Sejarah Perkembangan Seni Lukis Di Pulau Pinang Sebelum dan Selepas Merdeka Pengenalan Di Malaysia, seni catan mula berkembang pada awal abad ke – ke –19. 19. Terdapat kepercayaan bahawa pengembara-pengembara Eropah dan Inggeris telah meminta pelukispelukis negeri-negeri selat berketurunan Cina atau Melayu untuk melukis gambaran kehidupan tempatan yang bermotifkan flora dan fauna. Ini disebabkan oleh minat mereka atau sebagai rekod sejarah. Lukis-lukisan dan catan-catan tersebut banyak ditempah oleh pegawai-pegawai Syarikat Hindia Timur yang ditempatkan diMalaya. Pihak Inggeris telah memperkenalkan genre lukisan / catan landskap dalam aliran Realisme, zaman Pre-Raphelites, Turner dan Constable. Ini telah berterusan sehingga abad ke19 apabila Seni Eropah terutama Seni Perancis mula memberi kesannya kepada seluruh rantau dengan pergerakan-pergerakan seni seperti Impresionisme, Kubisme, Surealisme, Futurisme dan Konstruktivisme. Konstruktivisme. Sumbangan golongan Cina kepada perkembangan seni Malaysia dan Singapura berpunca daripada pendatang dan pelawat Cina seperti Xu Beihong yang telah bermastautin di Pulau Pinang untuk beberapa tahun. Mereka juga telah berkunjung ke Singapura untuk sesuatu jangka masa. Mereka telah menerima pendidikan pendidikan dalam lukisan berus Cina dan kaligrafi di China. Pada mulanya penghijrah-penghijrah awal dari China adalah untuk mencari sara hidup. Seni halus tidak pernah difikirkan . Hanya selepas mereka bertapak kukuh dan berjaya dalam kehidupan, barulah terdapat beberapa penghijrahan berdasarkan kretiviti artistik mereka. Terdapat yang terlibat dalam pendidikan Seni dan ada pula yang menjadi pelukis amatur. Antara yang berjaya dalam bidang seni ialah Lee Kah Yeow, W ang Yau, Reverend Chuk Mor, Reverend Pak Yuen, Chai Horng, Chung Hong Kong dan Zhen Wei Sin. Kesimpulannya pada awal tahu 1920an terdapat pelukis yang mempamerkan hasil karyanya. Pameran seni lukis yang terawal di singapura ialah pameran Lian Xiao Oh pada tahun 1924. Disusuli pula dengan pameran pastel He Qui Qo pada tahun 1926.
Seni Lukis Pulai Pinang Aktiviti-aktiviti seni yang awal di Pulau Pinang bermula apabila pengasasan Pulau Pinang pada tahun 1786 oleh Sir Francis Light di bawah Syarikat Hindia timur. Pelukis-pelukis Inggeris yang tinggal di Pulau Pinang gemar melukis pemandangan laut dan keindahan alam semulajadi pulau itu. Kemungkinan terdapat pelukis tempatan yang membekalkan lukisanlukisan kepada para penaung Syarikat Peniagaan Eropah.
Perkembangan seni lukis moden boleh dikesan sehingga tanuh 1920an semasa kumpulan penang Impressionist ditubuhkan. Kumpulan ini terdiri daripada ekspatriat Eropah yang kebanyakannya merupakan surirumah bangsa Inggeris. Disebabkan sikap-sikap kolonialistik pada masa itu, pelukis-pelukis tempatan Pulau Pinang tidak dibenarkan menyertai Penang Impressionist. Dua orang pelukis tempatan yang diterima menganggotainya ialah Puan Lim Cheng Kung dan Abullah Ariff. Abdullah Arif diterima dalam kumpulan itu kerana perkhidmatan beliau sebagai pendidik seni diperlukan, manakala Puan Lim pula isteri seorang jutawan yang dapat memberi sokongan kewangan.
Tahun 1920an merupakan peringkat yang penting dalam sejarah seni lukis Pulau Pinang. Yong Mun Seng telah datang ke Pulau Pinang dari Singapura dan mendirikan studio seninya. Pelukis pertama yang mengadakan pameran seni lukis di Malaysia adalah Ooi Hwa yang telah mempamerkan karya-karyanya di Pulau Pinang pada tahun 1927. Ooi Hwa dan Lee Cheng Yong mungkin merupakan pelukis pertama yang pergi ke luar negeri untuk mempelajari seni di Akademi Seni Halus Shanghai. SITC (Sultan Idris Training College) ditubuhkan pada tahun 1922. Mata pelajaran Pendidikan Seni diajar di samping subjek-subjek lain. Komponen subjek Pendidikan Seni diajar bersama-sama dengan pertukangan tangan seperti membuat bakul dan lain-lain seni pertukangan rakyat ketika itu.
Persatuan-persatuan Seni di Pulau Pinang Aktiviti-aktiviti seni yang awal di Pulau Pinang bermula apabila pengasasan Pulau Pinang pada tahun 1786 oleh Sir Francis Light di bawah Syarikat Hindia timur. Pelukis-pelukis Inggeris yang tinggal di Pulau Pinang gemar melukis pemandangan laut dan keindahan alam
semulajadi pulau itu. Kemungkinan terdapat pelukis tempatan yang membekalkan lukisanlukisan kepada para penaung Syarikat Peniagaan Eropah. Perkembangan seni lukis moden boleh dikesan sehingga tanuh 1920an semasa kumpulan penang Impressionist ditubuhkan. Kumpulan ini terdiri daripada ekspatriat Eropah yang kebanyakannya merupakan surirumah bangsa Inggeris. Disebabkan sikap-sikap kolonialistik pada masa itu, pelukis-pelukis tempatan Pulau Pinang tidak dibenarkan menyertai Penang Impressionist. Dua orang pelukis tempatan yang diterima menganggotainya ialah Puan Lim Cheng Kung dan Abullah Ariff. Abdullah Arif diterima dalam kumpulan itu kerana perkhidmatan beliau sebagai pendidik seni diperlukan, manakala Puan Lim pula isteri seorang jutawan yang dapat memberi sokongan kewangan.
Tahun 1920an merupakan peringkat yang penting dalam sejarah seni lukis Pulau Pinang. Yong Mun Seng telah datang ke Pulau Pinang dari Singapura dan mendirikan studio seninya. Pelukis pertama yang mengadakan pameran seni lukis di Malaysia adalah Ooi Hwa yang telah mempamerkan karya-karyanya di Pulau Pinang pada tahun 1927. Ooi Hwa dan Lee Cheng Yong mungkin merupakan pelukis pertama yang pergi ke luar negeri untuk mempelajari seni di Akademi Seni Halus Shanghai. Pada tahun 1936, pelukis-pelukis Cina telah berkumpul di bawah pengaruh Yong Mun Sen, dan menubuhkan Kelab Seni Lukis Cina Pulau Pinang. Di antara pengasas kelab ini termasuklah Lee Cheng Yong sebagai Presiden, Yong Mun Seng sebagai Timbalan Presiden, Quan Kuan Sin sebagai setiausaha, Tay Hooi keat sebagai bendahari dan Kuo Ju Ping, Tan Seng Aun, Tan Gek Khean serta Wan Fee sebagai ahli jawatan kuasa. Mereka telah mengadakan Pameran seni dan Fotografi yang pertama. Kebanyakan karya yang dipamerkan adalah mengikut aliran Realisme Barat dan Post Impressionism di samping beberapa lukisan berus Cina tradisional. Pelukis-pelukis di seluruh Malaysia dan singapura telah diundang untuk menjayakan pameran ini. Pada tahun 1937, kumpulan Penang Impressionist yang mengadakan pameran tahunan secara tetap, telah menjemput ahli-ahli Kelab Seni Lukis Cina pulau Pinang. Jemputan ini amat menggalakkan pelukis-pelukis tempatan memberi sumbangan yang positif. Pameran ini merupakan pameran terakhir Penang Impressionist sebelum dibubarkan sebelum bermulanya Perang dunia Kedua. Kebanyakan ahlinya yang aktif telah pulang ke Eropah atau pun telah dipindahkan.
Kelab Seni Lukis Cina Pulau Pinang telah mengadakan dua atau tiga lagi pameran di bawah pimpinan Lim Cheng Ean (ayah P.G. Lim dan Lim Kean Siew, pengumpul karya seni)
dan seterusnya dipimpin oleh Ong Keng Seng. Ketika peperangan, aktiviti-aktiviti pertubuhan terpaksa diberhentikan untuk sementara waktu kerana kawalan keselamatan yang dikenakan di kawasan desa dan pantai. Akhirnya, pertubuhan ini dibubarkan sebelum kemaraan jepun pada tahun 1941. Pada tahun 1952, Majlis Pendidik Seni Pulau Pinang telah ditubuhkan dan diterajui oleh Tay Hooi Keat sebagai pengerusi. Di antara ahli-ahlinya adalah Lee Joo For, Tan Tin Kok, Kim Tong Juan, Tan Lye Hoe dan Chee Wee Sun. Kebanyakan ahli-ahlinya terdiri guru-guru sekolah aliran Bahasa Inggeris. Tay Hooi Keat yang kembali ke Pulau Pinang dari United Kingdom memperkenalkan konsep-konsep baru yang memeranjatkan masyarakat seni lukis tempatan. Pada tahun 1953, Persatuan Seni Pulau Pinang ditubuhkan di bawah pimpinan Loh Cheng Chuan. Majlis Kesenian Pulau Pinang ditubuhkan pada tahun yang sama dengan souter sebagai Presiden, Tay Hooi Keat sebagai setiausaha dan A Sabapathy sebagai bendahari dan juruaudit. Kedua-dua pertubuhan ini telah mengadakan pameran-pameran seni secara tetap untuk ahli-ahli mereka. Mereka menganjurkan pameran solo untuk para pelukis tempatan serta pelukis luar negara yang membuat lawatan. Pada tahun 1957, Thursday Art Group telah ditubuhkan di Pulau Pinang dengan matlamat yang sama dengan Wednesday Art Group. Ahliahli terdiri daripada Abdullah Ariff, Tay hooi Keat, Kuo Ju Ping, Lee Joo For, Lim Tong Juan dan William K.K. Lau. Mereka memperkenalkan konsep-konsep baru, mengadakan kelas-kelas melukis, sesi perbincangan dan pameran. The Penang Art Teachers’ Council yang ditubuhkan pada tahun 1952, dihidupkan semula oleh Tay Hooi Keat dan nama kumpulan ditukar kapada The Penang Art Teachers’ Circle (1965) . Penubuhan Pusat Seni di Universiti Sains Malaysia pada tahun 1984 telah melahirkan guru-guru pemegang ijazah bagi institut, maktab dan sekolah-sekolah serta para profesional yang lebih maju dan mahir dalam bidang seni halus. Kursus Ijazah selama tiga tahun ditawarkan oleh Jabatan Kemanusiaan. Ini termasuk Studio Seni lukis dan Sejarah Senilukis dan Kemanusiaan. USM menawarkan kursus Seni halus bagi Catan, Fotografi, Teori-teori Seni, Seni Arca, Rekabentuk Grafik, Aspek-aspek Seni Asia Tradisional, Aspek-aspek Keseniaan Asia Moden dan latihan Ilmiah. USM juga menawarkan kursus Master of Art dalam Sejarah Senilukis.
Teori Apresiasi Edmund Burke Feldman Pengenalan Menurut Edmund Burke Feldman 1994, kita mesti mengelak dari konflik sewaktu membuat kritikan. Antaranya, elakkan membuat kritikan pada kerja-kerja sendiri atau rakan yang terdekat atau sahabat karib. Ini tidaklah bermaksud kritikan tidak boleh dilakukan kepada seseorang artis atau kawan sesama artis. Yang sepatutnya merapatkan perhubungan di mana dapat melahirkan kritikan yang adil dan saksama. Kamibudakseni (2011) Selain itu Edmund menghuraikan bahawa pengkritik tidak boleh menggunakan komen yang boleh merosakkan reputasi seseorang atau sesuatu kumpulan. Semua hasil karya seni boleh menjadi senjata kepada seseorang atau kumpulan tertentu untuk melemahkan semangat kumpulan lain yang merupakan suatu tindakan yang kurang sihat.
Terdapat 4 langkah dalam proses kritikan seni iaitu : Teori Pengalaman Pelbagai Edmund Burke Feldman Berdasarakan terori pengalaman pelbagai Dr Edmund Feldman , terdapat 4 langakah dalam proses kritikan seni iaitu : 1)
Deskripsi Pada peringkat pertama ini, apresiasi dilakukan dengan memberi gambaran nyata
tentang sesuatu iaitu berdasarkan apa yang dilihat Gambaran berdasarkan apa yang dilihat
termasuk elemen sensori seperti warna , garisan ,bentuk dan ruang atau dalam erti kata lain penekanan diberikan kepada unsur seni.
Penekanan diberikan kepada asas seni reka
Pengkritik perlu mengenalpasti ciri-ciri fizikal karya seperti imej dan bentuk pada karya seni
tampak
Elemen asas seni reka dinilai dan dikupas
Pemerhatian tentang imej benda, subjek kajian dan penggunaan unsure-unsur seni dinilai dengan mendalam
2)
Kritikan deskripsi boleh dijadikan panduan dan rujukan serta membantu pengkarya.
Melihat pada gaya karya , contohnya gaya realistic, suruelistik dan lain-lain.
Analisis
Maksud : penyelidikan atau penghuraian seperti masalah dan keadaan untuk mengetahui pelbagai aspek komposisi yang digunakan secara terperinci dan mendalam Ciri-ciri:
Pengkrikitik perlu menganalisis komposisi yang digunakan dalam sesebuah karya,
Menganalisis secara terperinci untuk mengetahui bagaimana prinsip-prinsio seni digunakan dan dihubungkan dengan proses dan teknik, imej atau bentuk, isi dan makna serta bentuk dan ruang dan mencari pertalian persoalan idea dan perasaan mendalam sesebuah karya.
3)
Contoh, fokus dan penegasan imej imbangan antaranya ruang dan warna
Kesesuaian objek dalam objek
Kontra dan imej
Interpretasi
Maksud : tafsiran ,penjelasan memperihalkan tentang makna, tujuan , implikasi bagi sesuatu perkara. Ciri-ciri :
Mengkaji kualiti ekspresif seniman
Mengkaji makna yang disampaikan melalui karya
Merujuk kepada penyataan perasaan
Melibatkan mood dan idea dalaman
Penyataan perasaan digunakan untuk menterjemahkan maksud dan makna karya seni
4)
Pertimbangan
Maksud : renungan tentang kebaikkan atau masalah bagi sesuatu perkara sebagai dasar bagi sesuatu keputusan melalui perhitungan dan pemerhatian.
Berbentuk memberi pandangan , pendapat dan membuat keputusan terhadap sesuatu karya.
Pandangan yang diberikan berdasarkan penilaian ilmiah yang mempunyai bukti-bukti kajian yang lengkap dan terperinci.
Pandangan yang diberikan tidak bersifat peribadi
Pertimbangan berbentuk formalism, ekspresivisme dan instrumentalisme.
Pertimbangan dari sudut formalism ialah berasaskan aspek keindahan
Ekspresif adalah keupayaan menyampaikan perasaan dan idea.
Instrumentalisme bermaksud pertimbangan berdasarkan keberkesanan karya sebagai satu alat dalam konteks seperti institusi , masyarakat dan negara
Apresiasi 2 Karya Pelukis Pulau Pinang mengikut teori apresiasi Edmund Burke Feldman
Pelukis
: Nazli Hamzah
Tajuk karya
: Hiden story
Media
: Cat minyak atas kanvas (60x90)
Tahun
: 1997
Pelukis
: Yong Mun Seng
Tajuk karya
: Seaside Village Medium
Media
: Warna Air (56x39)
Tahun
: 1950
Apresiasi yang boleh dikaitkan dalam karya ini berdasarkan teori Edmund Burke Feldman ialah Deskripsi Karya ini mengambarkan tema sebuah pohon pisang yang terdapat di kawasan perkampungan. Kita dapat lihat karya ini menekankan fokus kepada daun pisang yang sudah kering. Terdapat unsur seni yang ketara dalam karya ini, Pertama ialan garisan. Di dalam karya ini
garisan
sangat
menonjol
terutama
pada
bagian
daun
pisang.
Garisan
tersebut
menampakkan urat pisang dan menunjukkan pergerakan pada daun tersebut. Yang kedua pula ialah rupa daun yang jelas. Dalam karya ini menonjolkan rupa organik. Bentuk daun dan pokok pisang kelihatan sangat jelas. Ia menimbulkan daun menjadi lekuk-lekuk dan seperti daun yang terlipat. Dalam karya ini terdapat jalinan tampak yang menunjukkan gambaran yang sebenar. Jalinan yang terdapat dalam lukisan ini menghasilkan urat daun dengan lebih jelas serta lipatan daun tersebut. Di dalam karya ini juga terdapat ruang yang ditunjukkan pada pokok pisang yang lebih besar dan dibelakangnya terdapat semak seperti dikawasan kampung. Warna yang digunakan lebih kepada warna sejuk iaitu warna hijau,warna coklat dan sedikit biru. Ia mengambarkan suasana tenang dan damai. Gaya yang ditunjukkan dalam karya ini ialah gaya realistik. kita dapat lihat karya dihasilkan nampak serupa dengan gambaran yang sebenar. warna yang digunakan juga menunjukkan karya ini nampak lebih realistik. Intrepretasi Jika kita melihat lebih dalam lagi karya ini banyak memberi makna yang nampak dan yang tersembunyi. Yang jelas ialah pelukis ingin mengambarkan keadaan yang tenang dan damai hasil ciptaan Tuhan. warna hijau menunjukkan ketenanagan yang membuat kita mahu melihatnya, tersirat pula kita dapat lihat daun pisang yang sudah kering dan bertukar warna. pelukis mungkin ingin menyatakan keadaan dimana setiap yang hidup indah pasti akan mati
dan berubah rupanya. pelukis juga berasa dalam keadaan yang gembira serta tenang semasa menghasilkan karya. karyanya yang begitu teliti serta jelas menerangkan bahawa pelukis mahu pelihat melihat apa yang dilihat di depannya sebelum menghasilkan karya. Analisis Dalam hasill karya ini kita dapat lihat pelukis mengfokuskan atau penegasan pokok pisang dengan begitu jelas. kedudukan pokok yang begitu hampir dari mata pelihat. Daun yang tunjukkan dengan warna yang banyak pada duan yang mati melihatkan pelukis ingin menunjukkan daun kering itu dengan lebih jelas. Pergerakan daun yang dihasilkan menunjukkan daun tersebut nampak bergerak dengan jelas sekali. warna yang digunakan sangat harmoni. gabungan warna
hijau dan warna kuning dan coklat menampakkan hasil
tampak harmoni bila dilihat. dapat dilihat lagi kesatuan yang dihasilkan dalam karya iaitu daun hujau serta daun yag mati, walaupun warnanya berbeza namum kita dapat lihat kesatuan pokok pisang berjaya dihasilkan pelukis. Penilaian Karya ini dapat menunjukkan kepada pelihat tengtang keindahan ciptaan Tuhan. Kedamaian dan keindahannya dapat menceritakan suasana kampung yang indah dan damai tampa pencemaran. karya juga membuatkan masyarakat yang melihat dapat mengerti akan kepentingan menjaga alam sekitar. Karya ini perlu diperbanyakkan agar penghuni masa depan dapat melihat keindahan dan kedamain negara kita suatu masa dahulu.
Apresiasi yang boleh dikaitkan dalam karya ini berdasarkan teori Edmund Burke Feldman ialah
Deskripsi Karya ini bertemakan suasana ditepi pantai sebuanh perkampungan kecil. Kita dapat lihat suasana tepi pantai yang ada sampan kecil rumah seperti pondok serta pohon-pohon kelapa. terdapat unsur seni iaitu garisan yang ditonjolkan pada atap rumah pondok serta daun pokok kelapa. Garisan juga menunjukkan rupa sampan dan laut. Rupa yang ditunjukkan ialah rupa organik dan geometrik. Bentuk rumah yang diperlihatkan pada rumah pondok. Jalinan pada daun,atap serta batang pokok dapat dilihat dengan jelas. Jalinan yang digunakan hanya jalinaN tampak kerana ianya lukisan cat air. Terdapat ruang pada karya ini iaitu dibahagian hadapan menunjukkan kawasan air laut dan dibelakang terdapat pokok serta rumah pondok. Warna yang digunakan warna lembut warna juga tidak terlalu terang. Gaya yang ditunjukkan pada karya ini ialah gaya realistik iaitu menunjukkan suasana ditepi pantai yang sebenar.
Intrepretasi Jika kita lihat pada karya tersebut ia memberi maknanya tersendiri. Yang jelas pelukis ingin menyatakan satu keadaan yang tenang ditepi pantai dan suasana yang aman dan damai. Warna lembut dan tidak terang mengambarkan suasana yang tenang yang jauh dari kesibukan kota. Rumah pondok yang ditegaskan menceritakan kawansan tersebut ialah kawasan perkampungan. Sampan yang dihasilkan menceritakan bahawa kawasan tersebut merupakan sumber pendapatan penduduk kampung tersebu
Analisis Di dalam karya ini kita dapat lihat pelukis mengfokuskan pada penegasan pada rumah pondok yang menerangkan kawasan tersebut ialah kawasan perkampungan. Selain itu juga kawasan ditepi pantai menunjukkan kawasan tersebut ialah kawasan yang dimana penduduk mencari sumber rezeki iaitu dengan menangkap ikan ini lebih jelas lagi dilihat pada sampan yang terdapat di persisiran paintai. Warna yang digunakan juga sangat harmoni. Warnanya tidak begitu terang dan warna yang lembut digunakan,. Kesatuan diantara pokok kelapa serta kawasan persisiran pantai dengan terdapatnya rumah pondok mengambarkan kawasan tersebut adalah perkampungan nelayan. Penilaian Karya ini dapat menunjukkan kepada pelihat tentang keindahan ciptaan Tuhan. Kedamaian dan keindahannya dapat menceritakan suasana kampung yang indah dan damai tanpa pencemaran serta kebersihan di tepi pantai. Karya juga membuatkan masyarakat yang melihat dapat mengerti akan kepentingan menjaga alam sekitar. Kesusahan penduduk kampung mencari sumber rezeki dengan tanpa bantuan teknologi namun keindahan yang terdapat di kawasan tersebut tidak mematahkan semangat nelayan untuk mencari rezeki. Karya ini juga perlu diperbanyakkan agar keindahan yang terdapat di dalam negara kita dapat dilihat oleh semua.
Rujukan Kathleen Chee(2011) Siri Rujukan Pendidikan Seni Visual- Tingkatan 2. Kuala Lumpur: Pelangi Publishing Group Bhd
Chee Khuan Tan(1994) Perintis-perintis seni lukis Malaysia. Shell Companies in Malaysia, Art Malaysian Kamibudak seni(2011) Teori Pengalaman Pelbagai Edmund Burke Feldman di ambil pada 25 Mac 2013 daripada http://itukamibudakseni.blogspot.com/2011/05/teori- pengalaman-pelbagaiedmund-burke.html Scrib(2013)Sejarah dan apresiasi seni diambil pada 26 Mac daripada http://www.scribd.com/doc/129134875/Teori-Edmund-Burke-Feldman-Eta-GraceAan Lawatan Pendidikan Seni Visual di Pulau Pinang 2 Mac 2013
