RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN(RP PEMBELAJARAN(RPP) P) Nomor 10 Seko Sekola lah h Pend Pendid idik ikan an Mata Pelajaran KelasSemester Materi Pokok Alo Alokas kasi Wakt# kt#
: SMA SMA NEGE NEGERI RI 11 BEKA BEKASI SI : Matematika-Wajib : !" : At#ran sin#s dan $osin#s : " % & jam 'el 'elaja ajaran
A. Komp Kompet eten ensi si Inti Inti Kom'etensi Sika' S'irit#al dan Kom'etensi Sika' Sosial di$a'ai melal#i 'embelajaran tidak lan(s# lan(s#n( n( )indirect indirect teaching teaching * 'ada 'embela 'embelajar jaran an Kom'et Kom'etensi ensi Pen(eta Pen(etah#an h#an dan Kom'ete Kom'etensi nsi Keteram'ilan melal#i keteladanan+ 'embiasaan+ dan b#da,a sekolah den(an mem'erhatikan karakteristik mata 'elajaran+ serta keb#t#han dan kondisi 'eserta didik Pen#mb#han Pen#mb#han dan 'en(emban(an 'en(emban(an kom'etensi kom'etensi sika' dilak#kan se'anjan( se'anjan( 'roses 'embelajar 'embelajaran an berlan(s#n(+ dan da'at di(#nakan seba(ai 'ertimban(an (#r# dalam dala m men(emban(kan men(emban( kan karakter karak ter 'eserta didik lebih lanj#t
KI .
: Mema Memaha hami mi++ mene menerra'ka a'kan+ n+ dan dan men(a en(ana nali lisi siss 'en( 'en(et etah ah#a #an n /akt /akt#a #all+ kons konse' e'tt#al+ #al+ 'rosed#ral berdasarkan rasa in(intah#n,a tentan( ilm# 'en(etah#an+ teknolo(i+ seni+ b#da,a+ dan h#maniora den(an 0a0asan keman#siaan+ keban(saan+ kene(araan+ dan 'eradaban terkait 'en,ebab /enomena dan kejadian+ serta menera'kan 'en(etah#an 'rosed#ral 'ada bidan( kajian ,an( s'esi/ik ses#ai den(an bakat dan minatn,a #nt#k meme$ahkan masalah
KI &
: Men(ol Men(olah+ ah+ menal menalar ar++ dan men,a men,aji ji dalam dalam ranah ranah konkr konkret et dan rana ranah h abstra abstrak k terka terkait it den(an 'en(emban(an dari ,an( di'elajarin, di'elajarin,aa di sekolah se$ara mandiri+ dan mam'# men((#nakan metoda ses#ai kaidah keilm#an
B. Kompete Kompetensi nsi Dasar Dasar dan dan Indiat Indiator or Kompetensi Dasar .1 Menjela Menjelaska skan n at#r at#ran an sin#s sin#s dan $osin#s $osin#s
Indiator .11 .11 Pesert Pesertaa didi didik k men(i men(in(at n(atkons konse' e' 'erbandin(an tri(onometri #nt#k sembaran( se(iti(a sik#-sik# .1" Peserta didik da'at membedakan 'erbandin(an tri(onometri #nt#k sembaran( se(iti(a sik#-sik# .1. Peserta didik da'at menent#kan konse' at#ran sin#s .1& Peserta didik da'at menent#kann konse' at#ran $osin#s
&1 Men,elesaikan masalah ,an( berkaitan den(an at#ran sin#s dan $osin#s
&11 Menera'kan konse' at#ran sin#s dalam men,elesaikan masalah &1" Menera'kan konse' at#ran $osin#s dalam men,elesaikan masalah
C. Materi Pem!e"a#aran • • •
At#ran sin#s dan $osin#s Menent#kan at#ran sin#s Menent#kan at#ran $osin#s
D. Ke$iatan Pem!e"a#aran Pertem#an Pertama: )" 2P* Indikator: .11 Peserta didik men(in(atkonse''erbandin(an tri(onometri #nt#k sembaran( se(iti(a sik#-sik# .1" Peserta didik da'at membedakan 'erbandin(an tri(onometri #nt#k sembaran( se(iti(a sik#-sik# .1. Peserta didik da'at menent#kan konse' at#ran sin#s &11 Menera'kan konse' at#ran sin#s dalam men,elesaikan masalah %ase&Sintas
Ke$iatan
a. Ke$iatan Penda'"an G#r# men(#$a'kan salam ke'ada 'eserta didik Ket#a kelas memim'in doa sebel#m mem#lai 'embelajaran G#r# men(e$ek kahadiran 'eserta didik G#r# memberikan (ambaran tentan( 'entin(n,a memahami at#ran sin#s dan memberikan (ambaran tentan( 'en((#naan at#ran sin#s dalam kehid#'an sehari-hari Seba(ai a'erse'si #nt#k mendoron( rasa ingin tahu 'eserta didiksehin((a dihara'kan da'ataktif dalam 'roses 'embelajaran+ 'eserta didik diajak meme$ahkan masalah tentan( konse' 'erbandin(an tri(onometri G#r# men,am'aikan t#j#an 'embelajaran ,an( in(in di$a'ai G#r# men(in(atkan kembali 'ada 'erbandin(an tri(onometri !. Ke$iatan Inti Ba(ikan 0a$ana 'ada hari G#r# meminta 'eserta didik memba$a b#k# sis0a halaman it# 134 tentan( masalah .1 1 Stim#lation G#r# memberikan stim#l#s ke'ada 'eserta didik #nt#k )memberi stim#l#s*5 men(in(at kembali r#m#s 'erbandin(an tri(onometri 'ada se(iti(a sik#-sik#+ dan memberikan bebera' a 'ermasalahan dalam se(iti(a sembaran( " Problem Statement Peserta didik berdisk#si den(an men((ambar se(iti(a )men(identi/ikasi AB6 sembaran( dan menarik (aris tin((i dari titik A masalah*5 te(ak l#r#s alas B6 di titik 7
. 7ata 6olle$tin( )men(#m'#lkan data*5
& 7ata Pro$essin(
Peserta didik men(#m'#lkan data ber#'a #ns#r-#ns#r ,an( diketah#i dalam se(iti(a AB6 sembaran( terseb#t menjadi d#a se(iti(a AB7 sik#-sik# di titik 7 dan se(iti(a A67 sik#-sik# di titik 7
Peserta didik bersama-sama men(olah data-data ,an(
%ase&Sintas
)men(olah data*5 8 9eri/i$ation )memeri/ikasi*5 4 Generali;ation )men,im'#lkan*5 Men(analisis dan men(eal#asi 'roses 'eme$ahan masalah
Ke$iatan
s#dah diketah#i Peserta didik men,am'aikan hasil disk#sin,a den(an salah sat# kelom'ok 'resentasi ke de'an Peserta didik da'at menent#kan konse' at#ran sin#s den(an bimbin(an (#r# . Ke$iatan Pentp •
Pertem#an Ked#a: )" 2P* Indikator: .1& Peserta didik da'at menent#kan konse' at#ran $osin#s &1" Menera'kan konse' at#ran $osin#s dalam men,elesaikan masalah
%ase&Sintas
Ba(ikan 0a$ana 'ada hari it# 1 Stim#lation )memberi stim#l#s*5
Ke$iatan a. Ke$iatan Penda'"an G#r# men(#$a'kan salam ke'ada 'eserta didik Ket#a kelas memim'in doa sebel#m mem#lai 'embelajaran G#r# men(e$ek kahadiran 'eserta didik G#r# memberikan (ambaran tentan( 'entin(n,a memahami at#ran $osin#sdan memberikan (ambaran tentan( 'en((#naan at#ran $osin#sdalam kehid#'an sehari-hari Seba(ai a'erse'si #nt#k mendoron( rasa ingin tahu 'eserta didiksehin((a dihara'kan da'ataktif dalam 'roses 'embelajaran+ 'eserta didik diajak meme$ahkan masalah tentan( konse' 'erbandin(an tri(onometri G#r# men,am'aikan t#j#an 'embelajaran ,an( in(in di$a'ai G#r# men(in(atkan kembali 'ada 'erbandin(an tri(onometri !. Ke$iatan Inti G#r# meminta 'eserta didik memba$a b#k# sis0a halaman 134 tentan( masalah .1 G#r# memberikan stim#l#s ke'ada 'eserta didik #nt#k men(in(at kembali r#m#s 'erbandin(an tri(onometri 'ada se(iti(a sik#-sik#+ dan memberikan bebera' a 'ermasalahan dalam se(iti(a sembaran(
%ase&Sintas
Ke$iatan
" Problem Statement )men(identi/ikasi masalah*5
Peserta didik berdisk#si den(an men((ambar se(iti(a AB6 sembaran( dan menarik (aris tin((i dari titik A te(ak l#r#s alas B6 di titik 7
. 7ata 6olle$tin( )men(#m'#lkan data*5
Peserta didik men(#m'#lkan data ber#'a #ns#r-#ns#r ,an( diketah#i dalam se(iti(a AB6 sembaran( terseb#t menjadi d#a se(iti(a AB7 sik#-sik# di titik 7 dan se(iti(a A67 sik#-sik# di titik 7
& 7ata Pro$essin( )men(olah data*5 8 9eri/i$ation )memeri/ikasi*5 4 Generali;ation )men,im'#lkan*5 Men(analisis dan men(eal#asi 'roses 'eme$ahan masalah
Peserta didik bersama-sama men(olah data-data ,an( s#dah diketah#i Peserta didik men,am'aikan hasil disk#sin,a den(an salah sat# kelom'ok 'resentasi ke de'an Peserta didik da'at menenm#kan kosse' at#ran $osin#s den(an bimbin(an (#r# . Ke$iatan Pentp •
E *eni Peni"aian =est lisan+ tes tert#lis
%. Media+ A"at dan Sm!er Pem!e"a#aran MediaAlat : White Board+ =a,an(an Po0er Point dan >embar Kerja Peserta didik Bahan :>a'to'+ >67 S#mber Belajar : - B#k# Sis0a Matematika Kelas ! - B#k# G#r# Matematika Kelas !
>am'iran-lam'iran 1 Instr#men Penilaian Pertem#an " >embar Ke(iatan Peserta didik 1 . >embar Ke(iatan Peserta didik "
Bekasi+ ? Se'tember "14 Men(etah#i+ Ke'ala Sekolah
G#r# Ma'el
@j R Ida N#rhaida+ SPd+ MM
=etha Eniroana Arin+ SPd
NIP 1?8&"8 1?&1 " 1
NIP
1Instr#ment Penilaian Pertem#an =es tert#lis 7iketah#i se(iti(a AB6+ a 18 $m+ b " $m+ ∠B .° @it#n(lah #ns#r-#ns#r ,an( lain den(an men((#nakan at#ran sin#s C Pen,elesaian dan 'edoman 'enskoran:
b
sin A
=
)i*
8
c
sin B
a
Skor
=
sin C
b
sin A
=
a- sin B
sin B → sin A
b
=
18- sin .° "
=
18- 1" "
=
18 &
=
+.38
1 8
∠A
-1
sin +.38 ""° 8
)ii* ∠6 1° D )∠A ∠B* 8
1° - )""° .°* 1° - 8"° 1"°
8 b
)iii*
sin B
b- sin C
c =
sin C → $
sin B
=
"- sin 1"A° sin .°
=
"-+3AA +8
=
18+34 +8
=
.1+8
8
$m
& Skor maksim#m
LEMBAR PEN,AMA*AN PENILAIAN KE*ERAMPILAN
Mata Pelajaran Materi KelasSemester =ah#n Pelajaran Wakt# Pen(amatan
: Matematika : =ri(onometri : ! Wajib" : "14"13 :
Indikator teram'il menera'kan konse''rinsi' dan strate(i 'eme$ahan masalah ,an( relean ,an( berkaitan den(an at#ran sin#s dan $osin#s 1. Skor 1 : K#ran( teram'il jika sama sekali tidak da'at menera'kan konse''rinsi' dan strate(i 'eme$ahan masalah ,an( relean ,an( berkaitan den(an at#ran sin#s dan $osin#s " Skor " : 6#k#' teram'il jika men#nj#kkan mam'#menera'kan konse''rinsi' dan strate(i 'eme$ahan masalah ,an( relean ,an( berkaitan den(an at#ran sin#s dan $osin#snam#n memb#t#hkan lebih lama . Skor . : =eram'il +jika men#nj#kkan mam'#menera'kan konse''rinsi' dan strate(i 'eme$ahan masalah ,an( relean ,an( berkaitan at#ran sin#s dan $osin#sdalam 0akt# normal & Skor & : San(at teram'il +jika men#nj#kkan mam'# menera'kan konse''rinsi' danstrate(i 'eme$ahan masalah ,an( relean ,an( berkaitan den(an at#ran sin#s dan $osin#sdalam 0akt# ,an( lebih sin(kat Isilah Skor 'ada kolom-kolom ses#ai hasil 'en(amatan
No 1 " . & 8 4 3 ? 1
Nama Peserta didik
Keteram'ilan Menera'kan konse''rinsi' dan strate(i 'eme$ahan masalah 1 " . &
LEMBAR KERJA PESER*A DIDIK
Kelompok : ………. Nama Peserta didik : 1. ………………….... 2. …………………… 3. …………………… 4. ……………………
=#j#an Ke(iatan : Menem#kan At#ran sin#s Permasalahan
: Ba(aimana menent#kan #ns#r-#ns#r dalam se(iti(a )'anjan( sisi dan besar s#d#t* jika diketah#i 'anjan( d#a sisi dan sat# s#d#t di hada'an salah sat# sisi terseb#t
Ke(iatan
:
Perhatikan (ambar se(iti(a di ba0ah ini Garis A7+ BE dan 6F adalah (aris tin((i 'ada
C b
se(iti(a AB6
D
E
a
Perhatikan se(iti(a AB7 sik# sik# di 7 Maka berlak#:
A
F
B
Sin B
c ⇔A7
Perhatikan se(iti(a A67 sik#-sik# di 7 Maka berlak# : Sin 6 ⇔
AD ….
A7
'ersamaan "
7ari 'ersamaan 1 dan " dida'at : A7
Sin B
'ersamaan 1
A7
Sin 6
'ersamaan "+ maka di'eroleh:
Sin B Sin 6 ⇔
… S∈ B
… sin C
'ersamaan .
Perhatikan se(iti(a A6F s#k#-sik# di F Maka berlak# : Sin A
… …
AD ….
'ersamaan 1
⇔
6F
'ersamaan &
Perhatikan se(iti(a B6F sik#-sik# di F Maka berlak# : ...
Sin B ⇔
...
6F
'ersamaan 8
7ari 'ersamaan & dan 8 dida'at: 6F b
'ersamaan &
6F Sin B
'ersamaan 8+ maka berlak#:
b Sin B …
⇔
…
….
'ersamaan 4
.…
Perhatikan se(iti(a ABE sik#-sik# di E Maka berlak#: …
Sin A ⇔
…
BE
Persamaan 3
Perhatikan se(iti(a 6BE sik#-sik# di E maka berlak#: ….
Sin 6 ⇔
…
BE
Persaman
7ari 'ersamaan 3 dan dida'at : ⇔
,, , … ...
… .. … ...
Persamaan ?
7ari 'ersamaan .+ 4 dan ? dida'at: …. …
=
…. …
=
…. …
'ersamaan 1
Persamaan 1 ,an( dinamakan At#ran Sin#s >atihan soal 1 Pada se(iti(a AB6 'anjan( b 4 $m+ HB . + dan H 6 8 @it#n(lah 'anjan( sisi $ C " Pada se(iti(a AB6 sisi b 48 $m+ $ &4 $m dan HB 4 @it#n(lah besar H6 C
