TRAT TRATAMIENTO FISIOTERAPÉUTICO FISIOTERAPÉUTICO DE PARKINSON PARKINSON ESTADÍO II Presenta aparición de trastornos biateraes ! a"iaes# Por o $enera persiste persiste %na asi&etr'a asi&etr'a en a intensidad de a sinto&atoo sinto&atoo$'a( $'a( siendo e ado inic inicia ia e &) &)ss a*ect a*ectad ado# o# Apar Aparec ecen en os os pri& pri&er eros os tras trasto torn rnos os post post%r %ra aes es(( +iperci*osis ! add%cción de &ie&bros s%periores# ,a d%ración pro&edio de a en*er&edad en esta *ase es de seis a-os# ESTADÍO III Aparic Aparición ión de trasto trastorn rnos os de e.%iib e.%iibrio rio ! a*ecta a*ectació ción n de os re/e0o re/e0oss post%raes ! de endere1a&iento# Aparecen as pri&eras pri&e ras ca'das espont)neas( &arc+a &arc+a *estinante *estinante ! con$eación con$eación de &o2i&iento# &o2i&iento# ,a d%ración d%ración pro&edio en estta *ase es de siet es iete a-os# En esta *ase os os pacientes a3n son independientes en as acti2idades de a 2ida diaria# CASO C,ÍNICO Paciente Masculino de 68 años de edad, diagnosticado hace 5 años con Enfer Enferme medad dad de Park Parkins inson, on, la cual cual se encuen encuentr tra a actual actualmen mente te en el Estadí Estadío o II prese presenta ntando ndo tras tras la valor valorac ación ión,, altera alteracio ciones nes del del euili euili!ri !rio o " marcha, rigide# " alteraciones posturales$
O45ETI6O 7ENERA, Me0orar a caidad de 2ida de paciente( conser2ar ! opti&i1ar s%s +abiidades para a reai1ación de as A6D( as' co&o anticiparnos a as co&picaciones de Estad'o III O45ETI6OS ESPECÍFICOS
Me0orar a din)&ica respiratoria# 8# A%&entar A%&entar a &o2iidad &o2iidad de de a ca0a tor)cica# tor)cica# 9# A%&entar A%&entar e 2o%&en 2o%&en respirat respiratorio orio ! 2o%&en 2o%&en p%&onar p%&onar## :# Dis&in Dis&in%ir %ir a *rec%en *rec%encia cia respir respirato atoria ria## ;# Me0orar Me0orar e e contr contro o de en$ en$%a0 %a0e e ora# ora# Dis&in%ir a ri$ide1# 8# Red%c ed%cir ir a a ri$i ri$ide de11 9# A%&ent A%&entar ar a /e"ib /e"ibiid iidad ad :# Dis&in% Dis&in%ir ir e door door arti artic% c%ar ar ;# Co Co&b &bat atir ir os os caa caa&br &bres es Me0orar ! e2itar ateraciones de a post%ra# 8# Me0orar ! pre2enir pre2enir contract%ra contract%rass ! de*or& de*or&idades idades## 9# Me0orar ! pre2enir pre2enir a pes &%! i&portante i&portante &antener os pies bien separados para a%&entar a estabiidad?# Me0orar a coordinación#
8# Estos e0ercicios e a!%dar)n a &e0orar a coordinación# a# Reco&endaciones para reai1ar os e0ercicios@ b# Utiice %na peota de tennis o si&iar# c# Pri&ero reaice e0ercicios en posición sentado# d# C%ando considere .%e controa e e0ercicio sentado( rea'ceo de pie Esti&%ar ! *aciitar a &arc+a# 8# Ca&inar correcta&ente# 9# Me0orar a dea&b%ación >e.%iibrio ! coordinación? :# Me0orar os ca&bios de dirección d%rante a &arc+a ;# S%perar os bo.%eos .%e se prod%cen a pasar por %$ares estrec+os Faciitar os ca&bios de posición#
E5ERCICIOS RESPIRATORIOS •
Reai1ar respiraciones pro*%ndas# A inspirar e2antar os bra1os ! a espirar ba0ar os bra1os# Reai1ar repeticiones#
Respiración Diafragmática •
Ac%
Respiración Costobasal •
Ac%
Estiramiento pectorales. •
Ac%
por enci&a de a cabe1a tan atr)s co&o p%eda con os codos en e"tensión e inspirando# A ba0ar os bra1os sotar e aire#
E5ERCICIOS PARA DISMINUIR RI7IDEB Ejercicios para la movilidad de cabeza
Incinacion atera >repetir 8 2eces? De pie Inspirar Espirar &ientras se incina a cabe1a +acia %n +o&bro 6o2er a posición de partida e inspirar de n%e2o Espirar a incinar a cabe1a +acia e otro +o&bro Ee2ación ! descenso de +o&bros >8 2eces? o&bros atr)s ! adeante Reai1ar 9 2eces &)s os e0ercicios +acia atr)s para e2itar pro!ección anterior de +o&bros • • •
•
•
• •
Rotación de cabe1a >8 2eces? Sentado 7irar a cabe1a ( &irar por detr)s de +o&bro Mirar a *rente ,%e$o a +o&bro contrario • •
• •
Fe"oE"tensión >8 2eces? 4a0ar a cabe1a &irando e o&bi$o ,e2ar a cabe1a +acia atr)s &irando +acia arriba# •
•
Ejercicios para el tronco
Rotacion >8 2eces? Sentado en %na sia A$arrar %n baston ! coocaro a a at%ra de a cint%ra con os bra1os estirados Inspirar Espirar e2ando e baston +acia a derec+a $irando a cabe1a a &is&o ado# Inspirar ! e2ar cabe1a a centro Repitir a ado contrario# Incinarse +acia deante ! atr)s# • •
• •
•
• •
•
•
•
Incinaciones ateraes de tronco con trans*erencias de peso
Rotaciones de tronco( con base de s%stentación a&pia# 7ira tronco disociando cint%ra escap%ar de cint%ra p<2ica#
Rotación (10 veces) •
• •
•
•
Acostado boca arriba con as rodias dobadas ! os bra1os cr%1ados Inspire Espire &ientras e2a as rodias +acia %n ado ,e2e otra 2e1 as rodias a centro e inspire Repita e &o2i&iento +acia e ado contrario
Rotación combinada •
•
• •
• •
Acostado boca arriba con as piernas /e"ionadas Entrecr%ce os dedos de as &anos ! dir'0aos a tec+o con os codos bien estirados Inspire Espire e2ando as rodias +acia a derec+a ! as &anos +acia a i1.%ierda 6%e2a a centro e inspire Repetir &o2i&iento +acia e otro ado
le!ión
Sentado en %na sia con a espada bien recta A$arrar %n bastón con os bra1os bien e"tendidos Inspirar ! e2ar e bastón +acia arriba todo o .%e p%eda Espirar ! e2ar e bastón +acia e s%eo con os bra1os e"tendidos /e"ionando a cint%ra# E0ercicios para os bra1os Fe"ión Si
•
•
•
•
•
•
•
Fe"ión &as rotación e"terna Inspire e2ando e bastón +acia arriba ! atr)s# ,<2eo +asta a n%ca si es posibe( e2itando ba0ar a cabe1a# Espire estirando os bra1os ! ba0ando +asta a posición inicia con os bra1os e"tendidos# E"tensión &as rotación interna Co0a e bastón por detr)s de a cint%ra con as pa&as de as &anos &irando +acia arriba# Inspire &ientras separa e bastón de a espada de a espada +acia atr)s ! arriba# E2ite incinar e c%erpo +acia deante# Espire &ientras ba0a e bastón a a posición inicia# Co&binados Sit3ese de pie ! co0a por os e"tre&os %na toaa dobada# S%ba %n bra1o e2)ndoo +acia atr)s ! dobando e codo# De0e .%e a toaa c%e$%e por a espada# A$arre e e"tre&o in*erior con a otra &ano $irando e bra1o +acia adentro ! dobando e codo# Estire e codo de bra1o s%perior /e"ionando a a 2e1 e in*erior ! desp%consiste en si&%ar e +ec+o de secarse a espada?# Repita ca&biando os bra1os de posición# Traba0o dorsa T3&bese boca aba0o con os bra1os en cr%1# Inspire despe$ando os bra1os de s%eo e2antando ta&bi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
enta&ente# E0ercicios para as piernas Fe"ión de cadera@ Sit3ese t%&bado boca arriba con as piernas estiradas# Inspire ! ee2e %na pierna estirada +acia arriba# ,e2e a p%nta de pie +acia a nari1 notando %n estira&iento de a parte posterior de a pierna# Espire ! 2%e2a a a posición inicia# Repita con a otra perna# Fe"ión de cadera &as /e"ión de rodia Sit%< boca arriba con as piernas estiradas inspire# Espire ! /e"ione a pierna e2ando a rodia +acia e pec+o a!%d)ndose con as &anos 6%e2e a a posición de partida Repita e &o2i&iento con a otra rodia# •
•
•
•
•
•
•
• •
4iciceta T3&bese boca arriba Inspire Espire /e"ionando a pierna ! e2ando %na rodia +acia e pec+o ! desp%
•
•
• • •
• •
Co&binado T3&bese boca aba0o con os bra1os estirados +acia deante Inspire Espire despe$ando de s%eo e bra1o i1.%ierdo ! a pierna derec+a 6%e2a a a posición inicia Repita con a otra dia$ona bra1o derec+o pierna derec+a# •
• •
• •
E5ERCICIOS DE ESTIRAMIENTO Estiramiento global de la cadena m"sc"lar posterior •
•
•
•
Acostarse boca arriba con as rodias estirados ! os bra1os a o ar$o de c%erpo# Inspire a a 2e1 .%e ee2e s%s bra1os por enci&a de a cabe1a si p%ede to.%e e s%eo# Estire os pies con as p%ntas +acia aba0o >panti/e"ión?# Manten$a 8 se$%ndos ! repita : 2eces#
Estiramiento de la m"sc"lat"ra posterior •
•
•
•
Ac%dec3bito s%pino? con as rodias en /e"ión# Inspire# Espire a a 2e1 .%e e2a as rodias +acia e pec+o a!%d)ndose con as &anos# ,e2ante a cabe1a e2ando a nari1 +acia as rodias# Manten$a 8 se$%ndos ! repita : 2eces#
Estiramientos de pectorales $ oblic"os •
•
m#sc"los
Acostarse boca arriba dec3bito s%pino con as rodias dobadas ! os bra1os en cr%1# Inspire# Espire ! e2e as rodias +acia a %n ado ! a cabe1a +acia e ado contrario &anteniendo os
• •
bra1os =0os en e s%eo# Repita +acia e ado contrario# Manten$a 8 se$%ndos ! repita : 2eces de cada ado#
Estiramiento de posterior del m"slo •
• •
•
•
•
la
parte
Acostarse boca arriba >dec3bito s%pino? con as rodias en e"tensión# Inspire# Estire s%biendo a pierna +acia arriba con a rodia bien estirada# Note %na sensación de tensión en a parte posterior de &%so# ,e2e e pie en dirección a a p%nta de a nari1# Manten$a 8 se$%ndos ! repita : 2eces con cada pierna#
E5ERCICIOS POSTURA,ES Cadena m"sc"lar posterior. •
•
•
De pie( apo!ando a espada contra a pared( proc%rando .%e os taones( pantorrias( $3teos( pa&as de as &anos( bra1os( espada ! cabe1a to.%en a pared# Respirar pro*%nda&ente &anteniendo os p%ntos de contacto d%rante 8 se$%ndos( ! descansar# >: 2eces?
Cadena m"sc"lar posterior e!tremidades s"periores. •
•
•
$
En a posición inicia de e0ercicio anterior# Inspirar &ientras se 2an desi1ando os bra1os por a pared +acia e tec+o >&anteniendo a e"tensión de codo?# Espirar &ientras se ba0an os bra1os sin perder e contacto
•
con a pared# D%rante 8 se$%ndos( : 2eces#
%"sc"lat"ra dorsal •
•
•
•
De pie con as &anos en a cint%ra( se e corre$ir) a post%ra( intente &antenera# Inspirar e2ando os codos +acia atr)s co&o si .%isiera 0%ntaros# ,as esc)p%as se 0%ntar)n# Cabe1a recta( estirar rodias( sacar os $3teos para a%&entar a c%r2at%ra %&bar ! separar os pies# Mantener a post%ra d%rante se$%ndos( espirar rea0ando a post%ra#
E5ERCICIOS DE EUI,I4RIO G ESTA4I,IDAD POSTURA, Caminar sobre "na l&nea recta • • •
•
De pie con corrección post%ra# Ca&inar sobre %na 'nea recta Coocar os bra1os en cr%1 para conse$%ir &e0or e.%iibrio# Mantener a 2ista =0a en %n p%nto d%rante todo e e0ercicio para e2itar &irarse os pies ! dese.%iibrarse#
Desplazamientos laterales. •
•
•
• •
De pie con as piernas abiertas# Despa1ar e peso de c%erpo +acia %n ado( car$ando todo e peso sobre esa pierna# ,a pierna .%e no car$%e e peso .%edar) ibre tocando e s%eo con a p%nta# Mantener a posición por H se$%ndos# Repetir en a&bas direcciones# 8 2eces cada ado#
E.%iibrio
'anzamiento de "na pelota •
•
• •
Pón$ase de pie en posición de corrección post%ra# A$arre a peota con %na &ano ! )ncea a aire# Rec%p
'anzamiento de "na pelota •
•
•
•
Pón$ase de pie en posición de corrección post%ra# A$arre a peota con %na &ano ! )ncea a aire# Rec%p
'anzamiento de "na pelota contra "na pared •
•
•
Sit3ese de pie en posición de corrección post%ra# ,ance a peota con as dos &anos contra %na pared ! 2%<2aa a co$er pri&ero con as dos &anos( desp%
Coordinación bilateral o iman"al •
•
•
•
Sit3ese sentado con corrección post%ra# Pase a peota por detr)s de a cabe1a# A contin%ación pase a peota por deba0o de cada rodia aternati2a&ente# Repita 8 2eces con cada &odaidad# Para incre&entar a di=c%tad p%ede a%&entar e rit&o de e0ec%ción#
E5ERCICIOS PARA MANTENER G ME5ORAR ,A MARCA Traba0ar i&a$en( estabiidad post%ra ! e.%iibrio *rente a espe0o antes de a &arc+a#
*largar el paso • •
•
De pie con corrección post%ra# Ca&inar sobrepasando as 'neas de s%eo coocadas >a distancia s%perior a a on$it%d de s%s pasos# A2an1ar e bra1o contrario a pie .%e da e paso#
Rotación del tronco • •
•
•
De pie con corrección post%ra# Dar %n paso a *rente ! tocar con a&bas &anos a cadera de a pierna adeantada( $irando e tronco# Dar e paso si$%iente $irando e tronco tocando a cadera de a pierna adeantada# Repetir esto d%rante : pasos#
alanceo de los brazos • •
•
De pie con corrección post%ra# A2ance %n pie dando %n paso( a &is&o tie&po e bra1o contrario e"a$erando e &o2i&iento# Contin%ar aar$ando e paso ! e"a$erando e &o2i&iento de os bra1os para estirar a &)"i&o#
%arc+a con paradas • •
•
De pie con corrección post%ra# Iniciar a &arc+a incidiendo en paso ar$o( contacto de taón con e s%eo ! braceo# Parar cada pasos ! er$%ir s% post%ra( pies panos >i&a$inar .%e s%be %n escaón?#
Cambio de sentidos • •
•
•
De pie con corrección post%ra# Iniciar a &arc+a con paso ar$o ! c%idar e contacto de taón con e s%eo ! e braceo# Ca&biar e sentido de a &arc+a e2antando os pies de s%eo co&o si tra1aran %n se&ic'rc%o con os pasos# E2itar .%e os pies se cr%cen ! cai$a#
• •
• •
• • •
•
• • •
• •
Prose$%ir con a &arc+a# ,e2ar rodia a e"tensión desde a posición sentada# 8 2eces cada pierna# Ee2ar a pierna ! de0ar caer a panta de pie a s%eo# 8 2eces cada pierna# De pie( con apo!o posterior# E"tender a pierna +acia deante >entre : a ;? De pie( recar$ado en a parte posterior de %na sia# Abd%cir >abrir? %na pierna# 8 2eces cada pierna# Es i&portante a ee2ación de antepi< ! e apo!o de os pies# Ade&)s de ee2ar e taón# Ee2ación ! descenso de os orte0os#
E5ERCICIOS PARA CAM4IOS DE POSICIJN Desplazamiento lateral en la cama •
•
• •
•
Acostarse boca arriba con as rodias /e"ionadas( os pies apo!ados sobre a ca&a( os bra1os a o ar$o de c%erpo# ,e2ante a pe2is ! desp)cea +acia e borde de a ca&a# 4a0e enta&ente a pe2is# Contrai$a a &%sc%at%ra abdo&ina ! a!3dese de os bra1os para despa1ar e c%erpo ! a cabe1a# Repita este &o2i&iento si es necesario
Darse la v"elta en la cama (+acia la derec+a) •
• •
•
Ac%dec3bito s%pino? con e bra1o derec+o en cr%1# 7ire a cabe1a +acia a derec+a# Cr%ce a &ano i1.%ierda por enci&a de c%erpo despe$ando e +o&bro i1.%ierdo# Dobe a pierna i1.%ierda coocando e pie pano sobre a
•
ca&a# a$a *%er1a +asta .%e consi$a e2antar a pe2is ! co&petar e $iro#
'evantarse de la cama •
•
•
Recostado de ado( sa.%e as piernas de a ca&a de0)ndoas co$ando# a$a *%er1a con e antebra1o sit%ado deba0o ! con a &ano de bra1o .%e .%eda enci&a para incorporar e c%erpo# Apo!e os pies en e s%eo ! espere %nos se$%ndos antes de e2antarse#
'evantarse de "na silla • •
• •
•
Si
'evantarse desde el s"elo •
• •
• •
•
Desp%sia( sión?# Coó.%ese *rente a a sia# S%0ete con as &anos a sia ! a2ance %n pie +asta coocarse con %na rodia en e s%eo ! e pie contrario >e de a pierna &)s *%erte? apo!ado sobre e s%eo# a$a *%er1a con a pierna de arriba para estirar as rodias ! e2antarse#
E5ERCICIOS DE MÍMICA FACIA, Arr%$ar a *rente Fr%ncir a nari1 In/ar e abio s%perior
In/ar e abio in*erior Cerrar os o0os Cerrar %n o0o( %e$o e otro# Sacar a en$%a Abrir a boca todo o posibe Torcer a boca +acia a i1.%ierda( %e$o +acia a derec+a# In/ar &e0ia derec+a ! %e$o a &e0ia i1.%ierda# REFERENCIAS 8# C+o%1a( M#L Raposo( I#L Fern)nde1( R#L 7on1)e1( ,#L Mart'ne1( A#L Fern)nde1( M# A# Protocolo de %isioterapia en el Paciente Parkinsoniano$ >98?# Fisioterapia# N3&ero 9:# Pp# 888# 9#