Dulitlov metod presađivanja larvica u procesu selekcije i uzgoja matica povećane otpornosti na bolesti pčelinjeg legla i odraslih pčela
prof. dr Zoran Stanimirović *, Mr sci. Dragan Ćirković** specijalist ista za bolesti pčela
**Fakultet veterinarske medicine, Beograd *Ministarstvo poljoprivrede i vodoprivrede RS, Okrug Novi Pazar
Proizvodnja matica sa presađivanjem larvi. Postoji više metoda koje se baziraju na presađivanju larvi kao osnovnom principu u pro proizvodnji matica. Međutim, u ovoj knjizi u kraćim crtama biće opisana dva metoda: Dulitlov i Jenterov metod.
Dulitlov metod. Pre početka proizvodnje matica primenom Dulitlovog metoda treba obaviti sve pripreme, koje podrazumevaju: - pr prip ipre remu mu vešt veštaačkih matičnih osnova, - pripremu larvi za presađivanje, - pripremu specijalno specijalno podešenog podešenog okvira sa pokretnim pokretnim lajsnicama, lajsnicama, - pripremu igala za presađivanje larvi i obezbeđivanje dovoljne količine rezervnog mleča, - pripremu društva društva za prihvatanje larvi i dogradnju matičnjaka, - obezbeđivanje dovoljnog broja oplodnjaka u kojima će se obavljati sparivanja matica.
Veštačke matične osnove konstruisao je ameri čki pčelar Dulitle, 1881. godine. Ovim njegovim pronalaskom otpočela je višestruka intenzivna proizvodnja matica širom sveta (slika 107). Veštačke matične osnove se izra đuju od čistog pčelinjeg voska, pojedinačno ili u većem broju. Pre izrade osnova pravi se kalup (slika 108) od kruškovog ili jabukovog drveta, dužine oko 10 cm. Kalup na vrhu ima dužinu 1 cm, prečnik 8-9 mm i treba da je dobro zaobljen i uglačan. Za izradu većeg broja osnova pravi se 10-12 kalupa iste veli čine, koji se pričvršćuju na jednoj letvici. Razmak između kalupa treba da bude oko 2-3 cm radi lakše manipulacije pri skidanja osnova. Najbolje mati čne osnove dobijaju se od voskovih poklopaca ćelija saća, koji se skidaju za vreme vrcanja meda, mada se u ovu svrhu može koristiti i drugi pčelinji vosak. Pripremljeni vosak se otapa u pogodnom sudu (vodenom (vode nom kupatilu kupatilu), ), a za to vreme vreme pripreme pripreme se se dva kalupa kalupa i stave stave u posudu posudu sa hladnom vodom. Kada Kada se vosak u prvoj posudi rastopi rastopi (ne sme biti vreo), iz posude sa hladnom hladnom vodom izvadi izvadi se jedan kalup, kalup, sa njega se stresa voda, pa pa se vrh zamoči oko 7 mm u topao topao vosak. Postupak se ponavlja još dva puta, s tim da se u drugom potapanju vrh kalupa zamoči nešto pliće, a u trećem potapa samo vrh, da bi se dobio zid osnove koji je pri dnu dnu deblji. Kalup Kalup sa prilepljenim prilepljenim voskom na vrhu treba odmah zamočiti u hladnu vodu, pa pažljivim uvrtanjem na jednu i drugu stranu smaknuti sa njega voskovu osnovu. Kalup sa koga je skinuta matična osnova stavlja stavlja se u hladnu vodu, a zatim se se uzima drugi sa sa kojim se ponavlja isti isti postupak. Nakon Nakon izrade dovoljnog broja osnova pristupa pristupa se njihovom njihovom učvršćivanju za letvice okvira.
U poslednje vreme pčelari u Americi koriste voskove matične osnove od plastične mase za proizvodnju mleča i matica. Plastične osnove u proizvodnji mleča pokazale su se vrlo dobro, jer pčele presađene larve odmah prihvataju, a istovremeno omogućavaju brži i lakši rad. Međutim, osnove od plastične mase za proizvodnju matica još nisu dovoljno proverene jer proizvedene matice u nekim slučajevima zaostaju u svojim produktivnim svojstvima. Plastične osnove treba prethodno dati bilo kojem društvu na pčelinjaku da poprime miris pčela, odnosno treba ih nalepiti na lajsnice i ostaviti p čelinjoj zajednici najmanje 48 časova. Ako se tako ne postupi, pčele odmah izbacuju presađene larve iz osnova i voskom sužavaju otvor osnove, što je znak da larve u osnovi nisu primljene. Specijalno podešen okvir mora biti po meri košnice kojom se p čelari, s tim da su satonoša i ostale lajsnice uže od 15 do 17 mm. Za svaki okvir treba napraviti po tri pokretne lajsnice iste dužine i širine kao što je i sâm okvir. Dve lajsnice koriste se pri proizvodnji matica, a treća pri proizvodnji mleča. Na bočnim lajsnicama okvira izbušeni su na tri mesta okrugli otvori pre čnika oko 1 cm, u koje se uvlače krajevi lajsnica. Razmak između otvora, odnosno lajsnica, iznosi: od satonoše do prve lajsnice 5 cm, od prve do druge lajsnice 7 cm i od druge do treće lajsnice takođe 7 cm. Lajsnice na koje se lepe matične osnove treba da budu tako podešene da se lako i brzo mogu stavljati u okvir i vaditi iz njega. Da bi se to postiglo, krajeve lajsnica treba na jednoj strani zaobliti u dužini od 1 cm, a na drugoj u dužini od 2 cm.
Pričvršćivanje veštačkih matičnih osnova od plastične mase ili voska obavlja se tako što se na svaku lajsnicu po celoj dužini prethodno nalepi pantljika od osnove saća. Potom se osnove od plastične mase jednostavno utisnu na razmaku od oko 2 cm, a voštane osnove pričvrste pomoću kalupa u kome su i izra đene. Za vađenje i prenošenje larvi u osnovice postoje postoje specijalne specijalne igle. U svetu a i kod nas poznate su Rotove pčelarske igle. Međutim, u nedostatku ovih igala mogu poslužiti i obične štrikaće igle ili peruške od kokošijeg krila i repa. Igle koje pčelari sami izrađuju treba da su na vrhu spljoštene, zaobljene, uglačane i savijene pod uglom od 30°. Savijeni kraj premazuje se nekom jakom bojom (crvenim lakom), radi lakše orijentacije pri radu. Drugi kraj igle mora biti zašiljen da bi se lakše mogle izbacivati larve iz ćelija, ako za to postoji potreba. Larve koje se presađuju u veštačke osnovice treba obezbediti dovoljnom količinom mleča. Ako mleča nema u rezervi ili ako u košnicama nema otvorenih matičnjaka, iz kojih bi se mleč mogao uzeti, onda se prvo presa đivanje larvi mora obaviti bez dodatka mleča (presađivanje na suvo), ili je pri presađivanju larvi neophodno zahvatati i sav mleč iz prvobitne ćelije.
U procesu proizvodnje matica vrlo bitan momenat je sâm izbor larvi za presađivanje. Neophodno je da larve za presa đivanje budu iste starosti i da potiču iz najboljih zajednica na p čelinjaku. Larve ne smeju biti starije od 12 do 18, maksimalno 24 časa, a ako pčelar nije dovoljno izvežban da odredi starost larvi, larvi, neophodno je da napravi izolator za maticu (slika 109). Izolator Izolator se pravi od matične rešetke u obliku rama u koji se stavlja naj češće jedan okvir sa saćem, mada postoje i izolatori za tri okvira (jedan za med, drugi za maticu sa saćem i treći sa mladim leglom). U svom gornjem kraju, na bočnoj letvici, izolator mora da poseduje jedan otvor pre čnika oko 1 cm, kroz koju se ubacuje matica. U izolator se stavlja jedan okvir s mla đim saćem, a kroz otvor na izolatoru ubacuje se matica. Izolator sa uba čenom maticom se stavlja u sredinu zajednice, odakle je uzeta matica. P čele će prolaskom kroz matičnu rešetku odmah prihvatiti svoju maticu i ubrzo joj pripremiti ćelije za polaganje jaja. Nakon 48 do 52 sata izolator se vadi, a matica sa kavezom vraća u društvo, dok se pčele radilice jednostavno stresu sa okvira sa zaleženim jajima.
Presađivanje larvi najbolje će uspeti ako se obavlja u ranim jutarnjim časovima i po toplom vremenu, jer tada nisu potrebne neke naročite mere predostrožnosti u pogledu vlage i toplote. Okvir sa larvama za presađivanje se postavlja na specijalan stalak koji omogućuje da satonoša okvira bude malo podignuta prema pčelaru, kako bi se lakše uočavala starost larvi. Neposredno pred ubacivanje larvi u svaku veštačku osnovu treba staviti po jednu kap mleča razblaženog destilovanom vodom. Mleč se razblažuje tako što se u matičnjak napunjen mlečom stavi nekoliko kapi vode i dobro izmeša. Ako se razblaživanje mleča obavlja u nekoj manjoj staklenoj posudi (bočice od streptomicina ili penicilina), onda na 2/3 mle ča potrebno je sipati jednu trećinu vode, čime se postiže približno ista gustina mleča kao što je mleč pod larvom u saću. Tokom presađivanja, odnosno spuštanja larvi, prisloni se igla na dno i lagano povu če u stranu, tako da larva ostane na mleču koji se nalazi na dnu osnove. Ako neka larva pri vađenju i spuštanju bude povređena ili prvim potezom ne bude izvučena iz ćelije, ne treba je presađivati, već odmah preći na drugu. Pošto se na jednoj lajsnici rama za presa đivanje nalazi 10-12 veštačkih osnova, onda ih nakon popunjavanja privremeno treba pokriti vlažnim i toplim unapred pripremljenim platnom i pristupiti presađivanju na osnovice druge lajsne. Nakon završetka popunjavanja veštačkih matičnih osnova druge lajsnice, obe se stavljaju u specijalni okvir, prekriju vlažnim i toplim platnom i brzo transportuju do odgajivačkog (receptornog) društva startera. U starteru okvir sa presađenim larvama se stavlja u središte košnice, tj. u prostor napravljen razmicanjem razmicanjem okvira s leglom. leglom. Odmah po završetku rada na prvom okviru treba pristupiti presađivanju larvi na drugom okviru. Drugi okvir sa presađenim larvama stavlja se u pčelinje društvo do prvog, takođe zaleženog rama, s tim da se između njih postavi jedan okvir sa cvetnim prahom. Odmah nakon svega opisanog mlade pčele obezmatičenog društva pristupaju negovanju i ishrani presađenih larvi.
Pošto pčele pri prvom presađivanju ne prihvataju sve larve, potrebno je ve ć sutradan obaviti koncentraciju prihvaćenih larvi, a neprihvaćene ukloniti. Radi dobijanja kvalitetnih matica neki pčelari primenjuju dvostruko presađivanje larvi, koje se sastoji u tome što se po isteku 12 časova već prihvaćene larve povade iz započetih matičnjaka i na njihova mesta presade nove. Ako postoji potreba za daljom izgradnjom matičnjaka, neophodno je na mesto izvađenih okvira sa izgrađenim matičnjacima staviti dva nova sa tek presa đenim larvama. Osim priprema i odabiranja larvi za presađivanje, vrlo je bitno obaviti pravilne i blagovremene pripreme društva koje će presađene larve prihvatiti i započeti matičnjake. Ovo društvo mora da bude jako, dobro prihranjeno, obezmati čeno, sa oduzetim otvorenim i dodatim zatvorenim leglom. Matica se privremeno može dati nekom društvu na čuvanje, a leglo treba razdeliti po p čelinjaku. Započeti matičnjaci, odnosno prihvaćene larve mogu se držati u obezmatičenom društvu sve vreme larvenog larvenog i lutkinog perioda perioda razvoja, ali se mogu i neposredno posle 24 časa provedena u društvu bez matice prebaciti u društvo sa maticom (bilder) i to u posebni nastavak odvojen matičnom rešetkom, gde će se obaviti dalje dozrevanje larvi, lutki i odraslog insekta, odnosno mlade matice.
Društvo s maticom priprema se istog dana kada se presađene larve stave u obezmatičeno društvo. Priprema podrazumeva uklanjanje otvorenog i dodavanje poklopljenog legla u plodištu, nakon čega se preko plodišta sa maticom stavlja matična rešetka. Preko matične rešetke postavlja se jedan prazan nastavak ili dva polunastavka u koje se do bočnog zida ubaci jedan okvir sa izrađenim praznim saćem, a do njega i drugi okvir sa cvetnim prahom i medom. Uz navedena navedena dva dva okvira okvira ubacuju ubacuju se još dva sa otvoren otvorenim im leglom leglom i pčelama izvađenim iz plodišta. plodišta. Posle smeštaja smeštaja okvira okvira sa leglom dodaju se još jedan okvir sa cvetnim cvetnim prahom, dva okvira sa otvorenim leglom i pčelama koje su uzete iz jačih osnovnih društava, i jedan ili dva okvira sa praznim saćem ili sa malo meda i cvetnog praha. Ukoliko još postoji prazan prostor u košnici, potrebno p otrebno ga je pregraditi pregradnom daskom ili staviti još jedan okvir sa praznim saćem. Kada se nastavak ispuni, odozgo se stavlja Milerova hranilica sa 1-2 litra medno-šećernog sirupa i sve se poklopi daskom i krovom. Drugog dana u jutarnjim časovima, u gornjem nastavku neophodno je razmaknuti okvire sa otvorenim leglom, pa iz društva koje je započelo matičnjake izvaditi oba okvira i staviti ih u prostor između okvira sa leglom, tako da društvo odmah dobije najčešće od 25 do 30 započetih matičnjaka na dalje odgajivanje i sazrevanje. Mati čnjaci će u odgajivačkom društvu sazreti za 8-9 dana, jer su u starteru proveli ve ć oko 24 časa. Zato pčelar mora strogo voditi računa o vremenu oduzimanja matičnjaka, jer ukoliko propusti određeno vreme, prva matica koja se izleže poubijaće ostale, a ceo posao oko izvođenja matica biće uzaludan.
Društvo koje dovršava matičnjake možemo da koristimo više puta u iste svrhe, ali se mora obaviti preraspodela preraspodela otvorenog otvorenog i zatvorenog zatvorenog legla kako u nastavku gde se obavlja sazrevanje matičnjaka, tako i u ostalim nastavcima date košnice. Naime, u plodištu će biti više otvorenog legla, dok će u gornjem nastavku biti samo zatvoreno leglo. Međutim, može se ponekad dogoditi da društvo oslabi, pa čak i da mu nestane matica ili, obratno, da toliko oja ča da mu preti opasnost od rojenja. Zbog toga oslabljeno društvo treba napustiti, a društvu kome preti opasnost da se izroji oduzeti nekoliko okvira sa leglom i p čelama, ili mu leglo zameniti leglom neke druge košnice. Ova manipulacija je najčešće dovoljna da bi se spre čilo rojenje pčela, a ako se u tome ipak ne uspe, društvo treba iskoristiti za proizvodnju mleča. Zreli matičnjaci se vade iz društava u kojima je obavljano njihovo dozrevanje i smeštaju se pomoću žičanih čah ahur uraa - št štit itov ovaa - u op oplo lodn dnja jake ke (s (sli lika ka 11 110) 0) il ilii u osnovna društva u kojima se zamenjuju stare ili nepoželjne matice. U oplodnjacima ili osnovnim društvima obavi će se izvođenje mladih matica, sparivanje i provera njihovih vrednosti za dalju proizvodnju.
U pčelarskoj praksi koriste se dva tipa oplodnjaka: - veći oplodnjak, koji se pravi od savremenih košnica ispregra đenih pokretnim pregradnim daskama daskama na više odeljenja u koja staju samo 2 okvira okvira saća, i - mali oplo oplodnjak dnjak,, koji koji prima prima 4 okvi okvira ra čija veličina zavisi od veličine plodišnog okvira košnice kojom se pčelari. Veće oplodnjake više koriste pčelari sa manjim brojem košnica, a male oplodnjake pčelari sa većim brojem košnica. Sa većim oplodnjacima pčelar manjeg iskustva može lako da radi, jer ovi oplodnjaci ne zahtevaju neku posebnu preciznost u radu. Svaki oplodnjak mora da ima jedan okvir sa poklopljenim leglom gusto prekriven pčelama, jedan okvir sa medom i obezbeđenu vodu u neposrednoj blizini. Pošto se iz novoformiranih oplodnjaka jedan deo starih pčela vraća u svoje košnice, neophodno je predveče, kada su pčele smirene, posle naseljavanja pojačati oplodnjake mladim pčelama iz osnovnih društava, vodeći računa o tome da prilikom preseljavanja pčela radilica slučajno ne bude zahvaćena i matica. U jutarnjim časovima narednog dana, svakom formiranom oplodnjaku pomoću žičane čah ahur uree - št štit itaa - tr treb ebaa dod dodat atii po po 2 zr zrel elaa matičnjaka. Nakon dodavanja matičnjaka neophodno je obaviti suženje leta oplodnjaka na 2 ili 3 cm, u zavisnosti od jačine nukleusa. Predveče oplodnjake treba prihraniti sa oko 100-200 ml medno-šećernog sirupa, a prihranjivanje produžiti svake treće većeri, sve dok se ne oduzmu mlade matice.
Naseljavanje velikih oplodnjaka obavlja se jačim osnovnim ili društvima sa aktiviranim nagonom za rojenjem. Ako se oplodnjaci formiraju od društava sa intenziviranim nagonom za rojenjem, neophodno je na okvirima sa leglom ostaviti samo po dva matičnjaka za svako odeljenje, a ostale mati čnjake iskoristiti za formiranje novih oplodnjaka. Međutim, ukoliko nema rojevskih, neophodno je unapred pripremiti zrele matičnjake. Nije retka pojava da u nekom nekom oplodnjaku nestane mlada mlada matica, što vodi eliminaciji takvog oplodnjaka ili njegovom ponovnom naseljavanju novim okvirima sa leglom i pčelama, uz dodatak po 2 matičnjaka. Naseljavanje malih oplodnjaka oplodnjaka podrazumeva blagovremenu pripremu pripremu saća u okvirima uz obezbeđenje pčela. Izgradnju saća u okvirima obavljaju osnovna društva za vreme neke jače pčelinje paše. Da bi osnovna društva izgradila sa će, potrebno je u prazan plodišni plodišni nastavak (slika 108) ubaciti ubaciti 6 manjih okvira (ramića) sa prethodno ugrađenim osnovama saća. Zatim jačem društvu u sredinu između okvira sa leglom dodati po jedan pripremljen okvir sa ramićima. Pri dobroj paši jaka društva odmah pristupaju intenzivnoj intenzivnoj izgradnji izgradnji saća u ramićima, a zatim ih većinom ispunjavaju medom. Ukoliko paša naglo prestane, pčele u oplodnjacima treba odmah prihraniti i sa prihranjivanjem nastaviti nastaviti sve dok dok ne izgrade saće i ne obezbede dovoljnu količinu hrane. Za normalan život i rad oplodnjaka dovoljno je ako se sa dva okvira otvorenog legla iz osnovnih jačih društava stresu pčele, što otprilike iznosi oko 250 g pčela po oplodnjaku.
Za naseljavanje oplodnjaka najbolje je uzeti p čele sa udaljenih pčelinjaka ili naseljene oplodnjake preseliti na mesta 7 i više kilometara udaljena od p čelinjaka, kako se stare pčele ne bi vraćale u svoje košnice. Ukoliko za to nema mogu ćnosti, neophodno je pčele izvesno vreme držati u mračnom prostoru. Pčele koje se uzimaju sa udaljenih pčelinjaka moraju se dopremiti na odgajivališta matica dan ranije, pre nego što se zreli matičnjaci smeste u oplodnjake. Dopremljene pčele treba odmah smestiti u zamračenu prostoriju i ostaviti 24 časa da se odmore od puta, uz istovremenu istovremenu prihranu. Nakon svih izvedenih priprema, tj. obezbeđivanja saća hranom u ramićima, pčela za punjenje oplodnjaka i zrelih matičnjaka, pristupamo naseljavanju oplodnjaka. Najpre se u mračnu prostoriju unesu oplodnjaci, zatim sanduci sa p čelama, okviri i ramići sa hranom, a za to vreme matičnjaci moraju biti pokriveni i dobro utopljeni. Iz sredine oplodnjaka izvade se dva ramića pa se u svaki utisne po jedan mati čnjak smešten u žičanoj čahuri. Nakon postavljanja matičnjaka, ramiće je neophodno pažljivo vratiti u oplodnjak, odmah ga napuniti pčelama (lopaticom zahvatiti oko 250 g pčela i pomoću levka ubaciti ih u oplodnjak) i poklopiti hranilicom ili poklopnom daskom da pčele ne bi izlazile napolje. Kada se završi sa naseljavanjem oplodnjaka, neophodno je obezbediti mir p čelama do večeri, kada se iznose iz zamračene prostorije i preraspoređuju po odgajivalištu u kome će se obaviti izvođenje, oplodnja i provera nosivosti mladih matica.
Naseljeni oplodnjaci mogu se držati na istom pčelinjaku sa osnovnim društvima, ali je neophodno rasporediti ih tako da budu udaljeni najmanje 150 metara od osnovnih društava, jer u bespašnom periodu lako postaju plen jačih društava. Međusobna udaljenost oplodnjaka iznosi pola metra, letima su okrenuti na različite strane, dok je rastojanje između redova najmanje dva metra. Oplodnjake je potrebno podići na visinu do 1 metar od zemlje i malo ih nagnuti napred, što malim društvima olakšava čišćenje. Nakon razmeštaja oplodnjaka treba ukloniti papir sa leta, kojim su privremeno privremeno bila zatvorena, da bi pčele u jutarnjim časovima normalno radile, a bez obzira na to što su pčele bile dobro hranjene za vreme naseljavanja, prihranu treba nastaviti svake druge ili tre će večeri, i to samo po prestanku izleta izleta pčela na pčelinjaku. Pri normalnim okolnostima mlade matice će za 7-10 dana otpočeti da nose jaja, tako da u međuvremenu treba obaviti detaljan pregled oplodnjaka. Pregled se izvodi izjutra ili kasno predveče kada prestane izlet p čela na pčelinjaku. Ako u nekom oplodnjaku ne postoji matica, što nije retka pojava, neophodno ga je podmladiti mladim pčelama, a narednog dana dodati jedan (re đe dva) zreli matičnjak. Ukoliko nemamo matičnjak, oplodnjak treba rasformirati, jer će ubrzo postati plen pčela tuđica ili će ga napasti moljci i druge šteto čine. Najkritičniji period u održavanju oplodnjaka je ceo jul i avgust, i ako oplodnjaci do tada nisu dovoljno snabdeveni pčelama i hranom, mala društva će bežati iz njih, a ako se još pojave i namnože namnože moljci, pčele ostavljaju ne samo leglo ve ć i med.
Nekad se dogodi rojenje u oplodnjaku, što je veliki gubitak, ne samo zbog matica i pčela nego i zbog legla, jer sa rojem odu skoro sve pčele, tako da nezaštićeno saće ubrzo napadnu i unište moljci. Me đutim, da bi se to sprečilo, potrebno je iz oplodnjaka izvaditi jedan ramić sa leglom i pčelama, a na njegovo mesto dodati prazan ramić u kome je saće izgrađeno. Međutim, ako se to na vreme ne uradi, oplodnjak će se izrojiti, pa je zato bolje blagovremeno oduzeti maticu, a sutradan društvu dodati zreo matičnjak. Oplodnjaci su korisni samo ako se neprekidno iskoriš ćavaju. Broj pčela u njima postepeno se smanjuje, smanjuje, pa maticu treba držati držati samo toliko koliko je neophodno da bi se proverila njihova nosivost. Po oduzimanju matica iz oplodnjaka mala društva uveče treba dobro prihraniti i podmladiti mladim pčelama, a sutradan dodati po dva zrela mati čnjaka. Velike oplodnjake sa okvirima normalne veličine košnica kojima se p čelari treba na kraju proizvodne sezone, vađenjem pregradnih dasaka i prethodnim oduzimanjem matica, pretvoriti u normalna društva. Posle oduzimanja poslednje partije matica iz malih oplodnjaka neophodno je pokupiti sve ramiće, smestiti ih u plodišne okvire i ostaviti na dalje čuvanje osnovnim društvima do naredne sezone.
Slika 1. Matična čaura
Slika 2. Pčelin elinja jak k za uzgo uzgojj mati matica ca sa koš košnica nicama ma rasp raspor oreeđenim enim u vid vidu u potkovice
Slika 3. Mini Mini oplod oplodnja njak k sa četir etirii mini mini ram ramaa
A
B
Slika 4.
A Veštačka matična čaura B Serija matičnja njaka na pla plastičnim nim matičnim čaurama
Slika 5. Zale Zalepl plje jene ne mati matične čaure aure na letv letvii-no nossaču
ina oduz oduzim iman anja ja mati matičnog mleča Slika 7. Prikaz jednog od načina
Slika 8. Ubac Ubaciv ivan anje je star starto tova vanih nih larvi larvi u pripre pripreml mlje jen n prost prostor or
Slika 9. Zatv Zatvor oreni eni mati matičnjaci
A
Slika 10. A. Izla Izlaza zak k mati matice ce iz mati matičnjaka
B
B. Jednodnevna iz izvedena ma matica
Slika 11. Uzim Uziman anje je larv larvii za pres presaađivan ivanje je u mat matiične čaure
Slika 12. Presađivan ivanje je larv larvic icee star staree 10 časova asova u plas plasti tičnu matičnu čauru
Kval Kvalit itet etan an mati matičnjak
Ram Ram sa zatv zatvor oren enim im legl leglom om
Stak Stakle lena na lula lula za hvat hvatan anje je mati matice ce
Kave Kavezz za trans transpor portt i dodav dodavanj anjee mati matice ce
a
b
Prib Pribor or za obel obelež ežav avan anje je mati matica ca a) opalesc opalescent entne ne pločice ice sa broj brojev evim imaa b) specijalni flomasteri
Speci Specija jaln lnaa cev cevčica ica sa prst prsten enom om i klip klipom om
