Republika ng Pilipinas
KAGAWARAN NG EDUKASYON Rehiyon XI SANGAY NG LUNGSOD NG DABAW Lungsod ng Dabaw http://www.deped-davaocity.ph
ARALING PANLIPUNAN VIII S.Y. 2013-2014
Pangalan:_______________________________________________ Grad rado at Pangkat: kat:_ _____________ _____ Guro Guro:_ :__ ________________ _______
Isko Iskorr Rayti aytin ng
I. Basahin at unawain ang mga pahaag at tan!ng. Isu"at ang "#t$a ng tamang sag!t sa #spas!ng na%a"aan. &N'(L)*G) ___1. Nahahati Nahahati sa limang rehiyon rehiyon ang Asya: Asya: Hilaga, Kanluran, Kanluran, Timog, Timog, Timog!ilanga Timog!ilangan, n, at !ilangang !ilangang Asya. Asya. Tinata"ag na heogra#ikal at kultural na sona ang mga rehiyong ito dahil isinaalangalang sa #aghahati ang mga as#ektong #isikal, historikal at kultural. Anong mga rehiyon ang kadalasang tinitingnan namagkaugnay$ a. Hilagang Asya at Timog Asya %. Hilaga at Kanlurang Asya &. Timog Asya at !i !ilangang Asya d. Timog at Kanlurang Asya ___'. Isang Isang katangiang katangiang #isikal #isikal ng ka#aligiran ka#aligirang g matatag#uan matatag#uan sa Hilaga Hilaga o Gitnang Gitnang Asya ay ay ang #agkakaroo #agkakaroon n ng mala"ak na damuhan o grasslands. grasslands . Tinatayang ang sangka#at ()* ng kalu#aan sa mundo ay ganitong uri. Alin sa mga uri ng grasslands ang may mga damuhang mataas na malalalim ang ugat na matatag#uan sa ilang &ahagi ng Russia at maging sa +an%huria$ a. #rairie &. saanna %. ste##e d. taiga
___-. !a maraming &ansa sa Timog!ilangang Timog!ilangang Asya, Asya, itinuturing na #angunahin atna#akahalagang &util #ananim ang #alay. akit$ a. +aaaring i#alit ang #alay sa mga &util ng trigo, mais, at barley. &. Palay ang #angunahing #agkain ng mga tao sa Timog!ilangang Timog!ilangang Asya. %. !agana sa matata&ang lu#a at &ukirin ang rehiyong ito na angko# sa #agtatanim d. Galing sa #alay ang karamihan sa mga #anlu"as na #rodukto ng rehiyong ito. ___/.Alin sa mga sumusunod na #ahayag ang naglalara"an sa katangiang #isikal ng Timog !ilangang Asya$ a. Ang ka&uuang Timog !ilangang Asya ay isang malaking tang"ay. &. +atatag#uan sa Timog !ilangang Asya ang mala"ak na damuhan. %. +alaking &ahagi ng Timog Timog !ilangang Asya Asya ay tahanan ng mga ka&undukan at disyerto. d. Nahahat Nahahatii ang lu#ain lu#ain ng Timog Timog !ilangang !ilangang Asya Asya sa dala"a dala"ang ng &ahagi &ahagi,, ang mainland Southeast Asia at insular at insular Southeast Asia. ___0.!a #aanong #araan nakatulong ang ilog Huang Ho sa #amumuhay ng mga tao sa hina$ a. Nagsil&i itong ruta ng kalakalan sa hina. &. Nag#a#ata&a ito sa mga lu#ain sa hina na mainam sa #agsasaka. %. Nagsil&i itong #anangga la&an sa dumadating na &agyo sa hina. d. Nagdulot ito ng #insala sa mga ariarian at &uhay ng mga tao sa hina. ___2.Alin sa mga sumusunod sumusunod na yamang mineral ang sagana sa Kanlurang Asya$ Asya$ a. lang langiis at #et #etroly rolyo o &. kar& kar&on on at nik nikel %. ginto into at #ilak ilak d. &ak &akal at tanso anso ___3. Ang mga &ansang may klimang tro#ikal ay nakararanas ng taginit at tagulanna #anahon. Anong rehiyon ang may ganitong uri ng klima$ a. Hila Hilaga gang ng Asya sya &. !ila !ilang ngan ang g Asya sya %. Timog imog Asyad. syad. Timog imog !ila !ilang ngan ang g Asya sya
1
___4. Ito ay tumutukoy sa #agkasira ng mga lu#aing &ahagyang tuyo at lu&hang tuyo na humahantong sa #ermanenteng #agka"ala ng ka#akina&angan nito na nararanasan ng &ansang hina at India. a. deserti5i%ation &. de5orestation %. siltation d. %limate %hange ___6. Alin sa mga sumusunod na suliranin ang #inakamatinding nararanasan ng mga &ansa sa Asya sa kasalukuyan$ a. terorismo %. #agkasira ng kalikasan &.#aglagana# ng mga maka&agong sakit d. #ag&a&a ng moralidad ng mga tao ___17. Ha&ang #atuloy ang #agtaas ng #o#ulasyon sa Asya, #atuloy din ang matinding #angangailangan ng es#asyo #ara ga"ing tirahan. Ang mga ka&undukan, kagu&atan at sakahan ay ginaga"ang su&di&isyon o tirahan. Alin sa mga sumusunod na suliraning #angka#aligiran ang &unsod ng #angyayaring ito$ a. #agkasira ng &iodiersity %. #olusyon sa hangin at tu&ig &. #ro&lema sa solid "aste d. glo&al "arming ___11.Ang #agkakai&ai&a at #agiging katangitangi ng lahat ng anyo ng &uhay na &umu&uo sa natural na kalikasan ay tinata"ag na _________. a. ha&itat &. hinterlands %. e%ologi%al &alan%e d. &iodiersity ___1'.Alin sa mga sumusunod na &ansa ang +IN*I ka&ilang sa rehiyon ng Timog !ilangang Asya$ a. Pili#inas &. !inga#ore %. runei 8arussalam d. 9a#an ___1-. Ito ang #inakamalaking archipelagic statesa &uong mundo. a. Pili#inas &. Indonesia %. India d. !ri anka ___1/.Kung i&a;t i&a ang kultura ng mga #amayanang etniko sa Asya, nangangahulugang #inakamalaking hamon sa rehiyon ang _______. a. ideolohiyang #olitikal &. #agkakakilanlan %. modernisasyon d. #agkakaisa ___10.Hindi #alagian ang klima sa rehiyong ito. ihira at halos hindi nakakaranas ng #agulan ang malaking &ahagi nito at kung umuulan man, ito;y &uma&agsak lamang sa mga #ook na mala#it sa dagat. Anong rehiyon ang may ganitong uri ng klima$ a. Timog Asya &. Kanlurang Asya %. !ilangang Asya d. Timog !ilangang Asya Pag-aralan ang mapa sa ibaba at sagutin ang sumusunod na katanungan bilang 16-17.
2
___12. Anong rehiyon sa Asya ang i#inakikita ng ma#a$ a. Hilagang Asya &. Timog Asya %. Kanlurang Asya
d. !ilangang Asya
___13.Alin sa mga #ahayag ang naglalara"an sa rehiyon$ a. Ang rehiyon ay isang na#akalaking arki#elago &. Ang rehiyon ay nahahati sa dala"ang &ahagi %. Ang malaking &ahagi ng hangganan ng rehiyon ay mga anyong tu&ig. d. Karamihan sa mga &ansa sa rehiyon ay na#a#ali&utan ng anyong tu&ig. ___14.Ito ang katangian ng #o#ulasyon na tumutukoy sa #orsiyento ng marunong mag&asa at magsulat. a. +ortality Rate &. itera%y rate %. Natality rate d. 8ensity
___16.Alin sa mga sumusunod ang may malaking e#ekto sa #amumuhay ng mga Asyano$ a. klima &. to#ogra#iya %. likas na yaman d. lahat ng na&anggit ___'7.Alin sa mga sumusunod ang maituturing na #inakamahalagang salik sa #agunlad ng isang tao at ng &ansang kanyang kina&i&ilangan$ a. edukasyon &. kultura %. relihiyon d. #amilya PR',)SSS&ILLS ___'1.Alin sa mga #angungusa# sa i&a&a ang kumakata"an sa #ahayag na < !inasalamin ng "ika ang kultura ng isang lahi = a. Ang "ika ay may i&a;t i&ang layunin. &. I&a;t i&a ang "ika ng i&a;t i&ang tao. %.Ang "ika ay susi sa #agunlad ng kultura at ka&uhayan ng tao. d. !a #agaaral ng "ika ma&a&atid ang katangian ng kultura ng isang lahi Suriin ang talahanayan tungkol sa inaasahang haba ng buhay ng ilang bansa sa Timog Silangang Asya at sagutin ang kasunod na mga tanong kaugnay nito. Inaasahang +aa ng Bansa Buha /ta!ng 200-2012 runei 8arussalam 34 am&odia 2>ast Timor 2' +yanmar 20 Pili#inas 26 !inga#ore 4' Thailand 3/ ?ietnam 30 Sipi mula sa: http://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.L!!."N TH> @R8 ANK <i5e eB#e%tan%y at &irth=
___''.Anong tatlong &ansa sa Timog !ilangang Asya ang may #inakamataas na inaasahang ha&a ng &uhay$ a. runei 8arussalam, am&odia at Thailand &. !inga#ore, runei 8arussalam at ?ietnam %. runei 8arussalam, ?ietnam at Thailand d. Indonesia, !inga#ore at +yanmar ___'-.Ano ang im#likasyon ng #agkakaroon ng mataasna inaasahangha&a ng &uhay o li#e e$pectancy ng mga mamamayan sa isang &ansa$ a. +ay maha&a at malusog na uri ng #amumuhay ang mga mamamayan. &. +ay maayos at disenteng #amumuhay ang mga mamamayan. %. +ay mataas na kaalaman ang mga taong namumuhay sa isang &ansa. d. +araming mayayaman ang namumuhay sa isang &ansa.
3
Basahin ang artikulosa ibaba. Gawin itong batayan sa pagsagot sa kasunod na katanungan.
he !"po#ta$ce O% &o#e't Biodive#'ity o Deve(opi$) *o+$t#ie' !$ A'ia Appanah, S., and Ratnam, L., (1992) The Importance Of Forest Biodiversity To Developing Countries In Asia. Journal of Tropical Forest Science, (2). pp. 2!1"21. #SS$ !12%"12%& Asia represents the cradle #or about hal# o# the #orest biodi%ersity #ound in the tropics. Asia is also the most populous region in the world. As a conse&uence' its biodi%ersity is under great pressure #rom rapid con%ersion o# #orest land to other uses including agriculture. (ncontrolled logging too contributes to the e%entual loss o# biodi%ersity. )here#ore' sa%ing these #orests poses a much greater challenge to mankind than in any other biosphere on earth. )he wealth o# biodi%ersity' which has been the source o# a high &uality o# li#e #or a large population o# rural people in the region' has not been accorded much economic %alue since most o# it is consumed within a cashless economy. "nstead' current #orest usage practices are dominated by timber e$ploitation' accelerated by the strong demand in the international market #or cheap tropical timber. )his nulli#ies demands #rom the same consumer groups to conser%e the rich biodi%ersity in the tropics. Neither ha%e the pro#its #rom commerciali*ation o# some o# the phytochemicals #irst sourced #rom tropical plants' preser%ed at a loss o# opportunity' directly bene#ited the de%eloping countries. +erein' lies a contradiction o# %alues and interests. )his should be resol%ed in order to conser%e tropical #orests. Additionally' there is a need to de%elop new %aluation systems which take into consideration the true %alue o# a #orest' that include non,umber products as well as the en%ironmental ser%ices. At the same time' multiple use management systems should be gi%en a higher priority. ___'/. atay saartikulo, alin sa mga sumusunod ang direktang dahilan sa #agka"ala ng biodi%ersity sa Asya$ a. Pagkasira o #agkau&os ng mga kagu&atan &. Pangaa&uso sa lu#a %. Pagdami ng tao sa #ook ur&an d. @alang tigil na #aggamit ng mga likas na yaman ___'0. Ayon sa artikulo, ang Asya ang itinuturing na isa sa mga rehiyon na may #inakamayamang biodi%ersity sa &uong mundo na nangangani& na ma"ala dahil sa lumalaking #o#ulasyon ng rehiyon.Alin sa mga sumusunod na ga"ain ang dahilan sa #ro&lemang ito$ a. Paghuli at #ag#atay sa mga hayo# na nangangani& mau&os &. @alang tigil na #ag#utol ng mga #unongkahoy %. Pagta#on ng mga &asura sa mga ilog d. lahat ng na&anggit Pag-aralan ang sumusunod na talahanayan at sagutin ang mga katanungan bilang 26-2.
BANSA ACer&aiDan ahrain angladesh am&odia hina India Indonesia Iran 9a#an Korea, North Korea, !outh aos +yanmar Ne#al Eatar Pakistan Pili#inas Thailand Turkey ?ietnam
P'PULASY'N 4,4-',13' 361,/312',''7,32' 1/,470,-04 1,-/0,307,631,164,77-,'3' ''6,62/,3'3/,160,3/1 1'3,102,''0 '-,672,737 /4,--',4'7 2,-'7,/'6 07,716,330 '6,--7,070 1,/76,/'147,474,762 61,64-,17' 23,32/,7-3/,410,3744,724,677
0-14 ''.3 '7.' --.2 -1.6 13./ '6.'3 '-.6 1-.0 '' 10.1 -2.1 '3.1 --.0 1'.0 -/.3 -/.16.0 '2.' '/.6
GULANG 1- 31 33.' 21.2 2/.3-.0 20.' 22.2 31.3 2'.2 24.3 327.1 23.4 2' 42.3 21 21.31 23./ 26.2
2.'.2 /.4 -.4 6.1 0.2 2./ 0.1 '-.6 6.11.6 -.3 0.1 /./ 7.4 /.' /.6.0 2./ 0.0
4
___'2.Ano ang limang &ansa sa Asya na may #inakamalaking #o#ulasyon$ a. hina, India, Indonesia, Pakistan at angladesh &. hina, India, Indonesia, ?ietnam at Pakistan %. 9a#an, Eatar, ?ietnam, am&odia at Turkey d. Pili#inas, +yanmar, Ne#al, Iran at Thailand ___'3. !aang rehiyon sa Asya na#a&ilang ang karamihan sa limang may #inakamalaking #o#ulasyon$ a. Hilagang Asya &. Timog Asya %. Kanlurang Asya d. !ilangang Asya ___'4. Alin sa mga sumusunod na &ansa ang may &atang #o#ulasyon$ a. 9a#an &. Pili#inas %. hina d. !outh Korea ___'6.Alin sa mga sumusunod na &ansa ang higit na nangangailangan ng ser&isyong #angmedikal at li&angan$ a. 9a#an &. Pili#inas %. hina d. !outh Korea ___-7.Alin sa mga sumusunod ang +IN*I e#ekto ng lumalaking #o#ulasyon sa Asya$ a. Pagkasira ng ka#aligiran &. Pagkau&os ng mga likas na yaman %. Ang lumalalang kahira#an sa maraming &ansa sa Asya d. Ang mga nangyayaring kaguluhan dulot ng terorismo UN*)RS5AN*ING ___-1.Alin sa sumusunod na #ahayag ang hindi ka&ilang sa mga katangiang #isikal ng kontinente ng Asya$ a. Ang hanggahan ng Asya sa i&a #ang mga lu#ain ay maaaring nasa anyong lu#a o anyong tu&ig. &. Ang Asya ay tahanan ng i&a;t i&ang uri ng anyong lu#a: tang"ay, ka#uluan, &undok, ka#atagan, talam#as, disyerto at ka&undukan. %. Taglay ng Asya ang na#akaraming uri ng mga ka#aligiran &atay sa mga tumutu&ong halamanan. d. Ang i&a;t i&ang #anig ng Asya ay nagtataglay ng iisang uri ng klima na may malaking im#likasyon sa #amumuhay ng mga Asyano. ___-'.Paano nakatulong ang mgalu#ain at ilogsaTimog Asya sa #amumuhay ng mga tao doon$ a. Pagsasaka ang #angunahing ikina&u&uhay ng mga tao sa mga &ansa sa Timog Asya na #inagyaman ng mga ilog. &. Pag#a#astol ang #angunahing hana#&uhay nga mga tao na inaalagaan sa mala"ak na damuhan sa rehiyon. %. +atatag#uan sa rehiyon ang mala"ak na kagu&atan na #inagkukunan ng mga troso. d. +ayaman sa mineral ang rehiyon na siyang #inanggalingan ng kita ng mga tao doon. ___--. atay sa sensus ng NS' noong taong '777, tinatayang nasa -3.7-F ng ka&uuang #o#ulasyon ng &ansa ay nasa gulang na 10 #a&a&a. +aituturing na &ata ang #o#ulasyon ng Pili#inas. Ano ang im#likasyon ng #agkakaroon ng &atang #o#ulasyon sa ating li#unan$ a. +arami ang mga mamamayan na kailangang #agaralin ngating #amahalaan. &. +araming mga Pili#ino ang nangangailangan ng tra&aho %. Kinakailangang mag#atayo ang #amahalaang ng mga institusyon na mangangalaga sa mga ka&ataan d. Kinakailangang #alakasin ang #u"ersa ngating sandatahang lakas. ___-/.Karamihan sa mga &ansa sa Asya ay sagana sa mga likas na yaman. 8ahil dito, ang mga &ansang Asyano ang nagsisil&ing #inagkukunan ng mga hila" na materyales na #anustos sa mga #aga"aan ng mauunlad na &ansa. Ano ang e#ekto nito sa mga &ansang Asyano$ a. munlad ang ka&uhayan ng mga Asyano. &. Nasisira ang ka#aligiran ng mga &ansa sa Asya %. Halos nauu&os ang mga likas na yaman sa mga &ansa sa Asya at hindi mga Asyano ang nakikina&ang sa mga ito. d. Na#a#akina&angan ng mga Asyano ang mga likas na yamang taglay ng kanilang &ansa.
5
___-0. Ang konser&asyon ay tumutukoy sa maingat at makatu"irang #aggamit ng mga likas na yaman at ang #angangalaga sa mga ito la&an sa "alang #akundangang #ag"asak at #agsira. Alin sa mga sumusunod na ga"ain ang +IN*I nag#a#akita ng konser&asyon sa mga likas na yaman$ a. Paggamit ng mga recycled materialssa #agga"a ng mga #royekto sa #aaralan. &. Pagsusunog sa lahat ng mga lumang kagamitan sa &ahay. %. Pagsasaga"a ng garage sale #ara ma#agkakitaan ang mga lumang damit na hindi na ginagamit. d. Pag&i&igay sa mga lumang laruan at damit sa mga institusyong nangangalaga sa mga ka&ataang "ala ng #amilya. . PR'*U,5P)R6'R7AN,) ___-2 Ang Asya sa kasalukuyan ay dumaranas ng i&a;t i&ang suliranin gaya ng #agkasira ng ka#aligiran at #aglaki ng #o#ulasyon na nakakaa#ekto sa #agunlad ng mga &ansa sa rehiyon. Ika", &ilang ka&ataan ay naanyayahan na dumalo sa isang #ag#u#ulong u#ang talakayin ang solusyon sa #aglutas sa suliranin .Ano ang iyong imumungkahi u#ang malutas a ng suliranin$ a. 8umulog sa nited Nations u#ang malutas ang suliranin. &. I#ag&a"al ang #aggamit ng #lasti% u#ang ma&a"asan ang suliranin sa ka#aligiran. %. +ag#atu#ad ng #rograma na mag&a&a"al sa magasa"a na magkaroon ng anak. d. +agsaga"a ng mga kam#anya u#ang i#auna"a ang kahalagahan ng ka#aligiran at tao sa #agunlad ng isang &ansa ___-3. Ika" ay isang miyem&ro ng !angguniang Ka&ataan na inatasang turuan ang mga magaaral kung #aano ma&a"asan ang &asura sa &arangay. !a anong #araan mo ito isasaga"a$ a. Pumunta sa #aaralan at ituro ang #aghihi"ahi"alay ng mga &asura mula sa na&u&ulok at di na&u&ulok. &. +agsaliksik ng mga #araan ng #angangalaga ng ka#aligiran. %. +aki#ag#ulong sa mga o#isyal ng &arangay. d.!umali samga #rogramang #anli#unan at #angka&uhayan ng go&yerno ___-4. Ang -lobal arming ay #ag&a&ago sa ating klima dulot ng mga chloro#luorocarbon na humahalo sa ating hangin at #umu#unta sa ating atmos#era. Paano ka makatutulong u#ang ma&a"asan ito$ a. +agsunog ng dahon salikod &ahay. &. Paggamit ng air%on ara"ara". %. Pagtatanim ng mga #unongkahoy. d. Paggamit ng mga kotseng naglala&as ng itim na usok. ___-6.Ika" ay kinata"anng ka&ataang mag#a#aunlad ng turismo sa Asya. Ika" ayinatasang i#aa&ot sa lahat ng &ansa sa &uong mundo angtungkol sa mga likas na yaman na dito lamang sa rehiyon matatag#uan. Alin sa mga sumusunod ang #inakaangko#ga"in u#ang mahikayat angmga tao sa sa &uong mundo na &umisita sa Asya$ a. +ag#akita ng mgatestimonya ng mga turista atlara"an ng mga yamang likas ng Asya sa "e&site. &. +ag#adala ng mga liham#aanyaya sa ahensya ngturismo sa &a"at &ansangAsyano. %. Pagsaga"a ng isangsym#osium na tatalakay sa yamang likas ng Asya. d. +ag&enta ng mga #roduktona ga"a sa Asya ___/7. Ika" ang &arangay ka#itan ng inyong lugar nanaatasangturuan ang mga ka&ataantungkol sa kahalagahan ng#ag#a#anatili ng ecological balance sa inyong lugar. !a anongsim#leng #amamaraan mo itoi&a&ahagi sa mga ka&ataan nakanila itong ma&i&igyan ng#ansin$ a. Pagsali sa mga #aligsahansa &arangay. &. !a #amamagitan ng#amamahagi ng &ooklet. %. Pagga"a ng &ro%huretungkol sa mga da#atgam#anan nila &ilangmamamayan. d. Pag anyaya sa mgaka&ataan na maki&ahagi salahat ng ga"aing nangangalaga sa ka#aligiran.
“Faith is not believing that GOD can, it’s knowing that HE will.”
6
