MAŠINSKI FAKULTET U BEOGRADU Katedra za proizvodno mašinstvo
STRUČNA PRAKSA B-PRO TEMA 2
KLASIČNI TEHNOLOŠKI MERNI SISTEMI
Sadržaj
Označavanje tolerancija oblika i položaja Ko Kontr ntrola ola pre prečni čnika ka os osovi ovine ne i otv otvora ora (ra (račva čva i trn) trn) Meren Merenje je veličine veličine odstu odstupan panja ja komp komparato aratorima rima Merenje i kontrola mikrometrima: spoljašnjih mera, mer a, unutra unutrašnj šnjih ih mer mera a i dubine dubine Merenje dužine, dubine, visine i meñuosnog rast ra stoj ojan anja ja po pomo moću ću po pomi mičn čnog og me meri rila la Merni sistemi za kontr tro olu parameta tarra hrapavosti
RADIONIČKI CRTEŽ
OVALNOST
CILINDRIČNOST
CENTRIČNOST
RAVNOST
NAGIB
PARALELNOST
UPRAVNOST
POLOŽAJ
SAOSNOST
SIMETRIČNOST
TOLERANCIJSKA MERILA 1. Primena: - Kontrola tačnosti izrade (tolerancija) - Koriste se u masovnoj proizvodnji 2. Podela: - radionička – kontrola RP u toku izrade - prijemna – kontrola gotovog dela - reviziona – kontrola radioničkih merila 3. Crveno označava NE IDE stranu
Tolerancijska merila za ožlebljenja (spolj. i unut.)
Račve za dužine
TOLERANCIJSKA MERILA
Čepovi
Čepovi sa samo lošom ili samo dobrom stranom
KOMPARATORI SA ANALOGNOM POKAZIVAČKOM JEDINICOM Komparatori su merila koja pokazuju veličinu odstupanja od neke mere, a ne samu meru
KLJUNASTO MERILO SA NONIJUSOM (Konstrukcija) Merni kraci za unutrašnja merenja Kočnica
Lenjir sa milimetarskom skalom Šipka za merenje dubina
Klizač sa milimetarskom skalom nonijusa Merni kraci za spoljašnja merenja
Kljunasto merilo za spoljašnje, unutrašnje merenje i merenje dubine
Kljunasto merilo samo za unutrašnja merenja
Kljunasto merilo za spoljašnja i unutrašnja merenja
Kljunasto merilo sa nonijusom za merenje meñuosnog rastojanja dva otvora
Kljunasto merilo za spoljašnje, unutrašnje merenje i merenje dubine
KLJUNASTO MERILO
MIKROMETRI 4.
7.
5.
Glavni delovi mikrometra: 1. Telo oblika luka – uzengija 2. Nepokretni oslonac sa naslonom površinom
3.
6.
2.
3. Pokretno vreteno sa naslonom površinom 4. Čaura sa skalom 5. Doboš sa skalom 6. Kočnica 7. Čegrtaljka – obezbeñuje da sila ne preñe 10 N/m2 površine mernih oslonaca i sprečava oštećenje mernog instrumenta i mernog predmeta i omogućava tačno merenje
1.
Mikrometar sa ravnim naslonim površinama
Mikrometar sa tanjirastim naslonim površinama
MIKROMETRI
Oblik naslonih elemenata je promenljiv i zavisi od mernog predmeta. – Proširena nepokretna naslona površina – dubinomeri; – Tanjiraste naslone površine – korak zupčanika; – Prizmatične naslone površine – meki materijali, guma, hartija – Loptaste naslone površine – savijeni limovi, debljina zida cevi; – Konus i češalj naslone površine – zavojnice; – Ravne naslone površine – ravne i cilindrične merne površine
Dubinometar
MIKROMETRI
Princip merenja dubine i širine ukopanog žljeba
MIKROMETRI Mikrometri za unutrašnja merenja većih i manjih prečnika
Mikrometar sa tri naslone površine za merenje unutrašnjeg prečnika
Mikrometri za merenje parametara unutrašnjih navoja sa konus-češalj naslonim površinama
HRAPAVOST CILINDRIČNE POVRŠINE
HRAPAVOST RAVNE POVRŠINE
KLASE TAČNOSTI
KLASE HRAPAVOSTI
MERNI SISTEMI ZA KONTROLU PARAMETARA HRAPAVOSTI Ureñaj za kontrolu parametara hrapavosti na mernom predmetu cilindričnog oblika postavljenog u mernu prizmu na radnom stolu Ureñaj za kontrolu parametara hrapavosti na mernom predmetu cilindričnih površina
Ureñaj za kontrolu parametara hrapavosti ravne površine kućišta sa računarom na čijem se ekranu dobija izveštaj u vidu grafičkog prikaza i obrañenih podataka i štampačem čiji izlaz predstavlja dokument
MERNI SISTEMI ZA KONTROLU PARAMETARA HRAPAVOSTI
MERNI SISTEMI ZA KONTROLU OBLIKA I PARAMETARA HRAPAVOSTI CILINDRIČNIH PREDMETA
Merni predmet je cev postavljena u mernu prizmu (1). Na ostalim slikama su prikazani grafički prikazi dobijeni na ploteru pri kontroli: (2) oblika, (3) kružnosti, (4) i (5) parametara hrapavosti, pri čemu su u poslednjem slučaju date i 5. numeričke vrednosti 3. 1.
