Deba Ibarreko Aditz-taulak (Debabarrena)
Badihardugu Euskara Elkartea
4
Egilea: Jesus Mari Makazaga Koordinatzailea: Aintzane Agirrebeña Azala eta inprenta: Gertu Argitalpena: BADIHARDUGU Euskara Elkartea: www.badihardugu.com
[email protected] Urkizu 11, behea Tel.: 943121775 I.S.B.N.: 84-611-3756-6 Lege Gordailua: SS-1369-06 Deba Ibarra. 2006
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
atarikoa
Aurkibidea Atarikoa ...........................................................................1 Oharrak .............................................................................2 Indikatiboa .......................................................................3 Baldintza ..........................................................................7 Ahalera .............................................................................9 Subjuntiboa eta Agintera ..............................................12 Aditz trinkoak ................................................................14 Erabilera-adibideak ........................................................18
Atarikoa
E
sku artian daukazun lan hau Badihardugu Euskara Elkartiaren proiektu baten parte da. 2005 urtian jarri zan martxan proiektua, eta haren helburua da Deba ibarreko 17 herrixetako aditz-taulak osatzia eta zabaltzia. Oñatiko Bedita Larrakoetxea Udal Euskaltegixak egindako lan bat izan zan lehenengua, Oñatiko Aditz-taulak, eta Aintzane Agirrebeñak eman zion jarraipena, haura oiñarritzat hartuz, Eibarko Aditz-taulak lanarekin. Esku artian dozun lan hau horretan bixetan oiñarrittu da. Lantxo honetan aditz ezagun eta erabillixenak bakarrik batu nahi izan dittugu, modu praktiko eta labur batian danon eskura ipintzeko. Ahoz gehixen entzuten diran formak jaso dittugun arren, hemen agertzen diran aditzformak idazteko orduan erabiltzekuak dira; hau da, lan honetan gure herriko berbetan idazteko balixoko digun proposamena egin nahi izan dogu. Hau dala ta, forma osuak idatzi dittugu.
Horretarako, adizki batzuen formia eta egitturia osatzeko, paradigmen batasunari eta logikiari kasu egiñez eta euskera batuari begira lan egin dogu; azken batian, euskera bat dala erakusteko eta herri-hizkeren eta batuaren arteko zubi-lana egitteko asmoz sortu dogu lan hau. Aditz-forma batzuetan parentesixak ikusiko dittuzue; horrek esan nahi dau bi modutara esaten/entzuten dala aditz hori: parentesi barrukua esanda edo esan be. Beste batzuetan, berriz, bi aditz-forma ipiñi dittugu, forma bixak entzuten diralako berdin samar; horregaittik, bata zein bestia eman dittugu ontzat. Lan hau ikusi ondoren konturatzen bazara zure belarrirako ezezagunak diran formak agertzen dirala edo zure inguruan beste modu batera esaten dirala, gustora hartuko dittugu zure ohar, iritzi eta proposamenak. Nahi dozun arte, ba.
Badihardugu Euskara Elkartia
1
2
Oharrak
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
Nola irakurri aditz-taulak naiz
Erabillera neutrua
naiz
Euskara batuko ordaiña
nauk
Forma alokutibua, gizonezkuekin hitz egitteko
naun
Forma alokutibua, andrazkuekin hitz egitteko
Goguan hartzeko oharrak Elgoibarko aditza jasotzen deben taula honek irakurtzeko orduan, ohar batzuk euki biharko lirake kontuan: 1) Euskara batuko grafia erabilli dogu. 2) Tauletan agertzen diran formak, Elgoibarko hizkera ondo menderatzen deben hiztun zaharren jardunetik jasotakuak dira, eta forma horrek hobetsi nahi gendukez, eta azken urtietan, batiz bat gaztien jardunian, sortu diran berrikerixa batzuk baztertu. 3) Danok dakigu ahozko hizkeran aditzak, bestelako berbak bezela, fonetismuak izaten dittuela. Beste kontu bat da, baiña, idatzira fonetismo horrek eruatia. Lan honetako tauletan, automatikuak diran fonetismuak ez dittugu jaso, hemengo formak idatzirako diranez gero. Hona, ondorengo atalian, fonetismo horretako batzuk.
Esan
Idatzi
Bokal arteko -g- galdu egiten da: Txuleta edar bat erosiko juau afaltzeko . . . . . . . . . . . . . {juagu} Gustora naok zuen kuadrillan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . {nagok}
Bokal arteko -r- biguna ixa galdu egitten da: Atzo etorri zian Lizarrako gure lagunak . . . . . . . . . . . . . {ziran} Badia fubolian sekula aspertzen eztianak . . . . . . . . . . . {badira, ez diranak}
Bokal arteko -d- ixa galdu egitten da: Lagunak ekarri dian oparixa politt askua da . . . . . . . . . . {didan} Errioxara juten dia udaran, semia sendatu deiñ . . . . . . . . {dediñ} Lau urte daruaz zigarrorik erre be . . . . . . . . . . . . . . . . . . {daruadaz}
D/R alternantzia: Etorri hari hona ointxe bertan! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . {hadi} Oso elegante ikusi zindduran domekan . . . . . . . . . . . . . . {zinddudan}
3
Indikatiboa
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR / Indikatiboa ORAINA NI
HI (g) HI (a) HAURA
GU
ZU ZUEK HAREK
naiz
LEHENA nitzan
naiz
nintzen
nok non
nitzuan nitzunan
haiz
hitzan
haiz
hintzen
haiz
hitzanan
haiz
hintzen
da
zan
da
zen
dok don
zuan zunan
gara
giñan
gara
ginen
gaittuk gaittuk
giñuan giñunan
zara/zera
ziñan
zara
zinen
zerate
ziñaten
zarete
zineten
dira
ziran
dira
ziren
dittuk dittun
zittuan zittunan
NOR-NORI / Indikatiboa - Oraina NERI HAURA
HIRI (g)
HIRI (a)
GURI
ZURI
ZUERI
HARERI
jata
jak
jan
jako
jaku
jatzu
jatzue
jakue
zait
zaik
zain
zaio
zaigu
zaizu
zaizue
zaie
jakok jakon
jakuk jakun
jatak jatan HAREK
HARI
jakuek jakone
jataz
jaz
janaz
jakoz
jakuz
jatzuz
jatzuez
jakuez
zaizkit
zaizkik
zaizkin
zaizkio
zaizkigu
zaizkizu
zaizkizue
zaizkie
jakuaz jakonaz
jakuaz jakunaz
jatazak jatanaz
jakuezak jakonez
NOR-NORI / Indikatiboa - Lehena NERI HAURA
HIRI (g)
HIRI (a)
jatan
jaan
janan
jakon
jakun
jatzun
jatzuen
jakuen
zitzaidan
zitzaian
zitzainan
zitzaion
zitzaigun
zitzaizun
zitzaizuen
zitzaien
jakuan jakonan
jakuan jakunan
jat(i)an jatanan HAREK
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
HARERI
jakuen jakonen
jatazen
jazen
janazen
jakozen
jakuzen
jatzuzen
jatzuezen
jakuezen
zitzaizkidan
zitzaizkian
zitzaizkinan
zitzaizkion
zitzaizkigun
zitzaizkizun
zitzaizkizuen
zitzaizkien
jakuazan jakonazan
jakuazen jakunazen
jatazen jatanazen
Lehenaldiko formetan, tauletan agertzen diran formez gaiñ, normala da zitzatan, zitzakun, zitzakuen… modukuak entzutia.
jakuezen jakonezen
4
Indikatiboa
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORK / Indikatiboa - Oraina NIK NI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
nok
non
nau
nozu
nauk
naun
nau
nauzu
ZUEK nozue nauzue
najok najon HI (g)
HI (a)
HAURA
najuek najone
haut
hau
haugu
haue
hau
haugu
haute
hau(na)t
hau(n)
hau(na)gu
haune
haut
hau
haugu
haute
dot
dok
don
dau
dogu
dozu
dut
duk
dun
du
dugu
duzu
jok jon
juagu jonagu
GU
dozue duzue
HAREK
debe dute
juek jone
gaittuk
gaittun
gaittu
gaittuzu
gaittuzue
gaittue
gaituk
gaitun
gaitu
gaituzu
gaituzue
gaituzte
gaittuk gaittun
ZUEK
naue naute
haut
juat jonat
ZU
HAREK
gaittuek gaittune
zaittut
zaittu
zaittugu
zaittue
zaitut
zaitu
zaitugu
zaituzte
zaittuet
zaittue
zaittuegu
zaittue
zaituztet
zaituzte
zaituztegu
zaituztete
dittut
dittuk
dittun
dittu
dittugu
dittuzu
dittuzue
dittue
naute
dituk
ditun
ditu
ditugu
dituzu
dituzue
dituzte
jaittuk jaittun
jaittuagu jaittunagu
jaittuat jaittunat
jaittue jaittune
NOR-NORK / Indikatiboa - Lehena NIK NI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
nindduan
ninddunan
ninddun
nindduzun
nindduzuen
nindduen
ninduan
nindunan
ninduen
ninduzun
ninduzuen
ninduten
nindduan ninddunan HI (g)
HI (a)
HAURA
nindduen ninddunen
hinddudan
hindduan
hinddugun
hindduen
hindudan
hinduen
hindugun
hinduten
hinddunaten
hinddunan
hinddugunan
hinddunen
hindudan
hinduen
hindugun
hinduten
naban
zuan
zonan
zaban
gendun
zendun
zenduen
nuen
huen
huen
zuen
genuen
zenuen
zenuten
juan jonan
genduan gendunan
najuan najonan GU
ZUEK
HAREK
zeben zuten
juen jonen
gindduazen
ginddunazen
gindduzen
gindduzun
gindduzuen
gindduezen
gintuan
gintunan
gintuen
gintuzun
gintuzuen
gintuzten
gindduazen ginddunazen ZU
HAREK
gindduezen ginddunezen
zinddudazen
zindduzen
zindduguzen
zindduezen
zintudan
zintuen
zintugun
zintuzten
zindduedazen
zindduezen
zindduguzen
zindduezen
zintuztedan
zintuzten
zintuztegun
zintuzteten
nittuan
hittuan
hittunan
zittuan
genduzen
zenduzen
zenduezen
zittuen
nituen
hituen
hituen
zituen
genituen
zenituen
zenituzten
zituzten
jaittuan jaittunan
genduazen gendunazen
najaittuan najaittunan
jaittuen jaittunen
5
Indikatiboa
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORI-NORK / Indikatiboa - Oraina (objektu singularra) NERI NIK
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
dixat
diñat
diot
dizut
dizuet
diuet
diat
dinat
diot
dizut
dizuet
diet
jauat jaunat HIK (g)
HIK (a)
HAREK
jauet jauenat
didak
diok
diguk
diuek
didak
diok
diguk
diek
didan
dion
digun
diuen
didan
dion
digun
dien
ditt
dik
diñ
dio
digu
dizu
dizue
diue
dit
dik
din
dio
digu
dizu
dizue
die
jaok jaon
jauk jaun
j(i)ak j(i)an GUK
jauek jauen
dixagu
diñagu
diogu
dizugu
dizuegu
diogu
diagu
dinagu
diogu
dizugu
dizuegu
diegu
jauagu jaunagu ZUK
ZUEK
HAREK
HARERI
jauagu jauenagu
didazu
diozu
diguzu
diozu
didazu
diozu
diguzu
diezu
didazue
diozue
diguzue
diozue
didazue
diozue
diguzue
diezue
die
dixek
diñe
diue
digue
dizue
dizue
diue
didate
diate
dinate
diote
digute
dizute
dizuete
diete
jauek jaune
jauek jaune
jaek jane
jauek jaune
NOR-NORI-NORK / Indikatiboa - Oraina (objektu plurala) NERI NIK
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
dixadaz
diñadaz
diodaz
dizudaz
dizuedaz
diuedaz
dizkiat
dizkinat
dizkiot
dizkizut
dizkizuet
dizkiet
jauadaz jaunadaz HIK (g)
HIK (a)
HAREK
jauedaz jauenadaz
didaz
diuaz
diguaz
diuaz
dizkidak
dizkiok
dizkiguk
dizkiek
didanaz
dionaz
digunaz
diuenaz
dizkidan
dizkion
dizkigun
dizkien
didaz
dixaz
diñaz
dioz
diguz
dizuz
dizuez
diuez
dizkit
dizkik
dizkin
dizkio
dizkigu
dizkizu
dizkizue
dizkie
jauaz jaonaz
jauaz jaunaz
jiaz jianaz GUK
jauezak jaoenaz
dixaguz
diñaguz
dioguz
dizuguz
dizueguz
dizkiagu
dizkinagu
dizkiogu
dizkizugu
dizkizuegu
jauaguz jaunaguz ZUK
ZUEK
HAREK
HARERI
dioguz dizkiegu
jauaguz jauenaguz
didazuz
diozuz
diguzuz
diozuz
dizkidazu
dizkiozu
dizkiguzu
dizkiezu
didazuez
diozuez
diguzuez
diozuez
dizkidazue
dizkiozue
dizkiguzue
dizkiezue
diez
dixez
diñez
diuez
diguez
dizuez
dizuez
diuez
dizkidate
dizkiate
dizkinate
dizkiote
dizkigute
dizkizute
dizkizuete
dizkiete
jauez jaonez
jauezak jaunez
jiez jienez
jauezek jaoenez
6
Indikatiboa
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORI-NORK / Indikatiboa - Lehena (objektu singularra) NERI NIK
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
nixan
niñan
nian
ninan
GURI
ZURI
ZUERI
HARERI
nion
nizun
nizuen
niuen
nion
nizun
nizuen
najauan najaonan HIK (g)
HIK (a)
HAREK
zidan
ziuan
ziguan
ziuan
hidan
hion
higun
hien
zidanan
zionan
zigunan
zionan
hidan
hion
higun
hien
zidan
zixan
ziñan
zion
zigun
zizun
zizuen
ziuen
zidan
zian
zinan
zion
zigun
zizun
zizuen
zien
jauan jaonan
jauan jaunan
j(i)an j(i)anan GUK
jauen jaonen
gixan
giñan
giñon
giñuzun
giñuzuen
genian
geninan
genion
genizun
genizuen
giñuan giñonan ZUK
ZUEK
HAREK
nien
najauen najaonen
giñon genien
giñuan giñonan
zidazun
ziñon
ziguzun
ziñuen
zenidan
zenion
zenigun
zenien
zidazuen
ziñuen
ziguzuen
ziñuen
zenidaten
zenioten
zeniguten
zenieten
zien
zixen
ziñen
ziuen
ziguen
zizuen
zizuen
ziuen
zidaten
ziaten
zinaten
zioten
ziguten
zizuten
zizueten
zieten
jauen jaonen
jiuen jiuenan
jien / jaen jienan
jauen jaonen
NOR-NORI-NORK / Indikatiboa - Lehena (objektu plurala) NERI NIK
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
nixazen
niñazen
niozen
nizuzen
nizuezen
niuezen
nizkian
nizkinan
nizkion
nizkizun
nizkizuen
nizkien
najauazen najaonazen HIK (g)
HIK (a)
HAREK
najauezen najaonezen
zidazen
ziuazen
ziguazen
ziuazen
hizkidan
hizkion
hizkigun
hizkien
zidazenan
zionazen
zigunazen
zionazen
hizkidan
hizkion
hizkigun
hizkien
zidazen
zixazen
ziñazen
ziozen
ziguzen
zizuzen
zizuezen
ziuezen
zizkidan
zizkian
zizkinan
zizkion
zizkigun
zizkizun
zizkizuen
zizkien
jauazen jaonazen
jauazen jaunazen
j(i)azen j(i)azenan GUK
jauezen jaonezen
gixazen
giñazen
giñozen
giñuzuzen
ginzuezen
genizkian
genizkinan
genizkion
genizkizun
genizkizuen
giñuazen giñunazen ZUK
ZUEK
HAREK
HARERI
giñozen genizkien
giñuazen giñonazen
zidazuzen
ziñozen
ziguzuzen
ziñuezen
zenizkidan
zenizkion
zenizkigun
zenizkien
zidazuzen
ziñuezen
ziguzuezen
ziñuezen
zenizkidaten
zenizkioten
zenizkiguten
zenizkieten
ziezen
zixezen
ziñezen
ziuezen
ziguezen
zizuezen
zizuezen
ziuezen
zizkidaten
zizkiaten
zizkinaten
zizkioten
zizkiguten
zizkizuten
zizkizueten
zizkieten
jauezen jaonezen
jiuezen jiuezenan
jiezen jiezenan
jauezen jaonezen
7
baldintza
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR / Baldintza eta Ondorioa ONDORIOA
BALDINTZA NI
HI (g) HI (a) HAURA
GU
ZU ZUEK HAREK
banitz
nitzake
banintz
nintzateke
bahitz
hitzake
bahintz
hintzateke
bahitz
hitzake
bahintz
hintzateke
balitz
litzake
balitz
litzateke
bagiña
giñake
bagina
ginateke
baziña
ziñake
bazina
zinateke
baziñate
ziñakie
bazinete
zinatekete
balira
lirake
balira
lirateke
NOR-NORI / Baldintza NERI
HIRI (g)
HAURA
balitzat
balitzak
balitzan
balitzait
balitzaik
balitzain
balitzaio
HAREK
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
balitzako
balitzaku
balitzazu
balitzazue
balitzaigu
balitzaizu
balitzaizu
balitzaie
balitzataz
balitzaz
balitzanaz
balitzakoz
balitzakuz
balitzaizkit
balitzaizkik
balitzaizkin
balitzaizkio
balitzaizkigu
balitzazuz balitzaizkizu
ZUERI
HARERI balitzakue
balitzazuez
balitzakuez
balitzaizkizue
balitzaizkie
NOR-NORI / Ondorioa HAURA
HAREK
NERI
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
HARERI
litzakitt
litzakik
litzaidake
litzaiake
litzakin
litzakixo
litzakigu
litzakizu
litzakizue
litzakixue
litzainake
litzaioke
litzaiguke
litzaizuke
litzaizueke
litzaieke
litzakidaz litzaizkidake
litzakiaz
litzakiñaz
litzakixoz
litzakiguz
litzakizuz
litzakizuez
litzakixuez
litzaizkiake
litzaizkinake
litzaizkioke
litzaizkiguke
litzaizkizuke
litzaizkizueke
litzaizkieke
Baldintza = baldintza hipotetikua, taula guztietan.
8
baldintza
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORK / Baldintza NIK HAURA
HAREK
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
HAREK
baneu
baheu
baheu
baleu
bagendu
bazendu
bazendue
balebe
banu
bahu
bahu
balu
bagenu
bazenu
bazenute
balute
banittu
bahittu
bahittu
balittu
bagenduz
bazenduz
bazenduez
balittue
banitu
bahitu
bahitu
balitu
bagenitu
bazenitu
bazenituzte
balituzte
GUK
ZUK
ZUEK
NOR-NORK / Ondorioa HAURA
HAREK
NIK
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
HAREK
neuke
heuke
heuke
leuke
genduke
zenduke
zendukie
leukie
nuke
huke
huke
luke
genuke
zenuke
zenukete
luke te
nittuzke
hittuzke
hittuzke
littuzke
gendukez
zendukez
zendukiez
littuzkie
nituzke
hituzke
hituzke
lituzke
genituzke
zenituzke
zenituzkete
lituzkete
NOR-NORI-NORK / Baldintza (objektu singularra) NIK HARI
HARERI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
HAREK
banio
bahio
bahio
balio
bagiño
baziño
baziñue
baliue
banio
bahio
bahio
balio
bagenio
bazenio
bazeniote
baliote
baniue
bahiue
bahiue
baliue
bagiño
baziñue
baziñue
baliue
banie
bahie
bahie
balie
bagenie
bazenie
bazeniete
baliete
NOR-NORI-NORK / Baldintza (objektu plurala) NIK HARI
HARERI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
HAREK
banioz
bahioz
bahioz
balioz
bagiñoz
baziñoz
baziñuez
baliuez
banizkio
bahizkio
bahizkio
balizkio
bagenizkio
bazenizkio
bazenizkiote
balizkiote
baniuez
bahiuez
bahiuez
baliuez
bagiñoz
baziñuez
baziñuez
baliuez
banizkie
bahizkie
bahizkie
balizkie
bagenizkie
bazenizkie
bazenizkiete
balizkiete
NOR-NORI-NORK / Ondorioa (objektu singularra) HARI
HARERI
NIK
HIK (g)
HIK (a)
nioke
hioke
hioke
nioke
hioke
hioke
niueke
hiueke
nieke
hiueke
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
HAREK
lioke
giñoke
ziñoke
ziñueke
liueke
lioke
genioke
zenioke
zeniokete
liokete
hiueke
liueke
giñoke
ziñueke
ziñueke
liueke
hiueke
lieke
genieke
zenieke
zeniekete
liekete
NOR-NORI-NORK / Ondorioa (objektu plurala) NIK HARI
HARERI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
HAREK
niokez
hiokez
hiokez
liokez
giñokez
ziñokez
ziñuekez
liuekez
nizkioke
hizkioke
hizkioke
lizkioke
genizkioke
zenizkioke
zenizkiokete
lizkiokete
niuekez
hiuekez
hiuekez
liuekez
giñokez
ziñuekez
ziñuekez
liuekez
nizkieke
hizkieke
hizkieke
lizkieke
genizkieke
zenizkieke
zenizkiekete
lizkiekete
9
ahalera
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR / Ahalera NI
HI (g) HI (a) HAURA
GU
ZU ZUEK HAREK
ORAINA / HIPOTETIKOA
LEHENA
neike
neikian
naiteke
nintekeen
neikek neiken
neikian neikiñan
heike
heikian
haiteke
hintekeen
heike
heikenan
haiteke
hintekeen
leike
zeikian
daiteke
zitekeen
leikek leiken
zeikian zeikiñan
geinke
geinkian
gaitezke
gintezkeen
geinkezak geinkezan
geinkian geinkenan
zeinke
zeinkian
zaitezke
zintezkeen
zeinkie
zeinkien
zaitezkete
zintezketen
leikez
zeikezen
daitezke
zitezkeen
leikezak leikezan
zeikiazen zeikiñazen
NOR-NORI / Ahalera ORAINA / HIPOTETIKOA HAURA
NERI
NOR-NORI / Ahalera LEHENA
leikitt
zeikidan
dakidake/lekidake
zekidakeen
ORAINA / HIPOTETIKOA HAREK
NERI
leikidak leikidan HAURA
HAURA
HIRI
HARI
GURI
leikik/ñ
zeiki(ñ)an
daki(n)ake/leki(n)ake
zeki(n)akeen
leikixo
zeikixon
dakioke/lekioke
zekiokeen
HAREK
HAREK
HIRI
HARI
HAURA
HAURA
ZURI
ZUERI
HARERI
leikigu
zeikigun
dakiguke/lekiguke
zekigukeen
zekizkidakeen
leikizak/leikiñaz
zeiki(ñ)azan
dakizki(n)ake/lekizki(n)ake
zekizki(n)akeen
leikixoz
zeikixozan
dakizkioke/lekizkioke
zekizkiokeen
HAREK
GURI
leikiguz
zeikiguzan
dakizkiguke/lekizkiguke
zekizkigukeen
leikiguzak leikigunaz
leikizu
zeikizun
dakizuke/lekizuke
zekizukeen
leikizue
zeikizuen
dakizueke/lekizueke
zekizuekeen
leikixue
zeikixuen
dakieke/lekieke
zekiekeen
leikixuek leikixone
zeikidazan
dakizkidake/lekizkidake
leikixozak leikixonaz
leikiguk leikigun HAURA
leikidaz
leikidazak leikidanaz
leikixok leikixon HAURA
LEHENA
HAREK
HAREK
HAREK
ZURI
ZUERI
HARERI
leikizuz
zeikizuzan
dakizkizuke/lekizkizuke
zekizkizukeen
leikizuez
zeikizuezan
dakizkizueke/lekizkizueke
zekizkizuekeen
leikixuez
zeikixuezan
dakizkieke/lekizkieke
zekizkiekeen
leikixuezak leikixuenaz
10
ahalera
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORK / Ahalera - Oraina NIK NI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
neikek
neiken
neike
neikezu
neikezue
nazakek
nazaken
nazake
nazakezu
nazakezue
neikek neiken HI (g)
HI (a)
HAURA
heike
heikegu
heikie
hazake
hazakegu
hazakete
heikenat
heiken
heikenagu
heikene
hazaket
hazake
hazakegu
hazakete
neike
heike
heike
leike
geinke
zeinke
zeinkie
leikie
dezaket
dezakek
dezaken
dezake
duezakegu
dezakezu
dezakezue
dezakete
leikek leiken
geinkek geinken
leikiek leikene
geinkiaz
geinkenaz
geinkez
geinkezuz
geinkezuez
gaitzakek
gaitzaken
gaitzake
gaitzakezu
gaitzakezue
geinkiaz geinkenaz
HAREK
nazakete
neikiek neikene
heiket
GU
ZUEK
neikie
hazaket
neikek neiken
ZU
HAREK
geinkiez gaitzakete
geinkiezak geinkenez
zeinkedaz
zeinkez
zeinkeguz
zeinkiez
zaitzaket
zaitzake
zaitzakegu
zaitzakete
zeinkiedaz
zeinkiez
zeinkieguz
zeinkieze
zaitzaketet
zaitzakete
zaitzaketegu
zaitzaketete
neikez
heikez
heikenaz
leikez
geinkez
zeinkez
zeinkiez
ditzaket
ditzakek
ditzaken
ditzake
ditzakegu
ditzakezu
ditzakezue
leikiaz leikenaz
geinkiaz geinkenaz
neikiaz neikenaz
leikiez ditzakete
leikiezak leikenez
NOR-NORK / Ahalera - Lehena NIK NI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
neikian
neikenan
neikian
neikezun
neikezuen
neikien
nintzakean
nintzakenan
nintzakeen
nintzakezun
nintzakezuen
nintzaketen
neikian neikenan HI (g)
HI (a)
HAURA
neikien neikenen
heikedan
heikian
heikegun
heikien
hintzakedan
hintzakeen
hintzakegun
hintzaketen
heikedanan
heikenan
heikegunan
heikenen
hintzakedan
hintzakeen
hintzakegun
hintzaketen
neikian
heikian
heikenan
zeikian
geinkian
zeinkian
zeinkien
nezakeen
hezakeen
hezakeen
zezakeen
genezakeen
zenezaken
zenezaketen
jeikian jeikenan
geinkian geinkenan
neikian neikenan GU
ZUEK
HAREK
zeikien zezaketen
jeikien jeikenen
geinkiazen
geinkenazen
geinkezen
geinkezuzen
geinkezuezen
gintzakean
gintzakenan
gintzakeen
gintzakezun
gintzakezuen
geinkiazen geinkenazen ZU
HAREK
geinkiezen gintzaketen
geinkiezen geinkenezen
zeinkedazen
zeinkezen
zeinkeguzen
zeinkiezen
zintzakedan
zintzakeen
zintzakegun
zintzaketen
zeinkiedazen
zeinkiezen
zeinkieguzen
zeinkiezen
zintzaketedan
zintzaketen
zintzaketegun
zintzaketeten
neikezen
heikiazen
heikenazen
zeikezen
geinkezen
zeinkezen
zeinkiezen
nitzakeen
hitzakeen
hitzakeen
zitzakeen
genitzakeen
zenitzakeen
zenitzaketen
jeikiazen jeikenazen
geinkiazen geinkenazen
neikiazen neikenazen
zeikiezen zituzaketen
jeikiezen jeikenezen
11
ahalera
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORI-NORK / Ahalera - Oraina NERI NIK
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
neikik
neikiñ
neikixo
neikizu
neikizue
neikixue
diat
dinat
diezaioket
diezazuket
diezazueket
diezaieket
najeikixok najeikixon HIK (g)
HIK (a)
HAREK
najeikixuek najeikixone
heikitt
heikixo
heikigu
heikixue
diezadakek
diezaiokek
diezagukek
diezaiekek
heikidan
heikixon
heikigun
heikixone
diezadaken
diezaioken
diezaguken
diezaieken
leikitt
leikik
leikiñ
leikixo
leikigu
leikizu
leikizue
diezadake
diezaake
diezanake
diezaioke
diezaguke
diezazuke
diezazueke
leikixok leikixon
leikiguk leikigun
leikidak leikidan GUK
ZUEK
HAREK
leikixue diezaieke
leikixuek leikixone
geinkik
geinkiñ
geinkixo
geinkizu
geinkizue
geinkixue
diezaiakegu
diezanakegu
diezaiokegu
diezazukegu
diezazuekegu
diezaiekegu
geinkixok geinkixon ZUK
HARERI
geinkixuek geinkixone
zeinkitt
zeinkixo
zeinkigu
zeinkixue
diezadakezu
diezaiokezu
diezagukezu
diezaiekezu
zeinkitte
zeinkixue
zeinkigue
zeinkixue
diezadakezue
diezaiokezue
diezagukezue
diezaiekezue
leikitte
leikixek
leikiñe
leikixue
leikigue
leikizue
leikizue
diezadate
diezaiakete
diezanakete
diezaiokete
diezagukete
diezazukete
diezazuekete
leikixuek leikixone
leikiguek leikigune
leikittek leikidane
leikixue diezaiekete
leikixuek leikixuene
NOR-NORI-NORK / Ahalera - Lehena NERI NIK
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
neikian
neikiñan
neikixon
neikizun
neikizuen
neikixuen
niezaiakeen
niezanakeen
niezaiokeen
niezazukeen
niezazuekeen
niezaiekeen
najeikixon najeikixonan HIK (g)
HIK (a) HAREK
najeikixuen najeikixonen
heikidan
heikixon
heikigun
heikixuen
hiezadakeen
hiezaiokeen
hiezagukeen
hiezaiekeen
heikidanan
heikixonan
heikigunen
heikixonen
hiezadakeen
hiesaiokeen
hiezagukeen
hiezaiekeen
zeikidan
zeikian
zeikiñan
zeikixon
zeikigun
zeikizun
zeikizuen
zeikixuen
ziezadakeen
ziezaiakeen
ziezanakeen
ziezaiokeen
ziezagukeen
ziezazukeen
ziezazuekeen
ziezaiekeen
jeikixuan jeikixonan
jeikiguan jeikigunan
jeikidan jeikidanan GUK
jeikixuen jeikixonen
geinkian
geinkiñan
geinkixon
geinkizun
geinkizuen
geinkixuen
geniezaiakeen
geniezanakeen
geniezaiokeen
geniezazukeen
geniezazuekeen
geniezaiekeen
geinkixuan geinkixonan ZUK
ZUEK
HAREK
HARERI
geinkixuen geinkixonen
zeinkidan
zeinkixon
zeinkigun
zeinkixuen
zeniezadakeen
zeniezaiokeen
zeniezagukeen
zeniezaiekeen
zeinkidan
zeinkixuen
zeinkiguen
zeinkixuen
zeniezadaketen
zeniezaioketen
zeniezaguketen
zeniezaieketen
zeikitten
zeikien
zeikiñen
zeikixuen
zeikiguen
zeikizuen
zeikizuen
zeikixuen
ziezadaketen
ziezaiaketen
ziezanaketen
ziezaioketen
ziezaguketen
ziezazuketen
ziezazueketen
ziezaieketen
jeikixuen jeikixonen
jeikiguen jeikigunen
jeikitten jeikidanen
jeikixuen jeikixuenen
12
subjuntiboa eta agintera
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR / Subjuntiboa ORAINA NI HI (g)
HI (a) HAURA
GU
ZU
ZUEK
HAREK
NOR-NORI / Subjuntiboa ORAINA
LEHENA
ne(d)iñ
ne(d)iñ
nadin
nendin
he(d)iñ
he(d)iñ
hadin
hendin
he(d)iñ
he(d)iñ
hadin
hendin
de(d)iñ
ze(d)iñ
dadin
zedin
gaittezen / gaittian
ginttezen
gaitezen
gintezen
zaittezen / zaittian
zinttezen
zaitezen
zintezen
zaittiezen / zaittien
zinttiezen
zaitezten
zintezten
daittezen / daittien
zittezen
daitezen
zitezen
NERI HIRI (g)
HIRI (a) HARI
LEHENA
dakidan
zakidan
dakidan
zekidan
dakixan
zakixan
dakian
zekian
dakiñan
zakiñan
dakinan
zekinan
dakixon
zakixon
dakion
zekion
GURI
dakigun
zakigun
dakigun
zekigun
ZURI
dakizun
zakizun
dakizun
zekizun
ZUERI
dakizuen
zakizuen
dakizuen
zekizuen
HARERI
dakixuen
zakixuen
dakien
zekien
NOR-NORK / Subjuntiboa - Oraina NIK HAURA
HAREK
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
HAREK
deidan
deixan
deixanan
deixan
deigun
deizun
deizuen
deixen
dezadan
dezaan
dezanan
dezan
dezagun
dezazun
dezazuen
dezaten
deidazen deixazen
deixanazen
deixazen
deiguzen
deizuzen
deizuezen
deixezen
ditzadan
ditzanan
ditzan
ditzagun
ditzazun
ditzazuen
ditzaten
ZUEK
HAREK
ditzaan
NOR-NORK / Subjuntiboa - Lehena NIK HAURA
HAREK
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
neixan
heixan
heixanan
zeixan
geixan
zeizun
zeizuen
zeixen
nezan
hezan
hezan
zezan
genezan
zenezan
zenezaten
zezaten
neixazen
heixazen
heixanazen zeixazen
geixazen
zeizuzen
zeizuezen zeixezen
nitzan
hitzan
hitzan
genitzan
zenitzan
zenitzaten
zitzan
zitzaten
subjuntiboa eta agintera
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORI-NORK / Subjuntiboa - Oraina NIK HARI
HARERI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
ZUEK
HAREK
deixodan
deixoan
deixonan
deixon
deixogun
deixozun
deixozuen
deixuen
diezaiodan
diezaioan
diezaionan
diezaion
diezaiogun
diezaiozun
diezaiozuen
diezaioten
deixuedan deixuen
deixuenan deixuen
deixegun
deixezun
deixezuen
deixuen
diezaiedan
diezaienan
diezaiegun
diezaiezun
diezaiezuen
diezaieten
ZUEK
HAREK
diezaiean
diezaien
NOR-NORI-NORK / Subjuntiboa - Lehena NIK HARI
HARERI
HIK (g)
HIK (a)
HAREK
GUK
ZUK
neixon
heixon
heixonan zeixon
geixon
zeixon
zeixuen
zeixuen
niezaion
hiezaion
hiezaion
ziezaion
geniezaion
zeniezaion
zeniezaioten
ziezaioten
neixen
heixen
heixenan
zeixen
geixen
zeixen
zeixen
zeixen
niezaien
hiezaien
hiezaien
ziezaien
geniezaien
zeniezaien
zeniezaieten
ziezaieten
NOR / Agintera NI HI
hadi
HAURA
bedi
NOR-NORK / Agintera
GU
HIK (g)
HIK (a)
ZUK
ZUEK
(eg)ik
(eg)in
(eg)izu
(eg)izue
(eg)ixaz
(eg)iñaz
(eg)izuz
(eg)izuez
NI
ZU
zaitte(z)
HAURA
ZUEK
zaittezte
GU
HAREK
bittez
HAREK
NOR-NORI-NORK / Agintera NERI
HIRI (g)
HIRI (a)
HARI
GURI
ZURI
ZUERI
HARERI
NIK HIK (g)
(eg)idak
(eg)ixok
(eg)iguk
(eg)ixek
HIK (a)
(eg)idan
(eg)ixon
(eg)igun
(eg)ixen
ZUK
(eg)idazu
(eg)iozu
(eg)iguzu
(eg)iezu
ZUEK
(eg)idazue
(eg)iozue
(eg)iguzue
(eg)iezue
HAREK GUK
HAREK
*NOR-NORK eta NOR-NORI-NORK sailletako aginterazko formetan, ahoskatzerakoan galdu egiten da hasierako eg- hori: hartu egik ➛ hartu'ik; saldu egiozu ➛ saldu'iozu. *NOR-NORI aginterako formak ez dira erabiltzen.
13
14
aditz trinkoak
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR aditz trinkoak / Oraina EGON
ETORRI
IBILLI
JUAN
NI
nago nagok nagon
nator natok naton
nabill nabik nabin
nixe najiek najien
HI (g)
hago
hator
habill
hua
HI (a)
hago
hator
habill
hua
HAURA
dago dagok dagon
dator datok daton
dabill dabik dabiñ
dixe jiek jien
GU
gaude gauaz gaonaz
gatoz gatuaz gatonaz
gabiz gabixaz gabiñaz
guaz guazak guanaz
ZU
zaude
zatoz
zabiz
zuaz
ZUEK
zaudete
zatozte
zabizte
zuazte
HAREK
daude dauaz daonaz
datoz datuaz datonaz
dabiz dabixaz dabiñaz
dixez jiezak jienaz
NOR aditz trinkoak / Lehena EGON
ETORRI
IBILLI
JUAN
NI
naguan najauan najaonan
natorren na(ja)tuan na(ja)tonan
nabillen nabixan nabiñan
nixen najien najienan
HI (g)
heguan
hatorren
habillen
huan
HI (a)
heguanan
hatorrenan
habillenan
huan
HAURA
zaguan jauan jaonan
zatorren jatuan jatonan
zabillen jabixan jabiñan
zixen jien jienan
GU
gauden gauazen gaonazen
gatozen gatuazen gatonazen
gabizen gabixazen gabiñazen
ginduazen ginduazen gindunazen
ZU
zauden
zatozen
zabizen
zinduazen
ZUEK
zaudeten
zatozten
zabizten
zinduazten
HAREK
zauden jauazen jaonazen
zatozen jatuazen jatonazen
zabizen jabixazen jabiñazen
zixezen jiezan jienazen
14
aditz trinkoak
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR aditz trinkoak / Baldintza EGON
ETORRI
IBILLI
NI
banengo
banetor
banebill
HI (g)
bahengo
bahetor
bahebill
HI (a)
bahengo
bahetor
bahebill
HAURA
balego
baletor
balebill
GU
bageunde
bagentoz
bagenbiz
ZU
bazeunde
bazentoz
bazenbiz
ZUEK
bazeundete
bazentozte
bazenbizte
HAREK
baleude
baletoz
balebiz
NOR-NORK aditz trinkoak / Oraina (objektu singularra) EUKI
JAKIN
ERUAN
ERABILLI
JARDUN
NIK
daukat jaukat jaukanat
dakitt jakixat jakiñat
daruat jaruat jaronat
darabitt jarabixat jarabiñat
dihardut jiharduat jihardunat
HIK (g)
daukak
dakik
daruak
darabik
diharduk
HIK (a)
daukan
dakiñ
daruan
darabiñ
dihardun
HAREK
dauka jaukak jaukan
daki jakik jakiñ
darua jaruak jaruan
darabill jarabik jarabiñ
dihardu jiharduk jihardun
GUK
daukagu jaukagu jaukanagu
dakigu jakixagu jakiñagu
daruagu jaruagu jarunagu
darabigu jarabixagu jarabiñagu
dihardugu jiharduagu jihardunagu
ZUK
daukazu
dakizu
daruazu
darabizu
diharduzu
ZUEK
daukazue
dakizue
daruazue
darabizue
diharduzue
HAREK
dauke jaukek jauken
dakixe jakixek jakixen
darue jaruek jaruen
darabixe jarabixek jarabiñek
dihardue jiharduek jihardune
* EUKI aditzian, AU / A alternantzixa dago: daukat / dakat; jaukak / jakak. * ERABILLI aditzian, oso normala da -ra- hori ahoskeran desagertzia: ze dabik Elgoibar aldian?
15
16
aditz trinkoak Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
aditz trinkoak
NOR-NORK aditz trinkoak / Oraina (objektu plurala) EUKI
JAKIN
ERUAN
NIK
daukadaz jaukadaz jaukanadaz
dakidaz jakixadaz jakiñadaz
daruadaz jaruadaz jaruanaz
HIK (g)
daukaz
dakixaz
daruaz
HIK (a)
daukanaz
dakiñaz
daruanaz
HAREK
daukaz jaukazak jaukanaz
dakiz jakixaz jakiñaz
daruaz jaruaz jaronaz
GUK
daukaguz jaukaguz jaukanaguz
dakiguz jakixaguz jakiñaguz
daruaguz jaruaguz jaronaguz
ZUK
daukazuz
dakizuz
daruazuz
ZUEK
daukazuez
dakizuez
daruazuez
HAREK
daukez jaukezek jaukenez
dakixez jakixez jakiñez
daruez jaruez jaronez
NOR-NORK aditz trinkoak / Lehena (objektu singularra) EUKI
JAKIN
ERUAN
ERABILLI
JARDUN
NIK
naukan najaukan najaukanan
nakixan najakixan najakiñan
naruan najaruan najarunan
nerabillen
niharduan
HIK (g)
haukan
hakixan
haruan
herabixan
HIK (a)
haukan
hakixan
haruan
HAREK
zaukan jaukan jaukanan
zakixan jakixan jakiñan
zaruan jaruan jaronan
zarabillen jarabillen
ziharduan jiharduan jihardunan
GUK
geunkan geunkan geunkanan
genkixan genkixan genkiñan
ZUK
zeunkan
zenkixan
ZUEK
zeunken
zenkixen
HAREK
zauken jauken jaukenen
zakixen jakixen jakiñen
zaruen jaruen jaronen
zarabixen jarabixen
ziharduen jiharduen jihardunen
aditz trinkoak
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
NOR-NORK aditz trinkoak / Lehena (objektu plurala) EUKI
JAKIN
ERUAN
NIK
naukazen najaukazen najaukanazen
nakixazen
naruazen
HIK (g)
haukazen
hakixazen
haruazen
HIK (a)
haukazen
hakixazen
haruazen
HAREK
zaukazen jaukazen jaukanazen
zakixazen jakixazen jakiñazen
zaruazen jaruazen jaronazen
GUK
geunkazen
genkixazen
ZUK
zeunkazen
zenkixazen
ZUEK
zeunkezen
zenkixezen
HAREK
zaukezen jaukezen jaukenezen
zakixezen jakixezen jakiñezen
zaruezen jaruezen jaronezen
Ikusten dan bezela, aditz trinko batzuk ez dira forma guztixetan erabiltzen, eta horregaittik daude hutsik gelaxka batzuk. Horrelakuetan, hiztunak nahixago izaten dau aditzaren forma perifrastikuetara jotzia: jarduten gendun, jakiten najaittuan ...
NOR-NORK aditz trinkoak / Baldintza EUKI
JAKIN
NIK
baneuka
baneki
HIK (g)
baheuka
baheki
HIK (a)
baheukan
bahekiñ
HAREK
baleuka
baleki
GUK
bageunka
bagenki
ZUK
bazeunka
bazenki
ZUEK
bazeunkie
bazenkixe
HAREK
baleuke
balekixe
17
18
erbilera-adibideak
aditz trinkoak Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
ERABILERA ADIBIDEAK ◗ INDIKATIBOA NOR
Bueno, amamana edo aittittana jungo gara basarrira, egun batzuk pasatzera. Guk egitten genduan infanterixan; ni infanterixakua nitzuan. Elgoibarrera etortzen zittuan Trinidadietan eta San Bartolomietan. NOR-NORI
Baten batzuk etortzen jakozen beti basarrira, eta harekiñ egoten zan aitta. Oiñ umia hil jakue ba? Ba, haretxek! Milizianuak esaten zitzakuen hareri. NOR-NORK
Bai, hogeta bederatzi zittuan egunian juan zan soldau. Urte bi eta erdi egin najaittuan han, neskame. Aretxabaletan pasau genduzen hamaika egun, basarri batian. NOR-NORI-NORK
Inaziori “Luzia” esaten diue lagunak. Halako baten esan ditt bera aspertuta daguala. Guri ez, baiña neskeri-eta kriston bilddurra sartzen jauen gabeko sorgiñak. Hango danak pezeta bana eman giñuan, hi. Bana eman giñon. Ba nik kendu najauazen soldautziari, permisuekin, bost bat hillabete bai. ADITZ TRINKOAK
Erderaz ere edarki etortzen dok hori, baiña enajiek erderaz egittera hemen. Entzunda hago holakorik sekula? Gurian lau lagun gauaz, eta hiru kotxe dauaz: neu bakarrik nagok kotxerik be. Lehenago han ziharduen langilliak soldau jun zittuan asko. Nik dakidana dok astuak haruzkuan neka-neka eginda juten zirala. Kalian etxakixek euskeraz; iñok ere. Erromerixan, guk ez gendun dantzan asko egitten, ez genkixen da. Eta pentsau (eg)ik, haura hil zala ointxe datuaz hamar urte.
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
erbilera-adibideak
◗ BALDINTZA – ONDORIOA Kanpokuak geuri berbetan baldin badihardue, soltatzen jakuz geuri ere euren berba batzuk. Loterixan, asko ez, berrogei bat milloi erten ezkero, ba neuk pentsauko dot zertan, baiña derrepente gastauko neuke diru dana. Hori peligrosua izaten dok: txispa bat jun ezkero, horrek esplotau egingo leuke. Ta zela izaten dan gauzia, e? Haura ikusi bagendu guk... Ba, “telebisiua kenduko balebe, etxakok ardura”, esaten deu koñauak. Basarrixan illunduko ezpalau, ezkiñoke lagako lanari, e?
◗ AHALERA Eta etxuan erten harek. Bilddurtu egin zuan: ezin zaikiela harek egin-da. “Akontezimento” haundixa zan haura. Zeiñ juan leikian orduan Debara? Zeiñ izan leikien ez naiz konturatzen. Edozeiñi pasau leikixo holako desgrazia bat. Jornal gehitxuago aber eman leikien eskatu zion gure aittak, estu zabillela ta, eta nagusixak kontestau zion: “Ez, gure artikulu horrek konpetentzia haundixa dauka, eta ezin neike”.
◗ SUBJUNTIBOA Baraurik juten giñuazen etxetikan, eta bezperan arpegixa garbittuta gaiñera, ur tantarik sartu etzeiñ, pekatua zala ta. Oiñ egin daban eurixa ere, mesederakua da patatiantzat. Asko eztaixela egin baiña. Oin komeni da egualdixa garbi egon dailla. Osasunerako ta, garbi egon dailla. Zer moduz umiak? Ondo? Hori dok, osasuna behintzat euki deixela!
19
20
erbilera-adibideak
Deba ibarreko aditz-taulak (4) Elgoibar, Debabarrena
◗ AGINTERA “Ez juan urrutiregi”, hola esan zidan. “Geldittu hari, geldittu hari!”. Eta juntau giñan bixok, eta esan zidan: “ez e(g)ik pauso bat gehixago eman, zergatik eze beheraiño etorritta dauaz tankiak italianuak eta. “Gaur arratsaldian eztagok iñorako zerarik, eta jun hari, jun hari eskolara”, esaten zidan aittak. Etara (eg)ik, heldu (eg)ixok bilddurrik be, hori ittota dagok eta. Hori aingiria dok. Kendu (eg)ik hortik eskua, bestela makiñiak ebagi egingo dik eta!
Debabarrena Debaerdikoa Debagoiena
Laguntzaileak:
ELGOIBARKO UDALA
GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA
EUSKO JAURLARITZA
