I. Panlahat na Gamit ng Wika Naglahad sina Michael A.K. Hallliday, Roman Jakobson at W.P. Robinson ng pangkalahatang gamit ng wika
1.
Instrumental ± Ginagamit ang wika ng tagapagsalita para mangyari/maganap ang mga bagay-bagay. Pinababayaan ng wikang pagalawin ng tagapagsalita ang kanyang kapaligiran. ± Mga bigkas na ginaganap pagpapangalan/pagbabansag, pagpapahayag, pagtataya
2. R egulatory
± Gamit ng wika para alalayan ang mga pangyayaring nagaganap. Ito ang gamit ng wika na nagbibigay sa mga tao para alalayan ang mga pangyayaring nagaganap. Hal: pag-ayon, pagtutol, pag-alalay sa kilos/gawa, pagtatakda ng mga alituntunin at alituntunin sa paglalaro, pagsagot sa telepono, pagtatalumpati.
3. R epresentasyunal
± Gamit ng wika sa pagpaparating ng kaalaman tungkol sa daigdig, pag-uulat ng mga pangyayari, paglalahad, paghahatid ng mensahe atbp.Karamihan sa pang-araw-araw na gamit ng wika ang gamit na ito.
Hal. pag-uulat, paglalahad, pagpapaliwanag, paghahatid ng mensahe, pagbibigay ng tama/maling impormasyon, pagsisinungaling, pagpapahayg.
4.
Interaksyunal ±gamit ng wika upang mapanatili ang pakikipagkapwa-tao. Nangangailangan ang matagumpay na interaksiyon ng wastong pag-uugali.
Hal. pagbati, pagpapaalam, panunudyo, pag-aanyaya, paghihiwalay, pagtanggap, atbp.
5. P ersonal-
gamit ng wika para ipahayag ang katauhan ng isang tao, alam ng bawat isa na bahagi ng kanyang katauhan ang wika. Malaya siyang magbuka ng bibig o magsawalang-kibo kung nais niya. Hal. pagsigaw, pagrerekomenda, pagmumura o maingat na pagpili ng salita, pagpapahayag ng galit, , paghingi ng paumanhin.
6. H euristic
± gamit ng wika bilang kagamitan sa pagkatuto ng mga kaalaman at pag-unawa. Maaaring gamitin ang wika para malaman ang mga bagay sa daigdig. Hal. pagtatanong, pagsagot, pangangatuwiran, pagbibigaykongklusyon, paggawa ng hypothesis, pagpuna, pag-eeksperimento, pagsangayon, di-pagsang-ayon, pagtaya.
7.
Imahinatibo ± Ito ang wikang ginagamit para sa kasiyahan sa paggamit ng wika bilang tunog at pag-iisip ng walang magawa sa kabilang dako.
Hal. pag-iingay ng sanggol, pag-awit ng isang mang-aawit, mga larong pangwika, panunukso, panunudyo, pagsasalaysay nang labis
II. Ayon kay Jakobson 1. K ognitibo/reperensyal/ P angkaisipan ±
pagpaparating ng mensahe at impormasyon. 2 . C onative ± paghimok at pagimpluwensiya sa iba sa pamamagitan ng mga pag-uutos at pakiusap. 3. E motive ± Pandamdamin, pagpapahayag ng saloobin, damdamin at emosyon.
4. P hatic 5.
± pakikipagkapwa-tao
Metalinggwal ± paglinaw sa mga suliranin tungkol sa mga layunin ng mga salita at kahulugan.
6. P oetic
± patula, paggamit ng wika para sa sariling kapakanan.
III. Ayon kay W.P. Robinson 1. E stetiko
± paggamit ng wika sa paggawa ng panitikan. 2 . Ludic ± pagtutugma, paggawa ng mga salitang walang katuturan o kawawaan, pagbibiro. 3. P ag-alalay sa pakikipagsalamuha at pakikipagkapwa-tao- paggamit ng wika upang simulanalalayan at tapusi ang pagkikita.
4. P ag-alalay
sa iba ± paggamit ng wika upang alalayan o impluwensiyahan ang kilos o damdamin ng iba.
5. P ag-alalay
sa sarili ± kaugnay ang ugali at damdamin ³Pagkausap sa Sarili´ nang tahimik o mag-isa, pagpapaliwanag.
6.P agpapahayag
ng sarili ± pagpapahayag nang sarili, katauhan at damdamin.
7. P agtatakda
sa tungkulin o papel sa lipunan ± paggamit ng wika upang itakda o ipahayag ang kaugnayang pansosyal ng mga tao. 8. P agtuturo- paggamit ng wika sa pagpaparating ng bagong impormasyon at kasanayan. 9. Metalanguage ± paggamit ng wika sa pagtalakay. 10. P agtuturo ± paggamit ng wika sa pagpaparating ng bagong impormasyon.
