OBJEKTIF
Mela Melaks ksan anaka akan n dasar dasar luar luar nega negara ra meru merupa paka kan n tuga tugass yang yang rumi rumitt dan menca mencabar bar.. Deng Dengan an persekitaran politik po litik dunia yang dinamik, Kementerian Luar Negeri Neg eri perlu sentiasa peka terhadap perubahan dan mampu bertindak balas dengan berkesan bagi memastikan kedaulatan dan kepentingan kepentingan negara Malaysia dilindungi dilindungi sewajarnya sewajarnya manakala manakala pandangan pandangan Malaysia Malaysia dinyatakan dinyatakan dengan jelas di peringkat antarabangsa. Kementerian akan menyelaras dan bekerja rapat dengan Kementerian dan Agensi yang berkaitan untuk mewujudkan bidang tugas yang boleh dilaksanakan dalam melaksanakan kepentingan negara Malaysia dan untuk menyelaras strategi pemasaran dan penjenamaan Malaysia di luar negara. Dalam merumuskan dasar luar negara, setiap negara mempunyai matlamatnya sendiri. Dasar luar negara Malaysia adalah mudah, iaitu mencari apa yang penting kepada negara di peringkat antarabangsa. Kerajaan Malaysia akan berusaha memastikan bahawa Malaysia terus memainkan peranan yang aktif dalam hubungan antarabangsa demi manfaat negara. Dalam usaha mencapai objektif dasar luar negara Malaysia, perkara berkut diberikan penekanan •
•
•
•
•
•
•
•
Mengeka Mengekalka lkan n hub hubunga ungan n yang yang harmon harmonii dengan dengan semua semua negara negara tanpa tanpa mengam mengambil bil kira kira ideologi dan sistem politik! Mengambil pendirian bebas, berkecuali dan berprinsip dalam hal ehwal diplomatik serantau dan antarabangsa! Menjalin hubungan erat dan perkongsian ekonomi dengan semua negara, terutamanya dengan A"#AN dan negara serantau yang lain! Menggalakkan keamanan dan kestabilan di rantau ini dengan membina keupayaan dan mengambil pendekatan menyelesaikan konflik! $erperanan $erperanan sebagai sebagai pemimpin pemimpin yang berpengaruh berpengaruh selaku selaku %engerusi %engerusi A"#AN, %ergerakan %ergerakan Negara&negara $erkecuali 'NAM( dan %ertubuhan %ersidangan )slam '*)+( 'sebagaimana yang kita lakukan beberapa tahun lalu(! Melibatkan diri secara gigih dan penuh bermakna dalam %ertubuhan $angsa&$angsa $ersat $ersatu, u, teruta terutamany manyaa dalam dalam usaha usaha membant membantera erass ketida ketidakadi kadilan lan dan penind penindasa asan n serta serta menjunjung undang&undang antarabangsa! dan Mengangkat Malaysia sebagai contoh negara )slam yang bertoleransi dan progresif.
FORMULASI DASAR LUAR MALAYSIA MALAYSIA Dasa Dasarr Lu Luar ar Mala Malays ysia ia seca secara ra amny amnyaa meru merupa pakan kan lanj lanjut utan an bagi bagi dasa dasarr dala dalam m neger negerii Malaysia. Malaysia. Dasar ini dibentuk dibentuk untuk mempertahankan mempertahankan dan mengutaraka mengutarakan n kepentingan kepentingan politik, keselamatan dan ekonomi ekon omi serta kepentingan utama yang lain. Dasar ini didorong ke arah menggalakkan kewujudan persekitaran serantau dan antarabangsa yang harmoni yang akan memberikan ruang kepada Malaysia untuk mencapai matlamat negara tanpa gangguan daripada ancaman luar.
•
•
•
•
•
alaupun terdapat pelbagai pendapat tentang persepsi dan penjelasan bagi dasar luar Malaysia, ia tidak boleh dirumuskan secara berasingan. )a mestilah berfungsi, dalam persekitaran yang dinamik. Dasar Luar Malaysia juga tidak terkecuali. Aspek geografi, sejara sejarah, h, sos sosial ial dan polit politik ik menent menentukan ukan bentuk bentuk dasar dasar luar luar Malays Malaysia ia dan bagaima bagaimana na hubungan antarabangsa negara dikendalikan. Dasar luar negara kita cuba menggalakkan toleransi dan kerjasama dengan semua negara yang membentuk struktur dalam komuniti antarabangsa. -ntuk itu, Malaysia meneruskan dasa dasarr luar luar negar negaraa yang yang bebas bebas,, berpr berprin insi sip p dan prag pragma mati tik k yang yang berl berlan andas daskan kan nila nilaii keamanan, kemanusiaan, keadilan dan kesamaan. Dasar luar negara Malaysia juga dibina atas rasa hormat terhadap kebebasan, kedaulatan, keutuhan wilayah dan sikap tidak mencampuri urusan negara lain, penyelesaian masalah seca secara ra aman aman,, kewu kewuju juda dan n bers bersam amaa seca secara ra harm harmon onii dan dan hubu hubung ngan an yang ang sali saling ng memanfaatkan. Disebabkan globalisasi dan bertambahnya kuasa pelaksana bukan negara, seperti "yarikat Multinasional 'MN+(, pertubuhan bukan kerajaan dan pelbagai kumpulan transnasional, maka maka negara negara kecil kecil perlu perlu bekerja bekerjasam samaa dengan dengan lebih lebih rapat. rapat. Dalam Dalam hal ini, ini, Malays Malaysia ia mengekalkan mengekalkan hubungan diplomatik diplomatik dan perdagangan yang erat dengan banyak negara di seluruh dunia. "ebagai negara yang berdagang, kita menerima pakai sistem perdagangan global yang berasaskan peraturan pelbagai hala yang mengutarakan dan melindungi kepentingan semua negara, sama ada negara maju atau negara membangun, dengan adil dan saksama. Dalam hal ini, Malaysia sudah lama menyokong dasar ekonomi makmurkan negara jiran anda/ dan bukan jadikan negara jiran anda miskin/. miskin/. Kita percaya bahawa infrastrukt infrastruktur ur ekonomi global yang sewajarnya ialah kemakmuran akan menghasilkan kemakmuran/.
•
•
•
•
•
alaupun terdapat pelbagai pendapat tentang persepsi dan penjelasan bagi dasar luar Malaysia, ia tidak boleh dirumuskan secara berasingan. )a mestilah berfungsi, dalam persekitaran yang dinamik. Dasar Luar Malaysia juga tidak terkecuali. Aspek geografi, sejara sejarah, h, sos sosial ial dan polit politik ik menent menentukan ukan bentuk bentuk dasar dasar luar luar Malays Malaysia ia dan bagaima bagaimana na hubungan antarabangsa negara dikendalikan. Dasar luar negara kita cuba menggalakkan toleransi dan kerjasama dengan semua negara yang membentuk struktur dalam komuniti antarabangsa. -ntuk itu, Malaysia meneruskan dasa dasarr luar luar negar negaraa yang yang bebas bebas,, berpr berprin insi sip p dan prag pragma mati tik k yang yang berl berlan andas daskan kan nila nilaii keamanan, kemanusiaan, keadilan dan kesamaan. Dasar luar negara Malaysia juga dibina atas rasa hormat terhadap kebebasan, kedaulatan, keutuhan wilayah dan sikap tidak mencampuri urusan negara lain, penyelesaian masalah seca secara ra aman aman,, kewu kewuju juda dan n bers bersam amaa seca secara ra harm harmon onii dan dan hubu hubung ngan an yang ang sali saling ng memanfaatkan. Disebabkan globalisasi dan bertambahnya kuasa pelaksana bukan negara, seperti "yarikat Multinasional 'MN+(, pertubuhan bukan kerajaan dan pelbagai kumpulan transnasional, maka maka negara negara kecil kecil perlu perlu bekerja bekerjasam samaa dengan dengan lebih lebih rapat. rapat. Dalam Dalam hal ini, ini, Malays Malaysia ia mengekalkan mengekalkan hubungan diplomatik diplomatik dan perdagangan yang erat dengan banyak negara di seluruh dunia. "ebagai negara yang berdagang, kita menerima pakai sistem perdagangan global yang berasaskan peraturan pelbagai hala yang mengutarakan dan melindungi kepentingan semua negara, sama ada negara maju atau negara membangun, dengan adil dan saksama. Dalam hal ini, Malaysia sudah lama menyokong dasar ekonomi makmurkan negara jiran anda/ dan bukan jadikan negara jiran anda miskin/. miskin/. Kita percaya bahawa infrastrukt infrastruktur ur ekonomi global yang sewajarnya ialah kemakmuran akan menghasilkan kemakmuran/.
KRITERIA DAN CIRI DASAR LUAR MALAYSIA MALAYSIA
%ada asasnya, dasar luar Malaysia mempunyai tiga kriteria berikut a(
%ertama, dasar itu itu mestilah mestilah dasar yang yang $*L#0 D)%#1+A2 D)%#1+A2A) A) •
•
)a meraih meraih keperc kepercaya ayaan an dan keyakin keyakinan an negara negara lain. lain. "ehubung "ehubungan an itu, itu, dasar dasar itu perlu perlu berasaskan prinsip tertentu yang diterima di peringkat antarabangsa. )a mestilah berfungsi untuk kepentingan terbaik negara dan sentiasa menjadi anggota komuniti antarabangsa yang bertanggungjawab.
b( Kedua, ia mestilah dasar yang M#N2#DA1KAN • •
c(
)a menjaga kepentingan rakyat melebihi segala&galanya. )a mestilah menyebabkan Malaysia diiktiraf dan dikagumi di peringkat antarabangsa selain membolehkan warga Malaysia menjadi warga dunia yang baik.
Ketiga, ia mestilah dasar yang K*N")"3#N DAN K*0#1#N •
•
• •
•
•
)a menjadikan Malaysia rakan yang boleh diterima dan boleh dipercayai dalam hal ehwal antara negara. )a mest mestil ilah ah mamp mampu u menj menjad adik ikan an Mala Malays ysia ia jena jenama ma yang yang disu disuka kaii dalam dalam hubun hubunga gan n antarabangsa.
EVOLUSI DASAR LUAR MALAYSIA Dasar luar negara tidak statik. "ecara asasnya, pembentukannya ialah proses yang dinamik. *leh itu, dalam beberapa tahun ini, dasar luar negara kita berkembang dengan mengambil kira perubahan kepimpinan serta keadaan politik dan ekonomi global yang sentiasa berubah. 3ambahan pula, kemunculan globalisasi dan transformasi dalam hubungan antara negara yang disebabkan oleh teknologi maklumat yang baru dan berubah pantas, semestinya bermaksud dasar luar negara kita perlu diubah dan diperhalus untuk menghadapi cabaran baru dalam dunia globalisasi. 4aya dan pendekatan dalam mengumumkan dasar luar negara Malaysia mungkin berbe5a mengikut personaliti setiap %erdana Mentari Malaysia yang dahulu dan sekarang. "atu kaji kajian an pent pentin ing g terh terhad adap ap dasa dasarr luar luar nega negara ra Mala Malay ysia sia seja sejak k 6789 6789 menu menunj njuk ukka kan n perkembangannya yang stabil mempunyai ciri perubahan ketara mengikut perubahan dalam pengawasan politik Malaysia. )a boleh diringkaskan seperti berikut a( Dalam tempoh 6789:67;7, negara kita baru memperoleh kemerdekaan. "epanjang tempoh pramerdeka ini, di bawah kepimpinan %erdana Menteri kita yang pertama, 3unku Abdul 1ahman %utera Al&0aj, dasar luar negara kita didorong ke arah kelangsungan hidup negara yang baru merdeka. Dasar luar negara kita pada waktu itu ternyata bersifat anti&Komuni anti&Komuniss dan pro&$arat dengan hubungan yang rapat dengan Komanwel. Komanwel. Kita juga menentang kuat aparteid. %endirian kita tentang kerjasama serantau juga mula bertapak dengan kemunculan A"A '67;<(, MA%0)L)ND* '67;=( dan A"#AN '67;9(.
•
b( Dalam tempoh 679<:679;, di bawah kepimpinan 3un Abdul 1a5ak, sebagai anggota %ertubuhan %ersidangan )slam '*)+(, Malaysia mula mengenalkan dirinya sebagai sebuah Negara )slam/. %encarian negara rakan baru secara besar&besaran meningkatkan kepentingan NAM kepada Malaysia. Kita dikenali sebagai negara berkecuali dan terdorong ke arah kekecualian, kewujudan bersama secara harmoni dan kebebasan. Kita juga mula menjauhkan diri daripada kuasa utama dunia, menekankan semangat serantau dan membina hubungan dan hubungan diplomatik dengan negara komunis. %elaburan daripada negara selain $ritish juga mula dialu&alukan. c( 3empoh penggabungan di bawah pemerintahan 3un 0ussein *nn '679;:67>6( dengan A"#AN menjadi asas dalam dasar luar negara Malaysia ekoran daripada kejatuhan "aigon 'kini $andar 0o +hi Minh( pada tahun 6798, pengunduran 3entera A" dari Asia 3enggara dan pencerobohan Kampuchea 'kini Kemboja( oleh ?ietnam. "idang Kemuncak A"#AN yang pertama diadakan dan Malaysia menandatangani %erjanjian %ersahabatan dan Kerjasama di $ali pada tahun 679;. %enekanan yang lebih tegas turut dibuat ke atas kebebasan, kekecualian dan kedudukan yang sama dengan kuasa utama dunia. d( %erubahan yang lebih drastik terjadi apabila 3un Dr. Mahathir Mohammad mengambil alih jawatan sebagai %erdana Menteri yang keempat pada tahun 67>6. %endirian dasar luar negara Malaysia lebih banyak berorientasikan ekonomi daripada sebelum ini, ditambah dengan pembelaan yang kuat dan bersemangat kebangsaan untuk hak, kepentingan dan aspirasi negara membangun serta sokongan daripada Kerjasama "elatan&selatan. Kepimpinan 3un Dr. Mahathir menunjukkan pelbagai inisiatif baru diusahakan, contohnya
Pelbagai Inisiatif Baru yang Diusahakan: Antartika sebagai warisan bersama dunia. Dasar %andang ke 3imur 'L#%(. $erjuang untuk negara membangun dalam isu utama seperti alam sekitar, hak asasi manusia dan demokrasi. Dengan kemunculan globalisasi, mengenal pasti kesan baik dan buruk globalisasi terhadap negara membangun. %endekatan yang proaktif dan bersungguh&sungguh dalam isu Aparteid dan %alestin. %erpaduan )slam : Mempengerusikan dan menjadi tuan rumah "idang Kemuncak *)+ ke&6<, tuan rumah #kspo *)+ %ertama, membentuk D&>. Keamanan dan keselamatan antarabangsa : Malaysia menganggotai -N"+, peranan sebagai pengaman di beberapa buah negara seperti Kemboja, "omalia, $osnia, Koso@o, Namibia dan 3imur Leste. Malaysia turut giat menentang sikap pilih kasih, berat sebelah dan tindakan pintas di luar lingkungan %$$. • • •
•
• •
•
•
Keganasan : Malaysia menerapkan kerjasama antarabangsa serantau yang kukuh untuk membanteras keganasan, menentang kuat menyalahkan agama atau kaum, menyarankan pelbagai aspek pendekatan dalam membanteras keganasan termasuk mengenal pasti dan
menghapuskan penyebabnya, menjadi tuan rumah Mesyuarat Menteri&menteri Luar *)+ berkenaan Keganasan pada tahun <<, menubuhkan "#A1++3 yang memberikan tumpuan utama kepada latihan dan pembinaan keupayaan. Membuka Sempadan Baru: Mengadakan hubungan dua hala secara aktif dengan negara Afrika, Amerika Latin dan #ropah 3imur, terutamanya dalam perdagangan, pelaburan dan pemindahan teknologi dengan semangat Kerjasama "elatan&"elatan. 3ermasuk juga membuka %erwakilan Diplomatik dan lanjutan kepada %rogram Kerjasama 3eknikal Malaysia 'M3+%( di negara ini.
•
Berorientasikan Ekonomi: Kerjasama #konomi Asia 3imur 'daripada #A#4 kepada #A#+ kepada A"#AN B=(. Kerjasama %embangunan "erantau : Konsep "egi 3iga %ertumbuhan, seperti, )M343, )M"43, $)M%&#A4A. Kumpulan 4&68 '468( : pelaksanaannya dimulakan oleh Malaysia. Diplomasi #konomi : pelaburan ke luar negara dengan prinsip Cmakmurkan jiran anda, Kerjasama "elatan&"elatan, M)403, Dialog Antarabangsa Langkawi 'L)D(, Dialog Antarabangsa Afrika "elatan '"A)D(.
• •
• •
e( 3empoh <<=:kini, inisiatif dasar luar negara sudah dilaksanakan. Di bawah kepimpinan 2A$ Dato "eri Abdullah Ahmad $adawi, inisiatif dasar luar negara terus diperhalus untuk memperlihatkan 1espons pragmatik dalam menyahut cabaran geopolitik dan ekonomi semasa %andangan Malaysia disampaikan dengan lebih jelas. Keteguhan sebagai lanjutan dinamik kepada dasar sedia ada. %eranan kepimpinan yang berpengaruh sebagai %engerusi %ergerakan Negara&negara $erkecuali 'NAM( dan %ertubuhan %ersidangan )slam '*)+( dan A"#AN! dan Malaysia sebagai contoh terkemuka sebuah negara )slam yang bertoleransi dan progresif : )slam 0adhari •
• •
•
%erkembangan dasar luar negara di bawah kepimpinan perdana menteri yang silih berganti menunjukkan tindak balas pragmatik terhadap perubahan geopolitik dan ekonomi pada tempoh tersebut. -ntuk terus rele@an dengan keperluan negara, dasar luar negara tidak boleh statik.
alaupun perubahan dalam keutamaan menjadi ciri asas bagi dasar luar negara Malaysia, kesinambungan juga jelas kelihatan. %erubahan dan kesinambungan ini memperlihatkan tahap keyakinan dan kematangan negara yang lebih tinggi dalam mengendalikan hubungan antarabangsanya. Malah, kepimpinan Malaysia turut diiktiraf dalam pelbagai isu yang menarik minat negara membangun.
"ebagai sebuah negara yang berdagang, kita amat bergantung pada persekitaran antarabangsa yang harmoni demi kesejahteraan kita. %ada asasnya, dasar luar negara kita perlu diorientasikan supaya tumpuan yang lebih besar dapat diberikan kepada diplomasi ekonomi. %ada masa lalu, semasa kita menghasilkan khususnya bahan mentah dunia, Malaysia perlu bersaing dengan hanya segelintir negara. Kini, apabila kita menjadi negara perdagangan industri, kita tiada pilihan lain kecuali berusaha lebih keras untuk bersaing dengan lebih baik dan mencari pasaran baru untuk barangan dan perkhidmatan kita. Kita perlu mencari dara baru untuk berurus niaga dengan negara luar. Kita perlu mencari bidang yang memberikan kelebihan kepada kita. -ntuk itu, Malaysia melaksanakan beberapa dasar luar negara yang kukuh yang membantu mewujudkan ekonomi yang mantap, dinamik dan mudah pulih. Antara lain, dasar ini termasuklah Dasar %andang Ke 3imur %elaburan Keluar Negara : Makmurkan Eiran Anda %enswastaan Malaysia Kerjasama "elatan&"elatan %rogram Kerjasama 3eknikal Malaysia 'M3+%( Dialog Antarabangsa Langkawi • • • • •
f( Di bawah kepimpinan %erdana Menteri yang keenam, DatoF "ri Najib 3un 1a5ak, antara tujuan Dasar Luar negara adalah untuk mengetengahkan Malaysia sebagai sebuah negara )slam yang moden, membangun dan progresif. *leh itu, %erdana Menteri telah mengutarakan idea 4erakan Kesederhanaan 4lobal '4MM( semasa "esi ke&;8 %erhimpunan Agung %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu '%$$( untuk menyeru pemimpin&pemimpin agama&agama utama dunia supaya menolak pandangan ekstremis. Malaysia turut menganjurkan persidangan antarabangsa 4MM yang julung kali diadakan pada bulan Eanuari <6 sebagai tanda komitmen terhadap dunia yang adil dan aman melalui amalan diplomasi yang proaktif. Aspirasi Malaysia ialah untuk menjadi sebuah Negara berpendapatan tinggi dan maju menjelang tahun <<. "ehubungan ini, Malaysia giat menjalin hubungan dan kerjasama erat dengan semua negara khususnya rakan&rakan A"#AN, Asia, 3imur 3engah, #ropah dan Amerika "yarikat dalam bidang ekonomi, politik dan sosial. Kemajuan dan kewibawaan Malaysia turut diiktiraf oleh masyarakat antarabangsa. )ni terbukti dengan kejayaan Malaysia menganggotai pelbagai pertubuhan antarabangsa seperti International Anti-Corrruption Aademy Board of !o"ernors #IACA$% Committee on the &ights of the Child #C&C$% dan Commission on the 'imits of the Continental Shelf #C'CS$( Di samping itu, Malaysia juga turut menyumbang kearah keselamatan dan keamanan sejagat apabila berjaya menyelaraskan kerangka perjanjian damai di antara Kerajaan Gilipina dan $arisan %embebasan )slam Moro 'M)LG(. Kejayaan&kejayaan ini adalah hasil dedikasi, komitmen dan kerjasama padu semua penjawat awam merentasi sektor perkhidmatan dalam memastikan aspirasi negara tercapai.
A"#AN merupakan teras untuk menjamin keselamatan serantau, khususnya melalui Komuniti %olitik dan Keselamatan A"#AN. Di dalam hal ini, Kerajaan terus gigih berusaha untuk menjadikan A"#AN sebagai sebuah pertubuhan serantau yang kukuh dan dinamik. Kita percaya bahawa penglibatan aktif di dalam A"#AN akan membantu mengurangkan ancaman terhadap keselamatan negara melalui pengukuhan hubungan dua hala serta amalan dialog secara terbuka tentang isu&isu politik dan keselamatan di rantau Asia. Di samping itu, Malaysia turut mempunyai kerjasama pertahanan dengan negara&negara seperti Australia, New Healand, -nited Kingdom dan "ingapura melalui mekanisme %eraturan %ertahanan Lima Negara #)i"e Po*er Defene Arrangement + )PDA$ yang ditandatangani pada tahun 6796. Malaysia terus komited untuk menjamin keselamatan serantau dan akan sentiasa menjalin hubungan dan kerjasama yang erat dengan negara&negara Asia dan negara kuasa besar yang lain. )ni adalah kerana kestabilan dan kemakmuran di rantau A"#AN serta di rantau Asia %asifik akan memberi faedah dan manfaat kepada Malaysia. %englibatan Malaysia di dalam forum serantau seperti ini adalah penting untuk menjamin rantau Asia terus aman dan stabil. "elain itu, Malaysia akan terus memainkan peranan aktif di pertubuhan&pertubuhan antarabangsa seperti %$$, %ertubuhan %ersidangan )slam '*)+(, Kerjasama #konomi Asia %asifik 'A%#+( dan Komanwel untuk mengetengahkan pendirian negara dalam isu&isu pelbagai hala seperti alam sekitar, jenayah rentas sempadan, pelarian, ketakcambahan senjata dan hak asasi. Kesimpulannya, keutamaan dasar luar negara di bawah kepimpinan Dato "ri Najib Malaysia adalah seperti berikut •
•
•
•
•
•
•
•
Mengekalkan hubungan damai dengan semua negara tanpa mengira ideologi dan sistem politik. 3erus mengamalkan prinsip berkecuali dan pendirian bebas dalam hal ehwal diplomatik serantau dan antarabangsa Menjalin hubungan rapat dan perkongsian ekonomi dengan semua negara, terutamanya dengan A"#AN dan rakan&rakan serantau Menggalakkan keamanan dan kestabilan menerusi contohnya, pembinaan keupayaan dan langkah&langkah resolusi konflik. Mengambil bahagian secara aktif dalam %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu, terutamanya dalam usaha untuk menamatkan ke5aliman dan penindasan dan menegakkan undang&undang antarabangsa Memainkan peranan kepimpinan yang berpengaruh dalam organisasi antarabangsa seperti A"#AN, %ergerakan Negara $erkecuali 'NAM( dan *)+, dan Mengetengahkan Malaysia sebagai contoh unggul negara )slam yang toleran dan progresif. HUBUNGAN DUA HALA Mewujudkan hubungan dua hala yang mesra dengan negara jiran terus menjadi keutamaan. %endekatan yang membina diambil untuk menyelesaikan masalah yang masih belum terlerai termasuklah yang berkaitan dengan tuntutan bertindih dan penetapan
•
•
sempadan tanah dan maritim. "etiap usaha diplomatik dilaksanakan untuk memastikan hubungan dua hala dengan semua negara jiran tidak terjejas akibat masalah tersebut. %ersetujuan untuk merujuk kepada )+E berkaitan tuntutan pertindahan wilayah menunjukkan sejauh mana kita bersedia untuk mencari penyelesaian bagi masalah dua hala. %enubuhan suruhanjaya bersama antara Malaysia dengan $runei, )ndonesia, Gilipina, 3hailand, Laos dan ?ietnam juga menyediakan rangka yang berguna untuk mewujudkan kerjasama dua hala yang lebih luas dalam semua bidang yang memanfaatkan kedua&dua pihak. alaupun tumpuan utama Malaysia dengan negara luar lebih tertumpu kepada negara A"#AN, hubungannya dengan negara dan rantau lain tidak kurang pentingnya. %erwakilan Diplomatik negara yang pertama ditubuhkan di London, ashington, +anberra, New 2ork, New Delhi, Eakarta dan $angkok. Menjelang tahun 67;=, Malaysia telah menubuhkan 6I buah %erwakilan Diplomatik di luar negari. $ilangannya terus bertambah menjadi 6 pada tahun 67;;. %ada hari ini, Malaysia mempunyai serangkaian 6<8 perwakilan diplomatik di serata dunia : bukti membanggakan yang menunjukkan sejauh mana hubungan dua hala Malaysia tidak berkembang dalam tempoh beberapa tahun seiring dengan kemajuan negara.
• •
Dalam hal ini, Malaysia meletakkan kepentingan yang sama kepada hubungan dengan negara Asia, Afrika, 3imur 3engah dan Amerika Latin yang lain dan akan terus memantapkan dan mempertingkat hubungan kukuh yang sedia ada dengan rantau tersebut. 0ubungan dua hala dengan negara Asia, Afrika, 3imur 3engah dan Amerika Latin yang lain akan diteruskan tanpa mengetepikan rakan ekonomi kita yang lama di #ropah dan Amerika. Eepun, Kesatuan #ropah, A", Australia dan 1epublik Korea akan terus menjadi rakan dagang Malaysia yang utama dan juga sumber pelaburan dan teknologi.
• •
•
"atu&satunya pengecualian ialah )srael. "eperti negara lain, Malaysia turut prihatin tentang ketegangan dan konflik yang berterusan di 3imur 3engah, seperti konflik %alestin:)srael yang terus menemui jalan buntu. J"ebagai menunjukkan keprihatinannya, Malaysia hanya akan menimbangkan untuk memulakan hubungan dengan )srael apabila perjanjian damai yang menyeluruh antara )srael dengan rakyat %alestin berjaya dimuktamadkan. $egitu juga, Malaysia tidak berhasrat untuk mengurangkan hubungan yang telah lama terjalin dengan $arat. 3idak ada percanggahan antara kritikan wajar yang dibuat oleh Malaysia terhadap negara $arat dalam isu tertentu dengan penerimaan negara $arat sebagai pasaran untuk produk dan sumber pelaburan di negara kita.
• •
%eluasan negara #ropah bukanlah satu&satunya tumpuan Malaysia dalam meningkatkan hubungan, tetapi juga hubungan A"#AN dengan negara sahabatnya di #ropah melalui A"#M atau hubungan A"#AN yang serupa dengan benua Amerika melalui A%#+.
• •
"elain A"#AN, Malaysia banyak memberikan tumpuan kepada hubungan dengan negara di Asia 3imur Laut. "ebagai penyokong kuat kerjasama serantau, +hina sentiasa menjadi rakan kuat A"#AN. "okongan padu +hinalah yang membantu rantau ini mengatasi krisis
kewangan dan ekonomi pada tahun 6779. +hina dijangka memegang peranan utama dan positif dalam mengukuhkan hubungan antara A"#AN dengan Asia 3imur Laut. 0ubungan dua hala kita dengan Eepun dan 1epublik Korea juga sama pentingnya. Kita berharap suatu hari nanti, kedua&dua negara ini akan bersepadu. $egitu juga halnya, Dasar "atu +hina/ yang kita terima pakai, di samping meneruskan hubungan ekonomi yang erat dengan 3aiwan bukanlah suatu parado, tetapi menggambarkan sikap pragmatik kita dalam menghadapi kenyataan. KERJASAMA PELBAGAI HALA • •
Matlamat dasar luar negara Malaysia yang jelas berhubung dengan pertahanan dan keselamatan, pembangunan dan perdagangan, kerjasama dan diplomasi antarabangsa menentukan corak hubungan kita dengan negara jiran serta negara lain dalam rangka kerja A"#AN, A1G, A%#+, A"#M, Kerjasama "elatan&"elatan, *)+, Komanwel, NAM, %$$ dan pertubuhan serantau dan antarabangsa yang lain.
• •
%ertubuhan inilah yang cuba melindungi kepentingan negara membangun. Diakui bahawa kejayaan terbaik mereka dihasilkan secara gabungan, tetapi ternyata negara membangun menghadapi banyak masalah yang sama dan perlu bekerjasama untuk berdepan dengan cabaran globalisasi yang baru. Kita juga akan terus membuatkan kehadiran kita dirasai dalam forum antarabangsa.
• •
•
Di peringkat pelbagai hala, Malaysia sentiasa mempertahankan kedudukan negara membangun dalam isu penting seperti keganasan, hak asasi manusia, demokrasi dan alam sekitar meskipun menghadapi tekanan yang kuat dalam proses itu. Malaysia akan terus memegang peranan yang proaktif di peringkat antarabangsa. Malaysia telah dan akan terus aktif dalam *)+, Komanwel, NAM dan %$$. Gorum sedemikian berguna untuk menggalakkan kerjasama antara negara anggota, mencari penyelesaian untuk masalah global dan mewujudkan peraturan asas bersama yang akan menjadi panduan dalam hubungan antarabangsa yang harmoni. Malaysia akan terus menggunakan platform ini untuk membicarakan isu global seperti hak asasi manusia dan demokrasi, alam sekitar, keganasan antarabangsa dan jenayah transnasional, pelarian, pelucutan senjata dan pembaharuan Majlis Keselamatan %$$. Kebelakangan ini, Malaysia berdiri di barisan hadapan dalam menyuarakan keprihatinan dan keperluan menentang ancaman kegiatan melanun di peringkat antarabangsa.
• •
Kita percaya bahawa %$$ perlu sentiasa berkesan dalam menangani isu pembangunan global, keamanan dan keselamatan, akti@iti kemanusiaan, krisis antarabangsa dan pelanggaran %iagam %$$ serta prinsip undang&undang antarabangsa : secara adil dan saksama.
• •
Malaysia sentiasa menyokong kuat semangat hubungan pelbagai hala dan menentang semua bentuk unilateralisme. Kita tidak percaya bahawa unilateralisme ialah cara untuk menyelesaikan masalah antarabangsa.
Malaysia yakin bahawa hanya %$$ sahaja yang boleh mengesahkan peraturan antarabangsa. "ebagai sebuah negara membangun yang kecil dalam arena antarabangsa, Malaysia perlu mendukung kuat prinsip piagam %$$ sebagai jalan terakhir dalam pertahanan. PRINSIP-PRINSIP ASAS
%rinsip asas tertentu yang mengawal hubungan antara negara akan terus menjadi panduan dalam hubungan Malaysia dengan negara lain. )ni merujuk kepada kesamaan kedaulatan dan perasaan saling menghormati terhadap keutuhan wilayah, tiada pencerobohan, sikap tidak mencampuri urusan dalaman negara lain, penyelesaian pertelingkahan secara aman serta manfaat bersama dalam hubungan dan kewujudan bersama secara harmoni. Malaysia berulang kali menekankan peri pentingnya berpegang teguh kepada prinsip tidak mencampuri urusan dalaman, terutamanya dalam konteks hubungan serantau. Dasar yang disebut campur tangan membina/ yang dilaksanakan oleh sesetengah pihak yang melibatkan kritikan lantang, sikap bermusuhan dan keras kepala akan hanya membawa kepada keburukan daripada kebaikan dalam usaha menggalakkan hubungan sesama negara jiran. Mengenai dasar tidak campur tangan, pengecualian dibuat dalam keadaan tertentu yang ekstrem. Kekejaman berdarah, penghapusan bangsa dan kekejaman sesetengah pihak yang bertentangan hati nurani kita. Keadaan ini menyeru semangat pragmatik kepada kita atas dasar kemanusiaan disamping mengakui peranan utama %$$ dalam menyelesaikan masalah tersebut. RUMUSAN DASAR LUAR MALAYSIA
Genomena penting yang akan memberikan kesan hebat kepada dasar luar negara Malaysia sambil kita mara ke depan ialah globalisasi. +abaran terbesar kita adalah memperoleh perkara terbaik daripada proses globalisasi dan memberikan sumbangan terbaik kita dalam sistem tersebut. Dan sebagai balasan, kita membantu dalam menjadikan dunia tempat tinggal yang lebih aman dan saksama, menjadi pemimpin di rantau kita dan menunjukkan teladan serta menjadi negara anggota yang bertanggungjawab dalam komuniti antarabangsa. Dalam bidang politik, kita menyaksikan berakhirnya perang dingin. Namun, dunia pada hari ini masih tidak selamat seperti yang dijanjikan. Apa yang digelar Cdesa global yang mesra masih belum menjadi kenyataan. Konflik lama masih belum tamat atau ada saja caranya untuk menghantui kita. %ada masa yang sama, konflik baru yang ada kalanya menumpahkan lebih banyak darah dan lebih kejam daripada konflik lama terus wujud dan mengganas atau tiada penyelesaiannya. "elain itu, dua isu lain yang amat membimbangkan juga masih berterusan, iaitu •
•
Keganasan yang terus mengancam kehidupan dan harta benda mangsa yang tidak berdosa dan Kewujudan senjata yang mengakibatkan kemusnahan besar dan boleh membawa kepada perang nuklear, kimia dan biologi.
*leh itu, dasar luar negara kita perlu didorong ke arah memastikan lebih banyak negara menandatangani dan mengesahkan persidangan antarabangsa yang berkaitan, seperti %erjanjian %engawalan "enjata Nuklear 'N%3(, %erjanjian %engharaman Menyeluruh -jian "enjata Nuklear '+3$3(, Kon@ensyen "enjata $iologi '$+(, Kon@ensyen "enjata Kimia '++( dan Kon@ensyen %eriuk Api '+LM(. Aspek ekonomi globalisasi jauh lebih mengecewakan. Krisis kewangan yang melanda Asia 3imur pada tahun 6779 tidak sahaja membawa kesengsaraan kepada masyarakat dan menghancurkan ekonomi tetapi juga mengakibatkan ketakstabilan politik. %engangguran secara besar&besar, pertumbuhan negatif, keruntuhan pasaran saham dan kejatuhan nilai mata wang yang teruk menarik berjuta&juta penduduk di bawah garis kemiskinan. Dan kini, kita melihat dengan penuh rasa cemas kesan yang mungkin disebabkan oleh pencairan ekonomi ekoran daripada krisis kewangan global. "ituasi yang buruk ini menghendaki semua perkara berkaitan globalisasi ekonomi serta liberalisasi kewangan dan perdagangan ditangani dengan bersungguh&sungguh. )ni merupakan satu lagi cabaran terbesar bagi dasar luar negara Malaysia. Malaysia akan terus menekan supaya distruktur semula reka bentuk kewangan antarabangsa yang mudah dimanipulasi secara spekulasi dan mudah turun naik terlalu kerap dan secara berlebihan. Akti@isme Malaysia di peringkat antarabangsa pastinya menarik perhatian dan reaksi daripada pelbagai pihak. "ehingga baru&baru ini, Malaysia menjadi sasaran kritikan kerana terlalu lantang/. 3etapi langkah ini perlu kita ambil jika Malaysia mahu menjadi proaktif di peringkat global %rinsip dasar luar negara kita mampu bertahan apabila diuji masa. Malah, pegangan teguh kita terhadap prinsip ini, disertai dengan dasar luar negara yang konsisten, memantapkan kredibiliti Malaysia di mata dunia. )nisiatif Malaysia di pelbagai forum serantau dan antarabangsa meletakkan negara dalam peta dunia. Kemakmuran ekonomi dan kestabilan politik yang meningkat membolehkan Malaysia mewujudkan bidangnya sendiri di peringkat antarabangsa. 0adirnya dirasai membolehkan Malaysia menunjukkan usaha yang dibuat supaya pengaruhnya dalam menentukan agenda antarabangsa. Disebabkan kurang bergantung pada pertolongan dan bantuan luar, Malaysia boleh menyuarakan isu yang tidak dapat disuarakan oleh negara membangun lain kerana bimbangkan balasan yang akan diterima daripada kuasa besar dunia, terutamanya $arat. •
•
•
•
3ahun&tahun yang akan datang bakal menyaksikan dasar luar negara kita khususnya berorientasikan usaha menjamin kejayaan dalam negeri dan juga di peringkat antarabangsa, selaku pelaksana geopolitik dan ekonomi di peringkat global. 3he A"#AN +harter, which came into force on 68 December <<>, among others, stipulates for the establishment of an A"#AN National "ecretariat at each A"#AN Member "tate, which shall
'i( ser@e as the national focal point on A"#AN matters! 'ii( be the repository of information on all A"#AN matters at the national le@el! 'iii( coordinate the implementation of A"#AN decisions at the national le@el! 'i@( coordinate and support national preparations of A"#AN meetings! '@( promote A"#AN identity and awareness at national le@el! and '@i( contribute to A"#AN +ommunity building.
)n line with the A"#AN +harter, the Department for A"#AN +ooperation of the Ministry of Goreign Affairs, Malaysia was renamed as A"#AN&Malaysia National "ecretariat 'AMN"(. AMN" is headed by a Director&4eneral and comprise of four di@isions, namely the A"#AN %olitical&"ecurity +ommunity Di@ision 'A%"+D(, A"#AN #conomic +ommunity Di@ision 'A#+D(, A"#AN "ocio&+ultural +ommunity Di@ision 'A"++D( and A"#AN #ternal 1elations Di@ision 'A#1D(. #ach di@ision is led by a Deputy Director 4eneral.
3he main objecti@es of AMN" are as follows 'i( to enhance cooperation between A"#AN Member "tates in ensuring peace, stability and regional prosperity based on the objecti@es and principles enshrined in the A"#AN +harter. 'ii( to enhance mutual understanding and cooperation in the fields of political&security, economic and socio&culture between A"#AN and its Dialogue %artners, as well as with other regional and international organi5ations. 'iii( to promote A"#AN identity and awareness at the national le@el towards the creation of an A"#AN +ommunity by <68. As the Malaysias national secretariat for A"#AN matters, AMN" carries out the following functions 'i( assume the role of the national focal point and coordinates policy matters related to A"#AN at the national le@el! 'ii(
assume the role of the depository of information on A"#AN at the national le@el!
'iii( le@el!
coordinate the implementation of A"#AN&related decisionsacti@ities at the national
'i@(
promote A"#AN identity and awareness at the national le@el!
'@( assume the role of focal point for A"#AN dialogue relations, as well as A"#ANs relations with regional and international organi5ations and other eternal parties! '@i(
support the work of Malaysias %ermanent Mission to A"#AN in Eakarta!
'@ii( coordinate Malaysias representation at A"#AN&related meetings conferences forums dialogues workshops! '@iii( organi5e A"#AN&related meetings conferences forums dialogues workshops as necessary! PENGUKUHAN ASEAN
A"#AN merupakan asas bagi dasar luar negara Malaysia. A"#AN juga penting dari segi geopolitik dan ekonomi berkaitan Malaysia dan kepada negara di rantau ini. %endirian A"#AN yang menolak kekerasan dan menggalakkan penyelesaian masalah secara aman menjadi asas kepada keamanan, kestabilan dan kemakmuran di rantau ini. Menjelang tahun <68, sebuah komuniti Asean akan ditubuhkan. Komuniti ini dibina berdasarkan tiga tunggak kerjasama, iaitu Komuniti Keselamatan %olitik A"#AN 'A%"+(, Komuniti #konomi A"#AN 'A#+( dan Komuniti "osiobudaya A"#AN 'A"++(. A"#AN bera5am untuk mempercepat pelaksanaan sepenuhnya bidang, langkah dan prinsip program Komuniti A"#AN dengan kefleksibelan yang sewajarnya selain mengenal pasti pentingnya negara anggota A"#AN mengamalkan pendekatan seimbang ke arah mencapai semua tiga tunggak Komuniti A"#AN. Dengan %elan 3indakan dan %rotokol yang bersungguh&sungguh, A"#AN semakin menghampiri matlamatnya untuk membina Komuniti A"#AN yang mempunyai ciri interaksi dan penglibatan politik dan keselamatan yang lebih baik, pasaran tunggal dan asas pengeluaran dengan aliran bebas barangan, perkhidmatan, pelaburan modal dan buruh mahir serta masyarakat penyayang, menumpukan kepada pembangunan sosial, pendidikan dan modal insan, kesihatan awam, kebudayaan dan maklumat serta penjagaan alam sekitar. A"#AN mengemukakan rangka tindakan bagi tiga tunggak komuniti yang bertujuan untuk mengukuhkan lagi kerjasama dan penyelarasan dalam kalangan sektor berkaitan bagi negara anggota A"#AN. 1angka 3indakan Komuniti #konomi A"#AN digunakan oleh pemimpin A"#AN dalam "idang Kemuncak A"#AN ke&6= pada No@ember <<9. Dua rangka tindakan lain : 1angka 3indakan Keselamatan %olitik Komuniti A"#AN dan 1angka 3indakan "osiobudaya Komuniti A"#AN telah menjalani proses pendrafan dan sedia untuk digunakan oleh pemimpin A"#AN dalam "idang Kemuncak A"#AN ke&6I di 3hailand. -ntuk menyesuaikan diri dengan persekitaran serantau yang berubah dan cabaran masa depan, A"#AN mengemukakan %iagam A"#AN. Dengan %iagam ini, A"#AN akan mengalami perubahan untuk menjadi pertubuhan yang berasaskan peraturan dan bercirikan undang& undang.
%iagam ini menekankan prinsip sama yang mengikat kesemua 6< negara anggota A"#AN, iaitu kedaulatan undang&undang, pentadbiran yang baik, prinsip demokrasi dan kerajaan berperlembagaan! perkongsian komitmen dan tanggungjawab kolektif dalam mempertingkat keamanan, keselamatan dan kemakmuran serantau! serta mempertingkat rundingan dalam perkara yang mempengaruhi kepentingan bersama A"#AN. Isu "ebagai anggota asal A"#AN, dasar luar negara Malaysia terus menekankan kerele@anan dan kepentingan A"#AN sebagai forum dan pemangkin untuk dialog serantau. %erkongsian Dialog A"#AN, Gorum 1antau A"#AN, A"#AN +ampur 3iga dan "idang Kemuncak Asia 3imur membolehkan anggotanya untuk mengajak kuasa&kuasa besar membincangkan isu penting serantau dan sejagat. Dalam usaha menjadikan A"#AN pertubuhan serantau yang lebih berkesan, bersepadu, berdasarkan peraturan dan berorientasikan penduduk, negara anggota A"#AN memutuskan untuk merumuskan %iagam A"#AN yang akhirnya ditandatangani dalam "idang Kemuncak A"#AN ke&6= di "ingapura. %iagam A"#AN akan menetapkan rangka kerja institusi yang baru dan sah untuk memperbaik pelaksanaan, penyelarasan dan proses membuat keputusan. %iagam ini berkuat kuasa pada 68 Disember <<>. Strategi
Dalam strategi dasar luar negara, Malaysia akan terus menegaskan komitmen dan tugasnya dalam A"#AN untuk mencapai keamanan, keselamatan dan kemakmuran di rantau ini. Malaysia juga akan terus bekerjasama dengan rakan negara anggota A"#AN ke arah mewujudkan Komuniti A"#AN menjelang <68. Dalam skala yang lebih besar, A"#AN akan menggalakkan hubungan yang lebih erat dengan kumpulan serantau lain tentang isu kepentingan dan manfaat bersama. ASEAN SEBAGAI TONGGAK DASAR LUAR NEGARA MALAYSIA
Di peringkat subwilayah, usaha dipertingkat untuk memperoleh manfaat daripada konsep segi tiga pertubuhan, seperti $)M%&#A4A. -saha tersebut pastinya membolehkan kemakmuran disebarkan ke kawasan yang kurang membangun, lalu menjadikan dasar makmurkan jiran anda/ menjadi lebih bermakna. Di peringkat serantau, Malaysia akan terus mendesak supaya A"#AN diperkukuh menjadi kumpulan serantau. )ni termasuk memberikan sokongan kepada semua fungsi kerjasama yang berasaskan sub&serantau 'contohnya Kerjasama %embangunan Mekong A"#AN( atau yang berasaskan seluruh A"#AN, pelaksanaan AG3A secara berperingkat dan kawasan pelaburan A"#AN. Dalam dasar luar negara Malaysia, kerjasama serantau sentiasa menjadi tumpuan utama. A"#AN terus menjadi asas dalam dasar ini. Dalam hal ini, Malaysia mengutamakan hubungan dengan negara di rantau Asia 3enggara. A"#AN akan terus menjadi asas dalam dasar luar negara kita dan forum paling berpengaruh untuk mengekalkan keamanan dan kestabilan serantau melalui dialog dan kerjasama. Keamanan, kemakmuran dan kestabilan yang dinikmati oleh Malaysia
pada hari ini sebahagian besarnya disebabkan peranan A"#AN sebagai pertubuhan yang memupuk kepercayaan dan keyakinan dalam kalangan negara anggotanya. "elaras dengan %erjanjian $ali ) dan )), usaha kita akan ditumpukan kepada mewujudkan Komuniti A"#AN menjelang << yang terdiri daripada tiga tunggak, iaitu Komuniti Keselamatan A"#AN, Komuniti #konomi A"#AN dan Komuniti "osio& $udaya A"#AN. Kita akan terus memberikan tumpuan untuk mempertingkat mekanisme A"#AN, A"#AN, B= A1G, merapatkan jurang teknologi dan pembangunan antara negara anggota A"#AN yang lama dengan yang baru serta menyelesaikan pertikaian di Laut +hina "elatan melalui diplomasi dan dialog. "ejak penubuhannya, A"#AN telah membentuk dan memperhalus pelbagai mekanisme dan pengaturan untuk menggalakkan perdagangan, pelaburan dan akti@iti usaha sama yang lain. "ebahagian besar daya tarikan A"#AN terhadap dunia luar dibina atas kejayaan ekonomi negara anggotanya dan potensi untuk terus berkembang. Dengan pelbagai cabaran yang dihadapi A"#AN, seperti keganasan antarabangsa, kelembapan ekonomi, keadaan ekonomi semasa dan krisis kewangan, kejayaan kita ialah hasil daripada usaha sama yang dilaksanakan oleh A"#AN. "elanjutnya, dalam situasi pra&perang dingin yang menyaksikan kemunculan kumpulan ekonomi serantau lain yang memberikan persaingan dan persekitaran keselamatan serantau yang tidak menentu, Malaysia percaya bahawa A"#AN yang kukuh dan berjaya bukan sahaja perlu dalam ekonomi, tetapi juga merupakan keperluan yang strategik. A"#AN makmur, utuh dan stabil dan hidup secara harmoni dengan negara jiran terdekatnya akan menjamin keselamatan seluruh rantau Asia 3enggara dan Asia 3imur. A"#AN yang berkembang daripada negara anggota, asalnya dengan memasukkan negara Asia 3enggara yang lain memberikan sumbangan yang besar dalam membina daya pulih negara, menggalakkan pertumbuhan ekonomi, mempertingkat kerjasama serantau dan memastikan wujudnya keamanan dan keselamatan serantau. Malaysia percaya bahawa kewujudan A"#AN telah menggalakkan corak tindakan yang mengurangkan risiko keselamatan dengan meningkatkan hubungan dua hala serta menerapkan tabiat berdialog secara terbuka tentang perkara berkaitan politik dan keselamatan secara terbuka termasuk mengadakan langkah membina keyakinan. Dialog melalui proses A"#AN %M+ dan Gorum "erantau A"#AN 'A1G(, dengan A"#AN berfungsi sebagai kumpulan asas, dapat membantu mencapai matlamat tersebut. Malaysia berharap bahawa kewujudan awal 5on yang aman bebas dan berkecuali 'H*%GAN( termasuk 5on bebas senjata nuklear Asia 3enggara '"#ANGGH( akan membantu mempertingkatkan keselamatan serantau. alaupun ada kritikan yang dilemparkan kepada A"#AN, ternyata bahawa kerjasama dengan negara A"#AN kini bertambah kukuh. A"#AN tidak pernah hilang kedinamikannya, daya maju dan kerele@anannya dengan kemasukan negara anggota yang baru. "ebaliknya, minat yang meningka terhadap A"#AN dan permintaan yang dibuat untuk menjadi rakan dialog sektor oleh beberapa negara Asia, Afrika dan Amerika Latin menunjukkan penghargaan tinggi yang diberikan oleh mereka kepada A"#AN sebagai sebuah pertubuhan serantau.
PENGENALAN
Diplomasi duahala merupakan suatu mekanisma penting di dalam mengeratkan hubungan duahala di antara Malaysia dan negara&negara lain. alaupun asas hubungan duahala adalah dalam bentuk akti@iti politik serta berasaskan ekonomi, namun skop kerjasama duahala telah berkembang ke bidang&bidang lain. Kerjasama di dalam bidang kebudayaan, pelancongan, pendidikan, sains dan teknologi telah mencatatkan peningkatan yang signifikan saban tahun.
"ehingga Mac <6, Malaysia telah menubuhkan sebanyak 6<; %erwakilan Malaysia di luar negara yang terdiri daripada ;9 Kedutaan, 6; "uruhanjaya 3inggi, %erwakilan 3etap ke %$$ dan 6 di A"#AN, sebuah %usat %ersahabatan dan %erdagangan Malaysia serta 67 %ejabat Konsulat. 3erdapat beberapa buah %erwakilan tersebut yang turut ditauliahkan serentak ke beberapa negara. 1angkaian jaringan %erwakilan Malaysia ini jelas menunjukkan bukti penekanan Malaysia terhadap jalinan hubungan diplomatik duahala.
0ubungan duahala dengan rakan Malaysia yang membangun dan maju akan digunakan oleh Malaysia bagi mengenalpasti peluang untuk mengeratkan kerjasama politik selain memperkenalkan pembangunana sosio&ekonomi Malaysia. Malaysia akan lebih berfokuskan kepada memperkasakan diplomasi ekonomi bagi peningkatan perdagangan, pelaburan dan peluang pelancongan.
Gokus utama diplomasi duahala adalah untuk mengekalkan dan mempertingkatkan hubungan politik duahala, promosi perdagangan dan pelaburan, meningkatkan kerjasama dan pembinaan kapasiti dalam pelbagai bidang, melaksanakan pembangunan infrastruktur serta mempromosikan kestabilan dan keamanan. BAHAGIAN ASIA TENGGARA
$ahagian Asia 3enggara, isma %utra mentadbirkan hubungan dua hala Malaysia dengan lima negara jiran terdekat yang juga merupakan negara&negara pengasas A"#AN iaitu $runei Darussalam! 1epublik )ndonesia! 1epublik Gilipina! "ingapura! dan 3hailand. $ahagian ini juga turut mengendalikan hubungan dua hala Malaysia dengan 1epublik Demokratik 3imor&Leste. Kerjasama dan perkongsian dalam pelbagai aspek dengan negara&negara tersebut adalah amat penting kepada Malaysia memandangkan A"#AN merupakan teras utama dasar luar Malaysia. Malaysia mempunyai %erwakilan Diplomatik di semua negara berkenaan. Kesemua negara berkenaan juga mempunyai %erwakilan Diplomatik masing&masing di Kuala Lumpur.
Malaysia – N!a"a B"#$i Da"#ssala%
Malaysia dan $runei Darussalam mempunyai hubungan istimewa yang digariskan oleh pertalian sejarah yang menghubungkan keluarga 1aja&raja Melayu dan $runei, di samping hubungan rapat antara keluarga serta persamaan dari segi agama, kebudayaan, etnik dan linguistik antara kedua& dua negara. 1undingan 3ahunan merupakan acara kemuncak dua hala peringkat tertinggi yang diadakan setiap tahun antara kedua&dua negara. 0ubungan perdagangan, pelaburan dan kerjasama ekonomi serta kerjasama dalam bidang minyak dan gas antara kedua&dua negara adalah amat mengalakkan dan memberansangkan. Kedua&dua negara telah memeterai %erjanjian Kerjasama #konomi pada "eptember <6 bersempena dengan 1undingan 3ahunan ke&6;. %ada <6, nilai perdagangan dua hala adalah sebanyak 1M .= billion '-"D 87I million(. %ada tahun yang sama juga, Malaysia telah menerima 6. juta ketibaan pelancong dari $runei Darussalam. Malaysia – R&#'li( I$)*$sia
Malaysia dan 1epublik )ndonesia mempunyai hubungan dua hala yang aktif dalam pelbagai bidang kerjasama berteraskan perkongsian budaya, agama dan pertalian sejarah yang kukuh antara kedua&dua negara. 1undingan 3ahunan merupakan acara tahunan peringkat tertinggi dan terpenting dalam hubungan dua hala antara kedua&dua negara. %ada masa yang sama, Malaysia dan )ndonesia mempunyai pelbagai mekanisma dua&hala lain seperti Mesyuarat "uruhanjaya $ersama Kerjasama Dua 0ala ' ,oint Commission for Bilateral Cooperation & E+$+(, Eawatankuasa Am %erbatasan '!eneral Border Committee & 4$+(, dan Eawatankuasa $ersama %erdagangan Dan %elaburan ' ,oint rade and In"estment Committee & E3)+( yang terus memberi sumbangan penting kepada usaha meningkatkan hubungan kerjasama yang memberi faedah bersama kepada kedua&dua negara. %erdagangan dan pelaburan dua hala serta kerjasama dalam sektor ekonomi dan pelancongan terus mencatat pertumbuhan yang ketara. )ndonesia merupakan rakan dagang Malaysia ketiga terbesar dalam A"#AN dengan mencatatkan nilai perdagangan dua hala pada <6 sebanyak 1M 87.<= bilion '-"D 67.6 bilion(. %ada tahun <6, adalah dianggarkan sebanyak .= juta pelancong )ndonesia telah melawat Malaysia. Malaysia – R&#'li( Fili&i$a
Malaysia dan 1epublik Gilipina terus menikmati hubungan dua hala yang baik dan mesra. "elain pertukaran lawatan peringkat tinggi, kedua&dua negara mempunyai mekanisma& mekanisma dua hala seperti Mesyuarat "uruhanjaya $ersama 'E+M( dalam mempertingkatkan kerjasama dalam pelbagai bidang. Melalui %rogram Kerjasama 3eknikal Malaysia 'M3+%(,
Malaysia telah menerima penyertaan sebanyak 7>8 pegawai Gilipina dalam pelbagai kursus jangka pendek dan panjang sejak tahun 67><. Malaysia juga telah terlibat secara aktif dalam usaha&usaha yang berterusan untuk membawa keamanan di selatan Gilipina. "ejak tahun <<6, Malaysia telah memainkan peranan sebagai Gasilitator %ihak Ketiga dalam %roses Damai antara Kerajaan Gilipina dan $arisan %embebasan )slam Moro 'M)LG(. %erjanjian 1angka Kerja $angsamoro 'GA$( telah ditandatangani oleh Kerajaan Gilipina dan M)LG dalam satu majlis yang diadakan di )stana Malacanang di Manila pada 68 *ktober <6. Malaysia juga mengetuai %asukan %emantau Antarabangsa di Mindanao sejak penubuhannya pada tahun < bilion '-"D I.7I bilion(. %ada tahun yang sama, seramai 8<>,9II pelancong daripada Gilipina melawat Malaysia. Malaysia – Si$!a&#"a
Malaysia dan "ingapura mempunyai hubungan dua hala yang berterusan dan mencakupi pelbagai bidang, mencerminkan perkongsian pengalaman sejarah oleh kedua&dua negara. "esi %ermukiman antara %emimpin&pemimpin merupakan acara kemuncak terpenting antara kedua&dua negara yang diadakan setiap tahun. Kedua&dua negara telah menunjukkan komitmen untuk meningkatkan kerjasama serta meneroka inisiatif baru terutamanya menerusi kerjasama antara "ingapura dan )skandar Malaysia. Dalam konteks ini, rangkaian Keretapi $erkelajuan 3inggi '0"1( yang menghubungkan Kuala Lumpur dan "ingapura akan diusahakan sebagai satu pembangunan strategik yang bertujuan untuk meningkatkan aspek kesalinghubungan antara&antara kedua negara. 1angkaian 0"1 ini akan memudahkan perjalanan, meningkatkan hubungan perniagaan serta merapatkan lagi hubungan antara rakyat Malaysia dan "ingapura. %erdagangan dua hala, pelaburan dan kerjasama ekonomi serta kerjasama dalam sektor pelancongan antara kedua&dua negara terus mencatat pertumbuhan yang signifikan. "ingapura merupakan rakan dagang Malaysia yang terbesar di kalangan A"#AN dan yang kedua terbesar di dunia. %ada tahun <6, nilai perdagangan dua hala Malaysia&"ingapura adalah sebanyak 1M698.7; bilion '-"D 87.7; bilion(. "ingapura juga terus kekal sebagai negara yang paling banyak menyumbang kepada ketibaan pelancong di Malaysia, melebihi 8< jumlah pasaran keseluruhan. %ada tahun <6, sebanyak 6= juta ketibaan pelancong dari "ingapura telah direkodkan. Malaysia – N!a"a T+aila$)
Malaysia dan 3hailand terus mempunyai kerjasama dua hala dan perkongsian yang memberangsangkan dalam pelbagai bidang demi kepentingan bersama. "elain 1undingan
3ahunan peringkat tertinggi, kedua&dua negara juga mempunyai pelbagai mekanisma dua hala yang lain seperti "uruhanjaya $ersama Kerjasama Dua 0ala 'E+(! Committee for ,oint De"elopment Strategy for Border Areas 'ED"(! ,oint rade Committee 'E3+( dan !eneral Border Committee '4$+(. Di samping mekanisma dua hala, Malaysia juga bekerjasama dengan 3hailand di bawah rangka kerja Indonesia-Malaysia-hailand !ro*th riangle ')M3&43( untuk mempertingkatkan kesalinghubungan dan pembangunan sosio ekonomi rakyat di kedua&dua negara. Melalui %rogram Kerjasama 3eknikal Malaysia 'M3+%(, Malaysia telah membuka peluang bagi penyertaan seramai 9I8 pegawai 3hailand dalam pelbagai kursus jangka pendek dan jangka panjang sejak tahun 67>6. "ektor perdagangan, pelaburan dan pelancongan dua hala antara Malaysia dan 3hailand telah menunjukkan peningkatan sejak sedekad yang lalu. 3hailand merupakan rakan perdagangan A"#AN kedua terbesar bagi Malaysia dengan nilai perdagangan sebanyak 1M9I.< billion '-"D =.7; billion( pada tahun <6. Malaysia juga menerima jumlah pelancong yang besar daripada 3hailand, iaitu sebanyak 6. juta bagi tahun yang sama. Malaysia juga telah menerima pelawaan pihak 3hailand untuk bertindak sebagai pemudahcara ' failitator ( bagi proses dialog damai di "elatan 3hailand sejak Mac <6=. Dialog ini membuka jalan ke arah merealisasikan usaha&usaha bagi membawa keamanan, kestabilan dan kemakmuran yang berkekalan di wilayah&wilayah "elatan 3hailand. Malaysia – R&#'li( D%*("a,i( Ti%*"-Ls,
Malaysia dan 3imor&Leste menikmati hubungan dua hala yang baik dan mesra. Malaysia mengalu&alukan penyertaan 3imor&Leste dalam A"#AN dalam masa terdekat. 0ubungan kedua&dua negara terus dipertingkatkan lagi dengan komitmen Malaysia dalam menghulurkan bantuan kepada proses pembinaan negara tersebut. Malaysia telah menyediakan pelbagai bantuan teknikal kepada 3imor&Leste, terutamanya melalui %rogram Kerjasama 3eknikal Malaysia 'M3+%( dan %rogram Kerjasama %ertahanan Malaysia 'MD+%(. Malaysia telah terlibat secara aktif sebagai penyumbang terbesar anggota tentera dan polis dalam misi&misi di bawah mandat %ertubuhan $angsa&bangsa $ersatu '%$$( di 3imor&Leste. Anggota %olis Diraja Malaysia '%D1M( yang telah berkhidmat di bawah mandat -NM)3 sejak <<; telah menamatkan tugasan mereka secara rasmi pada 6= No@ember <6. $agi menandakan penamatan tugasan dalam misi di 3imor&Leste, pihak %D1M telah menyumbangkan 7 kenderaan pelbagai guna yang digunakan semasa perkhidmatan di 3imor&Leste bernilai 1M =.8 juta kepada Kerajaan 3imor&Leste dalam satu upacara di Kedutaan $esar Malaysia di Dili pada 9 No@ember <6. %erdagangan dua hala dan kerjasama ekonomi antara Malaysia : 3imor&Leste dijangka akan terus dipergiatkan. %ada tahun <6, nilai perdagangan dua hala dicatatkan sebanyak 1M =6.I juta '-"D 6<.<7 juta(. BILATERAL DIPLOMACY
K%'*a La*s Mya$%a" Vi,$a% /CLMV0 "ebagai negara anggota penting A"#AN, Malaysia akan terus meningkatkan dan mengukuhkan hubungan dua hala dengan Kemboja, Laos, Myanmar dan ?ietnam. %ada masa kini , hubungan Malaysia dengan negara&negara +LM? melibatkan kerjasama dua hala yang saling memberi keuntungan dalam bidang perdagangan dan pelaburan, pendidikan, belia dan sukan, pelancongan serta sains dan teknologi. 0ubungan perdagangan dan pelaburan antara Malaysia dan negara&negara +LM? terus menunjukkan peningkatan yang ketara sejak beberapa tahun lalu. alaupun negara&negara +LM? hanya mewakili peratusan kecil daripada jumlah perdagangan Malaysia dengan A"#AN, hubungan perdagangan antara Malaysia dan negara&negara +LM? dijangka berkembang hasil dari pengurangan dan penghapusan tarif di bawah Kawasan %erdagangan $ebas A"#AN 'AG3A(. Malaysia juga komited untuk terus memberi bantuan kepada negara&negara +LM? di bawah %rogram Kerjasama 3eknikal Malaysia 'M3+%(. "ejak penubuhan program ini, para peserta dari negara&negara +LM? telah terlibat dalam beberapa kursus&kursus jangka pendek seperti pentadbiran awam, penyiaran, pengurusan perpustakaan, perkhidmatan @eterinar, dan hubungan diplomatik antarabangsa. %eningkatan dari segi pertukaran lawatan peringkat tinggi dan juga penglibatan Malaysia dalam membangunkan ekonomi, modal insan dan kapasiti institusi negara&negara +LM? telah secara langsung dan tidak langsung membuka akses yang luas untuk kerjasama dua hala, serta meletakkan interaksi antara Malaysia dan negara&negara +LM? di peringkat yang lebih tinggi. O1a$ia
Australia dan New Healand terus menjadi rakan penting bagi Malaysia dalam rantau ini dengan kerjasama yang menyerlah dalam beberapa bidang seperti perdagangan dan pelaburan! pendidikan! pertahanan dan keselamatan! pelancongan! dan hubungan antara orang ramai #people to people ontats$( Malaysia telah menandatangani %erjanjian %erdagangan $ebas 'G3A( dengan Australia pada Mei <6 dan dengan New Healand pada ; *ktober <<7 dan kedua&dua %erjanjian ini telah pun berkuatkuasa. Kedua&dua %erjanjian tersebut pastinya akan menjadi pemangkin kepada akti@iti perdagangan dan perkhidmatan yang lebih memberangsangkan di samping menggalakkan usaha sama dan rangkaian kerjasama dalam bidang yang mempunyai manfaat bersama. 0ubungan antara masyarakat umum Malaysia dengan Australia dan New Healand juga merupakan teraju utama dalam hubungan dua hala Malaysia dengan Australia dan dengan New Healand. )ni jelas dapat dilihat apabila Australia dan New Healand terus menjadi antara negara yang menjadi pilihan utama bagi pelajar&pelajar Malaysia untuk melanjutkan pengajian tinggi. Dalam konteks kerjasama serantau, kerjasama antara Malaysia dengan Australia dan New Healand terus diperkukuhkan menerusi forum&forum yang berkaitan antaranya 1akan Dialog A"#AN, "idang Kemuncak Asia 3imur '#A"( dan Gorum "erantau A"#AN 'A1G(.
0ubungan Malaysia dengan negara&negara Kepulauan %asifik pula semakin diperkukuh dan diperluaskan sejak beberapa tahun kebelakangan ini terutamanya dengan negara&negara seperti %apua New 4uinea, Giji, Kepulauan "olomon dan ?anuatu. 3erdapat pertukaran lawatan yang aktif di peringkat pegawai kerajaan antara Malaysia dan negara&negara berkenaan manakala beberapa Memorandum %ersefahaman dengan %apua New 4uinea dan Giji dijadual akan dimeterai dalam masa terdekat ini. alaupun sebelum ini hubungan Malaysia dengan negara& negara Kepulauan %asifik lebih cenderung dan fokus kepada kerjasama teknikal yang ditawarkan melalui %rogram Kerjasama 3eknikal Malaysia 'M3+%(, Malaysia ingin mengukuh dan mempelbagaikan kerjasama dengan negara&negara Kepulauan %asifik yang telah dikenal pasti berdasarkan kepentingan strategik Malaysia di rantau tersebut. Ba+a!ia$ Asia Ti%#"
$ahagian Asia 3imur secara khususnya mengendalikan keseluruhan hubungan duahala antara Malaysia dengan +hina, Eepun, 1epublik Korea, 1epublik 1akyat Demokratik Korea dan Mongolia. "elain itu, $ahagian Asia 3imur turut mengendalikan hubungan dengan 0ong Kong "A1, Macao "A1 dan 3aiwan.
1antau Asia 3imur telah sekian lama mempunyai hubungan ekonomi, sosial, budaya dan politik yang rapat dengan Malaysia. $oleh dikatakan bahawa rantau tersebut merupakan rantau geopolitik yang kedua penting bagi Malaysia selepas Asia 3enggara dan terus mendapat tumpuan penting dari segi politik dan ekonomi kepada Malaysia. 0ubungan Malaysia dengan negara& negara Asia 3imur bukan sekadar untuk merapatkan hubungan duahala tetapi juga untuk menggalakkan hubungan serantau. Meskipun pertukaran lawatan di kalangan pemimpin dan sektor swasta serta aliran pelancong pada masa kini adalah sangat aktif, Malaysia akan terus meningkatkan usaha untuk menggalakkan kerjasama rapat dengan negara&negara Asia 3imur.
1antau Asia 3imur merupakan pasaran yang kedua terbesar bagi kemasukan pelancong selepas rantau Asia 3enggara. Eumlah keseluruhan pelancong yang melawat Malaysia pada tahun <66 melebihi angka .6 juta orang yang mencatatkan peratusan sebanyak >.; daripada keseluruhan pelancong yang melawat Malaysia dari serata dunia.
Asia 3imur merupakan rakan dagangan yang terbesar buat Malaysia. %ada tahun <66, jumlah perdagangan dengan rantau ini telah menyumbang =8.7 daripada jumlah perdagangan keseluruhan Malaysia yang mencecah 1M I88.;7 billion. $agi rantau Asia 3imur, +hina masih menjadi rakan dagangan yang terbesar buat Malaysia diikuti pula dengan Eepun, 1epublik Korea, 3aiwan dan 0ong Kong. $erdasarkan kepada hubungan duahala yang baik serta peluang yang terbuka, sektor perindustrian dan perniagaan Malaysia haruslah sentiasa bersedia dan mengambil peluang yang sediada serta bersedia menghadapi cabaran.
ASIA BARAT
0ubungan antara Malaysia dengan negara 3imur 3engah sudah berkembang dalam bidang politik, ekonomi dan budaya. 0ubungan ini dipertingkat melalui persamaan rapat kerana Malaysia berkongsi sejarah dan agama yang sama dengan negara di rantau ini. Dalam masa beberapa tahun ini, negara di rantau ini mengalami pertumbuhan ekonomi yang pesat dan menjadi sumber kewangan dan pelaburan yang utama. Negara seperti Arab "audi, #miriyah Arab $ersatu '-A#( dan Kuwait berada di barisan depan dalam pertumbuhan dengan program perkembangan infrastruktur yang hampir semuanya dibiayai oleh duit daripada minyak. Dengan anggaran ri5ab minyak mentah dunia sebanyak =<, rantau ini penting bukan hanya kepada Malaysia, tetapi juga kepada dunia. %eluang ekonomi yang diberikan oleh negara 3eluk amatlah besar kerana mereka menjadi pengimport barangan bukan berasaskan minyak dan merupakan pasaran yang menguntungkan kepada syarikat Malaysia. Kini, beberapa syarikat Malaysia menjalankan perniagaan di rantau tersebut. "ebagai balasan, beberapa syarikat dari Negara 3eluk membuat pelaburan yang besar di Malaysia. Malaysia perlu melipatgandakan usaha untuk menarik lebih banyak pelaburan dari Negara 3eluk. $erkaitan dengan )ran, lawatan peringkat tinggi antara Malaysia dengan )ran giat dilakukan. )ni menunjukkan hubungan dua hala yang rapat. 0ubungan dengan )ran semakin berkembang dan boleh dipertingkat dalam pelbagai bidang kerjasama termasuk industri petroleum, petrokimia, pelancongan dan )+3. Malaysia telah menubuhkan beberapa "uruhanjaya $ersama dengan beberapa buah negara di rantau itu yang membolehkan kedua&dua negara berunding di peringkat Menteri berkaitan isu dua hala dan pelbagai hala yang penting. ASIA SELATAN DAN ASIA TENGAH Kecenderungan Malaysia yang kuat untuk mewujudkan usaha kerjasama dua hala yang produktif, luas dan bertahan lama dengan negara&negara rantau "elatan dan 3engah didorong oleh kepentingan politik, ekonomi dan keselamatan. )a juga berasaskan hubungan sosiobudaya yang erat dan beberapa persamaan dalam latar belakang sejarah. "ebagai sebuah rantau, Asia "elatan dengan pelbagai sifat semula jadinya amat berpotensi untuk menjadi pasaran utama bagi produk dan perkhidmatan Malaysia. $ersandarkan prestasi ekonominya yang kukuh, Asia "elatan muncul sabagai salah satu kawasan yang paling dinamik pertumbuhannya di dunia. 0ubungan perdagangan antara Malaysia dengan rantau ini mencatatkan berkembangan ketara sehingga mencecah A"6. bilion daripada A"6<.I bilion pada tahun <<;. #ksport Malaysia ke rantau ini pada tahun <<9 melepasi A"6< bilion. %engusaha Malaysia sudah pun mempunyai kedudukan yang mantap dalam banyak sektor di rantau ini terutamanya pembinaan infrastruktur dan pembangunan hartanah. Adalah wajar bagi Malaysia untuk memanfaatkan sepenuhnya nama baik dan sokongan penuh kerajaan negara& negara tersebut untuk menceburi lebih banyak perniagaan di rantau itu bagi manfaat bersama.
)ndia sudah pun mengorak langkah besar dalam usahanya membangunkan industri berteknologi tinggi. )ni termasuklah bioteknologi, kejuruteraan aeroangkasa dan penerbangan serta teknologi maklumat dan komunikasi. %englibatan Malaysia yang produktif dengan )ndia khususnya akan menyediakan platform kukuh yang perlu untuk kita mewujudkan dan memantapkan industri berteknologi tinggi kita sendiri sebagai sumber pendapatan utama. Negara Asia 3engah umumnya melihat Malaysia sebagai model negara membangun yang berjaya yang boleh dijadikan tauladan bagi mencapai kemajuan dan berkembang. Malaysia sudah pun mempunyai hubungan ekonomi yang kukuh, terutamanya dalam sektor minyak dan gas, dengan -5bekistan dan 3urkmenistan. Malaysia juga memainkan peranan penting dalam pembangunan modal insan dan pembinaan keupayaan di rantau tersebut. Dengan asas ini, Asia 3engah ternyata sebuah rantau yang boleh kita pengaruhi secara politik dan boleh kita jadikan rakan dan sekutu kita.
AMERIKAS
0ubungan dua hala antara Malaysia dengan benua Amerika -tara dan "elatan akan dibangunkan bagi mengenalpasti peluang&peluang di dalam meningkatkan rundingan politik, hubungan perdagangan dan pelaburan, perkongsian teknologi baru terutamanya di dalam bidang teknologi maklumat dan komunikasi, keselamatan dan tenaga mampan. Malaysia akan memberikan tumpuan kepada usaha menggalakkan potensi serta peluang perdagangan, pelaburan dan perlancongan dengan negara&negara di rantau Amerikas. Dalam hal ini, Malaysia akan memberikan tumpuan pemasarannya di dalam menjadikan Malaysia sebagai salah satu destinasi pelaburan yang selamat bagi negara&negara seperti Amerika "yarikat, Kanada, $ra5il, Argentina, %eru, Meico, +uba dan +hile.
AMERIKA SYARIKAT
Amerika "yarikat menawarkan potensi perdagangan dan pelaburan yang besar termasuk kerjasama yang luas di dalam bidang keselamatan, pendidikan, cegah keganasan, pertahanan dan perdagangan. 0ubungan dua hala antara Malaysia dan Amerika "yarikat telah diberikan nafas baru di bawah pimpinan 2A$ %erdana Menteri, Dato "ri Najib 3un 1a5ak dan %residen Amerika "yarikat, $arack *bama. -saha dijalankan untuk mempromosikan Malaysia sebagai destinasi terbaik bagi perdagangan dan pelaburan, walaupun terdapat perbe5aan di dalam beberapa isu. Malaysia akan terus menjalin hubungan diplomatik bersama Amerika "yarikat bagi mengeratkan persefahaman antara kedua&dua negara. -saha akan dijalankan dalam
meningkatkan lawatan di peringkat tertinggi daripada kedua&dua negara. )ni adalah penting di dalam memastikan pedangan Malaysia diketengahkan di Amerika "yarikat.
KANADA
0ubungan Malaysia dan Kanada dijangka akan terus berkembang dan akan memberi manfaat kedua&dua buah Negara. Malaysia merupakan salah sebuah negara yang mempunyai hubungan perdagangan terbesar dengan Kanada di rantau Asia 3enggara dan masih banyak peluang yang boleh diterokai untuk mengukuhkan lagi hubungan dua hala di antara kedua&dua buah negara. %eluang pelaburan yang wujud di Malaysia untuk menarik minat pelabur Kanada adalah sangat besar dimana ianya boleh direalisasikan dengan mempromosikan Malaysia sebagai rakan perniagaan yang kondusif dan berpotensi tinggi. Lawatan Negara oleh 323 4abenor Eeneral Kanada ke Malaysia pada 6=&6; No@ember <66 telah membuktikan kekukuhan dan keakraban kedua&dua buah Negara di dalam hubungan dua hala Malaysia&Kanada.
AMERIKA LATIN DAN KEPULAUAN CARIBBEAN
0ubungan dua&hala antara Malaysia dan Amerika Latin serta negara&negara kepulauan +aribbean akan terus berkembang, terutamanya dalam perkara yang berhubung kait dengan Kerjasama "elatan&selatan. 0ubungan ini akan menjadi pemangkin untuk meningkatkan peluang&peluang ekonomi, saintifik, teknikal dan perniagaan serta untuk mengecapi isu&isu berkepentingan bersama di forum pelbagai hala.
Malaysia perlu aktif dalam mempromosikan kepakaran dan teknologi dalam bidang ekonomi yang berpotensi tinggi. Komuniti perniagaan Malaysia juga digalakkan untuk meneroka dan mencari peluang pelaburan dan perdagangan, terutamanya dalam sektor&sektor di mana Malaysia mempunyai kelebihan seperti tanaman pokok kelapa sawit, infrastruktur dan bidang teknologi maklumat.
Fa(,a Ri$!(as H#'#$!a$ D#a Hala A$,a"a Malaysia )a$ N!a"a-N!a"a )i )i B$#a A%"i(a2 Argentina $ahamas $ra5il Kanada +hile +olombia +uba Dominican 1epublic #cuador 4uyana 0aiti Eamaica Meico Nicaragua %eru "uriname -nited "tates of America -ruguay ?ene5uela • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
EROPAH
Negara #ropah ialah rakan dialog Malaysia yang tiada tandingannya. )a destinasi penting untuk perdagangan, sumber teknologi tinggi, pendidikan dan latihan serta pelaburan Malaysia. #ropah amat penting kepada Malaysia kerana ia merupakan antara penggerak utama ekonomi dan politik dunia. Kesatuan #ropah '#-( ialah rakan dagang Malaysia yang kedua terbesar dengan jumlah dagangan mencecah 1M6=9.9 bilion 'O9.89 bilion( pada tahun <<9. Eumlah eksport Malaysia bernilai 1M99.>6 bilion 'O6 bilion(. #ropah $arat, iaitu -K, %erancis dan Eerman akan terus menjadi tumpuan bagi kepentingan dasar luar negara Malaysia di #ropah. Lebih daripada itu, Malaysia perlu merebut peluang untuk mempertingkat hubungan politik dan ekonominya dengan #ropah 3engah dan #ropah 3imur. Demi mengembangkan kepentingan Malaysia, Malaysia perlu menjalinkan hubungan baru dengan kuasa ekonomi yang sedang membangun ini dengan matlamat untuk meningkatkan pertukaran dagangan dan ekonomi. Di peringkat politik, hubungan Malaysia dengan negara #ropah 3engah dan #ropah 3imur, terutamanya %ersekutuan 1usia, bertambah baik. Dasar mewujudkan ikatan mesra dengan semua negara merupakan petanda baik bagi aspirasi Malaysia untuk membentuk sistem tadbir urus global yang adil dan fahaman multilateral yang unggul di arena antarabangsa. 0ubungan ekonomi semakin berkembang, meskipun bermula dari peringkat bawah, dan berpotensi untuk
terus berkembang pada masa akan datang. Maka, hubungan yang dengan negara #ropah 3engah dan #ropah 3imur, termasuk negara $alkan, yang dipelihara dengan baik akan menyumbang kepada pencapaian objektif strategik bagi Malaysia di #ropah. AFRIKA
$enua Afrika kaya dengan sumber asli dan menyediakan pelbagai peluang untuk meningkatkan kerjasama dua hala. %erkara yang mesti wujud dalam komitmen Malaysia kepada Kerjasama "elatan&"elatan adalah membantu membangunkan modal insan di negara Afrika. Negara Afrika boleh menjadi sumber sokongan politik kepada Malaysia dalam forum antarabangsa. Malaysia perlu menjalinkan hubungan yang berkembang baik dengan negara Afrika. Malaysia perlu berada dalam kedudukan yang baik supaya dapat memanfaatkan pasaran yang semakin berkembang di Afrika. %erwakilan yang terletak di Afrika perlu terus wujud supaya potensi dan peluang yang dapat menggalakkan kerjasama politik dan ekonomi dengan negara di benua berkenaan dapat dikenal pasti. Dengan kewujudan 8I buah negara di benua itu, Malaysia pasti mendapat manfaatnya dengan terjalinnya hubungan politik dan ekonomi dua hala dengan kebanyakan, walaupun bukan semua, negara di benua tersebut. DIPLOMASI PELBAGAI HALA PENGENALAN
Malaysia menjadi anggota beberapa pertubuhan pelbagai hala termasuk %ertubuhan $angsa& $angsa $ersatu '%$$(, %ertubuhan %ersidangan )slam '*)+(, %ergerakan Negara&negara $erkecuali 'NAM(, Komanwel, A"#AN, Kumpulan 499 '499(, Kumpulan > Negara Membangun 'D>(, Dialog Asia & 3imur 3engah 'AM#D(, Kerjasama Asia 3imur & Amerika Latin 'G#ALA+(, %ersatuan Lingkaran %asifik Lautan 0indi bgi Kerjsama "erantau ')*1& A1+(. %ersatuan Lingkaran %asifik Lautan 0indi bagi Kerjasama "erantau ')*1&A1+(, Mesyuarat Asia&#ropah 'A"#M(, Kerjasama #konomi Asia&%asifik 'A%#+(. Diplomasi pelbagai hala tidak sekadar penting tetapi juga menjadi asas pelaksanaan dasar luar negara Malaysia sejak kita mencapai kemerdekaan. Malaysia telah berusaha keras untuk mencapai kestabilan dan keselamatan politik serta sosioekonomi di peringkat global dalam sistem pelbagai hala. Maka, Malaysia akan menggalakkan keselamatan, undang&undang antarabangsa dan pembangunannya melalui penyertaan aktifnya dalam forum antarabangsa, terutamanya sistem %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu dan agensi khususnya.
Melalui keanggotaan sejagat dan piagamnya, %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu memegang peranan utama dan amat penting dalam pentadbiran sistem pelbagai hala. Malaysia menyedari peri pentingnya menyampaikan keperluan sosial dan ekonomi yang mendesak bagi negara membangun dan mengharap kepada %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu untuk memajukan agenda pembangunan berkaitan kemunduran dan pembasmian kemiskinan.
Melalui penyertaannya dalam forum antarabangsa, Malaysia menyuarakan pandangannya bahawa resolusi konflik antarabangsa hendaklah secara aman dan selaras dengan undang& undang %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu dan antarabangsa. Malaysia akan menyokong semua usaha yang bermatlamat untuk mengukuhkan %$$ dan semangat hubungan pelbagai hala. Malaysia memainkan peranan utama dalam memajukan agenda pembangunan negara "elatan melalui kepimpinannya dalam NAM dan *)+. "umbangan yang dibuat oleh Malaysia ketika menjadi %engerusi telah merangsang dan mengaktifkan semula kedua&dua pertubuhan ini. %rogram yang diperkenalkan oleh Malaysia kepada negara&negara *)+ seperti %rogram Membina Keupayaan dan )nstitut %embebasan anita NAM 'N)#( perlu dilaksanakan dan digalakkan dengan bersungguh&sungguh. Kerjasama "elatan&"elatan yang bertambah erat baru&baru ini berkembang menjadi perjanjian peringkat tinggi antara benua, perkembangan yang memberikan petanda baik bagi perpaduan yang semakin kukuh dan sikap saling bergantung yang bertambah dalam kalangan negara membangun dalam menghadapi cabaran sosial dan ekonomi yang sama. Aspek penting lain dalam perjanjian ini ialah kerjasama dalam bidang teknikal, saintifik dan perdagangan. %engukuhan diplomasi pelbagai hala Malaysia ialah sesuatu yang tidak dapat dielakkan kerana isu dan cabaran yang dihadapi negara semakin bertambah sejak beberapa dekad lalu. KESELAMATAN DAN KETENTERAMAN ANTARABANGSA %enubuhan %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu enam dekad lalu sebagai akibat daripada %erang Dunia Kedua menjadi titik perubahan dalam sejarah. "ifat menghancurkan akibat perebutan kuasa dunia yang melanda seluruh dunia memaksa negara di dunia mewujudkan satu pertubuhan antarabangsa yang boleh mengurangkan kemungkinan berlakunya satu lagi perang dunia. "ejak menjadi anggota %$$ pada tahun 6789, Malaysia telah meletakkan dasar yang dinyatakan dalam %iagam %$$ di tempat paling utama, terutamanya untuk menyelesaikan pertelingkahan melalui cara yang aman. %$$ memberikan peluang yang sama kepada semua negara dunia untuk menyuarakan pendapat mereka, memberi Malaysia perlindungan melalui rangka kerja hubungan pelbagai hala dan menghormati undang&undang dan peraturan antarabangsa. Malaysia sentiasa prihatin terhadap perbe5aan pendapat dan kerumitan yang dihadapi dalam perlucutan senjata dan keselamatan antarabangsa. Eustifikasi yang dibuat oleh negara tertentu untuk terus mewujudkan senjata pemusnah besar&besaran dan penggunaannya sebagai penghalang keselamatan oleh beberapa negara menjejaskan kewujudan bersama negara secara aman, lalu menjadi ancaman kepada kemanusiaan. Alasan sedemikian menimbulkan rasa bimbang dalam kalangan negara yang cintakan keamanan kerana ia mengancam keselamatan mereka dan menyebabkan negara lain menyimpan senjata tersebut untuk mempertahankan negara mereka. %erkara ini hanya menjadi formula yang membawa kepada perlumbaan senjata. *leh itu, usaha, strategi dan komitmen sebenar perlu diperbaharui untuk meleraikan kebuntuan ini bagi mencapai pelucutan sepenuhnya dan seluruhnya senjata pemusnah besar&besaran dan senjata kon@ensional. Atas sebab ini, Malaysia komited untuk melaksanakan segala usaha
untuk mewujudkan dunia yang bebas daripada senjata pemusnah besar&besaran dan senjata kon@ensional. "eiring dengan kemajuan Malaysia, dasar luar negaranya akan terus mengutamakan sistem hubungan pelbagai hala %$$ dan mekanismenya. Malaysia akan terus menyumbang untuk masa depan pertubuhan ini. KESELAMATAN MANUSIA DAN TENAGA
Dalam persekitaran dunia yang sentiasa berubah, konflik dan bencana yang timbul menyebabkan masyarakat dunia membentuk konsep keselamatan manusia. Konflik dan bencana seperti kekurangan bekalan makanan dan air memburukkan lagi keadaan dan boleh membawa kesan yang serius kepada kelangsungan dan kesejahteraan hidup manusia. Keselamatan sumber tenaga menjadi isu yang hangat diperdebatkan sejak berdekad&dekad.
Kini, penduduk dunia dianggarkan menggunakan >9 juta tong minyak mentah sehari dan menjelang tahun <6<, kadar penggunaannya akan mencecah 66< juta tong sehari. Dunia sedang menghadapi krisis bekalan tenaga kerana permintaan yang amat tinggi dan kekurangan bekalan yang menyebabkan kenaikan harga. Dunia dikejutkan dengan harga minyak mentah yang mencecah nilai tertinggi pada Eulai <<> dan hampir membawa kepada kemelesetan ekonomi dunia. Keselamatan bekalan tenaga perlu menimbangkan supaya penyelidikan dibuat ke atas sumber baru tenaga yang boleh dibaharui. Malaysia turut menerima tempias daripada cabaran ini. *leh itu, Malaysia perlu mengatur kedudukannya untuk melindungi kepentingannya dalam isu yang melibatkan keselamatan manusia, bekalan dan permintaan tenaga dunia. ISU ALAM SEKITAR
%ertumbuhan ekonomi luar biasa yang disaksikan oleh dunia akan memberikan tekanan hebat ke atas alam semula jadi dan persekitaran. %emanasan global %emanasan global menjadi isu transnasional yang memerlukan tindakan sejagat. Dalam menghadapi cabaran ini, diplomasi alam sekitar ternyata perlu diberikan tumpuan oleh Malaysia bagi memastikan keseimbangan antara pembangunan dengan persekitaran. Dalam beberapa tahun ini, peningkatan suhu akibat gas karbon dioksida yang terperangkap dan kesan gas rumah hijau banyak mempengaruhi cuaca dunia. %emanasan global akan memberikan kesan kepada kehidupan manusia di seluruh dunia. )ni termasuk mendapatkan bekalan air minum, kesihatan, makanan dan kesejahteraan alam sekitar.
%engunaan pakai %rotokol Kyoto dan %ersidangan 1angka kerja %$$ tentang %emanasan 4lobal merupakan langkah pertama untuk mengurangkan pelepasan gas berbahaya dan
menangani pemanasan global. Dalam hal ini, Malaysia perlu mempunyai pendirian teguh terhadap isu pemanasan global yang melangkaui %rotokol Kyoto. Demi mencapai matlamat ini, Malaysia perlu terlibat secara aktif dalam usaha antarabangsa untuk menggubal dasar yang berasaskan kajian saintifik yang mantap HAK ASASI MANUSIA GERAKAN KESEDERHANAAN GLOBAL /GMM0 4MM mula diperkenalkan oleh 2A$ %erdana Menteri Malaysia, DatoF "ri Mohd Najib 3un Abdul 1a5ak di %erhimpunan Agung ke&;8 %ertubuhan $angsa&$angsa $ersatu '-N4A( yang telah diadakan pada 9 "eptember <6<. "ejak diperkenalkan, isma %utra telah bergiat aktif dalam mempromosikan 4MM dan konsep kesederhanaan di peringkat antarabangsa. )nisiatif 4MM telah dialu&alukan oleh pelbagai badan&badan antaranbangsa. "ebagai contoh, di peringkat A"#AN, Deklarasi Langkawi mengenai 4MM telah diterima pakai semasa "idang Kemuncak A"#AN ke&; pada 9 April <68 di Langkawi. Deklarasi ini merangkumi ikrar A"#AN untuk mempromosikan kesederhanaan sebagai nilai dan pendekatan A"#AN dalam menegakkan keamanan, keselamatan dan pembangunan, serta menggalakkan konsep kesederhanaan dalam hubungan serantau dan antarabangsa. Konsep GMM boleh dijelaskan seperti berikut:
Malaysia terus mempromosikan konsep kesederhanaan melalui pelbagai platform antarabangsa melalui saluran diplomatik, Yayasan Gerakan Kesederhanaan Global (GMMF), Pengerusi kademik !asatiyyah di "ni#ersiti Malaya ("M) dan $nstitut
!asatiyyah, dengan tujuan untuk meneroka kerjasama dalam GMM dan menggalakkan kesederhanaan sebagai pendekatan ke arah keamanan dan keadilan sejagat% GMMF ( &hyperlink' kepada laman sesaang GMMF: http:%gmomf%org) telah ditubuhkan pada bulan pril *+* sebagai pemikir untuk menggalakkan perkembangan dan perkongsian GMM serta melaksanakannya melalui program-program yang praktikal dan berkesan%
Kempen keanggotaan Malaysia sebagai anggota tidak tetap Majlis Keselamatan .angsa-.angsa .ersatu ("/01) yang bertemakan 2Keamanan dan Keselamatan melalui Kesederhanaan2 menekankan keper3ayaan Malaysia bahaa amalan kesederhanaan mampu mengekalkan keamanan, kestabilan dan perpaduan% Malaysia per3aya bahaa Pertubuhan .angsa-.angsa .ersatu (P..) boleh digunakan oleh negara-negara anggotanya dan masyarakat antarabangsa sebagai platform untuk meneroka 3ara penggunaan prinsip kesederhanaan untuk mengatasi 3abaran ekstremisme pada masa kini% GMM se3ara keseluruhannya menjadi pelengkap kepada misi dan kerja-kerja sistem P.. di pelbagai peringkat dalam usaha untuk memupuk persefahaman, kesabaran dan tanggungjaab dan juga untuk memajukan agenda untuk keamanan, keharmonian dan keadilan% ANTI KEGANASAN DAN JENAYAH RENTAS SEMPADAN
PENCEGAHAN KEGANASAN DAN JENAYAH TRANSNASIONAL Keganasan dan jenayah terancang transnasional merupakan masalah sejagat yang serius dan mampu mengancam kestabilan dan keselamatan negara serta keamanan antarabangsa. Perjuangan menentang keganasan dan jenayah terancang transnasional perlu dibuat secara menyeluruh. Masyarakat antarabangsa perlu memberikan takrif yang diterima di seluruh dunia untuk mengenal pasti puncanya dan mengambil tindakan yang wajar bagi memulihkannya serta memasukkan akta keganasan yang dilakukan oleh sesebuah negara.
Malaysia mengecam semua tindakan, kaedah dan amalan keganasan dan jenayah transnasional. Oleh sebab keganasan dan jenayah terancang transnasional merupakan fenomena antarabangsa yang menjangkaui sempadan negara, perjuangan menentang kedua-dua ancaman tersebut memerlukan tindakan antarabangsa yang berkesan menurut Piagam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu dan prinsip mengawal hubungan dan undang-undang antarabangsa yang diiktiraf di seluruh dunia. Malaysia percaya bahawa forum terbaik untuk mengetuai dan menyelaras tindakan tersebut ialah Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu. Malaysia aktif menyumbangberkongsi maklumat dan pengalaman dalam !uruhanjaya Pencegahan "enayah dan Keadilan "enayah #$$P$"% dan !uruhanjaya &adah 'arkotik #$'&% dan juga di peringkat serantau, terutamanya di bawah Program Kerja (!)(' sebagai usaha membanteras keganasan dan jenayah terancang transnasional.
DIALOG ANTARA KEPERCAYAAN DAN ANTARA PERADABAN
-saha mengadakan dialog antara kepercayaan dan antara peradaban menunjukkan bertambahnya perhatian politik di peringkat tinggi dengan kepentingan strategik bagi dialog antara budaya dan antara agama dalam usaha mencapai keamanan. Keperluan menyelaras tindakan antarabangsa untuk memupuk keamanan timbul ekoran daripada peristiwa 66 "eptember, serangan di Madrid pada 66 Mac <. Dengan mengambil kira bertambahnya usaha berkenaan antara kepercayaan dan antara peradaban, Malaysia akan memberikan tumpuan kepada inisiatif yang diketuai oleh %$$ di peringkat antarabangsa! %akatan %eradaban 'Ao+( di peringkat serantau! Dialog antara kepercayaan Asia %asifik. P$!$ala$
Diplomasi awam memainkan peranan penting dalam menghebahkan dasar luar negara Malaysia kerana melaluinya, kepentingan dan kedudukan Malaysia disampaikan kepada semua pemegang amanah bagi Kementerian. Dalam hal ini, Kementerian Luar Negeri bertanggungjawab menyediakan maklumat yang tepat dan menangkis dakwaan palsu yang dilemparkan kepada Malaysia melalui penyebaran maklumat dan diplomasi awam. Diplomasi Awam dilihat sebagai salah satu alat yang paling penting dalam amalan diplomasi pada hari ini. Diplomasi Awam yang proaktif, tepat pada masa, diselaraskan dengan baik, tepat, ino@atif, berasaskan fakta dan bermaklumat amat perlu dalam mengutarakan kepentingan dasar luar negara Malaysia. Malaysia perlu melaksanakan strategi komunikasi dan media yang membantu memperlihatkan imej Malaysia. %endekatan pelbagai tujuan dalam menyebarkan maklumat dan menarik pemegang amanah harus diambil, termasuklah penggunaan penerbitan, akhbar, media elektronik dan program lain yang berkaitan. 4lobalisasi dan liputan komunikasi massa yang luas memberi Kementerian peluang menggunakan maklumat sebagai alat untuk meneruskan agenda dasar luar negara Malaysia dan memberikan pemahaman yang lebih baik tentang matlamat dan objektifnya.
