TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD
TS 4789 ISO 7465 Aralık 2002
ICS 91.140.90
İNSAN VE YÜK ASANSÖRLER İ - KILAVUZ RAYLAR, ASANSÖR KAB İNLERİ VE KARŞI AĞIRLIKLARI İÇİN T TİPİ Passenger lifts and service lifts - Guide rails for lift cars and counterweights - T-type
TÜRK STANDARDLARI ENST İTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanl ıklar/ANKARA
−
Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınlar ı izlemelerini ve standardın uygulanmasında kar şılaştıklar ı aksaklıklar ı Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
−
Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanlar ın emeklerini; tasar ılar üzerinde görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşlar ı ile kişilerin değerli katkılar ını şükranla anar ız.
Kalite Sistem Belgesi İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşlar ın sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlar ına uygun olarak kurmalar ı durumunda TSE taraf ından verilen belgedir.
Türk Standardlar ına Uygunluk Markas ı (TSE Markası) TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu mallar ın veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardlar ı Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK Kalite Uygunluk Markas ı (TSEK Markası) TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu mallar ın veya hizmetin henüz Türk Standardı olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlar ına veya Enstitü taraf ından kabul edilen teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardlar ı Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT! TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardlar ı Enstitüsü taraf ından herhangi bir garanti söz konusu de ğildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni ş bilgi Enstitümüzden sağ lanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Ön söz −
Bu standard, ISO taraf ından kabul edilen ISO 7465 (2001) standardı esas alınarak, TSE Makina Hazırlık Grubu’nca TS 4789 (1986)’un revizyonu olarak hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 18 Aralık 2002 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
-
Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskılar ı geçersizdir.
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
İçindekiler 1 2 3
Kapsam...................................................................................................................................................... 1 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................... 1 3.1 Kılavuz raylar ı...................................................................................................................................... 1 3.2 Bağlantı pabucu .................................................................................................................................. 1 4 Semboller ve birimler ............................................................................................................................... 1 5 İmalât ve malzemeler ............................................................................................................................... 2 6 Kılavuz raylar ı ........................................................................................................................................... 2 6.1 Kısa gösteriliş ...................................................................................................................................... 2 6.2 Boyut özellikleri ve toleranslar............................................................................................................. 3 6.2.1 Uzunluk ........................................................................................................................................ 3 6.2.2 Boyutlar........................................................................................................................................ 3 6.2.2.1 Soğuk çekme, düz başlı kılavuz ray......................................................................................... 3 6.2.2.2 Soğuk çekme, pala başlı kılavuz ray........................................................................................ 4 6.2.2.3 Makina ile işlenmiş kılavuz ray................................................................................................. 5 6.2.3 Bağlantı pabucunun yerleştirilmesi için işlenmiş yüzey (Makinada işlenmiş kılavuz raylar için). 7 6.2.4 Palanın biçimi............................................................................................................................... 7 6.2.5 Yüzey son işlemi .......................................................................................................................... 7 6.2.5.1 Kılavuz ray palasının pürüzlülüğü ............................................................................................ 7 6.2.5.2 Makina ile işlenmiş raylar ın ayak arka yüzeyi .......................................................................... 8 6.2.6 Makina ile işlenmiş kenarlar......................................................................................................... 8 6.2.7 Kılavuz raylardaki delikler ............................................................................................................ 8 6.2.8 Geometrik toleranslar................................................................................................................... 8 6.3 BE sınıf ı kılavuz rayın işaretlenmesi ................................................................................................... 8 7 Bağlantı pabucu...................................................................................................................................... 10 7.1 Bağlantı pabucu malzemesi.............................................................................................................. 10 7.2 Bağlantı pabucu boyutlar ı ................................................................................................................. 10 7.3 Bağlantı pabucu yüzey toleranslar ı ................................................................................................... 11 7.4 Bağlantı pabucu delikleri................................................................................................................... 11 Kaynaklar........................................................................................................................................................ 12
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
İnsan ve yük asansörleri - K ılavuz raylar, asansör kabinleri ve kar şı ağırlıklar ı için - T tipi 1
Kapsam
Bu standard, standardlaştır ılmış kılavuz raylar ve bağlantı pabuçlar ının s ınıf ve kalitesini, boyut özellikleri ile toleranslar ını ve yüzey kalitelerinin özelliklerini kapsar. Boyut toleranslar ı; boyut biçim, doğrusallık, burulma ve diklik kusurlar ıyla ilgili toleranslar ı kapsar.
İlâve olarak, bu standard kılavuz raylar ın kısa gösterilişini verir. Bu standard, kabin ve kar şı ağırlıklara kılavuzluk etmek amacı ile insan ve yük asansörü tesislerinde kullanılan kılavuz raylara uygulanır.
2
Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar
Aşağıda verilen, atıf yapılan standard ve/veya dokümanın hükümleri bu standardın hükümleri sayılır. Tarih belirtilen atıflarda, daha sonra yapılan tadil ve revizyonlar uygulanmaz. Bununla birlikte, bu standarda dayalı anlaşmalarda taraflara, aşağıda verilen standard ve/veya dokümanın en yeni baskılar ını uygulama imkanını araştırmalar ı önerilir. Tarih belirtilmeyen atıflarda, ilgili standard ve/veya dokümanın en son baskısı kullanılır. Bütün standard ve/veya dokümanlar ın yürürlükte bulunan baskılar ı TSE’den temin edilebilir.
EN, ISO, IEC Adı vb. No (İngilizce) ISO 4682): Surface roughness - Parameters, their 1982 values and general rules for specifying requirements ISO 630: 1995 Structural steels - Plates, wide flats, bars, sections and profiles ISO 1302: Technical drawings - Method of 1992 indicating surface texture on drawings (EN ISO 1302)
3
TS No1) TS 971 TS 2162 EN 10025 TS 2040 ISO 1302
Adı (Türkçe) Yüzey pürüzlülüğü - Parametreler ve pürüzlülük tespit kurallar ı Alaşımsız yapı çeliklerinden imal edilen sıcak hadde mamulleri - Teknik teslim şartlar ı Teknik resim - Yüzey durumlar ının gösterilmesi metodu
Terimler ve tarifler
Bu standardın amacı bakımından aşağıdaki terimler ve tarifler kullanılmıştır.
3.1 Kılavuz raylar ı Kabine veya kar şı ağırlığa kılavuzluk eden bileşenler.
3.2 Bağlantı pabucu Raylar ı bağlamada kullanılan çelik parçalar.
4
Semboller ve birimler
Çizelge 1’e bakınız.
Çizelge 1 - Bu standardda kullanılan semboller ve birimleri Sembol b1 b2 b3 c d d1 e f
Boyutlar Ray taban genişliği Bağlantı pabucu genişliği Delik eksenleri arasındaki mesafe (rayın ve bağlama pabucunun enine yönünde) Ayağın pala ile bağlandığı yerdeki genişlik Delik çapı Havşa çapı Taban ile ağırlık merkezi arasındaki mesafe Palanın bağlandığı yerdeki ayak yüksekliği
Birim mm mm mm mm mm mm cm mm
1) TSE Notu: Atıf yapılan standardlar ın TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. 2) TSE Notu: Bu standardın yerine ISO 4287 (TS 6956) ve ISO 4288 (TS 6212 EN ISO 4288) kullanılabilir. 1
ICS 91.140.90 Sembol g h h1 ixx iyy Ixx Iyy k l lm lg l1 l2g l2f l3g l3f m1 m2 n p q1 r s Ra S tn u1 u2 Ven az Wxx Wyy
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Boyutlar Birim Ayağın enine yönde uç kısmındaki yüksekliği mm Kılavuz rayın, bağlantı pabucu için işlenmiş yüzeyinden itibaren ray yüksekliği mm Ray yüksekliği (soğuk çekilmiş veya makinada işlenmemiş kılavuz raylar için) mm xx eksenine göre dönüş yar ıçapı cm yy eksenine göre dönüş yar ıçapı cm xx eksenine göre atalet momenti cm4 yy eksenine göre atalet momenti cm4 Pala genişliği mm Bağlama pabucunun oturduğu işlenmiş yüzey uzunluğu mm Bağlantı pabucu için kılavuz rayın işlenmiş yüzeyi ile ayağın işlenmemiş arka yüzeyi mm arasındaki ekleme alanının en büyük uzunluğu Kılavuz rayın uzunluğu mm Bağlantı pabucu uzunluğu mm Ray ucu ile bu uçtaki en uzak delik merkezi aras ındaki rayın uzunlamasına mesafesi mm Bağlantı pabucunun enlemesine orta ekseni ile bu eksenden en uzaktaki delik ekseni mm arasındaki uzunlamasına mesafe Ray ucu ile bu uçtaki en yakın delik merkezî arasındaki rayın uzunlamasına mesafesi mm Bağlantı pabucunun enlemesine orta ekseni ile bu eksenden en yakındaki delik ekseni mm arasındaki uzunlamasına mesafe Kılavuz rayı birleştirme kanalı genişliği mm Kılavuz rayı birleştirme kama genişliği mm Pala yüksekliği mm Ayak kalınlığı (düz ayak olduğunda) mm Bitmiş haldeki rayın birim ağırlığı kg/m Ayak yar ı çapı mm Yüzey pürüzlülüğü (ISO 468) µm Kılavuz rayın en kesit alanı cm2 Geometrik boyutlara ait t1’den tn’e kadar toleranslar mm Kılavuz rayı birleştirme kanalı derinliği mm Kılavuz rayı birleştirme kama boyu mm Bağlama pabucu en az kalınlığı (işlenmiş halde) mm xx eksenine göre mukavemet momenti cm3 yy eksenine göre mukavemet momenti cm3
İmalât ve malzemeler
5
Kılavuz raylar ı soğuk çekme veya makina ile işlenerek yapılabilir. Bu standarddaki raylar imalât usulüne göre soğuk çekilmiş raylar “A” ile, makina ile işlenmiş raylar “B” ile ve makinada işlenmiş yüksek kaliteli raylar ise “BE” harfleri ile gösterilirler. Ray imalâtında kullanılacak çeliğin çekme mukavemeti 370 N/mm2’den az, 520 N/mm2’den fazla olmamalıdır. Bunun için; ISO 630’a uygun olarak so ğuk çekme raylarda E 235 B, makina ile işlenerek imal edilen raylarda E 275 B sınıf ı çeliklerin kullanılması tavsiye edilir.
6
Kılavuz raylar ı
6.1 Kısa gösteriliş Bu standard kapsamındaki kılavuz raylar ının kısa gösterilişi aşağıdaki gibi olmalıdır: – 1. eleman: Bu standardın numarası - TS 4789 ISO 7465, – 2. eleman: Ray biçimi - T, – 3. eleman: Ayak genişliğinin yuvarlatılmış değeri ile gerektiğinde aynı ayak genişliğine sahip profillerin değişik çeşitleri - 45; 50; 70; 75; 75-3; 78; 82; 89; 90; 114; 125; 127-1; 127; 140-1; 140; 140-2; 140-3, – 4. eleman: İmalat usulü: Soğuk çekilmiş - A, Makina ile işlenmiş - B, – 5. eleman: Makinada işlenmiş yüksek kaliteli - E.
2
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Örnekler: Asansör kılavuz rayı TS 4789 ISO 7465 - T140-1 / B Asansör kılavuz rayı TS 4789 ISO 7465 - T82 / A Asansör kılavuz rayı TS 4789 ISO 7465 - T125 / BE
6.2 Boyut özellikleri ve toleranslar 6.2.1 Uzunluk Kılavuz rayın uzunluğu ± 2 mm’lik bir tolerans ile milimetre olarak gösterilmelidir. 5000 mm’lik boy uzunluklar ında piyasaya arz edilmesi tavsiye edilir.
6.2.2 Boyutlar Çizelge 2 ilâ Çizelge 8’e bakınız. Boyutlar ın iki serisi aşağıda verilmiştir: – Tercih edilen boyutlar: Parantezsiz kısa gösterilişler. Örnek olarak, T82/A, – Tercih edilmeyen boyutlar: Parantez içinde kısa gösterilişler. Örnek olarak, (T89/A) - (T82/A). Diğer boyutlardaki kılavuz raylar, imalâtçı ve müşteri arasında yapılacak özel anlaşma ile belirlenebilir.
6.2.2.1 Soğuk çekme, düz başlı kılavuz ray Şekil 1, Çizelge 2 ve Çizelge 3’e bakınız.
Şekil 1 - Soğuk çekme düz başlı kılavuz ray Çizelge 2 - Kılavuz raylar ın teknik özellikleri (Şekil 1) Kısa gösteriliş (T45/A)
S cm2 4,25
q1 kg/m 3,34
e cm 1,31
Ixx cm4 8,08
Wxx cm3 2,53
ixx cm 1,38
Iyy cm4 3,84
Wyy cm3 1,71
iyy cm 0,95
T50/A
4,75
3,73
1,43
11,24
3,15
1,54
5,25
2,1
1,05
3
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Çizelge 3 - Kılavuz raylar ın boyut ve toleranslar ı (Şekil 1) b1
h1
k
p
± 0,5
± 0,2
(T45/A)
45
45
0,15 5
T50/A
50
50
5
r s Toleranslar
Kısa gösteriliş ±
±
Ölçüler mm’dir. d b3
I2g
I3g
± 0,2
± 0,2
0,5 5
1
65
15
9
0,2 25
5
1
75
25
9
30
Wyy cm3 5,35 7,06 7,4 11,8 11,8
iyy cm 1,4 1,55 1,67 1,83 1,75
±
Not - I2g, I3g, d, b3 boyutlar ı ve toleranslar ı bağlantı pabucu boyut ve toleranslar ı ile aynıdır.
6.2.2.2 Soğuk çekme, pala ba şlı kılavuz ray Şekil 2, Çizelge 4 ve Çizelge 5’e bakınız.
Şekil 2 - Soğuk çekme pala başlı kılavuz ray Çizelge 4 - Kılavuz raylar ın teknik özellikleri (Şekil 2) Kısa gösteriliş T70/A (T75/A) T82/A (T89/A) (T90/A)
S cm2 9,51 10,99 10,90 15,7 17,3
q1 kg/m 7,47 8,63 8,55 12,30 13,55
e cm 2,04 1,86 1,98 2,02 2,61
Ixx cm4 41,3 40,35 49,60 59,52 102
Wxx cm3 9,24 9,29 10,30 14,25 20,87
ixx cm 2,09 1,92 2,13 1,95 2,43
Iyy cm4 18,65 26,49 30,7 52,4 53
Çizelge 5 - Kılavuz raylar ın boyut ve toleranslar ı (Şekil 2) Kısa gösteriliş
b1
h1
k
n
± 1,5
± 0,1
+0,1
+3
0
0
c
f
g
m1 m2 u1 Toleranslar
± 0,75 ± 0,75 +0,06
0
u2
0 ± 0,10 ± 0,10 - 0,06
d
d1
b3 ± 0,2
Ölçüler mm’dir. l2g l3g r s ± 0,2
± 0,2
T70/A 70 65 9 34 6 8 6 3 2,97 3,5 3 13 26 42 105 25 1,5 (T75/A) 75 62 10 30 8 9 7 3 2,97 3,5 3 13 26 42 105 25 1,5 T82/A 82 68 9 34 7,5 8,25 6 3 2,97 3,5 3 13 26 50,8 81 27 3 (T89/A) 89 62 16 34 10 11,1 7,9 6,4 6,37 7,14 6,35 13 26 57,2 114,3 38,1 3 (T90/A) 90 75 16 42 10 10 8 6,4 6,37 7,14 6,35 13 26 57,2 114,3 38,1 4 Not - l2g, l3g, d, b3 boyutlar ı ve toleranslar ı bağlantı pabucu boyut ve toleranslar ı ile aynıdır. 4
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
6.2.2.3 Makina ile işlenmiş kılavuz ray Şekil 3, Çizelge 6, Çizelge 7 ve Çizelge 8’e bakınız.
Şekil 3 - Makina ile işlenmiş kılavuz ray
5
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Çizelge 6 - Makina ile işlenmiş kılavuz raylar ın teknik özellikleri (Şekil 3) Kısa gösteriliş (T75-3/B) (T78/B) T89/B (T90/B) (T114/B) T125/B veya BE (T127-1/B veya BE) T127/B veya BE T140-1/B veya BE T140-2/B veya BE T140-3/B veya BE
S cm2 10,99 9,84 15,7 17,3 20,8 22,83 22,64 28,63 35,5 43,44 58,57
q1 kg/m 8,63 7,72 12,3 13,55 16,31 17,9 17,77 22,48 27,9 34,1 46
e cm 1,86 1,65 2,02 2,61 2,87 2,43 2,75 2,47 3,23 3,47 4,38
Ixx cm 4 40,35 29,9 59,52 102 179 151,0 186,2 198,4 404 457 953
Wxx cm3 9,29 7,56 14,25 20,87 29,7 26,2 30,4 30,9 53,4 68 114,6
ixx cm 1,92 1,47 1,95 2,43 2,93 2,57 2,87 2,63 3,37 3,24 4,03
Iyy cm4 26,49 26,1 52,4 53 108 159 148 230 310 358 486
Wyy cm3 7,06 6,71 11,8 11,8 19,1 25,4 23,4 36,2 44,3 51,2 69,4
iyy cm 1,55 1,63 1,83 1,75 2,28 2,64 2,56 2,83 2,95 2,87 2,88
Çizelge 7 - Kılavuz raylar ın boyut ve toleranslar ı (Şekil 3) Kısa gösteriliş (T75-3/B) (T78/B) T89/B (T90/B) (T114/B) T125/B veya BE (T127-1/B veya BE) T127/B veya BE T140-1/B veya BE T140-2/B veya BE T140-3/B veya BE
b1 75 78 89 90 114 125 127 127 140 140 140
h1 62 56 62 75 89 82 89 89 108 102 127
k n 10 30 10 26 16 34 16 42 16 38 16 42 16 45 16 51 19 51 28,6 51 31,75 57 Toleranslar
B Sınıf
±
1,5
±
0,75
BE Sınıf
±
1,5
±
0,75
+0,1
+3
0 +0,05 0
0 +3 0
Ölçüler mm’dir. g r s 7 3 6 2,5 7,9 3 8 4 8 4 9 4 8 4 12,7 5 12,7 5 14,5 5 17,5 5
c 8 7 10 10 9,5 10 10 10 12,7 17,5 19
f 9 8,5 11,1 10 11 12 11 15,9 15,9 17,5 25,4
-
± 0,75
±
0,75
-
-
± 0,75
±
0,75
-
Çizelge 8 - Kılavuz raylar ın boyut ve toleranslar ı (Şekil 3) Kısa gösteriliş (T75-3/B) (T78/B) T89/B (T90/B) (T114/B) T125/B veya BE (T127-1/B veya BE) T127/B veya BE T140-1/B veya BE T140-2/B veya BE T140-3/B veya BE
m1 3 3 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4
m2 2,95 2,95 6,37 6,37 6,37 6,37 6,37 6,37 6,37 6,37 6,37
B Sınıf
+0,06
0 - 0,06
BE Sınıf
+0,03
0 - 0,03
6
0 0
u1 3,5 3,5 7,14 7,14 7,14 7,14 7,14 7,14 7,14 7,14 7,14
u2 d 3 13 3 13 6,35 13 6,35 13 6,35 17 6,35 17 6,35 17 6,35 17 6,35 21 6,35 21 6,35 21 Toleranslar ± 0,10 ± 0,10 ±
0,10 ± 0,10
-
d1 26 26 26 26 33 33 33 33 40 40 40
b3 43 43 57,2 57,2 70 79,4 79,4 79,4 92,1 92,1 92,1
l2g 90 90 114,3 114,3 114,3 114,3 114,3 114,3 152,4 152,4 152,4
Ölçüler mm’dir. l3g l h 30 123 61 30 123 55 38,1 156 61 38,1 156 74 38,1 156 88 38,1 156 81 38,1 156 88 38,1 156 88 31,8 193 107 31,8 193 101 31,8 193 126
-
±
0,2
±
0,2
± 0,2
+3
-
±
0,2
±
0,2
± 0,2
+3
0 0
± ±
0,1 0,05
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
6.2.3 Bağlantı pabucunun yerleştirilmesi için işlenmiş yüzey (Makinada işlenmiş kılavuz raylar için) Şekil 4’e bakınız.
a: b:
Bağlantı pabucunun yerleştirilmesi için makinada işlenmiş yüzeyi ile ayağın işlenmemiş arka yüzeyinin birleşimi bu kısımda olur. lm = 40 mm
Şekil 4 - Bağlantı pabucunun yerleştirilmesi için işlenmiş yüzey
6.2.4 Palanın biçimi Pala, aşağıda verilen değerler dikkate alınarak pahlanmalı veya yuvarlatılmalıdır. – Pah uzunluğu: 1 mm (en fazla) veya – Yuvarlatma yar ıçapı: 1 mm (en fazla).
6.2.5 Yüzey son işlemi Kılavuz raylar ın yüzey pürüzlülüğü, ISO 468’de belirtildiği gibi aşağıda verilen değerlere sahip ve ISO 1302’de belirtilen yüzey pürüzlülüğü sınıf ına uygun olmalıdır.
6.2.5.1 Kılavuz ray palasının pürüzlülüğü Çizelge 9’a bazınız.
Çizelge 9 - Kılavuz ray palasının pürüzlülüğü Kılavuz rayın sınıf ı A B BE
Pala pürüzlülüğü Yön Uzunlamasına Enine 1,6 µm ≤ Ra ≤ 6,3 µm 1,6 µm ≤ Ra ≤ 6,3 µm N7 - N9 N7 - N9 Ra ≤ 1,6 µm 0,8 µm ≤ Ra ≤ 3,2 µm N7 N6 - N8 Ra ≤ 1,6 µm 0,8 µm ≤ Ra ≤ 3,2 µm N7 N6 - N8 7
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
6.2.5.2 Makina ile işlenmiş raylar ın ayak arka yüzeyi En büyük yüzey pürüzlülüğü N9, başka bir ifade ile Ra ≤ 6,3 µm olmalıdır.
6.2.6 Makina ile işlenmiş kenarlar İşlenmiş yüzeylerin meydana getirdiği bütün kenarlar, keskin köşelerden kaçınmak için çapaklar ı alınmalıdır.
6.2.7 Kılavuz raylardaki delikler Delikler, kılavuz rayda herhangi bir kalıcı şekil değişikliğine veya çatlamaya sebep olmayacak şekilde açılmış olmalıdır.
6.2.8 Geometrik toleranslar Çizelge 10 ve Şekil 5’e bakınız.
6.3 BE sınıf ı kılavuz rayın işaretlenmesi BE sınıf ı kılavuz rayın A ve B sınıf ı kılavuz raylar ına kar ışmaması için, BE sınıf ı kılavuz raylar ının her parçasının uçlar ına yakın kısımlar ına en az iki yere BE işareti ile işaretlenmelidir (A ve B sınıf ı raylarda işaretleme gerekmez). BE işaretinin yüksekliği en az 10 mm olmal ıdır.
Çizelge 10 - lg = 5000 mm uzunluğundaki kılavuz rayın geometrik toleranslar ı Kılavuz rayın sınıf ı A B BE Toleranslar 0,2 0,1 0,05 7 5 2 0,7 0,5 0,2 0,1 0,05
Şekil 5’deki konumu t1 (mm) t2 (mm) t3/500 (mm/mm) t4 (mm) t5 (mm)
+0,06
0 0 -0,06
t6 (mm) t7 (mm) t8 (mm) t9 (mm) t10 (mm) t11 (mm) t12 (mm) t13 (mm) t14 (mm) t15 (mm)
8
±
0,15
0,2 1 ± 0,2 ± 0,2
+0,06
0 0 - 0,06 +0,1
0
+0,03
0 0 -0,03
+0,05
0
0,1 0,05 ± 0,1 ± 0,05 0,1 0,05 0,5 0,3 ± 0,2 ± 0,2 0,1 0,5 ± 0,1 ± 0,1 ± 0,2 ± 0,2
İlgili boyut Pala kenar düzlüğü Pala üstünün düzlüğü Palanın üstünün düzlemselliği Birleştirme kanalı ve kamasının simetrikliği Birleştirme kanalı genişliği : m1 Birleştirme kaması genişliği : m2 Pala genişliği: k Bağlantı pabucu için makinada işlenmiş yüzeylerin dikliği Kılavuz rayının yüksekliği: h Birleştirme kamasının dikliği Delikler arasındaki mesafenin simetrikliği Delik eksenleri arasındaki mesafe: b3 Ayak derinliği merkezliği: c Birleştirme kanalı derinliği ve kama boyu: u 1, u2 Deliklerden kılavuz rayın ucuna olan mesafe: l1, l2g
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Şekil 5 - lg = 5000 mm uzunluğundaki kılavuz rayın geometrik toleranslar ı
9
ICS 91.140.90
7
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Bağlantı pabucu
7.1 Bağlantı pabucu malzemesi Bağlantı pabucunun çelik kalitesi, kılavuz rayın çelik kalitesi ile aynı olmalıdır (Madde 5). Bağlantı pabucunun imal edildiği çeliğin çekme mukavemeti, kılavuz rayın imal edildiği çeliğin çekme mukavemetine en azından eşit olmalıdır.
7.2 Bağlantı pabucu boyutlar ı Çizelge 11 ve Şekil 6’ya bakınız.
Çizelge 11 - Bağlantı pabucunun ölçüleri ve toleranslar Kılavuz rayın kısa gösterilişi (T45/A) T50/A T70/A (T75/A) T75-3/B) (T78/B) T82/A (T89/A) T89/B (T90/A) (T90/B) (T114/B) T125/B T125/BE (T127-1/B) (T127-1/BE) T127/B T127/BE T140-1/B T140-1/BE T140-2/B T140-2/BE T140-3/B
10
d1
l1
9
+3
9 13 13 13 13 13 13 13 17 17 17 17 17 17 17 21 21 21 21 21 21
160 200 250 250 240 240 216 305 305 305 305 305 305 305 305 305 380 380 380 380 380
0
l2f ±
0,2
65 75 105 105 90 90 81 114,3 114,3 114,3 114,3 114,3 114,3 114,3 114,3 114,3 152,4 152,4 152,4 152,4 152,4
l3f Toleranslar ± 0,2
b2
15 25 25 25 30 30 27 38,1 38,1 38,1 38,1 38,1 38,1 38,1 38,1 38,1 31,8 31,8 31,8 31,8 31,8
50 50 70 70 75 75 80 90 90 120 130 130 130 130 130 130 140 140 140 140 140
Ölçüler mm’dir. b3 Ven az ±
0,2
25 30 42 42 43 43 50,8 57,2 57,2 70 79,4 79,4 79,4 79,4 79,4 79,4 92,1 92,1 92,1 92,1 92,1
8 8 10 10 10 10 10 13 13 18 18 28 18 18 18 28 28 38 28 38 38
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Şekil 6 - Bağlantı pabucu boyutlar ı
7.3 Bağlantı pabucu yüzey toleranslar ı Şekil 6’ya bakınız. Bağlantı pabucunun bir yüzeyinin düzlemsellik toleransı 0,2 mm olmalıdır.
7.4 Bağlantı pabucu delikleri Delikler bağlantı pabucunda kalıcı deformasyona ve çatlağa sebep olmayacak şekilde makinada işlenmiş olmalıdır.
11
ICS 91.140.90
TÜRK STANDARDI
TS 4789 ISO 7465/Aralık 2002
Kaynaklar [1]
ISO 286-1, ISO system of limits and fits - Part 1: Bases of tolerances, deviations and fits
[2]
ISO 1101, Geometrical Product Specifications (GPS) - Geometrical tolerancing - Tolerances of form, orientation, location and run-out
[3]
ISO 5458, Geometrical Product Specifications (GPS) - Geometrical tolerancing - Positional tolerancing
[4]
ISO 5459, Technical drawings - Geometrical tolerancing - Datums and datum-systems for geometrical tolerances
[5]
ISO 8015, Technical drawings - Fundamental tolerancing principle
12