ANGGARAN INVESTASI DAN PENILAIAN INVESTASI a.SIFAT a.SIFAT DAN KOMPONEN ANGGARAN INVESTASI B METODE PENILAIAN INVESTASI INVESTASI
DAFTAR DAFTAR ISI DAFTAR DAFTAR ISI i BAB I PENDAHULUAN 1 A. Latar belakan 1 B. R!"!#an "a#ala$ 1 %. T!&!an 1 BAB II PEMBAHASAN ' 1. Penertian Ke(!t!#an In)e#ta#i * Penanaran Penanaran M+,al '. -eni#&eni# In)e#ta#i / 0. Met+,e Penilaian In)e#ta#i 1 BAB III PENUTUP 1/ A. Ke#i"(!lan 1/ DAFTAR DAFTAR PUSTAKA 12
'
BAB I PENDAHULUAN A. Latar Belakan Denan #e"akin (e#atn3a ,!nia !#a$a ,i 4a"an l+bal ini ,an berk+"(eti#in3an3a berk+"(eti#in3an3a (ara "ana&er (er!#a$aan !nt!k "en,a(atkan laba #eban3ak "!nkin #erta "e"ini"ali#ir re#ik+ 3an ,i $a,a(i. Dala" "e"(er+le$ #!at! ke!nt!nan (er!#a$aan ,a(at ,ili$at ,ili$at ,ari (enel+laan (enel+laan ke!anan ke!anan ,enan t!&!an "en3e,iakan (e"a$a"an tentan 5ara (er!#a$aan6le"baa bi#ni# "e"(er+le$ ,an "enal+ka#ikan "enal+ka#ikan ,ana 3an ,i"ilikin3a ,ikenal ,enan ke(!t!#an (e"belan&aan7 "en3e,iakan (e"a$a"an tentan "en!&i kela3akan kela3akan #!at! in)e#ta#i 3an ,i#eb!t ,enan ke(!t!#an ke(!t!#an in)e#ta#i ,an kebi&akan kebi&akan tentan (e"berian ,e)i,en ke(a,a (e"ean #a$a" ata! 3an ,i#eb!t ,enan ke(!t!#an ,e)i,en. Dari ketia ke(!t!#an ter#eb!t "er!(akan $al 3an $ar!# ,i(!t!#kan +le$ (enel+la ke!anan ,i ,ala" "en&alankan bi#ni#n3a. Hal ini (!la (erl! ,ili$at (r+#e# (enanaran "+,al !nt!k "en!k!r keber$a#ilan keber$a#ilan ata! keaalan (er!#a$aan "e"!t!#kan "enin)e#ta#ikan "+,al ,enan $ara(an akan "en,a(atkan ke!nt!nan 3an 5!k!( ,i "a#a ,atan. Ole$ karena it! ka"i "enankat #eb!a$ te"a 3an ber&!,!l 8 Ke(!t!#an In)e#ta#i ,an Penanaran M+,al97 aar #!(a3a (e"ba5a ,a(at "e"a$a"i ,!nia !#a$a lebi$ "en,ala"i lai. B. R!"!#an Ma#ala$ 1. Penertian In)e#ta#i * Penanaran Penanaran M+,al '. -eni#&eni# In)e#ta#i 0. Met+,e Penilaian In)e#ta#i
%. 1. '. 0.
T!&!an Men&ela#kan ,e:ni#i in)e#ta#i * (enanaran "+,al Menerankan &eni#&eni# in)e#ta#i Men&ela#kan "et+,e"et+,e (enilaian in)e#ta#i
BAB II PEMBAHASAN A. Penertian ke(!t!#an in)e#ta#i ,an (enanaran "+,al In)e#ta#i a,ala$ K+"it"en ata# #e&!"la$ ,ana ata! #!"ber ,a3a lain 3an ,ilak!kan #aat ini ,enan t!&!an "e"(er+le$ ke!nt!nan ,i "a#a ,atan. A,a (!la 3an ber(en,a(at in)e#ta#i ,ala" berbaai literat!r "en&ela#kan ba$;a in)e#ta#i "er!(akan #!at! bent!k k+"it"en ,ana ,enan &!"la$ 3an (a#ti !nt!k "en,a(atkan ret!rn 3an ti,ak (a#ti ,i "a#a ,e(an. Denan ,e"ikian7 a,a ,!a a#(ek 3an "elekat ,ala" #!at! in)e#ta#i7 3ait! tinkat (ene"balian akt+r ri#ik+ ,an e#ti"a#i i"bal $a#il 3an ,i$ara(kan "e"berikan "an>aat terbaik ,i"a#a ,e(an 3an ber!&!n (a,a #eb!a$ ke(!t!#an in)e#ta#i ,enan "elibatkan k+"it"en ,an (en+rbanan 3an ,a(at ,it+leran#i ,i "a#a #ekaran. Ke(!t!#an In)e#ta#i a,ala$ #!at! kebi&akan ata! ke(!t!#an 3an ,ia"bil !nt!k "enana"kan "+,al (a,a #at! ata! lebi$ a#et !nt!k "en,a(atkan ke!nt!nan ,i "a#a 3an akan ,atan ata! (er"a#ala$an baai"ana "ana&er ke!anan $ar!# "enal+ka#ikan ,ana ke,ala" bent!k?bent!k in)e#ta#i 3an akan ,a(at "en,atankan ke!nt!nan ,i "a#a 3an akan ,atan. Se5ara #inkat ke(!t!#an in)e#ta#i 3ait! (en!naan ,ana 3an ber#i>at &anka (an&an. Bent!k7 "a5a" ,an k+"(+#i#i ,ari in)e#ta#i akan "e"(enar!$i ,an "en!n&an tinkat ke!nt!nan ,i "a#a ,e(an 3an ,i$ara(kan ,ari in)e#ta#i ter#eb!t ti,ak ,a(at ,i(erkirakan #e5ara (a#ti. Ole$ karena it! in)e#ta#i akan "enan,!n ri#ik+ ata! keti,ak(a#tian. Ri#ik+ ,an $a#il 3an ,i$ara(kan ,ari in)e#ta#i it! akan "e"(enar!$i (en5a(aian t!&!an7 kebi&akan7 "a!(!n nilai (er!#a$aan. Dala" (ena"bilan ke(!t!#an in)e#ta#i7 +((+rt!nit3 5+#t "er!(akan (en,a(atan ata! (en$e"atan bia3a 3an ,ik+rbankan #ebaai akibat ,i(ili$n3a alternati> tertent!. Serta (eren5anaan ter$a,a( ke(!t!#an in)e#ta#i #anat (entin karena bebera(a $al #ebaai berik!t@ a. Dana 3an ,ikel!arkan !nt!k in)e#ta#i &!"la$n3a be#ar7 ,an ,ana ter#eb!t ti,ak bi#a ,i(er+le$ ke"bali ,ala" &anka (en,ek ata! ,i(er+le$ #ekali!#. b. Dana 3an ,ikel!arkan akan terikat ,ala" &anka (an&an7 #e$ina (er!#a$aan $ar!# "en!n! !nt!k "e"(er+le$ ke"balin3a ,ana 3an #!,a$ ,iin)e#ta#ikan. Denan ,e"ikian akan "e"(enar!$i (en3e,iaan ,ana !nt!k ke(erl!an lain. 5. Ke(!t!#an in)e#ta#i "en3anka!t $ara(an ter$a,a( $a#il ke!nt!nan ,i "a#a 3an akan ,atin. Ke#ala$an ,ala" "ena,akan (era"alan akan ,a(at "enakibatkan ker!ian bai (er!#a$aan. ,. Ke(!t!#an in)e#ta#i ber&anka (an&an7 #e$ina ke#ala$an ,ala" (ena"bilan ke(!t!#an akan "e"(!n3ai akibat 3an (an&an ,an berat7 #erta ke#ala$an ,ala" ke(!t!#an ini ti,ak ,a(at ,i(erbaiki tan(a a,an3a ker!ian 3an be#ar.
1. Aliran Ka# <%a$+;= Ke(!t!#an in)e#ta#i 3an ,ilak!kan +le$ (er!#a$aan "en$ara(kan akan bi#a ,it!t!( +le$ (eneri"aan(eneri"aan ,i"a#a 3an akan ,atan. Di"ana (eneri"aan ter#eb!t bera#al ,ari (r+3ek#i ke!nt!nan 3an ,i(er+le$ ata# in)e#ta#i 3an ber#ank!tan. Ke!nt!nan ini bi#a ,ala" ,!a (enertian@ a= Laba Ak!ntan#i 3ait! laba 3an ter,a(at ,ala" la(+ran ke!anan 3an ,i#!#!n +le$ baian ak!ntan#i 3akni 5!k!( ,ili$at ,ari laba (a,a la(+ran R!iLaba. b= Laba T!nai 3ait! laba ber!(a aliran ka# ata! 5a#$+;. '. Pen+l+nan %a#$+; %a#$+; ,ikel+"(+kkan ,ala" 0 "a5a" aliran ka#@ 1= Ini5ial %a#$+; A,ala$ aliran ka# 3an ber$!b!nan ,enan (enel!aran(enel!aran ka# !nt!k ke(erl!an in)e#ta#i7 #e(erti (enel!aran ka# !nt!k (e"belian tana$7(e"ban!nan (abrik7 (e"belian "e#in7 (enel!aran ka# lain ,ala" ranka "en,a(atkan akti)a teta(. Ter"a#!k ,ala" ini5ial 5a#$+; a,ala$ keb!t!$an ,ana 3an akan ,i!nakan !nt!k "+,al ker&a. Ini5ial 5a#$+; bia#an3a ,ikel!arkan (a,a #aat a;al (en,irian #tat! (r+3ek in)e#ta#i. '= O(era5i+nal %a#$+; Mer!(akan aliran ka# 3an akan ,i(er!nakan !nt!k "en!t!( in)e#ta#i. O(erati+nal 5a#$+; bia#an3a ,iteri"a #etia( ta$!n #ela"a !#ia in)e#ta#i7 ,an ber!(a aliran ka# ber#i$. O(era#i+nal 5a#$+; ,i(er+le$ ,a(at ,i$it!n ,enan "ena"ba$kan laba ak!ntan#i
ti,ak ,ik+n#+li,a#i. b. In)e#ta#i &anka (en,ek In)e#ta#i &anka (en,ek a,ala$ in)e#ta#i ,ala" bent!k #!rat#!rat ber$ara 3an ,i"iliki in)e#t+r ,ala" &anka ;akt! 3an relati> (en,ek. Se,ankan Penanaran M+,al <5a(ital b!tettin= a,ala$ (r+#e# "enanali#i# (+ten#i in)e#ta#i akti)a teta( ,an ke(!t!#an (enanaran "+,al "!nkin a,ala$ ke(!t!#an (alin (entin 3an $ar!# ,ia"bil +le$ (ara "ana&er ke!anan. -eni# ,ari (enaaran "+,al it! #en,iri a,a ,!a7 3ait! a. Pr+3ek In,e(en,en 3an #alin ber#ain !nt!k "en3e,iakan &a#a ,a#ar 3an #a"a. Peneri"aan #ala$ #at! (r+tek akan "en$alani (r+3ek lainn3a. B. -eni#&eni# In)e#ta#i In)e#ta#i ,a(at ,ikla#i:ka#ikan "en&a,i +r"a#i (entin 3an (erl! ,i(erti"bankan ,ala" ke(!t!#an (enantian "e#in a,ala$ in>+r"a#i ak!nt an#i ,i>eren#ial 3an ber!(a akti)a ,i>eren#ial ,an bia3a ,i>eren#ial. Penantian ,a(at ,ilak!kan7 &ika bia3a ,i>eren#ial 3an ber!(a (en$e"atan bia3a 3an ,i(er+le$ ,ari (enantian #!at! "e#in ,an ek!i("en ber&!"la$ (anta# bila ,iban,inkan ,enan akti)a ,i>eren#ial. <= In)e#ta#i ,ala" (erl!a#an !#a$a e ren#ial ber!(a ta"ba$an in)e#ta#i ,an akan "en$a#ilkan (en,a(atan ,i>eren#ial. Se,ankan "en!r!t "en!r!t Sen,!k ba$;a (r+,!k(r+,!k in)e#ta#i 3an ter#e,ia ,i (a#aran antara lain@ a.Tab!nan ,i bank Denan "en3i"(an !an ,i tab!nan7 "aka akan "en,a(atkan #!k! b!na tertent! 3an be#arn3a "enik!ti kebi&akan bank ber#ank!tan. Pr+,!k tab!nan bia#an3a "e"(erb+le$kan kita "ena"bil !an ka(an(!n 3an kita ininkan. b. De(+#it+ ,i bank
Pr+,!k ,e(+#it+ $a"(ir #a"a ,enan (r+,!k tab!nan. Be,an3a7 ,ala" ,e(+#it+ ti,ak ,a(at "ena"bil !an ka(an(!n 3an ,iininkan7 ke5!ali a(abila !an ter#eb!t #!,a$ "enina( ,i bank #ela"a &anka;akt! tertent! .E"a# E"a# a,ala$ baran ber$ara 3an (alin ,iteri"a ,i #el!r!$ ,!nia #etela$ "ata !an a#in ,ari nearaneara G2 <#eb!tan bai t!&!$ neara 3an "e"iliki (erek+n+"ian 3an k!at7 3ait! A"erika7 -e(an7 -er"an7 Inri#7 Italia7 Kana,a7 ,an Peran5i#=. Hara e"a# akan "enik!ti kenaikan nilai "ata !an ,ari nearaneara G2. Se"akin tini kenaikan nilai "ata !an a#in ter#eb!t7 #e"akin tini (!la $ara e"a#. Selain it! $ara e"a# bia#an3a &!a berban,in #eara$ ,enan ina#i. Se"akin tini ina#i7 bia#an3a akan #e"akin tini (!la kenaikan $ara e"a#. Serinkali kenaikan $ara e"a# "ela"(a!i kenaikan ina#i it! #en,iri. . Mata !an a#in Seala "a5a" "ata !an a#in bia#an3a ,a(at ,i&a,ikan alat in)e#ta#i. In)e#ta#i ,ala" "ata !an a#in lebi$ bere#ik+ ,iban,inkan ,enan in)e#ta#i ,ala" #a$a"7 karena nilai "ata !an a#in ,i In,+ne#ia "enan!t #i#te" "ena"ban beba# <>ree +at= 3ait! benarbenar terant!n (a,a (er"intaan ,an (ena;aran ,i (a#aran. Di In,+ne#ia "ena"ban beba# "e"b!at nilai "ata !an r!(ia$ #anat !kt!ati>. $.Oblia#i Oblia#i ata! #erti:kat +blia#i a,ala$ #!rat ! tan 3an ,iterbitkan +le$ (e"erinta$ "a!(!n (er!#a$aan7 baik !nt!k "en a"ba$ "+,al (er!#a$aan ata! "e"bia3ai #!at! (r+3ek (e"erinta$. Karena #i>atn3a 3an $a"(ir #a"a ,enan ,e(+#it+7 "aka aar lebi$ "enarik in)e#t+r #!k! b!na +blia#i bia#an3a #e,ikit lebi$ tini ,iban,in #!k! b!na ,e(+#it+. Selain it! #e(erti #a$a" ke(e"ilikan +blia#i ,a(at &!a ,i&!al ke(a,a (i$ak lain baik ,enan $ara 3an lebi$ tini "a!(!n lebi$ ren,a$ ,ari(a,a ketika "e"belin3a.
Ter,a(at (enel+"(+kan &eni#&eni# in)e#ta#i@ a. De(+#it+ ber&anka7 Si"(anan ,ala" "ata !an R!(ia$7 ,enan tinkat #!k! b!na relati> lebi$ tini ,iban,inkan &eni# #i"(anan lainn3a. Ter#e,ia ,ala" &anka ;akt! 1707 /7 1'7 ,an ' b!lan. b.Serti:kat Bank In,+ne#ia .Serti:kat $!tan +blia#i7 Mer!(akan b!kti ke(e"ilikan (i!tan ke(a,a (i$ak lain.Serti:kat ini ,a(at ,i(er&!albelikan (a,a tinkat ,i#k+nt+ tertent!. Serti:kat $!tan +blia#i ini "er!(akan bent!k in)e#ta#i &anka (an&an. .Tana$6ban!nan7 In)e#ta#i ini ter+l+n in)e#ta#i ,ala" bent!k (r+(ert37 in)e#ta#i ini bia#an3a !nt!k &anka ;akt! (an&an karena "en$ara(kan a,an3a kenaikan ,ari nilai tana$6ban!nan 3an tela$ ,ibelin3a. $.Rek#a ,ana7 Ja,a$ in)e#ta#i 3an beri#i ,ana ,ari #e&!"la$ in)e#t+r ,i"ana !an ,i,ala"n3a ,iin)e#ta#ikan ke ,ala" berbaai (r+,!k in)e#ta#i +le$ #eb!a$ Per!#a$aan Mana&e"en In)e#ta#i "+ne3= #anat (entin ,i(er$it!nkan. 0. Baai"ana "enet!kan rate +> ret!rn "ini"al !nt!k "en$it!n nilai ;akt! !an . %. Met+,e Penilaian In)e#ta#i A,a bebera(a "et+,a 3an ,i!nakan +le$ "ana&er !nt!k "en!n&!kan "ana (r+3ek 3an $ar!# ,iteri"a ,an "ana 3an $ ar!# ,it+lak7 ,iantaran3a a,ala$ "et+,a n+n,i#k+nt+ ,an "et+,a ,i#k+nt+. a= M+,el Di#k+nt+ M+,el ini #e5ara ek#(li#it "e"(erti"bankan nilai ;akt! ,ari !an ,an "e"a#!kan k+n#e( ,i#k+nt+ ar!# ka# "a#!k ,an ar!# ka# kel!ar. 1.1. Net Pre#ent Val!e
1 ' 0 / t Peneri"aan
%
7 "aka (r+3ek ini la3ak bai "ana&er 3an netral ter$a,a( re#ik+. -ika "ana&er it! ter"a#!k (en$in,ar re#ik+ "aka (er$it!nann3a #ebaai berik!t@>Nilai VPV a,ala$ (+#iti> ata! n Rt % ,i"ana@ Rt ek!i)alen (eneri"aan6t$∑NPV t1 <1 C r=t 7 . 0/. n r b!na 16t$ 71 % bia3a a;al 1. 1 ' 0 / t Peneri"aan
%
?
Keteranan@ NPV 1.'. Internal Rate +> Ret!rn
-a;ab@ Tabel Per$it!nan Net Pre#ent Val!e r ' Ta$!n %a#$+; Di#5+!nt Fa5t+r %a#$+; 1 ' 0 1.. '.. ''/.. '2.. 1.. 7/ 7/ 7' 7'0 701 1.0. 100.'. 11.'. 1.1. 12/./0. T+tal Pre#ent Val!e +> %a#$+; Pre#ent Val!e +> In)e#t"ent /1.2. 2.. /.0. Denan ,e"ikian @ rr 1 NPVrr .. rt ' TPVrr 2..7 TPVrt /1.2.7 NPVrr IRR rr C