungongAl ema manyapar asa pagpapat ul oyngkanyangpagaaralsaopt al mol ohi ya. Pebr er o3,1886-di nal aw niRi zalangma makasaysayangl unsodngHe Hei del ber gnaki l al a sakanyanguni ber si dad.Nani ni r ahansi yasai sangboar i ni t i r hanng di nghousenat mgama magaar alngabogas ya. SaHe i de l be r gs iRi za laynag l i ng ko dbi l a ngka t ul o ngs akl i ni kaniDr .Ot t oBe Be c k e r ,i s a ng ki l al angdokt orngopt al mol ohi yasaAl ema manya. angt ul angsi nul atniRi zalsakagandahanngmg mgabul akl ak ALasFl or esdeHei del ber gngHei del ber g. •

•

•

•









•

•

Fe r di na ndBl ume nt r i t t-i s a ngpr o peso rs aAt e neongLe i t me r i t z ,Aus t r i anai nt e r i s a do sapa ga ar a lngmg mgadi y a l e kt angPi l i pi na s . Ar i t me t i ka-pamagat ng aklat na nakasulat sa wikang "spanyol at Tagalog na ipinadala ni #i$al kay %lumntritt upang magamit niyang batayan sa pag&aaral ng wikang Tagalog.

Le i ps i ga tDr e s de n Lei psi g-i sangl unsodsaAl ema manyanakani yangbi ni si t aupangdumal ongaral i nsa KasaysayanatSi kol ohi ya. Di t oaykanyangnagi ngkai bi gansiFri edr i chRat zelnaki l al angma mananal aysayatsiDr . HansMe Meve rnai sangki l al angant r opol ogo. I si nal i ndi nniRi zalangakdaniHansChri st i anAnder sen. Dr e s de n-bi ni s i t aniRi za la ngl unso dnai t oatdi t oa yka ni y a ngna ki l a l as iDr .Ado l ph Mev erangdi r ekt orngMu MuseongAnt r opol ohi yaatEt nol ohi ya. •

•

• •

PagtanggapkayRi zalsaKal i punangSi yent i pi kosaBer l i n Ber l i n-hi nangaanniRi zalangl unsodnai t odahi l ansapagkakr oon ni t ong s i y e nt i pi k ongka pa l i g i ra natma ma l ay as apa gt at a ng ingl a hi . Dr .FeodorJagor-nakat agponiRi zalangnasabi ngma manl al akbaynasumul atngi sang aka l tt ung ko ls aPi l i pi na s. Dr .Rudo l fVi r c ho w -i s a ngki l a l a nga nt r o po l o hi s t a ngAl e ma ma n nana ki l a l aniRi za ls a Be r l i n. Dr .W.Joest-i sangki l al angheograpongAl ema manyananaki l al aniRi zalsaBe Ber l i n. Dr .Kar lEr ne s tSc hwe i g g er -i s angki l al angopt al mo l o hi s t angBe r l i natdi t os iRi z a la y •

•

•

• •







PAGP GPAPALI MBAG NG NOLIMETANGERE AngI de yaatPagsul atngNol i sangnobel anasi nul atniHarr i etBeecherSt owenat umat al akaysa Uncl eTom' m' sCabi n-i buhayngmg aal i pi ngi t i ms aAme r i ka. Ener o2,1884-pet sangpagt i t i pon kungsaanpi nanukal aniRi z alsagr upongmg mga Pi l i pi nonamagsul atsi l angi sangnobel angukolsakal agayanngPi l i pi nas. iMeT ang e r e Paghahat ingPagsul atngNol 1/2saEspany a o 1/4saPr ansy a o 1/4s aAl ema manya o Wi l hel ms f el d-dito tinapos ni #i$al ang mga huling kabanata ng Noli M Tangr. iMeTanger es Maxi moVi ol a-angnagsi l bi ngt agapagl i gt asngNol apama mama magi t anng pagpapahi r am ni yakayRi z alnghal agangP300upangma magami mi tsapagpapal i mbagng nasabi ngnobel a. Pebr er o21,1887-pet sangnat aposangNol ni handapar asa iMeTanger eati pagpapal i mbag. Ber l i nBuchdr uckr ei Act i onGess el sc haf t-angpal i mbagannat umanggapupang iMeT a ng e r esahal i l aat hal aangNol agangP300sadami mi ng2, 000kopya. Mar so21,1887-l umabasngpal i mbaganangnobel angNo l iMeT ang e r e . MgaUnangPi nadal ahanniRi z alngkopyangNol i Ferdi nandBl ument r i t t o o Dr .Ant oni oMa Ma.Regi dor o Gr aci anoLopezJaena M i anoPon •

•

•

• •

•

•

• •







•

•

•

•

Na ki l a l aniRi za la ngpa mi mi l yaniBl ume nt r i t t RosaangasawaniBl ument r i t t o Dol or es–anak o Conr ad–anak o Fr i t z–a na k o Bur goma mast er-i pi naki l al aniBl ument ri t tsiRi zalatkani yanghi nangaanang kat al i nuhanniRi z alsama madal i ngpagkat ut ongwi kangAl ema man. Dr .Carl osCzepel ak-i sasamgaki l al angsi yent i pi kongEur opanmanaki l al aniRi zal s aLe i t me r i t z . Ro ber tKl ut s c ha k-i s a ngba nt ognana t ur a l i s t anana ki l a l aniRi za lsaLe i t me r i t z .

Prague Di nal aw niRi zalatVi ol aangl unsodnai t onoongMa Mayo1719,1887. ur alhi s t o r y Dr .Wi l l kom -angpr of essorngnat ngUni ber si dadngPraguenadi nal aw ni Ri zalsal unsoddal aangsul atngpagpapaki l al aniBl ument ri t t . Bi ni s i t aniRi za la tVi o l aangl i bi nga n niCo pe r ni c us-a ngda ki l a nga s t r o no mo mos a kasay sa yanngsangkat auhan. Bi ni si t adi nni l aangkuwebananagsi l bi ngbi l angguanniSanJuanNepomu muce nopat i naangt ul aynapi naghul uganni t o. • •

•

•

Vi enna Bi ni s i t aniRi za ls al unso dnai t os iNo r f e nf a l snai s as amgapi na ka da ki l a ngno be l i s t a ngEur opanoongpanahongi yon.Sadakonghul ihi nangaandi nni yasiRi z alsa kat a l i nuha ngt a gl ayni t o . •







Pranses I t al y an o Di t oni yanat anggapangi sangt el egr ama maukolsai si nasagawa wangEksposi syonsaM Ma adr i d naangi pi napaki t asaPi l i pi nasayangmg mgat r i bongI gor otnasuotnabahagatmga makal umangkagami mi t anaypi nagt at awanan ngmg mgat aga-Madr i d. SaGenevai nabut ansiRi zalngkanyangi ka26nat aongkaar awanatkanyang pi nakai nsiVi ol angi sangma masaganangpagkai n. Di t osal unsodngGe Genevanaghi wal aysi naRi zalatVi ol a.SiRi zalparai pagpat ul oyang kanyangpagl al akbaysaI t al yaatsiVi ol anama manparama magbal i ksaBar cel ona. o

•

•

•

I t al ya •

Mgal unsodngI t al yanabi ni si t aniRi zal o T ur i n o Mi l an o V eni ce Fl or e nc e o Rome o Roma ma-nakar at i ngsiRi z alsa" l unsodngmg mgaCaesar "noongHunyo27, 1887.Hi nangaanniRi zalngl abi sangkar angyaanngnasabi ngl unsod. Mgakahangahangangt anawi nnabi ni si t aniRi zalsaRoma ma Capi t ol i um Bat ongTarpei an Pa l a t i num Fo Rom 



• • •

Talahanayan Ng Buhay ni Rizal

Recommend Documents