BUP ATI SIDO AR JO
PERATURAN BUPATI SIDOARJO NOMOR: 16 TAHUN 2012 TENTANG PELAKSANAAN KURIKULUM MUATAN LOKAL DENGAN RAHMAT TUHAN YANG MAHA ESA
BUPATI SIDOARJO, Menim Menimb bn! n! :
b"# b"# $n% $n%$& $& me' me'&( &(n n& &n n &e%e &e%en% n%$ $n n P( P('' )* )* + +% 66- Pe. Pe.%$ %$. .n n De." Kb$/%en Si. Nm. 1) T"$n 2003 %en%n! Pen+ Pen+e'e e'en! n!! !. .n n Pen Peni ii& i&n n i Kb$ Kb$/ /%e %en n Si Si. . ,, /e.' /e.'$ $ mene%/&n Pe.%$.n B$/%i %en%n! Pe'&(nn K$.i&$'$m M$%n L&'4
Men!in !in!%
15 Unn!Un Unn! Nm. 12 12 T T"$n 1* 1*70 %e %en%n! Pemben%$&n De. De." " Kb$/ Kb$/% %en8 en8 K%m K%m+ + 'm 'm Lin!& Lin!&$n! $n!n n P./in P./in(i (i J# Tim$. J$n9% Un Unn!Unn! Nm Nm.. 2 T"$ T"$n n 1*67 1*67 %en% %en%n n! ! Pe.$ Pe.$b b" "n n B% B%( ( i'+ i'+" " K%/. S$.b+ S$.b+ n De." Tin!&% II S$.b+ S$.b+ Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 1*67 Nm. 1*, Tmb"n Lemb.n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Re/$b'i& Inne(i Inne(i Nm. 2;)0-4 25 Unn!Unn! Nm. 20 T"$n 200) %en%n! Si(%em Penii&n N(in' Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 200) Nm. ;3,Tmb"n Lemb.n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i Inne(i Nm. <)01-4 )5 Unn!Unn! Nm. )2 T"$n 200< %en%n! Peme.in%"n De." Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 200< Nm. 127, Tmb"n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& In Inne ne(i (i Nm Nm.. <<); <<);-- (eb (eb! !im imn n %e' %e'" " bebe bebe. ./ / &'i i$b" i$b" %e.&"i. %e.&"i. en!n en!n Unn! Unn! Unn! Unn! Nm. Nm. 12 T"$n 2003 Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 2003 Nm. 7*, Tmb"n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i Nm. <3<<-4 <5 Un Unn!Unn! Nm. 12 T"$n 2011 %en%n! Pemben%$&n Pe.%$.n Pe.$nn!$nn!n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 2011 Nm. 32, Tmb"n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i Inne(i Nm. 72)<-4 72)<-4 75 Pe.%$.n Pem Peme.in% in%" Nm. 1* T"$n 20 2007 %en%n! S%n. N(in' Penii&n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 2007 Nm. <1, Tmb"n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i Nm. <<*6-4
:
1
65
Pe.%$.n Peme.in%" Nm. 1; T"$n 2010 %en%n! Pen!e''n n Pen+e'en!!.n Penii&n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 2010 Nm. 2), Tmb"n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i Nm. 7107- (eb!imn %e'" i$b" en!n Pe.%$.n Peme.in%" Nm. 66 T"$n 2010 Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i T"$n 2010 Nm. 112, Tmb"n Lemb.n Ne!. Re/$b'i& Inne(i Nm. 717;-4 ;5 Pe.%$.n De." Kb$/%en Si. Nm. 1) T"$n 2003 %en%n! Pen+e'en!!.n Penii&n i Kb$/%en Si. Lemb.n De." Kb$/%en Si. T"$n 2003 Nm. ) Se.i E-4 35 Pe.%$.n Men%e.i Penii&n N(in' Nm. 22 T"$n 2006 %en%n! S%n. I(i Un%$& S%$n Penii&n D(. n Menen!"4 *5 Pe.%$.n Men%e.i Penii&n N(in' Nm. 2) T"$n 2006 %en%n! S%n. Km/e%en(i L$'$(n Un%$& S%$n Penii&n D(. n Menen!"4 105 Pe.%$.n Men%e.i Penii&n N(in' Nm. 2< T"$n 2006 %en%n! Pe'&(nn Pe.%$.n Men%e.i Penii&n N(in' Nm. 22 T"$n 2006 %en%n! S%n. I(i Un%$& Sn%$n Penii&n D(. n Menen!" Pe.%$.n Men%e.i Penii&n N(in' Nm. 2) T"$n 2006 %en%n! S%n. Km/e%en(i L$'$(n Un%$& S%$n Penii&n D(. n Menen!"4 MEMUTUSKAN : Mene%/&n
:
PERATURAN BUPATI TENTANG MUATAN LOKAL5
PELAKSANAAN KURIKULUM
BAB I KETENTUAN UMUM P(' 1 D'm Pe.%$.n B$/%i ini +n! im&($ en!n : 15 B$/%i '" B$/%i Si.5 25 Din( '" Din( Penii&n Kb$/%en Si.5 )5 Ke/' Din( '" Ke/' Din( Penii&n Kb$/%en Si.5 <5 S%$n /enii&n '" &e'm/& /e'+nn /enii&n +n! men+e'en!!.&n /enii&n / /enii&n =.m' 'm (e%i/ enn! n eni( /enii&n SD8 MI8 SDLB, SMP8 MT(8 SMPLB, SMA8 MA8 SMALB8 SMK8 MAK- +n! i(e'en!!.&n 'e" Din( Penii&n, Kn%. Kemen%e.in A!m n M(+.&%5 75 Penii& '" G$.$ (eb!i %en! =$n!(in' +n! men+e'en!!.&n (e9. 'n!($n! /.(e( /embe'.n / (%$n /enii&n5 65 K$.i&$'$m '" (e/e.n!&% .en9n n /en!%$.n men!eni %$$n, i(i, n b"n /e'.n (e.% 9. +n! i!$n&n (eb!i /emn /en+e'en!!.n &e!i%n /embe'.n $n%$& men9/i %$$n /enii&n %e.%en%$5 ;5 S%n. i(i '" .$n! 'in!&$/ m%e.i n %in!&% &m/e%en(i +n! i%$n!&n 'm &.i%e.i %en%n! &m/e%en(i '$'$(n, &m/e%en(i b"n &in, &m/e%en(i m% /e'.n, (i'b$( /embe'.n, n .en9n /e'&(nn /embe'.n +n! ".$( i/en$"i /e(e.% ii& / enn! n eni( /enii&n %e.%en%$5 2
35 Km/e%en(i '" &emm/$n be.(i&/, be./i&i., n be.%in& (e9. &n(i(%en (eb!i /e.#$$n .i /en!e%"$n, (i&/, n &e%e.m/i'n +n! imi'i&i 'e" /e(e.% ii&5 *5 S%n. Km/e%en(i L$'$(n +n! (e'n$%n+ i(eb$% SKL '" &$'i=i&(i &emm/$n '$'$(n +n! men9&$/ (i&/, /en!e%"$n, n &e%e.m/i'n (e.% me'i/$%i &m/e%en(i $n%$& (e'$.$" m% /e'.n %$ (e'$.$" &e'm/& m% /e'.n5 105 M$%n '&' me.$/&n &e!i%n &$.i&$'e. $n%$& men!embn!&n &m/e%en(i +n! i(e($i&n en!n 9i.i &"( n /%en(i e.", %e.m($& &e$n!!$'n e.", +n! m%e.in+ %i& /% i&e'm/&&n &e 'm m% /e'.n +n! 5 115 K$.i&$'$m M$%n L&' '" &$.i&$'$m +n! mem$% &e.!mn /%en(i e."8 #i'+" (e%em/% +n! im$n!&in&n $n%$& i&embn!&n / (%$n /enii&n5 125 S%n. I(i M$%n L&' $n%$& S%$n Penii&n D(. n Menen!" +n! (e'n$%n+ i(eb$% S%n. I(i M$%n L&' '" (%n. +n! men9&$/ 'in!&$/ m%e.i minim' n %in!&% &m/e%en(i minim' $n%$& men9/i &m/e%en(i '$'$(n minim' / enn! n eni( /enii&n %e.%en%$5 1)5 S%n. Km/e%en(i +n! (e'n$%n+ i(eb$% SK '" &$'i=i&(i &emm/$n minim' /e(e.% ii& +n! men!embn!&n /en!$(n (i&/, /en!e%"$n n &e%e.m/i'n +n! i"./&n i9/i / (e%i/ %in!&% n8 %$ (eme(%e.5 S%n. &m/e%en(i %e.i.i %( (e$m'" &m/e%en(i (. (eb!i 9$n b&$ +n! ".$( i9/i n be.'&$ (e9. n(in'5 1<5 Km/e%en(i D(. +n! (e'n$%n+ i(eb$% KD '" me.$/&n (e$m'" &emm/$n +n! ".$( imi'i&i /e(e.% ii& 'm m% /e'.n %e.%en%$ (eb!i .$$&n $n%$& men+$($n ini&%. &m/e%en(i5 175 Si'b$( '" .en9n /embe'.n / ($%$ n8 %$ &e'm/& m% /e'.n8 %em %e.%en%$ +n! men9&$/ (%n. &m/e%en(i, &m/e%en(i (., m%e.i /&&8 /embe'.n, &e!i%n /embe'.n, ini&%. /en9/in &m/e%en(i $n%$& /eni'in, /eni'in, '&(i #&%$, n ($mbe. be'.5 165 Ren9n Pe'&(nn Pembe'.n +n! (e'n$%n+ i(eb$% RPP '" .en9n +n! men!!mb.&n /.(e$. n /en!.!ni((in /embe'.n $n%$& men9/i (%$ &m/e%en(i (. +n! i%e%/&n 'm S%n. I(i n %e'" ib.&n 'm (i'b$(, (en!&n 'in!&$/ RPP /'in! '$( men9&$/ 1 (%$&m/e%en(i (. +n! %e.i.i %( 1 (%$- %$ bebe./ ini&%. $n%$& 1 (%$&'i /e.%em$n %$ 'ebi", n 'm RPP minim' mem$% me'i/$%i ien%i%( m% /e'.n, (%n. &m/e%en(i, &m/e%en(i (., ini&%. /en9/in &m/e%en(i, %$$n /embe'.n, m%e.i ., '&(i #&%$, me%e /embe'.n, &e!i%n /embe'.n, /eni'in "(i' be'. be.(e.% /emn /eni'in, &$n9i #bn, n ($mbe. be'.5 BAB II MAKSUD DAN TUJUAN P(' 2 M&($ /e'&(nn &$.i&$'$m m$%n '&' '" %e./en$"in+ m%e.i minim' n %in!&% &m/e%en(i minim' $n%$& men9/i &m/e%en(i '$'$(n minim' / enn! n eni( /enii&n %e.%en%$ (e($i en!n &ni(i n 9i.i &"( &b$/%en Si.5 )
P(' ) Pe'&(nn &$.i&$'$m m$%n '&' be.%$$n $n%$& : 5 me'e(%.i&n n men!embn!&n b$+ e." Si.4 b5 menin!&%&n, men!embn!&n n me'e(%.i&n 'in!&$n!n 'm e." Si.4
<
95
menin!&%&n &emm/$n n &e%e.m/i'n i bin! %e.%en%$ (e($i en!n &en /e.e&nmin e." Si.4 5 menin!&%&n /en!$(n b"( (in!4 n e5 menin!&%&n ##(n n8%$ &emm/$n #i.$("8 enterpreneurship. BAB III PELAKSANAAN KURIKULUM MUATAN LOKAL P(' < 1- Se%i/ (%$n /enii&n be.&e#ibn me'&(n&n &$.i&$'$m m$%n '&'5 2- K$.i&$'$m m$%n '&' %i& b'e" be.%en%n!n en!n Pn9(i', Unn!Unn! D(. 1*<7, n /e.%$.n /e.$nn!n 'inn+5 )- K$.i&$'$m m$%n '&' ".$( (e($i en!n n.m n % i(%i% n &eb$%$"n m(+.&% Kb$/%en Si.5 <- Pen+$($nn &$.i&$'$m m$%n '&' i'&$&n 'e" Ke/' Se&'" n Tim Pen!embn! K$.i&$'$m TPK-5 P(' 7 1- T$!( Ke/' Se&'" 'm /en+$($nn m$%n '&' me'i/$%i: 5 men$!(&n Tim Pen!embn! K$.i&$'$m TPK- $n%$& memben%$& Tim Ke. Pen!embn! M$%n L&'4 b5 membe.i&n ."n %e&ni( %en%n! /en!embn!n m$%n '&'4 95 men!e("&n .en9n &e. n #' &e!i%n, .mb$.mb$ n /e.n!&% /en$&$n! /en!embn!n m$%n '&'4 5 mene%/&n &$men &$.i&$'$m m$%n '&' +n! &n i'&(n&n i (e&'" 'en!&/ en!n SKL, SK, n KD4 e5 men$!(&n G$.$ +n! &n men!. m$%n '&'4 =5 men!embn!&n SKL, SK, n KD m$%n '&'4 !5 men((i'i((i&n &$.i&$'$m m$%n '&' &e/ (e'$.$" #.! (e&'"4 "5 memb$% &e(e/&%n &e.(m en!n /i"&/i"& %e.&i% en!n eni( m$%n '&' +n! i'&(n&n bi' i/e.'$&n4 n i5 %$!( 'in +n! i/nn! /e.'$ be.&i%n en!n /e.en9nn, /e'&(nn, n e>'$(i &$.i&$'$m m$%n '&'5 2- A."n %e&ni( (eb!imn im&($ / +% 1- "$.$= b (e&$.n!&$.n!n+ mem$%: 5 (. /e'&(nn /en!embn!n &$.i&$'$m m$%n '&'4 b5 %$$n n mn=% /en!embn!n &$.i&$'$m m$%n '&'4 95 "(i' +n! i"./&n .i /en!embn!n &$.i&$'$m m$%n '&'4 n 5 $n($.$n($. +n! %e.'ib% n $.in %$!(n+ 'm /en!embn!n &$.i&$'$m m$%n '&'5 P(' 6 1- T$!( Tim Pen!embn! K$.i&$'$m TPK- 'm /en+$($nn m$%n '&' me'i/$%i: 5 men+$($n .en9n n #' &e!i%n /en!embn!n m$%n '&', me'i/$%i : 15 /en!$m/$'n % /%en(i n &eb$%$"n e.", % /%en(i (%$n /enii&n, % + $&$n! in%e.n' n e&(%e.n', +n! i!$n&n $n%$& /en+$($nn n'i(i( /%en(i n &eb$%$"n e."4 25 /en+$($nn n'i(i( /%en(i (%$n /enii&n, %e.m($& ien%i%( b&% n min% /e(e.% ii&4 )5 &e.(m en!n in(%n(i %e.&i%4 <5 /en+$($nn SKL, SK, KD5 7
b5 men!$m/$'&n % n me'&$&n n'i(i(: 15 /%en(i n &eb$%$"n e."4 25 b&% n min% /e(e.%4 )5 n'i(i( /%en(i n + $&$n! (%$n /enii&n in%e.n' n e?%e.n'5 95 men!$($'&n &$.i&$'$m m$%n '&' +n! &n i'&(n&n $n%$& men/%&n /ene%/n Ke/' Se&'" n men!e%"$i Kmi%e Se&'"5 2- Ke/' Se&'" be.(m Tim Pen!embn! K$.i&$'$m TPK- men!ien%i=i&(i eni( eni( m$%n '&' +n! /% i'&(n&n .i "(i' n'i(i(, &em$in menen%$&n eni( &$.i&$'$m m$%n '&' +n! &n i'&(n&n (e&'"5 )- Tim Pen!embn! K$.i&$'$m TPK- Se&'" be.(m G$.$ &$.i&$'$m m$%n '&' n /i"& %e.&i% men!embn!&n SKL, SK, n KD5 <- Ke/' (e&'" be.(m Tim Pen!embn! K$.i&$'$m TPK- Se&'" n G$.$ &$.i&$'$m m$%n '&' memb"( SKL, SK, n KD5 7- Tim Pen!embn! K$.i&$'$m TPK- Se&'" men!&n &$men &$.i&$'$m m$%n '&' n meni(%.ib$(i&n &e/ !$.$ m$%n '&' n /i"& 'in +n! meme.'$&n5 P(' ; T$!( Tim Ke. Pen!embn! K$.i&$'$m M$%n L&' '": 5 memb$% .=, memb"( .=, men+e'e(i&n "(i' n'i(i( /%en(i n &eb$%$"n e." (%$n /enii&n4 b5 memb$% .=, memb"( n men+e'e(i&n "(i' n'i(i( b&% min% /e(e.%4 95 memb$% .=, memb"( n men+e'e(i&n "(i' n'i(i( + $&$n! in%e.n'4 5 memb$% .=, memb$% n men+e'e(i&n "(i' n'i(i( + $&$n! e&(%e.n'5 P(' 3 K$.i&$'$m m$%n '&' +n! %e'" i%e%/&n Ke/' Se&'" i$($'&n $n%$& men/% /en!e("n Ke/' Din(5
BAB I@ LINGKUP MUATAN LOKAL P(' * Lin!&$/ I(i M$%n L&' me'i/$%i m%e.i be.$/ : 5 b$+ e."4 b5 b"( e."4 95 b"( (in!4 5 b9 %$'i( A'$.n b!i +n! be.!m i('m4 e5 /enii&n 'in!&$n!n "i$/4 =5 mi%i!(i /enii&n %n!!/ ben9n 'm-4 !5 &e%e.m/i'n n &e.inn e." Si.4 "5 /e.%nin8 /e%e.n&n8 /e.i&nn4 %$ i5 "'"' 'in +n! in!!/ (eb!i &eb$%$"n n &.&%e.i(%i& e." Kb$/%en Si.5 P(' 10 1- Un%$& menen%$&n &e(e($in /enii&n &$.i&$'$m m$%n '&' m(in! m(in! (%$n /enii&n me'&$&n n'i(i( m%e.i &$.i&$'$m m$%n '&' (eb!imn im&($ 'm P(' *5 6
2- Pe'&(nn n'i(i( (eb!imn im&($ / +% 1- me'i/$%i (/e& : 5 /%en(i n &eb$%$"n e."4 b5 /%en(i (%$n /enii&n4 95 + $&$n! in%e.n' 4 n 5 + $&$n! e&(%e.n'5 )- H(i' n'i(i( (eb!imn im&($ / +% 2- me.$/&n b"n b!i Ke/' Se&'" n TPK $n%$& menen%$&n m% /e'.n, (%n. &m/e%en(i, n &m/e%en(i (. m$%n '&'5 BAB @ KERANGKA KURIKULUM P(' 11 1- Ke.n!& &$.i&$'$m m$%n '&' %e.i.i %( nm m% /e'.n, (%n. &m/e%en(i, n &m/e%en(i (.5 2- Un%$& me'&(nn &$.i&$'$m m$%n '&' i($($n /e.n!&% /embe'.n5 )- Pe.n!&% /embe'.n (eb!imn im&($ / +% 2-, /% be.$/: 5 Si'b$(4 b5 Ren9n Pe'&(nn Pembe'.n RPP-4 95 Lemb. Ke. Si(# LKS-4 5 Lemb. Peni'in4 e5 B$&$ Si(#4 =5 mei8 '% bn%$ /embe'.n5 P(' 12 Se%i/ (%$n /enii&n 'm (%$ %"$n /e'.n minim' men+e'en!!.&n $ m% /e'.n m$%n '&'5 BAB @I TENAGA PENDIDIK DAN SARANA PRASARANA P(' 1) Ten! /enii& m$%n '&' '" !$.$ +n! mem/$n+i &m/e%en(i 'm bin! m$%n '&'5 P(' 1< Un%$& menmin /en9/in (%n. &m/e%en(i n &m/e%en(i (. m$%n '&' /% i!$n&n (.n /.(.n i (e&'" n i '$. (e&'"5
BAB @II E@ALUASI KURIKULUM DAN HASIL BELAJAR P(' 17 (1) S%$n Penii&n me'&(n&n e>'$(i /.!.m &$.i&$'$m m$%n '&' en!n men!&i (eb!in %$ (e'$.$" (/e& (eb!i be.i&$%: &n%e&(, in/$%, /.(e(, $%/$%, $%9me5
;
2- S%$n Penii&n me'&(n&n e>'$(i "(i' be'. /e(e.% ii& +n! men!i&$%i &$.i&$'$m m$%n '&'5
BAB @III KETENTUAN PENUTUP P(' 16 H'"' +n! be'$m i%$. 'm Pe.%$.n B$/%i ini (e/nn! men!eni %e&ni( /e'&(nn &$.i&$'$m m$%n '&' &n i%$. 'ebi" 'n$% ' e" Ke/' Din(5 P(' 1; Pe.%$.n B$/%i ini m$'i be.'&$ / %n!!' i$nn!&n5 A!. (e%i/ .n! men!e%"$in+, meme.in%"&n /en!$nn!n Pe.%$.n B$/%i ini en!n /enem/%nn+ 'm Be.i% De." Kb$/%en Si.5
Di%e%/&n i Si. / %n!!' 2; M.e%
2012
BUPATI SIDOARJO,
%%
H5 S A ICUL ILAH Di$nn!&n i Si. / %n!!' 2; M.e% 2012 SEKRETARIS DAERAH KABUPATEN SIDOARJO,
%%
@INO RUDY MUNTI A AN
BERITA DAERAH KABUPATEN SIDOARJO TAHUN 2012 NOMOR 16
3