ANAFILAKSIS
KSM : ILMU KESEHAT KESEHATAN ANAK
NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
AULIA HOSPIT HOSP ITAL AL
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR
dr. dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH •
Pe#%ertia#
•
A#am#ei
•
Pemeri&aa# 4ii&
•
•
•
Kriteria Di Dia%#!i Dia%#!i Kera Dia%#!i Ba#di#%
Rea&i 'i(ere#iti)ita %e %e#era*iata atau itemi& +a#% ,erat$ me#%a#-am i"a. A#am#ei ter'ada( eti!*!%i dari a#ai*a&i : 1. A#ti,i!ti&a: (e#ii*i# da# deri)at#+a$ ,aitrai#$ #e!mii#$ tetrai&*i#$ tre(t!mii#$ da# *ai#0*ai# 2. E&tra& a*er%e#: rum(ut0rum(uta# atau amur$ erum ATS$ ADS$ a#ti ,ia u*ar2 3. Ba'a# +a#% eri#% di%u#a&a# u#tu& (r!edur dia%#!i : 3at radi!!(a&$ ,r!mu*ta*ei#$ ,e#3i*(e#ii*!i*0(!*i*ii# 4. Bia ra-u#2: u*ar$ emut a(i$ *e,a'$ &um,a#% Dara': ': *e#% *e#%&a &a($ ($ (r!d (r!du& u&$$ %ama %ama%* %*!, !,u* u*i# i#$$ &ri! &ri!(r (re ei( i(it itat at$$ eru erum$ m$ 5. Dara imu#!%*!,u*i# i.). &a-a#%0&a-a #%a#$ te*ur$ uda#% 6. Ma&a#a#: uu a(i$ &era#%$ &a-a#%0&a-a#%a#$ 7. Late& 1. Rea&i * !& !&a*: urti&aria da# a #% #%i!edema ( ad ada daera' & !# !#ta& de d e#%a# a#ti%e#. 5. Rea& Rea&i i ite itemi mi& & ,era ,erat: t: ,r!# ,r!#&! &!( (am amee 'e,a 'e,att da# da# edem edemaa *ari# *ari#% % dier dierta taii uara era&$ trid!r$ di(#u ,erat$ ia#!i da# &ada#%&a*a 'e#ti #aa. Edema ari#%$ %atr!i#teti#a* da# 'i(erm!ti*ita me#+e,a,&a# dia%ia$ &ea#% (erut 'e,at$ diare da# mu#ta'. &ea#% umum$ 'i(!te#i$ aritmia a#tu#%$ +!& da# &!ma. &!ma. Ri"a+at (e (e#%%u#aa# !, !,at$ ma ma&a#a#$ %i %i%ita# ,i ,i#ata#%$ at atau tr tra#ui Rea&i a#ai*a&i Rea&i )a%i)a%a* Sera#%a# i#&!( I#ar& mi!&ard Rea&i i#u*i# La,!rat!rium da dara' ru ruti# 1. Reuitai &ardi!(u*m!#a* ,i*a 'e#ti a#tu#% 5. Adre#a*i# Adre#a*i# e(i#eri# e(i#eri#22 1/1666 1/1666 6$61 m*/&%B m*/&%BB B .&./i.m .&./i.m ma&imum ma&imum 6$7m%$ 6$7m%$ ,i*a (er*u u*a#%i *a%i de#%a# i#ter)a* 8 me#it 7. Bi*a Bi*a (e#+e, (e#+e,a,# a,#+a +a (em,eri (em,eria# a# !,at i#e&i i#e&i : adre#a*i# adre#a*i# 1/1666 1/1666 6$1 9 6$7 m* .&. (ada daera' ,e&a u#ti&a#$ u#tu& me#%ura#%i a,!r(i a#ti%e#
•
•
Pemeri&aa# Pe Pe#u#a#% Tera(i
. Bi*a i*a +! +!&/& &/&!*a( !*a( )a& )a&u u*ar *ar atau atau tid tida& re( re(! !# de#%a e#%a# # medi medi& &ai ai i#tramu&u*er: adre#a*i# 1/16.666 6$61 9 6$68 m*/&%BB di,eri&a# i.). (er*a'a#0*a'a# erta da(at diu*a#% da*am 8016 me#it. 8. I#tu,a I#tu,ai i atau atau tra&e! tra&e!t! t!mi mi euai euai i#di&a i#di&ai i ;. Tourniquet (r! (r!& &ima ima** dari dari tem( tem(at at %i%i %i%ita ta#2 #2 ,i*a ,i*a (e#+ (e#+e, e,a, a,#+ #+aa e#%a e#%ata ta#/ #/%i %i%i %ita ta# # 'e"a 'e"a# # ,er, ,er,ia ia atau atau !,at !,at +a#% +a#% diu diu#t #ti& i&&a &a# # (ada (ada e&tremita. L!#%%ar&a# tourniquet tia( tia( 16 me#it e*ama 1 9 5 me#it <. O&i% O&i%e# e# ,i*a ,i*a ia# ia#! !i$ i$ di(# di(#ea$ ea$ atau atau me#% me#%i$ i$ d!i d!i : 8 9 16 L/me# L/me#it it me*a*ui ma&er atau &ateter 'idu#% =. Die#'idrami Die#'idrami# # 10 5 m%/&%BB m%/&%BB ma&im ma&ima* a* 86 m%2 i.) i.)./i.m. ./i.m. (er*a'a#0*a'a (er*a'a#0*a'a# # e*ama 8 9 16 me#it$ di*a#ut&a# (.!. etia( ; am ete*a' &eadaa# %a"at teratai >. ?aira# ?aira# i#tra) i#tra)e#a e#a u#tu& u#tu& me#%atai me#%atai +!& +!& (ada a#a& de#%a# de#%a# -aira# -aira# Na?* ii!*! ii!*!%i %i atau Ri#%er Ri#%er e,a#+ e,a#+a& a& 56--/& 56--/&%BB %BB e-e(at e-e(at#+a #+a am(ai am(ai +!& +!& teratai. 16. Ami#!i**i# ,i*a ,r!#&!(ame ,r!#&!(ame me#eta( 0< m%/&%BB di*arut&a# da*am -aira# de@tr!e 8 de#%a# um*a' (a*i#% edi&it ama di,eri&a# e*ama 18056 18056 me#it. me#it. Ter%a#t er%a#tu#% u#% ti#%&a ti#%&att ,r!#&! ,r!#&!(a (ame$ me$ am!#i am!#ii** i**i*# i*# da(at da(at diteru&a# diteru&a# me*a*ui i#ue i#ue de#%a# de#%a# &e-e(ata# &e-e(ata# 6$501$5 m%/&%BB atau 08 m%/&%BBi) e*ama 56076 me#it etia( ; am. Bi*a memu#%&i#&a# &adar ami#!i**i# erum 'aru dim!#it!r. 11. Bi*a Bi*a (e#d (e#der erit itaa mai mai' ' 'i(! 'i(!te te# #i$ i$ di( di(#e #ea$ a$ %a"a %a"att : ra"a ra"att di PI?U PI?U Va!(re!r ,i*a te&a#a# dara' ,e*um ter&!#tr!*$ ,eri&a# a*a' atu !,at di ,a"a' i#i : Metarami#!* Metarami#!* ,itartrat ,itartrat Aramine2 Aramine2 6$61 6$61 m%/& m%/&%B %BB B ma& ma&im ima* a* 8 m%2 m%2 d!i tu#%%a* i.). e-ara (er*a'a# am,i* mem!#it!r ,u#+i a#tu#%. Bi*a teradi aritmia a#tu#%$ 'e#ti&a# e%era. D!i da(at diu*a#% ,i*a (er*u. Le)atere#!* ,itartrat Levophed Levophed 2 1 m% 1 m*2 da*am 586 m* -aira# i.).$ &e-e(ata# 6$8 m*/me#it D!(ami#$ ,eri&a# ,erama i#u$ &e-e(ata# &e-e(at a# 6$791$5 m%/&%BB/am 15. K!rti&!ter!id$ di,eri&a# ete*a' ae a&ut teratai$ mem(er(e#de& *ama a&it da# me#-e%a' re&ure#i. Di,eri&a# 'idr!&!rti!# < 9 16 m%/&%BB i.). i.). di*a#ut&a# 8 m%/&%BB etia( ; am. He#ti&a# ete*a' 5 9 7 'ari 17. Su(!rti$ Su(!rti$ ete*a' ete*a' ta,i* ta,i* Mem,a-a *a,e* !,at de#%a# te*iti da# mem(u#+ai -atata# me#%e#ai e#i !,at +a#% me#im,u*&a# a*er%i. Bai& ,i*a me#da(at tata*a&a#a e-ara ade&uat. 6.<056 da(at me#im,u*&a# &ematia# (ada +!& a#ai*a&ti&. 1. Ra'ma# O$ S!e(riadi M$ Setia"a# B. A#ai*a&i. Da*am : Bu&u aar a*er%i imu#!*!%i a#a&. Pe#+u#ti#% Pe#+u#ti#% A&i, AA$ Mu#air C$ Kur#iati N. Ed 5. I&ata# D!&ter A#a& I#d!#eia. 566<. 568057. 5. Sim!# 4E. !r*d a**er%+ a**er%+ !r%a#i3at !r%a#i3atati!#. ati!#. !r*d a**er%+ a**er%+ !r%a#i3ati !r%a#i3ati!# !# ur)e+ !# %*!,a* a)ai*a,i*it+ ! ee#tia* !r t'e aeme#t a#d ma#a%eme#t! a#a('i*a@i ,+ a**er%+ immu#!*!%+ (e-ia*it i# 'ea*t' -are etti#%. etti#%. A##a* ! a**er%+ a* *er%+$atma $atma a#d immu#!*!%+. immu#!*!%+. 1682.5616.
•
Edu&ai
•
Pr!%#!i
•
Ke(uta&aa#
NAMA
Dibuat Oleh dr. dr. Ari Dia#+a'$ S(.A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh dr. dr. Emda'ri*$ S(.OG
Disahkan Oleh dr. dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
ABATAN TANDA TANGAN ANG AN
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Dire&tur
DIARE AKUT
KSM : ILMU KESEHAT KESEHATAN ANAK
NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
AULIA HOSPIT HOSP ITAL AL
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR
dr. dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH •
Pe#%ertia#
•
A#am#ei
Bua#% air ,ear (ada ,a+i atau a#a& *e,i' dari 7 &a*i (er 'ari$ diertai (eru,a'a# &!#ite#i ti#a me#adi -air de#%a# atau ta#(a *e#dir da# dara' +a#% ,er*a#%u#% &ura#% dari atu mi#%%u. Lama diare diare ,er*a#% ,er*a#%u# u#%$ %$ re&ue# re&ue#i i diare diare e'ari$ e'ari$ "ar#a "ar#a da# &!#i &!#ite# te#ii ti#a$ ti#a$ *e#dir da# dara' da*am ti#a. Mu#ta': ada atau tida&$ re&ue#i da# )!*ume#+a N+eri (erut$ demam Bua#% Bua#% air &e-i*: &e-i*: ,iaa$ ,iaa$ ,er&ur ,er&ura#% a#%$$ ara#% ara#% atau tida& &e#-i# &e#-i#% % da*am da*am ;0= am tera&'ir Raa 'au$ re"e*$ a#a& *ema'$ * ema'$ &eadara# me#uru#$ &ea#%$ &em,u#%$ ea& um*a' -aira# +a#% mau& e*ama diare Ma&a#a# da# mi#uma# +a#% di,eri&a# e*ama diare Pe#+a&it *ai# +a#% me#+ertai e(erti ,atu&$ (i*e&$ !titi media$ -am(a& Keadaa# umum$ &eadara# da# ta#da )ita*$ ,erat ,ada# Ta#da0ta#da utama de'idrai: &eadara#$ raa 'au da# tur%!r &u*it a,d!me#$ da# ta#da0ta#da tam,a'a# *ai##+a: u,u#0u,u# ,ear -e&u#%$ mata -e&u#%$ ada atau tida+a air mata$ ,i,ir$ mu&!a mu*ut da# *i da' &eri#% atau ,aa'. Ta#da %a#%%ua# &eeim,a#%a# aam ,aa da# e*e&tr!*it$ e(erti #a(a -e(at da# da*a da*am m aid aid! !i i meta, meta,!* !*i& i&2$ 2$ &em, &em,u# u#% % 'i( 'i(!& !&a* a*em emia ia2$ 2$ &ea &ea#% #% 'i( 'i(! ! atau atau 'i(er#atremia2 Bii#% uu Perui da# rei**i#% &a(i*er Pe#i*aia# deraat de'idrai Pemeri&aa# ti#a. Ha* +a#% di#i*ai (ada (emeri&aa# ti#a: Ma&r!&!(i: &!#ite#i$ "ar#a$ *e#dir$ dara'$ ,au Mi&r!&!(i: *eu&!it$ eritr!it$ (arait$ ,a&teri Bia&a# da# ui e#iti)ita tida& di*a&u&a# (ada diare a&ut
•
•
•
•
• •
•
•
•
Pemeri&aa# 4ii&
•
•
•
•
•
•
•
Pemeri&aa# Pe#u#a#%
•
•
Kriteria Dia%#!i Dia%#!i Kera Dia%#!i Ba#di#% Tera(i
Dara': dara' *e#%&a($ e*e&tr!*it erum$ a#a*ii %a dara'$ %*u&!a dara'. Uri#e: uri#e *e#%&a( Dia%#!i Dia%#!i dite%a&&a# dite%a&&a# ,erdaar&a# ,erdaar&a# a#am#ei$ (emeri&aa# (emeri&aa# ii&$ da# (emeri&aa# (emeri&aa# (e#u#a#%. Diare a&ut
8. Li#ta diare: 12 ?aira#$ 52 Se#%$ 72 Nutrii$ 2 A#ti,i!ti& +a#% te(at$ 82 Edu&ai 9. Ta#(a de'idrai -
?aira# re'idrai !ra*it de#%a# me#%%u#a&a# NE ORALIT di,eri&a# 8016 m*/&%BB etia( diare -air atau ,erdaar&a# uia$ +aitu umur F 1 ta'u# e,a#+a& 860166 m*$ umur 108 ta'u# e,a#+a& 1660566 m*$ da# umur di ata 8 ta'u# emau#+a. Da(at di,eri&a# -aira# ruma' ta#%%a euai &emaua# a#a& - ASI 'aru teta( di,eri&a# - Paie# da(at dira"at di ruma'$ &e-ua*i a(a,i*a terda(at &!m(*i&ai *ai# tida& mau mi#um$ mu#ta' teru me#eru$ diare re&ue# da# (r!u2 - Diare ri#%a#0eda#% ?aira# re'idrai !ra* ?RO2 'i(!!m!*ar di,eri&a# e,a#+a& <8 m*/&%BB da*am 7 am u#tu& me#%%a#ti &e'i*a#%a# -aira# +a#% te*a' teradi da# e,a#+a& 8016 m*/&%BB etia( diare -air. Re'idrai Re'idrai (are#tera* (are#tera* i#tra)e#a2 i#tra)e#a2 di,eri&a# di,eri&a# ,i*a a#a& mu#ta' etia( d,eri mi#um mi#um "a*au( "a*au(u# u# te*a' te*a' di,eri di,eri&a# &a# de#%a# de#%a# -ara -ara edi&i edi&itt demi demi edi&it edi&it atau atau me*a*ui (i(a #a!%atri&. ?aira# i#tra)e#a +a#% di,eri&a# ada*a' 5A atau Ri#%er *a&tat atau KaEN 7B atau Na?* 6.> de#%a# um*a' -aira# di'itu#% ,erdaar&a# ,erat ,ada#. Statu 'idrai die)a*uai die)a*uai e-ara ,er&a*a. Berat ,ada# 7016 &%: 566 m*/&%BB/'ari Berat ,ada# 16018 &%: 1<8 m*/&%BB/'ari Berat ,ada# 18 &%: 178 m*/&%BB/'ari Paie# di(a#tau di Pu&ema/Ru Pu&ema/Ruma' ma' Sa&it e*ama (r!e re'idrai am,i* mem,eri edu&ai te#ta#% me*a&u&a# re'idrai &e(ada !ra#% t ua De'idrai ,erat 1. Di,eri&a# -aira# re'idrai (are#tera* de#%a# Ri#%er *a&tat atau ri#%er aetat 166 m*/&%BB de#%a# -ara (em,eria#: Umur &ura &ura#% #% dari dari 15 ,u*a ,u*a#: #: 76 m*/& m*/&%B %BB B da*a da*am m 1 am am (ert (ertam ama$ a$ - Umur di*a#ut&a# <6 m*/&%BB da*am 8 am am ,eri&ut#+a - Umur di ata 15 ,u*a#: 76 m*/&%BB da*am am (ertama$ di*a#ut&a# <6 m*/&%BB da*am 5$8 am ,eri&ut#+a - Mau&&a# -aira# (er!ra* di,eri&a# ,i*a (aie# uda' mau da# da(at mi#um$ dimu*ai de#%a# 8 m*/&%BB e*ama (r!e re'idrai - K!re&i %a#%%ua# &eeim,a#%a# aam ,aa da# e*e&tr!*it 18. Hi(er#atremia Na 188 mE/L2 K!re&i (e#uru#a# Na di*a&u&a# e-ara ,erta'a( de#%a# (em,eria# -aira# de&tr!e 8 a*i#. Pe#uru#a# &adar Na tida& ,!*e' *e,i' dari 16 mE (er 'ari &are#a ,ia me#+e,a,&a# edema !ta& 1;. Hi(!#atremia Na F 176 mE/L2 Kadar Kadar #atriu #atrium m di(eri di(eri&a &a u*a#% u*a#% ete*a' ete*a' re'idr re'idrai ai e*eai e*eai$$ a(a,i* a(a,i*aa mai' mai' dium(ai 'i(!#atremia di*a&u&a# &!re&i ,,: Kadar Na &!re&i mE/L2 J 158 9 &adar Na erum @ 6$; @ ,erat ,ada#$ di,eri&a# da*am 5 am 1<. Hi(er&a*emia K 8 mE/L2 K!re&i di*a&u&a# de#%a# (em,eria# &a*ium %*u&!#a 16 e,a#+a& 6$801 m*/&%BB m*/&%BB IV e-ara (er*a'a#0* (er*a'a#0*a'a# a'a# da*am 8016 me#it$ am,i* dim!#it!r dim!#it!r irama a#tu#% de#%a# EKG. 1=. Hi(!&a*emia K F 7$8 mE/L2 K!re&i di*a&u&a# me#urut &adar Ka*ium: •
•
•
•
•
•
•
Kadar K 5$8 9 7$8 mE/L$ ,eri&a# K?* <8 mE/&%BB (er !ra* (er 'ari di,a%i 7 d!i Kadar K F 5$8 mE/L$ ,eri&a# K?* me*a*ui dri( i#tra)e#a de#%a# d!i: 1>. 7$8 9 &adar K teru&ur @ BB &%2 @ 6$ 5 mE/&%BB/5 am da*am am (ertama 56. 7$8 9 &adar K teru&ur @ BB &%2 @ 6$ 1/; @ 5 mE @ BB da*am 56 am ,eri&ut#+a Se#% 51. Se#% ter,u&ti e-ara i*mia' ter(er-a+a da(at me#uru#&a# re&ue#i ,ua#% air ,ear da# )!*ume ti#a e'i#%%a da(at me#uru#&a# rii&! teradi#+a de'idrai (ada a#a&. Se#% e*eme#ta* di,eri&a# e*ama 1601 'ari me&i(u# a#a& te*a' tida& me#%a*ami diare de#%a# d!i: Umur di ,a"a' ; ,u*a# : 16 m% (er 'ari Umur di ata ; ,u*a#: 56 m% (er 'ari 55. Nutrii ASI da# ma&a#a# de#%a# me#u +a#% ama aat a#a& e'at euai umur teta( di,eri&a# u#tu& me#-e%a' &e'i*a#%a# ,erat ,ada# ,ada# da# e,a%ai (e#%%a#ti #utrii +a#% 'i*a#%. A#a& tida& ,!*e' di(uaa&a#$ ma&a#a# di,eri&a# edi&it0edi&it ta(i eri#% *e,i' &ura#% ; @ e'ari2$ re#da' erat$ ,ua'0,ua'a# di,eri&a# terutama (ia#%. Medi&ame#t!a 57. Tida& ,!*e' di,eri&a# !,at a#ti diare A#ti,i!ti& A#ti,i!ti& di,eri&a# ,i*a ada i#di&ai$ mia*#+a die#tri diare ,erdara'2 atau &!*era. Pem,eria# a#ti,i!ti& +a#% tida& rai!#a* a&a# me#%%a#%%u &eeim,a#%a# *!ra uu e'i#%%a da(at mem(er(a#a#% *ama diare da# Clostridium difficile a&a# tum,u' +a#% me#+e,a,&a# diare u*it diem,u'&a#. Se*ai# itu$ (em,eria# a#ti,i!ti& +a#% tida& rai!#a* da(at mem(er-e(at reite#i &uma# ter'ada( a#ti,i!ti&. U#tu& die#tri ,ai*er$ a#ti,i!ti& di,eri&a# euai de#%a# data e#iti)ita etem(at$ ,i*a tida& memu#%&i#&a# da(at me#%a-u &e(ada data (u,*i&ai +a#% di(a&ai aat i#i$ +aitu &!trim!&a3!* e,a%ai *i#i (ertama$ &emudia# e,a%ai *i#i &edua. Bi*a &edua a#ti,i!ti& tere,ut uda' reite# ma&a *i#i &eti%a ada*a' ei&im. A#ti(arait Metr!#ida3!* 86 m%/&%BB/'ari di,a%i 7 d!i meru(a&a# !,at (i*i'a# u#tu& amu,a )e%etati - e*a&a# me#%e#ai dia%#!i$ tata*a&a#a$ da# (r!%#!i (aie# - Pe#-e%a'a# Diare 5. Pem,eria# ASI 58. Mem(er,ai&i -ara (e#+a(i'a# 5;. Me#%%u#a&a# air ,eri' 5<. Me#-u-i ta#%a# de#%a# a,u#/air me#%a*ir 5=. Me#%%u#a&a# am,a# tertutu( 5>. Mem,ua#% ti#a ,a+i e-ara ,ai& da# ,e#ar 76. Imu#iai -am(a& - Pe#-e%a'a# de'idrai - Ba%aima#a me#-am(ur !ra*it - Ba%aima#a mem,eri&a# !ra*it - ?aira# ruma' ta#%%a +a#% *ai# - Me#eru&a# (em,eria# ASI - Pem,eria# ma&a#a# e,e*um da# euda' diare - Ka(a# 'aru &em,a*i - Ta#da de'idrai •
•
•
•
• •
•
•
Edu&ai
Pr!%#!i 7.Ke(uta&aa# •
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Ter%a#tu#% (e#+u*it 7. Gua#da*i#i S$ Ka'# SA. A-ute diar''ea. I#: Ke*i#ma# RE$ Sa#der!# IR$ G!u*et O$ S'erma# PM$ Mie*i0Ver%a#i G$S'#eider B2 a*&er PediatriGatr!i#teti#a* Dieae )!*ume 5. Hami*t!#: B? De-&er I#-. 566=. P(:5870;. . Su,a%+! B$ Sa#t!! NB. Diare a&ut. Da*am: urie M$ S!e#art! S$ O"ari H$ Arie S$ R!a*i#a I$ Mu*+a#i N. Bu&u Aar Gatr!e#ter!*!%i0He(at!*!%i i*id 1. a&arta: IDAI$ 5616. P(:=<0156. 8. Pudiadi AH$ He%ar B$ Ha#d+atuti S$ Idri NS$ Ga#da(utra EP$ Harm!#iati ED. Ped!ma# (e*a+a#a# medi IDAI i*id 1. 5616. ;. Dit. e# PPM$ PLP De(. Ke. RI. PMPD. Bu&u Aar Diare. 1>>;. <. Ameri-a# a-adem+ ! (ediatri-. T'e ma#a%eme#t ! a-ute %atr!e#teriti i# +!u#% -'i*dre#. Pediatri-. 1>>;><:1056. =. Du%%a# ?$ Sa#t!'am M$ G*a RI. T'e ma#a%eme#t ! a-ute diarr'ea i# -'i*dre#: !ra* re'+drati!#$ mai#te#a#-e a#d #utriti!#a* t'era(+. MMR. 1>>51:1056. >. Guari#! A. Ora* re'+drati!# t!"ard a rea* !*uti!#. Pediatr Gatr!e#ter!* Nutr. 566177:5015. 16. Sa#d'u BK. Rati!#a*e !r ear*+ eedi#% i# -'i*d'!!d %atr!e#teriti. Pediatr Gatr!e#ter!* Nutr. 5661 77:170;. 11. HO. T'e treatme#t ! diarr'ea: a ma#ua* !r ('+i-ia# a#d !t'er e#i!r 'ea*t' "!r&er ?'i*d Hea*t'/HO. ?DR >8 1>>82.
Dibuat Oleh dr. Ari Dia#+a'$ S(.A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh dr. Emda'ri*$ S(.OG
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
INFEKSI VIRUS DENGUE
ANAK NO. DOKUMEN
HALAMAN 1
AULIA HOSPITAL
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
NO REVISI
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
•
Pe#%ertia#
uatu (e#+a&it demam a&ut +a#% die,a,&a# !*e' )iru %e#u 4*a)i)iru$ ami*i 4*a)i)iridae$ mem(u#+ai e#i er!ti(e +aitu DEN01$ DEN05$ De#0 7 da# DEN0$ me*a*ui (era#tara #+amu& Aede ae%+(ti atau Aede a*,!-(itu
•
A#am#ei
1. Demam meru(a&a# ta#da utama$ teradi me#dada&$ ti#%%i$ e*ama 50< 'ari 5. Diertai *eu$ tida& mau ma&a#$ da# mu#ta' 7. Pada a#a& ,ear da(at me#%e*u' #+eri &e(a*a$ #+eri !t!t$ da# #+eri (erut
. Pada a#a& ,ear da(at me#%e*u' #+eri &e(a*a$ #+eri !t!t$ da# #+eri (erut 8. Perdara'a# (a*i#% eri#% dium(ai (erdara'a# &u*it da# mimia# •
Pemeri&aa# 4ii&
1. Pe#i#%&ata# u'u. 5. Perdara'a# da(at ,eru(a (ete&ie$ e(ita&i$ me*e#a atau(u# 'ematuria 7. Da(at teradi 'e(at!me%a*i. . Per,edaa# a#tara DD da# DBD (e#i#%&ata#
(ermea,i*ita
ada*a' (ada DBD teradi
&a(i*er
e'i#%%a
me#+e,a,&a#
(erem,ea# (*ama$ 'i(!)!*emia da# +!& 8. Perem,ea# (*ama me#%a&i,at&a# e&tra)aai -aira# &e da*am r!#%%a (*eura da# r!#%%a (erit!#ea* e*ama 50= am ;. 4ae &riti e&itar 'ari &e07 'i#%%a &e08 (era*a#a# (e#+a&it. •
Kriteria Dia%#!i
Kriteria Klinis:
0
Demam ti#%%i me#dada&$ ta#(a e,a, +a#% e*a$ ,er*a#%u#%
0
teru0me#eru e*ama 50< 'ari Terda(at ma#ietai (erdara'a#$ termau& ui ,e#du#% (!iti$ (ete&ie$ e&im!i$ e(ita&i$ (erdara'a# %ui$ 'ematemei$ da#
atau me*e#a 0 Pem,eara# 'ati 0 S+!& Kriteria Laboratoriu : 0 Tr!m,!it!(e#ia 166.666/* atau &ura#%2 0 Hem!&!#e#trai$ di*i'at dari (e#i#%&ata# 'emat!&rit 56 me#urut ta#dar umur da# e#i &e*ami# Dia%#!i Demam
Berdara' De#%ue dite%a&&a#
,erdaar&a#
&*i#i da# *a,!rat!rium HO ta'u# 1>><2. Dua &riteria &*i#i •
Dia%#!i &era
•
Dia%#!i Ba#di#%
•
Pemeri&aa# Pe#u#a#%
(ertama diertai tr!m,!it!(e#ia da# 'em!&!#e#trai. Demam De#%ue Demam Berdara' Grade I$II$III$IV 1. M!r,i*i da# ITP +a#% diertai demam : (ada 'ari0'ari (ertama 5. Se(i :(ada DBD +a#% diertai +!& Laboratoriu 0
Dara' (erier$ &adar 'em!%*!,i#$ *eu&!it da# 'emat!&rit$
tr!m,!it$
(e#i#%&ta#
*im!it
'itu#% e#i$ (*ama
,iru
(e#i#%&ata# 18 me#u#a#% dia%#!i DBD2 !eeriksaan Ra"iolo#is $
Pemeri&aa# !t! dada : di*a&u&a# ata i#di&ai 12 da*am &eadaa#
&*i#i
ra%u0ra%u$ 52
(ema#taua#
&*i#i$
e,a%ai
(ed!ma#
(em,eria# -aira# $ USG : eui (*eura$ a-ite$ &e*ai#a# di#di#% )ei-a e*ea da# )ei-a uri#aria •
Tera(i
Tera(i i#e&i )iru de#%ue di,a%i me#adi : D%D tan&a s'ok ("erajat I "an II)
Medi&ame#t!a 0 0 0
A#ti(ireti& K!rti&!ter!id di,eri&a# (ada DBD e#ea*!(ati A#ti,i!ti& di,eri&a# (ada DBD e#ea*!(ati
Su(!rti 0
Me#%atai &e'i*a#%a# -aira# (*ama e,a%ai a&i,at (e#i#%&ata#
(ermea,i*ita &a(i*er da# (erdara'a# 0 ?aira# i#tra)e#a di(er*u&a# a(a,i*a 12
a#a& teru me#eru
mu#ta'$ tida& mau mi#um$ demam ti#%%i$ de'idrai +a#% da(at mem(er-e(at teradi#+a +!& 52 #i*ai Ht -e#deru#% me#i#%&at (ada (emeri&aa# ,er&a*a D%D "isertai S'ok ( Sin"ro S'ok Den#ue* "erajat III "an IV)
Pe#%%a#tia# )!*ume (*ama e%era$ -aira# i#tra)e#a *aruta# RL 160 56m*/&%BB e-ara ,!*u di,eri&a# da*am "a&tu 76 me#it. A(a,i*a +!& ,e*um teratai teta( ,eri&a# RL 56m*/&%BB ditam,a' &!*!id 56076m*/&%BB/am$ ma&ima* 1866m*/'ari Pem,eria# -aira# 16 m*/&%BB/am teta( di,eri&a# 10 am (a&a +!&. V!*ume -aira# dituru#&a# me#adi
•
Edu&ai
mem,ai& O&i%e# 50L/me#it (ada DBD +!& K!re&i aid!i da# e*e&tr!*it (ada DBD Pada ae demam (aie# dia#ur&a# tira' ,ari#%. Se*ama mai' demam$ !,at a#ti(ireti& atau &!m(re 'a#%at di,eri&a# a(a,i*a di(er*u&a# Dia#ur&a# (em,eria# -aira# da# e*e&tr!*it ir!($ da# uu$ e*ai# air (uti'
(er !ra*$ u ,ua'$
Pada !ra#%tua atau (aie# di#ae'ati ,i*a teraa #+eri (erut 'e,at$ ,ua#% air ,ear 'itam$ atau terda(at (erdara'a# &u*it erta mu&!a e(ertimimia#$ (erdara'a# %ui$ diertai ,er&eri#%at da# tida& ,ua#% air &e-i* e*ama 0; am $ 'a* tere,ut
&u*it di#%i#$
meru(a&a# ta#da
&e%a"ata#$ e'i#%%a 'aru e%era di,a"a &e ruma' a&it Pr!%#!i Ti#%&at E)ide# Ti#%&at Re&!me#dai 1. Ke(uta&aa# •
•
•
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
B!#am$ Ad u#%i!#am: du,ia ad ,!#am IV ? 1. Hadi#e%!r! SRH$ S!e%ia#t! S$ ur+adi S$ Sur!! T. Tata*a&a#a demam de#%ue/ demam ,erdara' de#%ue (ada a#a&. Da*am : Hadi#e%!r! SRH$ Satari HI$ (e#+u#ti#%. Demam ,erdara' de#%ue. Edii &e05. a&arta: Ba*ai Pe#er,it 4KUI5665$'. =60175 HO. De#%ue Hem!rr'a%i- 4e)er: Dia%#!i$ Pre)e#ti!# a#d ?!#tr!*. Ge#e)a$ 1>><. 5. Ha*tead SB. De#%ue 4e)er a#d De#%ue Hem!rr'a%i- 4e)er. Da*am: Be'rma#$ R.E K*ie%ma# RM$ e#!# HB$ (e#+u#ti#%. Ne*!# te@t,!!& ! (ediatri-. Edii &e01<. P'i*ade*('ia: B Sau#der 566 '.16>597. 7. Nimma#it+a$ S. De#%ue a#d de#%ue 'aem!rr'a%i- e)er. Da*am: ?!!& G?$ Cum*a A$ (e#+u#ti#%. Ma#!# tr!(i-a* dieae. Edii &e051. Edi#,ur%': .B. Sau#der 5667 '.<;8 9 <5. . P!"e** KR. 4e)er. Da*am: Be'rma# RE$ K*ie%ma# RM$ e#!# HB$ (e#+u#ti#%. Ne*!# te@t,!!& ! (ediatri-. Edii &e01<. P'i*ade*('ia: B Sau#der 566. '. =7>06. 8. HO. De#%ue$ %uide*i#e !r dia%#!i$ treatme#t$ (re)e#ti!# a#d -!#tr!*. Ne" editi!# 566>. HO a#d (eia* (r!%ram !r Reear-' a#d Trai#i#% i# Tr!(i-a* Dieae. 4ra#-e: HO566>
Dibuat Oleh Dr.Ari Dia#+a'$S(A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$ S(.OG
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
DE+A+ TIFOID
ILMU KESEHATAN ANAK NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
AULIA HOSPITAL
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
•
Pe#%ertia#
•
A#am#ei
Demam ti!id meru(a&a# uatu (e#+a&it itemi& +a#% e-ara &*ai& die,a,&a# !*e' Salmonella typhi S.typhi2$ #amu# da(at (u*a die,a,&a# !*e' S. paratyphi A$ S. paratyphii B (Schottmuelleri)$ da# S. paratyphi C (Hirscheldii). 1. Demam #ai& e-ara ,erta'a( tia( 'ari$ me#-a(ai u'u terti#%%i (ada a&'ir mi#%%u (ertama$ mi#%%u &edua demam teru me#eru ti#%%i. 5. a#a& eri#% me#%%i%au de*irium2$ ma*aie$ *etar%i$ a#!re&ia$ #+eri &e(a*a$ #+eri
(erut$ diare atau &!#ti(ai$ mu#ta'$ (erut &em,u#% 7. (ada demam ti!id ,erat da(at dium(ai (e#uru#a# &eadara#$ &ea#% da# i&teru •
Pemeri&aa# 4ii&
•
Kriteria Dia%#!i
•
•
•
Dia%#!i &era Dia%#!i Ba#di#%
Pemeri&aa# Pe#u#a#%
%ea*a &*i#i ,er)ariai dari +a#% ri#%a# am(ai +a#% ,erat de#%a# &!m(*i&ai. &eadara# me#uru#$ de*irium$ e,a%ia# ,ear a#a& memi*i&i *ida' ti!id +aitu di,a%ia# te#%a' &!t!r da# ,a%ia# (i#%%ir 'i(eremi$ mete!rimu$ 'e(at!me%a*i *e,i' eri#% dium(ai dari(ada (*e#!me%a*i. &ada#% &ada#% terde#%ar r!#&i (ada (emeri&aa# (aru. A#am#ei Pa#a < 'ari$ ,atu&$ ma*aie *etar%i$ a#!re&ia$ BB me#uru# N+eri !t!t/ &e(a*a / (erut Me#-ret atau !,ti(ai$ mu#ta'$ #+eri (erut$ &em,u#% Keadra# me#uru# da(at tim,u* &ea#%. I-teru$ e(ita&i Pemeri&aa# ii Keadra# me#uru# de*irium am(ai tu(!r2 He(at!me%a*+$ (*e#!me%a*+ R!#&'i Ruam ma-u*a (ada &u*it dada ,a%ia# ,a"a'/(erut r!e (!t2 me#%'i*a#% da*am 507 'ari La,!rat!rium A#emia Leu&!(e#ia Lim!it!i re*ati)e Tr!m,!it!(e#ia Ser!*!%i "ida* Tu,e@ tet Bia&a# Sa*m!#e**a Demam Ti!id Pada tadium di#i demam ti!id$ ,e,era(a (e#+a&it &ada#%0&ada#% e-ara &*i#i da(at me#adi dia%#!i ,a#di#%#+a +aitu i#*ue#a$ %atr!e#teriti$ ,r!#&iti da# ,r!#&!(#eum!#ia. Be,era(a (e#+a&it +a#% die,a,&a# !*e' mi&r!!r%a#ime i#trae*u*er e(erti tu,er&u*!i$ i#e&i amur itemi&$ ,rue*!i$ tu*aremia$ 'i%e*!i da# ma*aria u%a (er*u di(i&ir&a#. Pada demam ti!id +a#% ,erat e(i$ *eu&emia$ *im!ma da# (e#+a&it H!d%&i# da(at e,a%ai dia%#!i ,a#di#% Dara' te(i (erier - A#emia : (ada umum#+a teradi &are#a u(rei umum tu*a#%$ deiie#i 4e$ atau (erdara'a# uu - Leu&!(e#ia$ #amu# ara#% &ura#% dari 7666/u* - Lim!it!i re*ati - Tr!m,!it!(e#ia$ terutama (ada demam ti!id ,erat Pemeri&aa# er!*!%i - Ser!*!%i "ida* : &e#ai&a# titer S T+('i titer O 1:566 atau &e#ai&a# &a*i titer ae a&ut &e ae &!#)a*ee# Pemeri&aa# radi!*!%i&
-
•
Tera(i
4!t! t'!ra&$ a(a,i*a didu%a teradi &!m(*i&ai (#eum!#ia 4!t! a,d!me#$ a(a,i*a didu%a teradi &!m(*i&ai i#trai#teti#a* e(erti (er!rai uu atau (erdara'a# a*ura# -er#a Pada (er!rai uu tam(a&: ditri,ui udara ta& merata air*uid *e)e* ,a+a#%a# radi!*ue# didaera' 'e(ar udara ,e,a (ada a,d!me#
A#ti,i!ti& - &*!rame#i&!* dru% ! -'!i-e2 860166 m%/&%BB/'ari$ !ra* atau i)$ di,a%i da*am d!i e*ama 1601 'ari - Am!&ii*i# 166 m%/&%BB/'ari$ !ra* atau i#tra)e#a e*ama 16 'ari - K!trim!&a3!* ; m%/&%BB/'ari !ra* e*ama 16 'ari - Setria&!# =6 m%/&%BB/'ari$ i#tra)e#a atau i#tramu-u*ar e*ama 16 'ari - ?ei&im 16 m%/&%BB/'ari.$ !ra* di,a%i da*am 5 d!i e*ama 16 'ari - &!rti&!ter!id di,eri&a# (ada &au ,erat de#%a# %a#%%ua# &eadara# De&ameta!# 107 m%/&%BB/'ari i#tra)e#a di,a%i da*am 7 d!i e'i#%%a &eadara# mem,ai& Beda' Ti#da&a# ,eda' di(er*u&a# (ada (e#+u*it (er!rai uu Su(!rti - Demam ti!id ri#%a# da(at dira"at diruma' - Tira' ,ari#% - I!*ai memadai - Ke,utu'a# -aira# da# &a*!ri di-u&u(i
•
Edu&ai
Demam ti!id ,erat 'aru dira"at di ruma' a&it - ?aira# da# &a*!ri Terutama (ada demam ti#%%i$ mu#ta' atau diare$ ,i*a (er*u au(a# -aira# da# &a*!ri di,eri&a# me*a*ui !#de *am,u#% Pada e#ea*!(ati$ um*a' &e,,utu'a# -aira# di&ura#%i me#adi /8 &e,utu'a# de#%a# &adar #atrium re#da' Pe#u'i &e,utu'a# )!*ume -aira# i#tra)a&u*er da# ari#%a# Perta'a#&a# u#%i ir&u*ai de#%a# ,ai& Perta'a#&a# !&i%e#ai ari#%a#$ ,i*a (er*u ,eri&a# O5 Pe*i'ara &eadaa# #utrii Pe#%!,ata# %a#%%ua# aam ,aa da# e*e&tr!*it - A#ti(ireti&$ di,eri&a# ,i*a demam 7> !?$ &e-ua*i (ada (aie# de#%a# ri"a+at &ea#% demam da(at di,eri&a# *e,i' a"a* - Diet Ma&a#a# tida& ,ererat da# muda' di-er#a Sete*a' demam reda$ da(at e%era di,eri&a# ma&a#a# +a#% *e,i' (adat de#%a# &a*!ri -u&u(
-
Tra#ui dara': &ada#% &ada#% di(er*u&a# (ada (erdara'a# a*ura# -er#a da# (er!rai uu
Pema#taua# Tera(i -
-
•
•
•
Pr!%#!i
Ter%a#tu#% (ada &ete(ata# tera(i$ uia$ &eadaa# &ee'ata# e,e*um#+a$ da# ada tida+a &!m(*i&ai. Di #e%ara mau$ de#%a# tera(i a#ti,i!ti& +a#% ade&uat$ a#%&a m!rta*ita F 1 . Di #e%ara ,er&em,a#%$ a#%&a m!rta*ita 16$ ,iaa#+a &are#a &eter*am,ata# dia%#!i$ (era"ata# da# (e#%!,ata#. Mu#-u*#+a &!m(*i&ai e(erti (er!rai %atr!i#teti#a* atau (erdara'a# 'e,at$ me#i#%iti$ e#d!&arditi da# (#eum!#ia me#%a&i,at&a# m!r,idita da# m!rta*ita +a#% ti#%%i.
Ti#%&at E)ide# Ti#%&at Re&!me#dai Ke(uta&aa#
1. 5.
7.
. 8. ;.
NAMA
E)a*uai demam de#%a# mem!#it!r u'u. A(a,i*a (ada 'ari &e 08 ete*a' (e#%!,ata# demam tida& reda$ ma&a 'aru e%era &em,a*i die)a*uai ada&a' &!m(*i&ai$ um,er i#e&i *ai#$ reite#i S.t+(i ter'ada( a#ti,i!ti& atau &emu#%&i#a# a*a' me#e%a&&a# dia%#!i. Paie# da(at di(u*a#%&a# a(a,i*a tida& demam e*ama 5 am ta#(a a#ti(ireti&$ #au ma&a# mem,ai&$ &*i#i (er,ai&a# $ da# tida& dium(ai &!m(*i&ai. Pe#%!,ata# da(at di*a#ut&a# diruma'.
IV ? Ba##iter BA$ Be%% NT$ Gi**e(ie SH. P+re@ia ! u#!"# !ri%i#. O@!rd: B*a-&"e** S-ie#-e1>>;. '. 105<. L!ri# MI$ 4ei%i# RD. 4e)er ! u#!"# !ri%i#. Da*am 4ei%i# RD$ ?'err+ D$ (e#+u#ti#%. Te@t,!!& ! (ediatri- i#e-ti!u dieae. Edii &e07. P'i*ade*('ia:Sau#der1>>5. '. 1615055. L!ri# MI. 4e)er:(at'!%e#ei a#d treatme#t . Da*am: 4ei%i# RD$ ?'err+ D$ (e#+u#ti#%. Te@t,!!& ! (ediatri- i#e-ti!u dieae. Edii &e07. P'i*ade*('ia:Sau#der1>>5. '. 1=085. Mi**er ML$ S3er L$ !%e) R$ Ber#tei# B. 4e)er ! u#!"# !ri%i#. Pediatr ?*i# N!rt' Am. 1>>8>>>01618. Rad'i AS$ ?arr!** E. 4e)er i# (ediatri- (ra-ti-e. Edii &e01. L!#d!#: B*a-&"e** S-ie#tii- Pu,*i-ati!#: 1>>$'. 18057;. S'a(ir! ED. 4e)er "it'!ut *!-a*i3i#% i%#. Da*am: L!#% SS$$ Pi-&eri#% LLK$ Pr!,er ?G$ (e#+u#ti#%. Pri#-i(*e a#d (ra-ti-e ! (ediatri- i#e-ti!u dieae. Edii &e05. P'i*ade*('ia$$ PA: E*e)ier S-ie#-e5667$'. 1160.
Dibuat Oleh Dr. Ari Dia#+a'$ S(A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$ S(.OG
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$
ABATAN TANDA TANGAN
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
MPH Dire&tur
KE,ANG DE+A+
KSM : ILMU KESEHATAN ANAK
NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN
AULIA HOSPITAL TANGGAL PANDUAN PRAKTEK KLINIS Pe#%ertia#
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
TERBIT/ REVISI dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Ba#%&ita# &ea#% +a#% teradi (ada &e#ai&a# u'u tu,u' u'u re&ta*2 di ata 7=6? ta#(a ada#+a i#e&i uu#a# ara (uat$ %a#%%ua# e*e&tr!*it atau meta,!*i& *ai#. Kea#% diertai demam (ada ,a+i uia &ura#% dari 1 ,u*a#
A#am#ei
tida& termau& da*am &ea#% demam. Ada#+a &ea#%$ e#i &ea#%$ &eadara#$ *ama &ea#% •
•
Su'u
e,e*um/aat
&ea#%$
re&ue#i
da*am
5
am$
i#ter)a*$&eadara# a#a& (a-a &ea#%$ (e#+e,a, demam di *uar i#e&i uu#a# ara (uat •
Ri"a+at (er&em,a#%a#$ ri"a+at &ea#% demam da# e(i*e(i da*am
&e*uar%a •
Me#+i#%&ir&a# (e#+e,a, &ea#% *ai# $ e(erti diare$ mu#ta'$ au(a#
&ura#%$ Pemeri&aa# 4ii&
ea&
&emu#%&i#a#
%a#%%ua#
e*e&tr!*it$
'i(!&emia$
'i(!%*i&emia2. Su'u tu,u' : a(a&a' terda(at demam di ata 7= 6? aat &ea#% •
•
Keadara#: a(a&a' terda(at (e#uru#a# &eadara# e,e*um mau(u#
euda' &ea#% •
Ta#da ra#%a#% me#i#%ea* : &a&u &udu&$ ,rud3i#&i I da# II$
&er#iue da# *aeue •
Pemeri&aa# #er)u &ra#ia*i
•
Ta#da (e#i#%&ata# te&a#a# i#tra &ra#ia* UUB mem,!#!*$ (a(i*
edema2 •
Ta#da i#e&i di *uar SSP ISPA$ OMA$ ISK d**2 Pemeri&aa# #eur!*!%i *ai# : t!#u$ m!t!ri&$ re*e& ii!*!%i$
Kriteria Dia%#!i
re*e& (at!*!%i. Ke#ai&a# u'u tu,u' u'u re&ta*2 di ata 7= 6? •
•
Kea#%
•
Tida& diertai (e#urua# &eadara#
•
Tida& dida(at&a# i#e&i uu#a# ara (uat
•
Tida& dida(at&a# (e#+e,a, &ea#% *ai# e(erti %a#%%ua# meta,!*i&$
&ea#% ta#(a demam e,e*um#+a Kea#% demam eder'a#a &ea#% umum$ &ea#% &ura#% dari 18
•
me#it da# &ea#% tida& ,eru*a#% da*am 5 am2 Kea#% demam &!m(*e& Kea#% !&a* atau &ea#% *e,i' dari 18
•
Dia%#!i &era Dia%#!i Ba#di#%
me#it atau &ea#% ,eru*a#% da*am 5 am2 Kea#% demam I#e&i SSP •
•
Pemeri&aa# Pe#u#a#% Tera(i
•
Kea#% &are#a e,a, *ai# e(erti meta,!*i& Pemeri&aa# dara' (erier$ %u*a dara'$ e*e&tr!*it$ uri#a*ii da#
,ia&a# ter%a#tu#% (e#+a&it (e#+erta. Pe#%!,ata# &ea#% euai a*%!ritme tatu e(i*e(ti&u •
•
A#ti(ireti& +aitu (araetam!* 16018 m%/&%BB/&a*i di,eri&a# &a*i
e'ari atau i,u(r!e# 8016 m%/&%BB/&a*i di,eri&a# 70 &a*i e'ari •
Dia3e(am !ra* 6$8 m%/&%BB/'ari di,a%i 7 d!i$ di,eri&a# etia( =
am i&a u'u tu,u' 7=6?. •
Pe#%!,ata# a#%&a (a#a#% e#!,ar,ita* 70 m%/&%BB/'ari di,a%i 5
d!i atau aam )a*(r!at d!i 1806 m%/&%/'ari di,a%i 507 d!i2. Di,eri&a# (ada &ea#% *ama 18 me#it atau &e*ai#a# #eur!*!%i +a#% #+ata Edu&ai
e,e*um/euda' &ea#%$ &ea#% !&a*. Kea#% demam tida& ,er,a'a+a$ tida& me#+e,a,&a# &ematia# 4a&t!r rii&! ,eru*a#% i&a terda(at ri"a+at &ea#% demam da*am &e*uar%a$ uia &ura#% dari 15 ,u*a#$ tem(eratur +a#% re#da' (ada aat &ea#%$ -e(at#+a &ea#% ete*a' demam. 4a&t!r rii&! teradi e(i*e(i +aitu &e*ai#a# #eur!*!%i atau (e&em,a#%a# e*a e,e*um &ea#% demam (ertama$ &ea#% demam &!m(*e&$ ri"a+at e(i*e(i (ada !ra#% tua atau audara &a#du#%. I#di&ai ra"at +aitu :
Pr!%#!i
Kea#% demam &!m(*e& Hi(er(ire&ia Uia di,a"a' ; ,u*a# Kea#% demam (ertama &a*i Terda(at &e*ai#a# #eur!*!%i. Ad )itam : ,!#am Ad a#ati!#am : du,ia ad ,!#am Ad u#%i!#am : ,!#am
Ti#%&at E)ide# Ti#%&at Re&!me#dai I#di&at!r Medi 5. Ke(uta&aa#
I/II/III/IV A/B/? Kea#% demam tida& ,er,a'a+a$ e,a%ia# ,ear me#%'i*a#% (ada uia 80; ta'u#. Pera"ata# am(ai a#a& tida& demam ti#%%i. K!#e#u (e#ata*a&a#aa# &ea#% demam UKK Neur!*!%i IDAI 566; ILAE. ?!mmii!# !# E(idemi!*!%+ a#d Pr!%#!i. E(i*e(ia. 1>>7 7: 8>50=. AAP. T'e #eur! dia%#!ti- e)a*uati!# ! t'e -'i*d "it' im(*e e,ri*e ei3ure. Pediatr 1>>; ><: <;>0>8. !#% V$ d&&. ?*i#i-a* %uide*i#e !# ma#a%eme#t ! e,ri*e -!#)u*i!#. HK (ediatr <: 17081. Va# E-' A$ d&&. A#ti(+reti- ei-a-+ ! i,u(r!e# a#d a-etami#!('e# i# -'i*dre# "it' e,ri*e ei3ure. Ar-' Pediatr Ad!*e- Med 1>>8 1>: ;750 8. K#ude# 4U. I#termitte# dia3e(am (r!('+*a@i i# e,ri*e -!#)u*i!#: Pr! a#d -!#. A-ta Neur!* S-a#d 1>>1 =7u((*. 1782: 105 AAP. Pra-ti-e (arameter. L!#%term treatme#t ! t'e -'i*d "it' im(*e e,ri*e ei3ure. Pediatr 1>>>. 167: 176<0>. K#ude# 4U. 4e,ri*e ei3ure0treatme#t a#d !ut-!me. E(i*e(ia 5666 1: 50>
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Dibuat Oleh Dr. Ari Dia#+a'$S(A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$ S(.OG
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
STATUS KONVULSIVUS !ADA ANAK
ILMU KESEHATAN ANAK
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN ;
AULIA HOSPITAL TANGGAL PANDUAN
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
TERBIT/ REVISI
PRAKTEK KLINIS Pe#%ertia#
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Statu &!#)u*i)u ada*a' &ea#% +a#% teradi e*ama *e,i' dari 76 me#it atau &ea#% +a#% ,eru*a#% e*ama t!ta* *e,i' dari 76 me#it da# dia#tara
A#am#ei
(eri!de &ea#% a#a& tida& adar. Kea#% e*ama *e,i' dari 76 me#it atau &ea#% +a#% teradi e-ara ,eru*a#% e*ama t!ta* "a&tu *e,i' dari 76 me#it da# dia#tara (eri!de &ea#% a#a&
Pemeri&aa# 4ii&
tida& adar. Kea#% da(at ,eru(a &ea#% umum atau !&a* Keadara# me#uru# am(ai &!ma Deiit #eur!*!%i Gea*a (e#i#%&ata# te&a#a# i#tra&ra#ia*
Kriteria Dia%#!i
Kea#%
Dia%#!i &era Dia%#!i Ba#di#% Pemeri&aa# Pe#u#a#%
Da(at diertai (e#uru#a# &eadara# E(i*e(i E(i*e(i Dara' (erier *e#%&a( Gu*a dara' E*e&tr!*it A#a*ii %a dara'
Tera(i
MRI ,i*a ada i#di&ai2 Pati&a# a*a# #a(a$ ,eri&a# !&i%e# tam,a'a#$ atau ,a#tua# (er#a(aa# ,i*a (er*u. Beri&a# dia3e(am 6$506$8 m%/&%/&a*i IV. Pem,eria# dia3e(am i#i da(at diu*a#% 1 &a*i *a%i de#%a# i#ter)a* 8016 me#it ,i*a &ea#% mai' ,er*a#%u#%. Pe#-aria# a&e )e#a Bi*a &ea#% ,e*um ,er'e#ti$ ,eri&a# e#it!i# i#tra)e#a 18056 m%/&% e#-er&a# 16 m% e#it!i# de#%a# 1 m* Na?* 6$>2$ di,eri&a# dri( (er*a'a#
de#%a# &e-e(ata# 86 m%/me#it. Bi*a &ea#% ,er'e#ti$ ,eri&a# rumata# e#it!i# 80< m%/&%/'ari di,a%i da*am 5 d!i$ di,eri&a# 15 am ete*a' (em,eria# d!i *!adi#%. Bi*a &ea#% ,e*um ,er'e#ti$ ,eri&a# e#!,ar,ita* 16056m%/&% IV ,!*u (er*a'a#. Bi*a &ea#% teratai$ ,eri&a# e#!,ar,ita* 80
(e#i#%&ata#
te&a#a#
i#tra&ra#ia* de#%a# ma#it!*
6$801
%ram/&%/&a*i am(ai 7@/'ari a#%a# *u(a die#-er&a# 1:1 de#%a# Na?*6$>$ &e-ua*i a(a,i*a (aie# memi*i&i a&e )e#a da*am2 atau ur!emid 1 m%/&%/&a*i Edu&ai
?ari eti!*!%i +a#% me#daari tatu &!#)u*i)u Statu &!#)u*i)u meru(a&a# %ea*a (e#+erta dari uatu (e#+a&it.
Pr!%#!i
Ti#%&at E)ide# Ti#%&at Re&!me#dai Pe#e*aa' Kriti I#di&at!r Medi 7. Ke(uta&aa#
Ad )itam
Pr!%#!i ter%a#tu#% eti!*!%i +a#% me#daari : du,ia ad ,!#am
Ad a#ati!#am
: du,ia ad ma*am
Ad u#%i!#am
: du,ia ad ,!#am I/II/III/IV A/B/?
Per,ai&a# (ada (aie# de#%a# tatu &!#)u*i)u ter%a#tu#% (ada eti!*!%i +a#% me#daari. K!#e#u (e#ata*a&a#aa# &ea#% demam UKK Neur!*!%i IDAI 566;. ILAE. ?!mii!# !# E(idemi!*!%+ a#d Pr!%#!i. E(i*e(ia 1>>77:8>50 =. AAP. T'e #eur! dia%#!ti- e)a*uati!# ! t'e -'i*d "it' im(*e e,ri*e ei3ure. Pediatr 1>>; ><:<;>0>8. !#% V$ d&&. ?*i#i-a* %uide*i#e !# ma#a%eme#t ! e,ri*e -!#)u*i!#. HK (ediatr<:17081. Va# E-' A$ d&&. A#ti(+reti- ei-a-+ ! i,u(r!e# a#d a-etami#!('e# i# -'i*dre# "it' e,ri*e ei3ure. Ar-' Pediatr Ad!*e- Med 1>>8 1>:;7508.
K#ude# 4U. I#termitte# dia3e(am (r!('+*a@i i# e,ri*e -!#)u*i!#: Pr! a#d -!. A-ta Neur!* S-a#d 1>>1 =7u((*. 1782:105. AAP. Pra-ti-e (arameter.L!#%term treatme#t ! t'e -'i*d "it' im(*e e,ri*e aei3ure. Pediatr 1>>>167:176<0>. K#ude# 4U. 4e,ri*e ei3ure0treatme#t a#d !ut-!me.E(i*e(ia 5666 1:50 >.
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Dibuat Oleh Dr. Ari Dia#+a'$S(A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$ S(.OG
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
!NEU+ONIA NEONATAL KSM : ILMU KESEHATAN ANAK NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
RSUD SOLOK SELATAN
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
•
PENGERTIAN
•
ANAMNESIS
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH I#e&i (aru +a#% da(at die,a,&a# !*e' ,a&teri$ )iru$ (r!t!3!a da# amur (ada #e!#atu. ;. 4a&t!r a#te#ata* : 0 i,u me#%a*ami demam e,e*um atau e*ama (era*i#a# 0 ri"a+at e&rei )a%i#a +a#% ,er*e,i'a# (ada i,u 0 Pemeri&aa# di%ita* !,tetri& +a#% eri#% di*a&u&a#
<. 4a&t!r #e!#ata* : 0 Ke*a'ira# (rematur 0 Ti#da&a# i#)ai =. 4a&t!r *i#%&u#%a# : >. K!#ta& de#%a# (e#derita +a#% me#%a*ami i#e&i • •
•
•
PEMERIKSAAN 4ISIK
PEMERIKSAAN PENUNANG
KRITERIA DIAGNOSIS
Gea*a &*i#i tida& (eii&$ e(erti ,er,a%ai ti#%&at ditre (er#aaa# a(#ea$ ta&i(#eu$ #a(a -u(i#% 'idu#%$ meri#ti' atau %ru#ti#%$ ia#!i$ retra&i di#di#% dada2$ ,atu&$ 'i(! atau 'i(ertemi i#ta,i*ita u'u2$ ma*a me#+uu$ dite#i a,d!me#$ *etar%i$ da(at ditemu&a# r!#&'i ,aa' 'a*u #+ari#% (ada au&u*tai (aru. arly onset pneumonia %ea*a &*i#i mu#-u* (ada uia 70< 'ari ,iaa#+a da*am = am2$ late onset pneumonia uia 05= 'ari. a. La,!rat!rium : 0 dara' : %am,ara# dara' te(i (tin#kat e-i"ens III rekoen"asi E) da# &u*tur dara' (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi %) $ a#a*ii %a dara' u#tu& ditre #aa eda#% am(ai ,erat (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) ,. 4!t! t!ra&: %am,ara# radi!*!%i ,er)ariai e(erti i#i*trat reti&u*!%ra#u*ar0#!du*ar$ &!*a( ,r!#&i!*u$ de#%a# atau ta#(a &!m(e#ai 'i(eraerai (ada area +a#% ,e,a i#i*trat. Gam,ara# eui (*eura de#%a# atau ta#(a pneumatocele (ada &au de#%a# &!m(*i&ai (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) 1. Gea*a &*i#i : Ri"a+at i#e&i i,u (eri(artum Gea*a itemi& (ada #e!#ate: *etar%i$ ta#da0ta#da %a"at #a(a$ r!#&i ,aa' 'a*u #+ari#% (ada au&u*tai (aru
5. La,!rat!rium : Pada (e"ar#aa# %ram atau &u*tur -aira# tra&ea da(at ditemu&a# &uma# 7. 4!t! t!ra& : (ada &au +a#% ,erat tam(a& i#i*trat +a#% '!m!%e# da# diu da# (ada &au0 &au terte#tu %am,ara# !t! t!ra& e(erti HMD +aitu tam(a& %am,ara# reti&u*!%ra#u*ar da# diu. •
DIAGNOSIS
P#eum!#ia #e!#ata*
•
DIAGNOSIS BANDING
A(irai meK!#ium Pe#+a&it mem,ra# 'ia*i# HMD2 Transient tachypneu of the ne!"orn TTN2 #ulmonary hemorrha$e% pulmonary edema% #rimary pulmonary lymphan$iectasis atau pulmonarylymphan$iomatosis% Ga%a* a#tu#% &!#%eti
•
TERAPI
•
•
•
Su(!rti : (erta'a#&a# u'u ,a+i e&itar 7< ?$ !&i%e#ai +a#% ade&uat$ PaO5 a#tara 860=6 mmH%$ ta,i*iai 'em!di#ami& da# meta,!*i& (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) i&a didu%a i#e&i ,a&teri$ ,eri&a# a#ti,i!ti& : tera(i a"a* ada*a' Am(ii*i# Ami#!%*i&!ida. (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) i&a i#e&i dida(at di ruma' a&it$ a#ti,i!ti& +a#% di,eri&a# ada*a' ea*!(!ri# %e#erai III da# e*a#ut#+a ter%a#tu#% 'ai* (emeri&aa#
•
•
EDUKASI
• •
*a,!rat!rium. (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi E) Re&!me#dai (em,eria# a#ti,i!ti& e*ama 16051 'ari (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) Pe#e*aa# (era*a#a# (e#+a&it da# &!m(*i&ai Re#-a#a (era"ata#
•
•
PROGNOSIS
. KEPUSTAKAAN
Ter%a#tu#% eti!*!%i
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Bar#ett ED$ K*ei# O. Ba-teria* i#e-ti!# ! t'e re(irat!r+ tra-t. I#: Remi#%t!# S$ K*ei# O ed2. I#e-ti!u dieae ! t'e etu a#d #e",!r# i#a#t. P'i*ade*('ia: B Sau#der$ 8t' editi!# 5661: 166;0 161=. Ped!ma# tera(i (e#+a&it (ada ,a+i ,aru *a'ir$ 4KUP/RSHS Ba#du#% Bu&u Aar Ne!#at!*!%i Edii I. IDAI 566= Dear PR4$ 4I4E A. P#eum!#ia. I#: Gree#!u%' A$ Mi*#er AD.ed2. Ne!#ata* re(irat!r+ di!rder 5667 L!#d!#: Ar#!*d: 51: 5<=0716. Du&e T. Ne!#ata* (#eum!#ia i# de)e*!(i#% -!u#trie. Ar-' Di ?'i*d 4eta* Ne!#ata* Ed.5668 >6: 5611051> S"i-'u& LE. Ima%i#% ! t'e #e",!r#$ i#a#t a#d +!u#% -'i*d. 7 rd editi!#. Ba*tim!re: i**iam a#d i*&i#$ 1>=>: 8>0;8 B!!t' GR$ A*0H!#i M$ A*i A et a*. T'e uti*it+ ! tra-'ea* a(irate -u*ture i# t'e immediate #e!#ata* (eri!d. Peri#ata* 566> 5><2: >70 >; HO. Re-!mme#dati!# !r ma#a%eme#t ! -!mm!# -'i*d'!!d -!#diti!#: Ne",!r# -!#diti!#$ d+e#ter+$ (#eum!#ia$ !@+%e# ue a#d de*i)er+$ -!mm!# -aue ! e)er$ e)ere a-ute ma*#utriti!# a#d u((!rti)e -are. Ge#e)a : !r*d Hea*t' Or%a#i3ati!#:5615 S"eet DG$ ?ar#ie**i V$ Greie# G$ Ha**ma# M$ et a*. Eur!(ea# ?!#e#u Guide*i#e !# t'e Ma#a%eme#t ! Ne!#ata* Re(irat!r+ Ditre S+#dr!me i# Preterm I#a#t 9 5617 U(date. Ne!#at!*!%+ 5617167:7879;=
Dibuat Oleh Dr. Ari Dia#+a'$ S(.A$ M.Bi!med
D!&ter S(eia*i A#a&
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$S(.OG
Ketua K!mite Medi&
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
S.OK !ADA %A.I %ARU LA/IR
NO. DOKUMEN
KSM : ILMU KESEHATAN ANAK NO REVISI HALAMAN 1
RSUD SOLOK SELATAN
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
•
PENGERTIAN
•
ANAMNESIS
Gea*a &*i#i +a#% &!m(*e& die,a,&a# &are#a &e%a%a*a# u#%i ir&u*a +a#% ,eriat a&ut da# dita#dai !*e' (erui !r%a# da# ari#%a# +a#% tida& ade&uat •
•
• • • • •
•
PEMERIKSAAN 4ISIK
• •
• • • • •
•
PEMERIKSAAN PENUNANG
•
•
•
KRITERIA DIAGNOSIS
Ri"a+at i,u me#%a*ami i#e&i i#tra uteri#$ demam de#% &e-uri%aa# i#e&i ,erat atau &etu,a# (e-a' di#i Ri"a+at (era*i#a# de#%a# ti#da&a#$ (e#!*!#% (era*i# *i#%&u#%a# (era*i#a# +a#% &ura#% 'i%ie#i Ri"a+at (erdara'a# mater#a* Ri"a+at *a'ir ai&ia ,erat$ ,a+i &ura#% ,u*a#$ ,erat *a'ir re#da' Ri"a+at (erdara'a# eta*/#e!#ata* Ri"a+at ,a+i ma*a mi#um$ (e#+a&it#+a -e(at mem,erat Ri"a+at &eadaa# ,a+i *etar%i$ me#%a#tu& atau a&ti)ita &ura irita,e*/re"e*$ (erut &em,u#%$ tida& adar$ &ea#% Keadaa# umum *etar%i $ (u-at a&i,at ada#+a (erdara'a# a&ut2 Capillary refill mema#a#%$ #adi *ema'$ -uti marm!rata motled s&i e&tremita di#%i# A(#ea$ re(irai e!rt$ atau ia#!i A#uria atau !*i%uria F6$8mL/&%/'r2 Aid!i meta,!*i& da# atau re(irat!ri& De#+ut a#tu#% tida& #!rma*$ ,iaa#+a ,radi&ardia Hi(!te#i
La,!rat!rium : dara' *e#%&a($ 'itu#% e#i da# um*a' tr!m,!it$ eri 'em!%*!,i# da# 'emat!&rit$ &adar %*u&!a dara'$ &reati#i#$ &a*iu (tin#kat e-i"ens III Rekoen"asi E) Radi!*!%i da# *ai##+a : USG -uri%ai (erdara'a# i#tra&ra#ia*2$ ! t!ra& ada ditre re(irai atau ia#!i2$ EKG ,i*a diritmi (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi %) Dia%#!i da(at dite%a&&a# me*a*ui 7 (arameter +aitu (emeri&a te&a#a# dara'$ (e#%amata# i#dr!m &*i#i da# (e#%u&ura# diure
•
DIAGNOSIS KERA
Si#dr!m &*i#i terdiri dari ta&i&ardia$ capillary refillin$ time +a#% e*e &uti marm!rata$ a&ra* di#%i# teta(i u'u tu,u' #!rma*$ de#+ut #adi *em da# %a#%%ua# #a(a : a(#eu$ ta&i(#eu$ aid!i meta,!*i&. Diure me#uru# S+!& 'i(!)!*emia$ die,a,&a# !*e' &e'i*a#%a# dara' a&ut atau &e'i*a#%a# -aira# / e*e&tr!*it S+!& ditri,uti$ die,a,&a# !*e' e(i$ )a!di*at!r$ ea e#d!te S+!& &ardi!%e#i&$ die,a,&a# !*e' &ardi!mi!(ati$ %a%a* a#tu#%$ aritmia atau i&emia mi!&ardium S+!& di!iati$ die,a,&a# !*e' a#emia +a#% uda' teradi e,e*um#+a2 atau met'em!%*!,i# 0 Pemaa#%a# a&e e#tra*$ e(erti &ateter um,i*i&a*$ (tin# e-i"ens II rekoen"asi A)0 Bi*a tida& memu#%&i#&a#$ ,ia a& (erier. Pri#i(: me#i#%&at&a# da# me#ta,i*&a# te&a#a# dar me#i#%&at&a# (erui ari#%a#$ me#%ua'a&a# diurei +a#% ade& da# &!re&i aid!i erta &!m(*i&ai *ai##+a (tin#kat e-i"ens rekoen"asi A)
•
• •
•
•
•
DIAGNOSIS BANDING TERAPI
•
•
!enatalaksanaan a1al ti#%&at e)ide# II re&!me#dai A2 1. Pe#%%a#tia# )!*ume 16056 m*/&% e*ama 56076 me#it2$ da(at diu*a# am(ai 7 &a*i i&a tida& ditemu&a# ta#da ,e#du#%a# (aru$ e#i -aira - a*i# #!rma* - *aruta# ri#%er *a&tat - a*,umi# 8 - dara' e%ar Va!(re!r - d!(ami# &ate&!*ami# a*ami2: 6$808%/&%/me#it u#tu& )a!di*at %i#a* da# mee#teri&$ edi&it (eru,a'a# (ada TD d!i 50 m&%/&%/me#it (e#i#%&ata# !ut(ut a#tu#% 16 m&%/&%/me me#i#%&at&a# TD da# de#+ut a#tu#% - d!,utami#: am(ai de#%a# 56 m&%/&%/me#it - adre#a*i#: 6$6806$1 m&%/&%/me#it K!re&i (e#+u*it : aid!i meta,!*i& 'i(!&ia 'i(!%*i&emia 'i(!&a*emia da# &etida&eim,a#%a# e*e&tr!*it i&a ada Nutrii : teta( NPO ('othin$ per oral) am(ai u#%i (e#-er#a (u*i'$ #utrii (are#tera* t!ta* •
•
•
!enatalaksanaan s&esi2ik (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) +!& 'i(!)!*emi& - (e#%%a#tia# dara': dara' e%ar 16056 m*&% atau PR? 8016 m*/ e*ama 76 me#it - &!re&i (e#+e,a, (erdara'a# ,i*a mu#%&i# +!& e(ti& memu*ai tera(i a#ti,i!ti& em(iri& me#%%u#a&a# )!*ume e@(a#der da# a%e# i#!tr!(i& euai de#% &e,utu'a# •
•
• •
+!& &ardi!%e#i& me#%!,ati (e#+e,a, +a#% me#daari &e*ai#a# Pe#e*aa# (era*a#a# (e#+a&it da# &!m(*i&ai Re#-a#a (era"ata# da# (r!%#!i Ter%a#tu#% (e#+e,a, ;. Bu&u Aar Ne!#at!*!%i edii I <. E#%*e D$ Le4*!re L. H+(!te#i!# i# t'e #e!#ate. Ne!Re)ie 56657:18<0;7. =. G!me**a TL$ ?u#i##%'am MD$ E+a* 4G$ Ce#& KE. H+(!te#i!# a '!-&. Da*am: G!me**a TL$ (e#+u#ti#%. Ne!#at!*!%+. Edii &e0<. Ne !r&: La#%e Medi-a* B!!&/M- Gra"0Hi**. Hea*t' Pr!ei! Di)ii!#: 5617 >. +-&! MH$ Per*ma# M$ La(t!!& AR. Ue ! )!*ume e@(a#i duri#% de*i)er+ r!!m reu-itati!# i# #ear0term a#d term i#a# Pediatri-. 5668118:>8608. 16.K!urem,a#a S. S'!-&. Da*am: ?*!'ert+ P$ Ei-'e#"a*d E?$ Sta AR$ (e#+u#ti#%. Ma#ua* ! #e!#ata* -are. Edii &e0;. Li((i#P'i*ade*(ia: i**iam i*&i# 566=. '. 1<;0=6. 11. B!*u+t N$ B!**e# ?$ B! AP$ K!& H$ Ori#%a M. 4*u reu-itati!# i# #e!#ata* a#d (ediatri- '+(!)!*emi- '!-&: a Dut Pediatri- S!-iet+ . E)ide#-e0,aed -*i#i-a* (ra-ti-e %uide*i#e. I#te#i ?are Med 566; 75 :>>801667 15. Brier*e+ $ ?ar-i**! A$ ?'!!#% K$ et a*. ?*i#i-a* (ra-ti (arameter !r 'em!d+#ami- u((!rt ! (ediatri- a#d #e!#ata* e( '!-&: 566< u(date r!m t'e Ameri-a# ?!**e%e ! ?riti-a* ? Medi-i#e. ?rit ?are Med 566> 7<:;;;9== •
•
EDUKASI
•
•
PROGNOSIS 8. KEPUSTAKAAN •
NAMA ABATAN TANDA TANGAN
Dibuat Oleh Dr. Ari Dia#+a'$ S(A$ M.Bi!med D!&ter S(eia*i A#a&
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$ S(.OG
Ketua K!mite Medi&
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
!EN.AKIT +E+%RAN /IALIN (!+/)
KSM : ILMU KESEHATAN ANAK
NO. DOKUMEN
NO. TERBIT / REVISI
HALAMAN 1
RSUD SOLOK SELATAN TANGGAL TERBIT/ REVISI
PANDUAN PRAKTEK KLINIS •
PENGERTIAN
•
ANAMNESIS
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Ga"at #aa (ada ,a+i &ura#% ,u*a# +a#% teradi e%era atau ,e,era(a am ete*a' *a'ir. Keu&ara# ,er#aa +a#% me#eta( atau me#adi (r!%rei =0>; am (ertama &e'idu(a#. 4a&t!r rii&! me*i(uti: uia &e'ami*a# +a#% (reterm$ i,u dia,ete me**itu$ &e'ami*a# &em,ar$ e&i! -ear$ (artu (rei(itatu ete*a' (erdara'a# a#te(artum$ ai&ia (ada maa (eri#ata* da# ada#+a ri"a+at e,e*um#+a i,u +a#% me*a'ir&a# ,a+i de#%a# PMH.
•
PEMERIKSAAN 4ISIK
• • • • •
•
PEMERIKSAAN
•
• • • •
• •
•
KRITERIA DIAGNOSIS
Ta#da0ta#da )ita* : ta&i(#eu re&ue#i #aa ;6 &a*i/me#it2. Per#aaa# -u(i#% 'idu#%. Meri#ti'. Tari&a# di#di#% dada. Sia#!i. R!#t%e# !t! t!ra& : %am,ara# &'a ,eru(a %am,ara# reti&!%ra#u*ar +a#% era%am da# air "roncho$rams. Da(at diu*a#% ete*a' (em,eria# ura&ta# da# (emaa#%a# )e#ti*at!r u#tu& me#i*ai (e#%em,a#%a# (aru. A#a*ii Ga Dara'. Pemeri&aa# 'emat!&rit atau 'em!%*!,i#. Kadar %u*a dara'. Pemeri&aa# (e#a#da i#e&i : e* dara' *e#%&a($ tr!m,!it$ &u*tur dara'$ &u*tur -aira# am#i!# da# uri#. Kadar e*e&tr!*it da# &adar &a*ium. E-'!-ardi!%rai didu%a ada &e*ai#a# a#tu#%2
Ba+i &ura#% ,u*a# &!r u"o!it atau ne! Ballard 2 Ta&i(#eu ;6@/me#it 2$ #aa -u(i#% 'idu#%$ retra&i$ ia#!i +a#%
me#eta( atau (r!%rei ete*a' = atau <5 am (ertama &e'idu(a#.
•
•
•
DIAGNOSIS KERA DIAGNOSIS BANDING TERAPI
Hi(!te#i$ 'i(!termi$ edema (erier$ edema (aru$ r!#&i Pe#+a&it Mem,ra# Hia*i# Hi(er(*aia T'+mu Transient Tachypneu of ne!"orn O&i%e# : ?PAP (Continous #ositive Air!ay #ressure) atau )e#ti*at!r &!#)e#i!#a* atau m!du H4Oeuai i#di&ai2 (tin#kat e-i"ens I rekoen"asi %) Sura&ta# (tin#kat e-i"ens I rekoen"asi A) ?aira# da# #utrii : #utrii (are#tera* (aria*/t!ta* euai &e,utu'a# A#ti,i!ti& *i#i I euai (!*a &uma# etem(at2 : Am(i-i**i# u*,a-tam 86 m%/&%BB/&a*i da# Ge#tami-i# 8 m%/&%BB Pemaa#%a# a&e e#tra*$ e(erti &ateter um,i*i&a*$ percutaneus insertion catether central PI??2 da# central lon$ line erta ?VP ,i*a di(er*u&a#. (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) •
• • •
•
•
EDUKASI
Pe#e*aa# te#ta#% (era*a#a#a# (e#+a&it$ &!m(*i&ai$ da# (r!%#!i. Re#-a#a (era"ata#
•
PROGNOSIS
•
KEPUSTAKAAN
Ter%a#tu#% dari uia (rematurita Ad )itam : du,ia ad ,!#am Ad a#ati!#am : du,ia Ad u#%i!#am : du,ia •
•
•
•
•
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Gomella TL, Cunningham MD, Eyal G. !eona"ology# Managemen", $%o&e'u%e(, )n-&all $%o*lem(, Di(ea(e( an' '%ug(. E'i(i +e-7. !e o%+# Lange Me'i&al oo+(/M&G%a-0ill La&ae-Ma(mon"eil T. u%a&"an %ela&emen" "he%ay. Dalam# Donn M, inha , enyunng. !eona"al e(i%a"o%y Ca%e. $hila'elhia# Mo(*y El(heie% 2::6. h. 396-4:1. 0enne( 0M, Lee M, imm ;;, hai%o DL.u%a&"an" ela&emen" The%ay in e(i%a"o%y Di("%e(( yn'%ome.Me"a-analy(i( o Clini&al T%ial( o ingleDo(e u%a&"an" E<"%a&"(. Am J Dis Child. 1991145=1>#1:2-1:4 hu"a T, 0en'e%(on-ma%" D?. Ele&e 0igh-%e@uen&y )(&illa"o%y Aenlaon Ae%(u( Conenonal Aenlaon in $%e"e%m Bnan"( i"h $ulmona%y Dy(un&on# y("ema& eie an' Me"a-analy(e(. $e'ia"%i&( 1::=5># 1-7.
?!urt#e+ SE$ Dura#d D$ Ae*i# M$ Huda& ML$ A-'#er L$ S'!ema&er ?T. Hi%'04reue#-+ O-i**at!r+ Ve#ti*ati!# Veru ?!#)e#ti!#a* Me-'a#i-a* Ve#ti*ati!# 4!r Ver+0L!"0Birt'0ei%'t I#a#t. N E#%* Med.5665 7<>2: ;70=.
Dibuat Oleh
Ditinjau Oleh
Disahkan Oleh
Dr. Ari Dia#+a'$ S(.A$ M.Bi!med
Dr. Emda'ri*$ S(.OG
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Dire&tur
%ERAT %ADAN LA/IR RENDA/
KSM : ILMU KESEHATAN ANAK
NO. DOKUMEN
NO. TERBIT / REVISI
HALAMAN 1
RSUD SOLOK SELATAN DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA PANDUAN PRAKTEK KLINIS •
PENGERTIAN
•
ANAMNESIS
•
PEMERIKSAAN 4ISIK
TANGGAL TERBIT/ REVISI dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Ba+i +a#% di*a'ir&a# d e#%a# , erat * a'ir & ura#% d ari 5 866 %ram t a#(a mema#da#% maa %etai. Hari (ertama 'aid tera&'ir HPHT2 i,u$ ri"a+at (era*i#a# e,e*um#+a$ (arita$ ara& de#%a# &e'ami*a# e,e*um#+a$ &e#ai&a# ,erat ,ada# e*ama 'ami*$ a&ti)ita$ (e#+a&it da# !,at0!,at +a#% dimi#um e*ama 'ami* Ta#da0ta#da )ita* Berat ,ada# *a'ir ditim,a#% da*am 1 am ete*a' *a'ir atau (a*i#% *am,at 5 am ete*a' *a'ir S&!r u"o!it atau ne! Ballard u#tu& me#i*ai ta#da (rematurita atau ta#da -u&u( ,u*a# KMK2 Gu*a dara' e"a&tu Pemeri&aa# dara' (erier *e#%&a( DPL2 da# &imia dara' euai &e,utu'a# da# &!#dii ,a+i. *etinopaty of prematurity (ada umur mi#%%u atau e*am,at0 *am,at#+a maa %etai 7 mi#%%u da#/atau ,erat *a'ir F 1;66 %ram$ ,i*a ,erat *a'ir 1;66 am(ai 5166 %ram +a#% mem,utu'&a# u(*eme# !&i%e#. Pemeri&aa# te*i#%a i&a ,erat *a'ir F 1866 %ram atau a(%ar me#it 1 atau ; (ada me#it 8$ )e#ti*ai me&a#i& 'ari$ dimu*ai uia 7 ,u*a# da# di&!re&i e,e*um uia ; ,u*a#. +steopenia of prematurity i&a ,erat *a'ir F1866 %ram$ di(eri&a !at erum$ a*&a*i !atae da# &a*ium dara'. USG Ke(a*a u#tu& (e#e*uura# IVH (intraventricular hemorrha$e) da# PVL (periventricular leucomalacia) (Tin#kat e-i"ens III rekoen"asi %) Berat ,ada# *a'ir &ura#% dari 5866 %ram ta#(a mema#da#% uia %etai Ne!#atu ,erat *a'ir amat a#%at re#da' NBBLASR2 i&a ,erat *a'ir F 1666 %ram Ne!#atu ,erat *a'ir a#%at re#da' BBLSR2 i&a ,erat *a'ir 1666 0 1866 %ram
•
PEMERIKSAAN PENUNANG
•
•
KRITERIA DIAGNOSIS DIAGNOSIS KERA
Ne!#atu ,erat *a'ir re#da' NBBLR2 i&a ,erat *a'ir 186605866 %ram •
•
DIAGNOSIS BANDING TERAPI
• • •
•
• • •
•
EDUKASI
•
•
•
•
•
LAMA PERAATAN PROGNOSIS
TINGKAT EVIDENS TINGKAT REKOMENDASI KEPUSTAKAAN
Ra"at i#&u,at!r O,ati (e#+a&it (e#+erta Pem,eria# mi#um euai de#%a# t!*era#i da# &e,utu'a# ,a+i$ mi#ima* =@ e'ari. ASI/ ASI +a#% di!rtii&ai (H,human mil& fortifier) meru(a&a# (i*i'a# utama. Bi*a ASI tida& ada$ ,ia di,eri&a# pre-term formula. Nutrii (are#tera* ,i*a tatu &ardi!)a&u*ar da# re(irai tida& ta,i*$ a#!ma*i ma+!r a*ura# -er#a$ NE?$ IUGR ,erat$ BBLF1666 %r. (Tin#kat e-i"ens II rekoen"asi %) Mu*ti)itami# da# trace element (Tin#kat e-i"ens III rekoen"asi %) Pre(arat ,ei mu*ai di,eri&a# uia 5 mi#%%u da# tida& ada i#e&i Pemaa#%a# a&e e#tra*$ e(erti &ateter um,i*i&a*$ percutaneus insertion catether central PI??2 da# central lon$ line erta ?VP ,i*a di(er*u&a#. (tin#kat e-i"ens II rekoen"asi A) Pe#e*aa# te#ta#% (era*a#a#a# (e#+a&it$ &!m(*i&ai$ da# (r!%#!i. Re#-a#a (era"ata#
Ter%a#tu#% dari e#i da# (e#+a&it (e#+erta Ad )itam : ,!#am Ad a#ati!#am : du,ia Ad u#%i!#am : du,ia I/II/III/IV A/B/? G!me**a TL$ ?u##i#%'am MD$ E+a* 4. Ma#a%eme#t ! t'e e@treme*+ *!" ,irt'"ei%'t i#a#t duri#% t'e irt "ee& ! *ie. I#: G!me**a TL$ ?u##i#%'am MD$ E+a* 4$ ed. Ne!#at!*!%+ ma#a%eme#t$ (r!-edure$ !#0-a** (r!,*em. dieae$ dru%. P'i*ade*('ia$ M-. Gra"0Hi**:5617 18<01;>. G!me**a TL$ ?u##i#%'am MD$ E+a* 4. Ma#a%eme#t ! t'e *ate (reterm i#a#t. I#: G!me**a TL$ ?u##i#%'am MD$ E+a* 4$ ed. Ne!#at!*!%+ ma#a%eme#t$ (r!-edure$ !#0-a** (r!,*em. dieae$ dru%. P'i*ade*('ia$ M-. Gra"0Hi**:5617 1;>0<5. Ameri-a# A-adem+ ! Pediatri-. S-ree#i#% e@ami#ati!# ! (remature i#a#t !r reti#!(at+ ! (rematurit+. #ediatrics 566;:11<52: 8<508<; Litma#!)it3 I$ D!*i# T$ 4ried*a#d O$ et a*. Ear*+ ('+i-a* a-ti)it+ i#ter)e#ti!# (re)e#t de-reae ! ,!#e tre#%t' i# )er+ *!" ,irt' "ei%'t i#a#t. Pediatri-. 56671151 Pt 12:180>. Ped!ma# Pe*a+a#a# Medi I&ata# D!&ter A#a& I#d!#eia. IDAI : 566> ' 505<. L!ui A$ BQ'rer ?. Gr!"t' ! )er+ *!" ,irt' "ei%'t i#a#t ater i#-reaed ami#! a-id a#d (r!tei# admi#itrati!#. . Peri#at. Med. 5617 1;2: <789<1 Mar!*ei#e AD$ 4ra#& T$ ?*i)e E$ Mu'erdi+a#ti#i#%i'$ Mu'i*a*. ?!#-urre#t mi-r!#utrie#t dei-ie#-ie i# *a-tati#% m!t'er a#d t'eir i#a#t i# I#d!#eia. Am ?*i# Nutr 5661<7:<=;9>1 Li#der N$ Ha&i# O$ Le)it O$ K*i#%er G$ Pri#-e T$ Na!r N$ Tur#er P$ Karma3+# B$ Sir!ta L. Ri& 4a-t!r !r I#tra)e#tri-u*ar Hem!rr'a%e i# •
•
•
•
•
•
•
•
Ver+ L!" Birt' ei%'t Premature I#a#t: A Retr!(e-ti)e ?ae0?!#tr!* Stud+. Pediatri- 5667111:e8>69e8>8
NAMA ABATAN TANDA TANGAN
Dibuat Oleh
Ditinjau Oleh
Disahkan Oleh
Dr. Ari Dia#+a'$ S(.A$ M.Bi!med
Dr. Emda'ri*$ S(.OG
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Dire&tur
ASFIKSIA
KSM : ILMU KESEHATAN ANAK NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
RSUD SOLOK SELATAN
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
•
•
•
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
PENGERTIAN
Ke%a%a*a# u#tu& memu*ai me*a#ut&a# (er#aaa# (ada BBL. Ba+i tid ,er#aa e-ara (!#ta# teratur
ANAMNESIS DAN PEMERIKSAAN 4ISIK KRITERIA DIAGNOSIS
1. A#am#ei: a-t!r rii&! a#te(artum$ i#tra(artum$ atau (eri!de (!t#ata* 5. Pemeri&aa# 4ii&: APGAR -!re. Kriteria Ai&ia: 1. Ni*ai a(%ar 607 (ada me#it &e 8
•
•
•
•
DIAGNOSIS KERA DIAGNOSIS BANDING PEMERIKSAAN PENUNANG TERAPI
Ai&ia 0 La,!rat!rium : dara' (erier *e#%&a($a#a*ii %a dara'$ (tin#kat e-i"ens I rekoen"asi A) Reuitai #e!#atu memu*ai reuitai te(at "a&tu de#%a# -a ee&ti e'i#%%a (e#%aru' 'i(!&ia da# aid!i da(at di-e%a' e,e*u me#+e,a,&a# &erua&a# (erma#e#. A*ur reuitai ter*am(ir da*a (r!t!&!* reuitai #e!#ate Tera(i *ai#$ euai &!m(*i&ai da# %a#%%ua# mu*ti!r%a# +a#% teradi •
•
•
•
EDUKASI
•
•
•
•
LAMA PERAATAN PROGNOSIS
TINGKAT EVIDENS TINGKAT REKOMENDASI 17. KEPUSTAKAAN •
•
Pe#e*aa# (era*a#a# (e#+a&it$ &!m(*i&ai$ da# (r!%#!i Re#-a#a (era"ata#
Ad )itam Ad a#ati!#am Ad u#%i!#am I/II/III/IV A/B/?
: du,ia ad ma*am : du,ia ad ma*am : du,ia ad ma*am
G!me**a TL$ ?u##i#%'am MD$ E+a* 4G. Peri#ata* a('+@ia. I# Ne!#at!*!%+: Ma#a%eme#t$ (r!-edure$ !#0-a** (r!,*em$ dieae$ a# dru%. Ne" !r&: M- Gra" Hi** 561. P% =6801 Bu&u Aar Ne!#at!*!%+
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Bru-er!V I$ u'3 E$ DuB!VI-& M$ Ma-' M. Ear*+ aeme#t ! t'e e)erit+ ! a('+@ia i# term #e",!r# ui#% (arameter ! ,*!!d -!u#t. I#terdi- T!@i-!*. 566= V!*. 1792: 5119517. ?'au V1$ P!&itt K$ Mi**er SP. Ad)a#-ed #eur!ima%i#% te-'#iue !r t'e term #e",!r# "it' e#-e('a*!(at'+. Pediatr Neur!*. 566> Mar672:1=10=. d!i: 6.161;/.(ediatr#eur!*.566=.6>.615 Laer'!)e# HV$ Haa# TR$ Ori#a%a M$ P!t B$ Lee H. Pr!%#!ti- Tet i# Term Ne!#ate it' H+(!@i-0I-'emi- E#-e('a*!(at'+: A +temati-a* Re)ie". Pediatri- V!*ume 171$ Num,er 1$ a#uar+ 5617 a-!, SE$ Hu#t R$ Tar#!"0M!rdi O$ I#der TE$ Da)i PG. ?!!*i#% !r #e",!r# "it' '+(!@i- i-'aemi- e#-e('a*!(at'+ Re)ie"2. 566= T'e ?!-'ra#e ?!**a,!rati!#. Pu,*i'ed ,+ !'# i*e+ S!#$ Ltd
Dibuat Oleh
Ditinjau Oleh
Disahkan Oleh
Dr. Ari Dia#+a'$ S(A$ M.Bi!med
Dr. Emda'ri*$ S(.OG
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Dire&tur
IKTERIK NEONATORU+
KSM : ILMU KESEHATAN ANAK
NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
RSUD SOLOK SELATAN
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
•
TANGGAL TERBIT/ REVISI
PENGERTIAN
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
I&teri& #e!#at!rum : &eadaa# &*i#i (ada ,a+i +a#% dita#dai !*e' (e"ar#aa# i&teru (ada &u*it da# -*era a&i,at a&umu*ai ,i*iru,i# ta& ter&!#%ai +a#% ,er*e,i'. I&teru e-ara &*i#i a&a# mu*ai tam(a& (ada ,a+i ,aru *a'ir ,i*a &adar ,i*iru,i# dara' 80< m%/d* Hi(er,i*iru,i#emia : Teradi#+a (e#i#%&ata# &adar ,i*iru,i# (*ama 5 ta#dar de)iai atau *e,i' dari &adar +a#% di'ara(&a# ,erdaar&a# umur ,a+i atau *e,i' dari (ere#ti* >6
•
ANAMNESIS
Ide#tii&ai a*a' atu (e#+e,a, i&teru (at!*!%i.
•
PEMERIKSAAN 4ISIK
•
KRITERIA DIAGNOSIS
Deraat i&teri& Pu-at Pte&ie E&tra)aai dara' Memar &u*it +a#% ,er*e,i'a# He(at!(*e#!me%a*i Ke'i*a#%a# ,erat ,ada# Bu&ti ada#+a de'idrai Ta#da0ta#da &er# i&teru : 4ae a"a* :*etar%i$ 'i(!t!#i$ re*e& 'ia( ,uru& 4ae i#termediate : m!derate tu(!r$ irita,i*ita$ 'i(ert!#i 4ae *a#ut : demam$ hi$h pitch cry$ dr!"i#e
1. I&teri& ii!*!%i: I&teru +a#% tim,u* (ada ,a+i -u&u( ,u*a# de#%a# &adar ,i*iru,i# +a#% me#i#%&at (er*a'a# da# me#-a(ai #i*ai (u#-a& a#atara ;0= m%/d* (ada 'ari &e 70$ e,a%ia# ,ear (ada 'ari &e 8. Pada ,a+i &ura#% ,u*a# mem(u#+ai #i*ai (u#-a& (ada 'ari &e 8 a#tara 16015 m%/d*$ ,a'&a# am(ai 18 m%/d*. Pada ,a+i -u&u( ,u*a# mau(u# &ura#% ,u*a# a&umu*ai ,i*iru,i# &ura#% dari 8m%/d*/ 5 am
5. I&teri& (at!*!%i : 0 I&teru tim,u* da*am 5 am (ertama &e'idu(a#
•
•
•
DIAGNOSIS KERA DIAGNOSIS BANDING PEMERIKSAAN PENUNANG
0
Pe#i#%&ata# ,i*iru,i# erum 8 m%/d*/'ari
0
I&teri& me#eta( ete*a' = 'ari (ada ,a+i -u&u( ,u*a# atau ete*a' 1 'ari (ada ,a+i &ura#% ,u*a#
0
Ada#+a ta#da0ta#da (e#+a&it +a#% me#daari (ada etia( ,a+i mu#ta'$ *etar%i$ ma*a me#+uu$ (e#uru#a# ,erat ,ada# +a#% -e(at$ a(#eu$ ta&i(#eu$ u'u +a#% tida& ta,i*2
Hi(er,i*iru,i#emia Dia%#!a ,a#di#% eti!*!%i La,!rat!rium :dara' (erier *e#%&a($,i*iru,i# erum t!ta*$ dire& da# i#dire& Ide#tii&ai (e#+e,a, u#tu& (e#-aria# eti!*!%i e(erti USG 4!t!tera(i. Tera(i eti!*!%i.
•
TERAPI
•
•
Pe#e*aa# (era*a#a# (e#+a&it$ &!m(*i&ai da# tera(i Re#-a#a (era"ata# PROGNOSIS Ter%a#tu#% eti!*!%i TINGKAT EVIDENS I/II/III/IV TINGKAT REKOMENDASI A/B/?/D 1. KEPUSTAKAAN Ped!ma# tera(i (e#+a&it (ada ,a+i ,aru *a'ir. Bu&u Aar Ne!#at!*!%i Di& PH$ Hu*3e,! ?V. A# e)ide#-e0,aed )ie" !, '+(er,i*iru,i#aemia. 5615 T'e Aut'!r2/A-ta Pdiatri-a 5615 4!u#dati!# A-ta Pdiatri-a 5615 161 Su((*. ;2$ ((. 7916 Kumar P$ ?'a"*a D$ De!rari A. Li%'t0emitti#% di!de ('!t!t'era(+ !r u#-!#u%ated '+(er,i*iru,i#aemia i# #e!#ate Re)ie"2. 5611 T'e ?!-'ra#e ?!**a,!rati!#. !'# i*e+S!#$ LTD Ma#a%eme#t ! au#di-e i# 'ea*t'+ term i# #e",!r#. ?*i#i-a* (ra-ti-e %uide*i#e. Kua*a*um(ur$ Mi#itr+ ! 'ea*t'+ Ma*a+ia. ?ited ,+ """.a-admed.!r%.m+ Sta#*e+ I($ ?'u#% M$ Ku*i% $ OWBrie# R$ Se%e $ G*i-&e# S. A# E)ide#-e0Baed Re)ie" ! Im(!rta#t Iue ?!#-er#i#% Ne!#ata* H+(er,i*iru,i#emia. Pediatri- 56611e176 Murra+ NA$ R!,ert IA. Haem!*+ti- dieae ! t'e #e",!r#. Ar-'. Di. ?'i*d. 4eta* Ne!#ata* Ed. 566<>5=70== •
EDUKASI
•
•
•
•
•
NAMA ABATAN TANDA TANGAN
Dibuat Oleh
Ditinjau Oleh
Disahkan Oleh
Dr. Ari Dia#+a'$ S(A$ M. Bi!med
Dr. Emda'ri*$ S(.OG
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Dire&tur
!NEU+ONIA
ILMU KESEHATAN ANAK NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
AULIA HOSPITAL
PANDUAN PRAKTEK KLINIA
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
•
Pe#%ertia#
I#e&i a&ut (are#&im (aru +a#% me*i(uti a*)e!*u da# ari#%a# i#tertiia*.
•
A#am#ei
1. Batu& +a#% a"a*#+a &eri#%$ &emudia# me#adi (r!du&ti de#%a# da'a& (uru*e#. 5. Sea& #aa 7. Demam$ &eu*ita# ma&a#/mi#um . Tam(a& *ema' 8. Sera#%a# (ertama atau ,eru*a#%$ u#tu& mem,eda&a# de#%a# &!#dii imu#!&!m(r!mie$ &e*ai#a# a#at!mi ,r!#&u$ atau ama.
•
Pemeri&aa# 4ii&
•
•
• •
•
Kriteria Dia%#!i
Pe#i*aia# &eadaa# umum a#a&$ re&ue#i #aa$ da# #adi (ada aat a"a* (emeri&aa# e,e*um (emeri&aa# *ai# e(erti &eadara#$ da# &emam(ua# ma&a# atau mi#um Gea*a ditre (er#a(aa# e(erti : ta&i(#eu$ retra&i u,&!ta*$ ,atu&$ &re(itai$ da# (e#uru#a# uara (aru. Demam da# ia#!i. A#a& di,a"a' 8 ta'u# mu#%&i# tida& me#u#u&&a# %ea*a (#eum!#ia +a#% &*ai&. Pada a#a& +a#% demam da# a&it a&ut$ terda(at %ea*a #+eri +a#% di(r!+e&i&a# &e a,d!me#. Pada ,a+i muda terda(at %ea*a (er#a(aa# tida& teratur da# 'i(!(#ea.
Ditemu&a# (a*i#% edi&it 7 dari 8 %ea*a 1. Sea& #aa diertai (er#aaa# -u(i#% 'idu#% atau retra&i e(i%atrium. 5. R!#&'i ,aa' 'a*u #+ari#%. 7. Demam a&ut . Pada !t! t!ra& dada tam(a& i#i*trat +a#% ,eru(a ,er-a&0
,er-a& atau diu (ada atu atau ,e,era(a *!,u. 8. Leu&!it!i. •
•
•
Dia%#!i &era Dia%#!i Ba#di#% Pemeri&aa# Pe#u#a#%
•
Tera(i
•
Edu&ai
•
Pr!%#!i
18. Ke(uta&aa#
P#eum!#ia -. d. e. a.
La, dara' *eu&!it$ 'itu#% e#i da# a#a*ia %a dara'2 Ku*tur dara' 4!t! t'!ra@ Bi*a (er*u2 Tata*a&a#a umum 0au(a# %i3i 0!&i%e# 0a#ti (ireti& 0#e,u*iai de#%a# X05 a%!#i da#/atau Na?* i&a (er*u ,. A#ti,i!ti& i#tra)e#a 0 am(i-i**i# da# &*!rame#i&!*$ -!0am!@i-*a)$ etria&!#$ -eur!@i#$ da# -e!ta@im.
Ad )itam: ,!#am Ad a#ati!#am : ,!#am Ad u#%i!#am: du,ia ad ,!#am 1. Ade%,!*a. RA$ O,ar! SK. Re)ie" dia%#!i ! -'i*'!!d (#eum!#ia i# t'e tr!(i-. A##a* ! Tr!( Med Par. 5666>:1><056<. 5. Briti' T'!ra-i- S!-iet+ ! Sta#dard ! ?are ?!mmittee. BTS %uide*i#e !r t'e ma#a%eme#t ! -!mmu#it+ a-uired (#eum!#ia i# -'i*d'!!d. T'!ra@. 56658<. 7. Kartaamita ?B$ Dudd+ HM$ Sudi%d! S$ A%utia# D$ Seti!"ati I$ A'mad TH$ et a*. Na!('ar+#%ea* ,a-teria* -arria%e a#d a#timi-r!,ia* reita#-e i# u#der i)e -'i*dre# "it' -!mmu#it+ a-uired (#eum!#ia. Paediatr I#d!#e. 56611:5>508. . M-*#t!' K. re)ie" arti-*e: -!mmu#it+ a-uired (#eum!#ia i# -'i*dre# i# -'i*dre#. N E#%* Med. 56657;:5>07<. 8. Pa*a!@ M$ Gui-are H$ Re+e H$ Mu#!3 O$ Marti#e3 H$ Dia%#!ti)a*ue ! ta-'+(#ea i# (#eum!#ia dei#ed radi!*!%i-a**+. Ar-' Di ?'i*d. 5666:=5:108. ;. S"i#%*er GH$ C"are#tei# M. ?'et radi!%ra(' i# a-ute re(irat!r+ i#e-ti!# i# -'i*dre#. T'e ?!-'ra#e Li,rar+.5665 iue 5.
Dibuat Oleh
Ditinjau Oleh
Disahkan Oleh
NAMA
Dr. Ari Dia#+a'$S(A$ M.Bi!med
Dr.Emda'ri*$ S(.OG
ABATAN TANDA TANGAN
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
AS+A
ILMU KESEHATAN ANAK NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
AULIA HOSPITAL
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
•
Pe#%ertia#
'ee3i#% da#/atau ,atu& de#%a# &ara&teriti& e,a%ai ,eri&ut : tim,u* e-ara e(i!di& da#/atau &r!#i&$ -e#deru#% (ada ma*am/di#i 'ari #!&tur#a*2$ muima#$ ada#+a a&t!r (e#-etu$ dia#tara#+a a&tiita ii&$ da# ,eriat re)eri,e*$ ,ai& e-ara (!#ta# mau(u# de#%a# (e#%!,ata#$ erta ada#+a ri"a+at ama atau at!(i *ai# (ada (aie#/&e*uar%a#+a$ eda#%&a# e,a,0e,a, *ai# uda' dii#%&ir&a#.
•
A#am#ei
•
Pemeri&aa# 4ii&
1.Sea& #aa$ &eu*ita# ,er#aa 5. 'ee3i#% 7. Batu& . Dada raa terte&a# 8.Ri"a+at at!(i e,e*um#+a ;. Ri"a+at at!(i (ada &e*ur%a Pe#i*aia# ter%a#tu#% deraat era#%a# 1. I#(e&i : (aie# ter*i'at %e*ia'$ ea& #a(a -u(i#% 'idu#%$ #a(a -e(at$ retra&i u,ter#a*$ retra&i e*a i%a$ retra&i u(ra &*a)i&u*a2$ ia#!i. 5. Pa*(ai : ,iaa#+a tida& ditemu&a# &e*ai#a# (ada era#%a# ,erat da(at teradi (u*u (arad!&u.
7. Per&ui : ,iaa#+a tida& ditemu&a# &e*ai#a#. . Au&u*tai : e&(irai mema#a#%$ "'ee3i#%$ uara *e#dir.
•
Kriteria Dia%#!i
Dia%#!i dite%a&&a# ,erdaar&a# : a#am#ei$ (emeri&aa# ii&$ da# (emeri&aa# (e#u#a#%.
•
•
•
Dia%#!i &era Dia%#!i Ba#di#%
Ama era#%a# ...... e(i!de...... 6 Br!#&i!*iti 1 A(irai ,e#da ai#% 5 Tum!r atau &ita mediati#um 7 Si#dr!m 'i(er)e#ti*ai Pemeri&aa# Pe#u#a#% a. Ui 4u#%i Paru ,. Ui A*er%i -. Pemeri&aa# Dara' d. 4!t! T!ra&
•
Tera(i
•
Edu&ai
•
Pr!%#!i
1;. Ke(uta&aa#
Hi#dari a&t!r rii&! Ad )itam: ,!#am Ad a#ati!#am : ,!#am Ad u#%i!#am: du,ia ad ,!#am 1. Batema# ED$ B!u*et LP$ ?ru3 AA$ d&&. G*!,a* trate%+ !r at'ma ma#a%eme#t a#d (re)e#ti!# 566> u(date2. 5. Kartaamita ?B$ Su(ri+at#! B$ a'+udi# B$ d&&. Ama. Da*am : Ra'a!e NN$ Su(ri+at#! B$ Set+a#t! DB$ edit!r. Bu&u aar re(ir!*!%i a#a&. Edii (ertama. a&arta : Bada# Pe#er,it IDAI 566=. '.<101;1. 7. Suardi AU. Imu#!(at!%e#ei ama. Da*am : Gar#a H$ edit!r. Tata*a&a#a ter&i#i di ,ida#% #er!*!%i$ #eur!(ediatri da# re(ir!*!%i u#tu& me#i#%&at&a# &ua*ita 'idu( a#a& dari i*mu daar &e a(*i&ai &*i#i. Ba#du#% : Pe#didi&a# I*mu Kee'ata# A#a& Ber&e*a#uta# VII : 566>. '.1056.
. A'er MI$ Gra#t ?$ T'!ma$ d&&. At'ma. Da*am : ?'er#i-& V$ B!at T4$ i*m!tt R$ Bu' A$ edit!r. Ke#di% di!rder ! t'e re(irat!r+ tra-t i# -'i*dre#. P'i*ade*('ia : Sau#der E*e)ier 566;. '.<;50=<. 8. M!ta*a$ K*i#%$ Gie$ P!tter P?$ Ma#ra A$ d&&. Guide*i#e !r t'e ma#a%eme#t ! -'r!#i- at'ma i# -'i*dre#. Stateme#t ,+ "!r&i#% %r!u( ! t'e a**er%+ !-iet+ ! S!ut' Ari-a 5616. ;. Ra'a!e N$ Su(ri+at#! B$ Set+a#t! DB. Ped!ma# #ai!#a* ama a#a&. a&arta: UKK Pu*m!#!*!%i PP IDAI 566. '. 10. <. Lau S$ I**i S$ S!mmere*d ?$ d&&$ Mu*ti-e#tre A**er%+ Stud+ %r!u(. Ear*+ e@(!ure t! '!ue dut mite &a#d -at a**er%e# a#d de)e*!(me#t ! -'i*d'!!d at'ma a -!'!rt tud+. La#-et 5666 78;. '. 17>50<. =. Stem(e* DA. T'e ('arma-!*!%i- ma#a%eme#t ! -'i*d'!!d at'ma. Pediatr ?*i# N Am 5667 86. '. ;6>05>.
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Dibuat Oleh Dr. Ari Dia#+a'$S(A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$ S(.OG
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur
TU%ERKULOSIS
ILMU KESEHATAN ANAK NO. DOKUMEN
NO REVISI
HALAMAN 1
AULIA HOSPITAL
PANDUAN PRAKTEK KLINIS
TANGGAL TERBIT/ REVISI
DITETAPKAN DIREKTUR UTAMA
dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH
•
Pe#%ertia#
(e#+a&it a&i,at i#e&i &uma# , tu"erculosis$ +a#% ,eriat itemi& e'i#%%a da(at me#%e#ai 'am(ir emua !r%a# tu,u'$ de#%a# *!&ai tereri#% di (aru$ +a#% ,iaa#+a meru(a&a# *!&ai i#e&i (rimer.
•
A#am#ei
Gea*a umum dari (e#+a&it TB (ada a#a& tida& &'a :
Nau ma&a# &ura#%. Berat ,ada# u*it #ai&$ me#eta($ atau ma*a' turu# Demam u,e,ri ,er&e(a#a#%a#$ &eri#%at ma*am Pem,eara# &e*e#ar u(er)iia* di daera' *e'er$ a&i*a$ i#%ui#a*$ atau
tem(at *ai#. Ke*u'a# re(irat!ri& ,eru(a ,atu& &r!#i& 7 mi#%%u atau #+eri dada.
Ke*u'a# (eii& !r%a# :
Be#!*a# di (u#%%u#% %i,,u2$ u*it mem,u#%&u&$ (i#-a#%$ atau
(em,e#%&a&a# e#di. Bi*a me#%e#ai SSP$ da(at teradi %ea*a irita,*e$ *e'er &a&u$ mu#ta'0
mu#ta'$ da# &eadara# me#uru#. Gam,ara# &e*ai#a# &u*it +a#% &'a +aitu : -r!u*!derma. Limade#!(ati mu*ti(e* di daera' -!*i$ a&i*a$ atau i#%ui#a*. Lei *i&te# di mata.
A#tr!(!metri : %i3i &ura#% de#%a# %rai& BB da# TB (ada (!ii di
daera' ,a"a' atau di ,a"a' P8. Su'u u,e,ri.
•
Pemeri&aa# 4ii&
Ke*ai#a# (ada (emeri&aa# ii& ditemu&a# ,i*a TB me#%e#ai !r%a# terte#tu :
TB )erte,ra : %i,,u$ (arei$ (ara(arei$ atau (ara(*e%ia. TB -!@ae atau TB %e#ue : a*a# (i#-a#%$ #+eri (ada (a#%&a* (a'a
atau *utut. Pem,eara# KGB mu*ti(e*$ tida& #+eri te&a#$ atau &!#*ue#. Me#i#%iti TB : &a&u &udu& da# ta#da ra#a#% me#i#%ea* *ai##+a. S-r!u*!derma : u*&u &u*it de#%a# s&in "rid$e$ teradi di daera'
*e'er$ a&i*a$ atau i#%ui#a*. K!#u#-ti)iti *i&te#u*ari +aitu ,i#ti& (uti' di *im,u &!r#ea$ #+eri.
•
•
•
•
Kriteria Dia%#!i
Dia%#!i &era Dia%#!i Ba#di#% Pemeri&aa# Pe#u#a#%
1. Gea*a &*i#i suspect 2 5. Pemeri&aa# (e#u#a#% pro"a"le2 a. ui tu,er&u*i# ,. radi!*!%i -. er!*!%i$ dara' te(i$ d. 'it!(at!*!%i& 7. Dia%#!i (ati : mi&r!,i!*!%i& confirmed 2 Tu,er&u*!i 1. Ui tu,er&u*i# 5. 4!t! t!ra& AP da# Later 7. Pemeri&aa# (at!*!%i di*a&u&a# dari ,i!(i &e*e#ar$ &u*it$ atau ari#%a# *ai# +a#% di-uri%ai TB. . Pemeri&aa# dara' te(i$ *au e#da( dara'.
•
Tera(i
1. Medi&ame#t!a Tera(i TB terdiri dari 5 ae: - 4ae i#te#i : 708 OAT e*ama 5 ,u*a# a"a*. - 4ae *a#uta# de#%a# 5 OAT INH riam(ii#2 'i#%%a ;015 ,u*a#.
T, (aru : INH$ riam(ii#$ da# (ira3i#amid e*ama 5 ,u*a# ae
i#te#i$ di*a#ut&a# INH da# riam(ii# %e#a( ; ,u*a# tera(i. TB (aru ,erat mi*ier2 da# TB e&tra(aru : 08 OAT e*ama 5 ,u*a# ae i#te#i$ di*a#ut&a# de#%a# INH da# riam(ii# >015 ,u*a#
tera(i. TB &e*e#ar u(eriia* : tera(i#+a ama de#%a# TB (aru. TB mi*ier da# eui (*eura : di,eri&a# (red#i!# 105 m%/&%/'ari e*ama 5 mi#%%u$ &emudia# ta((eri#% ! e*ama 5 mi#%%u.
•
Edu&ai
Pe#%!,ata# TB ,er*a#u#% *ama$ mi#ima* ; ,u*a#$ tida& ,!*e'
ter(utu$ da# 'aru &!#tr!* etia( 1 ,u*a#. O,at riam(ii# da(at me#+e,a,&a# -aira# tu,u' uri#$ &eri#%at$
*uda'2 ,er"ar#a mera'. Se-ara umum !,at e,ai+a dimi#um da*am &eadaa# (erut &!!#%$ 1 am e,e*um ma&a# atau mi#um uu$ atau 5 am euda' ma&a#. K'uu u#tu& riam(ii#$ 'aru dimi#um da*am &eadaa# (erut
&!!#%. Bi*a tim,u* &e*u'a# &u#i#% (ada mata$ mua*$ da# mu#ta' : e%era (eri&a&a# &e d!&ter.
•
Pr!%#!i
1<. Ke(uta&aa#
NAMA
ABATAN TANDA TANGAN
Ad )itam: ,!#am Ad a#ati!#am : ,!#am Ad u#%i!#am: du,ia ad ,!#am 1. Ra'a!e NN$ Su(ri+at#! B$ Set+a#t! DS. Bu&u aar re(ir!*!%i a#a&$ edii (ertama$ a&arta: Bada# Pe#er,it IDAI$ 566=. 5. Ra'a!e NN$ Bair D$ Ma&mu# MS$ Kartaamita ?B. Ped!ma# #ai!#a* tu,er&u*!i a#a&$ edii &e05$ a&arta: UKK Re(ir!*!%i PP IDAI$ 566=.
Dibuat Oleh Dr. Ari Dia#+a'$S(A$ M.Bi!med
Ditinjau Oleh Dr. Emda'ri*$ S(.OG
D!&ter S(eia*i A#a&
Ketua K!mite Medi&
Disahkan Oleh dr. Herutami Kuum!"arda#i$ MPH Dire&tur