LA CONSTITUCION
3"%$)$$4)
= NORM NORMA A SPR SPREM EMA A E; E; ORENAMIENTO >RIICO = NORM NORMA A FN FNAM AMEN ENTA TA; ; = ;E? E E ;E ;E?ES = ;E? ;E? PO;IT PO;ITIC ICA A FN FNAM AMEN ENTA TA;; FECHAS IMPORTANTES Aprobada: 31/10/1978 (por las or!"s# Ra!$%$ada: 0&/1'/1978(por "l p"blo# Sa)$o)ada: '7/1'/1978 '7/1'/1978 (por "l R"*# Pbl$ada (")!ra ") +$,or#: '9/1'/1978 (-OE# R"%or.a: '8/08/199' (ar! 13'#
ESTRCTRA ? CONTENIO PARTE ORGANICA TITULO I AL TITULO IX REFORMA
= 1 Pr Pr"2. "2.blo = 1 T$! T$!lo lo Pr"l Pr"l$. $.$) $)ar ar = 10 T!los =
PARTE
DOGMATICA
CONSTITUCIONAL
169 art.
CAPITULO X
= = = =
@ d$sp d$spos$ os$$o $o)"s )"s ad$$o ad$$o)al )al"s "s 9 d$spo d$spos$ s$$o) $o)"s "s !ra) !ra)s$! s$!or$ or$as as 1 d$spos d$spos$$ $$4) 4) d"rro, d"rro,a! a!$+a $+a 1 d$sp d$spos os$ $$4 $4)) %$)a %$)all
;"* %)da.")!al d" ) Es!ado " d"%$)" "l r,$.") b2s$o d" los d"r"
I)o.pl"!a/ (r".$!" a )."rosas l"*"s# Co)s")s(ada ("s %r!o d" a"rdo ")!r" d$+"rsas %"ras pol!$as# Pol$+al")!"/ (ad.$!" d$%"r")!"s p)!os d" +$s!a " $)!"rpr"!a$o)"s# Pra,.2!$a/ 3"r$+ada/ R1,$da/ (s .od$%$a$4) d"b" r"al$ars" por pro"d$.$")!os l",$sla!$+os
"5!raord$)ar$os# E5!")sa * prol$6a ("s la s",)da .as lar,a d"sps d" la d" C2d$ 181'# I.pr"$sa * a.b$,(a (d"b$do a s ar2!"r pa!ado# Esr$!a/ (od$%$ada ") ) solo "sr$!o# Cod$%$ada * "rrada/ Nor.a 6(r1d$a d" apl$a$4) d$r"!a/ Mo)ar8(1a parla.")!ar$a * "s!abl"" al Es!ado o.o 9)$!ar$o R",$o)al$0ado/ I)%l(")$as/ Al".a)as por!(,("sas " $!al$a)as
CONSTITUCION ESPAÑOLA
1&9 Ar!los: 1 PREAM-;O 1 TIT;O PRE;IMINAR 10 TIT;OS @ ISPOSICIONES AICIONA;ES 9 TRANSITORIAS 1 EROATORIA ? 1 FINA; 31/10/1978 FECHAS: APROBADA RATIFICADA 06/12/1978 SANCIONADA 27/12/1978 PUBLICADA 29/12/1978
PREAM-;O (F"ra d"l ar!$lado# TIT;O PRE;IMINAR (ar! 1 al 9#: PRINCIPIOS ENERA;ES (;$b"r!ad $,aldad 6s!$$a * plral$s.o pol!$o# TIT;O I (ar! 10 al BB# ERECHOS ? E-ERES FNAMENTA;ES CAPIT;O I ("r"
CONSTITUCION ESPAÑOLA
1&9 Ar!los: 1 PREAM-;O 1 TIT;O PRE;IMINAR 10 TIT;OS @ ISPOSICIONES AICIONA;ES 9 TRANSITORIAS 1 EROATORIA ? 1 FINA; 31/10/1978 FECHAS: APROBADA RATIFICADA 06/12/1978 SANCIONADA 27/12/1978 PUBLICADA 29/12/1978
PREAM-;O (F"ra d"l ar!$lado# TIT;O PRE;IMINAR (ar! 1 al 9#: PRINCIPIOS ENERA;ES (;$b"r!ad $,aldad 6s!$$a * plral$s.o pol!$o# TIT;O I (ar! 10 al BB# ERECHOS ? E-ERES FNAMENTA;ES CAPIT;O I ("r"
ICIA; TIT;O II (ar! 1'8 al 13 ECONOMIA ? HACIENA TIT;O III (ar! 137 al 1B8# ORANIGACION TERRITORIA; CAPIT;O I (Pr$)$p$os ")"ral"s# CAPIT;O II (Ad.$)$s!ra$4) ;oal# CAPIT;O III (Co.)$dad"s A!4)o.as# TIT;O I (ar! 1B9 al 1&B# TRI-NA; CONSTITCIONA; TIT;O (ar! 1&& al 1&9# REFORMA CONSTITCIONA;
PREAM-;O Es )a d"lara$4) sol".)" * d" ,ra) %"ra pol!$a S$) %"ra 6rd$a para obl$,ar TIT;O PRE;IMINAR (ar! 1 al 9#: "r"rd$o so): = ;$b"r!ad = I,aldad = >s!$$a = Plral$s.o Pol!$o Espaa s" o)s!$!*" ") ) Es!ado so$al * d".or2!$o d" "r"d$$al Es!ado So$al d" 3"r"s!$$a ob$"r)o# ;a %or.a pol!$a d"l Es!ado Espaol "s la Mo)ara Parla.")!ara: s$,)$%$a " "l .o)ara )o os!")!a "l pod"r pol!$o al,)o (El R"* r"$)a p"ro )o ,ob$"r)a#
Ha* )a K)$a Na$4) Espaola: $)!",rada por Na$o)al$dad"s * R",$o)"s Pod".os "rara )or.a!$+a: S"r2) )las las )or.as d" ra),o $)%"r$or " o)!rad$,a) )a )or.a d" ra),o sp"r$or = Pbl$$dad d" las )or.as: S" l" d"b" dar o)o$.$")!o ,")"ral a las )or.as ."d$a)!" s pbl$a$4) = Irr"!roa!$+$dad d" las d$spos$$o)"s sa)$o)adoras )o %a+orabl"s o r"s!r$!$+as d" d"r"
= Respons!"#"$$ $e #os po$e%es p&!#"'os( s" r"spo)sab$l$a) d" ss prop$os a!os = I)!"rd$$4) d" arb$!rar$"dad d" los pod"r"s pbl$os: )o p"d") a!ar arb$!rar$a.")!" s$ )o " !$")") " a!ar s",) las )or.as TIT;O I (ar! 10 al BB#: "r"EROS (ap$!lo I# ;a )a$o)al$dad "spaola s" ad$"r" s" o)s"r+a * s" p$"rd" d" a"rdo a lo "s!abl"$do por la l"* N$),) "spaol d" or$,") podr2 s"r pr$+ado d" s )a$o)al$dad (ar!11# El "s!ado podr2 o)"r!ar !ra!ados d" dobl" )a$o)al$dad o) los pas"s $b"roa."r$a)os ;os "spaol"s so) .a*or"s d" "dad a los 18 aos (ar! 1'# ;os "5!ra)6"ros ,oar2) ") Espaa d" las l$b"r!ad"s pbl$as " ,ara)!$a "l pr"s")!" T$!lo ") los !r.$)os " "s!abl"a) los !ra!ados * las l"*"s (ar! 13# Sola.")!" los "spaol"s s"r2) !$!lar"s d" d"r"
)$),)a o)%"s$4) !")dr2 ar2!"r "s!a!al ;os pod"r"s pbl$os !")dr2) ") ")!a las r"")$as r"l$,$osas d" la so$"dad "spaola * .a)!")dr2) las o)s$,$")!"s r"la$o)"s d" oop"ra$4) o) la I,l"s$a Ca!4l$a * d".2s o)%"s$o)"s "r"
"r"
"r"
;os pod"r"s pbl$os: (ar! @0# Pro.o+"r2) las o)d$$o)"s %a+orabl"s para "l pro,r"so so$al * "o)4.$o * para )a d$s!r$b$4) d" la r")!a r",$o)al * p"rso)al .2s "$!a!$+a ") "l .aro d" )a pol!$a d" "s!ab$l$dad "o)4.$a As$.$s.o %o.")!ara )a pol!$a " ,ara)!$" la %or.a$4) * r"adap!a$4) pro%"s$o)al"s "lara) por la s",r$dad " <$,$")" ") "l !raba6o * ,ara)!$ara) "l d"sa)so )""sar$o
R,$.") pbl$o d" S",r$dad So$al para !odos los $dada)os (ar! @1# Sal+a,ard$a d" los d"r"
N$+"l .)$.o d" pro!"$4): (ar! 39 a B'# Ma)da!os .oral"s " d"b" .pl$r la l",$sla$4) pos$!$+a la pr2!$a 6d$$al * la a!a$4) d" los pod"r"s pbl$os p"ro )o p"d") s"r al",ados ") ) pro"so s$ )o
S .a)da!o "s $)o.pa!$bl":
o o o
o
Co) !odo ar,o pol!$o A!$+$dad d" propa,a)da pol!$a P"r.a)")$a ") "l s"r+$$o a!$+o d" al$"r Ad.$)$s!ra$4) Pbl$a A%$l$a$4) a par!$do pol!$o o s$)d$a!o "6"r$$o d" arr"ras 6d$$al * %$sal
As$s!$do por Ad6)!o Pr$."ro * Ad6)!o S",)do los al"s lo ss!$!$r2) por s ord") ") los sp"s!os d" $.pos$b$l$dad !".poral * ") los d" "s" Pr"s")!ara a)al.")!" ) $)%or." a)!" las Cor!"s ")"ral"s
CAPITO I E ;A SSPENSION E ;OS ERECHOS ? ;I-ERTAES ;a ssp")s$4) d" los "r"
o
o
o
o
o
o
o
Pr"+$s!o para s$!a$o)"s ") las " "l l$br" "6"r$$o d" los d"r"
o
o
o
o o
o
Ssp")s$4) I)d$+$dal (ar! BB'# )a l"* or,2)$a podr2 d"!"r.$)ar la %or.a * los aso ") los " d" %or.a $)d$+$dal * o) la )""sar$a $)!"r+")$4) 6d$$al * "l ad"ado o)!rol parla.")!ar$o los d"r"
PROTECCIN A ;A SA; EN ;A CONSTITCIN Ar! @3 CE r"o)o" "l d"r"
Toda la r$"a d"l pas ") ss d$s!$)!as %or.as * s" al %"r" s !$!lar$dad "s!2 sbord$)ada al $)!"rs ,")"ral S" r"o)o" la $)$$a!$+a pbl$a ") la a!$+$dad "o)4.$a S" p"r.$!" a la Ad.$)$s!ra$4) la pr$+a$4) a los par!$lar"s d" ss b$")"s * d"r"
(Ar! 1'9# o
o
;a l"* "s!abl""r2 las %or.as d" par!$$pa$4) d" los $)!"r"sados ") la S",r$dad So$al * ") la a!$+$dad d" los or,a)$s.os pbl$os *a %)$4) a%"!" d$r"!a.")!" a la al$dad d" +$da o al b$")"s!ar ,")"ral ;os pod"r"s pbl$os pro.o+"r2) "%$a.")!" las d$+"rsas %or.as d" par!$$pa$4) ") la ".pr"sa * %o.")!ar2) ."d$a)!" )a l",$sla$4) ad"ada la so$"dad"s oop"ra!$+as Ta.b$) "s!abl""r2) los ."d$os " %a$l$!") "l a"so d" los !raba6ador"s a la prop$"dad d" los ."d$os d" prod$4)
(Ar! 130#
;os pod"r"s pbl$os a!")d"r2) a la .od"r)$a$4) * d"sarrollo d" !odos los s"!or"s "o)4.$os * ") par!$lar d" la a,r$l!ra d" la ,a)ad"ra d" la p"sa * d" la ar!"sa)a a %$) d" "$parar "l )$+"l d" +$da d" !odos los "spaol"s Co) "l .$s.o %$) s" d$sp")sar2 ) !ra!a.$")!o "sp"$al a las o)as d" .o)!aa
(Ar! 131#
El Es!ado ."d$a)!" l"* podr2 pla)$%$ar la a!$+$dad "o)4.$a ,")"ral para a)!")d"r a las )""s$dad"s ol"!$+as "$l$brar * ar.o)$ar "l d"sarrollo r",$o)al * s"!or$al * "s!$.lar "l r"$.$")!o d" la r")!a * la r$"a * s .s 6s!a d$s!r$b$4) El ob$"r)o "laborar2 los pro*"!os d" pla)$%$a$4) d" a"rdo o) las pr"+$s$o)"s " l" s"a) s.$)$s!radas por las CCEE * "l as"sora.$")!o * olabora$4) d" los s$)d$a!os * o!ras or,a)$a$o)"s pro%"s$o)al"s ".pr"sar$al"s * "o)4.$as A !al %$) s" o)s!$!$r2 ) Co)s"6o *a o.pos$$4) * %)$o)"s s" d"sarrollar2) por l"*
(Ar! 13@#
Pr"sp"s!os ")"ral"s d"l Es!ado: Corr"spo)d" al ob$"r)o s "labora$4) ;as Cor!"s ")"ral"s s "5a.") ").$")da * aproba$4) ;os Pr"sp"s!os ")"ral"s d"l Es!ado !")dr2) ar2!"r a)al $)l$r2) la !o!al$dad d" los ,as!os " $),r"sos d"l s"!or pbl$o "s!a!al * ") "llos s" o)s$,)ar2 "l $.por!" d" los b")"%$$os %$sal"s " a%"!") a los !r$b!os d"l Es!ado El ob$"r)o d"b"r2 pr"s")!ar a)!" "l Co),r"so d" los $p!ados los Pr"sp"s!os ")"ral"s d"l Es!ado al .")os !r"s ."s"s a)!"s d" la "5p$ra$4) d" los d"l ao a)!"r$or S$ la ;"* d" Pr"sp"s!os )o s" aprobara a)!"s d"l pr$."r da d"l "6"r$$o "o)4.$o orr"spo)d$")!" s" o)s$d"rar2) a!o.2!$a.")!" prorro,ados los Pr"sp"s!os d"l "6"r$$o a)!"r$or
(Ar! 13B# .od$%$ado por l!$.a r"%or.a o)s!$!$o)al '7 s"p! '011 Todas las Ad.$)$s!ra$o)"s Pbl$as ad"ar2) ss a!a$o)"s al pr$)$p$o d" "s!ab$l$dad pr"sp"s!ar$a El "s!ado * las CCAA )o podr2) $)rr$r ") ) d%$$! "s!r!ral " sp"r" los .2r,")"s "s!abl"$dos ") s aso por la E para ss Es!ados M$".bros )a l"* or,2)$a %$6ar2 "l d%$$! .25$.o p"r.$!$do al Es!ado * a las CCAA ;as E)!$dad"s ;oal"s d"b"r2) pr"s")!ar "$l$br$o pr"sp"s!ar$o El Es!ado * las CCAA
(Ar! 13 El Tr$b)al d" C")!as: Es "l 4r,a)o %$sal$ador d" las ")!as * d" la ,"s!$4) "o)4.$a d"l Es!ado as o.o d"l s"!or pbl$o "p")d" d$r"!a.")!" d" las Cor!"s ")"ral"s * "6"r" ss %)$o)"s por d"l",a$4) d" "llas ") "l "5a.") * o.proba$4) d" la C")!a ")"ral d"l Es!ado ;as ")!as d"l Es!ado * d"l s"!or pbl$o "s!a!al s" r")d$r2) al Tr$b)al d" C")!as * s"r2) ")sradas por s!" R".$!$r2 ) $)%or." a)al a las Cor!"s ")"ral"s Ss .$".bros ,oar2) d" las .$s.a $)d"p")d")$a " $)a.o+$l$dad " $)o.pa!$b$l$dad " los >""s S"r2 r",lado por )a ;"* Or,2)$a
TIT;O III ORANIGACIN TERRITORIA; E; ESTAO (ar! 137 a 1B8# R",la las o.p"!")$as "5ls$+as * d"l",abl"s d" las CCAA * d"l Es!ado as o.o "l o)!")$do * aproba$4) d" los Es!a!!os d" A!o)o.a CAPIT;O I Pr$)$p$os ")"ral"s CAPIT;O II " la Ad.$)$s!ra$4) ;oal CAPIT;O III " las CCAA TIT;O I TRI-NA; CONSTITCIONA; (ar! 1B9 a 1&B# "%$)$$4): 4r,a)o spr".o d"l Es!ado ") .a!"r$a d" ,ara)!as o)s!$!$o)"sl " $)!"rpr"!a$4) d" la Co)s!$!$4) (;O '/1979 3 O!br"# s"s$+a.")!" .od$%$ada Co.pos$$4): (ar! 1B9# 1' M$".bros ()o.brados por "l R"*# Ca!ro a prop"s!a por "l Co),r"so por .a*or$a d" 3/B Ca!ro a prop"s!a por "l S")ado por .a*or$a d" 3/B os a prop"s!a por "l ob$"r)o os a prop"s!a por "l Co)s"6o ")"ral d"l Pod"r >d$$al "b") s"r )o.brados ")!r" Ma,$s!rados * F$sal"s Pro%"sor"s d" )$+"rs$dad %)$o)ar$os pbl$os * Abo,ados o) .2s d" 1B aos d" "6"r$$o pro%"s$o)al
I)o.pa!$b$l$dad"s: o) !odo .a)da!o r"pr"s")!a!$+o o) ar,os pol!$os o ad.$)$s!ra!$+os o) %)$o)"s d$r"!$+as ") par!$do pol!$o o s$)d$a!o o) "l "6"r$$o d" arr"ra 6d$$al o %$sal Ad".2s d" las prop$as $)o.pa!$b$l$dad"s d" los .$".bros d"l pod"r >d$$al S"r2) $)d"p")d$")!"s " $)a.o+$bl"s ") "l "6"r$$o d" s .a)da!o Or,a)$a$4): Pr"s$d")!": No.brado por "l R"* d" ")!r" ss .$".bros * a prop"s!a ") pl")o por ) p"r$odo d" 3 aos Pl")o: I)!",rado por !odos los Ma,$s!rados d"l Tr$b)al ;o pr"s$d" "l Pr"s$d")!" d"l Tr$b)al ") s d"%"!o "l $"pr"s$d")!" * ") s d"%"!o "l Ma,$s!rado .2s a)!$,o ") "l ar,o Salas: os Salas (Pr$."ra * S",)da# Cada )a o.p"s!a por s"$s Ma,$s!rados )o.brados por "l Tr$b)al ") Pl")o Sala Pr$."ra: El Pr"s$d")!" d"l Tr$b)al lo "s !a.b$) d" "s!2 Sala S",)da: $"pr"s$d")!" d"l Tr$b)al pr"s$d$r2 "s!2 ;os a"rdos d" las Salas r""r$r2) la pr"s")$a d" al .")os '/3 d" los .$".bros " ") ada .o.")!o lo o.po),a) S"$o)"s: S" o)s!$!*") por "l Pl")o * las Salas para "l d"spa
F)$o)"s:
T$")" 6r$sd$$4) ") !odo "l !"rr$!or$o "spaol (ar! 1&11# * "s o.p"!")!" para o)o"r: R"rso d" $)o)s!$!$o)al$dad o)!ra l"*"s * d$spos$$o)"s )or.a!$+as o) %"ra d" l"* R"rso d" a.paro por +$ola$4) d" los d"r"
"l Tr$b)al ") s aso d"b"r2 ra!$%$arla o l"+a)!arla ") ) plao )o sp"r$or a B ."s"s
;",$!$.a$4): Es!2) l",$!$.ados: Para $)!"rpo)"r "l r"rso d" $)o)s!$!$o)al$dad: El Pr"s$d")!" d"l ob$"r)o El "%")sor d"l P"blo B0 $p!ados B0 S")ador"s Asa.bl"as d" las CCAA
o o o o
Para $)!"rpo)"r r"rso d" a.paro: Toda p"rso)a )a!ral o 6rd$a " $)+o" ) $)!"rs l",!$.o El "%")sor "l P"blo El M$)$s!"r$o F$sal o
o o
S")!")$as:
S"r2) pbl$adas ") "l -OE o) los +o!os par!$lar"s s$ los <b$"r" T$")" +alor d" osa 6,ada a par!$r d"l da s$,$")!" d" s pbl$a$4) No ab" r"rso al,)o o)!ra "llas
TIT;O REFORMA E ;A CONSTITCIN (ar! 1&& a 1&9# ;a $)$$a!$+a d" la r"%or.a o)s!$!$o)al orr"spo)d" al ob$"r)o al Co),r"so d" los $p!ados al S")ado * a las Asa.bl"as d" las CCAA No podr2 $)$$ars" r"%or.a o)s!$!$o)al ") !$".po d" ,"rra o d" +$,")$a d" al,)os d" los Es!ado d" alar.a "5"p$4) * s$!$o Pro"d$.$")!o ,")"ral: (ar! 1&7# Aprobado por )a .a*ora d" 3/B d" ada )a d" las 2.aras " )o
Aprobada la r"%or.a s" so."!"r2 a R"%"r)d. d")!ro d" 1B das s$,$")!"s d" s aproba$4) s$ as lo sol$$!a )a d$.a par!" d" los .$".bros d" al$"ra d" las 2.aras Pro"d$.$")!o "5"p$o)al: (ar! 1&8# Ca)do s" props$"r" )a r"+$s$4) !o!al d" la Co)s!$!$4) o par$al " a%"!" al T$!lo Pr"l$.$)ar al Cap$!lo S",)do S"$4) pr$."ra d"l T$!lo I o al T$!lo II s" pro"d"r2 a la aproba$4) d"l pr$)$p$o por la .a*ora d" '/3 d" ada 2.ara * la d$sol$4) $)."d$a!a d" las Cor!"s ;as 2.aras "l",$das d"b"r2) ra!$%$ar la d"$s$4) por la .a*ora d" ss .$".bros * pro"d"r al "s!d$o d"l )"+o !"s!o o)s!$!$o)al " d"b"r2 s"r aprobado por la .a*ora d" '/3 d" a.bas 2.aras Aprobada la r"%or.a por las Cor!"s ")"ral"s s"r2 so."!$da a r"%"r)d. para ra!$%$a$4)