Matlamat Harapan Destinasi
BUKU NOTA INI HANYA UNTUK PESERTA KURSUS ASAS HAJI ANJURAN BERSAMA LEMBAGA TABUNG HAJI DAN MASJID SETEMPAT
MODUL KURSUS ASAS HAJI INI TELAHPUN DILULUSKAN OLEH JAWATANKUASA PENASIHAT IBADAH HAJI (TH-JAKIM) DALAM MESYUARAT BIL 2/1435H PADA 27 - 30 DISEMBER 2013
HAK CIPTA TERPELIHARA Sebarang bahagian risalah/modul ini tidak boleh diubah suai atau dicetak semula dalam apa jua bentuk sama ada secara elektronik, fotokopi atau cara lain tanpa terlebih dahulu mendapat keizinan bertulis daripada penerbit Diterbitkan oleh: Bahagian Bimbingan Jabatan Haji Lembaga Tabung Haji Dicetak pada 1435H
Kandungan Muka surat
1. Minggu Pertama Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah – Falsafah Dan Penyucian Jiwa 2. Minggu Kedua Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
1-8
9 - 28
3. Minggu Ketiga Pengenalan Haji Dan Umrah
29 - 40
4. Minggu Keempat Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
41 - 58
5. Minggu Kelima Rukun Haji - Tawaf
59 - 70
6. Minggu Keenam Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
71 - 88
7. Minggu Ketujuh Kesihatan
89 - 90
8. Minggu Kelapan Wajib Haji: Niat Ihram Di Miqat Dan Jenis Haji
91 - 106
9. Minggu Kesembilan Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
107 - 122
Kandungan Muka surat
10. Minggu Kesepuluh Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah 11. Minggu Kesebelas Aurat Dan Izin Suami
123 - 148
149 - 166
12. Minggu Kedua Belas Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
167 - 200
13. Minggu Ketiga Belas Taharah Dan Solat
201 - 226
14. Minggu Keempat Belas Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
227 - 260
15. Minggu Kelima Belas Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
261 - 284
16. Minggu Keenam Belas Pengurusan Haji
285 - 286
17. Minggu Ketujuh Belas Amali Ibadat Haji
287 - 296
Minggu Pertama
PENERANGAN RINGKAS IBADAT HAJI DAN UMRAH - FALSAFAH DAN PENYUCIAN JIWA
Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah Falsafah Dan Penyucian Jiwa
MINGGU PERTAMA
TALBIAH LAFAZ
&
MAKNA
Catatan
MAKSUD TALBIAH
ALLAH MENYERU DALAM SURAH ALI-IMRAN (AYAT 97)
MANUSIA MENYAMBUT
ALLAH MENJAWAB/ MENYAMBUT
Dan Allah Mewajibkan Manusia Mengerjakan Ibadah Haji (Dengan) Mengunjungi Baitullah, Iaitu Sesiapa Yang Mampu Dan Berkuasa Sampai Kepada-Nya Hamba-Mu Datang, Menyahut Panggilan-Mu, Ya Allah, Hamba-Mu Datang Menyahut Panggilan-Mu. Hambamu Datang Menyahut Panggilan-Mu,Tuhan Yang Tidak Ada Sekutu Bagi-Mu, Hambamu Datang Menyahut Panggilan-Mu,Sesungguhnya Segala Pujian, Nikmat Dan Pemerintahan Adalah Kepunyaan-Mu,Tidak Ada Sekutu Bagi-Mu Seruan Kamu Diterima Dan Bahagialah Kamu, Bekalan Kamu Itu Halal, Kenderaan/ Tunggangan Kamu Halal Dan Haji Kamu Haji Mabrur. Tidak Ditolak Tidak Diterima Seruan-Mu Dan Tidak Ada Kebahagiaan Bagi Kamu, Bekalan Kamu Haram, Perbelanjaan Kamu Haram Dan Haji Kamu Ditolak, Tidak Ada Pahala Dan Tidak Ada Ganjaran Bagi Mu
JIKA NIAT YANG IKHLAS DAN BEKALAN YANG HALAL
JIKA NIAT TIDAK IKHLAS DAN BEKALAN HARAM
Aku Hampir Dengan-Mu, Dekat Dan Jelas, Minta Apa Sahaja, Aku Dekat Dengan Mu Dari Urat Halkum
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
2
Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah Falsafah Dan Penyucian Jiwa
MINGGU PERTAMA
HIKMAH DAN FALSAFAH HAJI
Catatan
PESERTA KURSUS TEKUN BELAJAR
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
3
Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah Falsafah Dan Penyucian Jiwa
MINGGU PERTAMA
ADAB SEBELUM MENUNAIKAN IBADAT HAJI/UMRAH 1. Niat
Yang
Ikhlas
Mencari
Keredhaan
Allah
6.
Banyakkan
Doa
Dan
Zikir
Dalam
Kehidupan
Harian
7.
Membuat
Wasiat
2. Bertaubat
Bersungguh‐ sungguh
(Taubat
Nasuha)
3.
Perbelanjaan
Yang
Halal
8.
Memohon
Dan
Memberi
Kemaafan
Serta
Berlapang
Dada
Dengan
Semua
Orang
4.
Membawa
Bekalan
Dan
Perbelanjaan
Yang
Mencukupi
9.
Menyuci
HaO
Dengan
Sifat‐sifat
Mahmudah
(Terpuji)
Dan
Menghindari
Dari
Sifat‐sifat
Mazmumah
(Tercela)
5.
Mencari
Teman
Bertujuan
Saling
Ingat
–
MengingaO
Dan
Membantu
10.
Is#qamah
Dan
Bersungguh‐ sungguh
Mempelajari
Kaifiat
Mengerjakan
Haji/Umrah
Catatan
PENYUCIAN JIWA (TAZKIYYAH AL NAFS)
1.
Aqidah
yang
jelas
dan
sahih
serta
pelaksanaan
syariah
yang
tepat
2. Menguasai
ilmu
dan
kefahaman
islam
3. Tunaikan
solat
fardu
lima
(5)
waktu
4. Amalkan
tuntutan
sunat
seperB:
i.
Qiamullail
/solat
sunat
taubat
ii.
Sedekah
(harta
/tenaga/lisan)
iii.
Banyakkan
berdoa
dan
berzikir
v.
Memperbanyakkan
amal
kebajikan
iv.
Banyakkan
membaca
al
quran
5.
Elakkan
gurau
senda
yang
melampau
dan
percakapan
yang
sia‐sia
(lagha)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
4
Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah Falsafah Dan Penyucian Jiwa
MINGGU PERTAMA
CONTOH SIFAT TERPUJI (MAHMUDAH)
1. Taubat Nasuha
12. Penyayang/Pemaaf
2. Ingat Allah
13. Tolong Menolong
3. Amanah
14. Menepati Janji & Masa
4. Sabar
15. Bertanggungjawab
5. Syukur
16. Jihad Dan Berdikari
6. Ikhlas
17. Istiqamah
7. Reda
18. Sentiasa Bercakap Benar
8. Rajin 9. Pemurah 10. Berjimat Cermat
19. Sentiasa Jaga Kebersihan 20. Lemah Lembut
11. Bertimbang Rasa Catatan
CONTOH SIFAT TERCELA (MAZMUMAH)
1. Melupakan Allah S.W.T
12. Mengumpat
2. Melupakan Nabi S.A.W
13. Mencela/Memaki
3. Mencaci Sahabat
14. Menipu
4. Terlalu Cinta Dunia
15. Kedekut
5. Penting Diri Sendiri
16. Pengotor
6. Pemarah
17. Hasad/Dengki
7. Takbur/Sombong
18. Khianat
8. Riyak/Ujub (Bongkak)
19. Perbuatan Dan Perkataan Lagha (Sia-sia )
9. Membazir/Boros 10.Pembohong
20. Buruk Sangka
11.Bertelagah
21. Berdendam
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
5
Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah Falsafah Dan Penyucian Jiwa
MINGGU PERTAMA
MENJAUHI AMALAN SYIRIK, KHURAFAT DAN MEMPERSEKUTUKAN ALLAH BIL
PERKARA
CARA
DAN
TUJUAN
1.
Mengambil
Kelambu
Kaabah
Untuk
Pelaris
Jualan
Dan
Menganggap
Ia
Satu
Keberkatan
2.
Kain
PuOh
Sebagai
Alas
Solat
Dibawa
Balik
Untuk
Dijadikan
Kain
Kapan
Untuk
Meringankan
Seksa
Kubur
3.
Kerak
Nasi
Di
Mina
Mengambil
Kerak
Nasi
Di
Mina,
Kemudian
Dikeringkan
Untuk
Dibawa
Balik
Ke
Tanah
Air
Dan
Dijadikan
Pelaris
Perniagaan
4.
Peluk
Tiang
Jin
Di
Masjidil
Haram
Melanjutkan
Umur
Dan
Meminta
Kaya
5.
Bergantung
Di
Kelambu
Kaabah
Memohon
Hajat
Di
Kaabah
Bukannya
Daripada
Allah
6.
Meletakkan
Duit
Di
Bawah
Kelambu
Kaabah
Selepas
Tawaf
Duit
Tersebut
Diambil
Balik
Untuk
Dijadikan
Ibu
Duit
Sebagai
Pelaris
Catatan
MENJAUHI AMALAN SYIRIK, KHURAFAT DAN MEMPERSEKUTUKAN ALLAH BIL 7.
PERKARA
CARA
DAN
TUJUAN
KeOka
Berangkat
Ke
Tanah
Supaya
Jemaah
Haji
Tidak
Meninggal
Dunia
Di
Suci
Ditulis
Kertas
Kalimah
Tanah
Suci. Syahadah.
DiOnggalkan
Lailahaillallah
P a d a
K e l u a r g a
D a n
M u h a m m a d u r r a s u l u l l a h
Dibawa
Ke
Tanah
Suci 8.
Memakai
Tangkal
Dan
Azimat
9.
Memanggil
Bomoh
Untuk
Percaya
Bomoh
Untuk
Memulakan
Perjalanan,
Menolak
Bala
Di
Rumah Membawa
Air
7
Telaga
Untuk
Dibawa
Tawaf
Untuk
Dijadikan
Ubat
10.
Sijil
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Untuk
Menjauhi
Bala
Dan
Mengharapkan
Selamat
Mendapatkan
Sijil
Daripada
Syeikh
Di
Makkah
Yang
Mengesahkan
Hajinya
Dan
Menukar
Nama
NOTA KURSUS ASAS HAJI
6
Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah Falsafah Dan Penyucian Jiwa
MINGGU PERTAMA
MENJAUHI AMALAN SYIRIK, KHURAFAT DAN MEMPERSEKUTUKAN ALLAH BIL
PERKARA
CARA
DAN
TUJUAN
11.
M e n g a m b i l
L i d i / B i l a h
Untuk
Pelaris
Jualan
Dan
Menganggap
Ia
Satu
P e n y a p u
D i
M a s j i d i l
Keberkatan Haram
12.
Menyapu
Dan
Mengusap
Untuk
Mendapat
Keberkatan Pintu
Masjid
Al
Haramain
13.
Membawa
Air
Zam‐zam
Atau
Untuk
Dijadikan
Ubat
Atau
Penawar
Dan
Duit
Kismis
Atau
Kurma
Atau
Duit
Tersebut
Dijadikan
Ibu
Duit
Semasa
Tawaf
Catatan
PERKARA YANG MEMBATALKAN SYAHADAH 1.
Mempersekutukan Allah S.W.T dalam ibadat
2.
Menjadikan sesuatu sebagai perantara antara dirinya dengan Allah
3.
Tidak mengkafirkan orang-orang musyrik
4.
Menganggap dan berkeyakinan bahawa ajaran agama lain sama atau lebih sempurna daripada Islam
5.
Membenci sesuatu yang telah ditetapkan oleh Rasulullah S.A.W sebagai syari’at baginda
6.
Mempermainkan Allah S.W.T atau kitab-Nya atau sesuatu yang merupakan ajaran agama-Nya
7.
Mempercayai dan beramal dengan sihir/bersahabat dengan jin
8.
Membantu dan menolong orang-orang musyrik untuk memusuhi kaum muslimin
9.
Berkeyakinan bahawa sebahagian manusia diperbolehkan tidak mengikut syari’at Nabi Muhammad S.A.W
10. Berpaling daripada agama Allah S.W.T atau daripada perkara yang menjadi syarat mutlak sebagai muslim
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
7
Penerangan Ringkas Ibadat Haji Dan Umrah Falsafah Dan Penyucian Jiwa
MINGGU PERTAMA
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
8
Minggu Kedua
SEJARAH DAN PENGENALAN TANAH SUCI DAN KELEBIHAN
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
SEJARAH PERTEMUAN NABI ADAM DAN HAWA •
KONSEP PENERIMAAN TAUBAT/PENGHAPUSAN DOSA • Pertemuan dua insan yang menganggap diri mereka berdosa • Hasutan iblis (di mana-mana)
•
PENCETUS IBADAH QURBAN (Al Maidah 27–31) •
Qabil qurban gandum
•
Habil qurban kibasy
Catatan
SEJARAH TANAH HARAM MAKKAH SEJARAH
KEHIDUPAN
NABI
IBRAHIM,
ISTERINYA
HAJAR
DAN
PUTERANYA
ISMAIL
(SURAH
IBRAHIM
AYAT
37
‐38)
37.
"Wahai
Tuhan
kami!
Sesungguhnya
Aku
telah
menempatkan
sebahagian
dari
zuriat
keturunanku
di
sebuah
lembah
(Tanah
suci
Makkah)
Yang
Bdak
tanaman
padanya,
di
sisi
rumahmu
Yang
diharamkan
mencerobohinya.
Wahai
Tuhan
kami,
(Mereka
ditempatkan
di
situ)
supaya
mereka
mendirikan
sembahyang
(dan
memakmurkannya
Dengan
ibadat).
oleh
itu,
Jadikanlah
haB
sebahagian
dari
manusia
tertarik
gemar
kepada
mereka,
(supaya
datang
beramai‐ramai
ke
situ),
dan
kurniakanlah
rezeki
kepada
mereka
dari
berbagai
jenis
buah‐buahan
dan
hasil
tanaman,
semoga
mereka
bersyukur.
38.
"Wahai
Tuhan
kami!
Sesungguhnya
Engkau
mengetahui
akan
apa
Yang
Kami
sembunyikan
dan
apa
Yang
Kami
zahirkan;
dan
Bada
sesuatupun
di
langit
dan
di
bumi,
Yang
tersembunyi
kepada
Allah!
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
10
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
SEJARAH TANAH HARAM MAKKAH • Hajar
Mengadu
Kepada
Allah
Mohon
Rezeki
• Hajar
Berlari
Ulang
Alik
Dari
Safa
Ke
Marwah
• Keluar
Air
Dari
Pasir
Yang
Ditendang
Oleh
Ismail
• Umur
Ismail
13
Tahun,
Nabi
Ibrahim
Datang
Ke
Makkah
• Perintah
Qurban
(Sembelih
Ismail)
Melalui
Mimpi
(Surah
As‐saffat
Ayat
102
–
111)
• Gangguan
Iblis,
Ibrahim
Melontar
Batu
7
Catatan
SEJARAH TANAH HARAM MAKKAH •
Kawasan
Yang
Tidak
Berpenghuni
–
Laluan
Qabilah
Dagang
•
Suku
Jurhum
Mohon
Keizinan
Hajar
‐
Bermukim
•
Nabi
Ismail
Dijodohkan
Dengan
Anak
Kaum
Jurhum
•
Penguasaan
Kaum
Jurhum
–
2
Abad
• Suku
Khuza’ah
Dari
Yaman
Kuasai
Makkah
Dengan
Menewaskan
Kaum
Jurhum
• Qusay
Ibnu
Kilab
Menyatukan
Suku
Arab
Menjadi
Satu
Bangsa
Atau
Qabilah
Quraisy
Yang
Disegani
• Rasulullah
S.A.W
Dilahirkan
Semasa
Kegemilangan
Quraisy
Di
Bawah
Pimpinan
Abdul
Mutalib
• Rasulullah
S.A.W
Menamatkan
Penguasaan
Musyrikin
Quraisy
Ke
Atas
Makkah
Pada
Bulan
Ramadhan
8
Hijrah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
11
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
ADAB DI TANAH HARAM 1. Bergantung Kepada Allah Bukan Kepada Manusia 2. Menyedari Diri Sebagai Tetamu Allah 3. Menunjukkan Akhlak Yang Mulia 4. Menyedari Perjalanan Haji Adalah Ibadat 5. Bersyukur Dan Reda Dengan Apa Yang Disediakan 6. Menjauhi Percakapan Dan Perbuatan Keji 7. Elakkan Sikap Sombong Dan Takbur 8. Elakkan Pertengkaran Dan Menyakiti Dhuyuffurrahman Yang Lain 9. Elakkan Suka Mengadu Domba Dan Membawa Cerita Yang Tidak Berasas (khabar Angin) 10. Perbanyakkan Ibadat Seperti Tawaf, Membaca Al Quran, Iktikaf, Doa, Taubat Dan Istighfar 11. Semangat Tolong Menolong Dan Kerjasama
Catatan
KELEBIHAN TANAH HARAM 1. BUMI KELAHIRAN RASULLULLAH S.A.W 2. Tempat Kemuliaan, Keselamatan Dan Keamanan 3. 120 -
Rahmat Turun Ke Atas Kaabah Setiap Hari: 60 Rahmat Untuk Orang Yang Tawaf 40 Rahmat Untuk Orang Yang Solat 20 Rahmat Untuk Orang Memandang Kaabah
4. Digandakan Kelebihan 100 Ribu Kali Ganda Bagi Setiap Solat Dan Amalan Kebajikan Yang Dikerjakan Di Masjidil Haram Dan Seluruh Tanah Haram Makkah 5. Tiada Waktu Ditegah Untuk Mengerjakan Solat Sunat 6. Makkah Terpelihara Daripada Wabak Taun Dan Fitnah Dajal 7. Banyak Tempat Mustajab Untuk Berdoa
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
12
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
GANJARAN
100
RIBU
KEBAIKAN
DI
TANAH
HARAM
• Dalil‐
Pe[kan
daripada
Kitab
Bahrul
Wafi
ms
460.
Kata
Ibn
Abbas
dan
lainnya:
“SeBap
amalan
kejahatan
digandakan
dia
di
dalam
negeri
Makkah
seperB
digandakan
kebajikan
erBnya
besarkan
kejahatan
di
Makkah
terlebih
banyak
daripada
kejahatan
yang
dikerjakan
pada
lain
daripada
Makkah
Bada
bahawasanya,
kejahatan
itu
berbilang
supaya
jangan
menafikan
ayat
dan
beberapa
hadis
yang
disarihkan
dengan
keBadaan
berbilang‐bilang
kejahatan
dan
telah
sah
pada
hadis
bahawasanya’:
1
kebajikan
di
Tanah
Haram
dengan
100
ribu
kebajikan
dan
telah
menunjuk
beberapa
hadis
atas
bahawasanya
sembahyang
pada
Masjidil
Haram
dan
kata
qil
sekalian
Tanah
Haram,
berbeza
ia
atas
segala
negeri
dengan
ganda
=ap‐=ap
sembahyang
fardhu
atau
sunat
hingga
100
ribu
sembahyang,
maka
mengiringi
padanya
kemudian
daripada
Masjidil
Haram
itu
rumah
Saida=na
Khadijah.
11
Catatan
GANJARAN
100
RIBU
KEBAIKAN
DI
TANAH
HARAM
• Dalil‐
Pe[kan
kitab
Bughyah
al
Tullab
ms
102
Hadis
Rasulullah
S.A.W:
“Daripada
Ibn
Abbas
bahawasanya
Rasulullah
S.A.W
bersabda
haji
daripada daripada
Makkah Makkah
berjalan berjlan
bersabda barangsiapa
barangsiapa haji kaki
hingga
kembali
kepadanya
disurat
Allah
bagi
Allah
baginya
dengan
@ap‐@ap
langkah
itu
700
kebajikan
daripada
kebajikan
Tanah
Haram
dan
satu
hasanah
haram
100
ribu
kebajikan”
12
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
13
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
GANJARAN
100
RIBU
KEBAIKAN
DI
TANAH
HARAM
• Perbincangan
Ulama’:
Pendapat
mengatakan
kelebihan
100
ribu
itu
merangkumi
seluruh
Tanah
Haram
Makkah
berdalilkan
peris[wa
Israk
Mikraj
ke[ka
Rasulullah
S.A.W
di
Israkkan
baginda
berada
di
rumah
Ummu
Hani’
bukan
di
dalam
Masjidil
Haram.
Ulama’
menjelaskan
bahawa
Masjidil
Haram
yang
dimaksudkan
dalam
ayat
tersebut
merujuk
keberkatan
“barakna
haulahu”
kepada
Tanah
Haram
seluruhnya.
13
Catatan
TIADA
WAKTU
DITEGAH
UNTUK
MELAKUKAN
SOLAT
• Dalil‐
Pe[kan
kitab
Bahrul
Wafi
ms
62;
• Dan
makruh
–
akan
sebagai
makruh
tahrim,
Bada
sah
sembahyang
lagi
haram
jika
dikerjakan
dia
maka
lain
daripada
Tanah
Haram
Makkah
iaitu
5
waktu:
– Selepas
solat
subuh
sehingga
waktu
syuruk.
–
Selepas
waktu
syuruk
sehingga
naik
matahari
(waktu
dhuha).
– Ke[ka
rembang
matahari
kecuali
hari
Jumaat.
– Selepas
solat
Asar
sehingga
terbenam
matahari.
– Masa
kekuningan
mata
hari
sehingga
terbenam
mata
hari.
14
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
14
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
TIADA
WAKTU
DITEGAH
UNTUK
MELAKUKAN
SOLAT
• Dalil‐
Pe[kan
kitab
Majmu’
Syarah
Muhazzab
ms
177;
• Hadis
Rasulullah
S.A.W
yang
diriwayatkan
oleh
Abu
Zar
R.A;
S.A.W bersabda; tidak adaada
solat
Aku Aku
mendengar mendengar
Rasulullah Rasulullah
S.A.W
bersabda;
Bdak
solat
selepas
solat solat
Subuh Subuh
sehingga sehingga
naik naik
matahari,
Badak
ada
selepas matahari, tidak ada solat solat
selepas
solat
sehingga Asar
sehingga
matahari
selepas solat Asar terbenamterbenam
matahari kecuali di kecuali
di
Makkah.
Makkah. • Adapun
solat
yang
mempunyai
sebab
yang
terdahulu
atau
sebab
yang
menyertai
maka
[dak
termasuk
dalam
larangan
tersebut.
• Contoh
solat
yang
terdahulu
iaitu
Solat
Tahiyatul
Masjid,
Solat
Sunat
Wuduk,
Solat
Jenazah
,
Solat
Qada’.
• Contoh
solat
yang
sebab
yang
menyertai
iaitu
Solat
Gerhana
Matahari/Bulan,
Solat
Minta
Hujan.
15
Catatan
TEMPAT MUSTAJAB BERDOA MENURUT AL-HASSAN AL BASRI RA. TERDAPAT 15 TEMPAT YANG M U S TA J A B BERDOA DI MAKKAH IAITU:BAHRUWAFI M/S 475
1.
Sepanjang Masa Tawaf Di Baitullah/Kaabah
2.
Multazam
3.
Dalam Kaabah
4.
Telaga Zam-zam
5.
Hijr Ismail
6.
Bukit Safa
7.
Bukit Marwah
8.
Mas’a (Tempat Sa’ie)
9.
Belakang Maqam Ibrahim
10. Arafah (Sepanjang Masa Wuquf) 11. Muzdalifah (Sepanjang Masa Bermabit) 12. Mina (Sepanjang Hari Nahar Dan Hari Tasyrik) 13. Jamrah Sughra 14. Jamrah Wusta 15. Jamrah Kubra
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
15
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
SEJARAH KAABAH DAN MASJIDIL HARAM SEJARAH
PEMBINAAN
KAABAH
1.
Rumah
Ibadat
Yang
Pertama
Didirikan
Di
Muka
Bumi
2. Binaannya
Daripada
Batu
Yang
Diambil
Daripada
5
Buah
Gunung
Iaitu
Jabal
Lubnan,
Tur
Ziata,
Tur
Sina,
Jabal
Judi
Dan
Jabal
Hira’
3. Telah
Dibina
Sebanyak
3
Kali
Sebelum
Pembinaan
Kaabah
Oleh
Nabi
Ibrahim,
Pembinaan
Tersebut
Di
Buat
Oleh
Para
Malaikat,
Nabi
Adam
Dan
Nabi
Sith
4.
Ukuran
Pembinaan
Oleh
Nabi
Ibrahim
Adalah
Seper[
Berikut:‐
‐
Tinggi
=
14
Meter
‐
Panjang
=
12
Meter
‐
Lebar
=
11
Meter
5. Pembinaan
Semula
Kaabah
Di
Buat
Pada
Zaman
Bangsa
Quraisy
Iaitu
Ke[ka
Nabi
Muhammad
S.A.W
Berusia
35
Tahun
6. Pembaharuan
Dan
Pemuliharaan
Bermula
Semenjak
Pemerintahan
Raja
Fahd
Hingga
Sekarang
Catatan
GAMBARAN AWAL BINAAN KAABAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
16
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
BINAAN QUSAY BIN KILAB
BINAAN QURAISY
Catatan
BINAAN IBN ZUBAIR
BINAAN HAJJAJ
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
17
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
SEJARAH
MASJIDIL
HARAM
1.
Suatu
Kawasan
Yang
Melipu[
Kaabah,
Al
Mataf
(Tempat
Tawaf)
Dan
Ruang
Solat
2. Pada
Peringkat
Awal
–
Dari
Zaman
Nabi
Ibrahim
Hingga
Ke
Zaman
Qusay
Bin
Kilab,
Masjidil
Haram
Adalah
Sebuah
Kawasan
Tanah
Lapang
Tanpa
Sebarang
Bangunan
3. T a h u n
1 7
H i j r a h ,
K a w a s a n
M a s j i d
A l – H a r a m
Diperluaskan
Oleh
Khalifah
Umar
Dan
Kemudian
Diperbaharui
Oleh
Khalifah
Uthman
Ibn
Affan
Pada
Tahun
26
Hijrah
4. Pembesaran
Berterusan
Dari
Semasa
Ke
Semasa
Di
bawah
Penguasa
Tanah
Haram
Sehingga
Sekarang
Catatan
MASJIDIL HARAM
BUKIT SAFA KAABAH
HIJR ISMAIL
BUKIT MARWAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
18
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan PELAN LAKAR MASJIDIL HARAM
MINGGU KEDUA
MARWAH
MARWAH
RUKUN IRAQI
420 METER
RUKUN SYAMI
RUKUN HAJAR AWSWAD
BABUS SALAM
MAQAM IBRAHIM SAFA TANDA HIJAU
HIJIR ISMAIL
TANDA HIJAU RUKUN YAMANI
KAABAH
KETERANGAN RUKUN KAABAH
PINTU MASUK KE MAS’A
DI ANTARA TEMPAT TAWAF DAN SA’EI DI MASJID HARAM
SAFA
Catatan
KAABAH 1. PENJURU HAJAR ASWAD 2. PENJURU IRAQI 3. PENJURU SHAMI
3 9
4. PENJURU YAMANI 5. HAJAR ASWAD
2 4
6. PINTU KAABAH 7. MULTAZAM 11
8. MAQAM IBRAHIM 9. PANCUR EMAS 10. KAWASAN HIJIR ISMAIL
10
11. HATIM 12. SYAZARWAN
12 13
1
13. KELAMBU KAABAH
7 5
6 13
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
8
NOTA KURSUS ASAS HAJI
19
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
AMALAN DI MASJIDIL HARAM 1.
Perbanyakkan
Amalan
Soleh
Seper[
Tawaf
Dan
Solat
2.
Membaca
Al‐quran
3.
Berzikir
4.
Berselawat
Ke
Atas
Nabi
5.
Jauhi
Perbuatan
Makruh
Dan
Lagha
(Sia–sia)
6.
Niat
Berik[kaf
Dalam
Masjid
Catatan
SEJARAH KEWUJUDAN AIR ZAMZAM • Sinonim Dengan Sejarah Hajar Dan Puteranya Ismail • Di Sebuah Lembah Yang Gersang Lagi Tiada Berpenghuni • Hajar Berlari-lari Ke Bukit Safa Dan Bukit Marwah Mencari Air Apabila Puteranya Ismail Menangis Kerana Kepanasan Dan Dahaga • Setelah Berlarutan Berulang Alik Sebanyak 7 Kali Beliau Mendapati Air Sedang Terpancar Berhampiran Puteranya Ismail • Hajar Membina Kepungan (Tazamzama) Agar Air Tidak Melimpah Keluar • Bersempena Dengan Peristiwa Itu, Air Ini Dinamakan Telaga Zamzam
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
20
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
ADAB MINUM AIR ZAMZAM Antara adab ialah: • Menghadap ke arah kiblat • Membaca basmalah • Menggunakan tangan kanan • Minum dalam keadaan tenang dengan 3 kali nafas iaitu dengan tiga kali teguk • Membaca doa:
ﺍﻟﻠﻬﻢ ﺍﻧﻲ ﺃﺳﺎﻟﻚ ﻋﻠﻤﺎ ﻧﺎﻓــــﻌﺎ ﻭﺭﺯﻗﺎ ﻭﺍﺳﻌﺎ ﻭﺷﻔﺎﺀ ﻣﻦ ﻛﻞ ﺩﺍﺀ * RASULULLAH S.A.W PERNAH MINUM AIR ZAM ZAM SECARA BERDIRI DAN DUDUK
Catatan
KELEBIHAN AIR ZAMZAM 1.
BOLEH
MENYEMBUHKAN
PENYAKIT
(namun
jemaah
haji
yang
sedia
berpenyakit
hendaklah
mengambil
ubat
mengikut
jadual
dan
nasihat
pegawai
perubatan
seperB
biasa,
ini
sebagai
usaha
menyembuh
penyakit.
Jangan
salah
faham
berkaitan
konsep
tawakkal)
2.
Mengenyangkan
Dan
Menambah
Kekuatan
Tubuh
Badan
Peminumnya
3.
Menyempurnakan
Tujuan
Dan
Hasrat
Peminumnya
4.
Tidak
Akan
Kering
Sehingga
Hari
Kiamat
5.
Air
Yang
Telah
Digunakan
Untuk
Membasuh
Ha[/Jantung
Rasullullah
S.A.W
6.
Kelebihan
Dari
Segi
Sain[fik
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
21
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
Sabda Nabi Muhammad S.A.W bermaksud: “Sebaik-baik air di permukaan bumi adalah air zamzam. Padanya ada makanan yang menyegarkan dan penawar bagi segala penyakit.”
Catatan
KAWASAN MASYA’IR HAJI
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
22
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
KAWASAN MASYA’IR HAJI 1.
Lambang
kebesaran
agama
Allah
melipu[
kawasan
Arafah,
Muzdalifah
dan
Mina
2. Padang
Arafah
:
tempat
berwuquf
pada
9
Zulhijjah.
Dari
segi
geografinya
ialah:
– Keluasan
:
13
km,
129
hk.
– Jarak
jauh
:
dari
Makkah
melalui
jalan
asal
21.9
km.
3. – 4.
– – –
Muzdalifah
:
tempat
bermabit
pada
malam
10
Zulhijjah.
Terletak
di
antara
Arafah
dan
Mina.
Dari
Arafah
8
km.
Dari
Mina
6.9
km.
Mina
:
tempat
berkumpul
dan
bermalam
pada
hari‐hari
tasyrik.
Dari
segi
geografi
:
Dari
Makkah
7
km.
Lebar
:
1.1
km
di
sekitar
Jamrah
Kubra
500
m.
Panjang
:
dari
Jamrah
Kubra
hingga
ke
Wadi
Muhaisir
4.7
km.
Purata
keluasan
Mina
di
sekitar
7.8
km
sahaja.
Terdapat
dua
buah
bukit
di
kiri
dan
kanan
kawasan
Mina.
Salah
satu
darinya
ialah
Bukit
Thubair.
Catatan
KAWASAN PERJALANAN HAJI 8 Hari
MADINAH
10 KM BIR ALI/ABYAR ALI
437 Km
414 Km 3 Hari
JEDDAH
75 Km
18-23 Hari
7 Km 3-4 Hari
MAKKAH 21.9 Km ARAFAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
MINA 6.9 Km
1 1/2 Hari
8 Km MUZDALIFAH
NOTA KURSUS ASAS HAJI
23
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
SUASANA DI MASYA’IR MABIT MUZDALIFAH
WUQUF DI PADANG ARAFAH
KHEMAH KALIS API DAN BERHAWA DINGIN
MELONTAR JAMRAH
Catatan
KHEMAH
DI
ARAFAH
34
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
24
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
KHEMAH
DI
ARAFAH
35
Catatan
MUZDALIFAH
36
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
25
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
JEMAAH SEDANG MELONTAR JAMRAH DI MINA
Catatan
Pemandangan dari atas Jamrat
Jemaah sedang melontar
38
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
26
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
LALUAN
BARU
DARI
MUASSIM
KE
JAMRAH
Terowong Pertama
Jamrat dari Terowong Kedua
Terowong Kedua
Pintu Keluar Terowong Kedua 39
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
27
Sejarah Dan Pengenalan Tanah Suci Dan Kelebihan
MINGGU KEDUA
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
28
Minggu Ketiga
PENGENALAN HAJI DAN UMRAH
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
PENGERTIAN HAJI DAN UMRAH
Haji ialah Mengunjungi Baitullah Al-Haram (Kaabah) Di Makkah Pada Bulan-bulan Haji Untuk Mengerjakan Ibadat–ibadat Tertentu Menurut Syarat-syaratnya
Umrah ialah Mengunjungi Baitullah Al-Haram (Kaabah) Di Makkah Pada Bila-bila Masa Untuk Mengerjakan Ibadat Tertentu Menurut Syarat-syaratnya Catatan
SEJARAH RINGKAS HAJI Sejarah Haji Di Bawah Syariat Rasulullah S.A.W Haji Telah Diwajibkan Pada Tahun Ke-5 Hijrah Pada Tahun Ke-6 Hijrah, Rasullullah S.A.W Mengerjakan Umrah Dengan Disertai Oleh 1500 Orang Para Sahabat Namun Demikian Rombongan Ini Tertahan Di Hudaibiyah. Pada Tahun Ke-7 Hijrah, Mereka Membuat Umrah Qada’ Pada Tahun Ke 10 Hijrah, Rasulullah S.A.W Telah Mengisytiharkan Untuk Menunaikan Fardhu Haji. Pada 25 Zulkaedah Tahun 10 Hijrah, Rasulullah S.A.W Dengan Isteriisteri Baginda Telah Memulakan Perjalanan Dan Diikuti Oleh 120,000 Orang Para Sahabat. Haji Tersebut Dikenali Sebagai Haji Islam, Haji Akbar, Haji Wada’
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
30
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
ﻭﷲ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﺣﺞ ﺍﻟﺒﻴﺖ ﻣﻦ ﺍﺳﺘﻄﺎﻉ ﺇﻟﻴﻪ ﺳﺒﻴﻼ ﻭﻣﻦ ﻛﻔﺮ ﻓﺈﻥ ﺍﷲ ﻏﻨﻰ ﻋﻦ ﺍﻟﻌﺎﳌﲔ Maksudnya:
“Dan Allah S.W.T mewajibkan manusia mengerjakan ibadat haji dengan mengunjungi baitullah, iaitu sesiapa yang mampu dan berkuasa sampai kepada-Nya. Dan sesiapa yang kufur (ingkar untuk ibadat haji) maka sesungguhnya Allah S.W.T maha kaya (tidak berhajat kepada sesuatu pun) dari sekalian makhluk”. Surah Ali Imran : Ayat 97
ﻭﺃﲤﻮﺍ ﺍﳊﺞ ﻭﺍﻟﻌﻤﺮﺓ ﷲ Maksudnya:
“Dan tunaikanlah haji dan umrah kerana Allah S.W.T”. Surah Al-baqarah : Ayat 196
Catatan
HAJI ADALAH JIHAD
Maksudnya : “Daripada Aishah r.a berkata ia kepada Rasulullah S.A.W bahawa kami percaya bahawa jihad itu adalah amalan yang paling utama, mengapa kami tidak berjihad, maka sabda Rasulullah S.A.W bagi kamu sebaik-baik jihad itulah haji mabrur. ” - (Diriwayatkan oleh al-Bukhary)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
31
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
1.
Mendapat
Status
“Tetamu
Allah
S.W.T”
2. Mendapat Ganjaran Yang Besar
3.
Selamat
Daripada
Kecelakaan
Seksaan
Sebagai
Yahudi
Dan
Nasrani
4. Mendapat Syafaat Di Dalam Doa Keampunan Rasullullah S.A.W
5.
Bersih
SeperM
Bayi
Yang
Baru
Dilahirkan
6. Antara Jihad Yang Paling Utama
7.
Haji
Yang
Mabrur
Tiada
Balasan
Melainkan
Syurga
Catatan
MANFAAT
DUNIAWI
1. Pertemuan
Orang
Islam
Seluruh
Dunia
2. KepenMngan
Perniagaan
Dan
Ekonomi
3. Menunjukkan
Persamaan
Di
Kalangan
Orang
Islam
MANFAAT
UKHRAWI
1. Kem
LaMhan
Penumpuan
Kepada
Ibadat
2. Kem
LaMhan
Membentuk
Keperibadian
Muslim
3. LaMhan
Supaya
Bersedia
Untuk
Meninggalkan
Alam
Dunia
4. Mendapat
Ganjaran
Pahala
Melihat
Kaabah
5. MelaMh
Diri
Supaya
Mengikhlaskan
Amalan
Hanya
Kerana
Allah
S.W.T
6. Mendapat
Pujian
Allah
S.W.T
Di
Hadapan
Malaikat
7. Mendapat
Haji
Mabrur
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
32
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
PENGERTIAN HAJI MABRUR Haji Mabrur : Haji Istimewa Dan Balasannya Ialah Syurga Haji Mardud : Haji Yang Ditolak Dan Tidak Diterima Sabda Rasulullah S.A.W: “Haji Mabrur Itu, Tidak Ada Balasan Baginya Melainkan Syurga” Hadis Riwayat Bukhary Dan Muslim
Catatan
TINGKATAN IBADAT HAJI Ini Haji Yang Paling Tinggi Dan Istimewa, Diampun Segala DOSANYA, Mengekalkan Ibadat Hingga Akhir Hayat Dan Dijamin Masuk Syurga
Haji Yang Sah Dan Diampunkan Segala Dosa-dosanya
HAJI Diterima
Haji Yang Tidak Diterima Kerana Kekurangan Syarat – Syarat Dan Rukunnya Atau Sebab – Sebab Yang Lain
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
33
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
PANDUAN MENDAPAT HAJI MABRUR SEBELUM MENUNAIKAN HAJI Niat ikhlas kerana Allah S.W.T Mempersiapkan diri dengan ilmu manasik haji dan wang secukupnya dari sumber yang halal dan mengeluarkan zakat Melakukan Rukun Islam dengan sempurna SEMASA MENUNAIKAN HAJI Menyempurnakan rukun dan wajib haji dengan betul Membayar dam yang berkaitan dan tinggal larangan ihram Tidak melakukan sifat mazmumah, keji, fusuq, jidal, rafath SELEPAS MENUNAIKAN HAJI Menjauhkan diri dari dosa dan perkara mungkar Membanyakkan amal soleh untuk meningkatkan iman dan ketakwaan Memperbaiki diri ke arah yang lebih sempurna dari segi akhlak dan kelakuan secara berterusan
Catatan
YA ALLAH, YA TUHAN KAMI KURNIAKANLAH HAJI YANG MABRUR DAN AMPUNKANLAH DOSADOSA HAMBA DAN PEKERJAAN HAJI YANG DIPUJI, AMALAN SOLEH YANG DITERIMA DAN PERNIAGAAN YANG TIDAK MERUGIKAN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
34
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
SYARAT
WAJIB
HAJI
DAN
UMRAH
ISLAM Tidak Wajib Bagi Yang Bukan Islam
Tidak Wajib Bagi Yang Belum Baligh
BERAKAL Tidak Wajib Bagi Yang Tidak Siuman
MERDEKA Tidak Wajib Ke Atas Hamba
Tidak Wajib Ke Atas Mereka Yang Tidak Mampu
Catatan
BERKUASA DENGAN PERTOLONGAN ORANG LAIN (BADAL HAJI)
DENGAN SENDIRI
1
Ada Tambang Pergi/Balik
2
Ada Bekalan/Nafkah
Uzur Tidak Dapat Mengerjakan Sendiri
1
Atau Sakit Yang Tiada Harapan Sembuh
2
Atau Terlalu Tua
3
4
Aman Dalam Perjalanan Pergi/Balik
Atau Yang Telah Meninggal Dunia Yang Berupaya Semasa Hayatnya
4
5
Sihat Tubuh Badan
Dengan Izin Suami/Wali
1
Ditemani Oleh Suami / Mahram/Perempuan Yang Dipercayai (Thiqah)
2
3
6
Ada Kenderaan Pergi/Balik
Berkesempatan Masa
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
TAMBAHAN BAGI PEREMPUAN
NOTA KURSUS ASAS HAJI
35
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
Catatan
PERBEZAAN ANTARA RUKUN HAJI DAN UMRAH
Rukun Umrah
Rukun Haji 1
Niat Ihram Haji
1
2
Wuquf
2
Tawaf
Niat Ihram Umrah
3
Tawaf
3
Sa’ie
4
Sa’ie
4
Bergunting/Bercukur
5
Bergunting/Bercukur
5
Tertib Pada Semua Rukun
6
Tertib Pada Kebanyakan Rukun
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
36
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
PERBEZAAN ANTARA WAJIB HAJI DAN UMRAH
Niat Ihram Di Miqat
Niat Ihram Di Miqat
Meninggalkan Perkara Larangan Dalam Ihram
Meninggalkan Perkara Larangan Dalam Ihram
Mabit Di Muzdalifah Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zulhijjah
Tiada Tiada
Mabit Di Mina Pada Hari-hari Tasyriq (11, 12, Dan 13 Zul)
Tiada
Melontar Ke Tiga-tiga Jamrah Pada Hari-hari Tasyrik (11, 12, Dan 13 Zul)
Tiada
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
37
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
Cara
biasa
yang
dilaksanakan
oleh
Jemaah
Haji
Muasasah
NIAT WUQUF Bermalam di Muzdalifah Tgh mlm 10 Zulhijjah
Bermalam di Mina BERGUNTING/ BERCUKUR Terhasillah Tahallul Awwal
Melontar Jamrah Kubra (Aqabah)
Melontar ke tiga-tiga Jamrah
TAWAF
SA’IE Tahallul Thani
Catatan
Cara
yang
dilaksanakan
oleh
Jemaah
Haji
Pakej
/
Bekeperluan
NIAT WUQUF
BERGUNTING/ BERCUKUR Terhasillah Tahallul Awwal
SA’IE
9 Zulhijjah
Bermalam di Muzdalifah Tgh mlm 10 Zulhijjah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Melontar Jamrah Kubra (Aqabah) 10 Zulhijjah
Tahallul Thani
Bermalam di Mina
11, 12, 13 Zulhijjah
TAWAF
Melontar ke tiga-tiga Jamrah 11, 12, 13 Zulhijjah
NOTA KURSUS ASAS HAJI
38
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
Cara
yang
dilaksanakan
oleh
Jemaah
Haji
Pakej
/
Bekeperluan
NIAT WUQUF 9 Zulhijjah
TAWAF Tgh mlm 10 Zulhijjah
Bermalam di Muzdalifah Tgh mlm 10 Zulhijjah
BERGUNTING/ BERCUKUR Terhasillah Tahallul Awwal
SA’IE
Melontar Jamrah Kubra (Aqabah) 10 Zulhijjah
Tahallul Thani
Bermalam di Mina 11, 12, 13 Zulhijjah
Melontar ke tiga-tiga Jamrah 11, 12, 13 Zulhijjah
Catatan
Cara
yang
dilaksanakan
oleh
Jemaah
Haji
Muasasah/Bekeperluan
NIAT
TAWAF
WUQUF
BERGUNTING/ BERCUKUR
9 Zulhijjah
Bermalam di Muzdalifah Tgh mlm 10 Zulhijjah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
SA’IE Tahallul Thani
Terhasillah Tahallul Awwal
Melontar Jamrah Kubra (Aqabah) 10 Zulhijjah
Bermalam di Mina 11, 12, 13 Zulhijjah
Melontar ke tiga-tiga Jamrah 11, 12, 13 Zulhijjah
NOTA KURSUS ASAS HAJI
39
Pengenalan Haji Dan Umrah
MINGGU KETIGA
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
40
Minggu Keempat
RUKUN HAJI, NIAT IHRAM DAN WUQUF
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
RUKUN HAJI PENGERTIAN RUKUN HAJI Rukun Haji Ialah Pekerjaan Yang Mesti Dilakukan Oleh Jemaah Haji Ketika Mengerjakan Haji. Jika Tidak Ditunaikan, Haji Seseorang Tidak Sah/Tidak Sempurna/Tergantung Dan Masih Tertakluk Dengan Larangan Ihram.
Catatan
1
NIAT IHRAM HAJI
RUKUN HAJI ADA 6
6
TERTIB PADA KEBANYAKKAN RUKUN HAJI
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
2
WUQUF DI ARAFAH
3
TAWAF HAJI
4
SA’IE HAJI
5
BERCUKUR ATAU BERGUNTING
NOTA KURSUS ASAS HAJI
42
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
PENGERTIAN WAJIB HAJI Wajib Haji Ialah Pekerjaan Yang Wajib Dilakukan Ketika Mengerjakan Haji. Jika Tidak Mengerjakan Salah Satu Daripadanya Haji Tersebut Tetap Sah Tetapi Dikenakan Dam Menurut Syaratsyaratnya Dan Menanggung Dosa Jika Meninggalkan Perkara Tersebut Dengan Sengaja.
Catatan
1
NIAT IHRAM DI MIQAT*
WAJIB HAJI ADA 6
*NIAT
IHRAM
HENDAKLAH
DI
MIQAT
ATAU
SEBELUMNYA,
INGAT
SETELAH
NIAT
IHRAM
MESTILAH
JAGA
LARANGAN
DALAM
IHRAM
6
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
MELONTAR KETIGA-TIGA JAMARAT PADA HARI TASYRIK
2
MENINGGALKAN PERKARA LARANGAN DALAM MASA IHRAM
3
BERMALAM (MABIT) DI MUZDALIFAH
4
MELONTAR JAMRAH KUBRA PADA 10 ZULHIJJAH
5
BERMALAM (MABIT) DI MINA (11,12,13 ZULHIJJAH)
NOTA KURSUS ASAS HAJI
43
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
Perhatian Niat Ihram Haji Mempunyai Kaitan Dengan Cara Mengerjakan Ibadat Haji CARA
MENGERJAKAN
HAJI
Tama0u’
Qiran
Ifrad
Catatan
CARA MENGERJAKAN HAJI
Mengerjakan Haji Dalam Bulanbulan Haji Kemudian Mengerjakan Umrah Setelah Selesai Amalan Haji – (Afdhal)
Mengerjakan Umrah Dahulu Dalam Bulan-bulan Haji Kemudian Mengerjakan Haji Pada Tahun Yang Sama
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
44
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
HAJI TAMATTU’ Mengerjakan Umrah Dahulu Dalam Bulan-bulan Haji Kemudian Mengerjakan Haji Pada Tahun Yang Sama NIAT MENGERJAKAN HAJI TAMATTU’ LAFAZNYA NIAT DALAM HATI
SAHAJA AKU MENGERJAKAN UMRAH DAN AKU BERIHRAM DENGANNYA KERANA ALLAH TAALA
LAFAZNYA
NIAT DALAM HATI
SAHAJA AKU MENGERJAKAN HAJI DAN AKU BERIHRAM DENGANNYA KERANA ALLAH TAALA
Catatan
HAJI IFRAD MENGERJAKAN HAJI DALAM BULAN-BULAN HAJI KEMUDIAN MENGERJAKAN UMRAH SETELAH SELESAI AMALAN HAJI – (AFDHAL) (Walau bagaimanapun tetap dikira Haji Ifrad jika melakukan umrah dahulu di luar bulan haji dan mengerjakan haji pada bulan-bulan haji)
NIAT MENGERJAKAN HAJI IFRAD LAFAZNYA NIAT DALAM HATI
SAHAJA AKU MENGERJAKAN HAJI DAN AKU BERIHRAM DENGANNYA KERANA ALLAH TAALA
LAFAZNYA NIAT DALAM HATI
SAHAJA AKU MENGERJAKAN UMRAH DAN AKU BERIHRAM DENGANNYA KERANA ALLAH TAALA
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
45
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
HAJI QIRAN CARA 1 BERNIAT MENGERJAKAN HAJI DAN UMRAH SERENTAK DALAM PADA BULAN HAJI KEMUDIAN MELAKSANAKAN SEMUA RUKUN DAN WAJIB HAJI. UMRAH PULA DIKIRA SELESAI SEBAIK SAJA SELESAI MENUNAIKAN HAJI (DUA DALAM SATU) LAFAZNYA NIAT DALAM HATI
SAHAJA AKU MENGERJAKAN HAJI DAN UMRAH DAN AKU BERIHRAM DENGAN KEDUA-DUANYA KERANA ALLAH TAALA
CARA 2 BERNIAT MENGERJAKAN UMRAH SAHAJA, TETAPI SEBELUM TAWA F I A B E R N I AT M E N G E R J A K A N H A J I K E M U D I A N MELAKSANAKAN SEMUA RUKUN DAN WAJIB HAJI.
Catatan
RUKUN HAJI
WAJIB HAJI
1
Niat Ihram Haji
2
Niat Di Miqat
4
Wuquf
3
Larangan Ihram
10
Tawaf
5
11
Sa’ie
6
7
Bergunting/ Bercukur
8
12
Tertib Pada Kebanyakkan Rukun
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
9
Bermalam (Mabit) Di Muzdalifah Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zuhijjah Bermalam (Mabit) Di Mina 11,12,13 Zulhijjah Melontar Ketiga-tiga Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
NOTA KURSUS ASAS HAJI
46
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
Dua Helai Kain Lepas (Tidak Bercantum) Sehelai Dipakai Untuk Menutup Auratnya Di Antara Pusat Dan Lutut Dan Sehelai Lagi Dibuat Selendang. Disunatkan Berwarna Putih
Pakaian Ihram Bagi Wanita Pula Hendaklah Menutup Semua Anggota Tubuh Selain Muka Dan Dua Pergelangan Tangan (Tiada Pakaian Khusus Seperti Jemaah Haji Lelaki)
Catatan
Hanya Sunat Dipakai Semasa Tawaf Yang Diiringi Dengan Sa’ie Sahaja Atau Semasa Sa’ie Sahaja Tidak Disunat Dipakai Secara Idtiba’ Semasa Di Lokasi Lain Seperti Stesyen Berlepas Dan Sebagainya Begitu Juga Ketika Solat (Makruh), Elak Secara Idtiba’ CONTOH SELIPAR YANG DIBERNARKAN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
47
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
CONTOH SELIPAR YANG DIBENARKAN
Catatan
Perhatian : 1- Elak Dari Bersolek – Tanpa Keperluan – Elak Fitnah Dan Riyak 2- Pastikan Aurat Di Jaga 3- Kain Telekung Yang Bersesuaian Dan Tidak Menampakkan Aurat 4- Stoking Dipakai – Tidak Terlalu Nipis Menampakkan Warna Kulit – Syorkan Stoking Tebal Dan Panjang
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
48
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
PASTIKAN NAMPAK KELIMA-LIMA ANAK JARI
Catatan
SUNAT IHRAM Mengerat Kuku Merapikan Janggut, Misai Dan Rambut Menanggalkan Bulu Ketiak, Ari-ari Dan Sebagainya Mandi Sunat Ihram Mengambil Wuduk Memakai Wangian Pada Badan (Bukan Pada Kain Ihram) Memakai Minyak Rambut Memakai Kain Ihram Berwarna Putih Solat Sunat Ihram
Mengadap Ke Arah Kiblat Berada Dalam Keadaan Wuduk
Bertalbiah, Berdoa , Bacaan Al Quran, Zikir Elak Dari Berbual Kosong (Lagha)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
49
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
ERTI MIQAT Ketentuan
Tempat
Atau
Masa
Untuk
Berniat
Ihram
Atau
Umrah
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
50
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
MIQAT ZAMANI (HAJI)
Miqat Zamani Bagi Haji Ialah Bermula 1 Syawal Hingga Seketika Sebelum Terbit Fajar Hari Yang Ke 10 Zulhijjah, Inilah Yang Dinamakan Bulan-bulan Haji, Tidak Sah Ihram Haji Jika Dilakukan Di Luar Masa Tersebut Bahkan Jadilah Ihram Umrah
Catatan
MIQAT TEMPAT (MAKANI) ZATUN IRAQI
BIR ALI
AL- JUHFAH
HUDAIBIYYAH (29KM)
QARNUL MANAZIL
JI’RANAH (22KM)
TAN’IM (5KM)
(SHUMAISHI)
ARAFAH (22KM)
ADHAAT LIBN (16KM)
YALAMLAM
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
51
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
ZAMANI
(
MASA
)
JEMAAH LUAR MAKKAH 1. 2. 3. 4. 5.
1.
2.
Qarnul Manazil Zul Hulaifah/Bir Ali Yalamlam Juhfah Zatul Irqin
JEMAAH DALAM MAKKAH HAJI
UMRAH
Peringatan
Miqat
Makani
Bagi
Jemaah
Haji
Malaysia
Yang
Perjalanannya
Terus
Ke
Makkah
Ialah
Qarnul
Manazil
Miqat
Makani
Bagi
Jemaah
Haji
Malaysia
Yang
Perjalanannya
Dari
Madinah
Ialah
Zul
Hulaifah/Bir
Ali
1 Syawal Hingga Sebelum Terbit Fajar 10 Zulhijjah
Sepanjang Tahun Kecuali Bagi Ihram/ Amalan Haji
Catatan
Dari Arah Yaman
Yalamlam
Madinah
Bir Ali/Zulhulaifah
Syam/Mesir
Juhfah
Tunisia Iraq Najd/Malaysia
Zatul Irqin Qarnul Manazil
Asia Tenggara
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
52
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
Catatan
PERINGATAN • Jemaah haji yang melakukan Haji Tamattu’ akan berniat ihram haji di bangunan penginapan di Makkah pada 8 zulhijjah (hari tarwiyyah) sebelum bertolak ke Arafah
• Jemaah haji yang melakukan Haji Ifrad atau Qiran dikira masih terpakai niat haji yang dilafazkan dimiqat ketika masuk ke Makkah (Qarnul Manazil) atau (Bir Ali) – mereka akan bergerak bersamasama jemaah haji tamattu’ ke Arafah pada 8 Zulhijjah (Hari Tarwiyyah) tanpa perlu berniat haji semula
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
53
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
Berada Di Bumi Arafah Walau Satu Saat Sekalipun Dalam Sebarang Keadaan Bermula Daripada Gelincir Matahari Hari 9 Zulhijjah Sehingga Seketika Sebelum Terbit Fajar Pada 10 Zulhijjah.
Catatan
PERGERAKAN JEMAAH MAKKAHARAFAH JARAK 21.9 KM DARI MAKKAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
KE
ARAFAHMUZDALIFAH
NOTA KURSUS ASAS HAJI
54
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
JALAN 9
WADI URANAH
JALAN 8
JALAN 7
SEMPADAN ARAFAH JABAL RAHMAH
CONTOH : PETA ARAFAH KEDUDUKAN KHEMAH MENGIKUT NEGARA
Catatan
WAKTU WUQUF Bermula Daripada Gelincir Matahari Hari 9 Zulhijjah Hingga Seketika Sebelum Terbit Fajar Pada Hari 10 Zulhijjah
WAKTU AFDAL WUQUF Berwuquf Sebahagian Daripada Siang Hari 9 Zulhijjah Dan Sebahagian Daripada Malam 10 Zulhijjah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
55
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
KHEMAH DI ARAFAH
Catatan
• Telah Berihram Dengan Niat Haji • Ahli Ibadat (Tidak Gila/Mabuk/ Hilang Akal/Murtad Sepanjang Masa Wuquf) • Berada Di Bumi Arafah Walau Seketika Dalam Waktu Wuquf
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
56
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
AMALAN SUNAT KETIKA BERWUQUF •
• • • • •
Solat Berjemaah Bertalbiah Berdoa, Berselawat Dan Beristighfar Berzikir Membaca Al-quran Solat Sunat
Catatan
PERKARA KHURAFAT DI ARAFAH Bil
Perkara
Cara
Dan
Tujuan
1.
Membawa
Kismis
Semasa
Apabila
Balik,
Rendam
Nasi
Kering
Dengan
Air
Zamzam
Tawaf/Menjemur
Nasi
Di
Dan
Dimakan
Nasi
Yang
Direndam
Dengan
Air
Zamzam
Arafah Sekali
Diberi
Kepada
Sesiapa
Sahaja
–
Sebagai
Penerang
HaR.
2.
Tanam
7
Biji
Batu
Di
Bumi
Tutup
7
Pintu
Neraka
Bersaksi
Dengan
Batu
Di
Hari
Arafah Kiamat.
3.
Mengerat
Tali
Di
Padang
Arafah
Secara
Mencuri
Mengelakkan
Anak
Kecil
Daripada
Menangis,
Melariskan
Jualan
Dan
Perbanyakkan
Tangkapan
Ikan.
4.
Mengambil
Pasir
Padang
Arafah
Untuk
Dipijakkan
Tapak
Kaki
Bagi
Kanak
–
Kanak
Yang
Mula
Mahu
Berjalan,
Dapat
Jejak
Ke
Arafah,
Menjadi
Orang
Terkenal,
Menghindarkan
Daripada
Penyakit
Dan
Gagah
Berani
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
57
Rukun Haji, Niat Ihram Dan Wuquf
MINGGU KEEMPAT
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
58
Minggu Kelima
RUKUN HAJI - TAWAF
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
RUKUN HAJI
WAJIB HAJI
1
Niat Ihram Haji
2
Niat Di Miqat
4
Wuquf
3
Larangan Ihram
10
Tawaf
5
11
Sa’ie
6
7
Bergunting/Bercukur
8
12
Tertib Pada Kebanyakkan Rukun
9
Bermalam (Mabit) Di Muzdalifah Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zuhijjah Bermalam (Mabit) Di Mina 11,12,13 Zulhijjah Melontar Ketiga-tiga Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
60
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
TAWAF PENGERTIAN
MENGELILINGI KAABAH DENGAN SYARAT–SYARATNYA
SYARAT-SYARAT SAH TAWAF Suci Daripada Hadas Suci Badan/Pakaian/Tempat Tawaf Daripada Najis Menutup Aurat
JENIS – JENIS TAWAF
Berjalan Kaki
Tawaf Rukun (Haji Atau Umrah)
Bermula Pada Sudut Hajarul Aswad Dan Berniat Tawaf Jika Tawaf Wada’/Sunat/Nazar
Tawaf Qudum
Menjadikan Baitullah Di Sebelah Kiri Dan Berjalan Ke Hadapan
Tawaf Tahiyat
Mengelilingi Kaabah Tujuh (7) Kali Dengan Yakin
Beridtiba’ Bagi Tawaf Diiringi Dengan Sa’ie (Lelaki) Melakukan Ramal (Berlari anak) Bagi Tawaf Yang Diiringi Dengan Sa’ie (Lelaki) 3 Pusingan Pertama Istilam Hajarul Aswad Dan Mengucupnya/Istilam Rukun Yamani Dan Tidak Mengucupnya
Al-bait Membaca Zikir Dan Doa
Tawaf Sunat
Berjalan Bertujuan Tawaf
Tawaf Nazar Dilakukan Dalam Masjidil Haram Dan Di Luar Dari Hijir Ismail/ Syazarwan
SUNAT – SUNAT TAWAF
Tawaf Wada’
Berturut-turut Tujuh (7) Kali Pusingan Tawaf Dengan Khusyuk Dan Tawadhuk Solat Sunat Tawaf
Catatan
Disyaratkan Melafazkan Niat Tawaf Bagi Tawaf Berikut:1- Tawaf Sunat 2- Tawaf Nazar 3- Tawaf Wada’ 4- Tawaf Tahiyat Al Bait 5- Tawaf Qudum (semata-mata ziarah Makkah bukan tujuan umrah atau haji) Lafaz Niat Tawaf : Ya Allah Aku Hendak Tawaf Baitullah Al Haram Tujuh Keliling Tawaf………. (Yang Berkaitan) Maka Permudah Dan Terimalah Daripadaku Kerana Allah
Tidak Disyaratkan Berniat Tawaf Bagi Tawaf Umrah, Tawaf Haji Dan Tawaf Qudum (Bagi Yang Melakukan Haji Ifrad Atau Qiran)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
61
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
Hukum Asal : Bersentuhan Lelaki Dengan Perempuan Yang Halal Nikah Tanpa Lapik Batal Wuduk Namun Ada Rukhsah Bermaksud : Keringanan Yang Allah Berikan Kepada Umat Islam Dalam Melaksanakan Perintah Allah Di Saat-saat Darurah, Masyaqqah Atau Haajah Azimah Bermaksud : Suatu Kemestian Melaksanakan Perintah Allah Dalam Apa Jua Keadaan Sekalipun. Contoh : Wajib Berwuduk Semasa Tawaf Dan Solat
Oleh Itu Boleh Beralih Dari Pendapat Syafi’e Masyhur Kepada Pendapat Syafi’e Yang Marjuh Iaitu Tidak Batal Wuduk Jika Berlaku Persentuhan Lelaki Dan Perempuan Tanpa Syahwat Dalam Masyaqqah Dan Haraj Seperti Kesesakkan Di Tempat Tawaf dan lainnya CATATAN: KEPUTUSAN MUZAKARAH HAJI PERINGKAT KEBANGSAAN KALI KE- 21 DAN 22
Catatan
Pendapat Ini Diguna Pakai Ketika: 1- Bermula Dari Keluar Bangunan Penginapan Seterusnya Hingga Ketika Di Dalam Masjidil Haram atau Masjid Nabawi
2- Ketika Berada Dalam Keadaan Masyaqqah Seperti Menaiki Pesawat Atau Bas Sepanjang Tempoh Mengerjakan Haji/Umrah Sahaja --------Sah Diguna Pakai Untuk Tawaf Dan Sebagainya Selagi Wuduk Tidak Terbatal Mengikut Mazhab Syafi’e. Contohnya, Seperti Keluar Angin Daripada Qubul Atau Dubur
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
62
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
Perhatian : Jemaah Haji Hendaklah Berhati-hati Dengan Najis Yang Terdapat : 1. Selipar Yang Dibawa Bersama Semasa Tawaf 2. Anak Kecil Berlampin 3. Pakaian Yang Bernajis 4. Tahi Burung Yang Jatuh Semasa Tawaf
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
63
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
Catatan
Hukum Asal : Bersentuhan Lelaki Dengan Perempuan Yang Halal Nikah Tanpa Lapik Batal Wuduk Namun Ada Rukhsah Bermaksud : Keringanan Yang Allah Berikan Kepada Umat Islam Dalam Melaksanakan Perintah Allah Di Saat-saat Darurah, Masyaqqah Atau Haajah Azimah Bermaksud : Suatu Kemestian Melaksanakan Perintah Allah Dalam Apa Jua Keadaan Sekalipun. Contoh : Wajib Berwuduk Semasa Tawaf Dan Solat
Oleh Itu Boleh Beralih Dari Pendapat Syafi’e Masyhur Kepada Pendapat Syafi’e Yang Marjuh Iaitu Tidak Batal Wuduk Jika Berlaku Persentuhan Lelaki Dan Perempuan Tanpa Syahwat Dalam Masyaqqah Dan Haraj Seperti Kesesakkan Di Tempat Tawaf dan lainnya CATATAN: KEPUTUSAN MUZAKARAH HAJI PERINGKAT KEBANGSAAN KALI KE- 21 DAN 22
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
64
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
TIANG LAMPU HIJAU (KAWASAN PERMULAAN DAN BERAKHIRNYA TAWAF) – BERSETENTANGAN DENGAN HAJARUL ASWAD
DISEBABKAN
PERLUASAN
MASJDIL
HARAM
DAN
MATAF
YANG
MASIH
BELUM
SEMPURNA
DILAKUKAN,
KEADAAN
SEKARANG
ADALAH
BERBEZA
DENGAN
GAMBAR
DI
ATAS,
TETAPI
KEDUDUKAN
LAMPU
HIJAU
ADALAH
MASIH
BERSETENTANGAN
DENGAN
HAJARUL
ASWAD
SEBAGAI
TEMPAT
PENGECAMAN
UNTUK
PERMULAAN
TAWAF
SEPERTI
DI
ATAS
Catatan
HAJARUL ASWAD
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
65
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
66
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
GARISAN SAF SOLAT
Catatan
TEMPAT PERMULAAN DAN BERAKHIR TAWAF DI TINGKAT ATAS
LALUAN KHAS TAWAF DI TINGKAT ATAS – DIGALAKKAN WARIS YANG MENYORONG ATAU WARIS IKUT SAMA JIKA DISORONG OLEH ORANG LAIN
DISEBABKAN
PERLUASAN
MASJDIL
HARAM
DAN
MATAF
YANG
MASIH
BELUM
SEMPURNA
DILAKUKAN,
KEADAAN
SEKARANG
ADALAH
BERBEZA
DENGAN
GAMBAR
DI
ATAS,
TETAPI
KEDUDUKAN
LAMPU
HIJAU
ADALAH
MASIH
BERSETENTANGAN
DENGAN
HAJARUL
ASWAD
SEBAGAI
TEMPAT
PENGECAMAN
UNTUK
PERMULAAN
TAWAF
SEPERTI
DI
ATAS
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
67
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
A. BATAL TAWAF 1. Terbuka Aurat Dengan Sengaja 2. Menyentuh Kaabah/Kelambunya Termasuk Syazarwan 3. Terpesong Niat Seperti Sibuk Mencari Kawan (Sehingga Terlupa Yang Dia Sedang Tawaf) 4. Menyentuh Atau Memasuki Hijr Ismail 5. Tidak Yakin Tujuh (7) Pusingan Tanpa Menambah Satu Pusingan Untuk Menyakinkan (Sila Tambah Satu Pusingan Jika Ragu-ragu Sama Ada Telah Cukup Tujuh Atau Tidak)
Catatan
B. MAKRUH TAWAF TETAPI TIDAK BATAL 1. Makan/Minum Semasa Tawaf 2. Bercakap-cakap (Percakapan Yang Kurang Sopan) Semasa Tawaf 3. Baca Doa Dengan Nyaring 4. Bercakap Menggunakan Telefon Bimbit 5. Melakukan Ramal (Berlari anak) Dalam Semua Pusingan 6. Menahan Kentut, Buang Air Kecil Dan Air Besar
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
68
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU KELIMA
KAEDAH SAMBUNG JIKA BATAL TAWAF 1. Boleh Disambung (Pusingan Yang Terbatal Sahaja) Ditempat Pusingan Tawaf Yang Terbatal 2. Yang Afdhal Dibuat Semula Pusingan Yang Terbatal Sahaja Dan Bermula Di Rukun Hajarul Aswad TAWAF/SA’IE DENGAN CARA MENYORONG KERUSI RODA 1. Jemaah Yang Disorong Dan Yang Menyorong Dikira Mendapat Pusingan Tawaf/Sa’ie Secara Bersama (2 dalam 1) 2. Hukum Ini Berbeza Dengan Tawaf Dan Sa’ie Secara Mendukung/Mengendong Hanya Dikira Seorang Sahaja Yang Terhasil
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
69
Rukun Haji - Tawaf
MINGGU LIMA
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
70
Minggu Keenam
SA’IE, BERCUKUR ATAU BERGUNTING DAN TERTIB PADA KEBANYAKAN RUKUN
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
RUKUN HAJI 1
Niat Ihram Haji
4
Wuquf
10
Tawaf
MINGGU KEENAM
WAJIB HAJI 2
Niat Di Miqat
3
Larangan Ihram
5
Bermalam (Mabit) Di Muzdalifah
11
Sa’ie
6
7
Bergunting/ Bercukur
8
12
Tertib Pada Kebanyakkan Rukun
9
Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zuhijjah Bermalam (Mabit) Di Mina 11,12,13 Zulhijjah Melontar Ketiga-tiga Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
Catatan
SA’IE
Berjalan Ulang- Alik Antara Bukit Safa Dan Bukit Marwah Menurut Syarat-syaratnya
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
72
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
TEMPAT SA’IE DI TINGKAT ATAS (SUTOH)
SAFA
MARWAH
Catatan
PETUNJUK (LALUAN KE TEMPAT SA’IE BUKIT SAFA)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
73
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
BUKIT SAFA (TEMPAT PERMULAAN SA’IE)
Catatan
BATU BUKIT SAFA (TEMPAT PERMULAAN SA’IE) TINGGALAN BATU DI BUKIT SAFA
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
74
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
KAKI BUKIT SAFA MENUJU KE BUKIT MARWAH
LALUAN KERUSI RODA
Catatan
LAMPU HIJAU (BERLARI ANAK- SUNAT BAGI JEMAAH HAJI LELAKI ) LAMPU HIJAU TERDAPAT DI LALUAN ANTARA BUKIT SAFA KE BUKIT MARWAH DAN BUKIT MARWAH – KE BUKIT SAFA
Lampu
hijau
di
tempat
sa’ie
3ngkat
satu
Lampu
hijau
di
tempat
sa’ie
bawah
tanah
(lowerground)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
75
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
KAKI BUKIT SAFA MENUJU KE BUKIT MARWAH
KE LALUAN SA’IE DARI BUKIT SAFA KE BUKIT MARWAH
Catatan
BUKIT MARWAH (TEMPAT BERAKHIR SA’IE)
TINGGALAN BATU DI BUKIT MARWAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
76
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
Perhatian: Sekiranya Sa’ie di tempat sa’ie bawah tanah (lowerground), jemaah perlu berhati-hati kerana sempadan akhir di tempat sa’ie di bawah tanah benar-benar hampir dengan dinding kaca Bukit Marwah
Catatan
KAKI BUKIT MARWAH MENUJU KE BUKIT SAFA
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
77
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
SYARAT SAH SA’IE 1. Dilakukan Selepas Tawaf Sama Ada Tawaf Haji/Tawaf Qudum (Ifrad/Qiran)/Umrah 2.
Bermula Di Bukit Safa Dan Berakhir Di Bukit Marwah
3.
Cukup 7 Kali Dengan Yakin, Dikira Satu Kali Daripada Bukit Safa Ke Bukit Marwah Dan Satu Kali Daripada Bukit Marwah Ke Bukit Safa
4. Hendaklah Sampai Ke Penghujung Tempat Sa’ie Di Kaki Bukit Safa Dan Di Kaki Bukit Marwah (Ada Papan Tanda) 5.
Hendaklah Sa’ie Di Batnulwadi (Tempat Yang Termaklum)
6.
Mengekalkan Niat Sa’ie
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
78
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
420 METER
MARWAH
HIJR ISMAIL
BABUS SALAM
MAQAM IBRAHIM TANDA HIJAU
TANDA HIJAU
KAABAH PINTU MASUK KE MAS’A
SAFA
Catatan
Kiraan
Sa’ei
Dari
kaki
Bukit
Safa
ke
Bukit
Marwah
di
Kira
1
dan
dari
Bukit
Marwah
ke
Bukit
Safa
di
kira
2
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
79
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
80
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
81
Perhatian: 1– Kawasan Tempat Laluan Untuk Pengguna Kerusi Roda Membuat Pusingan Patah Balik Di Kaki Bukit Safa Dan Marwah Telah Dikira Sampai Ke Kaki Bukit Tersebut (Tidak Semestinya Memanjat Ke Kawasan Tinggi). 2Jemaah Yang Berhenti Minum Air Zamzam Ketika Sa’ie Disyorkan Agar Melangkah Sedikit Kebelakang (undur) Dari Tempat Berhenti (Minum Air Zamzam) Sebelum Memulakan Sambungan Sa’ie. 3- Berhati-hati Dengan Kumpulan Yang Mengambil Kesempatan Mengunting Rambut Jemaah Dan Mengenakan Bayaran Yang Tinggi. 4- Tidak Ada Niat Iktikaf/Solat Tahayyat Masjid Di Kawasan Sa’ie Kerana Bukan Kawasan Masjid. Wanita Haid Boleh Berada Dikawasan Sa’ie (Antara Safa Dan Marwah). 5- Tidak Ada Ibadat Sa’ie Sunat. 6- Jemaah Perlu Berhati –hati Untuk Permulaan Dan Pengakhiran di Safa Dan Marwah Jika Sa’ie Di Bawah Tanah (lowerground).
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
SUNAT KETIKA MENGERJAKAN SA’IE 1.
Dalam Keadaan Berwuduk
2.
Menuju Ke Tempat Sa’ie Melalui Pintu Safa (Bab Al-safa)
3.
Menaiki Bukit Safa Dan Bukit Marwah Bagi Lelaki Sahaja
4.
Mengadap Ke Arah Kaabah/Kiblat Sambil Bertakbir
5.
Muwalat (Berturut-turut)
6.
Melakukan Ramal (Berlari-lari Anak Apabila Sampai Di Kawasan Yang Bertanda Lampu Hijau Bagi Lelaki Sahaja)
7.
Beridtiba’ Pada Semua Pusingan (Lelaki)
8.
Berdoa
9.
Berjalan Kaki
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
82
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
PENGERTIAN BERCUKUR ATAU BERGUNTING Menanggalkan/Menghilangkan Sekurang–kurangnya tiga (3) Helai Rambut Di Kepala Dengan Menurut Syarat-syarat Sahnya : 1– Masuk Waktu 2- Rambut Di Kepala 3- Tidak Kurang 3 Helai Rambut
WAKTU BERCUKUR/BERGUNTING IA DILAKUKAN SELEPAS SEPARUH MALAM, MALAM 10 ZULHIJJAH BAGI ORANG YANG MENGERJAKAN HAJI.
Catatan
Perhatian: 1– Boleh Mencukur Atau Menggunting Sama Ada Rambut Sendiri Atau Rambut Orang Lain Apabila Telah Masuk Waktunya 2- Afdhal Mencukur Atau Menggunting Rambut Sendiri Terlebih Dahulu Sebelum Melakukannya Untuk Orang Lain 3- Ketika Bergunting Jemaah Haji Wanita Hendaklah Menjaga Auratnya 4- Hujung Rambut Juga Dikira Sah Untuk Digunting 5- Jemaah Haji Juga Boleh Bergunting Ditempat Penginapan 6- Bagi Jemaah Haji Lelaki Yang Botak Licin Sunat Dilalukan Mata Pisau Di Atas Kepala
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
83
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
TAHALLUL IALAH MELEPASKAN DIRI DARIPADA LARANGAN DALAM IHRAM
Catatan
TAHALLUL UMRAH
TAHALLUL UMRAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
TAHALLUL HAJI
TAHALLUL AWWAL
TAHALLUL THANI
NOTA KURSUS ASAS HAJI
84
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
Tahallul Awwal Terhasil Apabila Jemaah Haji Selesai Mengerjakan Dua (2) Daripada Tiga (3) Perkara : 1. Melontar Di Jamrah Kubra 2. Tawaf Rukun Dan Sa’ie 3. Bergunting/Bercukur Jemaah Haji Yang Telah Tahallul Awwal, Boleh Melakukan Perkaraperkara Yang Dilarang Semasa Ihram Kecuali Tiga (3) Perkara : 1. Nikah Dan Perkara Yang Berkaitan 2. Mukadimah Persetubuhan 3. Bersetubuh
Catatan
Memakai Pakaian Bersarung Atau Berjahit Dan Bercantum (Lelaki)
2
4
Menebang/Memotong/ Mencabut Pokok-pokok 9 Di Tanah Haram
Menutup Kepala Atau Sebahagian Daripadanya
Memakai Sarung Tangan (Lelaki & Wanita) Memakai Bau-bauan Sama Ada Di Badan, Pakaian, Makanan Minuman Atau Menghidunya Ke Dalam Hidung
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Memakai Minyak Di Kepala Atau Janggut 11 Dan Selain Daripada Yang Tumbuh Di Pipi & Dahi 12 Menanggalkan Rambut Atau Bulu Mengerat Atau Memotong Kuku
13
NOTA KURSUS ASAS HAJI
85
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
Tahallul
Thani
Terhasil
Apabila
Selesai
Mengerjakan
Semua
Amalan
Berikut
:
1.
Melontar
Di
Jamrah
Kubra
2.
Tawaf
Dan
Sa’ie
3. Bergun3ng/Bercukur
Setelah
Selesai
Tahallul
Thani
Tiada
Lagi
Larangan
Ihram
Catatan
Tahallul Awwal Terhasil Dengan Melakukan Dua (2) Daripada Tiga (3) Perkara: 1.Tawaf Dan Sa’ie 2.2. Bergunting/ Bercukur 3. Melontar Di Jamrah Kubra 1.
Melontar Jamrah Kubra
1.
Tawaf Ifadah Dan Sa’ie
1.
Melontar Jamrah Kubra
2.
Bergunting/ Bercukur
2.
Bergunting/ Bercukur
2.
Tawaf Ifadah Dan Sa’ie
TAHALLUL AWAL TERHASIL DI MINA
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
TAHALLUL AWAL TERHASIL DI MAKKAH
TAHALLUL AWAL TERHASIL DI MAKKAH
NOTA KURSUS ASAS HAJI
86
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
CARTA BAGI TAHALLUL AWWAL DAN TAHALLUL THANI WUQUF DI ARAFAH MABIT DI MUZDALIFAH Di Mina Melontar Jamrah Kubra Di MINA Di Mana-mana Bercukur/ Bergunting Di Makkah Tawaf Ifadah
DI MAKKAH Tawaf Ifadah dan Sa’ie
TAHALLUL
AWAL
TERHASIL
1. SA’IE – JIKA HAJI TAMATTU’ 2. SA’IE – JIKA BELUM SA’IE BAGI HAJI IFRAD
DIMINA / Di Mana-mana Bercukur/ Bergunting
DI MINA Kubra
TAHALLUL THANI TERHASIL
Catatan
Rukun Haji Hendaklah Dikerjakan Dengan Tertib Pada Kebanyakan Rukun: Didahulukan Niat Ihram Daripada Rukun-rukun Yang Lain, DiDahulukan Wuquf Daripada Tawaf Ifadah, Dan Didahulukan Tawaf Daripada Sa’ie. Tetapi Sa’ie Haji Boleh Dikerjakan Sebelum Wuquf Dan Tawaf Rukun Bagi Mereka Yang Mengerjakan Haji Ifrad Dan Qiran Iaitu Selepas Tawaf Qudum. Begitu Juga Bercukur/Bergunting Boleh Dilakukan Selepas Wuquf Apabila Telah Masuk Waktu Dan Sebelum Tawaf Rukun.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
87
Sa’ie, Bercukur Atau Bergunting Dan Tertib Pada Kebanyakan Rukun
MINGGU KEENAM
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
88
Minggu Ketujuh
KESIHATAN
Kesihatan
MINGGU KETUJUH
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
90
Minggu Kelapan
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
RUKUN HAJI
WAJIB HAJI
1
Niat Ihram Haji
2
Niat Di Miqat
4
Wuquf
3
Larangan Ihram
10
Tawaf
5
Bermalam (Mabit) Di Muzdalifah
11
Sa’ie
6
Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zuhijjah
7
Bergunting/Bercukur
8
12
Tertib Pada Kebanyakkan Rukun
9
Bermalam (Mabit) Di Mina 11,12,13 Zulhijjah Melontar Ketiga-tiga Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
Catatan
Wajib Haji Ialah Pekerjaan Yang Wajib Dilakukan Ketika Mengerjakan Haji. Jika Tidak Mengerjakan Salah Satu Daripadanya Haji Tersebut Tetap Sah Tetapi Dikenakan Dam Menurut Syarat-syaratnya Dan Menanggung Dosa Jika Meninggalkan Perkara Tersebut Dengan Sengaja.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
92
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
1
NIAT IHRAM DI MIQAT*
WAJIB HAJI ADA 6
*NIAT
IHRAM
HENDAKLAH
DI
MIQAT
ATAU
SEBELUMNYA,
INGAT
SETELAH
NIAT
IHRAM
MESTILAH
JAGA
LARANGAN
DALAM
IHRAM
6
MELONTAR KETIGA-TIGA JAMARAT PADA HARI TASYRIQ
MINGGU KELAPAN
2
MENINGGALKAN PERKARA LARANGAN DALAM MASA IHRAM
3
BERMALAM (MABIT) DI MUZDALIFAH
4
MELONTAR JAMRAH KUBRA PADA 10 ZULHIJJAH
5
BERMALAM (MABIT) DI MINA (11,12,13 ZULHIJJAH)
Catatan
Dua Helai Kain Lepas (Tidak Bercantum) Sehelai Dipakai Untuk Menutup Auratnya Di Antara Pusat Dan Lutut Dan Sehelai Lagi Dibuat Selendang. Disunatkan Berwarna Putih
Pakaian Ihram Bagi Wanita Pula Hendaklah Menutup Semua Anggota Tubuh Selain Muka Dan Dua Pergelangan Tangan (Tiada Pakaian Khusus Seperti Jemaah Haji Lelaki)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
93
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
Hanya Sunat Dipakai Semasa Tawaf Yang Diiringi Dengan Sa’ie Sahaja Atau Semasa Sa’ie Sahaja Tidak Disunat Dipakai Secara Idtiba’ Semasa Di Lokasi Lain Seperti Stesyen Berlepas Dan Sebagainya Begitu Juga Ketika Solat (Makruh), Elak Secara Idtiba’ CONTOH SELIPAR YANG DIBERNARKAN
Catatan
CONTOH SELIPAR YANG DIBENARKAN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
94
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
Perhatian : 1- Elak Dari Bersolek – Tanpa Keperluan – Elak Fitnah Dan Riyak 2- Pastikan Aurat Di Jaga 3- Kain Telekung Yang Bersesuaian Dan Tidak Menampakkan Aurat 4- Stoking Dipakai – Tidak Terlalu Nipis Menampakkan Warna Kulit – Syorkan Stoking Tebal Dan Panjang
Catatan
PASTIKAN NAMPAK KELIMA-LIMA ANAK JARI
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
95
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
SUNAT IHRAM Mengerat Kuku Merapikan Janggut, Misai Dan Rambut Menanggalkan Bulu Ketiak, Ari-ari Dan Sebagainya Mandi Sunat Ihram Mengambil Wuduk Memakai Wangian Pada Badan (Bukan Pada Kain Ihram) Memakai Minyak Rambut Memakai Kain Ihram Berwarna Putih Solat Sunat Ihram
Mengadap Ke Arah Kiblat Berada Dalam Keadaan Wuduk
Bertalbiah, Berdoa , Bacaan Al Quran, Zikir Elak Dari Berbual Kosong (Lagha)
Catatan
ERTI MIQAT Ketentuan
Tempat
Atau
Masa
Untuk
Berniat
Ihram
Atau
Umrah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
96
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
Catatan
MIQAT ZAMANI (HAJI)
Miqat Zamani Bagi Haji Ialah Bermula 1 Syawal Hingga Seketika Sebelum Terbit Fajar Hari Yang Ke 10 Zulhijjah, Inilah Yang Dinamakan Bulan-bulan Haji, Tidak Sah Ihram Haji Jika Dilakukan Di Luar Masa Tersebut Bahkan Jadilah Ihram Umrah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
97
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
MIQAT TEMPAT (MAKANI) ZATUN IRAQI
BIR ALI
AL- JUHFAH
HUDAIBIYYAH (29KM)
QARNUL MANAZIL
JI’RANAH (22KM)
TAN’IM (5KM)
(SHUMAISHI)
ARAFAH (22KM)
ADHAAT LIBN (16KM)
YALAMLAM
Catatan
ZAMANI
(
MASA
)
JEMAAH LUAR MAKKAH 1. 2. 3. 4. 5.
1.
2.
QARNUL MANAZIL ZUL HULAIFAH/BIR ALI YALAMLAM JUHFAH ZATUL IRQIN
JEMAAH DALAM MAKKAH HAJI
UMRAH
Peringatan
Miqat
Makani
Bagi
Jemaah
Haji
Malaysia
Yang
Perjalanannya
Terus
Ke
Makkah
Ialah
Qarnul
Manazil
Miqat
Makani
Bagi
Jemaah
Haji
Malaysia
Yang
Perjalanannya
Dari
Madinah
Ialah
Zul
Hulaifah/Bir
Ali
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
1 Syawal Hingga Sebelum Terbit Fajar 10 Zulhijjah
Sepanjang Tahun Kecuali Bagi Ihram/ Amalan Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
98
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
DARI ARAH YAMAN
YALAMLAM
MADINAH
BIR ALI/ZUL HULAIFAH
SYAM/MESIR
JUHFAH
TUNISIA IRAQ NAJD/MALAYSIA
ZATUL IRQIN QARNUL MANAZIL
ASIA TENGGARA Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
99
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
100
CARA MENGERJAKAN HAJI
Mengerjakan Haji Dalam Bulanbulan Haji Kemudian Mengerjakan Umrah Setelah Selesai Amalan Haji – (Afdhal)
Mengerjakan Umrah Dahulu Dalam Bulan-bulan Haji Kemudian Mengerjakan Haji Pada Tahun Yang Sama
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
101
Berniat
Mengerjakan
Umrah
Sahaja,
Tetapi
Sebelum
Tawaf
Berniat
Mengerjakan
Haji
Kemudian
Melaksanakan
Semua
Rukun
Dan
Wajib
Haji
Contoh
Kes
Ini
:
Wanita
Kedatangan
Haid
Selepas
Niat
Umrah
(Sama
Ada
Wajib
Atau
Umrah
Sunat)‐
Haid
Tidak
Kering
Sehingga
Tarikh
Berangkat
Ke
Arafah.
(PerhaYan:
Jemaah
Haji
Yang
Tidak
Sempat
Menyempurnakan
Umrah
Kerana
Sakit,
Terhalang
Atau
Koma
Juga
Melaksanakan
Boleh
Melaksanakan
Haji
Qiran
Ini
)
TERDAPAT
DUA
PANDANGAN
:
1- MAZHAB SYAFI’IE Jika
Kedatangan
Haid
Sebelum
Melangkah
Tawaf,
Maka
Boleh
Bertukar
Kepada
Niat
Haji
Sebelum
Berangkat
Ke
Arafah,
Maka
Jadi
Haji
Qiran,
Sekiranya
Telah
Melangkah
Tawaf
Tidak
Boleh
Niat
Haji
(Haji
Tidak
Boleh
Dimasukkan
Dalam
Umrah)–
Maka
Tidak
Dapat
Haji
Tahun
Tersebut
2- MAZHAB MALIKI – Boleh
Memasukkan
Niat
Haji
Ke
Dalam
Umrah
–
Iaitu
Boleh
Niat
Haji
Sebelum
Berangkat
Ke
Arafah–
Maka
Jadi
Haji
Qiran
Sekiranya
Belum
Akhiri
Tawafnya
Dengan
Melakukan
Solat
Sunat
Tawaf
Catatan
Di Mana-mana Sebelum Berniat
Di Miqat Selepas Niat Sehingga Bergunting Selepas Niat Sehingga Mula Tawaf
Di Mas’a Di Marwah/ Di Mana-mana
Mandi Sunat Ihram
SUNAT
Memakai Pakaian Ihram
WAJIB
Sembahyang Sunat Ihram
SUNAT
Niat Ihram Umrah Niat Umrah Di Miqat
WAJIB
Menjaga Larangan Dalam Masa Berihram
WAJIB
Talbiah
SUNAT
Tawaf Umrah Sa’ie Umrah Bercukur Atau Bergunting Tertib Melaksanakan Rukun
Sementara Menunggu Hari Wuquf Jemaah Haji Eloklah Membuat Amalan Sunat Seperti Mengerjakan Umrah Sunat , Tawaf Sunat & Berjemaah Di Masjidil Haram Mengikut Kemampuan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
Mandi Sunat Ihram
SUNAT
Memakai Pakaian Ihram
WAJIB
Sembahyang Sunat Ihram
SUNAT
Niat Ihram Haji
RUKUN
Niat Di Miqat ( Tanah Haram)
WAJIB
Lepas Niat Hingga Tahallul
Tinggalkan Larangan Dalam Masa Berihram
WAJIB
Lepas Niat Hingga Mula Melontar
Talbiah
SUNAT
Wuquf
RUKUN
Mabit Di Mudzalifah
WAJIB
Mengutip Anak Batu Di Muzdalifah
SUNAT
8 Atau 9 Zulhijjah
9 Zulhijjah Malam 10 Zulhijjah
Di Makkah
Di Arafah Di Muzdalifah
102
Catatan
Melontar Jamrah Kubra Pada 10, 11, 12 Dan 13 Zulhijjah
Bercukur Atau Bergunting Di Mina
Mabit Di Mina 11,12,13 Melontar 3 Jamrah 11,12,13 Zulhijjah
Selepas Wuquf
Di Baitullah Di Mas’a
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Tawaf Haji Sa’ie Haji Tertib Pada Kebanyakan Rukun
NOTA KURSUS ASAS HAJI
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
103
Mengerjakan Haji Dahulu Di Dalam Bulan Haji Kemudian Mengerjakan Umrah
SUNAT
Mandi Sunat Ihram
WAJIB
Memakai Pakaian Ihram
SUNAT
Sembahyang Sunat Ihram
RUKUN
Niat Ihram Haji
WAJIB
Niat Ihram Haji Di Miqat
WAJIB
Menjaga Perkara Larangan Dalam Masa Ihram
Lepas Niat Hingga Tahallul
SUNAT
Talbiah
Lepas Niat Hingga Mula Melontar
SUNAT
Tawaf Qudum
Di Baitullah
RUKUN
Sa’ie Haji *
Di Mas’a
Di ManaMana Sebelum Berniat
Di Miqat Haji
Boleh Dilakukan Dari 1 Syawal Hingga 9 Zulhijjah
Catatan
Rukun
Wuquf
Wajib
Mabit Di Muzdalifah
Sunat
Mengutip Anak Batu
Wajib
Melontar Jamrah Kubra
Rukun
Di Arafah
9 Zulhijjah
Di Muzdalifah
Malam 10 Zulhijjah
Di Mina
10, 11, 12, 13 Zulhijjah
Bercukur Atau Bergunting
Wajib
Mabit Di Mina 11,12,13
Wajib
Melontar 3 Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
Rukun
Tawaf Haji
Di Baitullah
Sa’ie Haji (Jika Belum)
Di Mas’a
Rukun Rukun
Selepas Wuquf
Tertib Pada Kebanyakan Rukun
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
104
Mandi Sunat Ihram Di Mana-mana Sebelum Berniat
Memakai Pakaian Ihram Sembahyang Sunat Ihram Niat Ihram Umrah
Di Miqat
Niat Ihram Umrah Di Miqat Selepas Niat Sehingga Bergunting
Menjaga Larangan Dalam Masa Berihram
Selepas Niat Sehingga Mula Tawaf
Talbiah Tawaf Umrah
Di Mas’a
Sa’ie Umrah
Di Marwah/ Di Mana-mana
Bercukur Atau Bergunting Tertib Laksanakan Rukun
Catatan
Sunat
Mandi Sunat Ihram
Wajib
Memakai Pakaian Ihram
Sunat
Sembahyang Sunat Ihram
Rukun
Niat Ihram Haji & Umrah
Wajib
Niat Ihram Itu Di Miqat
Wajib
Meninggalkan Perkaraperkara Larangan Dalam Masa Ihram
Sunat
Talbiah
Di ManaMana Sebelum Berniat
Di Miqat Haji
Lepas Niat Hingga Tahallul Lepas Niat Hingga Mula Melontar
Sunat
Tawaf Qudum
Di Baitullah
Rukun
Sa’ie (Haji & Umrah)*
Di Mas’a
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Boleh Dilakukan Dari 1 Syawal Hingga 9 Zulhijjah
NOTA KURSUS ASAS HAJI
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
105
HAJI QIRAN Rukun
Wuquf
Wajib
Mabit Di Muzdalifah
Di Arafah
9 Zulhijjah
Di Muzdalifah
Malam 10 Zulhijjah
Di Mina
10, 11, 12, 13 Zulhijjah
Sunat
Mengutip Anak Batu
Wajib
Melontar Jamrah Kubra
Rukun
Bercukur Atau Bergunting
Wajib
Mabit Di Mina 11,12,13
Wajib
Melontar 3 Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
Rukun
Tawaf (Haji Dan Umrah)
Di Baitullah
Rukun
Sa’ie (Jika Belum)
Di Mas’a
Rukun
Tertib Pada Kebanyakan Rukun
Selepas Wuquf
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
WAJIB HAJI: NIAT IHRAM DI MIQAT DAN JENIS HAJI
MINGGU KELAPAN
106
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Kesembilan
WAJIB HAJI: LARANGAN IHRAM DAN DAM
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
RUKUN HAJI
MINGGU KESEMBILAN
WAJIB HAJI
1
Niat Ihram Haji
2
Niat Di Miqat
4
Wuquf
3
Larangan Ihram
10
Tawaf
5
Sa’ie
6
7
Bergunting/Bercukur
8
12
Tertib Pada Kebanyakkan Rukun
11
108
9
Bermalam (Mabit) Di Muzdalifah Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zuhijjah Bermalam (Mabit) Di Mina 11,12,13 Zulhijjah Melontar Ketiga-tiga Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
Catatan
Memakai Pakaian Bersarung Atau Berjahit Dan Bercantum (Lelaki) Menutup Kepala Atau Sebahagian Daripadanya
Menebang/Memotong/ Mencabut Pokok-pokok Di Tanah Haram 6 Memburu Binatang Buruan
Menutup Muka (Wanita) Memakai Sarung Tangan (Lelaki & Wanita)
7
8 Memakai Bau-bauan Sama Ada Di Badan, Pakaian, Makanan Minuman Atau Menghidunya Ke Dalam Hidung
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
11
Berkahwin/ Mengahwinkan/ Menerima Wakil Kahwin Melakukan Pendahuluan Persetubuhan Melakukan Persetubuhan
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
109
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
PAKAIAN
BERWANGI -WANGIAN
KECANTIKAN
ALAM SEKITAR
HUBUNGAN JANTINA
Catatan
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
1. Memakai Pakaian Bersarung Atau Berjahit Dan Bercantum (Lelaki).
PAKAIAN
2. Menutup Kepala Atau Sebahagian Daripadanya (Lelaki).
3. Menutup Muka (Wanita).
4. Memakai Sarung Tangan (Lelaki/Wanita).
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
110
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
X Pemakaian kain telekong yang menutup muka/dahi dan dagu begitu juga yang seumpamanya seperti ubat tampal/lekat di kawasan muka/dahi dalam keadaan yang besar saiz adalah tidak dibolehkan
X Pemakaian cermin mata yang terlalu besar sehingga cermin mata dan bingkai melekap pada pipi dan menutup sebahagian muka (wanita sahaja)
Sekiranya ubat tampalan/lekat yang bersaiz kecil adalah dibolehkan (wanita sahaja)
X
Pemakaian sarung tangan yang menutup semua jari jemari dan tapak tangan (wanita dan lelaki)
Catatan
YANG DIBOLEHKAN SEMASA BERIHRAM
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
111
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
X
X
Pemakaian payung secara menyarung getah /alat pelekap masuk dikepala. Dikira sebagai menyarung dan menutup sebahagian kepala Begitu juga yang seumpamanya seperti lampu suluh yang di guna dengan cara menyarung dikepala. Jika kaedah pemakaian secara lilitan/tali lilitan bersaiz kecil adalah dibenarkan (lelaki sahaja)
X
Catatan
YANG DIBOLEHKAN SEMASA BERIHRAM
SELIPAR ATAU SANDAL YANG DIPAKAI HENDAKLAH MENAMPAKKAN KELIMA-LIMA HUJUNG ANAK JARI JEMARI KAKI DAN TUMIT (LELAKI SAHAJA)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
112
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
BERWANGI -WANGIAN
5. Memakai Bau-bauan Sama Ada Di Badan, Pakaian, Atau Menghisapnya Ke Dalam Hidung (Lelaki/Wanita).
Catatan
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
7. Menanggalkan Rambut Atau Bulu Dari Mana-mana Anggota Badan (Lelaki/Wanita).
KECANTIKAN
6. Memakai Minyak Di Kepala Atau Janggut Dan Semua Bulu Muka Selain Daripada Tumbuhan Di Pipi Dan Di Dahi (Lelaki/Wanita).
8. Mengerat Atau Memotong Kuku (Lelaki/Wanita).
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
113
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
9. MEMOTONG/MENEBANG/MENGERAT ATAU MENCABUT POKOK DI TANAH HARAM (Lelaki/Wanita).
ALAM SEKITAR 10. MEMBURU BINATANG BURUAN YANG HALAL DIMAKAN ATAU MEMBINASAKANNYA DI TANAH HARAM ATAU DI TANAH HALAL (Lelaki/Wanita).
Catatan
MEMOTONG/MENEBANG/MENGERAT ATAU MENCABUT POKOK
Jemaah Haji sama ada dalam ihram atau tidak dalam ihram yang memotong/ menebang/mengerat atau mencabut pokok di Tanah Haram (Makkah, Mina dan Muzdalifah) dikenakan dam. Jemaah Haji dalam ihram tidak dikenakan dam jika memotong/ menebang/ mengerat atau mencabut pokok di Tanah Halal seperti Arafah.
MEMBURU BINATANG BURUAN YANG HALAL DIMAKAN ATAU MEMBINASAKANNYA
Jemaah Haji sama ada dalam ihram atau tidak dalam ihram yang memburu binatang buruan yang halal dimakan atau membinasakannya di Tanah Haram (Makkah, Mina dan Muzdalifah) dikenakan dam. Jemaah Haji dalam ihram tetap dikenakan dam jika memburu binatang buruan yang halal dimakan atau membinasakannya di Tanah Halal.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
114
JENIS LARANGAN SEMASA IHRAM
11. Melakukan Pendahuluan Persetubuhan (Lelaki/Wanita).
HUBUNGAN JANTINA
12. Bersetubuh/Berjimak (Lelaki/Wanita).
13. Berkahwin/Mengahwinkan/ Menerima Wakil Kahwin (Lelaki/Wanita).
Catatan
Persentuhan
dengan
sengaja
tanpa
berlapik
(mubasyarah)
antara
lelaki
dan
wanita
yang
menimbulkan
syahwat
ke8ka
berihram
sama
ada
inzal
atau
pun
8dak,
kedua‐duanya
berdosa
dan
dikenakan
Dam
Takhyir
ke
atas
lelaki
sahaja.
Persentuhan
secara
berlapik
(ghair
mubasyarah)
antara
lelaki
dan
wanita
semasa
berihram
dan
bersyahwat
adalah
berdosa
tetapi
8dak
dikenakan
dam
walaupun
inzal
(keluar
mani).
Jemaah
haji
wanita
sesama
wanita
atau
lelaki
sesama
lelaki
yang
berada
dalam
keadaan
berihram
dan
bersentuhan
tanpa
berlapik
dalam
keadaan
syahwat
adalah
berdosa
dan
dikenakan
dam
sama
ada
inzal
atau
8dak
inzal.
Rujukan : Resolusi Muzakarah Haji Peringkat Kebangsaan Kali ke 28 bagi Musim Haji 1433H
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
115
TARAFFUH DAN ITLAF TARAFFUH
Bererti perkara kebiasaan, kesukaan, kegemaran dan keseronokan bagi seseorang (pakaian, berwangi-wangian dan hubungan jantina) Jika dilakukan dengan sengaja dikenakan dam. Sekiranya dengan lupa atau tak sengaja tidak dikenakan dam
ITLAF
Bererti perkara-perkara yang jika dilakukan boleh menyebabkan perkara itu menjadikan rosak atau binasa atau bercerai tanggal. (Kecantikan – rambut/kuku atau bulu dan alam sekitar)
Jika dilakukan dengan sengaja (berdosa) atau jahil atau tidak sengaja (tidak berdosa) tetapi tetap dikenakan dam
Catatan
BAHASA - DARAH
PENGERTIAN
S YA R A’ - I B A D AT G A N T I A N YA N G MERUPAKAN BINATANG AL-AN’AM YANG DISEMBELIH SEPERTI UNTA, LEMBU, K A M B I N G / K I B A S Y ATA U G A N T I N YA DARIPADA MAKANAN DI TANAH HARAM ATAU PUASA YANG DIKENAKAN KE ATAS MEREKA YANG MENUNAIKAN HAJI ATAU U M R A H D I ATA S S E B A B - S E B A B TERTENTU.
* Kadar Secupak = SR 5.00 (mula digunakan pada musim haji 1432H)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
116
SEPERTI BERIKUT Melakukan perkara-perkara yang di larang dalam masa berihram (larangan dalam ihram) Meninggalkan wajib haji dan umrah Membuat Haji Tamattu’ atau Qiran (menurut syarat-syarat yang wajib di bayar dam) Luput wuquf di Arafah setelah berniat ihram Meninggalkan Tawaf Wada’ tanpa uzur syari’e Berlaku ihsar bagi orang yang telah berniat ihram (terhalang daripada menyempurnakan wuquf di arafah, tawaf atau sa’ie dengan sebab ketakutan daripada musuh, penyakit dan sebagainya) Melanggar nazar semasa mengerjakan haji
Catatan
SEBAB DI KENAKAN DAM
DAM YANG DI KENAKAN
MENYEMBELIH SEEKOR KIBAS/ 1. Ihram
Tamma2u’
(dengan
KAMBING/ 1 PER 7 DARIPADA syaratnya)
LEMBU/UNTA 2.
Ihram
Qiran
(syaratnya
)
3.
Tidak
berihram
di
miqat
HENDAKLAH BERPUASA 10 HARI: TIGA (3) 4.
Luput
wuquf
di
Arafah
HARI DI MASA IHRAM HAJI DAN TUJUH (7) HARI APABILA IA BALIK KE TEMPATNYA 5.
Tidak
melontar
jamrah
6.
Tidak
bermalam
di
Mina
(dgn
syarat‐syaratnya)
HENDAKLAH DIKELUARKAN 10 CUPAK 7.
Tidak
mabit
di
Muzdalifah
MAKANAN ASASI (SEPULUH CUPAK) (dgn
syaratnya)
8.
Meninggalkan
Tawaf
Wada’
9.
Melanggar
nazar
dalam
mengerjakan
haji
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
TERTANGGUNGLAH DI ATAS ZIMMAHNYA
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
117
DAM YANG DIKENAKAN MENYEMBELIH SEEKOR UNTA (SUAMI SAHAJA)
SEBAB DIKENAKAN DAM Persetubuhan yang merosakan haji, iaitu persetubuhan yang dilakukan sebelum tahallul awwal atau sebelum selesai kerja–kerja umrah. Haji perlu di qada tahun berikutnya begitu juga qada’ umrah.
JIKA TIDAK BERKUASA MENYEMBELIH SEEKOR LEMBU (SUAMI SAHAJA) JIKA TIDAK BERKUASA DAM YANG DIKENAKAN
DIGANTIKAN DENGAN 7 EKOR KAMBING (SUAMI SAHAJA) JIKA TIDAK BERKUASA HENDAKLAH MEMBELI MAKANAN DENGAN NILAI SEEKOR UNTA DAN DIBAHAGIKAN KEPADA FAKIR MISKIN DI TANAH HARAM (SUAMI SAHAJA) JIKA TIDAK BERKUASA HENDAKLAH BERPUASA BEBERAPA HARI SEBANYAK BILANGAN CUPAK MAKANAN YANG DAPAT DIBELI DENGAN NILAI SEEKOR UNTA (SUAMI SAHAJA)
Catatan
SEBAB DIKENAKAN DAM
1. Membuang/mencabut/
mengun8ng
3
helai
dan
lebih
rambut/bulu
dari
mana‐mana
anggota
badan
2. Memakai
pakaian
bersarung
/
berjahit
(lelaki)
DAM YANG DI KENAKAN
3. Memotong
/
menanggalkan
/
membinasakan
kuku
4.
Memakai
wangi‐wangian
samada
di
badan,
pakaian,
makan
dan
minuman
atau
menghisapnya
ke
dalam
hidung
5. Menutup
muka
atau
sebahagian
daripadanya
(wanita)
6.
Menutup
kepala
atau
sebahagian
daripadanya
(lelaki)
7. Memakai
sarung
tangan
(lelaki/
wanita)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
118
8.
Memakai
minyak
di
kepala/ janggut/semua
bulu
muka
selain
daripada
bulu
yang
tumbuh
di
pipi
dan
dahi
9.
Melakukan
perkara
permulaan
persetubuhan
(dam
lelaki
shj)
10.
Melakukan
persetubuhan
selepas
selesai
tahallul
awwal
tetapi
belum
selesai
tahallul
kedua
(dam
lelaki
sahaja)
11.
Melakukan
persetubuhan
selepas
persetubuhan
yang
merosakkan
haji
(dam
lelaki
shj)
Catatan
TAKHYIR BERERTI BOLEH DIPILIH SATU DARIPADA PERKARA – PERKARA YANG DITETAPKAN. TA’DIL BERERTI APABILA SESEORANG TIDAK BERKUASA MENGELUARKAN MAKANAN HENDAKLAH DIGANTI DENGAN BERPUASA MENYEMBELIH BINATANG MENGIKUT BANDINGAN BINATANG YANG DIBURU, JIKA RUSA BANDINGANNYA LEMBU, JIKA KIJANG BANDINGANNYA KAMBING
SEBAB DIKENAKAN DAM 1. Memburu binatang yang halal di makan atau membinasakannya di tanah haram/halal semasa dalam ihram 2. Memburu binatang yang halal di makan atau membinasakannya di tanah haram makkah semasa 8dak beriham
ATAU
DAM YANG
ATAU
DIKENAKAN
HENDAKLAH BERPUASA BEBERAPA HARI SEBANYAK BILANGAN CUPAK MAKANAN YANG DAPAT DIBELI DENGAN HARGA NILAINYA IAITU SATU CUPAK SATU HARI
*(Belalang adalah binatang buruan.)
ATAU Memotong, menebang Atau mencabut pokok di Tanah haram makkah (kecuali pokok ma8 )
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
MEMBELI MAKANAN DENGAN NILAI HARGA BINATANG BANDINGAN DAN DIBAHAGIKAN KEPADA FAKIR DAN MISKIN DI MAKKAH
DAM YANG DIKENAKAN
SAMA SEPERTI DI ATAS IAITU MENGIKUT BANDINGAN POKOK YANG DIPOTONG / DITEBANG / DICABUT JIKA POKOK BESAR BANDINGANNYA LEMBU, JIKA KECIK BANDINGANNYA KAMBING ATAU MAKA DAMNYA SAMA SEPERTI PERATURAN DAM MEMBURU BINATANG BURUAN, IAITU KENA MEMBELI MAKANANAN ATAU BERPUASA
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
JENIS TARAFFUH
JENIS ITLAF
(BERSERONOK / BERSENANG / BERSEDAP-SEDAP)
(MENGGUGUR / MENGHILANG / MEROSAK / MEMBINASA)
1. Menutup Kepala
L
2. Pakaian Bersarung
L
3. Menutup Muka
W
4. Sarung Tangan
L/W
2. Kuku
5. Bau-bauan
L/W
3. Binatang Buruan
6. Minyak Di Kepala Dan Janggut
L/W
7. Jimak
L/W
8. Mukadimah Jimak
L/W
119
1. Rambut Atau Bulu Di Badan
4. Pokok Atau Tumbuh-tumbuhan
Kena Dam Tetapi Tidak Berdosa Walaupun
9. Akad Nikah
Sekiranya Tidak Sengaja, Tidak Kena Dam Dan Tidak Berdosa
Tidak Sengaja (Beza Dengan Tabiat Atau Sifat Semulajadi)
Catatan
DAM UNTUK MELEPASKAN DIRI DARIPADA LARANGAN IHRAM BAGI SESEORANG YANG SUDAH BERNIAT IHRAM TETAPI TIDAK DAPAT MENYELESAIKAN RUKUN HAJINYA ATAU RUKUN UMRAHNYA ATAU KEDUA - DUANYA
SEBAB DIKENAKAN DAM Tertahan/Ditahan Oleh Musuh Dalam Perjalanan Atau Terkepung / Berpenyakit Tidak Dapat Masuk Ke Makkah Sedangkan Ia Sudah Berihram
DAM YANG DIKENAKAN MENYEMBELIH SEEKOR KAMBING & BERCUKUR/ BERGUNTING JIKA TIDAK BERKUASA DAM YANG DIKENAKAN
HENDAKLAH MEMBELI MAKANAN DENGAN NILAI SEEKOR KAMBING DAN DIBAHAGIKAN KEPADA FAKIR MISKIN DI TEMPAT TAHALLUL ITU JIKA TIDAK BERKUASA HENDAKLAH BERPUASA BEBERAPA HARI SEBANYAK BILANGAN CUPAK MAKANAN YANG
SEBAB – SEBAB LAIN
DAPAT DIBELI DENGAN NILAI SEEKOR KAMBING
Dam Ihsar Juga Boleh Dipakai Untuk Menyelesaikan Masalah Wanita Yang Datang Haid Dan Tidak Dapat Melakukan Tawaf Haji/Umrah Kerana Terpaksa Balik Segera Ke Tanah Air. Begitu Juga Pesakit Yang Berpenyakit Berat Yang Terpaksa Dihantar Balik Ke Malaysia Untuk Rawatan Lanjut (Kedua – Dua Golongan Ini Haji/Umrahnya Belum Selesai). Apabila Wanita Itu Telah Suci Dan Mandi Hadath Besar, Begitu Juga Pesakit Berat Telah Sembuh Dari Penyakitnya, Hendaklah Pergi Lagi Ke Tanah Suci Makkah Menyelesaikan Haji/Umrahnya Yang Belum Selesai (HANYA BAGI HAJI DAN UMRAH WAJIB- PERTAMA KALI)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
120
Cara Melaksanakan Dam Ihsar SETELAH KELUAR DARI MAKKAH DUA (2) MARHALAH ATAU (91kilometer) ATAU LEBIH Atau Setelah Sampai Ke Tanah Air Hendaklah :
1.
Menyembelih Seekor Kambing Dan Bercukur Atau Bergunting Dengan Niat Tahallul, Dan Daging Sembelihan Itu Dibahagikan Kepada Fakir Miskin Tempatan
2.
3.
Jika Tidak Mampu Hendaklah Membeli Makanan Dengan Nilai Seekor Kambing Dan Bercukur Atau Bergunting Dengan Niat Tahallul, Dan Makanan Itu Dibahagikan Kepada Fakir Miskin Tempatan Jika Tidak Mampu Juga Hendaklah Berpuasa Beberapa Hari Sebanyak Bilangan Cupak Makanan Yang Dapat Dibeli Dengan Nilai Seekor Kambing ( 1 Cupak = 1 Hari ) Dan Bercukur Atau Bergunting Dengan Niat Tahallul. Dengan Berpuasa Dan Bercukur Atau Bergunting Dengan Niat Tahallul Ihsar Itu, Maka Terhasillah Tahallulnya Sekalipun Bilangan Hari Puasanya Belum Selesai.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
121
Contoh Niat Tahallul Ihsar 1
Aku Menyembelih Kambing Ini Sebagai Dam Ihsar Untuk Tahallul NusukKu Atau
2
Aku Bercukur Atau Bergunting Bagi Tahallul NusukKu (Haji/Umrah) Atau
3
Aku Bersedekah Makanan Sebagai Ganti Menyembelih Kambing Dam Ihsar Untuk Tahallul NusukKu (Haji/Umrah)
4
Aku Puasa Esok Hari Sebagai Ganti Menyembelih Kambing Dam Ihsar Untuk Tahallul NusukKu (Haji/Umrah)
Atau
Catatan
PERHATIAN SEKIRANYA PELAKSANAAN UMRAH SUNAT (KALI KEDUA DAN SETERUSNYA) ATAU HAJI SUNAT (KALI KEDUA DAN SETERUSNYA) YANG TIDAK DAPAT DISEMPURNAKAN RUKUN KERANA HALANGAN MEMADAI DENGAN MELAKSANAKAN TAHALLUL IHSAR UNTUK BEBASKAN DIRI DARI LARANGAN IHRAM MAKA JEMAAH TIDAK PERLU KE TANAH SUCI SEMULA UNTUK MENYEMPURNAKAN IBADAT UMRAH SUNAT ATAU HAJI SUNAT YANG BELUM SEMPURNA TERSEBUT MEMADAI DENGAN TAHALLUL IHSAR DAN BEBAS DARI SEMUA LARANGAN IHRAM
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Larangan Ihram Dan Dam
MINGGU KESEMBILAN
122
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Kesepuluh
WAJIB HAJI: MABIT DI MUZDALIFAH DAN MINA SERTA MELONTAR JAMRAH
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
RUKUN HAJI
WAJIB HAJI
1
Niat Ihram Haji
2
Niat Di Miqat
4
Wuquf
3
Larangan Ihram
10
Tawaf
5
Bermalam (Mabit) Di Muzdalifah
Sa’ie
6
Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zuhijjah
7
Bergunting/Bercukur
8
12
Tertib Pada Kebanyakkan Rukun
11
124
9
Bermalam (Mabit) Di Mina 11,12,13 Zulhijjah Melontar Ketiga-tiga Jamrah Pada 11,12,13 Zulhijjah
Catatan
ERTI MABIT Berada Di Bumi Muzdalifah Walaupun Seketika Mulai Separuh Malam 10 Zulhijjah Sehingga Sebelum Terbit Fajar Hari Tersebut
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
125
BERMALAM (MABIT) DI MUZDALIFAH AMALAN SUNAT
1. Talbiah 2. Berdoa 3. Berzikir 4. Sembahyang Sunat 5. Mengutip Anak-anak Batu 1. 2. 3. 4. 5.
PENGECUALIAN MABIT JIKA UZUR
Takut Terancam Keselamatan Diri Atau Harta Menjaga Atau Menemani Orang Sakit Mencari Pekerja Atau Keluarga Yang Hilang Berpenyakit Dan Sukar Bermalam Terpaksa Seperti Ditinggalkan Kenderaan
JIKA MENINGGALKAN MABIT TANPA UZUR SYARI’E ADALAH BERDOSA DAN DIWAJIBKAN DAM
Catatan
PERGERAKAN JEMAAH MAKKAH-ARAFAH JARAK 21.9 KM DARI MAKKAH KE
ARAFAHMUZDALIFAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
126
STUDY AREAS
Mina Makkah Muzdalifah
Arafah
Catatan
PERJALAN
SELEPAS
WUKUF
3 2 1
KAWASAN PENEMPATAN JEMAAH HAJI
ISU–ISU DI MINA : kawasan Mina -sesat jalan -waktu melontar Hari Nahar-silap tempat lontar
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
127
7
Catatan
Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zulhijjah (Hari Nahar) Di Mina
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
WAKTU AFDHAL
Pada Waktu Dhuha 10 Zulhijjah
MINGGU KESEPULUH
128
WAKTU DIHARUSKAN Selepas Tengah Malam 10 Zulhijjah Hingga Sebelum Terbenam Matahari 13 Zulhijjah
Catatan
SYARAT MELONTAR JAMRAH KUBRA 10 ZULHIJJAH 1 2
Masuk
Waktu
Melontar
Melontar
Dengan
Batu
Atau
Jenis‐jenisnya
3
Hendaklah
Melontar
Dengan
Tangan
4
Melontar
Dengan
Gaya
Lontar
5
Melontar
Satu
Persatu
6
Yakin Batu Lontaran Masuk Jamrah
7 Tujuan Tidak Terpesong Selain Melontar
8 Cukup Tujuh (7) Biji Dengan Yakin
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
129
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
130
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
131
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
132
TEROWONG MUASSIM
JAMRAH SUGHRA
JAMRAH WUSTA
PERHATIAN : JARAK DI ANTARA JAMRAH SUGHRA KE JAMRAH WUSTA IALAH 200 METER MANAKALA JARAK ANTARA JAMRAH WUSTA KE JAMRAH KUBRA IALAH 247 METER
Catatan
SUASANA MELONTAR JAMRAH AL-KUBRA PADA 10 ZULHIJJAH (MASIH BERIHRAM SEBELUM TAHALLUL AWWAL)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
133
KEADAAN DI TEMPAT MELONTAR
Catatan
Berada Di Bumi Mina Pada Malam Hari Tasyrik Dalam Tempoh Lebih Separuh Waktu Malam BERMALAM
PADA MALAM 11, 12 & 13 ZULHIJJAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
134
BERMALAM (MABIT) DI MINA PILIHAN MABIT
1
Boleh Bermalam 2 Malam (Malam 11&12 Zulhijjah) Dinamakan Nafar Awal
2
Boleh Bermalam 3 Malam (Malam 11,12&13 Zulhijjah) Dinamakan Nafar Thani PENGECUALIAN MABIT JIKA UZUR
1. 2. 3. 4. 5.
Takut Terancam Keselamatan Diri Atau Harta Menjaga Atau Menemani Orang Sakit Mencari Pekerja Atau Keluarga Yang Hilang Berpenyakit Dan Sukar Bermalam Terpaksa
Catatan
TEMPOH BERMABIT DUA PENDAPAT :
1
2
PENDAPAT YANG MUKTAMAD/AL-ASAH IAITU: Masa berada di Mina lebih daripada jumlah masa separuh malam (AMALAN RASMI TABUNG HAJI)
PENDAPAT YANG LEMAH/ MUQABIL AL-ASAH IAITU: Memadai berada di Mina ketika masuk waktu Subuh (azan Subuh dilaungkan) (TIDAK DIGALAKKAN HANYA BAGI KES TERTENTU SAHAJA)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
135
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
136
KEPUTUSAN MUZAKARAH JAWATANKUASA FATWA MAJLIS KEBANGSAAN BAGI HAL EHWAL AGAMA ISLAM MALAYSIA KALI KE 66 PADA 25 NOVEMBER 2004
Catatan
Melontar Ketiga-tiga Jamarat Pada Hari Tasyrik Pada 11, 12 dan 13 Zulhijjah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
137
SYARAT MELONTAR JAMRAH PADA 11, 12 DAN 13 ZULHIJJAH 1 2
Masuk
Waktu
Melontar
dan
Ter?b
Jamrah
Melontar
Dengan
Batu
Atau
Jenis‐jenisnya
3
Hendaklah
Melontar
Dengan
Tangan
4
Melontar
Dengan
Gaya
Lontar
5
Melontar
Satu
Persatu
6
Yakin Batu Lontaran Masuk Jamrah
7 Tujuan Tidak Terpesong Selain Melontar
8 Cukup Tujuh (7) Biji Dengan Yakin
*DILARANG MELONTAR UNTUK ORANG LAIN KECUALI SETELAH MELONTAR KETIGA-TIGA JAMARAT UNTUK DIRINYA SENDIRI
Catatan
MELONTAR JAMARAT PADA 11 ZULHIJJAH DI MINA (HARI PERTAMA TASYRIK)
11 ZULHIJJAH (HARI TASYRIK PERTAMA)
MELONTAR JAMRATUL SUGHRA, WUSTA DAN KUBRA
WAKTU DIHARUSKAN
WAKTU AFDHAL
Selepas terbit fajar * 11 Zulhijjah hingga terbenam matahari 13 Zulhijjah
Selepas gelincir matahari 11 Zulhijjah (Waktu Zohor)
* Mengikut Imam Arrafi’ei, Al-Asnawi dan lain-lain.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
138
MELALUI TEROWONG MUASSIM - JEMAAH HAJI BERJALAN KAKI KE TEMPAT MELONTAR
Catatan
LALUAN
BARU
DARI
MUASSIM
KE
JAMRAH
30
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
139
SUASANA JEMAAH HAJI BERJALAN DI JAMRAH UNTUK MELONTAR PADA HARI TASYRIQ PADA HARI 11,12 DAN 13 ZULHIJJAH (BERPAKAIAN BIASA DAN TELAH TAHALLUL AWWAL)
31
Catatan
JEMAAH
HAJI
SEDANG
MELONTAR
JAMRAH
32
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
140
JEMAAH
HAJI
SEDANG
MELONTAR
JAMRAH
33
Catatan
MELONTAR JAMARAT PADA 12 ZULHIJJAH DI MINA (HARI KEDUA TASYRIK)
12 ZULHIJJAH (HARI TASYRIK KEDUA )
MELONTAR JAMRATUL SUGHRA, WUSTA DAN KUBRA
WAKTU DIHARUSKAN
WAKTU AFDHAL
Selepas terbit fajar * 12 Zulhijjah hingga terbenam matahari 13 Zulhijjah
Selepas gelincir matahari 12 Zulhijjah (Waktu Zohor)
* Mengikut Imam Arrafi’ei, Al-Asnawi dan lain-lain.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
141
MELONTAR JAMARAT PADA 13 ZULHIJJAH DI MINA (HARI KETIGA TASYRIK)
13 ZULHIJJAH (HARI TASYRIK KETIGA)
MELONTAR JAMRATUL SUGHRA, WUSTA DAN KUBRA
WAKTU DIHARUSKAN
WAKTU AFDHAL
Selepas terbit fajar * 12 Zulhijjah hingga terbenam matahari 13 Zulhijjah
Selepas gelincir matahari 13 Zulhijjah (Waktu Zohor)
* Mengikut Imam Arrafi’ei, Al-Asnawi dan lain-lain.
Catatan
KAIFIYAT NAFAR AWWAL NAFAR AWAL MENINGGALKAN MINA PADA 12 ZUHIJJAH TANPA MABIT DAN MELONTAR JAMRAH BAGI 13 ZULHIJAH DENGAN SYARAT-SYARATNYA
Telah Sempurna Bermalam (Mabit) Di Mina Pada Malam 11 Dan 12 Zulhijjah Telah Menyempurnakan Lontaran Ketiga – Tiga Jamrah Pada 11 Dan 12 Zulhijjah Berqasad Untuk Melakukan Nafar Awal (Selepas Melontar Kubro Tetapi Sebelum Melintasi Sempadan Mina) Meninggalkan Mina Sebelum Maghrib Pada 12 Zulhijah Tidak Berazam Untuk Kembali Lagi Ke Mina
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
142
PERHATIAN : JEMAAH HAJI YANG TERUS BERGERAK MENINGGALKAN MINA (DARI KAWASAN MELONTAR TERUS KE MAKKAH) SELEPAS SELESAI LONTARAN JAMRAH KUBRA PADA 12 ZULHIJJAH (TANPA PULANG KE KHEMAH SEMULA ) HENDAKLAH MEMASTIKAN QASAD UNTUK NAFAR AWWAL DIHADIRKAN DALAM HATI/QASAD DALAM HATI SEBELUM MELEPASI SEMPADAN BUMI MINA DISYORKAN SETELAH MELONTAR JAMRAH KUBRA PADA 12 ZULHIJJAH SILA BERUNDUR UNTUK MEMBACA DOA DI KAWASAN YANG BERHAMPIRAN JAMRAH WUSTA -----------PADA KEBIASAAN JEMAAH HAJI YANG PULANG SEMULA KE KHEMAH DIMINA HANYA PERLU QASADKAN UNTUK LAKSANAKAN NAFAR AWWAL SEMASA DI KAWASAN KHEMAH ATAU SEBELUM BAS BERTOLAK MENINGGALKAN MINA.
Catatan
KAEDAH WAKIL MELONTAR •
Sebelum mewakilkan orang lain untuk melontar pastikan telah dirujuk kepada pegawai perubatan dan pembimbing ibadat haji
•
Yang afdhal melontar untuk diri sendiri sebelum melontar mewakili orang lain (jika menerima wakil orang untuk melontar). Perlu mendapat persetujuan dan keizinan orang yang diwakilkan terlebih dahulu
•
Hanya boleh diwakilkan lontaran apabila masuk waktu melontar pada hari tersebut, kecuali bagi jemaah haji sakit yang sukar untuk bersamanya, kerana berada ditempat lain. Lontaran yang diwakilkan awal sebelum masuk waktu adalah tidak sah lontaran kecuali bagi kes pesakit yang berada di tempat lain seperti diatas
•
Boleh mewakilkan lontaran melalui telefon atau sms dengan syarat kedua-dua pihak maklum dan faham akan maksud yang dihajatkan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
143
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
144
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
145
Catatan
44
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
146
Catatan
MINA:
SABAR,
JANGAN
BEREBUT
DAN
IKUT
ARAHAN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
147
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Wajib Haji: Mabit Di Muzdalifah Dan Mina Serta Melontar Jamrah
MINGGU KESEPULUH
148
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Kesebelas
AURAT DAN IZIN SUAMI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
150
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
151

Pendapat
Imam
Syafie
Aurat
wanita
dalam
solat
ialah
seluruh
badan
kecuali
muka ,
bahagian
belakang
tangan
dan
telapaknya.
Sabda
Rasulullah
S.A.W:
ﻻ ﻳﻘﺒﻞ ﺍﷲ ﺻﻼﺓ ﺣﺎﺋﺾ ﺇﻻ ﺑﺨﻤﺎﺭ “Tidak
diterima
solat
wanita
haid
(wanita
yang
telah
baligh)
kecuali
dengan
memakai
khimar”
Catatan
Syarat
Penutup
Aurat

Tebal
dan
tidak
jarang
:
Kain
tebal
@
kulit
@
kertas
yang
boleh
menyembunyikan
warna
kulit
dan
yang
tidak
menjelaskan
sifatnya.
Pendapat
Imam
Syafie
:
Syarat
penutup
aurat
ialah
yang
tidak
menjelaskan
warna
kulit.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
152
Catatan
Contoh
Penutupan
Aurat
yang
Sempurna
Tudung
mesClah
labuh,
Cdak
jarang
dan
menutup
dada Baju
mesC
labuh
dan
longgar Lengan
baju
panjang
hingga
ke
pergelangan
tangan
Kain/seluar
mesC
panjang
sehingga
ke
buku
lali
MesC
memakai
sarung
kaki
(Cdak
menampakkan
kulit/kuku)
Kasut
Cnggi
yangCdak
berbunyi
(sekiranya
hendak
memakai
kasut
Cnggi,pasCkan
tumitnya
dari
getah)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
153
Catatan
PERMASALAHAN BERKAITAN AURAT WANITA
TAWAF • Menutup aurat adalah syarat sah tawaf – Sekiranya terbuka aurat secara sengaja,maka terbatal pusingan tawaf. – Saranan: sebelum tawaf memastikan aurat tertutup dengan baik. – Disarankan Ketika Isyarat istilam : i. Tangan di dalam kain telekung. ii. Memakai sarung tangan.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
154
AURAT WANITA SEMASA TAWAF Mengetahui had aurat Berhati-hati dengan perkara berikut:
Bawah dagu Pergelangan tangan Anak rambut di muka Stokin (tebal) Anak rambut di kawasan telinga/berhatihati jika memakai kacamata
Aurat (tidak semasa tawaf): Seperti hukum biasa – wanita bersama wanita, lelaki ajnabi, mahram dll. Catatan
AURAT WANITA SEMASA SA’IE 1. Menutup aurat tidak menjadi syarat sah sa’ie. 2. Walau bagaimanapun berdosa jika aurat terbuka dan dilihat oleh lelaki ajnabi. a) Gunting rambut. b) Stokin nipis.
3. Cadangan: - Semasa sa’ie pastikan aurat terpelihara.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
155
Perhatian : Permasalahan Aurat Wanita PERMASALAHAN AURAT WANITA 1)Aurat wanita sesama wanita di dalam ihram – Dalam bilik hotel. – Dalam bilik air (hotel,Arafah,Mina). – Dalam khemah di Arafah dan Mina.
2)Aurat wanita bersama suami/mahram ketika dalam ihram. 3)Aurat wanita bersama lelaki ajnabi.
Catatan
Aurat lelaki….
1. Di dalam solat : Hadnya antara pusat dan lutut. Sabda Rasulullah S.A.W : Bermaksud: “Aurat seorang mukmin (dalam sembahyang) antara pusat dan lutut” (Riwayat Al-Bukhari)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
156
Aurat lelaki….
Di hadapan perempuan yang halal nikah, seluruh badannya, seperti pakaian bekerja. Di tempat sunyi seperti di bilik air atau tandas, hadnya antara qubul dan dubur. Berkata Imam Zarkasyi : “Bermula aurat lelaki yang wajib ditutup akan dia dalam tempat sunyi ialah dua kemaluannya sahaja”. Catatan
Aurat lelaki semasa ihram….
1.
2. 3.
4.
Memakai ihram daripada rumah,Kompleks Kelana Jaya,Bayan Lepas,Kota Kinabalu dan Madinah: Menutup badan dengan kain ihram. Tidak disunatkan beridtiba’. Ke bilik hotel wanita: Menutup badan dengan kain ihram. Dilarang memasuki bilik jemaah haji berlainan jantina (walaupun untuk bertemu suami/isteri). Sila berurusan di luar bilik. Dalam bilik air seorang diri, auratnya qubul dan dubur sahaja.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
157
KEIZINAN SUAMI/ WALI
Catatan
Apabila
seorang
wanita
telah
melakukan
sembahyang
wajib
lima
(5)
waktu,
berpuasa
Ramadhan,
menjaga
maruah
dan
mentaaB
suami,
di
akhirat
ia
diseru
masuk
ke
dalam
syurga
mengikuC
pintu
mana
(pilihan)
yang
ia
sukai.
SeCap
wanita
yang
akan
bermusafir
perlu
mendapat
keizinan
dari
suaminya
Pendapat Imam Syafie :
ﻟﻴﺲ ﻟﻬﺎ ﺍﻥ ﺗﻨﻄﻠﻖ ﺍﻻ ﺑﺎﺫﻥ ﺯﻭﺟﻬﺎ “Tidak ada alasan bagi isteri untuk pergi tanpa izin suaminya”.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
158
Wanita yang ingin mengerjakan HAJI…perlu mendapat
IZIN
SUAMI
HAJI
WAJIB
HAJI
NAZAR
HAJI
SUNAT
Catatan
Wanita
yang
berkahwin
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
159
Wanita
yang
belum
berkahwin
Catatan
Wanita
Yang
Dalam
Iddah
IDDAH
TALAQ
RAJI’E
Wajib memohon izin bekas suaminya
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Tempoh iddah talak raji’e tiga (3) Quru’ (3 x masa haid @ setelah melahirkan anak)
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
160
Wanita
yang
berkahwin
Jika
Bada
keizinan
suami
dan
suami
Bdak
bersamanya,
mereka
perlu
memenuhi
syarat‐syarat
berikut:
• Ada mahram yang menemaninya. • Yakin aman dalam perjalanan. • Perbelanjaan selama perjalanan adalah tanggungan sendiri : • tidak menggunakan harta suaminya; dan • suami tidak memerlukannya selama ia pergi.
Catatan
Wanita
yang
kemaBan
suami
Tempoh
iddah
kemaBan
suami
4
bulan
10
hari
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
161
KemaBan
suami
di
Tanah
Suci
Sekiranya
kemaBan
berlaku
keBka
wanita
tersebut
berada
di
Tanah
Suci,
harus
baginya
mengerjakan
ibadat
haji
dan
umrah.
• Kurangkan
keluar‐masuk
hotel
kecuali
ada
keperluan/dharuri.
• Menyelesaikan
perkara‐perkara
yang
berkaitan
dengan
ibadat
haji
dan
umrah.
• Menunaikan
solat
di
Masjidil
Haram,
mengikuC
program
yang
disusun
oleh
Maktab
sekiranya
kebimbangan
dan
Cada
jaminan
keselamatan
jika
berseorangan.
• Perlu
menjaga
adab
dalam
ihdad,
senCasa
bersama
dengan
perempuan
yang
thiqah.
Catatan
IHDAD
• Tidak
memakai
pakaian
yang
bercelup
(warna
yang
menarik
perhaCan.
• Tidak
memakai
emas
dan
permata.
• Tidak
memakai
wangian/bauan
di
badan,
pakaian
dan
makanan.
• Tidak
memakai
celak
di
mata
kecuali
kerana
hajat.
• Tidak
memakai
solekan
yang
boleh
menarik
perhaCan.
• Tidak
memakai
inai.
• Tidak
memakai
minyak
rambut
dengan
tujuan
hiasan
dan
kecanCkan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
162
• Wajib
seseorang
isteri
mendapatkan
keizinan
daripada
suaminya
terlebih
dahulu
sebelum
menunaikan
haji
sama
ada
haji
fardhu
atau
pun
haji
sunat.
• Seseorang
isteri
wajib
mendapatkan
keizinan
suami
sekalipun:
– Suaminya
seorang
yang
fasiq
– Isterinya
dalam
Iddah
Talaq
Rajie.
• Dalam
satu
keadaan,
suaminya
berhak
menyuruh
isterinya
bertahallul
sekiranya
ia
berihram
tanpa
pengetahuan
suaminya
dan
wang
bagi
tujuan
tahallul
kerana
menyembelih
kambing
itu
pun
adalah
di
atas
isteri
• Kesimpulannya:
Izin
adalah
hak
suami
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
163
Seorang
perempuan
telah
diizinkan
oleh
suaminya
pergi
menunaikan
haji,
tetapi
sebelum
ianya
pergi,
suaminya
telah
meninggal
dunia.
Adakah
dia
boleh
pergi
menunaikan
haji
dalam
masa
iddah
maC
itu?
Tidak
boleh
kerana
perempuan
yang
masih
dalam
iddah
kemaCan
suami
Cdak
dibenarkan
oleh
syarak
menunaikan
fardhu
haji.
Catatan
KESIMPULAN MENGENAI KEIZINAN SUAMI….
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
164
• Jemaah
Haji
Wanita
hendaklah
ditemani
oleh
mahram
atau
suaminya.
• HARUS
menunaikan
haji
wajib
dan
umrah
wajib
dengan
ditemani
oleh
perempuan
yang
THIQAH
(boleh
dipercayai)
seorang
atau
lebih.
Ini
pendapat
Mazhab
Syafie,
Maliki,
Aisyah,
Ato,
Sa'id
bin
Jubair,
ibnu
Sirrin
,
Auza'ie
dan
mazhab
az‐
zahiri.
Imam
Nawawi
berkata:
"Syarat
wanita
yang
hendak
menunaikan
haji
yang
wajib
hendaklah
bersama
suami,
mahram
atau
sekumpulan
wanita
yang
dipercayai."
Catatan
• WAJIB
ditemani
oleh
mahram
atau
suaminya
• Menurut
pendapat
yang
DHAIF
dalam
Mazhab
Syafie,
HARUS
pergi
tanpa
mereka
dengan
syarat:
1. Tiada
fitnah
dan
keselamatan
dirinya
terjamin
2. Ditemani
oleh
perempuan
yang
Thiqah
3. Bukan
mengada‐adakan
NAZAR
Dalil pendapat ini: Nabi saw bersabda kepada Udai bin Hatim: "Sekiranya engkau panjang umur, nescaya engkau akan lihat seorang wanita akan bermusafir dari Hirah ke Makkah untuk melakukan tawaf di ka'bah Kaabah tanpa sebarang perasaan takut melainkan kepada Allah." (Hr Bukhari- sahih)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
165
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Aurat Dan Izin Suami
MINGGU KESEBELAS
166
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Kedua Belas
IBADAT UMRAH DAN NIAT BERSYARAT
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
168
PENGERTIAN UMRAH Umrah Mengunjungi Baitullah A-haram Pada Bila-bila Masa Untuk Mengerjakan Ibadat Tertentu Menurut Syarat-syaratnya
DALIL UMRAH ﻭﻗ""ﺎﻝ ﺍﺑ""ﻦ. ﻟ""ﻴﺲ ﺃﺣ""ﺪ ﺇﻻ ﻭﻋ""ﻠﻴﻪ ﺣ""ﺠﺔ ﻭﻋ""ﻤﺮﺓ:ﻭﻗ""ﺎﻝ ﺍﺑ""ﻦ ﻋ""ﻤﺮ ﺭﺿ""ﻲ ﺍﷲ ﻋ""ﻨﻬﻤﺎ {ﻭﺃﲤ ""ﻮﺍ ﺍﳊ ""ﺞ ﻭﺍﻟ ""ﻌﻤﺮﺓ: ﺇﻧ ""ﻬﺎ ﻟ ""ﻘﺮﻳ ""ﻨﺘﻬﺎ ﻓ ""ﻲ ﻛ ""ﺘﺎﺏ ﺍﷲ:ﻋ ""ﺒﺎﺱ ﺭﺿ ""ﻲ ﺍﷲ ﻋ ""ﻨﻬﻤﺎ [ﺵ (ﻟ""ﻘﺮﻳ""ﻨﺘﻬﺎ) ﺃﻱ ﺇﻥ ﺍﻟ""ﻌﻤﺮﺓ ﺫﻛ""ﺮﺕ ﻣ""ﻘﺮﻭﻧ""ﺔ ﺑ""ﺎﳊ""ﺞ ﻓ""ﻲ./196 :ﺍﻟ""ﺒﻘﺮﺓ/ .}ﷲ ﻓ ""ﺪﻝ ﻋ ""ﻠﻰ ﺃﻥ ﺍﻟ ""ﻌﻤﺮﺓ ﻭﺍﺟ ""ﺒﺔ، ﻭﺍﻷﻣ ""ﺮ ﻟ ""ﻠﻮﺟ ""ﻮﺏ، ﻣ ""ﻊ ﺍﻷﻣ ""ﺮ ﺑ ""ﺈﲤ ""ﺎﻣ ""ﻬﻤﺎ،ﺍﻟ ""ﻘﺮﺁﻥ . ﻟﻺﻣﺎﻡ ﺍﻟﺒﺨﺎﺭﻱ ﺃﺑﻮﺍﺏ ﺍﻟﻌﻤﺮﺓ.]ﻛﺎﳊﺠﺔ Dari Ibnu Umar R.A. Tidak ada seorang pun melainkan wajib baginya sekali haji dan sekali umrah kerana disebut kedua-duanya serentak dalam ayat:196 al-Baqarah sebagai perintah. Perintah bererti wajib maka umrah wajib seperti haji. - Imam Bukhari, bab umrah
Catatan
1
Niat Ihram Umrah
2
Tawaf Umrah
1
2
3
Sa’ie Umrah
4
Bercukur/ Bergunting
5
Tertib Pada Semua Rukun
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NIAT IHRAM UMRAH DI MIQAT*
MENINGGALKAN PERKARA LARANGAN SEMASA DALAM IHRAM
*Setelah
Berniat
Ihram
(Di
Miqat
Atau
Sebelumnya)
Wajib
Meninggalkan
Larangan
Dalam
Ihram
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
Niat Ihram Umrah
2
Tawaf Umrah
4
3
1
169
Niat Ihram Umrah Di Miqat* 2
1
MINGGU KEDUA BELAS
Sa’ie Umrah
5
4
Bercukur/ Bergunting
5
Tertib Pada Semua Rukun
3
Meninggalkan Perkara Larangan Semasa Dalam Ihram
Catatan
Dua Helai Kain Lepas (Tidak Bercantum) Sehelai Dipakai Untuk Menutup Auratnya Di Antara Pusat Dan Lutut Dan Sehelai Lagi Dibuat Selendang. Disunatkan Berwarna Putih
Pakaian Ihram Bagi Wanita Pula Hendaklah Menutup Semua Anggota Tubuh Selain Muka Dan Dua Pergelangan Tangan (Tiada Pakaian Khusus Seperti Jemaah Haji Lelaki)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
170
Hanya Sunat Dipakai Semasa Tawaf Yang Diiringi Dengan Sa’ie Sahaja Atau Semasa Sa’ie Sahaja Tidak Disunat Dipakai Secara Idtiba’ Semasa Di Lokasi Lain Seperti Stesyen Berlepas Dan Sebagainya Begitu Juga Ketika Solat (Makruh), Elak Secara Idtiba’ CONTOH SELIPAR YANG DIBERNARKAN
Catatan
CONTOH SELIPAR YANG DIBENARKAN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
171
Catatan
PASTIKAN NAMPAK KELIMA-LIMA ANAK JARI
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
172
SUNAT IHRAM Mengerat Kuku Merapikan Janggut, Misai Dan Rambut Menanggalkan Bulu Ketiak, Ari-ari Dan Sebagainya Mandi Sunat Ihram Mengambil Wuduk Memakai Wangian Pada Badan (Bukan Pada Kain Ihram) Memakai Minyak Rambut Memakai Kain Ihram Berwarna Putih Solat Sunat Ihram
Mengadap Ke Arah Kiblat Berada Dalam Keadaan Wuduk
Bertalbiah, Berdoa , Bacaan Al Quran, Zikir Elak Dari Berbual Kosong (Lagha)
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
173
MIQAT MAKANI (TEMPAT) BAGI PENDUDUK LUAR MAKKAH 1. 2. 3. 4. 5.
YALAMLAM - YANG DATANG DARI ARAH YAMAN BIR ALI - YANG DATANG DARI ARAH MADINAH AL- JUHFAH - YANG DATANG DARI ARAH SYAM QARN AL MANAZIL - BAGI YANG DATANG DARI ARAH ASIA ZATU ‘IRQIN - YANG DATANG DARI ARAH IRAQ
MIQAT MAKANI (TEMPAT) BAGI JEMAAH ATAU PENDUDUK YANG BERADA DALAM MAKKAH IAITU KELUAR KE TANAH HALAL SEPERTI: 1. JI’RANAH 2. TAN’IM 3. HUDAIBIYYAH 4. SHUMAISYIY
Catatan
MIQAT TEMPAT (MAKANI) ZATUN IRAQI
BIR ALI
AL- JUHFAH
HUDAIBIYYAH (29KM)
QARNUL MANAZIL
JI’RANAH (22KM)
TAN’IM (5KM)
(SHUMAISHI)
ARAFAH (22KM)
ADHAAT LIBN (16KM)
YALAMLAM
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
MEMAKAI PAKAIAN BERSARUNG ATAU BERJAHIT DAN BERCANTUM (LELAKI)
MENEBANG/ MEMOTONG/ MENCABUT POKOKPOKOK DI TANAH HARAM
6 MENUTUP KEPALA ATAU SEBAHAGIAN DARIPADANYA
MEMBURU BINATANG BURUAN
MENUTUP MUKA (WANITA) MEMAKAI SARUNG TANGAN (LELAKI & WANITA) MEMAKAI BAU-BAUAN SAMA ADA DI BADAN, PAKAIAN, MAKANAN MINUMAN ATAU MENGHIDUNYA KE DALAM HIDUNG
174
7
BERKAHWIN/ MENGAHWINKAN/ MENERIMA WAKIL KAHWIN
8
MELAKUKAN PENDAHULUAN PERSETUBUHAN
11
MELAKUKAN PERSETUBUHAN
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
175
TAWAF PENGERTIAN
MENGELILINGI KAABAH DENGAN SYARAT–SYARATNYA
SYARAT-SYARAT SAH TAWAF Suci Daripada Hadas Suci Badan/Pakaian/Tempat Tawaf Daripada Najis Menutup Aurat
JENIS – JENIS TAWAF
Berjalan Kaki
Tawaf Rukun (Haji Atau Umrah)
Bermula Pada Sudut Hajarul Aswad Dan Berniat Tawaf Jika Tawaf Wada’/Sunat/Nazar
Tawaf Qudum
Menjadikan Baitullah Di Sebelah Kiri Dan Berjalan Ke Hadapan
Tawaf Tahiyat
Mengelilingi Kaabah Tujuh (7) Kali Dengan Yakin
Beridtiba’ Bagi Tawaf Diiringi Dengan Sa’ie (Lelaki) Melakukan Ramal Bagi Tawaf Yang Diiringi Dengan Sa’ie (Lelaki) 3 Pusingan Pertama Istilam Hajarul Aswad Dan Mengucupnya/Istilam Rukun Yamani Dan Tidak Mengucupnya
Al-bait Membaca Zikir Dan Doa
Tawaf Sunat
Berjalan Bertujuan Tawaf
Tawaf Nazar Dilakukan Dalam Masjidil Haram Dan Di Luar Dari Hijr Ismail/ Syazarwan
SUNAT – SUNAT TAWAF
Tawaf Wada’
Berturut-turut Tujuh (7) Kali Pusingan Tawaf Dengan Khusyuk Dan Tawadhuk Solat Sunat Tawaf
Catatan
Dua Helai Kain Lepas (Tidak Bercantum) Sehelai Dipakai Untuk Menutup Auratnya Di Antara Pusat Dan Lutut Dan Sehelai Lagi Dibuat Selendang. Disunatkan Berwarna Putih
Pakaian Ihram Bagi Wanita Pula Hendaklah Menutup Semua Anggota Tubuh Selain Muka Dan Dua Pergelangan Tangan (Tiada Pakaian Khusus Seperti Jemaah Haji Lelaki)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
176
Hukum Asal : Bersentuhan Lelaki Dengan Perempuan Yang Halal Nikah Tanpa Lapik Batal Wuduk Namun Ada Rukhsah : Bermaksud Keringanan Yang Allah Berikan Kepada Umat Islam Dalam Melaksanakan Perintah Allah Di Saat-saat Darurah, Masyaqqah Atau Haajah Azimah : Bermaksud Suatu Kemestian Melaksanakan Perintah Allah Dalam Apa Jua Keadaan Sekalipun. Contoh : Wajib Berwuduk Semasa Tawaf Dan Solat
Oleh Itu Boleh Beralih Dari Pendapat Syafi’e Masyhur Kepada Pendapat Syafi’e Yang Marjuh Iaitu Tidak Batal Wuduk Jika Berlaku Persentuhan Lelaki Dan Perempuan Tanpa Syahwat Dalam Masyaqqah Dan Haraj Seperti Kesesakkan Di Tempat Tawaf Dan Selainya Catatan:Keputusan Muzakarah Haji Peringkat Kebangsaan Kali Ke- 21 Dan 22
Catatan
PENDAPAT INI DIGUNA PAKAI KETIKA : 1- BERMULA DARI KELUAR BANGUNAN PENGINAPAN SETERUSNYA HINGGA KETIKA DI DALAM MASJIDIL HARAM DAN MASJID NABAWI
2- KETIKA BERADA DALAM KEADAAN MASYAQQAH SEPERTI MENAIKI PESAWAT ATAU BAS SEPANJANG TEMPOH MENGERJAKAN HAJI/UMRAH SAHAJA --------SAH DIGUNA PAKAI UNTUK TAWAF DAN SEBAGAINYA SELAGI WUDUK TIDAK TERBATAL MENGIKUT MAZHAB SYAFI’E. CONTOHNYA, SEPERTI KELUAR ANGIN DARIPADA QUBUL ATAU DUBUR
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
177
PERHATIAN : JEMAAH HAJI HENDAKLAH BERHATI-HATI DENGAN NAJIS YANG TERDAPAT : 1. Selipar yang dibawa bersama semasa tawaf. 2. Anak kecil berlampin. 3. Pakaian yang bernajis. 4. Tahi burung yang jatuh semasa tawaf.
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
178
Catatan
Rukun
Yamani
Hijir
Ismail
Hajar
Aswad
Ke
Safa
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
179
TIANG LAMPU HIJAU (KAWASAN PERMULAAN DAN BERAKHIRNYA TAWAF) – BERSETENTANGAN DENGAN HAJARUL ASWAD
Catatan
HAJARUL ASWAD
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
180
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
181
GARISAN SAF SOLAT
DISEBABKAN
PERLUASAN
MASJDIL
HARAM
DAN
MATAF
YANG
MASIH
BELUM
SEMPURNA
DILAKUKAN,
KEADAAN
SEKARANG
ADALAH
BERBEZA
DENGAN
GAMBAR
DI
ATAS,
TETAPI
KEDUDUKAN
LAMPU
HIJAU
ADALAH
MASIH
BERSETENTANGAN
DENGAN
HAJARUL
ASWAD
SEBAGAI
TEMPAT
PENGECAMAN
UNTUK
PERMULAAN
TAWAF
SEPERTI
DI
ATAS
Catatan
TEMPAT PERMULAAN DAN BERAKHIR TAWAF DI TINGKAT ATAS
LALUAN KHAS TAWAF DI TINGKAT ATAS – DIGALAKKAN WARIS YANG MENYURUNG ATAU WARIS IKUT SAMA JIKA DISURUNG OLEH ORANG LAIN
DISEBABKAN
PERLUASAN
MASJDIL
HARAM
DAN
MATAF
YANG
MASIH
BELUM
SEMPURNA
DILAKUKAN,
KEADAAN
SEKARANG
ADALAH
BERBEZA
DENGAN
GAMBAR
DI
ATAS,
TETAPI
KEDUDUKAN
LAMPU
HIJAU
ADALAH
MASIH
BERSETENTANGAN
DENGAN
HAJARUL
ASWAD
SEBAGAI
TEMPAT
PENGECAMAN
UNTUK
PERMULAAN
TAWAF
SEPERTI
DI
ATAS
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
182
A. BATAL TAWAF 1. TERBUKA AURAT DENGAN SENGAJA 2. Menyentuh Kaabah/Kelambunya Termasuk Syazarwan 3. Terpesong Niat Seperti Sibuk Mencari Kawan (Sehingga Terlupa Yang Dia Sedang Tawaf) 4. Menyentuh Atau Memasuki Hijr Ismail 5. Tidak Yakin Tujuh (7) Pusingan Tanpa Menambah Satu Pusingan Untuk Menyakinkan (Sila Tambah Satu Pusingan Jika Ragu-ragu Sama Ada Telah Cukup Tujuh Atau Tidak)
Catatan
B. MAKRUH TAWAF TETAPI TIDAK BATAL 1. Makan/Minum Semasa Tawaf 2. Bercakap-cakap (Percakapan Yang Kurang Sopan) Semasa Tawaf 3. Baca Doa Dengan Nyaring 4. Bercakap Menggunakan Telefon Bimbit 5. Melakukan Ramal Dalam Semua Pusingan 6. Menahan Kentut, Buang Air Kecil Dan Air Besar
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
183
KAEDAH SAMBUNG JIKA BATAL TAWAF 1. Boleh Disambung (Pusingan Yang Terbatal Sahaja) Ditempat Pusingan Tawaf Yang Terbatal 2. Yang Afdhal Dibuat Semula Pusingan Yang Terbatal Sahaja Dan Bermula Di Rukun Hajarul Aswad
TAWAF/SA’IE DENGAN CARA MENYORONG KERUSI RODA 1. Jemaah Yang Disorong Dan Yang Menyorong Dikira Mendapat Pusingan Tawaf/Sa’ie 2. Hukum Ini Berbeza Dengan Tawaf Dan Sa’ie Secara Mendukung/Mengendong Hanya Dikira Seorang Sahaja Yang Terhasil
Catatan
SA’IE
Berjalan Ulang- Alik Antara Bukit Safa Dan Bukit Marwah Menurut Syarat-syaratnya
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
184
TEMPAT SA’IE DI TINGKAT ATAS (SUTOH)
SAFA
MARWAH
Catatan
PETUNJUK (LALUAN KE TEMPAT SA’IE BUKIT SAFA)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
185
BUKIT SAFA (TEMPAT PERMULAAN SA’IE)
Catatan
BATU BUKIT SAFA (TEMPAT PERMULAAN SA’IE) TINGGALAN BATU DI BUKIT SAFA
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
186
KAKI BUKIT SAFA MENUJU KE BUKIT MARWAH
LALUAN KERUSI RODA
Catatan
LAMPU HIJAU (BERLARI ANAK- SUNAT BAGI JEMAAH HAJI LELAKI ) LAMPU HIJAU TERDAPAT DI LALUAN ANTARA BUKIT SAFA KE BUKIT MARWAH DAN BUKIT MARWAH – KE BUKIT SAFA
Lampu
hijau
di
tempat
saei
Lampu
hijau
di
tempat
saei
bawah
tanah
(lowerground)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
187
KAKI BUKIT SAFA MENUJU KE BUKIT MARWAH
KE LALUAN SA’IE DARI BUKIT SAFA KE BUKIT MARWAH
Catatan
BUKIT MARWAH (TEMPAT BERAKHIR SA’IE)
TINGGALAN BATU DI BUKIT MARWAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
188
Perhatian: Jemaah perlu berhati-hati memandangkan sempadan akhir di tempat sa’ie di bawah tanah (lowerground)benar-benar hampir dengan dinding kaca Bukit Marwah
Catatan
KAKI BUKIT MARWAH MENUJU KE BUKIT SAFA
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
189
SYARAT SAH SA’IE 1. Dilakukan Selepas Tawaf Sama Ada Tawaf Haji/Tawaf Qudum (Ifrad/Qiran)/Umrah 2.
Bermula Di Bukit Safa Dan Berakhir Di Bukit Marwah
3.
Cukup Tujuh (7) Kali Dengan Yakin, Dikira Satu Kali Daripada Bukit Safa Ke Bukit Marwah Dan Satu Kali Daripada Bukit Marwah Ke Bukit Safa
4. Hendaklah Sampai Ke Penghujung Tempat Sa’ie Di Kaki Bukit Safa Dan Di Kaki Bukit Marwah (Ada Papan Tanda) 5.
Hendaklah Sa’ie Di Batnulwadi (Tempat Yang Termaklum)
6.
Mengekalkan Niat Sa’ie
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
190
420 METER
MARWAH
HIJIR ISMAIL
BABUS SALAM
MAQAM IBRAHIM TANDA HIJAU
TANDA HIJAU
KAABAH PINTU MASUK KE MAS’A
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
SAFA
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
191
TEMPAT SA’IE DI TINGKAT ATAS (SUTOH)
SAFA
MARWAH
Catatan
Kiraan
Sa’ei
Dari
kaki
Bukit
Safa
ke
Bukit
Marwah
di
Kira
1
dan
dari
Bukit
Marwah
ke
Bukit
Safa
di
kira
2
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
192
Perhatian: 1– Kawasan Tempat Laluan Untuk Pengguna Kerusi Roda Membuat Pusingan Di Kaki Bukit Safa Dan Marwah Telah Dikira Sampai Ke Kaki Bukit Tersebut (Tidak Semestinya Memanjat Ke Kawasan Tinggi). 2Jemaah Yang Berhenti Minum Air Zamzam Ketika Sa’ie Disyorkan Agar Melangkah Sedikit Kebelakang (undur) Dari Tempat Berhenti (Minum Air Zamzam) Sebelum Memulakan Sambungan Sa’ie. 3- Berhati-hati Dengan Kumpulan Yang Mengambil Kesempatan Mengunting Rambut Jemaah Dan Mengenakan Bayaran Yang Tinggi. 4- Tidak Ada Niat Iktikaf/Solat Tahayyat Masjid Di Kawasan Sa’ie Kerana Bukan Kawasan Masjid. Wanita Haid Boleh Berada Dikawasan Sa’ie (Antara Safa Dan Marwah). 5- Tidak Ada Ibadat Sa’ie Sunat. 6- Jemaah Perlu Peka Dengan Permulaan Dan Pengakhiran Safa Dan Marwah Jika Saei Di Bawah Tanah (lower ground).
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
193
SUNAT KETIKA MENGERJAKAN SA’IE 1.
Dalam Keadaan Berwuduk
2.
Menuju Ke Tempat Sa’ie Melalui Pintu Safa (Bab Al-safa)
3.
Menaiki Bukit Safa Dan Bukit Marwah Bagi Lelaki Sahaja
4.
Mengadap Ke Arah Kaabah/Kiblat Sambil Bertakbir
5.
Muwalat (Berturut-turut)
6.
Melakukan Ramal (Berlari-lari Anak Apabila Sampai Di Kawasan Yang Bertanda Lampu Hijau Bagi Lelaki Sahaja)
7.
Beridtiba’ Pada Semua Pusingan (Lelaki)
8.
Berdoa
9.
Berjalan Kaki
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
194
PENGERTIAN BERCUKUR ATAU BERGUNTING Menanggalkan/Menghilangkan Sekurang – Kurangnya 3 Helai Rambut Di Kepala Dengan Menurut Syarat-syarat Sahnya : 1– Masuk Waktu 2- Rambut Di Kepala 3- Tidak Kurang Daripada 3 Helai Rambut Yang Afdhalnya Bercukur Bagi Lelaki Dan Bagi Wanita Memadai Hanya Bergunting Rambut Sekadar Seruas Jari
WAKTU BERCUKUR ATAU BERGUNTING (UMRAH)
Catatan
PerhaTan:
1–
Boleh
Mencukur
Atau
MenggunTng
Sama
Ada
Rambut
Sendiri
Atau
Rambut
Orang
Lain
Apabila
Telah
Masuk
Waktunya.
2‐
Afdhal
Mencukur
Atau
MenggunTng
Rambut
Sendiri
Terlebih
Dahulu
Sebelum
Melakukannya
Untuk
Orang
Lain.
3‐
KeTka
BergunTng
Jemaah
Haji
Wanita
Hendaklah
Menjaga
Auratnya.
4‐
Hujung
Rambut
Juga
Dikira
Sah
Untuk
DigunTng.
5‐
Jemaah
Haji
Juga
Boleh
BergunTng
Ditempat
Penginapan.
6‐
Bagi
Jemaah
Haji
Lelaki
Yang
Botak
Licin
Sunat
Dilalukan
Mata
Pisau
Di
Atas
Kepala.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
195
PerhaTan:
1–
Kawasan
Tempat
Laluan
Untuk
Pengguna
Kerusi
Roda
Membuat
Pusingan
Di
Kaki
Bukit
Safa
Dan
Bukit
Marwah
Telah
Dikira
Sampai
Ke
Kaki
Bukit
Tersebut
(Tidak
SemesTnya
Memanjat
Ke
Kawasan
Tinggi).
2‐
Jemaah
Yang
BerhenT
Minum
Air
Zamzam
KeTka
Sa’ie
Disyorkan
Agar
Melangkah
Sedikit
Kebelakang
Dari
Tempat
BerhenT
(Minum
Air
Zamzam)
Sebelum
Memulakan
Sambungan
Sa’ie.
3‐
BerhaT‐haT
Dengan
Kumpulan
Yang
Mengambil
Kesempatan
MengunTng
Rambut
Jemaah
Dan
Mengenakan
Bayaran
Yang
Mahal.
4‐
Tidak
Ada
Niat
IkTkaf/Solat
Tahayyat
Masjid
Di
Kawasan
Sa’ie
Kerana
Bukan
Kawasan
Masjid.
Wanita
Haid
Boleh
Berada
Dikawasan
Sa’ie
(Antara
Safa
Dan
Marwah).
5‐
Tidak
Ada
Ibadat
Sa’ie
Sunat.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
196
TERTIB DIKIRA SAH APABILA RUKUN UMRAH DILAKSANAKAN MENGIKUT SUSUNAN YANG TELAH DITETAPKAN (PERKARA YANG DAHULU DI DAHULUKAN, PERKARA YANG KEMUDIAN DI KEMUDIANKAN)
Catatan
MANDI SUNAT IHRAM DI MANA-MANA SEBELUM BERNIAT
MEMAKAI PAKAIAN IHRAM SEMBAHYANG SUNAT IHRAM NIAT UMRAH
DI MIQAT
NIAT UMRAH DI MIQAT
SELEPAS NIAT SEHINGGA BERGUNTING
MENINGGALKAN LARANGAN DALAM MASA BERIHRAM
SELEPAS NIAT SEHINGGA MULA TAWAF
TALBIAH TAWAF
DI MAS’A
SA’IE
DI MARWAH/ DI MANA-MANA
BERCUKUR ATAU BERGUNTING TERTIB LAKSANAKAN SEMUA RUKUN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
197
PERGERAKAN
MENGERJAKAN
UMRAH
BAGI
JEMAAH
HAJI
YANG
TELAH
BERADA
TANAH
SUCI
Catatan
NIAT BERSYARAT Niat Ihram umrah bersyarat ialah niat umrah yang dikaitan dengan sesuatu, jika terhasil sesuatu itu maka terlepas dari larangan ihram
Contoh Niat Bersyarat: “Sahaja aku mengerjakan umrah dan aku berihram dengannya kerana Allah SWT sekiranya aku terhalangan oleh sesuatu, ketika itu aku jadi halal”
Nota: Tidak hanya terikat niat bersyarat bagi kes haid sahaja. bagi kes penyakit dan sebarang halangan juga boleh diniatkan dengan cara bersyarat
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
198
Dari Aisyah r.a: Diba’ah bin Zuber masuk ke tempat Rasulullah SAW dan berkata Ya Rasulullah saya ingin melaksanakan haji akan tetapi saya sakit, maka Rasulullah SAW bersabda laksanakanlah haji dan bersyarat (menambah syarat dalam niat ihram) tempat tahallulku di mana aku terhalang (HR Muslim)
Catatan
1.
Dalam
keadaan
Tdak
berhaid
dia
berniat
ihram
umrah
dengen
menyertakan
syarat
:
“sekiranya
aku
kedatangan
haid
dan
haidku
berterusan
sehingga
tarikh
pulang
maka
jadi
halallah
aku”
2. Dalam
keadaan
berhaid
dia
berniat
ihram
umrah
dengan
menyertakan
syarat;
“sekiranya
haid
aku
berterusan
sehingga
tarikh
pulang
maka
jadi
halallah
aku”
Dalam
keadaan
Tdak
berhaid
dia
berniat
ihram
umrah
kemudian
keTka
kedatangan
haid
dia
berkata
:
“
jika
haid
aku
berterusan
sehingga
tarikh
pulang
maka
jadi
halallah
aku”
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
199
PERINGATAN
:
LAFAZ
NIAT
BERSYARAT
BERIKUT
JUGA
BOLEH
DIGUNAKAN
DALAM
KEADAAN
TIDAK
BERHAID
JEMAAH
BERNIAT
IHRAM
BERSYARAT
DENGAN
MENYERTAKAN
SYARAT
SEPERTI
BERIKUT:
“SEKIRANYA
AKU
KEDATANGAN
HAID
SEBELUM
SELESAI
TAWAF
MAKA
AKU
JADI
HALAL”
Catatan
1. Ketika mengerjakan umrah yang hampir dengan waktu wuquf 2. Ketika mengerjakan umrah sunat selepas mengerjakan haji 3. Ketika mengerjakan umrah diluar musim haji Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Ibadat Umrah Dan Niat Bersyarat
MINGGU KEDUA BELAS
200
PERHATIAN
TIDAK
DIBENARKAN
BERNIAT
IHRAM
HAJI
BERSYARAT
KERANA
DIBIMBANGI
TIDAK
MENDAPAT
HAJI
PADA
TAHUN
TERSEBUT.
INI
KERANA
HAJI
TERIKAT
DENGAN
WAKTU
TERTENTU
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Ketiga Belas
TAHARAH DAN SOLAT
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
202
ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎﻡ ﳌﻜﺔ ﺍﳌﻜﺮﻣﺔ ﻭﺍﳌﺴﺠﺪ ﺍﳊﺮﺍﻡ
Catatan
PENGERTIAN WUDUK WUDUK BERMAKSUD MEMBASUH ANGGOTA TERTENTU DENGAN AIR DAN DILAKSANAKAN MENGIKUT CARA TERTENTU DENGAN NIAT BERWUDUK. ( SURAH AL MAIDAH : 6)
Wahai
orang‐orang
Yang
beriman,
apabila
kamu
hendak
mengerjakan
sembahyang
(padahal
kamu
berhadas
kecil),
maka
(berwuduklah)
Iaitu
basuhlah
muka
kamu,
dan
kedua
belah
tangan
kamu
melipu>
siku,
dan
sapulah
sebahagian
dari
kepala
kamu,
dan
basuhlah
kedua
belah
kaki
kamu
melipu>
buku
lali;
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
203
RUKUN WUDUK 1. NIAT (KETIKA MULA MEMBASUH MUKA) 2. MEMBASUH MUKA MENGIKUT HADNYA 3. MEMBASUH DUA(2) TANGAN HINGGA KE SIKU 4. MENYAPU KEPALA DENGAN AIR, SEKURANG-KURANGNYA TIGA (3) HELAI RAMBUT PADA HAD KEPALA 5. MEMBASUH DUA (2) KAKI HINGGA KE DUA BUKU LALI 6. TERTIB
Catatan
LOKASI - DALAM MASJIDIL HARAM/NABAWI - DALAM PERJALANAN/KENDERAAN - DI ARAFAH – MUZDALIFAH - MINA KAEDAH BERWUDUK # GUNA PENYEMBUR AIR/BOTOL AIR (DENGAN SYARAT AIR MENGALIR (SEKURANG-KURANGNYA TIGA (3) TITIS )
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
204
AMALAN SUNAT WUDUK 1. BERSUGI 2. MENGADAP KIBLAT 3. MEMBACA BASMALAH 4. MENCUCI DUA (2) TAPAK TANGAN HINGGA KE PERGELANGAN TANGAN 5. BERKUMUR-KUMUR. 6. MENYEDUT AIR KE DALAM HIDUNG. 7. MENYAPU AIR KE SELURUH KEPALA. 8. MENYAPU AIR KE SELURUH TELINGA LUAR DAN DALAM. 9. MENYELATI JANGGUT YANG TEBAL. 10. MENYELATI JARI TANGAN DAN KAKI. 11. MENDAHULUI ANGGOTA KANAN DARI ANGGOTA KIRI. 12. MEMBASUH DAN MENYAPU SEBANYAKTIGA (3) KALI. 13. MUWALAT ( BERTURUTAN ). 14. MEMBACA DOA SELEPAS BERWUDUK.
Catatan
1. KELUAR SESUATU SAMA ADA BENDA KERAS, CECAIR, ATAU ANGIN DAN SEBAGAINYA DARIPADA DUA JALAN QUBUL ATAU DUBUR. 2. HILANG INGATAN DENGAN SEBAB GILA, PENGSAN, MABUK, PITAM ATAU TIDUR YANG TIDAK TETAP KEDUDUKAN PUNGGUNGNYA. 3. BERSENTUH KULIT ANTARA LELAKI DAN PEREMPUAN YANG BUKAN MAHRAMNYA DENGAN TIDAK BERLAPIK. 4. MENYENTUH KEMALUAN (QUBUL DAN DUBUR) DENGAN TAPAK TANGAN ATAU PERUT ANAK JARI. SAMA ADA KEMALUAN SENDIRI ATAU ORANG LAIN. 5. MURTAD (KELUAR DARI ISLAM)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
205
WUDUK SEMASA DI TANAH SUCI HUKUM ASAL : BERSENTUHAN LELAKI DENGAN PEREMPUAN YANG HALAL NIKAH TANPA LAPIK BATAL WUDUK NAMUN ADA RUKHSAH : KERINGANAN YANG ALLAH BERIKAN KEPADA UMAT ISLAM DLM MELAKSANAKAN PERINTAH ALLAH DI SAAT-SAAT DARURAH, MASYAQQAH ATAU HAAJAH AZIMAH : SUATU KEMESTIAN MELAKSANAKAN PERINTAH ALLAH DALAM APA JUA KEADAAN SEKALIPUN. CONTOH : WAJIB BERWUDUK SEMASA TAWAF DAN SOLAT
OLEH ITU BOLEH BERALIH DARI PENDAPAT SYAFI’IE MASYHUR KEPADA PENDAPAT SYAFI’IE YANG MARJUH IAITU TIDAK BATAL WUDUK JIKA BERLAKU PERSENTUHAN LELAKI DAN PEREMPUAN TANPA SYAHWAT DALAM MASYAQQAH DAN HARAJ SEPERTI KESESAKKAN DI TEMPAT TAWAF KEPUTUSAN MUZAKARAH HAJI PERINGKAT KEBANGSAAN KALI KE- 21 DAN 22
Catatan
- PENDAPAT INI DIGUNA PAKAI KETIKA :
1- BERMULA DARI KELUAR BANGUNAN PENGINAPAN SETERUSNYA HINGGA KETIKA DI DALAM MASJIDIL HARAM ATAU MASJID NABAWI
2- KETIKA BERADA DALAM KEADAAN MASYAQQAH SEPERTI MENAIKI PESAWAT ATAU BAS SEPANJANG TEMPOH MENGERJAKAN HAJI/UMRAH SAHAJA --------SAH DIGUNA PAKAI UNTUK TAWAF DAN SEBAGAINYA SELAGI WUDUK TIDAK TERBATAL MENGIKUT MAZHAB SYAFI’IE. CONTOHNYA, SEPERTI KELUAR ANGIN DARIPADA QUBUL ATAU DUBUR
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
206
Catatan
TAYAMMUM ERTI TAYAMMUM TAYAMMUM IALAH MENYAPU DEBU TANAH YANG BERSIH KE MUKA DAN KEDUA-DUA TANGAN SAMPAI KE SIKU, MENGGUNAKAN DEBU YANG SUCI DENGAN BEBERAPA SYARAT SEBAGAI GANTI KEPADA WUDUK ATAU MANDI WAJIB
KEUZURAN YANG MENGIZINKAN TAYAMMUM 1. KETIADAAN AIR. 2. ADA AIR TETAPI TIDAK DAPAT DIGUNAKAN KERANA SUKAR MENGAMBILNYA ATAU UNTUK KEGUNAAN MAKAN DAN MINUM ATAU HARGANYA MAHAL. 3. SAKIT YANG MUDARAT JIKA DIGUNAKAN AIR.
SYARAT – SYARAT TAYAMMUM 1. 2. 3. 4. 5.
SUDAH MASUK WAKTU SOLAT FARDU TIDAK MENDAPAT AIR SETELAH BERUSAHA MENCARI DENGAN DEBU YANG SUCI TIDAK BOLEH MENGGUNAKAN AIR DISEBABKAN SAKIT SUCI DARI NAJIS
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
207
RUKUN DAN CARA TAYAMMUM RUKUN TAYAMMUM 1. Niat,
dengan
lafaz
“sahaja
aku
bertayammum
untuk
membolehkanku
mengerjakan
solat
kerana
Allah
Ta’ala”.
2. Mengusap
muka
dan
dua
telapak
tangan
sampai
ke
siku
sekali
dengan
debu
tanah
yang
suci.
3. Meratakan
debu
keseluruh
anggota
tayammum,
iaitu
muka
dan
kedua‐dua
tangan.
4. Ter
Catatan
PERHATIAN 1.
Cara
bertayammum
untuk
hadas
kecil
dan
hadas
besar
adalah
sama.
2.
Satu
tayammum
hanya
untuk
satu
perkara
wajib
dan
beberapa
sunat.
3.
Solat
dengan
tayammum
kerana
ke
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
208
Catatan
1. MAKSUDNYA : MENYAPU AIR DI ATAS BALUTAN ATA U S I M E N ATA U S E U M PA M A N YA , B A G I ANGGOTA WUDUK KETIKA WUDUK. 2. Q IAS KEPADA HUKUM MENYAPU ATAS KHUF ( S A R U N G K A K I YA N G D I G U N A K A N O L E H SESETENGAH TEMPAT YANG MEMPUNYAI MUSIM SEJUK) DAN SERBAN. 3. HAL YANG SAMA BERLAKU PADA TEMPAT PATAH YANG DI SIMENKAN, BALUTAN KEPALA ATAU TEMPAT DARAH KELUAR, BALUTAN KUDIS, BALUTAN LUKA AKIBAT PEMBEDAHAN DAN SEBAGAINYA. (FIQH ISLAMI 1/346).
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
209
1. PERLU MEMBASUH ANGGOTA WUDUKNYA YA N G S I H AT D A N M E N YA P U PA D A JABIRAHNYA. 2. DIGALAKKAN UNTUK I’ADAH (ULANG) SOLAT YANG DILAKUKANNYA DENGAN WUDUK SOHIBUL JABIRAH. CATATAN:
* MUZAKARAH HAJI KE-20 (MELAKA)
Catatan
PANDANGAN MAZHAB - KES BATAL WUDUK PANDANGAN MAZHAB SYAFIE (PANDANGAN M A R J U H ) D A L A M K E S B ATA L W U D U K : PENDAPAT PILIHAN BERDASARKAN MASLAHAT JEMAAH HAJI T I D A K B ATA L W U D U K J I K A B E R L A K U PERSENTUHAN (KULIT) ANTARA LELAKI DAN WANITA KETIKA TAWAF DAN DALAM KEADAAN M A S YA Q Q A H ( K E PAYA H A N / K E S U S A H A N ) DENGAN SYARAT TANPA SYAHWAT. * KEPUTUSAN: MUZAKARAH HAJI PERINGKAT KEBANGSAAN KALI KE-21 PADA 5-7 JUN 2005 BERTEMPAT DI SHAH ALAM.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
210
Catatan
MAKSUD SOLAT SATU IBADAT YANG MENGHUBUNGKAN HAMBA DENGAN TUHANNYA, MENGANDUNGI BEBERAPA PERKATAAN DAN PERBUATAN YANG DIMULAI DENGAN TAKBIR DAN DISUDAHI DENGAN SALAM
Sabda Nabi S.A.W “ Amalan yang pertama yang dihisab (Allah) atas seseorang hamba pada hari kiamat nanti ialah solat. Jika solat sesorang baik, baiklah pula seluruh amalannya dan begitu sebaliknya”. (HR At-Tabrani)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
211
KESEMPURNAAN DAN PERKARA UTAMA DALAM SOLAT • SYARAT-SYARAT SAH SOLAT • RUKUN-RUKUN SOLAT • SUNAT AB’AD DAN SUNAT HAI’AT • PERKARA MAKRUH DALAM SOLAT • PERKARA MEMBATALKAN SOLAT • WAKTU–WAKTU YANG HARAM SOLAT SUNAT YANG TIADA BERSEBAB
Catatan
SYARAT – SYARAT SAH SOLAT 1. ISLAM 2. BERAKAL 3. SUCI DARIPADA HADAS KECIL DAN BESAR 4. SUCI DARIPADA NAJIS PADA BADAN, PAKAIAN DAN TEMPAT 5. YAKIN MASUK WAKTU 6. MENGADAP kiblat 7. MENUTUP AURAT 8. MENGETAHUI FARDU DAN SUNAT 9. TIDAK MELAKUKAN PERKARA-PERKARA YANG MEMBATALKAN SOLAT
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
212
RUKUN SOLAT 13 PERKARA 1. NIAT. 2. TAKBIRATULIHRAM. 3. BERDIRI BAGI YANG MAMPU. 4. MEMBACA SURAH AL-FATIHAH. 5. RUKU’ DENGAN TAMA’NINAH (TAMA’NINAH IALAH TENANG DAN TERTIB, TIDAK TERBURU-BURU). 6. ‘IKTIDAL DENGAN TAMA’NINAH. 7. SUJUD DUA (2) KALI, DENGAN TAMA’NINAH. 8. DUDUK ANTARA DUA SUJUD, DENGAN TAMA’NINAH 9. MEMBACA TASYAHHUD AKHIR. 10. DUDUK TASYAHHUD AKHIR. 11. SELAWAT ATAS NABI S.A.W DALAM TASYAHHUD AKHIR 12. MEMBACA SALAM. 13. TERTIB.
Catatan
SUNAT AB’AD DAN SUNAT HAIAT SUNAT AB’AD Sunat ab’ad ialah amalan–amalan sunat yang dikuatkan dalam solat, jika tertinggal maka disunatkan menggantinya dengan sujud sahwi. Amalan sunat ab’ad ialah : 1. membaca tahiyyat awal 2. Membaca selawat semasa tahiyyat awal 3. Membaca selawat untuk keluarga Nabi Muhammad S.A.W ketika membaca tahiyyat akhir 4. Membaca doa Qunut pada Solat Subuh dan Solat Witir pada malam 16 hingga akhir bulan Ramadhan.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
213
SUNAT HAIAT
1. Mengangkat
kedua‐dua
belah
tangan
sehingga
ibu
jari
bersetentangan
dengan
dua
telinga
ke
SUNAT HAIAT
9.
Memuji
Allah
S.W.T
ke
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
214
PERKARA MAKRUH DALAM SOLAT 1. Mengerjakan
sembahyang
ke
PERKARA MEMBATALKAN SOLAT 1. Berkata–kata dengan sengaja. 2. Bergerak tiga (3) kali berturut–turut. 3. Kedatangan hadas kecil atau besar. 4. Terkena najis. 5. Terbuka aurat. 6. Berubah niat. 7. Berpaling badan (dada) dari arah kiblat. 8. Makan/minum walau sedikit. 9. Ketawa dengan mengeluarkan suara. 10. Menangis hingga mendenggar suara. 11. Memanjangkan rukun yang pendek. 12. Murtad. 13. Mendahului imam/terkemudian daripada imamnya melebihi tiga (3) pergerakan.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
215
WAKTU HARAM SOLAT SUNAT YANG TIADA BERSEBAB 1. 2. 3. 4. 5.
Waktu terbit matahari sehingga naik sekadar segalah. Waktu matahari di tengah langit sehingga gelincir matahari. Waktu matahari hendak tenggelam. Sesudah solat Asar sehingga Maghrib. Sesudah solat Subuh sehingga syuruk.
Tetapi seandainya solat yang didahului oleh sebab mempunyai tidaklah dilarang. Seperti : 1. 2. 3. 4.
Solat qada Solat jenazah Solat tahiyatul masjid Solat sunat wuduk dan sebagainya
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
216
SOLAT JENAZAH - Hukum: fardu kifayah. - Wanita juga boleh menunaikan solat jenazah berjemaah bersama-sama dengan lelaki. - Biasa ditunaikan selepas selesai solat fardu.
RUKUN SOLAT JENAZAH 1. Niat mendirikan solat jenazah. 2. Berdiri bagi yang berkuasa. 3. Empat kali takbir. 4. Membaca Al-Fatihah. 5. Membaca selawat ke atas Nabi s.A.W (selepas takbir kedua). 6. Doa’ ke atas mayat (selepas takbir ketiga). 7. Salam. Catatan
RUKUN SOLAT JENAZAH LAFAZ NIAT SOLAT JENAZAH :
SAHAJA AKU SEMBAHYANG ATAS MAYAT INI, 4 TAKBIR FARDU KIFAYAH, KERANA ALLAH TAALA.
1. MEMBACA AL-FATIHAH SELEPAS TAKBIR YANG PERTAMA 2. BERSELAWAT SELEPAS TAKBIR KE-2, SEKURANGKURANGNYA:
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
217
3. BERDOA BAGI MAYAT SELEPAS TAKBIR KE-3 SEKURANG-KURANGNYA: (JIKA MAYAT LELAKI)
(JIKA MAYAT PEREMPUAN)
(JIKA MAYAT RAMAI)
4. MEMBERI SALAM SELEPAS TAKBIR KE-4:
Catatan
SOLAT JUMAAT ( WANITA ) SABDA RASULULLAH S.A.W “SOLAT JUMAAT ITU HAK WAJIB DIKERJAKAN OLEH TIAP-TIAP ORANG ISLAM DENGAN BERJEMAAH, KECUALI EMPAT (4) JENIS MANUSIA: HAMBA SAHAYA YANG DIMILIKI, PEREMPUAN, ANAK-ANAK DAN ORANG YANG SAKIT. “ ( ABU DAUD & HAKIM )
Kesimpulan 1. Wanita tidak wajib solat Jumaat. 2. Jika mereka solat juga, hendaklah duduk di kawasan yang ditetapkan. 3. Selesai solat Jumaat, wanita tidak perlu solat zohor. 4. Lebih afdhal solat zohor di kediaman sendiri.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
218
SOLAT MENGHORMATI WAKTU Adalah solat fardu yang didirikan oleh orang yang tidak ada kemudahan atau kemampuan untuk bersuci atau berhalangan menggunakan air (faqid tohurayn). Contohnya seperti di dalam kapal terbang, dalam bas dan sebagainya. Wajib mengulangi solatnya apabila dia sudah memperolehi kemudahan atau kemampuan untuk bersuci atau tiada berhalangan menggunakan air jika waktu solat masih ada. Qada’ (ganti) jika waktu solat telah luput. Rujuk – Fiqh ‘ala Mazahib al ‘Arba’ah 1/167 - Bayan Lil Haj Siri 2 1430H Rujuk – KItab al Majmu’ Syarh al- Muhazzab, Dar Ihya’ al Turath, juz 2 hlm. 322-323
Catatan
PERHATIAN
SOLAT HORMAT WAKTU BAGI FAQID TOHURAYN KETIKA MUSAFIR BOLEH DIjamakKAN SECARA jamak TAKHIR SAHAJA DAN QASAR
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
219
MASBUQ DAN MUAFIQ MUWAFIQ
Muwafiq
ialah
makmum
yang
dapat
membaca
surah
Al– Fa
Masbuq
ialah
makmum
yang
Catatan
KAIFIAT SOLAT DALAM KEADAAN SAKIT Lazimnya waris atau sesiapa jua boleh menolong orang sakit atau uzur untuk mengambil wuduk, setelah itu tentukan pesakit atau orang yang uzur itu mengadap kiblat mengikut keadaan dan daya kemampuannya seperti berikut:
1. Duduk iftirasy (seperti duduk antara sujud). 2. Berbaring mengiring mengadap kiblat. 3. Berbaring terlentang (kaki dan kepala mengadap kiblat). 4. Isyarat kepala dan mata. 5. Memadai dikerjakan solat dalam hati.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
220
1. Niat i’tikaf bila masuk masjid. 2. Solat sunat tahiyyatul masjid. 3. Perbanyakkan solat sunat. 4. Membaca al-quran. 5. Berzikir. 6. Bersedekah. 7. Menjauhi perbuatan haram, makruh dan lagha (sia – sia). 6. Jika hendak berdoa – hendaklah mengadap kiblat. 7. Sentiasa dalam keadaan berwuduk.
Catatan
MENGERJAKAN DUA (2) RAKAAT SAHAJA BAGI SOLAT zohor, ASAR DAN ISYAK. TIDAK BAGI SOLAT MAGHRIB DAN SUBUH
1. Hendaklah perjalanan itu diharuskan oleh syarak. 2. Jauh perjalanan tidak kurang daripada dua (2) marhalah (91 kilometer). 3. Berniat qasar dan takbiratul ihram. 4. Tidak berimam dengan orang yang solat tamam (sempurna). 5. Hendaklah solat qasar itu terdiri daripada solat yang empat (4) rakaat sahaja. Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
221
Menghimpunkan solat zohor dengan Asar, Maghrib dengan Isyak.
Jamak taqdim Mengerjakan sembahyang Zohor dan Asar dalam waktu Zohor atau Maghrib dan Isyak dalam waktu Maghrib.
Jamak ta’khir Mengerjakan sembahyang Zohor dan Asar dalam waktu Asar atau Maghrib dan Isyak dalam waktu Isyak.
Catatan
SYARAT JAMAK TAQDIM 1. Mendahulukan sembahyang Zohor daripada Asar dan Maghrib daripada Isyak. 2. Berniat jamak dalam sembahyang pertama sebelum salam (afdhalnya dalam takbiratul ihram) 3. Berturut-turut di antara sembahyang yang dijamakkan itu. 4. Berkekalan perjalanan hingga takbiratul ihram sembahyang yang kedua. 5. Berkeyakinan adanya waktu sembahyang yang pertama berkekalan sehingga didirikan sembahyang yang kedua.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
222
SYARAT JAMAK TA’KHIR
1. Hendaklah berniat jamak dalam waktu yang pertama, 2. B e r k e k a l a n p e r j a l a n a n h i n g g a m e m b e r i s a l a m sembahyang yang kedua.
Perhatian 1. Jamak ta’khir harus dikerjakan dengan menunaikan solat Asar diikuti dengan Zohor atau Isyak diikuti dengan Maghrib. Sunat dahulukan solat Zohor diikuti dengan Asar, begitu juga solat Maghrib dengan Isyak kecuali waktunya sempit tidak mencukupi dua solat fardu maka wajiblah didahulukan solat yang empunya waktu (sahibul wakt) 2. Solat jamak dikerjakan dengan dua azan dan dua iqamah. 3. Jika solat itu dikerjakan dengan berjemaah maka makmum hendaklah berniat menjadi makmun dan imam berniat menjadi imam. Catatan
BEBERAPA PERINGATAN BERKAITAN SOLAT 1. MENINGGALKAN SOLAT Hal ini adalah suatu kekufuran berdasarkan al-quran, sunah dan ijmak ulama’. Allah berfirman yang bermaksud. “Apakah yang membuat kalian masuk ke dalam neraka saqar?. “Mereka menjawab (Kerana) kami dulu tidak termasuk orang yang mendirikan solat”. (Al-Muddathir :42,43) Sabda Rasulullah S.A.W “Perjanjian antara kami dengan mereka adalah solat, barang siapa meninggalkannya maka dia kafir”. (HR Ahmad dan lainnya)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
223
BEBERAPA PERINGATAN BERKAITAN SOLAT 2. MELENGAH-LENGAHKAN SOLAT Allah berfirman yang bermaksud: “Sesungguhnya solat itu wajib atas orang beriman dalam waktu yang sudah ditentukan”. (An-Nisa’ – 103) Oleh itu, melengah-lengahkan solat tanpa uzur yang dibolehkan syarak adalah berdosa besar. Sabda Rasulullah S.A.W “ Itu adalah solat orang munafik. Dia duduk menunggu matahari, sampai jika matahari sudah berada antara dua tanduk syaitan (hendak tenggelam) dia berdiri dan mendirikan empat (4) rakaat, sedangkan dia tidak mengingati Allah dalamnya kecuali sedikit. (HR Muslim) Catatan
BEBERAPA PERINGATAN BERKAITAN SOLAT 3. TIDAK BERJEMAAH DI MASJID HARAM/NABAWI
Sabda Rasulullah S.A.W “Siapa yang mendengar seruan azan tetapi tidak memenuhinya maka tidak ada solat baginya, kecuali kerana uzur”. (HR Ibnu Majah) 4. TIDAK TAMA’NINAH DALAM SOLAT
Tama’ninah adalah rukun solat dan tidak sah solat tanpanya. Tama’ninah ertinya tenang ketika sedang ruku', iktidal, sujud dan duduk antara dua sujud. Tenang maksudnya sampai tulang kembali pada posisi dan persendiannya. Tidak tergesa-gesa dalam penggantian dari rukun ke rukun lainnya.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
224
SOLAT JAMAK DI ARAFAH DAN MINA 1. Harus jamak solat fardu di Arafah dan Mina 2.Solat jamak secara tamam (tidak qasar) 3.Sebab harus jamak : - kerana nusuk ( ibadah ) - kerana masyaqqah * • Mesyuarat JK Ibadat Haji 1427/2006 – rujuk kitab al – Majmu’ syarah al muhazzab, Imam Aby Zakariya Mahyuddin bin Syaraf al Nawawy ; m/s 384 jilid 4 Dar Fikr
Catatan
PERHATIAN Sebaik sahaja tiba di Madinah- jemaah haji tidak dibenarkan menunaikan solat secara jamak/ qasar – ini kerana mereka telah terputus dari status musafir. Jemaah telah mengetahui mereka akan berada di Madinah selama 8 hari. Sebelum bertolak ke Makkah, jemaah tidak dibenarkan menunaikan solat jamak/qasar di hotel di Madinah ini kerana mereka belum lagi memulakan musafir.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
225
PERHATIAN Solat secara jamak/qasar–hanya boleh dilakukan setelah bas bergerak dan berhenti di masjid atau surau perhentian lebuh raya dalam perjalanan ke Makkah. Begitu juga bagi kes jemaah yang akan bergerak ke Arafah tidak dibenarkan menunaikan solat jamak/qasar semasa di bangunan penginapan Makkah, ini kerana jarak tidak mencukupi sebagai syarat qasar/jamak.
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Taharah Dan Solat
MINGGU KETIGA BELAS
226
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Keempat Belas
PENYELESAIAN KEPADA PERMASALAHAN DARAH WANITA DAN LAIN-LAIN
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
228
PERMASALAHAN DARAH WANITA
USTAZAH
YUSNAH
YUSUF
Catatan
1
Jenis-jenis Darah
2
Permasalahan Haid
3
Darah Yang Keluar Melebihi Maksimum Haid
4
Darah Semasa Hamil Dan Keguguran
5
Darah Selepas Menopous
6
Keputihan
7 3
Angin Keluar Daripada Faraj
8
Rutubat al Farj
3 9
Daim al Hadas
4 10
Larangan Semasa Haid
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
229
Catatan
HAID
ISTIHADHAH
NIFAS
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
FASAD
WILADAH
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
230
HAID
TAKRIF
HAID
Syarak: Darah tabi`ie, keluar dari rahim wanita sihat, baligh, dalam waktuwaktu dan tempoh tertentu.
Istilah Perubatan: Pendarahan dari selaput rahim, terjadi secara berulang setiap bulan bagi wanita subur disebabkan perubahan normal daripada keseimbangan hormon tubuh, lazimnya didahului pengovulun
Catatan
ISTIHADHAH
Darah yang keluar kurang daripada satu hari satu malam, melebihi tempoh maksimum haid dan maksimum nifas.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Darah yang keluar antara tempoh dua pusingan haid kurang daripada 15 hari.
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
231
Catatan
BERKAITAN
Wiladah:
Darah
yang
keluar
mengiringi
kelahiran
bayi.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Nifas:
Darah
yang
keluar
selepas
melahirkan
bayi.
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
232
PERMASALAHAN HAID Catatan
Maksud:
sesuatu
yang
memastikan haid
berlaku.
Apabila
darah
keluar
daripada
kemaluan.
Darah
yang
masih
berada
dalam faraj belum
berlaku
haid.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Kisah
seorang
wanita
menyalakan
lampu
untuk
melihat darah dalam faraj
dan
penjelasan
oleh
SaidaHna
Aisyah
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
Minimum
umur:
9
tahun
Qamariyah
(8
tahun,
8
bulan
21
hari
Masihi)
Sebelum
9
tahun
dikira
isHhadhah
atau
penyakit
MINGGU KEEMPAT BELAS
233
Minimum:
1
hari
1
malam
(24
jam)
Maksimum:
15
hari
15
malam
Kebiasaan:
3,4,5,6,
atau
7
hari
dan
malam
Jawapan
Rasulullah
S.A.W
kepada
Ummu
Salamah:
Dalil
ﻟﺘﻨﻈﺮ ﻗﺪﺭ ﺍﻟﻠﻴﺎﻟﻰ ﻭﺍﻷﻳﺎﻡ ﺍﻟﺘﻰ ﲢﻴﻀﻬﻦ ﻭﻗﺪﺭﻫﻦ ﻣﻦ ﺍﻟﺸﻬﺮ
ﻓﺘﺪﻉ ﺍﻟﺼﻼﺓ ﺛﻢ ﻟﺘﻐﺘﺴﻞ ﺛﻢ ﻟﺘﺴﺘﻐﺜﺮ ﻭﺗﺼﻠﻰ
Catatan
SHAFI’IE
Mazhab Syafi`ie: cukup dengan sekali haid sahaja. Dalilnya: hadis Ummu Salamah: ....
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
HANBALI
Mazhab Hanbali:
cukup dengan dua kali haid sahaja.
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
234
FATRAH
AL‐NAQA’
Darah
keluar
dan
berhenH
berselang‐seli
1
atau
2,3,
hari
dalam tempoh masa haid
Mazhab
Syafi`ie
:
Ada
dua
pendapat
1
2
PERTAMA: Hari-hari darah keluar dan harihari terhenti dalam tempoh haid semuanya dikira haid. Ini pendapat rajih dalam Mazhab Syafi`ie, sama dengan pendapat Hanafi.
KEDUA: Hari-hari darah keluar digabungkan dan dikira haid, Hari-hari berhenti digabungkan dan dikira suci. Diistilahkan sebagai talfiq
Catatan
TIGA
Syarat
:
Kitab
Al‐Iqna`
kemukakan
3
syarat
untuk
keadaan
dikira
haid:‐
Tempoh
hari
terhenH
dan
hari
keluar
darah
Hdak
melebihi
15
hari
(maksimum
Haid).
Tempoh
darah
terhenH
dan
keluar
Hdak
kurang
dari
1
hari
1
malam.
Tempoh
suci
antara
dua
haid
Hdak
melebihi
15
hari
(minimum
suci).
Sah
ibadat
yang
dilakukan
seperB
solat,
puasa
dan
tawaf
dengan
syarat:
Tempoh
suci
antara
hari‐hari
haid
melebihi
tempoh
1
hari
1
malam
iaitu
24
jam.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
235
Catatan
• FATRAH
NAQA’
hanya
terpakai
kepada
jemaah
haji
wanita
yang
akan
meninggalkan
Makkah
dalam
waktu
terdekat
•
FATRAH
NAQA’
Hdak
terpakai
jika
waktu
berada
di
Makkah
masih
panjang
dan
sempat
menunggu
tempoh
suci
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
236
TEMPOH SUCI ANTARA DUA HAID
Pendapat Jumhur Ulama’: Waktu suci mesti sekurang-kurangnya 15 hari 22
7
1
29
15 hari
Pendapat Hanbali: Waktu suci mesti sekurang-kurangnya 13 hari 20
7
1
27
13 hari
Catatan
WARNA
DARAH
HAID
1.
Merah
kehitaman
2.
Merah
tua
3.
Coklat
4.
Kuning
5.
Keruh
(seperH
air
tanah)/kuning
kepuHhan
Hdak
jernih
Majoriti: semua warna tersebut yang keluar dalam tempoh kebiasaan haid dikira haid Dalilnya:
Hadis
`Alqamah;
Para
wanita
menghantar
bekas
berisi
kapas
kepada
Aisyah
RA
dan
jawapan
Aisyah
RA
kepada
mereka
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
WARNA
DARAH
HAID
MINGGU KEEMPAT BELAS
237
1.Keruh
(Air
tanah)/kuning
kepuHhan
Hdak
jernih
keluar
selepas
tempoh
kebiasaan
haid
sehingga
maksimum
haid
(15
hari) ulama’
khilaf.
khilaf
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
238
• KUNING
DAN
KEKERUHAN
hanya
terpakai
kepada
jemaah
haji
wanita
yang
akan
meninggalkan
Makkah
dalam
waktu
terdekat
•
KUNING
DAN
KEKERUHAN
Hdak
terpakai
jika
waktu
berada
di
Makkah
masih
panjang
dan
sempat
menunggu
tempoh
suci
Catatan
PERMASALAHAN istihadhah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
239
Darah keluar kurang dari dari tempoh minimum haid 24 jam @ 1hari 1 malam Darah yang keluar antara tempoh dua pusingan haid kurang daripada 15 hari Darah yang keluar melebihi maksimum haid Darah keluar melebihi tempoh maksimum haid tanpa henti
Darah keluar semasa hamil- selain Mazhab Syafi'ie Darah keluar selepas putus haid- selain Mazhab Syafi'ie
Catatan
Darah Yang Keluar Melebihi Maksimum Haid
Biasa mengalami haid,
Biasa mengalami haid,
tidak mampu bezakan warna darah haid
mampu bezakan warna darah haid
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
240
Darah Yang Keluar Melebihi Maksimum Haid Biasa mengalami haid, tidak mampu bezakan warna darah haid, ulama’ khilaf: 1
Syafi`ie, Maliki dan Hanbali:
tempoh haid dikira mengikut kebiasaan haid, yang lebih dikira sebagai darah istihadhah
2
Sesetengah Mazhab Syafi`ie: bezakan darah yang keluar 15 hari dengan yang keluar melebihi 15 hari
Lebih 15 hari,
tempoh
haid
dikira
mengikut kebiasaan haid.
Kurang 15 hari,
semua
hari
keluar
darah
dikira
sebagai
haid.
Catatan
Lebih 15 hari,
tempoh
haid
dikira
mengikut kebiasaan haid. HAID
isHhadhah
1
7
Permulaan haid
Kebiasaan haid
15
18
Maksimum haid
Kurang 15 hari,
semua
hari
keluar
darah
dikira
sebagai
haid.
HAID
7
1 Permulaan haid
Kebiasaan haid
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
13
15 Maksimum haid
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
241
Darah Yang Keluar Melebihi Maksimum Haid Biasa mengalami haid, mampu bezakan warna darah haid:
1
2
MajoriB:
tempoh
haid
dikira
mengikut kebiasaan
haid
1.Penentuan
tempoh
haid
mengambil
kira
perbezaan warna darah*;
jika
10
hari
merah
kehitaman,
yang
bakinya
berwarna
merah,
tempoh
10
hari
berwarna
merah
kehitaman
dikira
haid,
yang
lain
dikira
isBhadhah,
dalil
pendapat
ini
hadis:
ﺩﻡ ﺍﳊﻴﺾ ﺃﺳﻮﺩ ﻳﻌﺮﻑ
Syafi`ie
kemukakan
dua
pendapat:
2.
Tempoh
haid
dikira
mengikut
tempoh kebiasaan
haid
* Sila lihat k.kerja muzakarah ke 27
Catatan
Darah
Keluar
Melebihi
Tempoh
Maksimum
Haid
Tanpa
HenH
• Wanita tidak ingat kebiasaan, permulaan dan penghabisan haid (Mutahayyirah) 1 • Mutahaiyyirah
mengira
tempoh
haid
1 hari 1 malam
sama
seperB
wanita
pertama
kali
mengalami
haid
dan
Bdak
dapat
membezakan
warna
darah
haid
• Mazhab Syafi`ie ada dua pendapat • Mazhab Hanbali Mutahaiyyirah perlu mengira haidnya 6 atau 7 hari, baki yang lain dikira istihadhah
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
2
• Mutahaiyyirah
dikira
senBasa
beristihadhah
(pendapat
paling
rajih).
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
242
• Ada Dua Pendapat
Catatan
Darah yang keluar dalam keadaan di atas dikira darah fasad, bukan darah haid
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Keluar selepas keguguran dikira nifas
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
243
Pendapat fuqaha’ dalam isu ini didasarkan kepada penelitian dan pengalaman SHAFIE
HANBALI
Mazhab Syafi`ie:
usia menopous mengikut kebiasaan keluarga, lumrahnya 62 tahun, darah keluar selepas usia menopous dikira haid HANAFI
Mazhab Hanbal: usia menopous 55 tahun, darah keluar selepasnya bukan haid MALIKIYAH: Mazhab Maliki:
Mazhab Hanafi: usia menopous 55 tahun,
selepas 55 bukan haid
Selepas 50 hingga 70 tahun perlu ditentukan pakar, pendapat mereka diterima Selepas 70 bukan haid
Catatan
MENOPOUS
MENURUT
PERUBATAN
• Purata
umur
majoriB
wanita
Malaysia
putus
haid
49.5
tahun.
• Secara
rawak
wanita
menopous
antara
45
hingga
55
tahun
• Wanita
benar‐benar
dikira
menopous
bila
Bada
haid
selama
6
bulan
atau
setahun
berturut‐turut
• Pendarahan
semula
selepas
menopous
bukan
haid
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
244
• Darah yang keluar selepas putus haid bagi wanita yang telah tiada haid selama 6 bulan atau lebih dalam keadaan biasa dikira haid, ini berdasarkan kepada pandangan Syafi`iyah. • Jika wanita tersebut menghadapi masalah, seperti tidak dapat melakukan Tawaf Rukun kerana terpaksa pulang ke Malaysia atau bertolak ke Madinah dan tiada pilihan maka ia dikira sebagai darah istihadhah, ini bertaklid kepada pandangan Malikiyah, Hanafiyah dan Hanabilah.
Catatan
PERMASALAHAN ANGIN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
245
1)
Wuduk
terbatal
apabila
keluar
sesuatu
daripada
atau dubur.
qubul qubul
atau
dubur.
2)
Biasanya
angin
keluar
daripada
dubur,
namun
demikian
ada
yang
mengalami
keluar
daripada
qubul.
Catatan
Fuqaha’ khilaf “Apakah angin keluar daripada Qubul membatalkan wuduk?:” 1
2
3
Syafi`ie, Ahmad dan Muhammad: Membatal kan wuduk
Hanafi: Tidak Membatal kan wuduk
Kitab Tuhfah nu kilkan: Batal ﻭﻟﻮ ﺭﻳﺤﺎ ﻣﻦ ﺫﻛﺮﻩ ﺃﻭ ﻗﺒﻠﻬﺎ
Angin yang hanya berada di dalam faraj tidak membatalkan wuduk Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
246
Keadaan
Angin
yang
keluar
dari
kemaluan
hadapan
• Angin
yang
keluar
dari
saluran
kencing/qubul
(lelaki
atau
perempuan)‐
hukumnya
membatalkan
wuduk,
jika
angin
keluar
kerap
dianggap
sebagai
daimul
hadas
• Angin
yang
keluar
dari
rahim
melalui
saluran
peranakan
‐
batal
wuduk,
sekiranya
jemaah
haji
senBasa
menghadapi
masalah
tersebut
maka
mereka
tergolong
dalam
golongan
daimul
hadas.
• Angin
Hdak
keluar
daripada
permukaan
faraj
dan
hanya
berada
di
dalam
sahaja,
maka
Bdak
membatalkan
wuduk
• Bunyi
diluar
permukaan
faraj
kerana
pergerakan
otot
faraj‐
Bdak
batal
wuduk.
Catatan
PERMASALAHAN KEPUTIHAN
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
247
KEPUTIHAN
Keputihan menurut fuqaha’: Sesuatu yang pekat berwarna putih keluar daripada faraj wanita
Fuqaha’ sepakat keputihan adalah najis dan membatalkan wuduk
Wanita mengalami keputihan mesti membersihkannya sebelum berwuduk
Catatan
• Wanita
mengerjakan
haji
mengalami
kepuBhan
mesB:
• Memakai
tuala
wanita
untuk
memasBkan
kepuBhan
keluar
atau
Bdak.
• Tidak
digalakkan
memakai
tampon
kerana
ia
memudaratkan.
• KepuBhan
yang
keluar
berterusan
sama
hukum
dengan
isBhadhah
dan
daim
al‐hadas.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
248
Catatan
Bersihkan
faraj
daripada
najis
Pakai
tuala
wanita
di
permukaan
faraj
Ambil
wuduk
setelah
masuk
waktu
solat
Satu
wuduk
untuk
satu
solat
fardu,atau
tawaf
fardu
atau
rukun,
beberapa
solat
sunat
dan
tawaf
sunat
Cara ini berdasarkan penjelasan Rasulullah SAW kepada Fatimah bt Hubaisy:
اﻏﺘﺴﻠﻰ
وﺗﻮﺿﺌﻰ
ﻟﻜﻞ
ﺻﻼة
• Hanbali
merukhsahkan
wanita
mengalami
isHhadhah,
kepuHhan
berterusan/daim
al‐hadas
menjamak
solat.
• Syafi`ie
Hdak
merukhsahkannya.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
249
PERMASALAHAN LEMBAPAN FARAJ Catatan
• Lazimnya
mukosa
faraj
lembap
dan
menghasilkan
lelehan
bagi
mengelak
mukosa
daripada
kering
dan
melekat.
• Oleh
itu
lembap
dan
senBasa
menghasilkan
lelehan
adalah
tabiat
faraj.
• Lelehan
dalam
faraj
sama
dengan
cecair
dalam
mulut.
• Penulisan
fiqh
juga
menyebutkan
‘lembab’
sifat
semulajadi
faraj.
• Oleh
itu
fuqaha’
berpendapat
lelehan
di
dalam
faraj
bukan
najis
dan
Hdak
membatalkan
wuduk,
sama
seperH
orang
berpuasa
menjelirkan
lidahnya
keluar,
memasukkannya
kembali
dan
menelan
air
liurnya,
puasanya
Hdak
batal.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
250
PERMASALAHAN
PENGAMBILAN PIL Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
251
• Tidak
digalakkan
memandangkan
semua
perkara
wajib
dan
rukun
dalam
ibadat
haji
boleh
dilakukan
melainkan
tawaf
sahaja.
• Diharuskan
dengan
syarat:
• Jika
perlu
dapatkan
nasihat
pakar
(yang
adil)
• Ubat
yang
digunakan
Bdak
memudaratkan.
• Biasakan
dengan
pil
tersebut
sekurang‐kurangnya
3
bulan
dari
tarikh
berangkat
ke
tanah
suci.
Catatan
MENAHAN
DARAH
HAID
DENGAN
MEMAKAN
UBAT
• Pengalaman
jemaah
haji
wanita
• Ada
kes
ia
mengakibatkan
darah
keluar
lebih
banyak
daripada
biasa
• Ada
kes
darah
keluar
Bdak
menentu
• Ada
yang
berjaya
Jemaah
Haji
Wanita
perlu
benar‐benar
faham
cara
pengambilan
ubat
penahan
haid
atau
ubat
mengatur
kitaran
haid
kerana
kedua‐duanya
mempunyai
prosedur
yang
berbeza
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
252
1. Jika masalahtentang tentang Haid. Disyorkan 1. Jika tiada tiada masalah haid, disyorkan agar tidak mengambil agar tidak mana-mana mengambilpil. mana-mana pil. 2. Jika terdapat di dalam masalah haid hendaklah
2. Jika terdapat di dalam masalah haid hendaklah dirujuk dirujuk sewaktu saringan kesihatan. sewaktu saringan kesihatan.
3. Masa rujukan hendaklah awal sekurang3 bulan sebelum 3. kurangnya Masa rujukan hendaklah awal berangkat. sekurang-kurangnya 3 bulangolongan sebelum berangkat. 4. Ada yang perlu rawatan perubatan contohnya pil hormon atau suntikan dan 4. pembedahan Ada golongan yang perubatan contohnya kecilperlu ataurawatan besar (myomectomy, pil hormon atau suntikan dan pembedahan kecil atau polypectomy, hysterectomy) sebelum besar (myomectomy, polypectomy, hysterectomy) berangkat ke Tanah Suci. Suci. sebelum berangkat ke Tanah 5. Mesti patuh dengan cara pengambilan ubat. 5. Mesti patuh dengan cara pengambilan ubat. 6. Sesetengah pengamal perubatan sering memberi sesetengah ubat hormon secara berterusan sehingga 2-3 bulan dimana ubat tersebut bukan dilesen untuk menahan haid. Pengambilan secara berterusan ini perlu dirujuk kepada pakar O&G. 7. Jangan terpengaruh dengan kawan-kawan yang mengambil pil, kerana keadaan tubuh badan tidak semestinya sama. 8. Jika tiada pilihan, pil-pil hormon tersebut boleh digunakan dalam tempoh yang tertentu setelah mendengar nasihat dan kaunseling dari pakar O&G (ada kemungkinan ubat tersebut tidak berkesan langsung- jemaah perlu ada pelan kontigensi). 9. Segala masalah discaj, kendir yang berlebihan dan tidak selesa hendaklah berjumpa doktor untuk menerima rawatan sewajarnya. 10. Masalah prolapse dan kencing tidak tos hendaklah diatasi dan dirawat sebelum berangkat ke tanah suci.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
253
ISU-ISU
Catatan
PERKARA
HARUS
DILAKUKAN
SEMASA
HAID
• Niat
Ihram
• Mandi
Sunat
Ihram
• Talbiyah,
Tasbih,
Tahmid,
Takbir,
Zikir
dan
Ma’tsurat
• Sa’ie
Menurut
Syaratnya
• Wuquf,
Mabit
di
Muzdalifah
dan
Mina
• Melontar
3
Jamarat
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
254
Bagaimana dengan wanita yang didatangi haid sebelum selesai tawaf rukun. Pilihan 1
Memohon penundaan tarikh penerbangan pulang dari pihak TH Tabung Haji
Pilihan 2
Pulang ke Tanah air tanpa menyelesaikan kerja haji tetapi perlu melakukan dam ihsar utk membebaskan diri dari ihram (kerja hajinya belum selesai dan perlu menyelesaikan bila ada kesempatan masa pada tahuntahun akan datang)
Pilihan 3
Bertaklid kepada Mazhab Hanafi yang mengharuskan perempuan haid melaksanakan Tawaf Ifadah. Hajinya selesai tetapi perlu membayar dam seekor unta. Memohon ampun kerana masuk ke masjid dalam keadaan berhadas besar
Catatan
• Jemaah
haji
yang
memilih
Haji
Tamadu`
kemudian
datang
haid
sebelum
Tawaf
Umrah
dan
dibimbangi
luput
haji,
perlu
ambil
perhaBan
perkara‐perkara
berikut:
• Fatrah
al‐Naqa’
• Kekuningan
selepas
kebiasaan
haid
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
255
• Sekiranya
dua
keadaan
di
atas
Hdak
berlaku
beliau
boleh
menukar
Niat
Haji
Tamagu`
kepada
Niat
Haji
Qiran
dan
beliau
wajib
bayar
Dam
Qiran.
• Sekiranya
dia
telah
membayar
Dam
Haji
Tamagu’
di
kaunter
dia
hendaklah
melaporkan
kepada
Pegawai
TH
yang
bertugas
dan
perlu
memaklumkan
bahawa
telah
bertukar
niat
daripada
Haji
Tamagu’
kepada
Haji
Qiran
Haid
Bdak
suci
sehingga
Bba
waktu
pulang/
Tawaf
Wada’
:
Tidak
perlu
Tawaf
Wada`,
Bdak
dikenakan
dam
dan
Bdak
berdosa.
Catatan
• Haram bersuci daripada hadas besar dan kecil untuk tujuan ibadat • Dalil: Rasulullah S.A.W bersabda kepada Aisyah RA ketika haid: “Engkau buatlah apa sahaja yang dilakukan orang yang mengerjakan haji kecuali tawaf”
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
256
• Fuqaha’ sepakat: wanita haid dan nifas haram melakukan Solat Fardu,Sunat dan Qada’ • Dalil- Rasulullah S.A.W bersabda: “Apabila haidmu datang, hendaklah kamu tinggalkan solat”
Catatan
• Haram
Puasa
Wajib,
Sunat,
Qada,
Nazar
• Wajib
qada’
Puasa
Ramadhan
yang
diHnggalkan
kerana
haid
dan
nifas
• Dalil
Hadis‐
“Seorang
wanita
bertanya
kepada
Aisyah
RA:
Kenapa
wanita
haid
mengqadhakan
puasa
dan
Gdak
mengqadha
solat?
Aisyah
RA
jawab:
Keadaan
demikian
telah
berlaku
kepada
kami,
diperintahkan
mengqadha
puasa
dan
Gdak
mengqadha
solat”
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
257
• Haram
laksanakan
Tawaf
Rukun,
Wada’,
Sunat
• Dalil
hadis:
“Sesungguhnya
haid
itu
suatu
yang
telah
ditetapkan
oleh
Allah
kepada
wanita‐wanita
anak
Adam,
engkau
buatlah
perkara‐perkara
yang
dilakukan
oleh
orang
yang
mengerjakan
haji
kecuali
tawaf
di
BaiGllah”
Catatan
• Fuqaha’
sepakat,
harus
berzikir,membaca
ayat‐ayat
Al‐Quran
yang
dijadikan
zikir
seperH
Basmallah,Ayat
Kursi,
Ma’thurat, 3
Qul
• Fuqaha’
berselisih
pendapat
tentang
membaca
Al‐Quran
• Mazhab
Shafie,
Ahmad,
Hanafi
–
Haram
• Dalil
hadis:
“Orang
junub
dan
haid
Gdak
boleh
membaca
walau
sedikit
daripada
Al‐Quran
• Fuqaha’
sepakat
haram
menyentuh
dan
membawa
mashaf
Al‐
Quran
• Tidak
termasuk
dlm
pengerBan
mashaf
adalah
Kitab
Fiqh,
Tafsir,
Al‐Quran
terjemahan
• Boleh
membawa
Al‐Quran
di
dalam
beg
yang
terdapat
barangan
lain
• Boleh
menunjuk
atau
membuka
Al‐Quran
dengan
alatan
seperB
kayu,
pensil
dan
lain‐lain
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
258
• Haram
Hnggal
dan
duduk
dalam
masjid
•
Dalil
Al‐Quran
al‐Nisa
(4):
43
• Boleh
lalu
atau
melintasi
masjid
keHka
haid
• Rasulullah
S.A.W
bersabda
kepada
Aisyah
RA:
“Ambillah
untukku
selendang
dalam
masjid.
Aku
menjawab;
sesungguhnya
aku
datang
haid.
Rasulullah
S.A.W
bersabda
:
haidmu
bukan
berada
pada
tanganmu”
• MajoriH
fuqaha’‐
haram
mencerai
isteri
semasa
haid
dan
nifas
tetapi
talak
tetap
gugur
• Dalil
Al‐Talaq
(65):1
• Hadis
Ibn
Umar
ceraikan
isteri
dalam
haid.
“Umar
ceritakan
hal
itu
kepada
Nabi
Muhammad
S.A.W.
Nabi
bersabda,
suruhlah
dia
rujuk
isterinya
atau
hendaklah
dia
menceraikan
semasa
suci
atau
mengandung”
Catatan
• Persetubuhan
melalui
faraj
• Fuqaha’
sepakat
haram
hukumnya,
hujjahnya
• Surah
Al‐Baqarah
(2):222
• Hadis:
“kamu
buatlah
semua
perkara
kecuali
berjimak”
• Bergurau
senda
dan
bercumbuan
• Bergurau
senda
dan
bercumbuan
antara
anggota
pusat
hingga
ke
atas
dan
anggota
lutut
ke
bawah
• Fuqaha’
sepakat
suami
boleh
bergurau
dan
bercumbuan
dalam
batas
tersebut
• Bergurau
senda
dan
bercumbuan
pada
anggota
antara
pusat
dan
lutut
Bdak
menggunakan
faraj
dan
dubur.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
259
• Imam
Malik,
Abu
Hanifah,
Syafi’ie
mengatakan
haram
keadaan
di
atas,
dalilnya:
• Hadis:
“Apabila
Rasulullah
S.A.W
ingin
bergurau
senda
dengan
salah
seorang
daripada
isterinya
semasa
datang
haid,
Baginda
S.A.W
memerintahkannya
supaya
mengikat
kain
pada
permulaan
&
kemuncak
haid
barulah
baginda
bergurau
senda
dengannya
• Imam
Ahmad
Ibn
Hanbal
dan
salah
satu
pendapat
Mazhab
Syafi’ie:
boleh
bergurau
senda
dalam
keadaan
tersebut,dalilnya:
• Al‐Quran:
Al‐Baqarah(2):222
• Perkataan
Al‐Mahid
dalam
ayat
tersebut
bermaksud
faraj
bukan
darah
haid
Catatan
Ya Rabb... Tuhan Yang Maha Pengasih lagi Maha Penyayang... Engkaulah yang memakhbulkan segala doa... Perkenankanlah doa-doa para hamba-Mu yang saban hari merayu dan menadah tangan.. meratap memohon untuk memijakkan kaki, bertawaf dan bersujud di Bait-Mu ini... ... Perkenankan doa-doa rindu mereka... Sampaikanlah hajat mereka Ya Allah... Amiin..! Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Penyelesaian Kepada Permasalahan Darah Wanita Dan Lain-Lain
MINGGU KEEMPAT BELAS
260
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Kelima Belas
TAWAF WADA’ DAN ZIARAH MADINAH
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
262
Catatan
TAWAF WADA’ DAN HUKUMNYA TAWAF WADA’ IALAH TAWAF SELAMAT TINGGAL KERANA MEMULIAKAN DAN MENGHORMATI BAITULLAH (KAABAH) BAGI ORANG YANG HENDAK MENINGGALKAN MAKKAH YANG JAUHNYA 2 MARHALAH (91KM) ATAU LEBIH
HUKUMNYA
JIKA UZUR DIKECUALIKAN DARIPADA TAWAF WADA’
JIKA DITINGGALKAN
(TIDAK DIKENAKAN DAM DAN TIDAK BERDOSA)
TANPA UZUR
WANITA HAID/NIFAS ATAU MUSTAHADHAH
TIDAK DIKENAKAN DAM DAN TIDAK BERDOSA
SAKIT KENCING TIDAK TOS
ORANG YANG MASIH BELUM MENYEMPURNAKAN MANAMANA RUKUN
ORANG LUKA YANG DARAHNYA TIDAK HENTI DIPAKSA MENINGGALKAN TAWAF TAKUT KEPADA ORANG ZALIM TAKUT DITINGGALKAN TEMAN SEPEMERGIAN TAKUT PEMINTA HUTANG KERANA TIADA UPAYA MENJELASKAN HUTANG
TIDAK DIKENAKAN DAM TETAPI BERDOSA
DIKENAKAN DAM TETAPI TIDAK BERDOSA DIKENAKAN DAM DAN BERDOSA
MENINGGALKAN DENGAN SENGAJA TANPA UZUR SYAR’IE
JIKA JAHIL ATAU TERLUPA
ORANG YANG KELUAR DARI KOTA MAKKAH KEMUDIAN DENGAN TIDAK SEMENA-MENA IA MUSAFIR
ORANG YANG MENINGGALKAN DENGAN SENGAJA LAGI TAHU HUKUM WAJIBNYA, KEMUDIAN BELUM SAMPAI 2 MARHALAH IA BERPATAH BALIK DAN MELAKUKAN TAWAF (BERPATAH BALIK ITU MENGUGGURKAN DAM TETAPI TIDAK GUGUR DOSA)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
263
TAWAF WADA’ Tawaf Selamat Tinggal wajib dilakukan bagi mereka yang hendak meninggalkan Makkah jarak 2 marhalah (91 kilometer) atau lebih.
Catatan
Hukum Tawaf Wada’ Wajib Bagi:
1
Orang yang bermusafir meninggalkan Makkah pada jarak yang mengharuskann ya mengqasarkan solat iaitu kadar 2 marhalah.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
2
Orang yang meninggalkan Makkah dan akan bermukim di luar Tanah Haram selama 4 atau lebih walaupun jaraknya kurang dari 2 marhalah sama ada penduduk Makkah atau pun bukan.
3
Orang yang meninggalkan Tawaf Wada’ tanpa uzur yang dibenarkan syara’ dikenakan dam (Tertib dan Taqdir).
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
264
UZUR SYARI’E DARIPADA TAWAF WADA’ Falsafah Dan Tuntutan Menurut Perspektif Pelbagai Mazhab Perempuan haid, nifas atau mustahadhah 1
di dalam tempoh
Ulama’haid. bersependapat Tawaf Wada’ adalah disyariatkan dalam Islam. Muzakarah bersetuju untuk berpegang kepada pandangan Jumhur Ulama’ termasuk Mazhab Syafi’e yang mewajibkan Tawaf Wada’. Golongan yang dikecualikan daripada melaksanakan Tawaf Wada’, ia tidak dikenakan dam dan tidak berdosa jika meninggalkan 2 Penyakit salasulbaul (kencing tidak lawas). Tawaf Wada’ Iaitu dalam keadaan berikut: 1 3
perempuan yang kedatangan haid atau nifas;
2
perempuan yang didatangi darah istihadah dalam tempoh haidnya;
3 4
orang luka yang mengeluarkan banyak darah dan boleh menajiskan masjid;
4
orang yang tidak mendapat air atau tanah untuk mengangkat hadas besar;
5
orang yang takut terancam nyawa, kehormatan diri atau harta bendanya;
5
6
6
Luka, nanah, darah yang boleh menajiskan masjid.
Orang yang dipaksa meninggalkan tawaf
Takut orang yangdizalimi. takut ditinggalkan kawan seperjalanan. Contohnya, jemaah haji yang hanya mendapat maklumat pergerakan meninggalkan Kota Makkah di saat akhir dan tidak sempat melakukan Tawaf Wada’ kerana bas akan bergerak segera. Kes ini hanya terpakai bagi yang tidak disengajakan. Takut ditinggalkan rakan seperjalanan
7
orang yang berpenyakit salasalbaul (air kencing yang sentiasa menitis) atau seumpamanya;
8
orang yang dipaksa meninggalkan tawaf (kes kecemasan/kes darurat/terdesak)
9
orang yang takut kepada peminta hutang dalam keadaan dia benar-benar tidak berupaya membayar hutang;
7
Bimbangkan keselamatan diri dan hartanya
10 orang yang terpaksa dipimpin atau diusung kerana uzur disebabkan sakit atau tua dan tidak mampu duduk 8 diTidak punyai air atau debu atau tanah untuk bersuci .
atas kerusi tolak; 11 orang yang mendapat rawatan di pusat rawatan secara rapi dan berjadual, contohnya jemaah haji yang tidak waras (sekejap on dan off) dan perlukan penjagaan petugas perubatan secara berjadual; dan 12 petugas yang begitu kerap keluar masuk Kota Makkah kerana memberi perkhidmatan kepada jemaah haji atau urusan haji, maka pendapat yang digunapakai adalah gugur Tawaf Wada’nya. Contohnya, seperti petugas pos yang menguruskan penghantaran bagasi keluar Makkah pada setiap hari atau pemandu dan sebagainya. Resolusi Muzakarah Haji kali ke-29, Musim Haji 1434H / 2013.
PERSIAPAN SEBELUM TAWAF WADA’ 1
Dapatkan maklumat penerbangan pulang dari Pejabat Maktab (bagi yang akan pulang ke Malaysia atau ke Madinah)
2
Persiapan dan kemaskini semua barang keperluan (jika berhajat hendak belikan barangan belilah sebelum melakukan Tawaf Wada’)
3
Beg bagasi di bawa ke lobi untuk urusan angkut ke bas oleh muassasah (ikut jadual yang dikeluarkan oleh Pejabat Maktab)
4
Berwuduk dan pergi Tawaf Wada’ dalam tempoh 5 atau 4 jam sebelum bertolak meninggalkan Makkah (ikut jadual dan arahan yang dikeluarkan oleh Pejabat Maktab)
5
Tidak perlu memakai pakaian ihram
6
Tidak perlu keluar ke miqat
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
265
PERSIAPAN SEBELUM TAWAF WADA’ Sebelum Tawaf disyaratkan melafazkan niat berikut :“Ya Allah aku hendak tawaf Baitullah al Haram tujuh keliling Tawaf Wada’ maka permudahkanlah bagiku dan terimalah daripadaku kerana Allah Ta’ala”
Catatan
PERLAKSANAAN TAWAF WADA’
Tidak boleh dilakukan kecuali setelah sempurna melakukan Tawaf Rukun (Rukun Umrah @Rukun Haji). Hendaklah bersegera meninggalkan Makkah kecuali kerana perkara berkaitan solat atau perjalanan.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
266
BOLEH
PERKARA YANG DILAKUKAN KETIKA DALAM MASJIDIL HARAM SELEPAS TAWAF WADA’ 1
Menunaikan Solat Sunat Tawaf
2
Mengucup Hajarul Aswad (jika berkemampuan)
3
Memegang Kaabah/Hijr Ismail/Maqam Ibrahim
4
Minum Air Zamzam
5
Berdoa
6
7
Menunaikan solat sekiranya muazzin telah melaungkan iqamat (bagi kes orang bersesak sehingga tidak dapat keluar dari Masjidil Haram atau sebaik selesai Tawaf Wada’) Makan dan minum dalam bilik sekadar keperluan sahaja
Catatan
BOLEH
PERKARA YANG DILAKUKAN KETIKA DALAM MASJIDIL HARAM SELEPAS TAWAF WADA’ 8
Buang air kecil/besar dalam tandas bilik bangunan penginapan
9
Melakukan perkara yang tiada hubungan langsung dengan musafir tetapi wajib dilakukan kerana hajat dan keperluan maslahah khusus/umum seperti mencari suami/ isteri/keluarga/teman yang hilang atau barang yang hilang dan ziarah pesakit (kes kecemasan sahaja)
10
Menunggu bas (walau bagaimanapun ‘uruf dalam lingkungan 4-5 jam selepas Tawaf Wada’)
11
Mandi dan menukar pakaian
12
Mengambil gambar atau bersedekah dalam tempoh menunggu bas
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
267
PERKARA YANG TIDAK BOLEH DILAKUKAN SETELAH TAWAF WADA’ Berehat, bersantai dan tidur dalam bilik Membayar hutang yang boleh ditangguhkan
Bersedekah semasa dalam Masjidil Haram atau dalam perjalanan balik ke Bangunan Penginapan (jika bersedekah sambil berjalan tidak tercari-carimukthun maka tidak batal) Tunai solat-solat sunat seperti Hajat, Taubat dan sebagainya (sila tunaikan sebelum Tawaf Wada’) Catatan
PERKARA YANG TIDAK BOLEH DILAKUKAN SETELAH TAWAF WADA’ Membeli barangan yang tiada kaitan dengan keperluan perjalanan seperti tasbih, minyak wangi, cincin, kain tudung, makanan burung dan sebagainya walaupun dengan nilai SR1.
Berlengah-lengah di dalam Masjidil Haram sehingga menyebabkan perjalanan jemaah haji lain terganggu kerana menunggu kepulangan jemaah tersebut.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
268
PERKARA YANG TIDAK BOLEH DILAKUKAN SETELAH TAWAF WADA’
Mengambil gambar atau meminta pertolongan orang lain untuk mengambil gambar atau membantu mengambil gambar di dalam Masjdiil Haram atau semasa dalam perjalanan pulang ke Bangunan Penginapan (hendaklah mengambil gambar dalam Masjidil Haram lebih awal iaitu sebelum Tawaf Wada’ atau hari sebelumnya jika mahu).
Catatan
BAGAIMANAKAH KEDUDUKAN TAWAF WADA’ SEKIRANYA JEMAAH HAJI MEWAKILKAN KEPADA ORANG LAIN UNTUK MEMBELI BARANG YANG BUKAN KEPERLUAN PERJALANANNYA
Kedudukan adalah seperti berikut: 1- Pembelian yang dilakukan oleh orang yang diwakilkan sedangkan jemaah belum lagi melaksanakan Tawaf Wada’nya, maka tidak batal Tawaf Wada’nya 2- Pembelian yang dilakukan selepas Tawaf Wada’ tetapi jemaah telah bergerak ke destinasi maka tidak batal Tawaf Wada’ 3- Pembelian dilakukan selepas Tawaf Wada’ dan dibeli ketika mana jemaah masih berada di bangunan penginapan maka batal Tawaf Wada’nya
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
269
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
270
PAHALA
SOLAT
DI
MASJIDKU
INI
ADALAH
SERIBU
KALI
LEBIH
BAIK
DARIPADA
SOLAT
DI
MASJID‐MASJID
LAIN
KECUALI
DI
MASJID
HARAM
HADITH
RIWAYAT
BUKHARI
DAN
MUSLIM
Catatan
Memberi
Kefahaman
Kepen?ngan
Ziarah
Madinah,
Menghaya?
Sirah
Perjuangan
Rasul
S.A.W
Dan
Sahabat
Serta
Membina
Kecintaan
Kepada
Nabi
Dan
Sahabat
Sebagai
Tanda
Terima
Kasih
Dan
Penghargaan
Yang
Amat
Tinggi
Terhadap
Kesusahan
Dan
Pengorbanan
Yang
Dibuk?kan
Oleh
Rasul
S.A.W
Dan
Para
Sahabat
Mengembangkan
Islam
Bermula
Di
Madinah
Sehingga
Kita
Dapat
Menikma?
Nikmat
Islam
Dan
Iman
Beramal
Dengan
Syariat
Yang
Dibawa
Oleh
Baginda
SAW
Dan
Tingkatkan
Ketqawaan
Dan
Keimanan
Kepada
Allah
S.W.T
20
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
271
KELEBIHAN BERSOLAT DI MASJID NABAWI:
Maksudnya: “Pahala sembahyang di Masjidku ini adalah seribu (1,000) kali lebih baik daripada sembahyang di masjid lain kecuali di Masjidil Haram”. Jumhur Ulama’ berpendapat: Semua bangunan tambahan selepas zaman Rasulullah S.A.W adalah termasuk dalam “Masjidku”. Ini bermakna sesiapa yang bersolat di mana-mana bahagian tersebut tetap akan mendapat ganjaran pahala seribu kali ganda.
Catatan
AMARAN ATAU ANCAMAN MELAKUKAN KEZALIMAN ATAU MAKSIAT DI MADINAH:
Maksudnya: “Madinah adalah tanah haram. Letaknya di antara Bukit E’ir dan Bukit Thur. Sesiapa yang melakukan kezaliman (maksiat) atau melindungi orang yang melakukan kezaliman (maksiat) di dalamnya, maka atasnya laknat Allah, malaikat dan manusia seluruhnya sertasemua amalan baiknya, sama ada yang wajib atau sunat tidak diterima oleh Allah S.W.T daripadanya pada Hari Kiamat”.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
272
KELEBIHAN MATI DI MADINAH:
Maksudnya: “Sesiapa yang mampu untuk mati/meninggal di Madinah hendaklah dilakukannya, sesungguhnya aku akan memberi syafaat kepada mereka yang mati/meninggal di Madinah”.
Catatan
KELEBIHAN BERSABAR MENANGGUNG KESUSAHAN YANG DIHADAPI DI MADINAH:
Maksudnya: Mana-mana individu / umatku yang bersabar menanggung kesusahan dan kepayahan di Madinah, akan aku beri syafaat kepadanya pada Hari Kiamat, atau aku menjadi saksi kepadanya”.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
273
ZIARAH MADINAH HUKUMNYA SUNAT
ZIARAH MASJID NABAWI
ZIARAH TEMPAT SEJARAH
Masjid Nabawi
Masjid Quba'
Maqam MAQAMRasulullah Rasulullah
Masjid QIBLATAIN Qiblatain MASJID
Maqam MAQAM 22 Sahabat Sahabat
Syuhada’ Uhud
Rawdah
Masjid Tujuh
Perkuburan Al-baqi’ Perkuburan Al-Baqi’
Masjid-masjid Lain
KELEBIHANNYA 1.
2.
Sembahyang Di Masjid Nabawi ( Di Dalam Masjid) Mendapat Gandaan Pahala 1,000 Kali Ganda. Tidak Termasuk Laman Masjid Nabawi Tiada Solat Sunat Tahayyat Masjid Dan Niat Iktikaf Di Laman Masjid Nabawi Melihat Kesan Sejarah Rasulullah Dan Sahabat -Sahabatnya Yang Boleh Meningkatkan Keimanan Dan Ketaqwaan.
Catatan
PINTU BABUSSALAM
MUZZAWIR MASJID NABAWI AKAN MEMBIMBING JEMAAH HAJI ZIARAH NABAWI
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
274
LALUAN
JEMAAH
HAJI
WANITA
DALAM
MASJID
NABAWI
NO 29
Catatan
KAWASAN RAUDHAH Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
TEMPAT
ZIARAH
JEMAAH
HAJI
WANITA
275
BAB NISA’
RUMAH FATIMAH
BAB JIBRIL
MAQAM SAIDINA OMAR
TEMPAT AZAN
MAQAM SAIDINA ABU BAKAR
MEHRAB NABI
MEMBAR NABI
MAQAM NABI
KE BABUSSALAM
KE BABUL BAQI’ MEHRAB SEKARANG
QIBLAT
WAKTU ZIARAH WANITA PAGI PETANG
WAKTU ZIARAH LELAKI
HARI
SEPANJANG MASA MASJID DIBUKA
JUMAAT 7.00-10.00 SABTU 7.00-11.00 HINGGA KHAMIS
2.00-3.00 1.30-3.00
Catatan
ﺑﺎﺏ ﺍﻟﺒﻘﻴﻊ
ﺑﺎﺏ ﺟﺒﺮﻳﻞ
ﻛﺎﻛﻲ ﻣﻘﺎﻡ ﺳﻴﺪﻧﺎ ﻋﻤﺮ
ﻛﻔﻼ
ﻛﺎﻛﻲ ﻣﻘﺎﻡ ﺳﻴﺪﻧﺎ ﺍﺑﻮ ﺑﻜﺮ
ﻛﺎﻛﻲ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﷲ
ﻛﻔﻼ
ﻛﻔﻼ
TEMPAT JEMAAH LELAKI MENGUCAPKAN SALAM KEPADA RASULULLAH (S.A.W) DAN DUA SAHABAT BAGINDA
ﻗﺒﻠﺔ
ﺭﻭﺿﺔ KEDUDUKAN MAQAM RASULULLAH
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
ﺑﺎﺏ ﺍﻟﺴﻼﻡ NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
276
31
Catatan
MAQAM RASULULLUH S.A.W
MAQAM SY. ABU BAKAR
MAQAM SY. OMAR
MAQAM RASULULLAH SAW DAN DUA SAHABAT BAGINDA Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
277
. Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
278
Catatan
PERKUBURAN AL-BAQI’ Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
279
KAWASAN DALAM PERKUBURAN BAQI
Catatan
MASJID QUBA’ Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
•
Terletak di perkampungan Quba’ kira-kira 3 km dari arah Selatan Bandar Madinah. Keluasannya sekarang 5035 m persegi.
•
Masjid yang pertama dibina dalam sejarah Islam berdasarkan Firman Allah S.W.T
280
“Sesungguhnya Masjid yang didirikan atas dasar takwa sejak hari pertama adalah lebih patut kamu bersolat di dalamnya …” (Surat Al Taubah ayat 108). •
Imam Bukhari meriwayatkan daripada Ibnu Umar bahawa Rasulullah S.A.W selalu pergi ke Masjid Quba’ pada hari Sabtu sama ada dengan menaiki unta atau berjalan kaki. Adakalanya baginda pergi pada hari Isnin dan Khamis.
•
Rasulullah S.A.W juga bersabda : “Sesiapa yang berwuduk di rumahnya , kemudian pergi ke Masjid Quba’ untuk bersolat , akan diberi ganjaran pahala seperti pahala menunaikan Umrah”
( Riwayat Ibnu Majah)
Catatan
SEJARAH PEMBINAAN MASJID QUBA Pada hari Isnin 8 Rabiul Awal bersamaan 23 Sept 622 M, Rasulullah S.A.W tiba di perkampungan Quba’ dalam perjalanan Hijrah dari Makkah, Baginda tinggal di sana selama 4 hari bersama Bani ‘Amru bin Auf di rumah Kalthum bin Al- Hadm. Pada hari pertama itulah Rasulullah S.A.W terus membina Masjid Quba’, iaitu Masjid yang pertama dibina dalam sejarah umat ini. Rasulullah S.A.W sendiri turut serta dalam pembinaan itu dengan mengangkut batu-bata dan pasir bersama sahabat. Asy-Syimus binti An Nu’man menceritakan : “Aku melihat Rasulullah S.A.W ketika membina masjid ini. Baginda memikul batu-bata di atas belakangnya sehingga bongkok tubuhnya. Debu-debu dan pasir penuh ditubuh dan bajunya. Apabila seorang sahabat meminta mengambil bebanan itu daripadanya, Baginda tidak membenarkannya, sebaliknya menyuruh mereka membawa bebanan lain sepertinya” Diriwayatkan oleh At-Tabrani. Setelah itu Rasulullah S.A.W mengimami solat berjemaah secara terbuka bersama para sahabat di masjid Quba’, berkiblatkan Masjid Al-Aqsa pada waktu itu.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
281
MASJID QIBLATAIN Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
282
SEBAHAGIAN MASJID TUJUH Catatan
JABAL (BUKIT) UHUD DAN PERKUBURAN SYUHADA SEMASA PEPERANGAN UHUD Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
283
JABAL AL-RUMAH Catatan
PASAR TAMAR Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Tawaf Wada’ Dan Ziarah Madinah
MINGGU KELIMA BELAS
284
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Keenam Belas
PENGURUSAN HAJI
Pengurusan Haji
MINGGU KEENAM BELAS
286
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Minggu
Ketujuh Belas
AMALI IBADAT HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
288
Rukun Umrah
Rukun Haji 1
Niat Ihram Haji
1
2
Wuquf
2
Tawaf
Niat Ihram Umrah
3
Tawaf
3
Sa’ie
4
Sa’ie
4
Bergunting/Bercukur
5
Bergunting/Bercukur
5
Tertib Pada Semua Rukun
6
Tertib Pada Kebanyakan Rukun
Catatan
Wajib Haji
Wajib Umrah
1
Niat Ihram Di Miqat
1
Niat Ihram Di Miqat
2
Meninggalkan Perkara Larangan Dalam Ihram
2
Meninggalkan Perkara Larangan Dalam Ihram
3
Mabit Di Muzdalifah
4
Melontar Jamrah Kubra Pada 10 Zulhijjah
5
Mabit Di Mina Pada Hari-hari Tasyriq (11, 12, Dan 13 Zul)
6
Perbezaan Wajib Umrah Tiada Perkara No. 3, 4, 5, 6 Dalam Wajib Haji
Melontar Ke Tiga-tiga Jamrah Pada Hari-hari Tasyriq (11, 12, Dan 13 Zul)
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
289
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
290
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
291
Catatan
HAID
WANITA
FATRAH
AL‐NAQA’
DALAM
SOLAT
APABILA
KERING
TERUS
SOLAT
DALAM
HAJI
TUNGGU
KERING
SEHINGGA
24
JAM
KEMUDIAN
TAWAF
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
292
TAWAF
DAN
SA’IE
UMRAH
SUNAT
PERLU
DISELESAIKAN
(WALAUPUN
UMRAH
SUNAT)
DIKIRA
MASIH
TERIKAT
DENGAN
LARANGAN
IHRAM
DAN
UMRAH
BELUM
SELESAI.
SEKIRANYA
TERPAKSA
PULANG
KE
MALAYSIA
DALAM
KEADAAN
TERSEBUT,
MAKA
PERLU
LAKSANAKAN
TAHALLUL
IHSAR
DENGAN
MENYEMBELIH
KAMBING
DAN
BERGUNTING
UNTUK
BEBASKAN
DIRI
DARI
LARANGAN
IHRAM.
JEMAAH
TIDAK
PERLU
DATANG
SEMULA
KE
MAKKAH
UNTUK
MENYEMPURNAKAN
RUKUN
UMRAH
YANG
BELUM
SELESAI.
MEMADAI
DENGAN
TAHALLUL
IHSAR
SAHAJA.
INI
KERANA
IA
ADALAH
UMRAH
SUNAT.
BEGITU
JUGA
JIKA
HAJI
SUNAT
WALAU
BAGAIMANAPUN
SEKIRANYA
UMRAH
WAJIB
ATAU
HAJI
WAJIB
(PERTAMA
KALI
DILAKUKAN)
MAKA
PERLU
DATANG
SEMULA
KE
MAKKAH
UNTUK
SEMPURNAKAN
RUKUN
DAN
AMALAN
YANG
BELUM
SELESAI
WALAUPUN
TELAH
MELAKUKAN
TAHALLUL
IHSAR
Catatan
TAWAF
SUNAT
‐
JIKA
TIDAK
DISELESAIKAN
JEMAAH
TIDAK
TERIKAT
DENGAN
LARANGAN
IHRAM
DAN
BOLEH
BERHENTI
TANPA
MELIBATKAN
IMPLIKASI
LARANGAN
IHRAM
DAN
TIDAK
PERLU
MELAKUKAN
TAHALLUL
IHSAR
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
293
PERHATIAN : NAZAR DALAM IBADAT HAJI • Nazar untuk menunaikan haji fardu ataupun umrah fardu tidak sah. • Orang yang bernazar untuk menunaikan haji pada tahun tertentu tetapi dihalang oleh pihak berkuasa, tidak wajib menunaikan dan tidak wajib qadha’. • Lintasan hati untuk menunaikan sesuatu hajat tidak dikira nazar jika tidak dilafazkan serta memenuhi syarat nazar. • Nazar bukan sesuatu amalan yang digalakkan kerana Nabi sendiri
Edak
pernah
bernazar.
Catatan
• Nazar tidak boleh dijadikan alasan untuk mendesak pihak berkuasa meluluskan permohonan menunaikan haji. Keadaan tersebut menafikan hak orang yang sepatutnya diberi keutamaan menunaikan haji.
• Nazar tidak boleh dijadikan alasan oleh pihak yang berkepentingan untuk menjanjikan jemaah haji mendapat tempat mengerjakan ibadat haji.
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
294
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
295
Catatan
Semoga semua bakal jemaah haji yang dikasihi diberikan oleh Allah S.W.T kesabaran dan ketenangan serta didoakan mendapat sebaik-baik ganjaran HAJI YANG MABRUR DAN UMRAH YANG MAQBUL
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI
Amali Ibadat Haji
MINGGU KETUJUH BELAS
296
Catatan
Bahagian Bimbingan Lembaga Tabung Haji
NOTA KURSUS ASAS HAJI